Nieuznanie za podatnika w zakresie podatku od towarów i usług w związku ze sprzedażą działki oraz możliwość zastosowania zwolnienia od podatku od towa... - Interpretacja - 0113-KDIPT1-3.4012.602.2024.2.OS
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Nieuznanie za podatnika w zakresie podatku od towarów i usług w związku ze sprzedażą działki oraz możliwość zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług dla sprzedaży działki.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
23 lipca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 18 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:
-nieuznania Pani za podatnika w zakresie podatku od towarów i usług w związku ze sprzedażą działki,
-możliwości zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług dla sprzedaży działki.
Uzupełniła go Pani pismem z dnia 30 września 2024 r. (data wpływu 4 października 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wniosek dotyczy zdarzenia przyszłego jakim ma być zamierzona sprzedaż nieruchomości. Przedmiotowa nieruchomość stanowi Pani wyłączną własność, oznaczona jest jako działka nr 1 obr. … o pow. 8402 m2, jest położona w …przy ul. … i ma urządzoną księgę wieczystą KW …. Oznaczony w niej sposób korzystania to „LZ- grunty zadrzewione i zakrzewione”.
Nabyła ja Pani 29 czerwca 2007 roku aktem notarialnym - umową przeniesienia własności Rep. A nr … sporządzonym przed notariuszem … w ...
W chwili nabycia nieruchomość była zabudowana domem jednorodzinnym i budynkiem gospodarczym będącymi w stanie nienadającym się do użytkowania. Nie podejmowała Pani żadnych działań w kierunku zmiany tego stanu rzeczy, nie zamierzała Pani jej sprzedać, generalnie nie interesowała się Pani nieruchomością.
Stosownie do wypisu z rejestru gruntów według stanu na dzień 13 maja 2024 roku działka jest oznaczona jako klas o użytek „Grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych” oraz co do 0,0598 ha „Grunty orne zabudowane” . W rubryce „Budynki niestanowiące odrębnego od gruntu przedmiotu własności” jest zapis: Identyfikator budynku: …
Nieruchomością nie interesowała się Pani w ogóle do czasu, gdy dowiedziała się Pani, że Urząd Miasta … przystąpił do opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu położenia nieruchomości z projektowanym przeznaczeniem tego terenu na użytki rolne. Wejście w życie takiego planu ograniczało możliwości wykorzystania nieruchomości i groziło spadkiem wartości rynkowej. Uniknięcie tego było możliwe w przypadku uzyskania przed wejściem w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego decyzji o warunkach zabudowy i zezwolenia na budowę. Nieskorzystanie z tego byłoby błędem z punktu widzenia ekonomicznego i oczywistą niegospodarnością.
Wystąpiła Pani o uzyskanie takich warunków i otrzymała Pani dla nieruchomości 29 września 2017 roku wydaną przez Prezydenta Miasta …decyzję nr … o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie zespołu trzech budynków mieszkalnych jednorodzinnych wraz z urządzeniami budowlanym (w tym kanalizacją lokalną - szczelnymi zbiornikami na ścieki sanitarne) i wewnętrznym układem komunikacyjnym oraz budowę sieci/instalacji elektrycznej, przewidzianej do realizacji w … przy ulicy … w północnej części działki o numerze ewidencyjnym 1 w obrębie ...
W związku z zamiarem darowania w przyszłości udziału albo części działki Pani … za Pani poruczeniem wystąpiła ona o warunki zabudowy dla pozostałej części działki i otrzymała 27 kwietnia 2018 roku wydaną przez Prezydenta Miasta … decyzję nr … o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie zespołu czterech budynków mieszkalnych jednorodzinnych wraz z urządzeniami budowlanym (w tym kanalizacją lokalną i komunikacją wewnętrzną oraz budowę sieci/instalacji elektryczne, przewidzianej do realizacji w … przy ulicy … na części działki o numerze ewidencyjnym 1 w obrębie ...
Dalszym działaniem podporządkowanym zapobieżeniu skutkom wejścia w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego było wystąpienie o zezwolenie budowlane w oparciu o wydane warunki zabudowy. O takie wystąpiła Pani i 28 marca 2018 roku uzyskała Pani decyzję Prezydenta Miasta … nr … zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą pozwolenia na budowę zespołu trzech budynków mieszkalnych jednorodzinnych wraz z instalacjami zewnętrznymi dla każdego budynku: elektryczną, wodociągową ze studnią i kanalizacją ze zbiornikiem na ścieki na nieruchomości we fragmencie działki nr ewidencyjny 1 w obrębie ... 27 czerwca 2018 roku uzyskała Pani decyzją Prezydenta Miasta … przeniesienie decyzji o warunkach zabudowy wydanej dla siostry … na Panią (decyzja nr …), o którą wystąpiła Pani wobec zmiany planów co do darowania jej części nieruchomości.
W konsekwencji na swoje imię wystąpiła Pani o zezwolenie budowlane na budowę pozostałych czterech budynków i rozbiórkę budynku mieszkalnego i gospodarczego i 22 grudnia 2020 roku uzyskała Pani decyzję Prezydenta Miasta … nr … zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą pozwolenia na rozbiórkę budynku mieszkalnego jednorodzinnego i budynku gospodarczego oraz budowę zespołu 4 budynków mieszkalnych jednorodzinnych wraz ze szczelnymi zbiornikami na ścieki, obudową studni, instalacjami wodno-kanalizacyjnymi i WZL na nieruchomości przy ul. … w … działka nr ewidencyjny 1 w obrębie ... Co do budynku jednorodzinnego i gospodarczego od chwili zakupu nieruchomości ich stan uległ dalszej degradacji do czego przyczynił się także pożar budynku mieszkalnego. W zakresie pozwolenia na rozbiórkę rozpoczęta została rozbiórka budynku gospodarczego. Budynek mieszkalny w stanie zdegradowanym dalej istnieje. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego został uchwalony przez Radę Miejską w … 20 października 2021 roku a nieruchomość położona jest w obszarze jednostek urbanistycznych 1 R-tereny rolnicze oraz 1KDL - tereny drogi publicznej - ulica lokalna. Nie przystąpiła Pani do budowy żadnego z budynków na które uzyskała Pani pozwolenie budowlane. Przystąpiła Pani do porządkowania działki.
Od nieruchomości płaci Pani podatek, w skład którego wchodzi podatek od budynków. W takim stanie jak opisany zamierza Pani obecnie sprzedać nieruchomość. W tym celu dokonała Pani ogłoszenia o sprzedaży na platformie „....” i „.....”. Żadnych innych działań marketingowych nie podejmowała Pani, żadnej innej nieruchomości Pani nie sprzedawała.
W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani:
1. Czy jest Pani czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług? Jeśli tak, to prosimy wskazać:
a. od kiedy jest Pani czynnym podatkiem podatku VAT?
b. z tytułu jakiej działalności jest Pani zarejestrowana jako czynny podatnik VAT?
Nie jest Pani czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT.
2. W ramach jakich czynności została nabyta przez Panią przedmiotowa działka, o której mowa we wniosku? Czy transakcja zbycia na Pani rzecz stanowiła czynność
a. opodatkowaną podatkiem od towarów i usług,
b. zwolnioną od podatku od towarów i usług,
c. niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Działka została nabyta notarialną umową sprzedaży między osobami fizycznymi niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
3. Czy czynność nabycia przedmiotowej działki, o której mowa we wniosku została udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku?
Nie.
4. Czy z tytułu nabycia przedmiotowej działki przysługiwało Pani prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego? Jeżeli nie, to należy wskazać przyczyny?
Nie dotyczy.
5. W jakim celu nabyła Pani zabudowaną działkę nr .... objętą zakresem Pani zapytania? Czy nabyte zostały:
a. celem dalszej odsprzedaży;
b. w celach inwestycyjnych,
c. w innych celach, jakich?
Działka została nabyta na potrzeby własne.
6. W jaki sposób nabyta w 2007 r. nieruchomość była/jest/będzie faktycznie wykorzystywana (użytkowana) przez Panią od momentu nabycia?
Działka faktycznie nie była i nie jest w sposób trwały wykorzystywana i do jej sprzedaży nie zamierza Pani jej wykorzystywać.
7. Do jakich czynności od momentu nabycia wykorzystywała/wykorzystuje Pani ww. nieruchomość będącą przedmiotem planowanej sprzedaży?:
a. opodatkowanych podatkiem od towarów i usług;
b. zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług,
c. niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Odpowiedź jak na pyt. 6.
8. Jakie inne pozwolenia, decyzje zostały/zostaną wydane przed sprzedażą działki nr .... oraz z czyjej inicjatywy nastąpi ich wydanie?
Była wydana decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia (budowy budynków) stwierdzająca brak potrzeby przeprowadzenia oceny (dlatego nie podawała Pani).
9. Czy będzie Pani występowała o podział przedmiotowej działki - jeśli tak to na ile działek będzie dokonany podział?
Nie.
10. Czy działka, objęta zakresem wniosku, od momentu nabycia do momentu sprzedaży była/jest/będzie udostępniana osobom trzecim? Jeżeli tak, to należy wskazać:
a. w jakim okresie (kiedy) działka była/jest/będzie udostępniana osobom trzecim?
b. na podstawie jakiej umowy (najem, dzierżawa, użyczenie, inna umowa - jaka) działka była/jest/będzie udostępniana osobom trzecim?
c. czy udostępnienie działki było czynnością odpłatną czy bezpłatną?
Nie.
11. Czy działka, która będzie przedmiotem sprzedaży posiada/będzie posiadać dostęp do mediów, tj. urządzeń i sieci wodociągowych, kanalizacji sanitarnej, sieci energetycznej, gazowej itp ? Jeśli tak, to prosimy wskazać kiedy oraz z czyjej inicjatywy do działki zostały/zostaną doprowadzone ww. media (prosimy wskazać jakie media).
Do działki nie zostały doprowadzone media (najbliższy dostęp do mediów [sieć energetyczna i woda] znajdują się w ul. ....).
12. Czy uzyskane przez Panią do tej pory decyzje, pozwolenia na budowę, projekty budowlane, które zostały opisane we wniosku w związku ze sprzedażą działki, przejdą na przyszłego nabywcę?
Istnieje taka możliwość.
13. Czy zawarła/zamierza Pani zawrzeć umowę przedwstępną sprzedaży przedmiotowej działki (inną umowę) z potencjalnym nabywcą? Jeśli tak, to prosimy wskazać:
a. jakie są/będą konkretne postanowienia umowy przedwstępnej sprzedaży ww. działki?
b. czy w umowie przedwstępnej zostały/zostaną określone warunki, które muszą zostać spełnione aby doszło do zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży działki (np uzyskanie zgód, pozwoleń, opinii, decyzji itp),
c. od spełnienia jakich warunków, uzależnione jest zawarcie ostatecznej umowy sprzedaży działki, w tym od uzyskania jakich zgód i pozwoleń.
Nie.
14. Czy w związku ze sprzedażą działki, udzieliła/udzieli Pani nabywcy/innemu podmiotowi pełnomocnictw (zgód, upoważnień) w celu występowania w Pani imieniu w sprawach dotyczących przedmiotowej działki? Jeżeli tak, to należy podać:
a. komu zostały/zostaną udzielone pełnomocnictwa (zgody, upoważnienia),
b. przedmiot oraz zakres ww. pełnomocnictw/zgód,
c. jakie konkretnie czynności nabywca/inny podmiot dokonywał/będzie dokonywał w związku z udzielonym pełnomocnictwem (zgodą, upoważnieniem)?
Udziela Pani pełnomocnictw projektantowi projektów budowlanych w zakresie związanym z postępowaniem o wydanie zezwolenia budowlanego.
15. Czy na dzień sprzedaży na przedmiotowej działce będzie znajdował się budynek gospodarczy, który jest przedmiotem rozbiórki?
Tak.
16. W związku z informacją wynikającą z opisu spawy, że budynek mieszkalny uległ pożarowi oraz obecnie jest w stanie zdegradowanym proszę jednoznacznie wskazać czy budynek mieszkalny na dzień dostawy będzie spełniał definicję budynku w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane [2]?
Budynek nie posiada dachu (spłonął) i częściowo zawalonych ścian (na życzenie może Pani zrobić i przedstawić zdjęcie).
17. Czy budynek mieszkalny jest trwale związany z gruntem?
Tak.
18. Kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynku mieszkalnego w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r, poz. 361 ze zm.) [3]? Należy wskazać dokładną datę.
19. Nie ma Pani wiedzy. Od chwili nabycia przez Panią nigdy nie był zamieszkały, ze względu na stan techniczny nie nadawał się do zamieszkania.
20. Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą ww. budynku upłynie okres dłuższy niż 2 lata?
Nie dotyczy (w związku z odpowiedzią na poprzednie pytanie).
21. Kiedy zostaną rozpoczęte prace rozbiórkowe budynku mieszkalnego, tj. czy prace rozbiórkowe rozpoczną się przed sprzedażą czy po sprzedaży nieruchomości oraz kto dokona rozbiórki budynku mieszkalnego?
Nie ma Pani zamiaru rozpocząć rozbiórki budynku mieszkalnego przed sprzedażą.
Pytania
Czy sprzedaż przedmiotowej nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT ? Pytanie ma dwa aspekty:
-czy w opisanym stanie faktycznym przy transakcji sprzedaży uznaje się Panią za podatnika wykonującego działalność gospodarczą
-jeżeli odpowiedź miałaby być twierdząca, czy sprzedawana nieruchomość jest nieruchomością zabudowaną i jako taka zwolnioną z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Pani stanowisko w sprawie
Uważa Pani, że sprzedaż nieruchomości nie podlega podatkowi VAT zarówno ze względu na to, że nie spełnia Pani kryterium wymaganego dla uznania Pani podatnikiem prowadzącym dla tej transakcji działalność gospodarczą jak i z tego powodu, że sprzedaż nieruchomości nie podlega podatkowi jako że transakcja będzie dostawą budynku zwolnioną na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Nieruchomość nabyła Pani dla własnych celów, od jej nabycia do uzyskania pierwszej decyzji o warunkach zabudowy upłynęło 10 lat, nie korzystała Pani z nieruchomości, nie prowadziła Pani na nieruchomości jakichkolwiek działań, które mogły być uznane za działania jakie są np. charakterystyczne dla osób zajmujących się obrotem nieruchomościami. Decyzje o warunkach zabudowy, oraz decyzje o pozwoleniach na budowę były wynikiem Pani wniosków złożonych w celu zapobiegnięcia objęciu nieruchomości skutkami wprowadzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w którym nieruchomość wchodziła w skład terenów o przeznaczeniu rolniczym i wyłączeniu możliwości jej zabudowy. Nie wystąpiła Pani o podział nieruchomości, bo nie zamierzała Pani jej sprzedawać. Po uzyskaniu opisanych decyzji nie podjęła Pani też bezpośrednio działań w kierunku sprzedaży, dopiero po 3 latach sytuacja osobista spowodowała podjęcie takiej decyzji.
Dlatego uważa Pani, że nie mieści się jak i Pani działalność związana z ujawnianą aktywnością związaną z posiadaniem jako właściciel nieruchomości w przesłankach wymienionych w ustawie o VAT w art. 15 ust. 1 i ust. 2 koniecznych dla uznania Pani jako podatnika podatku VAT, a aktywności jako działalności gospodarczej. Natomiast ta aktywność jest wyrazem prawidłowego zarządu prywatnym majątkiem.
Co do zakwalifikowania nieruchomości jako zabudowanej wątpliwości Wnioskodawczyni wynikają z rozbieżności w relacji między stanem faktycznym a stanem prawnym. Jak wynika z ewidencji gruntów i pozwolenia budowlanego działka jest zabudowana budynkiem mieszkalnym i gospodarczym i na budynki te zostało wydane pozwolenie budowlane zezwalające na ich rozbiórkę. Za budynki te jest opłacany podatek od nieruchomości. Z drugiej strony budynki te co najmniej od chwili nabycia nieruchomości przez Wnioskodawczynię były w stanie nienadającym się do użytkowania i w toku ich posiadania przez nią ulegały dalszej degradacji. W zakresie rozbiórki przystąpiła Pani co do budynku gospodarczego. Zatem budynek mieszkalny a w zasadzie jego pozostałości, istnieje. Nieruchomość objęta jest wydaną decyzją o warunkach zabudowy i gdyby traktować ją jako grunt niezabudowany spełnia definicję terenu budowlanego określoną w art. 2 pkt. 33 ustawy o VAT i jej dostawa byłaby opodatkowana podatkiem VAT. W przedstawionym stanie faktycznym jednak niezależnie od tego, że istniejący budynek jest od lat niezamieszkałym i zdegradowanym to działka uznawana jest za zabudowaną co wynika z wypisu z rejestru gruntów, faktu, że budynek był i jest objęty decyzją wymiarową podatku od nieruchomości i jest opłacany od niego podatek, oraz że wydana decyzja o rozbiórce budynku nie została dotychczas zrealizowana i Wnioskodawczyni nie zamierza jej realizować do chwili sprzedaży. Nie ma zatem, zdaniem Wnioskodawczyni podstaw, aby traktować działkę odmienne dla celów podatkowych, z punktu widzenia obowiązku podatkowego VAT i z punktu widzenia podatku od nieruchomości. Nie zmienia tego również fakt, że działka jest objęta wydanymi dwiema decyzjami o warunkach zabudowy a budynek jest usytuowany na jednym z krańców działki o kształcie prostokąta. Dziaka nie jest podzielona, stanowi jedną jednostkę ewidencyjną i byłaby przedmiotem sprzedaży jako jedna całość i jako całość stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT byłaby stanowiącym przedmiot dostawy towarem. Dlatego przy wskazanych wątpliwościach stanowisko Wnioskodawczyni jest jak na wstępie.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (…).
Zgodnie z przedstawionymi wyżej przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.
Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy,
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Zatem, kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.
W konsekwencji, wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych.
„Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
W niniejszej sprawie należy również odwołać się do orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10), z którego wynika, że dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.
Z ww. orzeczenia wynika również, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
Wskazać należy, że przyjęcie, iż dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.
Uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że zmierza Pani sprzedać działkę o nr 1 (na której znajdują się ruiny budynku mieszkalnego oraz budynku gospodarczego w rozbiórce), którą nabyła Pani 29 czerwca 2007 r. notarialną umową sprzedaży między osobami fizycznymi niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nieruchomością nie interesowała się Pani w ogóle do czasu, gdy dowiedziała się Pani, że Urząd Miasta przystąpił do opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu położenia nieruchomości z projektowanym przeznaczeniem tego terenu na użytki rolne. W związku z zaistniałą sytuacją wystąpiła Pani o uzyskanie warunków zabudowy, które Pani otrzymała 29 września 2017 roku. Dalszym działaniem podporządkowanym zapobieżeniu skutkom wejścia w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego było wystąpienie o zezwolenie budowlane w oparciu o wydane warunki zabudowy. 28 marca 2018 roku uzyskała Pani decyzję zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą pozwolenia na budowę zespołu trzech budynków mieszkalnych jednorodzinnych wraz z instalacjami zewnętrznymi dla każdego budynku: elektryczną, wodociągową ze studnią i kanalizacją ze zbiornikiem na ścieki na nieruchomości we fragmencie działki. 27 czerwca 2018 roku uzyskała Pani decyzją przeniesienie decyzji o warunkach zabudowy wydanej dla siostry .... na Panią. W konsekwencji na swoje imię wystąpiła Pani o zezwolenie budowlane na budowę pozostałych czterech budynków i rozbiórkę budynku mieszkalnego i gospodarczego i 22 grudnia 2020 roku uzyskała Pani zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą pozwolenia na rozbiórkę budynku mieszkalnego jednorodzinnego i budynku gospodarczego oraz budowę zespołu 4 budynków mieszkalnych jednorodzinnych wraz ze szczelnymi zbiornikami na ścieki, obudową studni, instalacjami wodno-kanalizacyjnymi. Co do budynku jednorodzinnego i gospodarczego od chwili zakupu nieruchomości ich stan uległ dalszej degradacji do czego przyczynił się także pożar budynku mieszkalnego. W zakresie pozwolenia na rozbiórkę rozpoczęta została rozbiórka budynku gospodarczego. Budynek mieszkalny w stanie zdegradowanym dalej istnieje. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego został uchwalony przez Radę Miejską w … 20 października 2021 roku, a nieruchomość położona jest w obszarze jednostek urbanistycznych 1 R-tereny rolnicze oraz 1KDL - tereny drogi publicznej - ulica lokalna. Nie przystąpiła Pani do budowy żadnego z budynków na które uzyskała Pani pozwolenie budowlane. Przystąpiła Pani do porządkowania działki. Ponadto, dla przedmiotowej działki była wydana decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia (budowy budynków) stwierdzająca brak potrzeby przeprowadzenia oceny. Działka faktycznie nie była i nie jest w sposób trwały wykorzystywana i do jej sprzedaży nie zamierza Pani jej wykorzystywać. Nie ma Pani zamiaru rozpocząć rozbiórki budynku mieszkalnego przed sprzedażą.
Pani wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności nieuznania Pani za podatnika podatku od towarów i usług w związku ze sprzedażą działki.
Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku prywatnego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.
W świetle przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy zarządzanie przez Panią nabytą działki nr 1, stanowi w swej istocie świadomie podejmowane przez Panią działania mające na celu gospodarowanie przedmiotową działką w celach gospodarczych. Jak wynika z okoliczności sprawy dla przedmiotowej działki wystąpiła Pani o decyzje o warunkach zabudowy oraz uzyskała pozwolenie na budowę zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą pozwolenia na budowę najpierw zespołu trzech budynków mieszkalnych jednorodzinnych wraz z instalacjami zewnętrznymi dla każdego budynku: elektryczną, wodociągową ze studnią i kanalizacją ze zbiornikiem na ścieki na nieruchomości we fragmencie działki, a koleinie dodatkowo do pozostałej części działki budowę zespołu 4 budynków mieszkalnych jednorodzinnych wraz ze szczelnymi zbiornikami na ścieki, obudową studni, instalacjami wodno-kanalizacyjnymi. Udziela Pani pełnomocnictw projektantowi projektów budowlanych w zakresie związanym z postępowaniem o wydanie zezwolenia budowlanego. Ponadto dla przedmiotowej działki była wydana decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia (budowy budynków) stwierdzająca brak potrzeby przeprowadzenia oceny. W całym okresie posiadania przez Panią działki nie wykazała Pani wykorzystania jej do celów osobistych. Uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i pozwoleń na budowę, zmierzające do budowy w sumie siedmiu budynków mieszkalnych wraz z infrastrukturą oraz poniesione nakłady na projekty budowlane dotyczące ww. budynków, świadczą o celu inwestycyjnym przedmiotowej działki. Ponadto, w stosunku do działki uzyskała Pani również pozwolenie na rozbiórkę obiektów znajdujących się na przedmiotowej działce oraz decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia (budowy budynków). Wskazała Pani również, iż istnieje taka możliwość,że uzyskane przez Panią do tej pory decyzje, pozwolenia na budowę, projekty budowlane, które zostały opisane we wniosku w związku ze sprzedażą działki, przejdą na przyszłego nabywcę.
Zatem wynikająca z opisanych wyżej Pani działań koncepcja wykorzystania ww. działki dowodzi, że zostały wykonane czynności, które świadczą o tym, że przyszła sprzedaż działki nie może stanowić jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.
Z okoliczności sprawy nie wynika, aby działa była nabyta i wykorzystywana w celach osobistych. Analiza okoliczności przedstawionych we wniosku oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów pozwala stwierdzić, że w niniejszej sprawie wystąpiły okoliczności, które wskazują że sprzedaż działki nr 1 będzie dokonana w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy i podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Jak już wskazano wcześniej, z wyroku TSUE 291/92 wynika, że podatnik w całym okresie posiadania nieruchomości musi wykazywać zamiar wykorzystania jej do celów prywatnych aby uznać, że mamy do czynienia ze sprzedażą majątku prywatnego.
Wobec powyższego, analiza okoliczności sprawy i obowiązujących przepisów prawa prowadzi do wniosku, że sprzedaż przez Panią ww. działki nr 1 będzie dostawą dokonaną w ramach prowadzenia działalności gospodarczej w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, a Pani będzie działać w charakterze podatnika VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Z uwagi na powyższe, w tej sytuacji nie można uznać, że przedmiotem dostawy będą składniki Pani majątku osobistego i ich sprzedaż będzie stanowiła realizację prawa do rozporządzania majątkiem osobistym.
Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że w związku ze zbyciem działki nr 1 będzie Pani działała jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzący działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, a czynność sprzedaży ww. działki będzie stanowiła odpłatną dostawę towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
Wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może albo być opodatkowana, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.
Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT:
Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.
Jednocześnie zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy o VAT:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o terenach budowlanych – rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Powyższe oznacza, że generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane (przeznaczone pod zabudowę). Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących gruntami leśnymi, rolnymi itp., nieprzeznaczonymi pod zabudowę – są zwolnione od podatku VAT.
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1130 ze zm.) reguluje zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej.
W myśl art. 3 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:
Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie gminnych aktów planowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych ustalonych przez organ inny niż minister właściwy do spraw transportu, należy do zadań własnych gminy.
Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:
Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
Zgodnie art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:
W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:
1)lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
2)sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen – „teren budowlany oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę”.
Przepis art. 2 pkt 33 ustawy o VAT, w zgodny sposób odpowiada zatem treści ww. orzeczenia, gdyż cechę przeznaczenia pod zabudowę ustalić należy na podstawie określonych wprost w ustawie dokumentów prawa miejscowego.
Z powyższych przepisów wynika, że przeznaczenie określonego gruntu należy oceniać wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydane decyzje o warunkach zabudowy nieruchomości.
Kwestia sposobu opodatkowania VAT dostawy budowli, budynków lub ich części została przede wszystkim uregulowana w art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
1)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:
a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Ponadto zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Stosownie do art. 113 ust. 13 ustawy:
Zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:
1)dokonujących dostaw:
a)towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
b)towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
- energii elektrycznej (CN 2716 00 00),
- wyrobów tytoniowych,
- samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
c)budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
d)terenów budowlanych,
e)nowych środków transportu,
f)następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:
- preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),
- komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),
- urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),
- maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),
g)hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:
- pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),
- motocykli (PKWiU ex 45.4);
2)świadczących usługi:
a)prawnicze,
b)w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
c)jubilerskie,
d)ściągania długów, w tym factoringu;
3)nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
W opisie sprawy wskazała Pani, że na działce nr 1 znajduje się budynek gospodarczy w stosunku do którego w oparciu o uzyskane pozwolenie na rozbiórkę rozpoczęta została rozbiórka oraz budynek mieszkalny w stanie zdegradowanym, w stosunku do którego również uzyskała Pani pozwolenie na rozbiórkę. Budynek nie posiada dachu (spłonął) i częściowo zawalonych ścian.
Tym samym, aby w rozpatrywanej sprawie rozstrzygnąć kwestię zwolnienia od podatku sprzedaży działki, należy ustalić czy działka nr 1 jest gruntem zabudowanym czy niezabudowanym.
W związku z powyższymi okolicznościami sprawy, rozpatrując czy ruiny po obiekcie budowlanym oraz ruiny po obiektach gospodarczych można uznać za budynki bądź budowle, należy sięgnąć do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.).
Zgodnie z art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:
Ilekroć w ustawie jest mowa o obiekcie budowlanym – należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.
Z kolei, w myśl art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane:
Ilekroć w ustawie jest mowa o budynku – należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.
Stosownie do art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane:
Ilekroć w ustawie jest mowa o budowli – należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.
W myśl art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane:
Ilekroć w ustawie jest mowa o urządzeniach budowlanych – należy przez to rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki.
W tym miejscu należy również zauważyć, że w kwestii opodatkowania dostawy gruntów zabudowanych budynkami/budowlami do rozbiórki wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawie C-461/08 Don Bosco Onroerend Goed BV przeciwko Staatssecretaris van Financiën. W wyroku tym TSUE orzekł, że: „Artykuł 13 część B lit. g) szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku w związku z art. 4 ust. 3 lit. a) tej dyrektywy powinien być interpretowany w ten sposób, że przewidzianym w pierwszym z tych przepisów zwolnieniem z podatku VAT nie jest objęta dostawa działki, na której wciąż stoi stary budynek, który ma zostać rozebrany w celu wzniesienia na jego miejscu nowej konstrukcji i którego rozbiórka, do jakiej zobowiązał się sprzedający, rozpoczęła się przed tą dostawą. Takie transakcje dostawy i rozbiórki stanowią w świetle podatku VAT transakcję jednolitą mającą na celu jako całość dostawę nie tyle istniejącego budynku i gruntu, na którym stoi, co niezabudowanej działki, niezależnie od stanu zaawansowania robót rozbiórkowych starego budynku w momencie rzeczywistej dostawy działki”.
Natomiast w wyroku z dnia 19 czerwca 2015 r. sygn. akt I FSK 818/14, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że „(...) skoro rozbiórka budynków nawet nie rozpoczęła się przed dokonaniem dostawy, to wnioskodawca nabył nieruchomość zabudowaną, a nie sam grunt. Zgodzić się należy z konkluzją, że dla oceny charakteru takiej transakcji nie ma znaczenia fakt, że została wydana decyzja udzielająca pozwolenia na budowę, dla realizacji którego konieczna była rozbiórka istniejących na działkach obiektów. Słusznie sąd I instancji podkreślił, że bez znaczenia dla kwalifikacji tej czynności na gruncie podatku VAT jest okoliczność, że nabywca w przyszłości, po dokonaniu dostawy zamierza zburzyć budynki i wznieść nowe (...)”.
Z wniosku wynika, że na dzień dostawy na przedmiotowej działce będzie znajdował się budynek gospodarczy, który jest przedmiotem rozbiórki. W stosunku do tego budynku uzyskała Pani pozwolenie na rozbiórkę i rozbiórka ww. budynku gospodarczego została już rozpoczęta.
Odnosząc tezy wynikające z przytoczonych orzeczeń do sprawy będącej przedmiotem wniosku stwierdzić należy, że skoro - jak Pani podała – w zakresie budynku gospodarczego została rozpoczęta rozbiórki, to uznać należy, że w rzeczywistości dojdzie do dostawy działki niezabudowanej ww. budynkiem.
Ponadto, odnosząc się do budynku mieszkalnego, wskazać należy, że w świetle informacji wskazanych przez Panią w odpowiedzi na wezwanie, iż budynek mieszkalny nie posiada dachu (spłonął) i częściowo zawalonych ścian. Ponadto wskazała Pani, że budynek nie nadawał się do zamieszkania. Budynek jest w stanie zdegradowanym.
Zatem, należy przyjąć, że sprzedaż działki o nr 1, na której znajduje się budynek gospodarczy z rozpoczętą rozbiórką oraz ruiny po obiekcie budowlanym, które nie są budynkiem ani budowlą w rozumieniu przepisów ustawy Prawo budowlane oraz nie spełniają swojej pierwotnej funkcji, do której były przeznaczone, należy traktować jako sprzedaż nieruchomości niezabudowanej.
Wobec powyższego w niniejszej sprawie nie będą miały zastosowania regulacje wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, gdyż przedmiotem dostawy dla celów opodatkowania podatkiem VAT będzie działka traktowana jako grunt niezabudowany.
Dla sprzedaży nieruchomości niezabudowanych należy przeanalizować możliwość zastosowania zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 9 i art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.
Jak wynika z opisu sprawy dla przedmiotowej działki są uzyskane decyzje o warunkach zabudowy oraz zezwolenie na budowę zespołu siedmiu budynków mieszkalnych jednorodzinnych wraz z instalacjami zewnętrznymi dla każdego budynku: elektryczną, wodociągową ze studnią i kanalizacją ze zbiornikiem na ścieki.
W świetle powyższych okoliczności należy wskazać, że działka będąca przedmiotem sprzedaży, będzie spełniać w momencie sprzedaży definicję terenów budowlanych w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy, a zatem sprzedaż działki nr 1 nie będzie mogła korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.
W takiej sytuacji nie znajdzie również zastosowania zwolnienie od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy, bowiem zgodnie z ww. art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. d ustawy, zwolnienie z art. 113 ust. 1 ustawy nie ma zastosowania do podatników dokonujących dostaw terenów budowlanych.
W tym miejscu należy wskazać, że jeżeli przy zbyciu nieruchomości wystąpią przesłanki uniemożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, to należy przeanalizować możliwość zwolnienia dostawy w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.
W celu zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:
·towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
·przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Jak wynika z treści wniosku, prawo własności działki nr 1 została nabyta notarialną umową sprzedaży między osobami fizycznymi – transakcja nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Mając na uwadze powyższe należy wskazać, że przy nabyciu tej nieruchomości nie wystąpił podatek od towarów i usług, który mógłby podlegać odliczeniu. Skoro w odniesieniu do czynności nabycia nieruchomości, nie wystąpił podatek od towarów i usług (dostawa nie była objęta tym podatkiem), to nie można uznać, że przysługiwało Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu ww. działki, lub że takie prawo nie przysługiwało. Ponadto wskazała Pani, że nieruchomość nie była i nie jest wykorzystywana na cele prowadzonej działalności gospodarczej. Zatem, ww. działka w całym okresie posiadania nie były wykorzystywana wyłącznie do działalności zwolnionej od podatku.
Wobec powyższego, w omawianej sytuacji, zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy nie będzie miało miejsca, z uwagi na fakt, iż nie zostały spełnione warunki, o których mowa w tym przepisie. Zatem w przedmiotowej sprawie dostawa przez Panią działki nr 1 nie będzie korzystała także ze zwolnienia od podatku na podstawie ww. przepisu.
W konsekwencji stwierdzam, że sprzedaż przez Panią działki nr 1 będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, niekorzystającą ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9, pkt 2 ustawy.
Tym samym, dostawa działki nr 1 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwej stawki podatku od towarów i usług.
Zatem, Pani stanowisko uznałem za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponosi Pani ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),
albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).