Niepodleganie podatkowaniu zbycia nieruchomości w drodze licytacji.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży udziałów w nieruchomości (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 lipca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 23 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży udziałów w nieruchomości (pytanie oznaczone we wniosku nr 1);

·zwolnienia od podatku VAT sprzedaży udziałów w nieruchomości i obowiązku udokumentowania tej transakcji (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 30 września 2024 r. (wpływ 30 września 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym, kancelaria komornicza prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi. W toku prowadzonego postępowania wszczęto egzekucję z ułamkowej części nieruchomości – udziału ½ lokalu użytkowego, dla którego Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą.

Nieruchomość o funkcji niemieszkalnej składająca się z lokalu niemieszkalnego (funkcja magazynowa) (…) oraz udziału w prawie użytkowania wieczystego działki nr 1, o powierzchni (…) i w częściach wspólnych budynku, wynoszącego (…) części. Budynek pochodzący z początku XX w., odbudowany po roku 1945. W skład lokalu niemieszkalnego wchodzą (wg oznaczenia Księgi Wieczystej): 2 pomieszczenia gospodarczo-magazynowe, korytarz, boks magazynowy. Wizja lokalna nieruchomości przeprowadzona 11 stycznia 2023 r. wykazała następujący stan faktyczny: układ pomieszczeń zmodyfikowany w stosunku do opisu z Księgi Wieczystej, (…), obiekt od kilku lat nieużytkowany.

Wskazana nieruchomość powstała z wyodrębnienia lokalu użytkowego z księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy. Pierwotnie należała ona do A. Nabycie nastąpiło w roku 1994 umową użytkowania wieczystego i przeniesienia własności. 2 grudnia 2005 r. zgodnie z aktem notarialnym doszło do sprzedaży nieruchomości na rzecz B.

2 listopada 2009 r. zgodnie z aktem notarialnym doszło do sprzedaży nieruchomości na rzecz C i D (dłużnika) do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską w zakresie prowadzonej przez D działalności gospodarczej za cenę x – nie wskazano czy powyższa kwota jest ceną brutto czy netto. Od ww. czynności pobrano podatek od czynności cywilnoprawnych w oparciu o art. 7 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dłużnik wg danych z CEIDG prowadził jednoosobową działalność gospodarczą od 1 marca 2002 r. do 16 sierpnia 2018 r. Przeważająca działalność gospodarcza wg kodu PKD to: 47.11 Z – Sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach z przewagą żywności, napojów i wyrobów tytoniowych. Dłużnik posiadał zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych. Uprawnienia te wygasły ostatecznie 5 maja 2014 r. W toku postępowania ustalono, że przedmiotowa nieruchomość była wykorzystywana przez dłużnika do prowadzenia działalności gospodarczej do roku 2014 – według oświadczenia małżonki dłużnika. Od tego czasu lokal nie był użytkowany.

Dłużnik kilkukrotnie wzywany był przez organ egzekucyjny do złożenia oświadczenia, czy jest podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT) w świetle § 15-17 w zw. z § 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) oraz § 24 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95 poz. 798 ze zm.) pod rygorem uznania, że dłużnik nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT).

Ponadto kilkukrotnie wzywany był do udzielenia informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji poprzez:

1)złożenie oświadczenia, czy jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług (VAT) – w przypadku niezłożenia oświadczenia, dłużnik będzie traktowany jakby nie był czynnym podatnikiem VAT,

2)wskazania urzędu skarbowego, w którym rozlicza się z podatku od towarów i usług (VAT) – brak wskazania urzędu skarbowego do rozliczeń VAT spowoduje, że komornik podatek od towarów i usług (VAT) będzie przekazywał do urzędu skarbowego według właściwości miejscowej ustalonej według wyżej wskazanego adresu dłużnika,

3)wskazania czy w przypadku sprzedaży nieruchomości, tj.: udziału 1/2 lokalu użytkowego, dla którego Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą, dłużnik byłby zobowiązany do odprowadzenia podatku VAT.

Dłużnik nie udzielił jakiejkolwiek odpowiedzi, choć skutecznie podejmował korespondencję.

9 lutego 2024 r. doszło do licytacyjnej sprzedaży przedmiotowej nieruchomości. Uzyskana suma znajduje się na rachunku depozytowym Ministra Finansów. Na podstawie art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1314, 1356, 1499 i 1629) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 wyżej powołanej ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik – właściciel nieruchomości – jest podatnikiem podatku VAT, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy tej nieruchomości czy ruchomości.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

W myśl art. 2 pkt 14 ustawy, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

W pierwszej kolejności należy więc ustalić status dłużnika, gdyż przekłada się to na status komornika w niniejszej sprawie.

Tak więc, jeżeli w chwili licytacyjnej sprzedaży nieruchomości dłużnik nie jest podatnikiem podatku VAT, to sprzedaż nieruchomości nie jest dostawą w rozumieniu ustawy, a komornik nie jest płatnikiem VAT i nie wystawia faktury – jeżeli w chwili licytacyjnej sprzedaży nieruchomości dłużnik jest podatnikiem VAT, to sprzedaż nieruchomości jest dostawą w rozumieniu ustawy, a komornik jest płatnikiem VAT i wystawia fakturę.

W tej drugiej sytuacji należy ustalić czy są spełnione warunki do zastosowania zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, 10a ustawy o VAT.

Analiza przedstawionych okoliczności oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prowadzi do wniosku, że dłużnik nie jest podatnikiem podatku VAT. Zakończył działalność 16 sierpnia 2018 r. i był zobowiązany na ten dzień sporządzić remanent likwidacyjny zgodnie z art. 14 ustawy o VAT. Czynność sprzedaży towarów objętych remanentem likwidacyjnym, po okresie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia zaprzestania przez podatnika wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, nie ma charakteru dostawy towarów (w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT) dokonywanej przez podatnika, zatem nie mieści się w zakresie opodatkowania VAT. Nieruchomość nie była wykorzystywana przez dłużnika po likwidacji działalności gospodarczej.

Podobne stanowisko przedstawił WSA w Szczecinie, który w prawomocnym wyroku z 18 stycznia 2018 r., sygn. akt I SA/Sz 986/17, uznał, że sprzedaż towarów objętych remanentem likwidacyjnym, która nastąpi po upływie 12 miesięcy od zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych VAT, jest wykonywana poza działalnością gospodarczą osoby fizycznej. Taka sprzedaż nie będzie już miała charakteru dostawy towarów.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Na zadane w wezwaniu pytania udzielił Pan następujących odpowiedzi:

1.Czy Dłużnik sporządził spis z natury w związku z likwidacją działalności gospodarczej i rozliczył podatek VAT?

Nie posiada wiedzy w tym zakresie

2.Czy nieruchomość będąca przedmiotem sprzedaży po likwidacji działalności gospodarczej była przez Dłużnika udostępniana osobom trzecim na podstawie np. umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze? Czy była to czynność odpłatna, czy nieodpłatna i ile trwała?

Nieruchomość po zakończeniu prowadzenia działalności gospodarczej nie była udostępniana osobom trzecim tytułem najmu, dzierżawy lub innych umów.

3.Czy Dłużnik ponosił jakiekolwiek nakłady związane z przygotowaniem nieruchomości do sprzedaży celem zwiększenia jej wartości bądź atrakcyjności? Jeżeli tak, to jakie to były nakłady i czego dotyczyły?

Dłużnik nie ponosił jakichkolwiek nakładów związanych z przygotowaniem nieruchomości do sprzedaży celem zwiększenia jej wartości bądź atrakcyjności.

4.Czy w stosunku do lokalu niemieszkalnego, tj. 2 pomieszczeń gospodarczo-magazynowych, korytarza, boksu nastąpiło pierwsze zasiedlenie poprzez oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne?

W stosunku do lokalu niemieszkalnego nie nastąpiło pierwsze zasiedlenie poprzez oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne.

5.Czy od pierwszego zasiedlenia ww. lokalu do chwili ich sprzedaży upłynął okres dłuższy niż 2 lata?

Od pierwszego zasiedlenia ww. lokalu do chwili jego sprzedaży upłynęło ponad 2 lata

6.Czy Dłużnik poniósł wydatki na ulepszenie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym ww. nieruchomości, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego? Jeżeli poniósł takie wydatki to czy były one wyższe niż 30% wartości początkowej lokalu?

Dłużnik nie poniósł wydatków na ulepszenie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym ww. nieruchomości, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

7.Czy po poniesieniu wydatków na ulepszenie nieruchomości w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym, w stosunku do których Dłużnik miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a wydatki były wyższe niż 30% wartości początkowej nieruchomości, doszło do jej pierwszego zasiedlenia i kiedy?

Nie dotyczy

8.Czy od pierwszego zasiedlenia po ulepszeniu przekraczającym 30% wartości początkowej obiektu, do dnia jego dostawy minął okres dłuższy niż 2 lata?

Nie dotyczy

9.Czy z tytułu nabycia nieruchomości, o której mowa we wniosku, Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego?

Z tytułu nabycia ww. dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

10.Czy lokal niemieszkalny był wykorzystywany przez Dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku?

Dłużnik nie prowadził działalności gospodarczej mającej na celu dostawę, usługi, transakcje itp. wskazanych w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT.

Zdaniem organu egzekucyjnego brak jest obowiązku dokumentowania w imieniu właściciela sprzedaży nieruchomości fakturą VAT, ponieważ zbycie nie podlega pod ustawę VAT, a dłużnik na dzień sprzedaży nieruchomości, nie był i nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

Pytania

1.Czy przedmiotowa nieruchomość przy sprzedaży licytacyjnej będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT?

2.W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pierwsze pytanie, czy przedmiotowa nieruchomość będzie podlegała zwolnieniu od podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, a na komorniku będzie ciążył obowiązek wystawienia faktury VAT?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie brak jest obowiązku dokumentowania w imieniu właściciela sprzedaży nieruchomości fakturą VAT, ponieważ zbycie nie podlega pod ustawę VAT, a dłużnik na dzień sprzedaży nieruchomości, nie był i nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży udziałów w nieruchomości (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), zgodnie z którym:

Przepis art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym, komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Według art. 2 pkt 6 ustawy:

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że:

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, zarówno grunty, jak i budynki oraz budowle spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Na gruncie przepisów ustawy również zbycie udziału w towarze (np. współwłasność nieruchomości), stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r. sygn. akt I FPS 2/11.

Nie każda jednak czynność, która stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność jest opodatkowana podatkiem VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy:

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Z przytoczonych regulacji prawnych wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Zatem dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Istotne dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Zasadne jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, aportu, darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 14 ust. 4 ustawy:

Na mocy art. 14 ust. 5 ustawy:

Według art. 14 ust. 6 ustawy:

W świetle art. 14 ust. 7 ustawy:

Z przywołanych przepisów art. 14 ustawy wynika, że obowiązek sporządzenia spisu z natury wiąże się, co do zasady, z zaprzestaniem, w związku z likwidacją działalności gospodarczej, wykorzystywania składników majątku przedsiębiorstwa do czynności podlegających opodatkowaniu.

W takiej sytuacji obowiązek opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotyczy tej części posiadanych m.in. przez osobę fizyczną towarów, które po nabyciu nie zostały odprzedane i w stosunku do których przysługiwało podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Towary (w tym środki trwałe oraz towary handlowe) objęte spisem z natury, o którym mowa w art. 14 ustawy należy opodatkować w sposób pozwalający na zachowanie zasady neutralności podatku VAT, a więc na zasadach takich samych, jak przy sprzedaży, stosując obowiązujące stawki VAT lub zwolnienie od podatku.

Z opisu sprawy wynika, że komornik prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi. W toku prowadzonego postępowania wszczęto egzekucję z ułamkowej części nieruchomości – udziału ½ lokalu użytkowego.

Jest to nieruchomość o funkcji niemieszkalnej składająca się z lokalu niemieszkalnego (funkcja magazynowa) oraz udziału w prawie użytkowania wieczystego działki nr 1, i w częściach wspólnych budynku. W skład lokalu niemieszkalnego wchodzą: dwa pomieszczenia gospodarczo-magazynowe, korytarz, boks magazynowy. (…).

2 listopada 2009 r. doszło do sprzedaży nieruchomości na rzecz C i D (dłużnika) do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską w zakresie prowadzonej przez D działalności gospodarczej.

Dłużnik wg danych z CEIDG prowadził jednoosobową działalność gospodarczą od 1 marca 2002 r. do 16 sierpnia 2018 r. W toku postępowania ustalono, że przedmiotowa nieruchomość była wykorzystywana przez dłużnika do prowadzenia działalności gospodarczej do roku 2014 – według oświadczenia małżonki dłużnika. Od tego czasu lokal nie był użytkowany.

9 lutego 2024 r. doszło do licytacyjnej sprzedaży przedmiotowej nieruchomości.

Wskazał Pan, że dłużnik nie jest podatnikiem podatku VAT. Zakończył działalność 16 sierpnia 2018 r. i był zobowiązany na ten dzień sporządzić remanent likwidacyjny zgodnie z art. 14 ustawy. Nieruchomość nie była wykorzystywana przez dłużnika po likwidacji działalności gospodarczej, jak również nie była udostępniana osobom trzecim tytułem najmu, dzierżawy lub innych umów.

Dłużnik nie ponosił jakichkolwiek nakładów związanych z przygotowaniem nieruchomości do sprzedaży celem zwiększenia jej wartości bądź atrakcyjności.

W niniejszej sprawie wątpliwości Pana dotyczą niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży udziałów w nieruchomości (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

Aby ustalić czy Pan, jako komornik sądowy, będzie zobowiązany do opodatkowania sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, należy dokonać analizy, czy dłużnik w okolicznościach opisanych we wniosku będzie podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy należy wskazać, że w sytuacji gdy dłużnik zakończył działalność 16 sierpnia 2018 r. i sporządził remanent likwidacyjny, a także po zakończeniu działalności nie wykorzystywał nieruchomości dla potrzeb prowadzenia działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, to ww. nieruchomość po remanencie likwidacyjnym stała się majątkiem prywatnym osoby fizycznej, która nie jest już podatnikiem VAT, a której sprzedaż – co do zasady – nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W wyroku TSUE 4 października 1995 r. w sprawie C-291/92: Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht, Trybunał wskazał m.in., że „Sprzedaż majątku osobistego, niezwiązanego z prowadzeniem działalności gospodarczej, nie jest działalnością handlową, co potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ważne jest w świetle tego orzecznictwa, aby rozróżnienie majątku osobistego i przeznaczonego do działalności opierało się na proporcji takich sposobów wykorzystywania majątku”.

Dalej Trybunał rozstrzygnął, że: „jeśli podatnik sprzedaje część majątku, co do której zdecydował o jej przeznaczeniu do celów prywatnych, to czynność ta nie mieści w dyspozycji przepisu art. 2 (1), a on sam nie działa jak podatnik podatku od wartości dodanej. W konsekwencji suma, za którą Dieter Armbrecht sprzedał mieszkanie nie musi być powiększona o podatek od wartości dodanej”.

W kontekście tego wyroku zauważyć należy, że okoliczności wskazane we wniosku odpowiadają definicji „majątku prywatnego”, zgodnie z którą „majątek prywatny” to taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Zatem jeżeli dłużnik zaprzestał prowadzenia działalności, tzn. wykonywania czynności – co do zasady – opodatkowanych i opodatkował określone towary w ramach tzw. remanentu likwidacyjnego (końcowego), to przedmiotowa nieruchomość stanowi jego majątek prywatny.

Wobec tego w tej sytuacji sprzedaż egzekucyjna przez dłużnika będącego osobą fizyczną udziałów w nieruchomości, stanowiącej jego majątek prywatny, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podsumowując, stwierdzam, że sprzedaż egzekucyjna udziałów w nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko w zakresie pytania nr 1 należało uznać za prawidłowe.

Z uwagi na fakt, że sprzedaż udziałów w nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, to pytanie oznaczone we wniosku nr 2 dotyczące zwolnienia od podatku VAT sprzedaży nieruchomości i obowiązku udokumentowania tej transakcji nie wymaga odpowiedzi.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. Należy zatem zaznaczyć, że odpowiedzi na pytanie nr 1 zawarte we wniosku udzielono na podstawie przedstawionego zdarzenia przyszłego, przy założeniu, że dłużnik zakończył działalność gospodarczą i sporządził remanent likwidacyjny. Zatem, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że przedmiotowa interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).