Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupu materiałów budowlanych dotyczących budowy budynku. - Interpretacja - 0114-KDIP4-3.4012.408.2024.5.RK

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 2 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.408.2024.5.RK

Temat interpretacji

Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupu materiałów budowlanych dotyczących budowy budynku.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 czerwca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 24 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupu materiałów budowlanych dotyczących budowy budynku. Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwania - pismem z 14 sierpnia 2024 roku (wpływ 14 sierpnia 2024 r.) oraz pismem z 20 września 2024 r. (wpływ 20 września 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z budową budynku o charakterze mieszkalno-biurowym, koszty uzyskania przychodów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej - wykończenie i wyposażenie domu, zapłacone odsetki od kredytu hipotecznego oraz poniesione koszty na utrzymanie i korzystanie z lokalu (domu) mieszalnego (m.in. energia, woda, inne media, serwis urządzeń).

Prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie usług marketingowych - przeważająca działalność gospodarcza, kod PKD - 73.12.C. i jest Pan czynnym podatnikiem VAT. Usługi świadczy Pan zdalnie za pomocą komputera i telefonu wyposażonych w rożne narzędzia np. rzutnik, projektor, telewizor, słuchawki, które służą min. do udziału w telekonferencjach z klientami. Spotyka się Pan również z klientami osobiście.

W zeszłym miesiącu rozpoczął Pan budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego, w którym będzie również prowadził działalność gospodarczą.

Budynek będzie miał dwie kondygnacje. Piętro będzie przeznaczone wyłącznie na użytek prywatny, natomiast parter będzie wykorzystywany na cele prowadzenia działalności gospodarczej oraz cele prywatne.

Powierzchnia użytkowa piętra: 82,22 m2

Powierzchnia użytkowa parteru: 113,05 m2 (na którą składają się: pokój - gdzie będzie znajdował się sprzęt biurowy, toaleta, kuchnia z jadalnią, salon, wiatrołap, komunikacja, schody, pomieszczenie techniczne, garaż)

Całkowita powierzchnia użytkowa domu: 195,27 m2

Procentowy udział pow. parteru w pow. całego domu: ok. 58%

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Na pytanie do jakich czynności będzie Pan wykorzystywał nabywane towary - materiały budowlane - związane z budową budynku o charakterze mieszkalno- biurowym, tj. do czynności:

a)opodatkowanych podatkiem od towarów i usług - prosiliśmy wskazać jakie konkretnie to są czynności,

wskazał Pan, że czynności świadczone w ramach prowadzonej działalności, których listę przedstawia Pan poniżej, zgodnie z wpisem do bazy CEIDG mają charakter biurowy, opierają się na posiadaniu biura z odpowiednim wyposażeniem jak komputery, monitory, serwery, biurko, oświetlenie, internet oraz przestrzenią na spotkanie biznesowe, prezentacje, szkolenia.

Zakres prowadzonej działalności:

73.12.C Pośrednictwo w sprzedaży miejsca na cele reklamowe w mediach elektronicznych (Internet),

62.01.Z Działalność związana z oprogramowaniem,

62.02.Z Działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki,

62.09.Z Pozostała działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych i komputerowych,

63.11.Z Przetwarzanie danych; zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność,

63.12.Z Działalność portali internetowych,

63.91.Z Działalność agencji informacyjnych,

63.99.Z Pozostała działalność usługowa w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowana,

70.22.Z Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania,

73.11.Z Działalność agencji reklamowych,

73.12.A Pośrednictwo w sprzedaży czasu i miejsca na cele reklamowe w radio i telewizji,

73.12.B Pośrednictwo w sprzedaży miejsca na cele reklamowe w mediach drukowanych,

73.12.D Pośrednictwo w sprzedaży miejsca na cele reklamowe w pozostałych mediach,

74.10.Z Działalność w zakresie specjalistycznego projektowania,

74.30.Z Działalność związana z tłumaczeniami,

74.90.Z Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana

Prosiliśmy również o wskazanie, na czym polega ten związek z czynnościami opodatkowanymi. W odniesieniu do powyższego wskazał Pan, że w celu świadczenia usług (a tym samym uzyskania przychodów), które opierają się na posiadaniu biura z odpowiednim wyposażeniem jak komputery, monitory, serwery, biurko, oświetlenie, internet oraz przestrzenią na spotkanie biznesowe, prezentacje, szkolenia, potrzebuje Pan miejsca/pomieszczeń do wykonywania pracy oraz przyjmowania klientów. W tym celu została wydzielona dedykowana przestrzeń na ten cel oraz częściowo również część mieszkalna.

W odpowiedzi na pytanie: od jakich konkretnie wydatków chciałby Pan odliczyć podatek VAT naliczony (prosiliśmy dokładnie wskazać o jakie wydatki chodzi), wskazał Pan, że od wydatków poniesionych na zakup i dostawę materiałów budowlanych niezbędnych do wybudowania budynku: ogrodzenie tymczasowe placu budowy, nadproża, bloczki betonowe, stal, strzemiona, bloczki komórkowe, zaprawy, kleje, farby, styropian, wełna mineralna, rury, strop panelowy, papa, blacha, okna, drzwi zewnętrzne i wewnętrzne, rolety zewnętrzne, brama garażowa, panele podłogowe, glazura oraz od usług wraz z materiałami: wykonanie posadzki, tynkowanie, instalacja sanitarna, instalacja elektryczna, instalacja ogrzewania podłogowego, instalacja rekuperacji.

Na pytanie: czy na parterze znajdują się/będą się znajdować części wspólne, tj. pomieszczenia służące zarówno do działalności gospodarczej, jak również do celów osobistych (np. korytarz, toaleta, kuchnia)? Jeśli tak, prosiliśmy wskazać w jakiej części będą wykorzystywane do działalności gospodarczej, wskazał Pan, że będą znajdować się pomieszczenia służące zarówno do działalności gospodarczej, jak również do celów osobistych to - kuchnia z jadalnią, salon, wiatrołap, komunikacja, schody, pomieszczenie techniczne - 64 m2.

Powierzchnia ta stanowi około 33% całości budynku, w związku, że będzie ona wykorzystywana zarówno do wykonywania działalności gospodarczej jak i celów osobistych proponuje Pan zaliczyć tą powierzchnię w celach generowania przychodu w wysokości 15%.

Ponadto, wskazał Pan, że będzie Pan wykorzystywał parter budynku do wykonywanej działalności gospodarczej 7 dni w tygodniu, od 7 do 22.

Pokój biurowy, garaż (w związku z posiadanym pojazdem firmowym), łazienka - 49 m2 czyli 43 % powierzchni parteru będzie bezpośrednio wykorzystywana do działalności gospodarczej.

Kryterium wydzielenia pomieszczeń do działalności gospodarczej było przebywanie w tych pomieszczeniach w celach bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością. Z tych pomieszczeń będzie korzystał tylko Pan oraz klienci.

W kontekście części przeznaczonej do celów osobistych, jest to powierzchnia, z której poza Panem, klientami, będą również korzystali pozostali domownicy.

Pytanie

Czy może Pan odliczyć podatek VAT naliczony od zakupu materiałów budowlanych dotyczącej budowy ww. budynku?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, powołując się na art. 86 ust. 7b ustawy o VAT, można odliczyć podatek VAT naliczony od zakupu materiałów budowlanych dotyczących budowy ww. budynku, w związku z tym, iż takie pomieszczenia jak pokój, garaż (w związku z posiadanym pojazdem firmowym), łazienka - razem ok. 25 % powierzchni całego domu, są wydzielone do prowadzenia działalności, a także pozostałe pomieszczenia na parterze, które nie będą miały wydzielonej części wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej, pomieszczenia będą wykorzystywane na cele działalności gospodarczej, jaki i cele prywatne, w Pana ocenie racjonalne będzie ustalenie proporcji na poziomie wynoszącym 40 %.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany w fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu lub jest zwolniona od podatku.

Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z powyższego przepisu wynika, że odliczenia podatku naliczonego może dokonać zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług.

Na zakres prawa do odliczenia w sposób bezpośredni wpływa status danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możliwość wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami.

W niniejszej sprawie przywołać należy zatem art. 86 ust. 7b ustawy, zgodnie z którym:

W przypadku nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów wykonywanej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów osobistych, o których mowa w art. 8 ust. 2, gdy przypisanie tych nakładów w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość jest wykorzystywana do celów działalności gospodarczej.

Przy czym, jak stanowi art. 2 pkt 14a ustawy:

Przez wytworzenie nieruchomości rozumie się wybudowanie budynku, budowli lub ich części, lub ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Przywołany wyżej przepis art. 86 ust. 7b ustawy wprowadza szczególny tryb odliczeń podatku naliczonego w przypadku nieruchomości, nakładając na podatnika obowiązek określenia wysokości udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość jest wykorzystana do celów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej i ma on prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych dotyczących tej nieruchomości, zgodnie z tym udziałem. Unormowanie to ma charakter doprecyzowujący ogólną zasadę w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT wyrażoną w cyt. art. 86 ust. 1 ustawy.

Regulacja ta dotyczy sposobu obliczania podatku naliczonego od nabycia bądź wytworzenia nieruchomości (w tym nakładów ponoszonych na ulepszenia nieruchomości) w sytuacji, w której dana nieruchomość ma być używana zarówno na cele działalności gospodarczej, jak i na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością oraz ma zastosowanie wówczas, gdy nieruchomość (której dotyczy podatek naliczony) nie jest wykorzystywana wyłącznie na cele działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Obejmuje ona sytuacje, w których nieruchomość ma przeznaczenie mieszane, to znaczy jest wykorzystywana zarówno na cele związane z tą działalnością, jak i na inne cele, czyli cele pozostające poza zakresem VAT. Przepis ten zobowiązuje zatem podatników do wyodrębnienia części podatku naliczonego związanego z czynnościami niepodlegającymi ustawie o podatku od towarów i usług (cele osobiste), który w świetle art. 86 ust. 1 ustawy nie podlega odliczeniu.

W świetle powołanych powyżej przepisów prawa należy ponownie podkreślić, że z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni. Ponadto podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony jedynie w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Aby zatem podatnik miał prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wystawionych faktur, zakupy dokumentowane tymi fakturami muszą być związane (w sposób bezsporny) z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być bezpośredni (wydatek na nabycie towaru, który następnie zostanie przez podatnika sprzedany), bądź pośredni. Niezależnie od tego, czy dokonany zakup stanowi kompletny i zdatny do użytkowania towar czy środek trwały, czy też dokonywane są dopiero nakłady (inwestycja w toku) - podatnikowi, co do zasady, przysługuje prawo do odliczenia podatku, jeśli zakup dokonywany jest w związku z obecnie prowadzoną lub planowaną działalnością opodatkowaną, generującą podatek należny.

O bezpośrednim związku dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży – towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług, będących przedmiotem dostawy; bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o związku pośrednim można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa. Mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez dany podmiot obrotów.

Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Istotna jest intencja nabycia - jeśli dany towar (usługa) ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas, po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

Wystarczającym zatem jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynikało, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Ta warunkowość realizacji określonego w art. 86 ust. 1 ustawy prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powoduje, że nieziszczenie się warunku pozytywnego, jakim jest wykorzystanie towaru lub usługi do realizacji czynności opodatkowanej podatnika, np. gdy okaże się, że zmieniono przeznaczenie towaru (usługi) i został on ostatecznie wykorzystany do czynności zwolnionych od VAT lub niepodlegających VAT - spowoduje konieczność weryfikacji uprzedniego odliczenia podatku naliczonego.

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych do działalności gospodarczej oraz do celów prywatnych, w odniesieniu do których już w chwili zakupu wiadomo o „mieszanym” przeznaczeniu odliczenie podatku jest możliwe wyłącznie w takiej części, w jakiej nabycie to jest związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Jeśli natomiast w chwili zakupu podatnik nie może odpowiednio określić, w jakim zakresie towar lub usługa będzie wykorzystywana do celów działalności, a w jakim do celów prywatnych, możliwe jest pełne odliczenie podatku naliczonego, z uwzględnieniem art. 7 ust. 2 ustawy oraz art. 8 ust. 2 ustawy.

Z uwagi na różnorodność i bogactwo życia gospodarczego wybór sposobu, według którego dokonuje się wyliczenia proporcjonalnego przypisania, należy do podatnika. Wybrany sposób musi jednak gwarantować jak najbardziej zbliżone do rzeczywistego obliczenie podatku naliczonego związanego wyłącznie z działalnością gospodarczą.

W świetle powyższego, w przypadku ponoszenia przez podatnika wydatków na nabycie oraz wytworzenie nieruchomości, która została włączona do majątku jego przedsiębiorstwa oraz jest wykorzystywana zarówno do celów wykonywanej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i celów osobistych (prywatnych) a przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość jest wykorzystywana do celów działalności gospodarczej.

Z przedstawionych okoliczności wynika, że jest Pan czynnym podatnikiem VAT i prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie usług marketingowych - przeważająca działalność gospodarcza. Świadczy Pan usługi zdalnie za pomocą komputera i telefonu wyposażonych w rożne narzędzia np. rzutnik, projektor, telewizor, słuchawki, które służą m.in. do udziału w telekonferencjach z klientami. Spotyka się Pan również z klientami osobiście. W zeszłym miesiącu rozpoczął Pan budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego, w którym będzie również prowadził działalność gospodarczą. Budynek będzie miał dwie kondygnacje. Piętro będzie przeznaczone wyłącznie na użytek prywatny (powierzchnia użytkowa piętra: 82,22 m2), natomiast parter będzie wykorzystywany na cele prowadzenia działalności gospodarczej oraz cele prywatne (powierzchnia użytkowa parteru: 113,05 m2, na którą składają się: pokój - gdzie będzie znajdował się sprzęt biurowy, toaleta, kuchnia z jadalnią, salon, wiatrołap, komunikacja, schody, pomieszczenie techniczne, garaż)). Całkowita powierzchnia użytkowa domu: 195,27 m2, procentowy udział powierzchni parteru w powierzchni całego domu: ok. 58%.

Wskazał Pan, że w celu świadczenia usług (a tym samym uzyskania przychodów), które opierają się na posiadaniu biura z odpowiednim wyposażeniem jak komputery, monitory, serwery, biurko, oświetlenie, internet oraz przestrzenią na spotkanie biznesowe, prezentacje, szkolenia, potrzebuje Pan miejsca/pomieszczeń do wykonywania pracy oraz przyjmowania klientów. W tym celu została wydzielona dedykowana przestrzeń na ten cel oraz częściowo również część mieszkalna.

Wskazał Pan, że chce Pan odliczyć podatek naliczony od wydatków poniesionych na zakup i dostawę materiałów budowlanych niezbędnych do wybudowania budynku: ogrodzenie tymczasowe placu budowy, nadproża, bloczki betonowe, stal, strzemiona, bloczki komórkowe, zaprawy, kleje, farby, styropian, wełna mineralna, rury, strop panelowy, papa, blacha, okna, drzwi zewnętrzne i wewnętrzne, rolety zewnętrzne, brama garażowa, panele podłogowe, glazura oraz od usług wraz z materiałami: wykonanie posadzki, tynkowanie, instalacja sanitarna, instalacja elektryczna, instalacja ogrzewania podłogowego, instalacja rekuperacji.

Na parterze będą znajdować się pomieszczenia służące zarówno do działalności gospodarczej, jak również do celów osobistych, to - kuchnia z jadalnią, salon, wiatrołap, komunikacja, schody, pomieszczenie techniczne - 64 m2. Powierzchnia ta stanowi około 33% całości budynku, w związku, że będzie ona wykorzystywana zarówno do wykonywania działalności gospodarczej jak i celów osobistych proponuje Pan zaliczyć tą powierzchnię w celach generowania przychodu w wysokości 15 %. Pokój biurowy, garaż (w związku z posiadanym pojazdem firmowym), łazienka - 49m2, czyli 43 % powierzchni parteru będzie bezpośrednio wykorzystywana do działalności gospodarczej.

Pana wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupu materiałów budowlanych dotyczących budowy budynku mieszkalnego.

Odnosząc powołane powyżej przepisy do przedstawionych okoliczności sprawy wskazać należy, że w celu odliczenia podatku naliczonego od wydatków ponoszonych na wybudowanie budynku wykorzystywanego do działalności gospodarczej oraz w części przeznaczonego na cele mieszkaniowe (osobiste), w pierwszej kolejności winien Pan przyporządkować ponoszone ww. wydatki do poszczególnych rodzajów czynności (działalności gospodarczej i na cele mieszkaniowe). W przypadku zakupów ponoszonych na wybudowanie nieruchomości, które będzie Pan w stanie przyporządkować bezpośrednio do części nieruchomości wykorzystywanej w działalności gospodarczej, to - na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy - z tytułu tych wydatków będzie Panu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ ta część nieruchomości będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Z kolei w przypadku wydatków ponoszonych na wybudowanie budynku, przyporządkowanych bezpośrednio dla części przeznaczonej na cele mieszkaniowe stwierdzić należy, że w odniesieniu do tych wydatków nie będzie przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Natomiast, w przypadku wydatków ponoszonych na wybudowanie budynku, których nie da się jednoznacznie przypisać do konkretnych części nieruchomości (tj. części wykorzystywanej do działalności gospodarczej, bądź części niewykorzystywanej do działalności gospodarczej - mieszkaniowej), będzie Pan uprawniony do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na wybudowanie budynku, których nie da się jednoznacznie przypisać do konkretnych części budynku, zgodnie z art. 86 ust. 1 w związku z art. 86 ust. 7b ustawy. Będzie Pan zatem uprawniony do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług zakupionych w związku z jego budową, przy czym podatek naliczony do odliczenia należy obliczyć według udziału procentowego, w jakim budynek będzie wykorzystywany do celów prowadzonej działalności gospodarczej. Zatem ma Pan prawo odliczyć podatek naliczony przy budowie budynku mieszkalnego jednorodzinnego, lecz wyłącznie w stopniu, w jakim wybudowany budynek będzie służył czynnościom opodatkowanym.

Należy podkreślić, że prawo do odliczenia podatku VAT dotyczyć będzie wyłącznie opisanego budynku mieszkalnego w części, w jakiej będzie miał związek z czynnościami opodatkowanymi. W omawianym przypadku chodzi o wykorzystanie powierzchni wybudowanego budynku jednorodzinnego do wykonywania działalności gospodarczej. Jednocześnie budynek mieszkalny służyć będzie również celom mieszkalnym. Z uwagi na to, że wybudowany budynek stanowi dla Pana budynek mieszkalny wykorzystywany na cele mieszkalne (prywatne) i jego charakteru nie zmienia przeznaczenie na cele związane z działalnością gospodarczą, w ramach której będzie Pan wykonywał czynności opodatkowane - prawo do odliczenia nie będzie obejmowało podatku naliczonego dotyczącego wydatków poniesionych w związku z budową pomieszczeń wykorzystywanych do celów prywatnych.

Zaznaczenia wymaga, że prawidłowe określenie udziału procentowego, o którym mowa w art. 86 ust. 7b ustawy, a w konsekwencji części podatku naliczonego związanej ze sprzedażą opodatkowaną, należy do podatnika. Natomiast ocena prawidłowości przyjętych rozwiązań może nastąpić jedynie w drodze przeprowadzonego postępowania podatkowego bądź kontroli podatkowej lub celno-skarbowej.

Zauważyć trzeba także, że istnieje grupa zakupów, które nie mogą być uznane za związane z działalnością gospodarczą, gdyż ponoszą je osoby fizyczne niezależnie od tego, czy prowadzą działalność gospodarczą, czy też takiej działalności nie prowadzą. Są to typowe zakupy osobiste, konsumpcyjne np. dotyczące zapewnienia sobie, na własne potrzeby, odpowiednich warunków mieszkaniowych. Zakupy o charakterze osobistym w szczególności mogą dotyczyć funkcjonowania, eksploatacji i utrzymania mieszkania bądź wydzielonych w nim pomieszczeń na cele prywatne. Prywatnego charakteru tego rodzaju zakupów przeznaczonych na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych nie zmienia również korzystanie z budynku i jego części wykorzystywanych również do działalności gospodarczej.

Jedynie w przypadku, gdy wybudowany przez Pana budynek jednorodzinny jako całość lub wyodrębnione w tym domu pomieszczenia (części) będą służyły tylko i wyłącznie dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, implikującej obrót opodatkowany i jednocześnie nie będą służyły celom osobistym, nie będzie przeszkód do odliczenia części podatku naliczonego od zakupów związanych z budową.

Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Natomiast nie daje uprawnienia do odliczenia w przypadku czynności będących poza zakresem działalności gospodarczej. Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie płacąc podatku należnego.

Z uwagi na brzmienie art. 86 ust. 1 oraz art. 86 ust. 7b ustawy należy zauważyć, że Pana obowiązkiem jest określenie udziału procentowego w jakim przedmiotowy budynek wykorzystywany będzie do celów prowadzonej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na wybudowanie części budynku mieszkalnego jednorodzinnego, tj. pokoju biurowego, garażu i łazienki, które - jak Pan wskazał - będą wyłącznie wykorzystywane do działalności gospodarczej, do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług - zgodnie z art. 86 ust. 1 w związku z art. 86 ust. 7b ustawy. Przy czym prawo to przysługuje, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy.

Natomiast w zakresie materiałów budowlanych wykorzystywanych w celu wybudowania piętra budynku, czyli części budynku która będzie przeznaczona wyłącznie do użytku prywatnego nie będzie przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w myśl art. 86 ust. 1 ustawy. Piętro budowanego przez Pana budynku nie będzie wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, zatem nie będą spełnione przesłanki warunkujące uzyskanie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Odnosząc się natomiast do wydatków poniesionych na budowę pomieszczeń służących zarówno do działalności gospodarczej, jak również do celów osobistych, tj. kuchnia z jadalnią, salon, wiatrołap, komunikacja, schody, pomieszczenie techniczne, prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przysługuje Panu wyłącznie w części, w jakiej ww. pomieszczenia będą wykazywać związek z działalnością opodatkowaną (czynnościami opodatkowanymi). Zauważyć należy również to, że prawidłowe określenie udziału procentowego, o którym mowa w art. 86 ust. 7b ustawy, a w konsekwencji części podatku naliczonego związanej ze sprzedażą opodatkowaną, należy do Pana jako podatnika. Zatem podatek naliczony do odliczenia należy obliczyć według udziału procentowego, w jakim nieruchomość wykorzystywana będzie do Pana działalności gospodarczej.

Ponadto podkreślić należy, że prawo do odliczenia będzie przysługiwało, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy.

Oceniając Pana stanowisko, zgodnie z którym ma Pan możliwość proporcjonalnego odliczenia podatku VAT od zakupionych towarów na budowę budynku mieszkalnego stwierdzić należy, że jest ono prawidłowe.

Na marginesie należy zauważyć, że ocena przyjętego przez Pana udziału procentowego, w jakim budynek wykorzystywany jest do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług nie należy do kompetencji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Taka ocena może nastąpić jedynie w drodze przeprowadzonego postępowania podatkowego bądź kontroli podatkowej lub celno-skarbowej.

Tym samym, Pana stanowisko w całokształcie jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (oraz z opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. Biorąc pod uwagę powyższe, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

W tym miejscu organ interpretacyjny zastrzega jednak, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny interpretacja nie wywoła skutków prawnych.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).