Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży działek oraz udziału w innej działce. - Interpretacja - 0113-KDIPT1-1.4012.545.2024.3.WL
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży działek oraz udziału w innej działce.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
16 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 12 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:
̶niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży działek nr 1, nr 2, nr 3, nr 4 oraz udziału w działce nr 5,
̶podatku dochodowego od osób fizycznych.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 24 września 2024 r. (data wpływu 26 września 2024 r.).
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
Opis zdarzenia przyszłego
Zainteresowanym będącym stroną postępowania oraz zainteresowanym niebędącym stroną postępowania (dalej: „Zainteresowani”) są osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej pozostające w związku małżeńskim, w którym panuje ustawowa wspólność majątkowa małżeńska. Zainteresowani nigdy nie prowadzili, nie prowadzą i nie zamierzają prowadzić działalności gospodarczej. Nie są również zarejestrowani jako czynni podatnicy podatku VAT. Zainteresowani od wielu lat przebywają na stałe za granicą, tam też znajduje się ich ośrodek interesów życiowych. W konsekwencji podlegają oni ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w rozumieniu art. 3 ust. 2a ustawy o PIT.
W trakcie pobytu za granicą, z zamiarem zabezpieczenia swojej przyszłości i umożliwienia sobie powrotu do Polski i wybudowania domu, Zainteresowani w 2006 r. zakupili do majątku wspólnego od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej niezabudowaną działkę rolną oznaczoną numerem geodezyjnym 1 (wcześniej …) oraz działkę oznaczoną numerem geodezyjnym 2 (wcześniej ..). Trzy lata później, tj. w 2009 r. pojawiła się możliwość kupienia sąsiednich działek o numerze 3 i 4 oraz udziału 6/10 części działki oznaczanej numerem geodezyjnym 5. Wszystkie powyższe działki są długie i wąskie, dlatego też zasadne było kupienie kilku działek geodezyjnych celem umożliwienia wybudowania domu i ulokowania swoich oszczędności w sąsiadujących działkach. Zakup powyższych działek był czynnością niepodlegającą opodatkowaniu, Zainteresowani nie odliczyli podatku VAT. Powyższe działki będą zwane dalej: „Nieruchomościami”.
Zainteresowani z uwagi na sytuację rodzinną oraz poważne choroby, którym ulegli w ostatnim czasie, zdecydowali się na sprzedaż Nieruchomości. Zainteresowani nie wystawili żadnych ogłoszeń na portalach typu ... i ..., nie korzystają również z usług biura nieruchomości. Jedyną formą uzewnętrznienia chęci sprzedaży Nieruchomości jest postawiony na nich baner z numerem telefonu Zainteresowanych.
Zainteresowani nie ponosili, nie ponoszą i nie zamierzają ponosić przed sprzedażą żadnych wydatków w celu zwiększenia atrakcyjności Nieruchomości. W stosunku do Nieruchomości nie zostały wydane żadne decyzje o warunkach zabudowy, nie zostały również doprowadzone żadne przyłącza. Nieruchomości nigdy nie były ponadto przedmiotem umowy najmu, dzierżawy ani innej umowy o podobnym charakterze.
Środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży Nieruchomości zostaną przeznaczone na poprawę jakoś życia oraz zabezpieczenie przyszłości swoich dzieci i wnuków.
Zainteresowani nigdy wcześniej nie dokonywani zbycia jakichkolwiek nieruchomości. Nie zamierzają również w przyszłości kupować i sprzedawać innych nieruchomości. Decyzja o sprzedaży opisanych powyżej Nieruchomości została podyktowana sprecyzowaniem swoich planów życiowych i decyzją o pozostaniu za granicą.
Z uwagi na problem sprzedaży powyższych Nieruchomości tkwiący w niekorzystnym kształcie (działki są wąskie i długie) i braku zainteresowania ze strony potencjalnych nabywców, Zainteresowani rozważają podział Nieruchomości na kilka mniejszych. Na chwilę obecną nie została jednak podjęta ostateczna decyzja co do podziału działek. Jeżeli w międzyczasie znajdzie się kupiec na Nieruchomości, Zainteresowani nie dokonają podziału. Jeżeli jednak sprzedaż będzie się przeciągać w czasie, Zainteresowani podzielą działki. Będzie to jedyna czynność, którą dokonają w stosunku do Nieruchomości przed ich sprzedażą.
W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo miejsce zamieszkania za granicą: ….
Ponadto, na następujące pytania Organu:
a)Do jakiego źródła przychodów zamierzają zaliczyć Zainteresowani sprzedaż działek?
b)Czy Zainteresowani posiadają status rolnika?
c)Czy z działek nr 1 (wcześniej nr …), nr 2 (wcześniej nr …), nr 3, nr 4 oraz nr 5 dokonywali/będą Państwo do momentu sprzedaży działek dokonywali sprzedaży płodów rolnych? Jeśli tak, proszę wskazać: jakie to były płody rolne, czy sprzedaż była opodatkowana podatkiem VAT czy zwolniona od tego podatku?
d)W jaki sposób działki są/były wykorzystane przez Zainteresowanych?
e)Gdzie położone są działki i jaka jest ich powierzchnia?
f)Czy na dzień sprzedaży dla ww. działek będzie uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego? Jeżeli tak, to jakie będzie w dacie sprzedaży przeznaczenie tych działek według tego planu?
g)Jeżeli dla ww. działek jest uchwalony/będzie uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego to proszę wskazać czy występowali Państwo o jego uchwalenie lub zmianę?
h)Czy do dnia sprzedaży będą wydane dla ww. działek decyzje o warunkach zabudowy? Jeżeli tak, to na czyj wniosek zostaną one wydane?
i)Czy przed sprzedażą ww. działek zawrą Państwo umowę przedwstępną sprzedaży działek z nabywcą? Jeśli zawrą Państwo umowę przedwstępną z nabywcą, to należy wskazać:
̶Jakie prawa i obowiązki wynikające z postanowień ww. umowy zawartej z przyszłym nabywcą będą ciążyć na Kupującym a jakie na Sprzedających?
̶Czy w umowie przedwstępnej sprzedaży zostaną ustalone warunki, które muszą być spełnione w celu zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży, przenoszącej własność działki/działek na nabywcę? Jeśli tak, to jakie?
j)Czy przed sprzedażą ww. działek udzielą Państwo nabywcy działek pełnomocnictwa (zgody, upoważnienia) w celu występowania w Państwa imieniu w sprawach dotyczących działki/działek będących przedmiotem sprzedaży?
̶Jeżeli tak, to do uzyskania jakich konkretnie decyzji i pozwoleń udzielą Państwo pełnomocnictw nabywcy do występowania w Państwa imieniu?
̶Jakich czynności dokona nabywca do momentu sprzedaży przez Państwa działki/działek w związku z udzielonym pełnomocnictwem?
wskazali Państwo odpowiednio:
a)„Wskazuję, że wymaganie od Zainteresowanych wskazania do jakiego źródła przychodów zamierzają zaliczyć przychód ze sprzedaż nieruchomości i uzależnienie od tego wydania interpretacji indywidualnej jest sprzeczne z przepisami prawa i aktualnym orzecznictwem sądów administracyjnych. Sklasyfikowanie przychodów do odpowiedniego źródła winno stanowić element oceny prawnej organu wydającego interpretację indywidualną. To do oceny organu interpretacyjnego należy ustalenie do jakiego źródła przychodu należy zakwalifikować przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości. W ocenie Zainteresowanych przychody te należy uznać za przychody wskazane w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit a) ustawy o PIT. Zainteresowani nie mogą jednak wskazać tego jako element stanu faktycznego, z uwagi, iż wydana wówczas interpretacja indywidualna nie dawałby im żadnej ochrony. Organ podatkowy w razie kontroli mógłby bowiem stwierdzić, że Zainteresowani błędnie zakwalifikowali uzyskiwane przychody, w związku z czym wydana interpretacja ich nie chroni.
W świetle powyższego sklasyfikowanie przychodów do właściwego źródła Zainteresowani pozostawiają organowi podatkowemu.
b)Zainteresowani nie posiadają statusu rolnika.
c)Z działek nr 1 (wcześniej nr …), nr 2 (wcześniej nr …), nr 3, nr 4 oraz nr 5 Zainteresowani nie dokonywali/nie będą dokonywać do momentu sprzedaży działek sprzedaży płodów rolnych.
d)Zainteresowani w żaden sposób nie wykorzystywali działek.
e)Działki są położone we wsi …, gmina …, powiat .., woj. …. Powierzchnia działek:
̶działka nr 1 (wcześniej …) - 4096 m.kw.,
̶działka nr 2 (wcześniej nr …) - 4465 m.kw,
̶działka 3 - 0,3727 ha,
̶działka nr 4 - 0,3245 ha,
̶działka nr 5 - 0,0085 ha.
f)Na dzień sprzedaży dla ww. działek nie będzie uchwalonego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
g)Z uwagi na odpowiedź na pytanie nr f), pozostawiam niniejsze pytanie bez odpowiedzi.
h)Do dnia sprzedaży nie będą wydane dla ww. działek decyzje o warunkach zabudowy.
i)Na chwilę obecną Zainteresowani nie mają kupca na przedmiotowe nieruchomości. Zainteresowani nie są zatem w stanie ze stuprocentową pewnością wskazać czy nie zawrą przedwstępnych umów sprzedaży. Zainteresowani mogą jedynie oświadczyć, że jeżeli do zawarcia jakichkolwiek umów dojdzie, to nie będzie to z ich inicjatywy.
j)Na chwilę obecną Zainteresowani nie mają kupca na przedmiotowe nieruchomości. Nie mogą zatem jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie dotyczące udzielania ewentualnych pełnomocnictw dla nabywcy, którego nie ma. Z uwagi na obecne miejsce zamieszkania Zainteresowanych i fakt, że nie zamierzają oni angażować się w działania poprzedzające sprzedaż nieruchomości, rozważą udzielenie pełnomocnictw dla nabywcy, jeżeli jego udzielenie będzie warunkiem nabywcy do zawarcia umowy sprzedaży.”
Pytanie
Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym, w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT sprzedaż Nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT, zaś Zainteresowanych należy uznać za podatników podatku VAT z tytułu tej transakcji? (oznaczone we wniosku jako pytanie nr 1)
Państwa stanowisko w sprawie
W ocenie Zainteresowanych, w opisanym zdarzeniu przyszłym, w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT sprzedaż Nieruchomości nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, zaś Zainteresowanych nie należy uznać za podatników podatku VAT z tytułu tej transakcji.
W świetle ustawy o VAT opodatkowaniu tym podatkiem podlega m.in. odpłatna dostawa towarów, czyli przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel (art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT). Przez towary rozumie się natomiast rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT). Zaznaczyć należy, że „Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności działa jako podatnik”, (interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 sierpnia 2019 r., nr 0112-KDIL2-3.4012.324.2019.2.ZD).
Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalnością gospodarczą jest zaś wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych, (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).
Z powyższych przepisów wynika, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem VAT jest spełnienie dwóch przesłanek:
a)po pierwsze - dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT,
b)po drugie - czynność wykonywana jest przez podmiot, który w jej ramach działa w charakterze podatnika podatku VAT.
Tym samym, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. W świetle ugruntowanego już orzecznictwa sądów administracyjnych, podatnikiem podatku VAT nie jest natomiast ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych, okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności. W takiej sytuacji osoba fizyczna działa bowiem w ramach zarządu majątkiem prywatnym. TSUE, przykładowo w sprawie C-291/92 (wyrok z dnia 4 października 1995 r.) w odniesieniu do pojęcia „majątku prywatnego” wskazał, że jest ono uznawane za taką część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
W świetle powyższych rozważań, tylko uznanie Zainteresowanych za handlowców w zakresie obrotu nieruchomościami z tytułu planowanej sprzedaży Nieruchomości skutkowałoby uznaniem ich za podatników podatku VAT, co wiązałoby się wówczas z opodatkowaniem planowanej transakcji. Analizując okoliczności zdarzenia przyszłego przez pryzmat cech jakie muszą posiadać działania Zainteresowanych, by móc uznać je za działalność gospodarczą, stwierdzić należy, iż całokształt działań i okoliczności towarzyszących planowanej przez Zainteresowanych sprzedaży Nieruchomości nie kwalifikuje się do uznania ich za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
1.Nabycie działki
Zainteresowani zakupili przedmiotowe Nieruchomości z zamiarem powrotu do kraju, wybudowania na nich domu, ale również z zamiarem ulokowania zgromadzonych oszczędności. Zamiarem Zainteresowanych nie było odsprzedanie powyższych Nieruchomości. Jak słusznie zauważył WSA we Wrocławiu „działalnością handlową nie jest sprzedaż majątku osobistego (prywatnego), który nie został nabyty w celach odsprzedaży (w celach handlowych), ale celach wykorzystania go na potrzeby prywatne (wyrok z dnia 21 sierpnia 2019 r., sygn. akt I SA/Wr 94/19).
2.Cel sprzedaży
Celem sprzedaży jest uzyskanie środków pieniężnych na poprawę jakości swojego życia oraz pomoc dzieciom i wnukom. Zainteresowani są już w podeszłym wieku (77 i 73 lata) i zrezygnowali z budowy domu na przedmiotowych Nieruchomościach.
3.Działania podejmowane w celu sprzedaży
Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działki, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich. Zainteresowani nie podejmowali żadnych tego typu działań. Nie zamierzają doprowadzać do Nieruchomości przyłączy, nie zamierzają występować o warunki zabudowy i nie zamierzają dokonywać żadnych czynności nastawionych na zwiększenie wartości Nieruchomości.
Przedmiotowe działki mają niekorzystny kształt (są długie i wąskie), w związku z czym znalezienie na nich kupca może okazać się niemożliwe. Tym samym Zainteresowani rozważają podział Nieruchomości na kilka mniejszych. Podział działek nie będzie zatem nastawiony na zwiększenie przychodów ze sprzedaży, a będzie jedyną drogą do sprawnej sprzedaży Nieruchomości. Jak skonstatował NSA w wyroku z dnia 16 maja 2023 r., sygn. akt II FSK 21/23 „Sam podział przez właściciela jednej nieruchomości na kilka, a nawet kilkanaście działek, w tym także koniecznych do prawidłowego korzystania z działek dróg, a następnie ich sprzedaż nie może jednoznacznie świadczyć o zorganizowanej i ciągłej działalności gospodarczej, a raczej wskazuje na elementy związane z prawidłowym gospodarowaniem własnym, osobistym mieniem.”
Nadmienić w tym punkcie należy, że podział działek nie będzie czynnością zmieniającą ich właściciela, a Zainteresowani nie nabędą drugi raz własności działek powstałych w wyniku podziału działki nr 117/9. Nie można bowiem nabyć dwukrotnie tej samej rzeczy. Zatem pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o PIT nie powinien być liczony na nowo od momentu podziału w/w działek (zob. interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 marca 2022 r., nr 0115-KDIT3.4011.989.2021.9.AWO).
4.Dalsze zamiary Wnioskodawcy
Zainteresowani nigdy nie trudnili się obrotem nieruchomościami, a planowana sprzedaż będzie ich pierwszą sprzedażą nieruchomości. Zainteresowani nie zamierzają ponadto nabywać żadnych innych nieruchomości w celu ich dalszej odsprzedaży.
Całokształt powyższych okoliczności nie pozostawia żadnych wątpliwości, iż Zainteresowani zbywając Nieruchomości nie będą działać w charakterze podatnika VAT.
Mając powyższe na względzie, w opisanym zdarzeniu przyszłym, w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT sprzedaż Nieruchomości nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, zaś Zainteresowanych nie należy uznać za podatników podatku VAT z tytułu tej transakcji.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Natomiast w myśl art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Należy przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowych (działek), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:
Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
1)określone udziały w nieruchomości,
2)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
3)udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) zwanej dalej „Kodeks cywilny”.
Na mocy art. 195 ustawy Kodeks cywilny:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Jak stanowi art. 196 § 1 ww. ustawy Kodeks cywilny:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
Na podstawie art. 196 § 2 ww. ustawy Kodeks cywilny:
Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
W świetle art. 46 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Art. 198 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że:
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Współwłaściciel ma względem swojego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Stosownie do art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Na podstawie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b) powołanej Dyrektywy 2006/112/WE wskazano:
Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.
W myśl art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE:
Do celów ust. 1 lit. b) „teren budowlany” oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.
Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE:
Opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.
Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie wykonuje czynności opodatkowane, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
Uznanie, iż dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.
Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
W kontekście powyższego, uwzględniając definicję działalności gospodarczej należy stwierdzić, że dostawa towarów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług tylko w sytuacji, gdy dokonana zostanie przez podmiot o statusie podatnika, który działa w takim charakterze w odniesieniu do tej konkretnie czynności.
Z opisu sprawy wynika, że w 2006 r. zakupili Państwo do majątku wspólnego od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej niezabudowaną działkę rolną oznaczoną numerem geodezyjnym 1 (wcześniej …) oraz działkę oznaczoną numerem geodezyjnym 2 (wcześniej …). Trzy lata później, tj. w 2009 r. zakupili Państwo sąsiednie działki o numerach 3 i 4 oraz udział 6/10 części działki oznaczonej numerem geodezyjnym 5. Planują Państwo sprzedaż ww. działek. Nie wystawili Państwo żadnych ogłoszeń na portalach typu ... i ..., nie korzystają również Państwo z usług biura nieruchomości. Jedyną formą uzewnętrznienia chęci sprzedaży Nieruchomości jest postawiony baner z numerem telefonu. Nie ponosili, nie ponoszą i nie zamierzają ponosić Państwo przed sprzedażą żadnych wydatków w celu zwiększenia atrakcyjności Nieruchomości. W stosunku do Nieruchomości nie zostały wydane żadne decyzje o warunkach zabudowy, nie zostały również doprowadzone żadne przyłącza. Nieruchomości nigdy nie były przedmiotem umowy najmu, dzierżawy ani innej umowy o podobnym charakterze. Z działek nr 1 wcześniej nr …), nr 2 (wcześniej nr …), nr 3, nr 4 oraz nr 5 nie dokonywali/nie będą dokonywali Państwo do momentu sprzedaży działek sprzedaży płodów rolnych. Nie wykorzystywali Państwo działek w żaden sposób. Z uwagi na kształt Nieruchomości (działki są wąskie i długie) rozważają Państwo ewentualny podział działek. Będzie to jedyna czynność, którą dokonają Państwo w stosunku do Nieruchomości przed sprzedażą. Na chwilę obecną Zainteresowani nie mają kupca na przedmiotowe nieruchomości. Zainteresowani nie są zatem w stanie ze stuprocentową pewnością wskazać czy nie zawrą przedwstępnych umów sprzedaży. Zainteresowani mogą jedynie oświadczyć, że jeżeli do zawarcia jakichkolwiek umów dojdzie, to nie będzie to z ich inicjatywy. Z uwagi na obecne miejsce zamieszkania rozważają Państwo udzielenie pełnomocnictw dla nabywcy, jeżeli jego udzielenie będzie warunkiem nabywcy do zawarcia umowy sprzedaży.
Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że z całokształtu okoliczności sprawy nie wynika taka Państwa aktywność, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Zatem, sprzedaż przez Państwa niezabudowanych działek nr 1, nr 2, nr 3, nr 4 oraz udziału w działce nr 5 nie będzie stanowiła działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Brak jest bowiem przesłanek świadczących o takiej aktywności podejmowanej przez Państwa w przedmiocie zbycia ww. działek, która jest porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Nie występuje bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że dostawa przedmiotowych działek wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Jak wynika z całokształtu okoliczności sprawy, nie podejmowali Państwo aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców.
Konsekwentnie, z tytułu sprzedaży działek nr 1, nr 2, nr 3, nr 4 oraz udziału w działce nr 5 nie będą Państwo działali w charakterze podatników podatku od towarów i usług, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzących działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Działania podejmowane przez Państwa należą zatem do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. W związku z tym, będziecie Państwo korzystali z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.
Wobec powyższego, planowana sprzedaż działek nr 1, nr 2, nr 3, nr 4 oraz udziału w działce nr 5, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Organ informuje, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług, zaś w zakresie dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku zdarzeniem przyszłym. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywiste zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Interpretację wydano w oparciu o okoliczności sprawy, z których w szczególności wynika, że nie są zawarte umowy przedwstępne sprzedaży oraz nie udzielono pełnomocnictw nabywcy. W przypadku zmiany okoliczności sprawy będą one wymagały ponownej analizy i oceny, zatem niniejsza interpretacja traci aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowaną, która jest stroną postępowania
Pani (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).