Prawo do odliczenia podatku VAT na podstawie faktur wystawionych przez podmioty trzecie oraz zasady opodatkowania usług świadczonych przez podwykonawc... - Interpretacja - null

ShutterStock

Prawo do odliczenia podatku VAT na podstawie faktur wystawionych przez podmioty trzecie oraz zasady opodatkowania usług świadczonych przez podwykonawc... - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Prawo do odliczenia podatku VAT na podstawie faktur wystawionych przez podmioty trzecie oraz zasady opodatkowania usług świadczonych przez podwykonawców.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 czerwca 2024 r. za pośrednictwem ePUAP wpłynął Państwa wniosek z 20 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku VAT na podstawie faktur wystawionych przez podmioty trzecie oraz zasad opodatkowania usług świadczonych przez podwykonawców. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 sierpnia 2024 r. (wpływ 8 sierpnia 2024 r.).

Opis stanu faktycznego:

Wnioskodawca jest osobą prawną. Prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i posiada siedzibę jak i stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Jest polskim rezydentem podatkowym. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT oraz jest zarejestrowanym podatnikiem VAT-UE.

Wnioskodawca świadczy usługi ocen technicznych i obliczeń wykonywania montażu jednostek wentylacji grzewczo – chłodzących, systemu podsufitowych profili grzewczych czy też instalacji grzewczych. Usługi te wykonywane są przez Stronę we własnym zakresie jak i zlecane podmiotom trzecim (polskim podmiotom). Odbiorcami usług są podmioty niemieckie.

Usługi o których mowa powyżej są wykonywane:

a)częściowo w odniesieniu do konkretnej nieruchomości,

b)częściowo dotyczące nieruchomości, które spełniają określone warunki jak np. powierzchnia od 500 m2 do 1000 m2 i mogą mieć przez to zastosowanie do kilku czy kilkunastu nieruchomości spełniających wskazane przez zleceniodawców warunki i parametry.

c)zdarza się, że Wnioskodawca zleca tylko część usługi ocen technicznych i obliczeń wykonywania montażu jednostek wentylacji grzewczo – chłodzących, systemu podsufitowych profili grzewczych czy też instalacji grzewczych, natomiast w pozostałym zakresie uzupełnia tą analizę samodzielnie i tworzy całościowy projekt dla klienta (podmiotu niemieckiego).

W uzupełnieniu udzielili Państwo odpowiedzi na pytania:

1.Kiedy wykonywane były usługi o których mowa we wniosku? Należy wskazać datę.

Odp. W 2024 r.

2.Czy odbiorcy na rzecz których dokonywane było świadczenie o którym mowa we wniosku są podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT?

Odp. Tak, są podatnikami VAT w Niemczech.

3.Czy Państwa odbiorcy posiadają stałe miejsce prowadzenia działalności (SMPD) w Polsce? Jeśli tak, to czy usługi będą przez Państwa świadczone na rzecz tych SMPD?

Odp. Nie. Są to podmioty z siedzibą w Niemczech i posiadają w tym kraju SMPD.

4.Co jest celem świadczonych przez Państwa usług?

Odp. Są to usługi ocen technicznych i obliczeń wykonywania montażu jednostek wentylacji grzewczo – chłodzących, systemu podsufitowych profili grzewczych czy też instalacji grzewczych.

5.Co jest celem świadczonych na Państwa rzecz usług?

Odp. Są to usługi podwykonawstwa całości projektów lub ich części opisanych w powyżej w pkt. 4 w zależności od potrzeb.

6.Co konkretnie jest przedmiotem umowy zawartej między Państwem a podmiotami niemieckimi? Co jest przedmiotem umowy pomiędzy podmiotami świadczącymi usługi na Państwa rzecz (podwykonawcami), a Państwem jako Spółką? Jakie są postanowienia umowy, do czego zobowiązane są Strony w związku z zawartymi umowami? Należy opisać okoliczności zdarzenia.

Odp. Są to wysoce specjalistyczne usługi ocen technicznych i obliczeń wykonywania montażu jednostek wentylacji grzewczo – chłodzących, systemu podsufitowych profili grzewczych czy też instalacji grzewczych.

7.Czy wykonywane przez Państwa usługi opisane we wniosku odnoszą się do konkretnie określonego budynku/budynków spełniających wskazane przez zleceniodawców warunki i parametry, który/e jest/są identyfikowalne co do jego/ich położenia (do budynku, którego lokalizacja jest znana w dniu świadczenia usługi)? Jeśli tak, należy wskazać gdzie, w jakim kraju znajdują się te budynki?

Odp. W zależności od zlecenia może to być:

a)konkretny budynek, który jest identyfikowalny co do położenia – ma swoje położenie w Niemczech,

b)nieokreślony budynek – zlecenie wtedy dotyczy budynku który spełnia określone parametry, jak np. powierzchnia od 500 m2 do 1000 m2. Wnioskodawca dostaje wtedy hipotetyczny plan budynku, ale nie wie gdzie ta nieruchomość się znajduje czy też może znajdować, gdyż nie wiadomo, np. gdzie ta nieruchomość zostanie wybudowana.

8.Czy celem świadczonych przez Państwa usług jest zmiana prawnego lub fizycznego stanu danego budynku/grupy budynkówspełniających wskazane przez zleceniodawców warunki i parametry?

Odp. Może tak być, gdyż te usługi służą zaprojektowaniu całej sieci wentylacji grzewczo – chłodzących, systemu podsufitowych profili grzewczych czy też instalacji grzewczych. W późniejszym czasie na etapie wykonawstwa (nie jest to przedmiotem usługi) w istocie nastąpi zmiana fizycznego stanu budynku. Jest to usługa de facto projektowa, analityczna.

9.Co oznacza, jak należy rozumieć, że usługi są wykonywane „częściowo w odniesieniu do konkretnej nieruchomości”?

Odp. Występują trzy sytuacje zleceń. Dwie już opisano powyżej, a więc wykonanie oceny technicznej i obliczeń wykonywania montażu jednostek wentylacji grzewczo – chłodzących, systemu podsufitowych profili grzewczych czy też instalacji grzewczych.

  • w odniesieniu do konkretnego budynku położonego w Niemczech,
  • w odniesieniu do nieokreślonego budynku – zlecenie wtedy dotyczy budynku który spełnia określone parametry, jak np. powierzchnia od 500 m2 do 1000 m2. Wnioskodawca dostaje wtedy hipotetyczny plan budynku, ale nie wie gdzie ta nieruchomość się znajduje czy też może znajdować, gdyż nie wiadomo np. gdzie ta nieruchomość zostanie wybudowana.

Powyższe zlecania w całości zleca podwykonawcy – polskiej sp. z o.o.

Występuje także trzeci typ zleceń, w którym to w odniesieniu do konkretnego budynku położonego w Niemczech lub też w odniesieniu do hipotetycznego budynku (sytuacja jak w dwóch pierwszych przypadkach) zleca podwykonawcy tylko część zlecenia (np. dokonanie tylko części obliczeń). Natomiast pozostałą cześć wykonuje we własnym zakresie.

Wskazany przez Wnioskodawcę zwrot częściowo dotyczyć miał ogółu usług Wnioskodawcy wobec wskazanych powyżej trzech typów zleceń. Użyty zwrot mógł być mylący.

10. Co oznacza, jak należy rozumieć, że wykonywane usługi są „częściowo dotyczące nieruchomości, które spełniają określone warunki”?

Odp. Jak powyżej.

11.Co oznacza, jak należy rozumieć, że „wnioskodawca zleca tylko część usługi ocen technicznych i obliczeń wykonywania montażu jednostek wentylacji (…)”?

Odp. Wnioskodawca może zlecić podwykonawcy (polskiej sp. z o.o.) dokonanie tylko np. części obliczeń w zakresie danego zlecenia. Pozostałą część wykonuje sam i sam nadzoruje całościowo projekt.

a.Czy świadczone usługi ocen technicznych i obliczeń dokonywane przez podmioty trzecie (podwykonawców) dotyczą konkretnego budynku bądź grupy budynków spełniających wskazane przez zleceniodawców warunki i parametry? Jeśli tak, to gdzie są one położone, na terytorium jakiego kraju?

Odp. Tak jak wskazano we wniosku podwykonawca nie wie gdzie są położone nieruchomości oraz kto jest ich właścicielem. Spowodowane jest to tajemnicą handlową.

b.Czy ocena techniczna i obliczenie wykonywane jest pod odpowiednie parametry, charakterystyczne dla danego budynku/grupy budynków spełniających wskazane przez zleceniodawców warunki i parametry, znane Wnioskodawcy i podmiotom trzecim (podwykonawcom)?

Odp. Tak. Natomiast podwykonawca nie wie gdzie ten budynek się znajduje i nie może wiedzieć.

c.Jeśli podmioty trzecie (podwykonawcy) nie znają lokalizacji budynku/grupy budynków spełniających wskazane przez zleceniodawców warunki i parametry, to z czego to wynika, jakie są tego powody?

Odp. Tajemnica handlowa.

d.Czy ocena techniczna i obliczenia wykonywane przez podmioty trzecie (podwykonawców) bez znajomości lokalizacji budynku grupy/budynków spełniających wskazane przez zleceniodawców warunki i parametry, były wykorzystywane dla konkretnego budynku/grupy budynków, czy też są to wirtualne wyliczenia nie wykorzystywane dla danego (konkretnego) budynku/grupy budynków, wskazujące tylko na sposób wykonania obliczeń lub zastosowania odpowiedniej metody?

Odp. Obliczenia wykonywane są dla konkretnego budynku. Mogą być o także obliczenia dla budynku mogącego powstać w przyszłości.

e.Czy podwykonawcy dokonują ocen technicznych i obliczeń bazując na planie budynków przekazanych przez Państwa Spółkę, które to budynki usytuowane są w konkretnym położeniu, znanym tylko Państwu? Należy opisać okoliczności zdarzenia.

Odp. Tak. Otrzymujecie Państwo plan od kontrahenta z Niemiec. Natomiast później przekazujecie ten plan zanonimizowany oraz warunki jakie spełniają nieruchomości co do których wykonywane są zlecenia.

f.Czy bez otrzymania planu budynku/grupy budynków spełniających wskazane przez zleceniodawców warunki i parametry, nawet jeśli podwykonawca nie zna jego/ich konkretnej lokalizacji, możliwe byłoby wykorzystanie części usług ocen technicznychbudynku/grupy budynków, które Państwo jako Spółka wykorzystywała do wykonania całościowego projektu dla klienta?

Odp. Zadane pytanie nie jest do końca jasne. Natomiast odpowiedz wydaje się twierdząca.

g.Czy prace zlecone podwykonawcom stanowią element usługi świadczonej przez Państwa, która odnosi się do konkretnego budynku/ grupy budynków spełniających wskazane przez zleceniodawców warunki i parametry?

Odp. W odniesieniu do pierwszej grupy zleceń tak. W odniesieniu do drugiej grupy zleceń nie.

h.Czy faktury wystawione przez podmioty trzecie za wykonane na Państwa rzecz usługi zawierały podatek VAT?

Odp. Tak.

12.Czy do nabywanych przez Państwa usług występują ograniczenia lub/i wyłączenia przewidziane w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług, które ograniczają lub/i pozbawiają Państwa prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?

Odp. Nie.

Pytania

1.Czy Wnioskodawca w sytuacji zlecenia podmiotom trzecim (polskim podatnikom) usług wspomnianych w opisie stanu faktycznego ma prawo do odliczenia podatku VAT na podstawie faktur wystawionych przez te podmioty?

2.Czy podmiot będący podwykonawcą powinien w tej sytuacji wystawiać faktury z podatkiem VAT do zapłaty na zasadach ogólnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, ma on prawo do odliczenia podatku VAT na podstawie faktur wystawionych przez podmioty, którym zleca wykonanie wskazanych w opisie faktycznym usług.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Jak stanowi art. 28b ust. 2 ustawy o VAT w przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Z powyższych przepisów ustawy wynika zatem, że co do zasady, usługa świadczona na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy inna niż wskazana w art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy podlega opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy, chyba że jest świadczona dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej usługobiorcy, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, wówczas miejscem świadczenia tej usługi jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego ta usługa jest świadczona.

Zgodnie z art. 28e ustawy o VAT miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług rzeczoznawców i agentów nieruchomości, usług zakwaterowania w sektorze hotelarskim lub sektorach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, przyznawanie prawa użytkowania nieruchomości oraz usług związanych z przygotowywaniem i koordynacją prac budowlanych, takich jak usługi architektów i biur nadzoru budowlanego, jest według dyrektywy miejsce, w którym znajduje się dana nieruchomość.

W pierwszej kolejności odnosząc się do użytych w treści art. 28e ustawy o VAT pojęć wskazać należy, że ustawa o VAT nie zawiera definicji pojęcia „nieruchomość” oraz pojęcia „usługi związanej z nieruchomościami”. Tym samym należy odwołać się do ustawodawstwa Unii Europejskiej i rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L 77 z 23.03.2011, str. 1, z późn. zm.) wraz ze zmianą wprowadzoną rozporządzeniem wykonawczym Rady (UE) nr 1042/2013 z dnia 7 października 2013 r. (Dz. Urz. UE. L Nr 284 z 26 października 2013 r., s. 1) obowiązującą od 1 stycznia 2017 r. (dalej także, rozporządzenie 282/2011), w którym to przyjęta została definicja „nieruchomości” oraz „usług związanych z nieruchomościami”.

Zgodnie z art. 13b rozporządzenia 282/2011 do celów stosowania dyrektywy 2006/112/WE za „nieruchomość” uznaje się:

a)każdą określoną część ziemi, na jej powierzchni lub pod jej powierzchnią, która może stać się przedmiotem własności i posiadania;

b)każdy budynek lub każdą konstrukcję przytwierdzone do gruntu lub w nim osadzone powyżej lub poniżej poziomu morza, których nie można w łatwy sposób zdemontować lub przenieść;

c)każdy zainstalowany element stanowiący integralną część budynku lub konstrukcji, bez którego budynek lub konstrukcja są niepełne, taki jak drzwi, okna, dachy, schody i windy;

d)każdy element, sprzęt lub maszynę zainstalowane na stałe w budynku lub konstrukcji, które nie mogą być przeniesione bez zniszczenia lub zmiany budynku lub konstrukcji.

Zgodnie zatem z powołanym przepisem pojęcie nieruchomości obejmuje zarówno każdą określoną część ziemi, na jej powierzchni lub pod jej powierzchnią, która może stać się przedmiotem własności i posiadania jak i również każdy budynek lub każdą konstrukcję przytwierdzone do gruntu lub w nim osadzone powyżej lub poniżej poziomu morza, których nie można w łatwy sposób zdemontować lub przenieść.

W efekcie powyższego przedmiot wykonywanych przez Wnioskodawcę usług polegających na przygotowywaniu projektów budowlanych dla budynków oraz konstrukcji budowlanych i budowli trwale związanych z gruntem obejmuje pojęcie „nieruchomości” w rozumieniu art. 28e ustawy o VAT.

Natomiast zgodnie z art. 31a rozporządzenia 282/2011 przez „usługi związane z nieruchomością”, o których mowa w art. 47 dyrektywy 2006/112/WE, należy rozumieć te usługi, które mają wystarczająco bezpośredni związek z daną nieruchomością. Usługi uważa się za mające wystarczająco bezpośredni związek z nieruchomością w następujących przypadkach:

a)gdy wywodzą się z nieruchomości, a dana nieruchomość stanowi element składowy usługi i jest elementem centralnym oraz niezbędnym z punktu widzenia świadczonych usług;

b)gdy są świadczone w odniesieniu do nieruchomości lub dla niej przeznaczone i mają na celu zmianę prawnego lub fizycznego stanu danej nieruchomości.

Nie ulega wątpliwości, iż Wnioskodawca powinien wystawić fakturę VAT świadcząc usługi dla niemieckiego podmiotu będącego czynnym podatnikiem VAT (oraz VAT UE) bez podatku (z tzw. stawką NP), jednak z adnotacją „odwrotne obciążenie”.

Powstaje pytanie czy w sytuacji gdy podwykonawca (polski czynny podatnik VAT) wystawi fakturę z podatkiem w stawce 23% daje ona prawo do odliczenia po stronie Wnioskodawcy.

Ad. 1.

Zdaniem Wnioskodawcy tak, gdyż co do zasady podwykonawca nie wie jakiej nieruchomości dotyczy usługa. Dostaje jedynie ogólny plan nieruchomości (bez danych identyfikujących nieruchomość), a więc nawet nie wie gdzie ta nieruchomość jest położona. A więc nawet jeżeli zlecona jest usługa podwykonawcy na stworzenie analizy na konkretny budynek to podwykonawca wykonuje de facto abstrakcyjną analizę. Brak poinformowania podwykonawcy o miejscu położenia nieruchomości spowodowane jest kwestią głównie tajemnicy handlowej (potencjalnie ta nieruchomość może być położona np. w Polsce).

ad. b.

W tej sytuacji, poza argumentami wskazanymi w podpunkcie a), brak jest związku z konkretną nieruchomością. A więc nie znajduje zastosowania art. 28e ustawy o VAT.

ad. c

W tej sytuacji poza argumentami wskazanymi w podpunkcie a), usługa nie jest wykonywana całościowo. Stanowi tylko niewielki element analizy ocen technicznych i obliczeń wykonywania montażu jednostek wentylacji grzewczo – chłodzących, systemu podsufitowych profili grzewczych czy też instalacji grzewczych.

Dodatkowo należy wskazać, iż w myśl art. 31a ust. 3 rozporządzenia 282/2011 usługami związanymi z nieruchomościami nie są usługi:

1) opracowania planów budynku lub jego części, jeżeli nie są one przeznaczone na określoną działkę;

2) przechowywania towarów na terenie nieruchomości, jeżeli żadna część nieruchomości nie jest przeznaczona do wyłącznego użytku przez usługobiorcę;

3) świadczenia usług reklamowych, nawet jeżeli wiąże się to z wykorzystaniem nieruchomości;

4) pośrednictwa w świadczeniu usług zakwaterowania hotelowego lub sektorach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, jeżeli pośrednik działa w imieniu i na rzecz osoby trzeciej;

5) udostępniania miejsca na stoisko podczas targów lub wystaw, łącznie z innymi powiązanymi usługami umożliwiającymi wystawcy przedstawienie towarów, takimi jak projekt stoiska, transport i przechowywanie towarów, udostępnianie maszyn, okablowanie, ubezpieczenie i reklama;

6) instalacji lub montażu maszyn lub sprzętu, utrzymania i naprawy oraz kontroli maszyn lub sprzętu, jak również nadzoru nad maszynami lub sprzętem, które nie są lub nie stają się częścią nieruchomości;

7) zarządzania portfelem inwestycji w nieruchomości;

8) usług prawnych powiązanych z umowami, innych niż wskazane wyżej, łącznie z doradztwem dotyczącym warunków umowy dotyczącej przeniesienia nieruchomości lub wykonania takiej umowy lub też udowodnienia istnienia takiej umowy, jeżeli takie usługi nie dotyczą przeniesienia tytułu do nieruchomości.

W związku z tym należy wskazać, iż w rozporządzeniu 282/2011 pośrednio wskazano (w 31a ust. 3 pkt 1), iż usługi wykonywane przez podwykonawcę Wnioskodawcy nie są związane z nieruchomością.

Ad. 2.

Tak, z uwagi na argumenty wskazane pkt 1a.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2) eksport towarów;

3) import towarów na terytorium kraju;

4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie, z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają określone czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju.

Stosownie do definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy:

Przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - z zastrzeżeniem art. 2a.

W myśl art. 2 pkt 3 ustawy:

Przez terytorium Unii Europejskiej rozumie się terytoria państw członkowskich Unii Europejskiej (…).

W oparciu o art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Według art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W przypadku świadczenia usług miejsce świadczenia decyduje o tym, czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie. Kwestie dotyczące miejsca świadczenia przy świadczeniu usług uregulowane zostały w rozdziale 3 działu V ustawy.

I tak, stosownie do art. 28a ustawy:

Na potrzeby stosowania ww. rozdziału:

1) ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:

a) podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,

b) osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2) podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Wskazany art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy, która ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy:

Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Jak stanowi art. 28b ust. 2 ustawy:

W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Z powyższych przepisów ustawy wynika zatem, że co do zasady, usługa świadczona na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy inna niż wskazana w art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy podlega opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy, chyba że jest świadczona dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej usługobiorcy, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, wówczas miejscem świadczenia tej usługi jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego ta usługa jest świadczona.

Ponadto, w odniesieniu do pewnych kategorii usług, przepisy dotyczące podatku od towarów i usług wprowadzają szczególne regulacje dotyczące miejsca świadczenia. Jedną z nich są usługi związane z nieruchomościami.

Zgodnie z art. 28e ustawy:

Miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.

Przepis art. 28e ustawy stanowi wyjątek od zasady, przyjmując jako kryterium nie usytuowanie podmiotu, lecz przedmiotu, którym jest nieruchomość. Usługi, które jej wprost dotyczą, mają być opodatkowane według jej miejsca położenia. Kryterium położenia nieruchomości jest tu zatem decydujące – determinuje ono docelowo miejsce opodatkowania usługi związanej z daną nieruchomością. Co istotne, zasada wyrażona w art. 28e ustawy obejmuje wyłącznie usługi, które dotyczą konkretnej nieruchomości – jedynie wówczas można w praktyce zastosować opodatkowanie w miejscu położenia nieruchomości.

Ustawa nie zawiera definicji pojęcia „nieruchomość” oraz pojęcia „usługi związanej z nieruchomościami”. Niemniej jednak ustawodawca unijny wychodząc naprzeciw oczekiwaniom państw członkowskich wprowadził Rozporządzeniem Wykonawczym Rady (UE) nr 1042/2013 z dnia 7 października 2013 r. (Dz. Urz. UE L Nr 284, s. 1) zmianę do Rozporządzenia Wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 77, str. 1, z późn. zm.) – zwanego dalej rozporządzeniem 282/2011 – pojęcie „nieruchomość”, jak również wyjaśnił, na czym polegają „usługi związane z nieruchomościami”.

Zgodnie z art. 13b rozporządzenia 282/2011:

Do celów stosowania dyrektywy 2006/112/WE za „nieruchomość” uznaje się:

a)każdą określoną część ziemi, na jej powierzchni lub pod jej powierzchnią, która może stać się przedmiotem własności i posiadania;

b)każdy budynek lub każdą konstrukcję przytwierdzone do gruntu lub w nim osadzone powyżej lub poniżej poziomu morza, których nie można w łatwy sposób zdemontować lub przenieść;

c)każdy zainstalowany element stanowiący integralną część budynku lub konstrukcji, bez którego budynek lub konstrukcja są niepełne, taki jak drzwi, okna, dachy, schody i windy;

d)każdy element, sprzęt lub maszynę zainstalowane na stałe w budynku lub konstrukcji, które nie mogą być przeniesione bez zniszczenia lub zmiany budynku lub konstrukcji.

W myśl art. 31a ust. 1 rozporządzenia 282/2011:

Usługi związane z nieruchomościami, o których mowa w art. 47 dyrektywy 2006/112/WE, obejmują jedynie te usługi, które mają wystarczająco bezpośredni związek z daną nieruchomością. Usługi uważa się za mające wystarczająco bezpośredni związek z nieruchomością w następujących przypadkach:

a)gdy wywodzą się z nieruchomości, a dana nieruchomość stanowi element składowy usługi i jest elementem centralnym oraz niezbędnym z punktu widzenia świadczonych usług;

b)gdy są świadczone w odniesieniu do nieruchomości lub dla niej przeznaczone i mają na celu zmianę prawnego lub fizycznego stanu danej nieruchomości.

Jak stanowi art. 31a ust. 2 rozporządzenia 282/2011:

Ustęp 1 obejmuje w szczególności:

a)opracowanie planów budynku lub jego części przeznaczonych na określoną działkę, bez względu na to, czy budynek został wzniesiony;

b)świadczenie usług nadzoru budowlanego lub ochrony na miejscu;

c)wznoszenie budynku na terenie oraz prace budowlane i rozbiórkowe dotyczące budynku lub jego części;

d)budowę stałych struktur na terenie, jak również prace budowlane i rozbiórkowe dotyczące stałych struktur, takich jak systemy rurociągów gazowych, wodnych, kanalizacyjnych i podobnych;

e)prace terenowe, łącznie z usługami rolniczymi, takimi jak orka, siew, nawadnianie i nawożenie;

f)badanie i ocenę ryzyka dla nieruchomości i jej stanu;

g)szacowanie wartości nieruchomości, łącznie z przypadkami, kiedy taka usługa jest wymagana na potrzeby ubezpieczenia, w celu ustalenia wartości nieruchomości jako zabezpieczenia kredytu lub w celu oszacowania ryzyka i strat w przypadku sporów;

h)wynajem lub wydzierżawianie nieruchomości inne niż opisane w ust. 3 lit. c), łącznie z przechowywaniem towarów w wyznaczonej do tego określonej części nieruchomości przeznaczonej do wyłącznego użytku przez usługobiorcę;

i)świadczenie usług zakwaterowania w sektorze hotelarskim lub sektorach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, łącznie z prawem do przebywania w określonym miejscu na podstawie praw do korzystania z nieruchomości w oznaczonym czasie i podobnych;

j)przyznanie lub przeniesienie praw innych niż objęte lit. h) oraz i) do wykorzystania nieruchomości w całości lub w części, łącznie z zezwoleniem na korzystanie z części nieruchomości, np. udzielanie pozwoleń na połów lub polowanie, przyznawanie dostępu do poczekalni w portach lotniczych lub korzystanie z infrastruktury, za którą pobiera się opłaty, takiej jak most lub tunel;

k)utrzymanie, remont i naprawę budynku lub jego części, łącznie z takimi pracami jak sprzątanie, układanie płytek, tapetowanie i układanie parkietu;

l)utrzymanie, remont i naprawę stałych struktur, takich jak systemy rurociągów gazowych, wodnych, kanalizacyjnych i podobnych;

m)instalację lub montaż maszyn lub sprzętu, które po zainstalowaniu lub zamontowaniu są uznane za nieruchomość;

n)utrzymanie i naprawę oraz kontrolę maszyn lub sprzętu, jak również nadzór nad maszynami lub sprzętem, jeżeli maszyny lub sprzęt są uznane za nieruchomość;

o)zarządzanie nieruchomościami inne niż zarządzanie portfelem inwestycji w nieruchomości objęte ust. 3 lit. g), obejmujące obsługę nieruchomości komercyjnej, przemysłowej lub mieszkalnej przez właściciela nieruchomości lub na jego rzecz;

p)pośrednictwo w sprzedaży, dzierżawie lub wynajmie nieruchomości oraz ustanowieniu lub przeniesieniu określonych udziałów w nieruchomościach lub praw rzeczowych dotyczących nieruchomości (bez względu na to, czy są one traktowane jako majątek rzeczowy, czy nie), inne niż pośrednictwo objęte ust. 3 lit. d);

q)usługi prawne związane z przeniesieniem tytułu do nieruchomości, ustanowieniem lub przeniesieniem określonych udziałów w nieruchomościach lub praw rzeczowych dotyczących nieruchomości (bez względu na to, czy są one traktowane tak jak rzeczy), takie jak czynności notarialne lub sporządzanie umów kupna lub sprzedaży nieruchomości, nawet jeżeli transakcja, w wyniku której dochodzi do zmiany stanu prawnego nieruchomości, nie zostaje przeprowadzona.

W art. 31a ust. 3 rozporządzenia 282/2011 zdefiniowano katalog przesłanek negatywnych, tj. usług które nie są uznawane za związane z nieruchomościami:

Ustęp 1 nie ma zastosowania do:

a)opracowania planów budynku lub jego części, jeżeli nie są one przeznaczone na określoną działkę;

b)przechowywania towarów na terenie nieruchomości, jeżeli żadna część nieruchomości nie jest przeznaczona do wyłącznego użytku przez usługobiorcę;

c)świadczenia usług reklamowych, nawet jeżeli wiąże się to z wykorzystaniem nieruchomości;

d)pośrednictwa w świadczeniu usług zakwaterowania hotelowego lub sektorach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, jeżeli pośrednik działa w imieniu i na rzecz osoby trzeciej;

e)udostępniania miejsca na stoisko podczas targów lub wystaw, łącznie z innymi powiązanymi usługami umożliwiającymi wystawcy przedstawienie towarów, takimi jak projekt stoiska, transport i przechowywanie towarów, udostępnianie maszyn, okablowanie, ubezpieczenie i reklama;

f)instalacji lub montażu maszyn lub sprzętu, utrzymania i naprawy oraz kontroli maszyn lub sprzętu, jak również nadzoru nad maszynami lub sprzętem, które nie są lub nie stają się częścią nieruchomości;

g)zarządzania portfelem inwestycji w nieruchomości;

h)usług prawnych powiązanych z umowami, innych niż objęte ust. 2 lit. q), łącznie z doradztwem dotyczącym warunków umowy dotyczącej przeniesienia nieruchomości lub wykonania takiej umowy lub też udowodnienia istnienia takiej umowy, jeżeli takie usługi nie dotyczą przeniesienia tytułu do nieruchomości.

Zatem szczególne miejsce świadczenia określone w art. 28e ustawy dotyczy wyłącznie usług, które ściśle odnoszą się do konkretnej określonej co do miejsca położenia nieruchomości. W konsekwencji usługą związaną z nieruchomością nie jest każda dowolna usługa wykazująca chociażby najmniejszy związek z daną nieruchomością, lecz jedynie usługa która wprost odnosi się do konkretnej (określonej co do położenia) nieruchomości będącej też centralnym punktem usługi bądź też, ma na celu zmianę prawnego lub fizycznego stanu konkretnej (określonej co do położenia) nieruchomości. Ponadto, za usługi związane z nieruchomościami nie uznaje się opracowywania planów budynku lub jego części, jeżeli nie są one przeznaczone na określoną działkę.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzicie Państwo działalność gospodarczą i posiadacie siedzibę jak i stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Jesteście Państwo czynnym podatnikiem VAT oraz jesteście zarejestrowanym podatnikiem VAT-UE. W 2024 r. świadczyliście Państwo usługi ocen technicznych i obliczeń wykonywania montażu jednostek wentylacji grzewczo – chłodzących, systemu podsufitowych profili grzewczych oraz instalacji grzewczych. Usługi polegały na zaprojektowaniu całej sieci, miały charakter analityczny. Usługi te wykonywane były przez Państwa Spółkę we własnym zakresie jak i zlecane podmiotom trzecim (polskim podmiotom). Odbiorcami usług były podmioty niemieckie, będące podatnikami VAT oraz nieposiadające na terytorium Polski stałego miejsca prowadzenia działalności.

Usługi o których mowa powyżej były wykonywane:

1.w odniesieniu do konkretnej nieruchomości – budynku, położonego na terytorium Niemiec, lub

2.w odniesieniu do nieokreślonej co do miejsca położenia nieruchomości – budynku, która spełnia określone warunki jak np. powierzchnia od 500 m2 do 1000 m2. W takim przypadku otrzymujecie Państwo hipotetyczny plan budynku, ale nie jest wiadome gdzie taka nieruchomość jest (lub będzie) wybudowana i świadczona przez Państwa usługa projektowa może przez to mieć przez to zastosowanie do kilku czy kilkunastu nieruchomości spełniających wskazane przez zleceniodawców warunki i parametry.

Usługi projektowe zlecacie Państwo w całości podwykonawcy, który jest polskim podmiotem (spółką z o.o.), zdarza się również, że zlecacie Państwo tylko część usługi ocen technicznych i obliczeń wykonywania montażu jednostek wentylacji grzewczo – chłodzących, systemu podsufitowych profili grzewczych czy też instalacji grzewczych, natomiast w pozostałym zakresie uzupełniacie Państwo tą analizę samodzielnie i tworzycie całościowy projekt dla klienta (podmiotu niemieckiego).

W uzupełnieniu do wniosku wskazali Państwo, że Państwa podwykonawca nie wie gdzie są położone nieruchomości, w odniesieniu do których wykonywane są usługi projektowe, oraz kto jest ich właścicielem. Spowodowane jest to tajemnicą handlową. Wykonywana ocena techniczna i obliczenia wykonywane są jednak pod odpowiednie parametry, charakterystyczne dla danego budynku/grupy budynków spełniających wskazane przez zleceniodawców (kontrahentów z Niemiec) warunki, znane zarówno Państwu jak i podwykonawcy (podwykonawca, ze względu na tajemnicę handlową, nie zna jedynie lokalizacji budynku). Obliczenia wykonywane są dla konkretnego budynku. Mogą to być także obliczenia dla budynku mogącego powstać w przyszłości. W celu świadczenia usługi projektowej bazujecie Państwo na planie otrzymanym od kontrahenta z Niemiec. Natomiast później przekazujecie ten plan podwykonawcy zanonimizowany, wraz z warunkami jakie spełniają nieruchomości, co do których wykonywane są zlecenia. W Państwa ocenie, prace zlecone podwykonawcom, w odniesieniu do pierwszej grupy zleceń (konkretne budynki położone w Niemczech) stanowią element usługi świadczonej przez Państwa, która odnosi się do konkretnego budynku/ grupy budynków, spełniających wskazane przez zleceniodawców warunki i parametry, natomiast w odniesieniu do drugiej grupy zleceń (budynki o nieokreślonej lokalizacji spełniające podane przez kontrahenta z Niemiec parametry) – nie odnoszą się do konkretnego budynku/ grupy budynków.

Faktury wystawione przez podwykonawców za wykonane na Państwa rzecz usługi zawierały podatek VAT.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy w sytuacji zlecenia podwykonawcom usług projektowych, opisanych we wniosku, mają Państwa prawo do odliczenia podatku VAT na podstawie faktur wystawionych przez te podmioty oraz czy w takiej sytuacji faktury powinny zostać wystawione na zasadach ogólnych.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy rozważyć, czy zarówno usługa świadczona przez podwykonawców na Państwa rzecz, jak i usługa świadczona przez Państwa na rzecz kontrahentów z Niemiec (usługa ocen technicznych i obliczeń wykonywania montażu jednostek wentylacji grzewczo – chłodzących, systemu podsufitowych profili grzewczych czy też instalacji grzewczych) nie stanowi usługi, do której znajdują zastosowanie szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług wynikające z art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy. W szczególnych zasadach ustalenia miejsca świadczenia usług jest wymieniony m.in. art. 28e ustawy, z którego wynika, że świadczenia określone w tym artykule dotyczą wyłącznie usług, które ściśle odnoszą się do nieruchomości. Zarówno ustalenie miejsca świadczenia usług wykonywanych przez podwykonawców na Państwa rzecz, jak i usług wykonywanych przez Państwa na rzecz kontrahenta z Niemiec ma istotne znaczenie w kontekście prawa do odliczenia podatku przez Państwa Spółkę. Istotny jest bowiem fakt, czy nabywane przez Państwa usługi podlegają opodatkowaniu w Polsce i czy te nabywane usługi będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych na terytorium Polski czy poza terytorium kraju.

Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wynika, że aby świadczenie usług mogło zostać uznane za związane z nieruchomością w rozumieniu tego przepisu, konieczne jest, by świadczenie to było związane z wyraźnie określoną nieruchomością i by sama nieruchomość stanowiła przedmiot owego świadczenia. Tak jest w szczególności wówczas, gdy wyraźnie określoną nieruchomość należy uznać za konstytutywny element świadczenia usług, jako że stanowi ona centralny i nieodzowny element tego świadczenia (zob. podobnie wyrok z dnia 27 czerwca 2013 r., RR Donnelley Global Turnkey Solutions Poland, C-155/12, EU:C:2013:434, pkt 34, 35).

Orzecznictwo to, jak wskazuje Trybunał w wyroku C-215/19, zostało zasadniczo skodyfikowane w art. 31a ust. 1 lit. a) i b) rozporządzenia 282/2011 wykonawczego, stanowiącym, że usługi związane z nieruchomością, o których mowa w art. 47 dyrektywy VAT, obejmują jedynie te usługi, które wykazują wystarczająco bezpośredni związek z nieruchomością, co ma miejsce, po pierwsze, w przypadku, gdy usługi te wywodzą się z nieruchomości, a dana nieruchomość stanowi element składowy usługi i jest elementem centralnym oraz niezbędnym z punktu widzenia świadczonych usług, a po drugie, w przypadku, gdy usługi te są świadczone w odniesieniu do nieruchomości lub dla niej przeznaczone i mają na celu zmianę prawnego lub fizycznego stanu danej nieruchomości.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do usług świadczonych przez Państwa na rzecz kontrahentów z Niemiec, należy zauważyć, że kontrahenci ci nie posiadają stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Z opisu sprawy wynika, że świadczycie Państwo dwa rodzaje usług:

1)w odniesieniu dla konkretnego budynku położonego w Niemczech;

2)w odniesieniu do nieokreślonego budynku spełniającego określone parametry (np. w zakresie powierzchni).

Zatem w przedmiotowym przypadku należy wskazać, że część świadczonych przez Państwa usług, która dotyczy konkretnego budynku, ma bezpośredni związek z nieruchomością w rozumieniu art. 28e ustawy. Wykonywane w tym zakresie (dla konkretnego budynku) przez Państwa usługi, mają charakter podobny do usług opracowania planów budynku lub jego części przeznaczonych na określoną działkę, bez względu na to, czy budynek został wzniesiony, określonych w art. 31a ust. 2 lit. a) Rozporządzenia. Usługi te będą więc opodatkowane w miejscu położenia nieruchomości – w tym przypadku na terytorium Niemiec.

Odnośnie usług świadczonych przez Państwa w odniesieniu do nieokreślonego budynku, który spełnia określone parametry, jak np. zakres powierzchni, otrzymujecie Państwo jednie hipotetyczny plan budynku oraz nie znacie jego położenia, w związku z czym usługi takiej nie sposób powiązać bezpośrednio z konkretną nieruchomością. Wykonywane w tym zakresie usługi, mają charakter podobny do usług opracowania planów budynku lub jego części jeśli nie są one przeznaczone na określoną działkę, określonych w art. 31a ust. 3 lit. a) Rozporządzenia.

Odnosząc się do miejsca świadczenia nabywanych usług należy zauważyć, że skoro Wnioskodawca wykonuje usługi ocen technicznych i obliczeń wykonywania montażu jednostek wentylacji grzewczo – chłodzących, systemu podsufitowych profili grzewczych czy też instalacji grzewczych w odniesieniu do hipotetycznego planu budynku, gdzie jak sami Państwo wskazali nie wiadomo, gdzie nieruchomość się znajduje lub gdzie będzie się znajdować, to nie sposób uznać, że świadczone usługi wpisują się w regulacje przepisu 28e ustawy. W tej sytuacji wykonywane przez Spółkę prace odnoszące się do hipotetycznego planu budynku, określonego jedynie w zakresie parametru, np. powierzchni od 500 m2 do 1000 m2, nie będą miały bezpośredniego związku z daną nieruchomością. Wówczas niedookreślona nieruchomość nie stanie się elementem centralnym z punktu widzenia świadczenia usług, o których mowa we wniosku. W takim przypadku nie będzie miał zastosowania art. 28e ustawy oraz inne szczególne przypadki określające miejsce świadczenia wymienione w art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy. Usługi wykonujecie Państwo dla kontrahentów, którzy są podatnikami podatku VAT w Niemczech, w związku z czym usługi, na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy, będą opodatkowane w miejscu gdzie Państwa kontrahent ma siedzibę działalności gospodarczej – w tym przypadku na terytorium Niemiec.

Odnosząc się do miejsca świadczenia nabywanych przez Państwa usług od podwykonawców, należy zauważyć, że jedną z praktyk gospodarczych, którą Państwo stosują jest zlecanie usług ocen technicznych i obliczeń wykonywania montażu jednostek wentylacji grzewczo – chłodzących, systemu podsufitowych profili grzewczych czy też instalacji grzewczych podwykonawcom (polskiej spółce z o.o.). Usługa taka jest zlecana podwykonawcy w całości lub części. Dla istoty rozpoznania miejsca świadczenia, a tym samym miejsca opodatkowania usługi, drugorzędne znaczenie ma czy prace zlecane podwykonawcy stanowią cześć czy całość ocen technicznych i obliczeń wykonywania montażu jednostek wentylacji grzewczo – chłodzących, systemu podsufitowych profili grzewczych czy też instalacji grzewczych. W tym konkretnym przypadku w zakresie opodatkowania usług świadczonych przez podwykonawcę, zastosowanie będą miały zasady opodatkowania określone dla „świadczenia głównego”, za które w całości odpowiada Państwa Spółka jako główny wykonawca. To Państwo – jako główny wykonawca usługi – odpowiadacie finalnie za całość projektu, wykonywanego na rzecz kontrahenta z Niemiec. To, że podwykonawca wykonuje tylko część zlecenia (dokonuje tylko części obliczeń), natomiast pozostałą część Spółka wykonuje we własnym zakresie, nie jest główną przesłanką wskazującą o braku możliwości zastosowania art. 28e określającego miejsce świadczenia, jeśli projekt jako całość związany jest z konkretną nieruchomością.

Usługi wykonywane przez podwykonawcę na Państwa rzecz można podzielić na dwie kategorie. Usługi te mogą być świadczone:

1)w odniesieniu dla konkretnego budynku położonego w Niemczech;

2)w odniesieniu do nieokreślonego budynku spełniającego określone parametry (np. w zakresie powierzchni).

W uzupełnieniu do wniosku wskazali Państwo, że otrzymujecie plan budynku od kontrahenta z Niemiec, a następnie przekazujecie go w formie zanonimizowanej podwykonawcy wraz z warunkami, jakie spełniają nieruchomości, co do których wykonywane są zlecenia. Tym samym Państwa podwykonawca w żadnym z wymienionych powyżej przypadków nie zna dokładnej lokalizacji nieruchomości.

Jak Państwo wskazali świadczona usługa wykonywana jest w oparciu o plan budynku, z tym że usługi dla niesprecyzowanych co do lokalizacji budynków są wykonywane w oparciu o plan „hipotetyczny”. W sytuacji, gdy usługa jest wykonywana w odniesieniu do konkretnego budynku, Państwa wykonawca otrzymuje plan w formie zanonimizowanej, gdyż to Państwo – jako główny wykonawca usługi – odpowiadacie za całość projektu, a jak już było to wspomniane wcześniej, jest Państwu znana lokalizacja nieruchomości. Należy zatem stwierdzić, że w przypadku usług projektowych, dotyczących konkretnych budynków zlokalizowanych w Niemczech, to nieruchomość stanowi centralny i nieodzowny element dokonywanych przez Państwa świadczeń, zatem miejscem ich opodatkowania jest kraj położenia nieruchomości. Zasada ta ma zastosowanie również w przypadku, gdy podwykonawca z Polski świadczy usługi na Państwa rzecz (głównego wykonawcy z Polski) w odniesieniu do konkretnej nieruchomości. Tym samym, w przypadku gdy podwykonawca będzie wykonywał usługi (całość lub część usługi oceny technicznej i obliczeń wykonywania montażu jednostek wentylacji grzewczo – chłodzących, systemu podsufitowych profili grzewczych czy też instalacji grzewczych) na Państwa rzecz w odniesieniu do konkretnej (znanej Państwu) nieruchomości zastosowanie znajdzie art. 28e ustawy. Usługi te będą więc opodatkowane na zasadach szczególnych, tj. w miejscu położenia nieruchomości – w tym konkretnym przypadku na terytorium Niemiec.

Natomiast w przypadku, gdy podwykonawca będzie świadczył usługi (całość lub część usługi oceny technicznej i obliczeń wykonywania montażu jednostek wentylacji grzewczo – chłodzących, systemu podsufitowych profili grzewczych czy też instalacji grzewczych) na Państwa rzecz w odniesieniu do nieokreślonego budynku spełniającego określone parametry (np. w zakresie powierzchni), będą one miały charakter podobny do usług opracowania planów budynku lub jego części jeśli nie są one przeznaczone na określoną działkę, a więc nie można ich powiązać bezpośrednio z konkretną nieruchomością. Tym samym do tych usług zastosowanie znajdą ogólne zasady opodatkowania, o których mowa w art. 28b ust. 1 ustawy. W związku z tym, że usługi, do których ma zastosowanie art. 28b ust. 1 ustawy, podwykonawca będzie świadczył na Państwa rzecz, miejscem ich opodatkowania będzie miejsce w którym Państwo – jako odbiorca usługi – mają siedzibę prowadzenia działalności, tj. na terytorium Polski.

Odnosząc się natomiast do kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez podwykonawcę, należy wskazać, że w myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z treści art. 86 ustawy, wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Podkreślić należy, że warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Co więcej, zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy:

Podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Uprawnienie wynikające z powyższego przepisu odnosi się do podatników prowadzących działalność gospodarczą na terytorium kraju, którzy dokonują dostaw towarów bądź świadczenia usług opodatkowanych poza terytorium kraju, a zakupy, jakich dokonują, są związane właśnie z tymi czynnościami. Warunkiem do odliczenia podatku naliczonego związanego z czynnościami dokonywanymi poza terytorium kraju jest to, aby – hipotetycznie – w przypadku wykonywania tych samych czynności w kraju podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Powołany przepis wymaga ponadto, aby podatnik posiadał dokumenty, z których wynikać będzie związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju. Powinny to być przede wszystkim dokumenty potwierdzające dokonanie określonych czynności poza terytorium kraju, które będą jednocześnie opisywać te czynności.

Zauważyć również należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

I tak, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Zatem w sytuacji, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wykazany w tej fakturze.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości w kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez podwykonawcę należy wskazać, że istotną kwestią jest prawidłowe ustalenie miejsca ich świadczenia. Miejsce świadczenia usług jest jednocześnie miejscem ich opodatkowania. Jak już wskazałem nabywane od podwykonawcy usługi, w przypadku gdy są świadczone dla konkretnego budynku położonego w Niemczech, niezależnie od tego czy podwykonawca ma wiedzę odnośnie jego lokalizacji, czy też nie, są usługami związanymi z nieruchomością, do których znajdzie zastosowanie art. 28e ustawy. W takim przypadku wystawione faktury nie powinny zawierać wykazanego polskiego podatku VAT. Skoro nie ma na fakturze wykazanego podatku VAT to nie ma możliwości odliczenia podatku naliczonego. Inaczej będzie w przypadku świadczenia usług w odniesieniu do nieokreślonego budynku, spełniającego jedynie pewne parametry. W tym przypadku, miejsce świadczenia, a tym samym miejsce opodatkowania nabywanych usług należy ustalić na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy. Podwykonawcy świadczą usługi na Państwa rzecz, tj. Spółki z siedziba w Polsce i zarejestrowaną jako czynny podatnik VAT. Będą to więc usługi opodatkowane w Polsce i co do zasady podwykonawcy powinni wystawić fakturę z wykazanym podatkiem VAT.

Natomiast nabywane przez Państwa usługi będą wykorzystywane do świadczenia usług podlegających opodatkowaniu w myśl art. 28e ustawy (w miejscu położenia nieruchomości, tj. w Niemczech), jak i na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy, tj. gdzie kontrahent posiada siedzibę działalności gospodarczej (w Niemczech). W jednym i w drugim przypadku nabywane usługi będą wykorzystywane do świadczenia usług niepodlegających opodatkowaniu na terytorium kraju. Będą więc mieli Państwo prawo do odliczenia podatku VAT na podstawie faktur wystawionych przez podmioty trzecie (polskich podatników).

W odniesieniu do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy nabyta przez Państwa usługa jest opodatkowana w Polsce i służy wykonywaniu czynności, dla których miejsce świadczenia, a zarazem miejsce opodatkowania, będzie inne niż terytorium kraju - tak jak ma to ma miejsce w Państwa sytuacji (gdy świadczycie usługę na rzecz podmiotów posiadających siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności w państwie innym niż Polska lub w przypadku usługi opodatkowanej w miejscu położenia nieruchomości) - zastosowanie znajdzie art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy. Przy czym prawo to przysługuje, gdy będziecie Państwo posiadać dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z wykonywanymi poza terytorium kraju usługami.

W sytuacji, gdy usługi świadczone przez podwykonawców na Państwa rzecz będą opodatkowane na podstawie art. 28e, tj. w miejscu położenia nieruchomości (a w tym konkretnym przypadku na terytorium Niemiec), prawo do odliczenia nie będzie miało jednak zastosowania, nawet w przypadku gdy podwykonawca wystawiłby fakturę z naliczonym polskim podatkiem VAT. Jak wskazali Państwo we wniosku faktury wystawiane przez podwykonawców na Państwa rzecz zawierały podatek VAT. W takiej sytuacji zastosowanie znajdzie przepis, o którym mowa w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, tj. gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. W tym konkretnym przypadku będzie to dotyczyło usług, nabywanych przez Państwa, a wykonywanych przez podwykonawców, które będą dotyczyć nieruchomości – budynków o określonej, konkretnej lokalizacji w Niemczech. Usługi takie nie będą opodatkowane na zasadach ogólnych, zastosowanie do nich będą miały zasady szczególne, o których mowa w art. 28e ustawy, w związku z czym nie będą one opodatkowane na terytorium Polski. Tym samym w tym przypadku nie wystąpi podatek naliczony, który mógłby zostać przez Państwa odliczony.

Wobec powyższego oceniając całościowo Państwa stanowisko należy uznać je za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)  z zastosowaniem art. 119a;

2)  w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)  z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).