Brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur, dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 26 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu pn. „(...)”.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 20 września 2024 r. (wpływ 20 września 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) jest jednostką samorządu terytorialnego działającą na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Gmina jest też czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Realizuje zadania własne określone w art. 7 ust. 1, w tym zadania z zakresu ochrony środowiska i przyrody.

Na podstawie zawartej umowy partnerskiej nr (…) z województwem (…), Gmina (…) przystąpiła do realizacji projektu pn.: „(...)” realizowanego w ramach (…).

„(...)” to projekt, którego liderem będzie województwo (…). W roli partnerów są jednostki samorządu terytorialnego z obszaru województwa (…), w tym Gmina (…). Projekt ma na celu wsparcie JST we wdrażaniu programu ochrony powietrza dla stref w woj. (…). Program zakłada ograniczenie emisji i zmniejszenie stężeń: (…). Zaangażowanie JST jest niezbędne, gdyż współpraca JST z samorządem województwa (…) pozwoli na efektywne wdrożenie strategii poprawy jakości powietrza oraz realizację neutralnej środowiskowo polityki energetyczno-klimatycznej.

Całkowita szacowana wartość projektu brutto, w części dotyczącej Gminy (…), wynosi (…) zł, z czego:

a)maksymalnie 85% pochodzi ze środków Unii Europejskiej, czyli (…) zł - środki zostaną przekazane Partnerowi (Gminie (…)) przez Lidera,

b)minimalnie 15% finansowania pochodzi ze środków własnych Gminy (…) (Partnera), czyli (…) zł.

Celem projektu jest doprowadzenie do poprawy jakości powietrza poprzez zapewnienie sieci ekspertów wyspecjalizowanych w dziedzinie ochrony powietrza i energetyki w jednostkach samorządu terytorialnego.

Realizacja projektu przez Gminę (…) obejmuje m.in.:

1.zatrudnienie (…) na samodzielnym stanowisku, w wymiarze co najmniej 1 etatu na podstawie umowy o pracę. (…) będzie wspierał JST w realizacji działań z zakresu ochrony powietrza, a także pracowników jednostki samorządu terytorialnego w zakresie energetyki i dziedzin pokrewnych ochronie powietrza, m.in. w zakresie wykorzystania dostępnych narzędzi i przepisów prawa. Jednocześnie (…) wspierać będzie mieszkańców, w dążeniu do poprawy jakości życia i zdrowia,

2.wyposażenie stanowiska pracy (…), w tym m.in. komputer, materiały biurowe, drukarkę, krzesło, biurko, itp.,

3.wyposażenie w narzędzia do kontroli, w tym zakup drona, samochodu służbowego, wilgotnościomierza, kamery termowizyjnej, narzędzi do poboru próbek popiołów paleniskowych, itp.,

4.zakup usług audytów energetycznych i przeglądów kominiarskich,

5.szkolenia (…),

6.kampanie edukacyjne prowadzone przez JST obejmujące formy kształcenia, zmiany postaw, zachowań i poglądów, a także przekazywanie umiejętności, wiedzy i nauka szacunku dla powietrza,

7.przeprowadzenia diagnozy/ aktualizacji diagnozy ubóstwa energetycznego.

Realizacja projektu nie będzie generować przychodów/dochodów. Zakupione towary i usługi nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Czynności i zakupy będą służyć do wypełniania zadań publicznoprawnych gminy nałożonych przepisami ustawy o samorządzie gminnym, do realizacji których gmina została powołana.

Pytanie

Czy Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu faktur zakupowych dokumentujących wydatki poniesione na realizację projektu pn.: „(...)” polegającego na doprowadzeniu do poprawy jakości powietrza poprzez zapewnienie sieci ekspertów wyspecjalizowanych w dziedzinie ochrony powietrza i energetyki w jednostkach samorządu terytorialnego?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług związanych z realizacją projektu pn.: „(...)”.

Gmina (…) realizując projekt pn.: „(...)” w ramach zadań własnych określonych w art. 7 ust. 1 pkt 1 z zakresu ochrony środowiska i przyrody, nie ma prawnej możliwości odliczenia podatku naliczonego VAT z faktur zakupowych.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W przypadku projektu nabyte towary i usługi nie będą związane ze sprzedażą opodatkowaną. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Wszystkie faktury będą wystawione na Gminę (…).

Reasumując, zdaniem Gminy, nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących zakupy związane z realizacją inwestycji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą. W świetle tego przepisu:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z ww. regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Podkreślić należy, że aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Z kolei, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

W świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Oznacza to, że w pozostałym zakresie np. w zakresie zadań własnych nałożonych na gminę na podstawie odrębnych przepisów, jednostki samorządu terytorialnego nie występują jako podatnicy podatku VAT.

Zatem, Gmina wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Natomiast zadania realizowane przez Gminę, wskazane w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, tj. zadania własne nałożone na gminę na podstawie odrębnych przepisów, nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z treści wniosku wynika, że:

• Gmina (…) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług;
• Gmina realizuje zadania własne określone w art. 7 ust. 1, w tym zadania z zakresu ochrony środowiska i przyrody;
• na podstawie zawartej umowy partnerskiej z województwem (…), Gmina (…) przystąpiła do realizacji projektu pn.: „(...)”;
• celem projektu jest doprowadzenie do poprawy jakości powietrza poprzez zapewnienie sieci ekspertów wyspecjalizowanych w dziedzinie ochrony powietrza i energetyki w jednostkach samorządu terytorialnego;
• realizacja projektu przez Gminę obejmuje m.in.:

·zatrudnienie (…) na samodzielnym stanowisku, w wymiarze co najmniej 1 etatu na podstawie umowy o pracę. (…) będzie wspierał JST w realizacji działań z zakresu ochrony powietrza, a także pracowników jednostki samorządu terytorialnego w zakresie energetyki i dziedzin pokrewnych ochronie powietrza, m.in. w zakresie wykorzystania dostępnych narzędzi i przepisów prawa. Jednocześnie (…) wspierać będzie mieszkańców, w dążeniu do poprawy jakości życia i zdrowia;

·wyposażenie stanowiska pracy (…), w tym m.in. komputer, materiały biurowe, drukarkę, krzesło, biurko, itp.,

·wyposażenie w narzędzia do kontroli, w tym zakup drona, samochodu służbowego, wilgotnościomierza, kamery termowizyjnej, narzędzi do poboru próbek popiołów paleniskowych, itp.,

·zakup usług audytów energetycznych i przeglądów kominiarskich,

·szkolenia (…),

·kampanie edukacyjne prowadzone przez JST obejmujące formy kształcenia, zmiany postaw, zachowań i poglądów, a także przekazywanie umiejętności, wiedzy i nauka szacunku dla powietrza,

·przeprowadzenia diagnozy/ aktualizacji diagnozy ubóstwa energetycznego;

• realizacja projektu nie będzie generować przychodów/dochodów;
• zakupione towary i usługi nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych;
• czynności i zakupy będą służyć do wypełniania zadań publicznoprawnych gminy nałożonych przepisami ustawy o samorządzie gminnym, do realizacji których gmina została powołana.

Państwa wątpliwości dotyczą uznania, czy przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku z faktur dokumentujących wydatki związane z realizacją projektu pn. „(...)”.

Jak wskazano na wstępie, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanego nabycia towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie został spełniony, ponieważ – jak wynika z wniosku – realizacja projektu nie będzie związana ze sprzedażą opodatkowaną. Ponadto, realizacja projektu pn. „(...)” należy do zadań własnych, do realizacji których są Państwo zobowiązani ustawą o samorządzie gminnym. Realizacja projektu nie będzie generować przychodów/dochodów, a nabywane w celu realizacji projektu towary i usługi nie będą wykorzystywane do działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

Tym samym w analizowanym przypadku nie poniosą Państwo wydatków w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, lecz w związku z realizacją zadań własnych nałożonych na Państwa przepisami określonymi w ustawie o samorządzie gminnym, z tytułu których nie występują Państwo jako podatnik podatku VAT.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności sprawy należy uznać, że w analizowanej sprawie nie są spełnione przesłanki wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy uprawniające do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W konsekwencji, nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na realizację projektu pn. „(...)”, polegającego na doprowadzeniu do poprawy jakości powietrza poprzez zapewnienie sieci ekspertów wyspecjalizowanych w dziedzinie ochrony powietrza i energetyki w jednostkach samorządu terytorialnego.

Państwa stanowisko uznaję więc za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).