Brak opodatkowania podatkiem VAT czynności, w ramach których wykorzystywany jest majątek będący przedmiotem inwestycji oraz braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania podatkiem VAT czynności, w ramach których wykorzystywany jest majątek będący przedmiotem inwestycji oraz braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Uzupełnili go Państwo pismem z 12 września 2024 r. (wpływ 12 września 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego jest odpowiedzialna za realizację zadań własnych określonych w art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”).

W katalogu powierzonych Gminie zadań własnych przewidziane zostały, w szczególności sprawy dotyczące m.in. gospodarki wodnej oraz ochrony przeciwpożarowej i  przeciwpowodziowej (z art. 7 ust. 1 pkt 1 i 14 ustawy o samorządzie gminnym).

W ramach realizacji zadań własnych, Gmina planuje realizację zadania inwestycyjnego pn. „(…)” (dalej: „Inwestycja ”, „Projekt” lub „Zadanie”).

Gmina zamierza zrealizować przedmiotową Inwestycję zarówno ze środków własnych, jak i  ze środków pochodzących ze źródeł zewnętrznych - na realizację Zadania Gmina wnioskowała i otrzymała dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Celem Inwestycji jest poprawa gospodarki wodnej poprzez budowę zbiornika retencyjnego wraz z infrastrukturą towarzyszącą w m. (…).

W związku z realizacją Projektu Gmina będzie ponosić wydatki, w szczególności na następujące towary/usługi:

(...)

Gmina nie poniosła dotychczas jakichkolwiek wydatków na realizację przedmiotowej Inwestycji. Niemniej, przyszłe wydatki inwestycyjne związane z realizacją Projektu będą dokumentowane wystawionymi na Gminę przez dostawców/wykonawców fakturami.

Majątek wytworzony w ramach Inwestycji będzie wykorzystywany wyłącznie na potrzeby niekomercyjne. Po zakończeniu realizacji Projektu Gmina nie będzie wykorzystywać przedmiotowego mienia do żadnych czynności odpłatnych, w szczególności zamiarem Gminy nie jest jakakolwiek forma odpłatnego udostępniania przedmiotowego majątku. W  konsekwencji, Gmina nie będzie czerpać żadnych dochodów w przedmiotowym zakresie.

Pytania (nr 1 przeformułowane w odpowiedzi z 12 września 2024 r.)

1.Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym czynności, w ramach których Gmina będzie wykorzystywać majątek będący przedmiotem Inwestycji, stanowią czynności podlegające opodatkowaniu VAT w rozumieniu art. 5, 7 lub 8 ustawy o VAT?

2.Czy Gminie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją Projektu?

Państwa stanowisko w sprawie (w zakresie pytania nr 1 przeformułowane w odpowiedzi z 12 września 2024 r.)

1.  W opisanym zdarzeniu przyszłym czynności, w ramach których Gmina będzie wykorzystywać majątek będący przedmiotem Inwestycji, nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu VAT w rozumieniu art. 5, 7 lub 8 ustawy o VAT.

2.  Gminie nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją Projektu.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Ad. 1 i 2

Zważywszy na fakt, że majątek będący przedmiotem Inwestycji będzie wykorzystywany przez Gminę wyłącznie nieodpłatnie, w ocenie Gminy, nie będzie on wykorzystywany w ramach jakichkolwiek czynności opodatkowanych VAT.

Gmina wykorzystywać będzie przedmiotowe mienie w ramach zadań własnych związanych z  gospodarką wodną oraz ochroną przeciwpożarową i przeciwpowodziową (art. 7 ust. 1 pkt  1 i 14 ustawy o samorządzie gminnym). Mienie to nie będzie jednocześnie wykorzystywane do żadnych odpłatnych czynności. Tym samym nie będzie tu dochodzić do odpłatnej dostawy towarów czy odpłatnego świadczenia usług, a mienie wykorzystywane będzie wyłącznie w  ramach zadań własnych Gminy (czynności o charakterze publicznym, nie podlegających VAT).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Stosownie natomiast do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. suma kwot podatku określonych na fakturach otrzymanych przez podatnika z  tytułu nabycia towarów i usług.

Z treści powyższej regulacji wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie czy podmiot posiada status podatnika VAT oraz czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT, w szczególności pozostają w bezspornym związku z  wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.

Odnosząc się do wskazanej powyżej przesłanki warunkującej możliwość skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego, tj. związku ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych, zdaniem Gminy, brak jest bezsprzecznego i bezpośredniego związku pomiędzy wydatkami, które ponoszone będą na realizację Projektu, a  wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jednocześnie w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Z wyżej przytoczonych przepisów wynika, iż na gruncie przepisów ustawy o VAT opodatkowaniu podlega dostawa towarów lub świadczenie usług wyłącznie wówczas, gdy mają one charakter odpłatny (z pewnymi wyjątkami dotyczącymi nieodpłatnych świadczeń zrównanych z czynnościami świadczonymi odpłatnie, które nie znajdują zastosowania w  przedmiotowej sprawie).

W związku z powyższym, zdaniem Gminy, realizacja Projektu nie będzie związana z  wykonywaniem czynności, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. W konsekwencji warunek związku ponoszonych wydatków z czynnościami opodatkowanymi nie zostanie spełniony i tym samym Gmina nie będzie uprawniona do odliczenia podatku naliczonego od wydatków ponoszonych na realizację przedmiotowej inwestycji.

Powyższe stanowisko potwierdza także Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w  interpretacjach indywidualnych wydanych w analogicznych stanach faktycznych, tj.  przykładowo w interpretacji z 29 lutego 2024 r., znak: 0114-KDIP4-3.4012.69.2024.1.AAR, w której Organ wskazał, iż: „(...) Powstały zbiornik w żaden sposób nie będzie wykorzystany do czynności opodatkowanych. Nie będą Państwo pobierać żadnych opłat oraz nie będą Państwo uzyskiwać z tego tytułu innych dochodów. Majątek powstały w wyniku realizacji projektu należeć będzie do Państwa. Nabyte towary i usługi w ramach realizacji zadania, będą to czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wskazali Państwo, że realizowane czynności w ramach zadania, należą do Państwa zadań własnych, o  których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym.

Państwa wątpliwości w tej sprawie dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od nabycia towarów i usług związanych z realizacją opisanego zadania inwestycyjnego.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, odliczenie podatku VAT naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w  ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku VAT naliczonego, jakim jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, nie zostanie spełniony. Jak wynika z opisu sprawy, zadanie inwestycyjne polegające na budowie zbiornika retencyjnego, nie będzie służyło do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Podsumowując, nie będą mieli Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją zadania inwestycyjnego (...)."

Reasumując, zdaniem Gminy nie będzie przysługiwać jej prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Projektu z uwagi na brak związku ponoszonych wydatków z czynnościami opodatkowanymi VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Należy zauważyć, że z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że dostawa towarów i świadczenie usługi co do zasady podlegają opodatkowaniu wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Oba warunki muszą być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że  zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

• istnieje związek prawny między dostawcą i odbiorcą bądź między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
• wynagrodzenie otrzymane przez dostawcę/usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za dokonywane dostawy bądź świadczone usługi na rzecz odbiorcy,
• istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
• odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
• istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.):

Przepis ten wyjaśnia, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Jako jednostka samorządu terytorialnego są Państwo odpowiedzialni za realizację zadań własnych określonych w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym. W ramach realizacji zadań własnych, planują Państwo realizację zadania inwestycyjnego pn. „…”. Celem Inwestycji jest poprawa gospodarki wodnej poprzez budowę zbiornika retencyjnego wraz z infrastrukturą towarzyszącą w m. (…).

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii, czy czynności, w ramach których będą Państwo wykorzystywać majątek będący przedmiotem Inwestycji, stanowią czynności podlegające opodatkowaniu VAT.

Rozpatrując Państwa wątpliwości należy przede wszystkim rozstrzygnąć, czy realizacja przez Państwa ww. Projektu będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Jak Państwo wskazali, majątek wytworzony w ramach Inwestycji będzie wykorzystywany wyłącznie na potrzeby niekomercyjne. Po zakończeniu realizacji Projektu nie będą Państwo wykorzystywać przedmiotowego mienia do żadnych czynności odpłatnych, w szczególności Państwa zamiarem nie jest jakakolwiek forma odpłatnego udostępniania przedmiotowego majątku.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że realizując opisany Projekt nie będą Państwo wykonywać działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy (nie zostaną tu spełnione przesłanki określone w tym przepisie, a więc wykorzystywanie towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych), w związku z czym nie można będzie Państwa uznać za podatnika podatku od towarów i usług z tego tytułu.

W konsekwencji, Państwa działania w związku z realizacją ww. Projektu pn. „(…)” nie będą stanowiły ani dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. W związku z czym czynności, w ramach których wykorzystywać będą Państwo majątek będący przedmiotem Inwestycji, nie będą stanowiły czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5, 7 lub 8 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Ponadto Państwa wątpliwości dotyczą prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku ze realizowaniem Projektu.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przedstawiona zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jak rozstrzygnięto wyżej, czynności, w ramach których będą Państwo wykorzystywali majątek będący przedmiotem Inwestycji, nie będą stanowiły czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT w rozumieniu art. 5, art. 7 lub art. 8 ustawy.

W konsekwencji nie będzie spełniona wskazana w art. 86 ust. 1 ustawy przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. związek dokonywanych zakupów z  wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem nie będzie przysługiwało Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją Projektu.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).