Interpretacja indywidualna z dnia 1 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.538.2024.3.AR
Temat interpretacji
Brak podlegania opodatkowaniu sprzedaży działek niezabudowanych.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
30 lipca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 30 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku podlegania opodatkowaniu czynności planowanej sprzedaży działek nr (…) nabytych do majątku prywatnego w roku 1985 w formie darowizny. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 17 września 2024 r. (wpływ 18 września 2024 r.) oraz pismem z 27 września 2024 r. (wpływ 27 września 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Na podstawie aktu notarialnego z 25 lutego 1985 r. (repertorium „A” nr (…)) nabyła Pani w formie darowizny od Pani babci (…) do Pani majątku osobistego nieruchomość położoną w (…) o nr KW (…).
W skład nieruchomości wchodzi połowa domu jednorodzinnego (działka (…)) i nieruchomość gruntowa niezabudowana (działka (…)). Transakcja nabycia nie była opodatkowana podatkiem VAT i nie została udokumentowana fakturą.
Babcia, jako repatriant, aktem nadania nr (…) z 28 października 1965 r. otrzymała 1/2 domu bliźniaczego, który położony jest przy ul. (…) w (…) wraz z użytkami rolnymi przy ul. (…) w zamian za opuszczone gospodarstwo w (…). W niecały rok później 26 marca 1966 r. orzeczeniem o wykonaniu aktu nadania w części dotyczącej ustalenia warunków nabycia gospodarstwa konkretnie określono działkę i jej powierzchnię, która została nadana na własność. W tym domu babcia wraz z rodziną faktycznie zamieszkała od roku 1945.
Nieruchomość o nr KW (…) obejmuje budynek mieszkalny przy ul. (…) oraz nieruchomość gruntową niezabudowaną przy ul. (…). Od urodzenia w sposób nieprzerwany mieszka Pani w domu przy ul. (…). Jest to Pani rodzinny dom. Darowiznę otrzymała Pani w roku 1985 będąc stanu wolnego. Od roku 1987 pozostaje Pani w związku małżeńskim, jednak prawo własności nieruchomości stanowi Pani majątek osobisty, nabyty na podstawie umowy darowizny. 31 grudnia 2010 r. aktem notarialnym nr (…) w Kancelarii Notarialnej (…) w (…) zawarła Pani z małżonkiem umowę o ustanowienie rozdzielności majątkowej.
Przedmiotem Pani sprawy będzie wyłącznie nieruchomość gruntowa niezabudowana położona przy ul. (…) w (…) o nr działki (…). Działka gruntowa nr (…) o pow. (...) ha położona w obrębie (…) miasta (…) jest na uboczu miasta i była gruntem rolnym, który kiedyś był uprawiany przez Pani babcię i mamę na potrzeby własne rodziny. Obecnie działka, od co najmniej 30 lat, jest nieuprawiana, rosną na niej samosiewne drzewka. Na działkach nie znajdują się żadne budynki, budowle lub ich części. Działki są nieuzbrojone i nieogrodzone.
Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego miasta (…) zatwierdzonego uchwałą Nr (…) Rady Miejskiej w (…) w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta (…) działka (…) oznaczona jest symbolem 18MN z przeznaczeniem terenów do zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i część działki o nr (…) o powierzchni (...) m2 o symbolu 01 KDD teren drogi publicznej klasy lokalnej. Nie występowała Pani o warunki zabudowy i zagospodarowania terenu. Pierwotnie Państwa plany skierowane były, że może postawi Pani na tej nieruchomości dom. Jednak z uwagi na wysoką inflację zrezygnowali Państwo i postanowiła Pani, że sprzeda grunt, a z uzyskanych środków wyremontują Państwo Państwa stary dom, w którym Państwo mieszkają przy ul. (…).
Nie zabiegała Pani aktywnie o nabywcę, ani nie korzystała z usług pośrednika nieruchomości w celu sprzedaży działek, nie ponosiła Pani wydatków na uatrakcyjnienie działek. Chce Pani sprzedać działkę, bo jest Pani ona do niczego niepotrzebna.
Pani zamiarem była sprzedaż całej działki jednemu inwestorowi. Jednakże nie udało się znaleźć żadnego kupca na tak dużą działkę, przeznaczoną na zabudowę mieszkaniową jednorodzinną. Potencjalni nabywcy zainteresowani byli kupnem mniejszych działek w celu wybudowania na nich własnych domów mieszkalnych. Ogólnie brak zainteresowania działką wynikał głównie z uwagi na jej dużą powierzchnię gruntu (...) ha. Dlatego też, aby doszło do jakichkolwiek sprzedaży podjęła Pani decyzję i 20 września 2023 r. złożyła Pani wniosek do Urzędu Miejskiego o podział działki nr (…) na 6 mniejszych: (…). Siódma działka (…) powstała z urzędu. Decyzją Burmistrza (…) z 28 listopada 2023 r. znak (…). Plan podziału został zatwierdzony. W wyniku podziału powstało 7 działek:
-nr (…) każda o powierzchni (...) ha,
-nr (…) o powierzchni (...) ha,
-nr (…) o powierzchni (...) ha.
Działka nr (…) przeszła na własność Gminy (…) pod planowaną w przyszłości drogę lokalną. Wydzielone działki posiadają dostęp do drogi publicznej.
Zamierza Pani sprzedawać działki, a uzyskane środki wykorzystać na kapitalny remont Pani domu. W efekcie może okazać się tak, że nie sprzeda Pani wszystkich działek, z uwagi na brak zainteresowanych. Pracuje Pani w administracji państwowej, nie prowadzi Pani działalności gospodarczej i nie jest Pani podatnikiem VAT, nie prowadziła Pani gospodarstwa rolnego. Ww. grunty nie były nigdy przedmiotem najmu, dzierżawy czy innej czynności zarobkowej. Nie uzyskiwała Pani też żadnych dochodów z posiadania działek. Działki nie były i nie są przez Panią uprawiane i nie są wykorzystywane do siania i zbierania produktów rolnych, zarówno celem sprzedaży, jak i na potrzeby prywatne.
Nie prowadziła Pani i nie zamierza prowadzić też aktywnych działań marketingowych w zakresie obrotu nieruchomościami, mających na celu dokonanie sprzedaży działek będących przedmiotem zapytania. Nie poniosła Pani jakichkolwiek nakładów (ogrodzenie, uzbrojenie w media) w celu przygotowania przedmiotowej nieruchomości do sprzedaży. Jedyny wydatek to usługi geodety w zakresie podziału działki. W przeszłości nigdy nie sprzedawała Pani żadnych działek i nie posiada Pani innych nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży. Nie planuje Pani nabycia w przyszłości innych nieruchomości z przeznaczeniem do sprzedaży.
Wobec powyższego zwraca się Pani z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania ww. gruntów niezabudowanych w celu ich sprzedaży. Jednocześnie oświadcza Pani, że sprawa, którą opisuje Pani nie jest w trakcie postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub celo-skarbowej. Również oświadcza Pani, że sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego.
Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu sprawy
W wyniku podziału działki nr (…) położonej w obrębie (…) miasta (…) powstało 7 działek: – nr (…). Działka nr (…) przeszła na własność Gminy (…), która ją przejęła pod poszerzenie w przyszłości drogi publicznej.
Przedmiotem sprzedaży mają być działki nr (…).
1. Na pytanie nr 1: „Czy w stosunku do działek będących przedmiotem sprzedaży podejmowała Pani Pani/będzie Pani podejmowała do momentu sprzedaży takie działania jak: zmiana przeznaczenia terenu lub jakiekolwiek inne działania. Jeśli tak, to w jakim celu?” wskazała Pani, że:
Nie podejmowała Pani i nie zamierza Pani podejmować żadnych działań do działek nr (…).
2. Nie ponosiła Pani i nie zamierza ponosić żadnych nakładów do działek nr (…) w celu ich uatrakcyjnienia lub zwiększenia ich wartości.
3. Działki nr (…) są objęte tym samym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego z 29 października 2015 r. co działka nr (…).
4. Decyzją Burmistrza (…) nr (…), na Pani wniosek o podział działek, wydana została decyzja, w której zatwierdzony został plan podziału działki (…) obręb (…) na 7 działek: – nr (…). Podział działki (…) miał na celu wydzielenie działek pod zabudowę jednorodzinną. W decyzji jest zapis, że podział nie wykazał sprzeczności podziałów z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z 29 października 2015 r. miasta (…), w którym teren dzielonej działki opisany jest jako „18 MN z przeznaczeniem na teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej”.
5. Nie prowadzi Pani żadnej działalności gospodarczej, w tym również w zakresie usług deweloperskich ani innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze.
6. Nie była Pani/nie jest/nie będzie na moment sprzedaży przedmiotowych działek czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.
7. Nie zamierza Pani zawierać żadnych umów przed sprzedażą działki/działek z przyszłym nabywcą umowy dzierżawy lub najmu działki/działek.
8. Nie przewiduje Pani zawierania umów przedwstępnych przy sprzedaży działek (…).
Planuje Pani sprzedaż działek nr (…) w takim stanie w jakim są aktualnie.
9. Nie zamierza Pani udzielać przyszłemu nabywcy działki/działek lub jakiejkolwiek innej osobie np. pośrednikowi, pełnomocnictwa do występowania w Pani imieniu w sprawach, które dotyczą działki/działek.
Pytanie (ostatecznie sformułowane w piśmie z 17 września 2024 r.)
Czy planowana sprzedaż przedmiotowych działek nr (…) , nabytych do majątku prywatnego w roku 1985 w formie darowizny, będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT?
Pani stanowisko w sprawie (doprecyzowane w piśmie z 17 września 2024 r.)
Działki niezabudowane, o których mowa wyżej nigdy nie były źródłem dochodu, nie wykorzystywano ich nigdy do prowadzenia działalności gospodarczej. Otrzymała je Pani w formie darowizny od babci, z którą Pani mieszkała i opiekowała się do Jej śmierci.
Zgodnie z Trybunałem Sprawiedliwości UE sprzedaż działek przekształconych z rolnych w budowlane nie podlega VAT, jeżeli następuje w „ramach zarządzania majątkiem prywatnym”. Trybunał uznał, że „transakcje sprzedaży działek nie podlegają VAT, jeżeli czynności te są związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności”. Podkreślono, że osoby dokonujące sprzedaży wielu działek gruntu nabytego np. w drodze spadku lub darowizny, nie będą zobowiązane do zapłaty VAT, nawet jeżeli samodzielnie dokonały podziału geodezyjnego, o ile nie podejmowały dalej idących i bardziej aktywnych działań w celu ich sprzedaży, tak jak miało to miejsce w Pani przypadku.
Podobnie opierając się na orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego w wyroku I FSK 1405/23 z 27 października 2023 r. „działania podejmowane w ramach zbywania systematycznie jednego składnika majątkowego, polegające na jego dzieleniu i zasięganiu informacji o gruncie nie odpowiada wnioskowi o wykorzystywaniu majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych w sposób wypełniający przesłanki działalności gospodarcze”.
Nieruchomość jest niezabudowana, nie jest Pani zobowiązana zarejestrować się jako czynny podatnik VAT z tytułu sprzedaży którejkolwiek nieruchomości. Celem sprzedaży jest konieczność zapewnienia środków na remont domu oraz zabezpieczenie na dalsze życie.
W indywidualnej interpretacji nr 571575 znak 0114-KDIP1-3.4012.525.2023.4.KF z 22 listopada 2023 r. wskazano, że:
1. „Zgodnie z linią interpretacyjną i orzeczniczą nie jest podatnikiem podatku VAT ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności”.
2. „Zwykłe nabycie lub sprzedaż towaru nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku dla celów zarobkowych w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, jako że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tego towaru. Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku prywatnego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą”.
3. „Pojęcie „majątku prywatnego” nie zostało zdefiniowane w ustawie o VAT. Jak wskazał TSUE w wyroku z 4 października 1995 r. w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht) dotyczącej kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych, „majątek prywatny” to taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej, przy czym podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Podobne stanowisko TSUE przedstawił w wyroku z 21 kwietnia 2005 r. w sprawie C-25/03 (Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE), twierdząc, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych”.
Wobec czego, w Pani przypadku, brak jest zatem przesłanek świadczących o takiej aktywności w przedmiocie planowanej sprzedaży działek, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Nie wystąpił bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że planowana sprzedaż działek wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Nie podejmowała Pani aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Działania podejmowane przez Panią należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Przyświecał Pani zamiar wykorzystywania działek wyłącznie do celów osobistych przez cały okres ich posiadania. Jak wynika z opisu sprawy, nigdy nie dzierżawiła Pani działek i nie prowadziła Pani na nich, ani nie wykorzystywała Pani ich do działalności gospodarczej. Nie dokonywała Pani uzbrojenia, ani ogrodzenia działek, nie zabiegała Pani aktywnie o nabywcę, ani nie korzystała Pani z usług pośrednika nieruchomości w celu sprzedaży działek, nie ponosiła Pani wydatków na uatrakcyjnienie działek. Czynności podejmowane przez Panią wskazują, że nie mają one charakteru profesjonalnego działania przypisywanego przedsiębiorcy i mieszczą się w zwykłych działaniach związanych z właściwym zarządem własnym majątkiem.
W Pani ocenie, działki stanowią Pani prywatny majątek, który nabyła Pani na podstawie umowy darowizny w roku 1995. Planowane zbycie działek jest zatem przejawem zwykłego zarządu majątkiem prywatnym, nie jest natomiast zorganizowanym i ciągłym działaniem w celu przygotowania działek do sprzedaży. Chce Pani sprzedać działki w takim stanie, w jakim się one znajdują.
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w następujących najnowszych interpretacjach indywidualnych: interpretacja indywidualna nr 0112-KDIL1-3.4012.300.2023.3.TK z 23 sierpnia 2023 r., interpretacja indywidualna nr 0114-KDIP4-2.4012.260.2023.2.MC z 1 sierpnia 2023 r., interpretacja indywidualna nr 0111-KDIB3-2.4012.390.2023.1.MN z 11 sierpnia 2023 r.
Wobec powyższego, wobec Pani oceny, w odniesieniu do planowanej sprzedaży działek brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując ww. dostawy wystąpi Pani w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Sprzedaż działek w analizowanej sprawie należy uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności, do której unormowania ustawy o VAT nie będą miały zastosowania.
W związku z powyższym, uwzględniając całokształt okoliczności sprawy i treść powołanego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 października 2023 r., sygn. akt I FSK 1405/23 należy stwierdzić, że z tytułu transakcji sprzedaży działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6 będących Pani własnością nie działa Pani w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji, w związku z planowaną sprzedażą, nie będzie Pani wykonywała czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
W odpowiedzi na wezwanie o jednoznaczne wskazanie, jakie konkretnie działki będą przedmiotem sprzedaży i podanie dokładnych numerów ewidencyjnych działek, które będą przedmiotem sprzedaży oraz wyjaśnienie, jakie konkretnie działki ma Pani na myśli wskazując we własnym stanowisku „nr 1, 2, 3, 4, 5, 6” wskazała, że:
„Przedmiotem sprzedaży mają być działki nr (…)”.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl do art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…)
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.
Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych.
W świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (w tym gruntów) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.
Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym.
Ponadto w kwestii podlegania opodatkowaniu dostawy gruntów istotne znaczenie ma fakt, czy w świetle zaprezentowanego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, w celu dokonania sprzedaży tego gruntu podjęła Pani aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Pani za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym.
Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu, jako że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy. Natomiast okoliczność podjęcia m.in. takich czynności, jak uzbrojenie terenu, wydzielenie dróg wewnętrznych, uzyskanie przed sprzedażą decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru oraz działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, stanowią o takiej aktywności w zakresie obrotu nieruchomościami, które mogą wskazywać, że czynności sprzedającego przybierają formę zawodową (profesjonalną), a w konsekwencji zorganizowaną.
Problem odnoszący się do rozstrzygnięcia, czy sprzedaż nieruchomości jest sprzedażą majątku osobistego, czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą, była przedmiotem orzeczenia z 15 września 2011 r. TSUE w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10.
Z ww. orzeczenia wynika m.in., że „osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 dyrektywy 112, zmienionej dyrektywą 2006/138/WE, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeśli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby”.
Ponadto Trybunał orzekł, że liczba i zakres transakcji sprzedaży nie ma charakteru decydującego i nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Trybunał stwierdził, że dużych transakcji sprzedaży można dokonywać również jako czynności osobistych. Zatem, kryterium decydującym o zaliczeniu transakcji sprzedaży nieruchomości przez osoby fizyczne do działalności gospodarczej jest podejmowanie aktywnych działań angażujących środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców.
Trybunał wyjaśnił, że inaczej jest w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Przykładowo podane zostały działania polegające na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania towaru (np. nieruchomości) dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika tego podatku. Tym samym, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym również nieruchomości, jest ustalenie m.in. czy majątek został nabyty i faktycznie wykorzystany na potrzeby osobiste, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.
W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Zatem należy jeszcze raz powtórzyć, że w kwestii podlegania opodatkowaniu sprzedaży działek istotne jest, czy w danej sprawie w celu dokonania ich sprzedaży podjęła Pani aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, co skutkuje koniecznością uznania Pani za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Przejawem takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Ze wskazanych regulacji wynika, że w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (w tym gruntów) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.
W rozpatrywanej sprawie wątpliwości Pani dotyczą ustalenia, czy planowana przez Panią sprzedaż działek nr (…) będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
W celu wyjaśnienia Pani wątpliwości należy ustalić, czy w odniesieniu do opisanej sprzedaży przedmiotowych działek, będzie Pani działała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.
Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.
W przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując sprzedaży działek – będących przedmiotem zapytania – występuje Pani w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, polegającą na handlu nieruchomościami. Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT nie wystarcza stwierdzić jedynie dostawy towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług.
W rozpatrywanej sprawie, sprzedaż przedmiotowych działek należy uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Jak wynika bowiem z opisu sprawy, nie jest Pani i nie będzie na moment sprzedaży czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Działkę nr (…), z której wydzieliła Pani przedmiotowe działki nr (…) nabyła Pani w drodze darowizny. Wydzielone działki stanowią Pani majątek osobisty. Przedmiotowe działki nie były nigdy i nie będą do momentu sprzedaży przedmiotem najmu, czy dzierżawy. Nie uzyskiwała Pani żadnych dochodów z ww. działek.
Nie ponosiła Pani, ani nie będzie Pani ponosić do dnia sprzedaży żadnych nakładów związanych z uatrakcyjnieniem ww. działek lub zwiększeniem ich wartości. Podzieliła Pani jedynie działkę nr 36, z której powstały przedmiotowe działki nr (…), co umożliwi sprzedaż ww. działek. Nie udało się bowiem – jak Pani wskazała – znaleźć kupca na tak dużą działkę, przeznaczoną pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną (potencjalni nabywcy zainteresowani byli kupnem mniejszych działek). Zamierza Pani sprzedawać wydzielone działki, a uzyskane środki wykorzystać na kapitalny remont Pani domu. W związku ze sprzedażą przedmiotowych działek nie zamierza Pani zawierać z przyszłym nabywcą umowy przedwstępnej, ani udzielać pełnomocnictwa do występowania w Pani imieniu w sprawach, które będą dotyczyć ww. działek. W przeszłości nigdy nie sprzedawała Pani żadnych działek i nie posiada Pani innych nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży. Nie planuje Pani nabycia w przyszłości innych nieruchomości z przeznaczeniem do sprzedaży. Nie prowadzi Pani żadnej działalności gospodarczej, w tym również działalności deweloperskiej ani innych tego rodzaju usług o zbliżonych charakterze.
W niniejszej sprawie, brak jest zatem przesłanek świadczących o takiej Pani aktywności w przedmiocie zbycia przedmiotowych działek, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Nie wystąpił bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzą, że sprzedaż działek wypełniać będzie przesłanki działalności gospodarczej. Nie podejmowała Pani takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. W ww. przypadku nie podejmowała Pani żadnych – poza podziałem gruntu – czynności zmierzających do podniesienia wartości gruntu.
Zatem, w związku ze sprzedażą działek nr (…), będzie Pani korzystać z przysługującego Pani prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, bowiem czynność ta oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania. Brak tego statusu pozbawia Panią cech podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, w zakresie sprzedaży ww. działek, a ich dostawę, cech czynności podlegającej opodatkowaniu, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Skutkiem powyższego, transakcja sprzedaży działek nr (…) nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Podsumowanie
Planowana sprzedaż przedmiotowych działek nr (…), nabytych do majątku prywatnego w roku 1985 w formie darowizny, nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.
Pani stanowisko należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanego przez Panią w złożonym wniosku. Interpretację wydano przede wszystkim w oparciu o informacje, że nie zamierza Pani zawierać z przyszłym nabywcą umowy przedwstępnej ani udzielać pełnomocnictwa do występowania w Pani imieniu w zakresie dotyczącym przedmiotowych działek oraz, że działki będące przedmiotem planowanej sprzedaży nigdy nie były i nie będą do momentu sprzedaży przedmiotem najmu, czy dzierżawy i że nie ponosiła Pani, ani nie będzie Pani ponosić do dnia sprzedaży żadnych nakładów związanych z uatrakcyjnieniem ww. działek lub zwiększeniem ich wartości Zatem, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).