Czy sprzedaż Wierzytelności przez Spółkę na(SP) w ramach Sekurytyzacji na powinna być traktowana jako świadczenie kompleksowej usługi sekurytyzacji przez SPV podlegającej zwolnieniu z podatku VAT; czy Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej i czy będzie zobowiązana do rozpoznania tej transakcji jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce; czy dla Spółki podstawą opodatkowania usług świadczonych przez SPV w ramach Sekurytyzacji będzie suma kwoty Dyskonta ustalanej na dzień sprzedaży Wierzytelności oraz Zatrzymanych Rezerw; w jakim momencie Spółka powinna rozpoznać usługę Sekurytyzacji; czy zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki, dokonane w ramach kompleksowej usługi Sekurytyzacji, będzie objęte zakresem art. 8 Ustawy o VAT i będzie stanowić jeden z elementów tej usługi; czy płatność wynagrodzenia przez SPV na rzecz Spółki w związku z zawarciem Umowy powinna być dokonywana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług (w kwestiach objętych pytaniami oznaczonymi nr 1, 3, 4, 5, 6 i 7), jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

14 maja 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej m.in. w zakresie podatku od towarów i usług, który dotyczy ustalenia:

-     czy sprzedaż Wierzytelności przez Spółkę na rzecz Państwa (SPV) w ramach Sekurytyzacji na podstawie Umowy powinna być traktowana z puntu widzenia podatku VAT jako świadczenie kompleksowej usługi sekurytyzacji przez Państwa (SPV) na rzecz Spółki, podlegającej zwolnieniu z podatku VAT,

-     czy Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Państwa i w konsekwencji, czy Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania tej transakcji jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce,

-     czy dla Spółki podstawą opodatkowania podatkiem VAT usług świadczonych przez Państwa (SPV) w ramach Sekurytyzacji będzie suma kwoty Dyskonta ustalanej na dzień sprzedaży Wierzytelności do Państwa (SPV) oraz Zatrzymanych Rezerw,

-     w jakim momencie Spółka powinna rozpoznać (wykazać) usługę Sekurytyzacji świadczoną na jej rzecz przez Państwa (SPV) dla potrzeb podatku VAT,

-     czy zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki na mocy określonego w Umowie obowiązku odkupu, dokonane w ramach kompleksowej usługi Sekurytyzacji, będzie objęte zakresem art. 8 Ustawy o VAT i będzie stanowić jeden z elementów tej usługi (…),

-     czy płatność wynagrodzenia przez Państwa (SPV) na rzecz Spółki w związku z zawarciem Umowy powinna być dokonywana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności w zakresie, w jakim Wierzytelności powstały wskutek transakcji wymienionych w Załączniku 15 do Ustawy o VAT oraz przekraczają wartość brutto (…) zł.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 sierpnia 2024 r. (wpływ 23 sierpnia 2024 r.).

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

            (X)

            (dalej jako: SPV)

2)Zainteresowani niebędący stroną postępowania:

            (Y) Sp. z o.o.             (dalej jako: Spółka)

Opis zdarzenia przyszłego

UWAGI WSTĘPNE:

Niniejszy wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego ma na celu potwierdzenie skutków – na gruncie podatku od towarów i usług (dalej: VAT) oraz podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) – transakcji odpłatnego przeniesienia wierzytelności przysługujących spółce (Y) Sp. z o.o. (dalej: Spółka) na rzecz (X)., działającej w tym zakresie na rzecz i na rachunek swojej masy majątkowej (…) (dalej: SPV) w ramach kompleksowego programu sekurytyzacji. Spółka oraz SPV będą określani dalej jako Wnioskodawcy.

Uwaga wstępna dotycząca interesu Wnioskodawców w zakresie uzyskania interpretacji

Z uwagi na to, że Spółka oraz SPV będą uczestniczyć w tym samym zdarzeniu, zgodnie z art. 14r § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, występują o wydanie interpretacji we wspólnym wniosku. Ustalenie, czy przedstawiona w niniejszym wniosku transakcja stanowi czynność opodatkowaną podatkiem VAT, determinuje jej traktowanie dla celów PCC, a tym samym wpływa na prawa i obowiązki zarówno Spółki (w zakresie podatku VAT), jak i SPV (w zakresie podatku VAT oraz PCC). Tym samym niniejszy wspólny wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczy wspólnej sprawy każdej ze stron transakcji, która to sprawa kształtuje ich prawa i obowiązki na gruncie podatkowym. Jednocześnie obie strony transakcji będą uczestniczyć w tym samym zdarzeniu przyszłym.

Każda ze stron transakcji ma zatem istotny interes prawny w tym, aby wystąpić z wnioskiem wspólnym o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego, dotyczącej tego samego zdarzenia przyszłego.

OPIS ZDARZENIA PRZYSZŁEGO

Spółka jest podmiotem prowadzącym działalność w szczególności w zakresie produkcji i sprzedaży wysokiej jakości systemów wewnętrznych dla branży (…). Spółka prowadzi działalność w Polsce i w Polsce podlega opodatkowaniu od całości osiąganych dochodów. Spółka nie posiada zagranicznego zakładu, ani nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności za granicą oraz jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny w Polsce, (…) i (…). Spółka nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności w (…), ani nie jest zarejestrowana dla celów VAT w (…).

Celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej bieżącej działalności operacyjnej oraz poprawy płynności, Spółka zamierza wziąć udział w programie sekurytyzacji (dalej: „Sekurytyzacja”) w odniesieniu do przysługujących jej wierzytelności (dalej: Wierzytelności). Planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności przez Spółkę do SPV z siedzibą w (…).

Sekurytyzacja jest procesem, którego celem jest pozyskanie finansowania dla aktywów (np. wierzytelności handlowych) poprzez emisję papierów wartościowych, tj. aktywów o wysokiej płynności, za pośrednictwem jednostek specjalnego przeznaczenia do celów sekurytyzacji. Proces ten obejmuje, co do zasady, sprzedaż wierzytelności do jednostki specjalnego przeznaczenia do celów sekurytyzacji, w wyniku czego aktywa te są wyłączane z ryzyka kredytowego (ryzyka niewypłacalności) danego sprzedawcy, oraz na zaciągnięciu pożyczek lub wyemitowaniu papierów wartościowych (których spłata zabezpieczona jest wierzytelnościami nabytymi przez jednostkę specjalnego przeznaczenia), np. obligacji, na rzecz podmiotów zewnętrznych dostarczających finansowanie. W ten sposób, w wyniku poszczególnych etapów transakcji, dochodzi do efektywnego uzyskania finansowania przez zbywcę wierzytelności, niezbędnego do prowadzonej przez niego działalności.

Charakterystyka SPV

SPV jest spółką specjalnego przeznaczenia, utworzoną zgodnie z prawem (…) i będącą rezydentem podatkowym tego państwa. SPV nie posiada w Polsce siedziby, ani też stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

SPV nie jest także zarejestrowana dla celów podatku od towarów i usług w Polsce. SPV jest podatnikiem w rozumienia art. 28a Ustawy o VAT, co wynika z faktu, że SPV prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 28a w związku z art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, która to działalność polega m. in. na udzielaniu finansowania (w tym w ramach kompleksowej sekurytyzacji wierzytelności) i otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie.

SPV posiada status spółki sekurytyzacyjnej w rozumieniu (…) ustawy z dnia 22 marca 2004 r. o sekurytyzacji oraz posiada status jednostki specjalnego przeznaczenia dla celów sekurytyzacji w rozumieniu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla sekurytyzacji oraz utworzenia szczególnych ram dla prostych, przejrzystych i standardowych sekurytyzacji („Rozporządzenie SECR”). W kontekście omawianej Sekurytyzacji SPV będzie działała na rzecz oraz na rachunek wyodrębnionej w swojej strukturze masy majątkowej „(…)” (ang. „(…)”).

Przedmiotem działalności SPV jest wyłącznie nabywanie wierzytelności oraz pozyskiwanie finansowania (w szczególności w formie pożyczek udzielanych SPV lub emisji papierów wartościowych), a także wykonywanie wszelkich czynności z tym związanych. SPV nie jest powiązana kapitałowo ani osobowo ze Spółką. Spółka nie będzie miała wpływu na decyzje biznesowe podejmowane przez SPV w toku jej działalności, gdyż SPV będzie zarządzana przez podmiot zewnętrzny, niepowiązany ze Spółką, a sposób przeprowadzenia transakcji Sekurytyzacji i późniejszego funkcjonowania SPV będzie wynikał z umów zawartych przez SPV. SPV nie będzie zatrudniać pracowników w Polsce.

Charakterystyka Wierzytelności:

Wierzytelności będące przedmiotem sprzedaży przez Spółkę na rzecz SPV w ramach Sekurytyzacji:

-     będą wynikać z dokonywanej przez Spółkę - w ramach prowadzonej standardowej działalności gospodarczej - sprzedaży towarów i/lub świadczenia usług na rzecz klientów prowadzących działalność gospodarczą (dalej: Dłużnicy);

-     nie będą należnościami zaległymi, przeterminowanymi czy spornymi lub zagrożonymi wskutek zaistnienia innych przesłanek, w tym niewypłacalności Dłużników;

-     będą zbywalne;

-     będą wierzytelnościami niewymagalnymi, tj. nieprzeterminowanymi ani niestanowiącymi tzw. złych długów i na dzień stanowiący tzw. datę graniczną (cut-off date), tj. określoną przez strony datę poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności do SPV, nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.

Z uwagi na charakter działalności Spółki (branża (…)) Wierzytelności mogą powstawać w wyniku dokonywanej przez Spółkę dostawy towarów, które są wymienione w Załączniku nr 15 do Ustawy o VAT i których wartość brutto na fakturze będzie równa lub przekroczy kwotę (…) zł, co oznacza, że dostawy (w wyniku których powstają Wierzytelności) mogą podlegać pod obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności.

Zgodnie z ustaleniami stron Sekurytyzacji, przedmiotem sprzedaży na rzecz SPV będą Wierzytelności w kwocie odpowiadającej ich wartości netto, tj. bez uwzględnienia podatku VAT.

Charakterystyka Sekurytyzacji:

Planowana Sekurytyzacja będzie obejmować nie tylko zbycie Wierzytelności przez Spółkę na rzecz SPV, ale również inne kluczowe operacje niezbędne do jej przeprowadzenia.

Planowana Sekurytyzacja będzie zatem składać się m.in. z następujących podstawowych elementów:

-     zawarcie umowy przeniesienia Wierzytelności pomiędzy Spółką a SPV oraz umowy o administrowanie wierzytelnościami - stanowiących integralną część umowy nabycia i serwisowania wierzytelności (eng. (…), dalej: Umowa);

-     zapewnienie finansowania SPV poprzez pozyskanie przez SPV pożyczek i/lub emisję dłużnych papierów wartościowych, np. obligacji;

-     zawarcie innych umów, które zapewnią możliwość dokonywania transakcji (np. umów o administrowanie SPV).

Przelew Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji będzie dokonywany w sposób rewolwingowy. Oznacza to, że Spółka będzie sprzedawała periodycznie do SPV Wierzytelności w czasie trwania ustalonego przez strony okresu rewolwingowego, przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji (przede wszystkim Wierzytelności muszą być wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi złych długów).

Wierzytelności zostaną przeniesione na SPV wraz z roszczeniami ubocznymi (zarówno o charakterze pieniężnym, jak i niepieniężnym). Wraz z Wierzytelnościami SPV nabędzie także prawo do zaspokojenia swoich roszczeń z zabezpieczeń ustanowionych celem zagwarantowania prawidłowego wykonania przez Dłużników ich zobowiązań dotyczących przenoszonych Wierzytelności.

SPV zapłaci na rzecz Spółki cenę za nabyte Wierzytelności. Cena zakupu będzie odpowiadać aktualnej wartości Wierzytelności, określonej na tzw. datę graniczną (tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności, na którą to datę określony zostanie pakiet Wierzytelności przenoszonych do SPV), pomniejszonej o dyskonto kalkulowane na podstawie Umowy (dalej: Dyskonto).

Dyskonto, będące różnicą pomiędzy wartością Wierzytelności a ceną zapłaconą za Wierzytelności, stanowić będzie wynagrodzenie należne SPV za udział w Sekurytyzacji. Jednakże na moment sprzedaży Wierzytelności SPV może zatrzymać pewną kwotę należną Spółce jako tzw. Zatrzymane Rezerwy. w przypadku, jeżeli dojdzie do spłaty Wierzytelności przez Dłużników, rezerwy te są zwracane do Spółki. Jedynie w przypadku, gdy nie dojdzie do spłaty Wierzytelności przez Dłużnika, rezerwy te nie są zwracane. W takim przypadku są one finalnie zatrzymywane przez SPV. Płatności pomiędzy Spółką a SPV mogą być dokonywane w drodze potrącenia.

Umowa określa szczegółowe warunki, które muszą być spełnione dla przyjęcia oferty nabycia Wierzytelności przez SPV. Dotyczy to m.in. następujących warunków: (a) oferta spełnia wszystkie warunki przewidziane w Umowie, (b) oświadczenia i gwarancje złożone przez Spółkę są prawidłowe i prawdziwe, (c) Dyskonto zostało prawidłowo skalkulowane.

Sprzedaż Wierzytelności będzie miała zasadniczo charakter definitywny, tj. ryzyko zwłoki w zapłacie przez Dłużnika/niedokonania zapłaty przez Dłużnika będzie generalnie przeniesione na SPV. Wierzytelności zasadniczo nie będą zwrotnie przenoszone do Spółki (z zastrzeżeniem wyjątku wskazanego w dalszej części opisu zdarzenia przyszłego, dotyczącego tzw. „domniemanej windykacji”).

Celem nabycia Wierzytelności od Spółki, SPV uzyska pożyczki lub wyemituje obligacje od/do zewnętrznych podmiotów finansujących, których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółki. SPV może również uzyskać wymagane finansowanie w drodze emisji papierów wartościowych lub innych instrumentów dłużnych. SPV będzie płacić odsetki od uzyskanego finansowania.

W konsekwencji, planowana Sekurytyzacja stanowić będzie efektywną metodę finansowania Spółki, w której Spółka uzyska środki finansowe przed datą wymagalności Wierzytelności będących przedmiotem Sekurytyzacji.

Dodatkowo, na podstawie Umowy, w ramach procesu Sekurytyzacji, Spółka – jako administrator – będzie zobowiązana do administrowania Wierzytelnościami, w tym w szczególności do monitorowania należności od Dłużników, przyjmowania od Dłużników płatności z tytułu Wierzytelności, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, wdrażania działań zmierzających do wyegzekwowania należności w przypadku opóźnień w płatnościach, ewidencjonowania Wierzytelności i płatności dokonanych przez Dłużników itd. Powyższa rola Spółki - jako administratora Wierzytelności - jest niezbędna, gdyż przeniesienie Wierzytelności następuje bez zawiadamiania Dłużników, co oznacza, że Dłużnicy nadal będą dokonywać spłaty Wierzytelności do Spółki. W konsekwencji, rola Spółki jako administratora Wierzytelności będzie stanowiła integralną część procesu Sekurytyzacji. Spółka nie będzie otrzymywać wynagrodzenia z tytułu pełnienia ww. funkcji, gdyż zaangażowanie Spółki w tym zakresie będzie uwzględnione w kalkulacji Dyskonta należnego SPV z tytułu uczestnictwa w procesie Sekurytyzacji.

Biorąc pod uwagę skomplikowanie planowanej transakcji sekurytyzacyjnej oraz bardzo wiele elementów, które będą się na nią składały, oprócz Spółki oraz SPV w transakcję tę będą zaangażowane również inne podmioty, w szczególności podmioty aranżujące transakcję, jak również zewnętrzne podmioty doradcze i administrujące SPV.

Typową cechą transakcji sekurytyzacji jest to, że ryzyko ewentualnego nieistnienia całości lub części wierzytelności pozostaje po stronie zbywcy. W konsekwencji, transakcja Sekurytyzacji może przewidywać obowiązek Spółki do odkupu Wierzytelności od SPV („domniemana windykacja”). Zobowiązanie Spółki do odkupienia Wierzytelności może mieć miejsce w szczególności w przypadku wystąpienia naruszenia ustalonych warunków Sekurytyzacji, np. w przypadku, gdy po przeniesieniu Wierzytelności okaże się, że dana Wierzytelność nie spełniała wymogów niezbędnych do objęcia jej Sekurytyzacją (tzw. (…)) lub stała się wierzytelnością sporną.

W powyższym przypadku będzie istniało domniemanie prawne, że Spółka działając w charakterze administratora otrzymała spłatę Wierzytelności i w konsekwencji musi przekazać stosowne środki finansowe do SPV, zaś Wierzytelność - jeśli nadal istnieje - zostanie „zwrotnie” przeniesiona z SPV na Spółkę. Powyższe jest typowym rozwiązaniem dla transakcji sekurytyzacji, a podstawą prawną zwrotnego przeniesienia ww. Wierzytelności będzie Umowa. Innymi słowy, zwrotne przeniesienie Wierzytelności nie będzie udokumentowane żadną odrębną umową, w szczególności umową sprzedaży ani inną umową wskazaną w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC.

Jak wynika z powyższego szczegółowego opisu planowanej transakcji Sekurytyzacji, będzie to złożona operacja finansowa zawierająca wiele istotnych elementów, które są nieodzowne dla skutecznego jej przeprowadzenia. Nie będzie to transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż i przelew Wierzytelności do SPV.

Równie istotnymi elementami Sekurytyzacji będzie uzyskanie odpowiedniego finansowania przez SPV, zapewnienie skutecznej obsługi i administrowania sekurytyzowanymi Wierzytelnościami, pozwalające na terminowe ściąganie ich kwot od Dłużników i w konsekwencji realizację zobowiązań finansowych SPV wobec podmiotów finansujących. Celem zamierzonej Sekurytyzacji nie będzie zbycie przez Spółkę Wierzytelności poprzez ich sprzedaż do SPV celem windykacji, lecz przeprowadzenie szczególnej transakcji finansowej pozwalającej na uzyskanie przez Spółkę środków finansowych przed wymagalnością Wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez SPV w oparciu o zabezpieczenie w postaci Wierzytelności. Właśnie z tych względów, sekurytyzowane Wierzytelności muszą być wierzytelnościami „zdrowymi”, nienoszącymi cech nieściągalności.

W piśmie z 23 sierpnia 2024 r. wyjaśnili Państwo, że:

(Y) Sp. z o.o. (Spółka) nie będzie wykonywać usług administrowania wierzytelnościami na podstawie odrębnej umowy i nie ustalono w związku z wykonywaniem tych usług wynagrodzenia.

Dyskonto nie będzie jednocześnie przyjmowało pewnej postaci wynagrodzenia na rzecz Spółki z tytułu wykonywania usługi „administrowania Wierzytelnościami”.

Sformułowanie przedstawione we wniosku, zgodnie z którym „zaangażowanie Spółki w powyższym zakresie będzie uwzględnione przy kalkulacji Dyskonta” oznacza wyłącznie, że kwota Dyskonta stanowiąca (obok Zatrzymanych Rezerw) wynagrodzenie SPV z tytułu udziału w Programie sekurytyzacji, będzie ustalona z uwzględnieniem funkcji oraz zaangażowania poszczególnych uczestników tego Programu, a zatem według wartości rynkowej.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczenie pytań jak we wniosku)

1.   Czy sprzedaż Wierzytelności przez Spółkę na rzecz SPV w ramach Sekurytyzacji na podstawie Umowy powinna być traktowana z punktu widzenia podatku VAT jako świadczenie kompleksowej usługi sekurytyzacji przez SPV na rzecz Spółki, podlegającej zwolnieniu z podatku VAT?

3.   Czy Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV i w konsekwencji, czy Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania tej transakcji jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce?

4.   W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 3, czy dla Spółki podstawą opodatkowania podatkiem VAT usług świadczonych przez SPV w ramach Sekurytyzacji będzie suma kwoty Dyskonta ustalanej na dzień sprzedaży Wierzytelności do SPV oraz Zatrzymanych Rezerw?

5.   W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 3, w jakim momencie Spółka powinna rozpoznać (wykazać) usługę Sekurytyzacji świadczoną na jej rzecz przez SPV dla potrzeb podatku VAT?

6.   Czy zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki na mocy określonego w Umowie obowiązku odkupu, dokonane w ramach kompleksowej usługi Sekurytyzacji, będzie objęte zakresem art. 8 Ustawy o VAT i będzie stanowić jeden z elementów tej usługi, (…)?

7.   Czy płatność wynagrodzenia przez SPV na rzecz Spółki w związku z zawarciem Umowy powinna być dokonywana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności w zakresie, w jakim Wierzytelności powstały wskutek transakcji wymienionych w Załączniku 15 do Ustawy o VAT oraz przekraczają wartość brutto (…) zł?

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług ostatecznie przedstawione w piśmie z 23 sierpnia 2024 r.

STANOWISKO SPÓŁKI

1.   Sprzedaż Wierzytelności przez Spółkę na rzecz SPV w ramach Sekurytyzacji na podstawie Umowy powinna być traktowana z puntu widzenia podatku VAT jako świadczenie kompleksowej usługi sekurytyzacji przez SPV na rzecz Spółki, podlegającej zwolnieniu z podatku VAT.

W piśmie z 23 sierpnia 2024 r. doprecyzowali Państwo stanowisko do pytania nr 1 wyjaśniając, że: świadczenie usługi, której dotyczy pytanie nr 1 przez SPV na rzecz Spółki będzie korzystało ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o podatku od towarów i usług.

3.   Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV i w konsekwencji Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania tej transakcji jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce.

4.   Podstawą opodatkowania podatkiem VAT usług świadczonych przez SPV w ramach Sekurytyzacji będzie suma kwoty Dyskonta ustalanej na dzień sprzedaży Wierzytelności do SPV oraz Zatrzymanych Rezerw.

5.   Spółka powinna rozpoznać (wykazać) usługę Sekurytyzacji świadczoną na jej rzecz przez SPV dla potrzeb podatku VAT w dacie otrzymania Dyskonta oraz w dacie, w której Zatrzymane Rezerwy są efektywnie zatrzymywane przez SPV.

6.   Zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki na mocy określonego w Umowie obowiązku odkupu, dokonane w ramach kompleksowej usługi Sekurytyzacji, będzie objęte zakresem art. 8 Ustawy o VAT i będzie stanowić jeden z elementów tej usługi, a tym samym nie będzie opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

7.   Płatność wynagrodzenia przez SPV na rzecz Spółki w związku z zawarciem Umowy nie będzie dokonywana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, również w zakresie, w jakim Wierzytelności powstały wskutek transakcji wymienionych w Załączniku 15 do Ustawy o VAT oraz przekraczają wartość brutto (…) zł. Przy czym, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Wierzytelności będące przedmiotem transakcji obejmują wyłącznie kwotę netto tych Wierzytelności, bez kwoty podatku od towarów i usług.

UZASADNIENIE STANOWISKA SPÓŁKI

Uzasadnienie odnośnie pytania nr 1:

a.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1) Ustawy VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 8 ust. 1 Ustawy VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem oraz piśmiennictwem w tym zakresie, aby uznać dane świadczenie za usługę dla celów podatku VAT, transakcja ta powinna posiadać m. in. następujące cechy:

-odpłatność, czyli istnienie bezpośredniego związku między świadczeniem a płatnością,

-istnienie konsumenta danej usługi, czyli podmiotu odnoszącego korzyść w wyniku jej wyświadczenia,

-istnienie stosunku prawnego będącego podstawą realizacji danej usługi.

Planowana Sekurytyzacja będzie spełniać, zdaniem Wnioskodawców, wszystkie ww. warunki, a zatem będzie stanowiła świadczenie usług dla celów podatku VAT, gdyż:

-     celem Spółki jako inicjatora Sekurytyzacji jest otrzymanie finansowania przed datą wymagalności Wierzytelności, poprzez udział w rozbudowanym przedsięwzięciu obejmującym m. in. zaangażowanie SPV, jako podmiotu odkupującego od Spółki Wierzytelności, emisja obligacji/organizacji innych form finansowania SPV w celu sfinansowania zakupu Wierzytelności i wreszcie obsługa takiego finansowania za pomocą środków pochodzących ze spłaty przez Dłużników Wierzytelności;

-     z uwagi na fakt, iż to SPV, poprzez nabycie Wierzytelności i emisję obligacji, zorganizuje finansowanie i przekaże je Spółce tytułem ceny za Wierzytelności, podmiotem świadczącym przedmiotową usługę będzie SPV, zaś Spółka - jako podmiot uzyskujący ww. środki finansowe przed terminem wymagalności Wierzytelności, będzie konsumentem tej usługi;

-     planowana Sekurytyzacja przewiduje również odpłatność za usługę świadczoną przez SPV, która przyjmie formę Dyskonta oraz Zatrzymanych Rezerw. Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona na podstawie Umowy, która będzie regulować wzajemne zobowiązania i uprawnienia jej stron.

W tym miejscu należy wskazać, że Trybunał Sprawiedliwości UE (dalej: Trybunał) w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10 wypowiedział się w kwestii nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania ww. dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. W szczególności w ww. orzeczeniu Trybunał wskazał, że „Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników”.

Podkreślić należy, że ww. wyrok Trybunału odwołuje się do wierzytelności „trudnych”, tj. o wątpliwej perspektywie spłaty, natomiast w przedstawionym zdarzeniu przyszłym przedmiotem nabycia przez SPV będą Wierzytelności niewymagalne, nieprzedawnione i których spłata nie jest zagrożona.

W ocenie Wnioskodawców nie można więc uznać, że wierzytelności tego rodzaju stanowią wierzytelności „trudne”, o których mowa w orzeczeniu Trybunału w sprawie C-93/10 i których nabycie, zgodnie z treścią tego orzeczenia, nie stanowi odpłatnego świadczenia usług. Stopa dyskonta odzwierciedla bowiem wynagrodzenie za świadczone usługi w związku z nabywanymi Wierzytelnościami (tj. wcześniejszego przekazania środków finansowych, czy przeniesienia ryzyk związanych z wierzytelnościami handlowymi).

W świetle powyższego, nabycie Wierzytelności od Spółki przez SPV stanowić będzie świadczenie usług w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT.

Stanowisko, zgodnie z którym nabycie wierzytelności niebędących wierzytelnościami trudnymi, powinno zostać uznane za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 VATU, podlegające opodatkowaniu VAT, zostało wyrażone m.in. w:

-interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 8 lutego 2022 r. o sygn. 0114-KDIP4-3.4012.804.2021.1.RK,

-interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 31 stycznia 2022 r. o sygn. 0114-KDIP4-3.4012.798.2021.1.DS,

-interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 19 sierpnia 2021 r. o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.392.2021.2.ICZ,

-interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 20 stycznia 2021 r. o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.817.2020.4.WN,

-interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 5 października 2020 r. o sygn. 0114-KDIP4-3.4012.339.2020.2.IG,

-interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 20 maja 2020 r. o sygn. 0114-KDIP4-3.4012.155.2020.1.MP,

-interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 19 maja 2017 r. o sygn. 0112-KDIL4.4012.19.2017.2.JK.

b.

Zdaniem Wnioskodawców, nabywanie Wierzytelności przez SPV będzie stanowiło element kompleksowej usługi świadczonej przez SPV na rzecz Spółki, której celem będzie zapewnienie Spółce finansowania. SPV w ramach Sekurytyzacji będzie zobowiązany do wykonania szeregu ściśle ze sobą powiązanych czynności (m.in. nabycie Wierzytelności, emisja dłużnych papierów wartościowych, obsługa finansowania).

Czynności te będą elementem realizowanego przez SPV świadczenia kompleksowego, mającego na celu zapewnienie Spółce finansowania.

Trybunał w orzeczeniach dotyczących opodatkowania VAT świadczeń kompleksowych wielokrotnie zaznaczał, że jeżeli dwa lub więcej świadczeń (czynności) dokonanych przez podatnika na rzecz obiorcy są tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą w sensie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie dla celów podatku od wartości dodanej.

Stanowisko takie zostało wyrażone m.in. w orzeczeniu w sprawie C-349/96, w którym Trybunał stwierdził, że: „pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas, gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasad opodatkowania, co do usługi zasadniczej”.

Pogląd ten znajduje również potwierdzenie w wyrokach Trybunału w sprawie C-2/95 oraz w sprawie C-41/04. Także w wyroku z 15 maja 2001 r. w sprawie C-34/99 skład orzekający stwierdził: „(...) z orzecznictwa Trybunału wynika, że w przypadku, gdy transakcja składa się z kilku elementów, stanowią one jedną dostawę, w szczególności w przypadku, gdy jeden element należy postrzegać jako stanowiący usługę podstawową, podczas gdy pozostałe należy traktować jako usługi pomocnicze, traktowane pod względem podatkowym tak jak usługa podstawowa”.

Zasadniczym elementem usług świadczonych przez SPV będzie zapewnienie Spółce finansowania, podczas gdy pozostałe elementy realizowanej usługi będą mieć w stosunku do niego jedynie charakter pomocniczy. Mając na uwadze wykładnię Trybunału, uznać należy, że w takim przypadku będzie mieć miejsce jedna usługa kompleksowa.

c.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38) Ustawy VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Biorąc pod uwagę, iż planowana Sekurytyzacja ma na celu zapewnienie Spółce finansowania przez SPV poprzez nabycie Wierzytelności przez SPV i emisję obligacji oraz zaciągnięcie pożyczek lub kredytów przez SPV, transakcja ta, jako specyficzna operacja finansowa, będzie zwolniona z podatku VAT w oparciu o powyższy przepis.

Celem planowanej Sekurytyzacji jest uzyskanie finansowania, zatem cel przedmiotowej usługi świadczonej przez SPV będzie analogiczny do transakcji udzielenia pożyczki lub kredytu, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT.

W ocenie Spółki, zastosowanie wspomnianego przepisu nie może być ograniczane jedynie do finansowania w formie pożyczki lub kredytu, lecz zwolnienie w nim przewidziane powinno mieć zastosowanie także do innych form finansowania.

Przepis ten stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. b). Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej („Dyrektywa VAT”). Zgodnie z Dyrektywą VAT, państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT „udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę”. Pojęcie udzielenia kredytu nie zostało zdefiniowane w Dyrektywie VAT, jednak orzecznictwo Trybunału wskazuje na szerokie zastosowanie zwolnienia przewidzianego w tej regulacji. Konkluzję tę potwierdza, między innymi, orzeczenie w sprawie C-281/91 pomiędzy Muys’en De Winter’s Bouw-en Aannemingsbedrijf BV a Staatssecretaris van Financien (Holandia), w którym Trybunał definiując termin „udzielenie kredytu”, wskazał również, iż: „udzielenie kredytu i pośrednictwo kredytowe jest w zasadzie pojęciem wystarczająco szerokim, aby uwzględniać kredyt udzielony przez dostawcę towarów w formie odroczenia płatności”.

Rozciągnięcie pojęcia „udzielenie kredytu” nawet na odroczenie płatności ceny w umowie sprzedaży (tzw. Kredyt kupiecki) potwierdza, iż zakres przedmiotowy tego pojęcia powinien być definiowany szeroko. W zakres ten wchodzą zatem różne formy finansowania, w tym również takie, które dokonywane jest na podstawie umowy o sekurytyzację.

Podkreślić należy, iż do przedmiotowej Sekurytyzacji nie znajdzie zastosowania art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT, który wyłącza ze zwolnienia, o którym mowa, między innymi, czynności ściągania długów oraz factoringu. Z uwagi na opisany charakter i cel Sekurytyzacji, nie ma uzasadnienia dla uznania jej za czynność ściągania długów lub też factoring. Cel i specyfika omawianej Sekurytyzacji i cele czynności ściągania długów lub factoringu są znacząco odmienne. Głównym powodem przeprowadzenia Sekurytyzacji jest uzyskanie finansowania poprzez zamianę niepłynnych aktywów (Wierzytelności) na aktywa płynne. Celem czynności (usługi) ściągania długów jest natomiast wyłącznie windykacja wierzytelności. W Umowie obejmującej przelew Wierzytelności ze Spółki do SPV brak będzie postanowień przewidujących obowiązek SPV do windykacji Wierzytelności na rzecz Spółki. Planowana Sekurytyzacja będzie się również w zasadniczy sposób różniła od czynności factoringu. Usługi faktoringu składają się z wielu różnych działań podejmowanych przez faktora, obejmujących między innymi windykację należności, monitorowanie spłat przez dłużników, dochodzenie należności, udzielenie kredytu faktorantowi, itd. Tymczasem głównym celem Sekurytyzacji, któremu podporządkowane będą wszystkie jej elementy składowe, jest zapewnienie Spółce finansowania, poprzez zamianę aktywów w postaci Wierzytelności na papiery wartościowe emitowane przez odrębny podmiot (SPV).

Powyższe stanowisko Spółki o zwolnieniu usługi sekurytyzacji z podatku VAT potwierdza orzecznictwo sądowe oraz liczne interpretacje podatkowe. Tytułem przykładu należy wskazać następujące interpretacje podatkowe i wyroki:

-Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 marca 2022 r., 0111-KDIB3-1.4012.1047.2021.2.ICZ,

-Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 marca 2022 r., 0111-KDIB3-1.4012.95.2022.2.ICZ,

-Interpretacje Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 6 marca 2013 r., IPPP2/443-441/11/12-9/S/MM,

-Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 sierpnia 2016 r., IPPP1/4512-608/16-3/MPe,

-Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 marca 2017 r., 3063-ILPP1-34512.52.2017.1.KB,

-Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 maja 2017 r., 0114-KDIP1-2.4012.93.2017.1.IG,

-Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 2 listopada 2019 r., 0114-KDIP4.4012.580.2018.2.EK,

-Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 2 sierpnia 2019 r., 0113-KDIPT1-2.4012.322.2019.1.KT,

-Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 10 listopada 2017 r., 0111-KDIB3-1.4012.545.2017.1.WN,

-Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 listopada 2017 r., 0111-KDIB3-1.4012.457.2017.1.WN,

-Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 lutego 2020 r., 0113-KDIPT1-2.4012.806.2019.2.IR,

-Wyrok WSA w Warszawie z 29 sierpnia 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 3030/11,

-Wyrok WSA w Warszawie z 6 sierpnia 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 3009/11 i wydana w jego efekcie przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie zmieniona interpretacja indywidualna z 13 lutego 2013 r., IPPP2/443-423/11-10/13/S/AK.

Mając powyższe na uwadze za zasadne należy uznać stanowisko, zgodnie z którym usługa, która będzie świadczona przez SPV w ramach planowanej Sekurytyzacji, korzystać będzie ze zwolnienia z podatku VAT.

Stanowisko odnośnie pytania nr 3

Dla ustalenia podmiotu zobowiązanego do rozpoznania dla celów VAT usługi Sekurytyzacji świadczonej przez SPV na rzecz Spółki konieczne jest określenie miejsca świadczenia tej usługi.

Stosownie do art. 28b ust. 1 Ustawy VAT, co do zasady, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.

Za „podatnika” w rozumieniu powyższego przepisu uznaje się (zgodnie z art. 28a Ustawy VAT) między innymi podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6.

Mając na uwadze, iż Spółka jest „podatnikiem” w rozumieniu powyższej definicji i jednocześnie jest usługobiorcą usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV, miejscem świadczenia przedmiotowej usługi będzie Polska, jako kraj, w którym Spółka ma siedzibę działalności gospodarczej.

Jak stanowi art. 17 ust. 1 pkt 4) Ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a)   usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,

b)   usługobiorcą, w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b (co ma w tym przypadku miejsce), jest podatnik, o którym mowa w art. 15 Ustawy VAT lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Wyżej wskazane warunki dla uznania Spółki, jako podatnika z tytułu usług świadczonych przez SPV będą spełnione w omawianej transakcji. Spółka będzie usługobiorcą przedmiotowych usług, a SPV nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 2 pkt 9) Ustawy VAT, pod pojęciem „import usług” rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4) Ustawy VAT.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 Ustawy VAT, w przypadku wymienionym w wyżej powołanym art. 17 ust. 1 pkt 4) usługodawca nie rozlicza podatku należnego.

Mając na uwadze powyższe, świadczona na rzecz Spółki przez SPV usługa sekurytyzacji stanowić będzie import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9) Ustawy VAT, której miejscem świadczenia jest Polska, a Spółka, jako usługobiorca tej usługi, będzie zobowiązana do jej rozliczenia dla celów VAT, jako usługi zwolnionej z tego podatku (zgodnie ze stanowiskiem wskazanym w zakresie pytania nr 1).

Powyższe stanowisko znajduje pełne potwierdzenie w orzecznictwie i piśmiennictwie, m.in. w:

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31 maja 2017 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.93.2017.1.IG,

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 czerwca 2017 r. nr 0114-KDIP4.4012.114. 2017.1.KR,

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 kwietnia 2017 r. nr 1462-IPPP1.4512.110.2017.1.MPE,

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 października 2018 r. nr 0114-KDIP4.4012.580.2018.2.EK,

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5 sierpnia 2019 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.354.2019.3.IG,

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 lutego 2020 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.744.2019.2.JŻ,

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 czerwca 2021 r. nr 0114-KDIP4-3.4012.194.2021.2.IG,

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 marca 2022 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.1047.2021.2.ICZ.

Stanowisko odnośnie pytania nr 4

Zgodnie z art. 29a. ust. 1 Ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a- 30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak wskazano w opisie planowanej transakcji, w zamian za realizację usług na rzecz Spółki SPV otrzyma wynagrodzenie, którym będzie Dyskonto realizowane na nabyciu Wierzytelności oraz kwota Zatrzymanych Rezerw.

W związku z powyższym, w przedstawionej we wniosku sytuacji podstawą opodatkowania podatkiem VAT usługi świadczonej przez SPV na rzecz Spółki będzie kwota wynagrodzenia w formie Dyskonta oraz Zatrzymanych Rezerw należna SPV od Spółki w związku ze świadczoną usługą.

Stanowisko odnośnie pytania nr 5

Co do zasady, obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, stosownie do art. 19a ust. 1 Ustawy o VAT.

Jednocześnie, w przypadku usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37-41 obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu świadczenia tych usług, zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e Ustawy o VAT.

Jak wskazano w uzasadnieniu do stanowiska Wnioskodawcy przedstawionego w pytaniu nr 2, w ocenie Wnioskodawcy usługa sekurytyzacji powinna być traktowana jako zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT. W konsekwencji, w przypadku usługi objętej niniejszym wnioskiem obowiązek podatkowy powstanie w momencie otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu świadczenia tych usług.

Biorąc pod uwagę, że omawiane powyżej regulacje mają zastosowanie również w odniesieniu do importu usług, Spółka powinna rozpoznać (wykazać) usługę dla potrzeb podatku od towarów i usług w momencie otrzymania zapłaty Dyskonta przez SPV oraz w dacie, w której Zatrzymane Rezerwy są efektywnie zatrzymywane przez SPV.

Stanowisko odnośnie pytania nr 6

W ramach Sekurytyzacji SPV będzie świadczyła na rzecz Spółki usługi w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, w ramach których następować będzie m.in. nabywanie przez SPV Wierzytelności od Spółki, a także, w odniesieniu do niektórych Wierzytelności i na warunkach określonych w Umowie, zwrotne przeniesienie tych Wierzytelności przez SPV na Spółkę. Zwrotne przeniesienie Wierzytelności, jako stanowiące jeden z elementów kompleksowej usługi Sekurytyzacji, będzie objęte zakresem opodatkowania podatkiem VAT. Konsekwentnie, ze względu na fakt, iż zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki, w sytuacjach ściśle określonych w Umowie, będzie stanowić element usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT (kompleksowej usługi Sekurytyzacji), czynność taka zostanie wyłączona z opodatkowania PCC zgodnie z art. 2 pkt 4 Ustawy o PCC.

Sekurytyzacja jest rodzajem transakcji, na którą składa się wiele poszczególnych usług i które łącznie prowadzą do realizacji całego przedsięwzięcia. W ramach Sekurytyzacji następuje m.in. przelew Wierzytelności, zapewnienie finansowania przez SPV poprzez emisję obligacji, obsługa finansowania i inne. Jak wskazywano w opisie zdarzenia przyszłego, w Umowie zawartej między SPV a Spółką mogą zostać zawarte postanowienia odnośnie odkupu przez Spółkę niektórych Wierzytelności. Ewentualny odkup Wierzytelności stanowi element kompleksowej usługi Sekurytyzacji i nie może być traktowany jako odrębna umowa nabycia Wierzytelności, która jest oderwana od usługi Sekurytyzacji.

Ewentualny odkup Wierzytelności należy więc rozpatrywać na gruncie podatku VAT nie jako odrębną transakcję, lecz jako element całej usługi sekurytyzacji, realizowany zgodnie z warunkami Umowy, jaka zostanie między stronami zawarta. Wyodrębnienie odkupu Wierzytelności jako odrębnej czynności miałoby bowiem charakter sztuczny, gdyż odkup jest ściśle i nierozerwalnie związany z Sekurytyzacją.

Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach, m. in.:

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 lutego 2020 r. nr 0111-KDIB2-3.4014.92.2019.2.PM,

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 16 marca 2023 r., nr 0111-KDIB3-3.4012.23.2023.2.MW,

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 16 grudnia 2020 r., nr 0111-KDIB2-2.4014.194.2020.3.MM,

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 2 lipca 2021 r., 0111-KDIB2-2.4014.89.2021.3.MZ,

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 sierpnia 2021 r., 0111-KDIB2-3.4014.256.2021.2.ASZ.

Stanowisko odnośnie pytania nr 7

a.

Przystępując do uzasadnienia stanowiska Wnioskodawców na pytanie nr 7 należy przede wszystkim przypomnieć istotną okoliczność wskazaną w opisie zdarzenia przyszłego wniosku, a mianowicie, że przedmiotem zbycia Wierzytelności przez Spółkę na rzecz SPV będzie jedynie część netto tych Wierzytelności, niezależnie od tego, czy dana Wierzytelność powstała lub powstanie w wyniku dostawy zrealizowanej przez Spółkę, podlegającej pod obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności.

A zatem w każdym przypadku SPV będzie nabywać wyłącznie część netto Wierzytelności i za tą część Wierzytelności będzie następowała zapłata. Część wartości Wierzytelności odpowiadająca podatkowi VAT będzie pozostawała w majątku Spółki. Z tego względu należy uznać, że ani płatność dokonywana przez SPV na rzecz Spółki tytułem nabycia Wierzytelności, ani także późniejsze przekazywanie przez Spółkę do SPV zapłat od Dłużników (dotyczących części netto) nie będą podlegały przepisom dotyczącym podzielonej płatności. Natomiast zapłata przez Dłużnika za dostawę towarów dokonywana na rachunek Spółki w zakresie, w jakim będzie ona dotyczyła części VAT wierzytelności, będzie płacona do Spółki działającej w tym zakresie we własnym imieniu i Dłużnik będzie miał obowiązek stosować do tej zapłaty mechanizm podzielonej płatności w przypadku, jeśli określona transakcja będzie go do tego obligować.

Jednakże nawet w sytuacji, gdyby płatności za Wierzytelności dotyczyły (co w niniejszej sprawie nie ma miejsca) kwot brutto (oraz późniejsze przekazywanie na rzecz takich nabywców wierzytelności kwot przez sprzedawców działających w charakterze administratorów wierzytelności dotyczyłoby kwot brutto), to do płatności tych nie miałyby zastosowania ograniczenia wynikające z przepisów dot. obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności.

W tym zakresie, zgodnie z przepisem art. 108a ust. 1, 1a i 1b Ustawy o VAT:

1. „Podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności.”

1a. Przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. (...).

1b. Podatnik obowiązany do wystawienia faktury, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 18a, jest obowiązany do przyjęcia płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.”

Mając na uwadze ww. przepisy wskazać należy, iż aby wystąpił obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności łącznie muszą zostać spełnione następujące warunki:

1.przedmiotem transakcji są towary lub usługi wskazane w załączniku nr 15 do Ustawy o VAT,

2.kwota należności brutto wykazana na fakturze dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług z załącznika nr 15 przekracza 15 000 zł (lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej),

3.płatności jest dokonywana „za nabyte towary lub usługi”.

Obowiązek zapłaty z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności nie dotyczy płatności z tytułu nabycia wierzytelności, nawet jeżeli wierzytelność ta powstała w wyniku sprzedaży, do której zastosowanie ma obligatoryjna podzielona płatność. W takiej bowiem sytuacji płatność nie stanowi zapłaty za nabyte towary lub usługi. W przypadku sprzedaży wierzytelności powstaje nowy tytuł płatności - płatność z tytułu nabytej wierzytelności.

Podsumowując, płatność wynagrodzenia przez SPV na rzecz Spółki z tytułu nabycia Wierzytelności nie będzie dokonywana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (również w zakresie, w jakim Wierzytelności powstały w wyniku dostaw towarów i usług wymienionych w Załączniku 15 do Ustawy VAT oraz przekraczają wartość brutto (…) złotych.)

Powyższe znajduje potwierdzenie w piśmiennictwie, m. in. w:

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 maja 2022 r. nr 0114-KDIP4-3.4012.56.2022.3.MP,

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 marca 2020 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.862.2019.2.KO,

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 marca 2020 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.875.2019.2.IK,

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 listopada 2022 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.642.2022.2.WN,

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 15 października 2021 r. nr 0112-KDIL1-2.4012.423.2021.1.PM.

b.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Spółka będzie pełnić rolę administratora sprzedanych Wierzytelności.

W konsekwencji zapłaty z tytułu tych Wierzytelności będą dokonywane przez Dłużników (nabywców towarów i usług) na rachunki bankowe Spółki (zatwierdzone przez SPV). Na Spółce, działającej w charakterze administratora, będzie spoczywało też podejmowanie działań mających na celu monitorowanie spłat, nadzorowanie procesu spłat, a w przypadku zwłoki Dłużników - podejmowanie wszelkich działań prawnych mających na celu skuteczne wyegzekwowanie Wierzytelności zgodnie z uzgodnioną polityką windykacyjną.

Następnie Spółka będzie miał obowiązek przekazać do SPV (lub rozliczyć w inny uzgodniony sposób, jeśli będzie miał zastosowanie) - na zasadach i w terminach określonych w Umowie - środki uzyskane od Dłużników.

W opinii Wnioskodawców, przekazanie przez Spółkę na rzecz SPV otrzymanych od Dłużników kwot nie będzie podlegało pod obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności na podstawie powołanych powyżej przepisów.

W analizowanej sytuacji, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Spółka będzie przekazywała do SPV jedynie kwoty netto Wierzytelności, zaś płacone przez Dłużników kwoty podatku VAT pozostaną w majątku Spółki.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług (w kwestiach objętych pytaniami nr 1, 3, 4, 5, 6 i 7) jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

W myśl art. 2 pkt 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

·w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

·świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Przy czym, z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

-istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

-wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

-istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

-odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

-istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług.

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy:

Z powyższych zapisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

•    w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),

•    w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

Zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu:

Z opisu sprawy wynika, że w celu uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej bieżącej działalności operacyjnej oraz poprawy płynności, (Y) Sp. z o.o. (Spółka) zamierza wziąć udział w programie sekurytyzacji w odniesieniu do przysługujących jej wierzytelności. Planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności przez Spółkę do (X) (SPV) z siedzibą w (…).

Wierzytelności będące przedmiotem sprzedaży przez Spółkę na rzecz SPV w ramach Sekurytyzacji:

-     będą wynikać z dokonywanej przez Spółkę - w ramach prowadzonej standardowej działalności gospodarczej - sprzedaży towarów i/lub świadczenia usług na rzecz klientów prowadzących działalność gospodarczą (dalej: Dłużnicy);

-     nie będą należnościami zaległymi, przeterminowanymi czy spornymi lub zagrożonymi wskutek zaistnienia innych przesłanek, w tym niewypłacalności Dłużników;

-     będą zbywalne;

-     będą wierzytelnościami niewymagalnymi, tj. nieprzeterminowanymi ani niestanowiącymi tzw. złych długów i na dzień stanowiący tzw. datę graniczną (cut-off date), tj. określoną przez strony datę poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności do SPV, nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.

Planowana Sekurytyzacja będzie obejmować nie tylko zbycie Wierzytelności przez Spółkę na rzecz SPV, ale również inne kluczowe operacje niezbędne do jej przeprowadzenia m.in.:

-     zawarcie umowy przeniesienia Wierzytelności pomiędzy Spółką a SPV oraz umowy o administrowanie wierzytelnościami - stanowiących integralną część umowy nabycia i serwisowania wierzytelności (eng. Framework Agreement on the Purchase and Servicing of Receivables, dalej: Umowa);

-     zapewnienie finansowania SPV poprzez pozyskanie przez SPV pożyczek i/lub emisję dłużnych papierów wartościowych, np. obligacji;

-     zawarcie innych umów, które zapewnią możliwość dokonywania transakcji (np. umów o administrowanie SPV).

Spółka będzie sprzedawała periodycznie do SPV Wierzytelności w czasie trwania ustalonego przez strony okresu rewolwingowego, przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji (przede wszystkim Wierzytelności muszą być wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi złych długów).

Wierzytelności zostaną przeniesione na SPV wraz z roszczeniami ubocznymi (zarówno o charakterze pieniężnym, jak i niepieniężnym). Wraz z Wierzytelnościami SPV nabędzie także prawo do zaspokojenia swoich roszczeń z zabezpieczeń ustanowionych celem zagwarantowania prawidłowego wykonania przez Dłużników ich zobowiązań dotyczących przenoszonych Wierzytelności.

SPV zapłaci na rzecz Spółki cenę za nabyte Wierzytelności. Cena zakupu będzie odpowiadać aktualnej wartości Wierzytelności, określonej na tzw. datę graniczną (tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności, na którą to datę określony zostanie pakiet Wierzytelności przenoszonych do SPV), pomniejszonej o dyskonto kalkulowane na podstawie Umowy (Dyskonto).

Dyskonto, będące różnicą pomiędzy wartością Wierzytelności a ceną zapłaconą za Wierzytelności, stanowić będzie wynagrodzenie należne SPV za udział w Sekurytyzacji. Płatności pomiędzy Spółką a SPV mogą być dokonywane w drodze potrącenia.

Umowa określa szczegółowe warunki, które muszą być spełnione dla przyjęcia oferty nabycia Wierzytelności przez SPV. Dotyczy to m.in. następujących warunków: (a) oferta spełnia wszystkie warunki przewidziane w Umowie, (b) oświadczenia i gwarancje złożone przez Spółkę są prawidłowe i prawdziwe, (c) Dyskonto zostało prawidłowo skalkulowane.

Sprzedaż Wierzytelności będzie miała zasadniczo charakter definitywny, tj. ryzyko zwłoki w zapłacie przez Dłużnika/niedokonania zapłaty przez Dłużnika będzie generalnie przeniesione na SPV. Wierzytelności zasadniczo nie będą zwrotnie przenoszone do Spółki.

Celem nabycia Wierzytelności od Spółki, SPV uzyska pożyczki lub wyemituje obligacje od/do zewnętrznych podmiotów finansujących, których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółki. SPV może również uzyskać wymagane finansowanie w drodze emisji papierów wartościowych lub innych instrumentów dłużnych. SPV będzie płacić odsetki od uzyskanego finansowania.

Dodatkowo, na podstawie Umowy, w ramach procesu Sekurytyzacji, Spółka – jako administrator – będzie zobowiązana do administrowania Wierzytelnościami, w tym w szczególności do monitorowania należności od Dłużników, przyjmowania od Dłużników płatności z tytułu Wierzytelności, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, wdrażania działań zmierzających do wyegzekwowania należności w przypadku opóźnień w płatnościach, ewidencjonowania Wierzytelności i płatności dokonanych przez Dłużników itd. Spółka nie będzie otrzymywać wynagrodzenia z tytułu pełnienia ww. funkcji, gdyż zaangażowanie Spółki w tym zakresie będzie uwzględnione w kalkulacji Dyskonta należnego SPV z tytułu uczestnictwa w procesie Sekurytyzacji. Spółka nie będzie wykonywać usług administrowania wierzytelnościami na podstawie odrębnej umowy i nie ustalono w związku z wykonywaniem tych usług wynagrodzenia.

Biorąc pod uwagę skomplikowanie planowanej transakcji sekurytyzacyjnej oraz bardzo wiele elementów, które będą się na nią składały, oprócz Spółki oraz SPV w transakcję tę będą zaangażowane również inne podmioty, w szczególności podmioty aranżujące transakcję, jak również zewnętrzne podmioty doradcze i administrujące SPV.

Transakcja Sekurytyzacji może przewidywać obowiązek Spółki do odkupu Wierzytelności od SPV („domniemana windykacja”).

Państwa wątpliwości w zakresie podatku od towarów i usług, w zakresie objętym:

-     pytaniem nr 1 dotyczą kwestii czy sprzedaż Wierzytelności przez Spółkę na rzecz SPV w ramach Sekurytyzacji na podstawie Umowy powinna być traktowana z punktu widzenia podatku VAT jako świadczenie kompleksowej usługi sekurytyzacji przez SPV na rzecz Spółki, podlegającej zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT

-     pytaniem nr 3 dotyczą kwestii czy Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV i w konsekwencji czy Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania tej transakcji jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce.

Mając na uwadze powyższe należy wyjaśnić, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1061, ze zm.) – zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego:

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem).

Natomiast pojęcie sekurytyzacji zawarte zostało w przepisach ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1034) oraz w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 pkt 30-31 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

W literaturze istnieje wiele definicji „sekurytyzacji”, uzależnionych od przyjętego modelu. Można jednakże przyjąć, że sekurytyzacja wierzytelności to proces, podczas którego z bilansu banku zostaje wydzielona określona pula wierzytelności, a następnie przekazana spółce specjalnego przeznaczenia (Special Purpose Vehicle, SPV), która następnie refinansuje zakupioną pulę wierzytelności przez emisję papierów wartościowych. Najważniejszym celem procesu sekurytyzacji jest pozyskanie kapitałów na prowadzenie dalszej działalności oraz rozwój. Wówczas najczęściej stosowana jest sekurytyzacja wierzytelności przyszłych, a więc takich, które jeszcze nie powstały, natomiast istnieją przesłanki ich prawnego i ekonomicznego ukonstytuowania się w przyszłości.

Z powyższych przepisów wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności (cedenta). Spełnienie świadczenia wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Jednakże podkreślenia wymaga fakt, że podmiot dokonujący sprzedaży wierzytelności jest zobowiązany dokonać analizy rodzaju wierzytelności będących przedmiotem cesji, tj. skutkować oceną, czy przedmiotowe transakcje nie dotyczą tzw. wierzytelności trudnych, czyli takich, co do których istnieje poważna wątpliwość, że zostaną zaspokojone. Nabycie bowiem na własne ryzyko wierzytelności uznanych za trudne, których cena (niższa od wartości nominalnej) odzwierciedla faktyczną, ekonomiczną ich wartość, będzie pozostawało poza zakresem podatku od towarów i usług, co potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W kwestii nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że „Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży”. W pkt 25 ww. orzeczenia, Trybunał wskazał, że „Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników”.

Podkreślić należy, że ww. wyrok TSUE odwołuje się do wierzytelności „trudnych”, tj. wymagalnych, o wątpliwej perspektywie spłaty.

Jak wynika z opisu sprawy Wierzytelności spełniają ustalone wcześniej kryteria kwalifikujące je do Sekurytyzacji. W szczególności, przedmiotowe Wierzytelności nie będą należnościami zaległymi, przeterminowanymi czy spornymi lub zagrożonymi wskutek zaistnienia innych przesłanek, w tym niewypłacalności Dłużników; będą zbywalne; będą wierzytelnościami niewymagalnymi, tj. nieprzeterminowanymi ani niestanowiącymi tzw. złych długów i na dzień stanowiący tzw. datę graniczną (cut-off date), tj. określoną przez strony datę poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności do SPV, nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.

Zatem w opisanych okolicznościach nie będzie dochodzić do nabycia wierzytelności tzw. „trudnych”.

Ponadto powyższa usługa, która będzie wykonywana na podstawie umowy nabycia i serwisowania wierzytelności, będzie wykonywana odpłatnie.

Odnosząc się do kompleksowości usług, podkreślić należy, iż co do zasady, każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy kilka świadczeń obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu usługi kompleksowej.

Kwestia kompleksowości usług była rozstrzygana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przywołać można chociażby wyrok z dnia 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-572/07, w którym stwierdzono, iż „każde świadczenie powinno być zwykle uznawane za odrębne i niezależne” (również wyrok z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie C-425/06). Wyrok ten sformułował kryteria przesądzające o tym, kiedy występuje świadczenie złożone. Ma ono zatem miejsce w sytuacji, gdy (i) świadczenie pomocnicze nie stanowi celu samego w sobie, lecz stanowi środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z usługi podstawowej, (ii) poszczególne czynności są ze sobą tak ściśle związane, że ich rozdzielenie miałoby charakter sztuczny, (iii) kiedy nie istnieje możliwość nabywania danego świadczenia od podmiotów zewnętrznych, (iv) kiedy nie istnieje możliwość odrębnego fakturowania za daną czynność.

Usługa kompleksowa zawiera zatem kilka czynności (usług) opodatkowanych różnymi stawkami podatku VAT, z tym, że jedna z nich jest usługą główną, przeważającą, nadającą danej usłudze jej główny charakter, przy czym wszystkie zmierzają do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego wskazanej w umowie. Usługę należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej.

Jak wynika z opisu sprawy - Transakcja Sekurytyzacji - będzie składała się z następujących czynności:

-     zawarcia umowy przeniesienia Wierzytelności pomiędzy Spółką a SPV oraz umowy o administrowanie wierzytelnościami - stanowiących integralną część umowy nabycia i serwisowania wierzytelności (eng. Framework Agreement on the Purchase and Servicing of Receivables, dalej: Umowa),

-     wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji (przede wszystkim Wierzytelności muszą być wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi złych długów),

-    SPV zapłaci na rzecz Spółki cenę za nabyte Wierzytelności,

-    w celu sfinansowania nabycia wierzytelności SPV pozyska pożyczki i/lub wyemituje dłużne papiery wartościowe, np. obligacji.

Wobec powyższego mając na uwadze przedstawiony stan prawny oraz charakter opisanych czynności należy uznać, że w niniejszej sprawie spełnione są wszystkie przesłanki do uznania tych czynności za kompleksowe świadczenie usług. W przedmiotowej sprawie beneficjentem świadczenia będzie Spółka, od którego kupujący – SPV (Spółka z (…)), zobowiąże się na podstawie umowy nabycia i serwisowania wierzytelności wykonać czynności zmierzające do nabycia wierzytelności. Zatem pomiędzy stronami zaistnieje stosunek prawny – zawierane będą ww. Umowy, a czynności wykonywane na podstawie ww. Umów będą dokonane odpłatnie.

Tym samym w przedmiotowej sprawie czynności wykonywane przez Nabywcę – SPV (Spółkę z (…)) na podstawie umowy nabycia i serwisowania wierzytelności będą stanowić kompleksowe świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Jednakże ustawodawca w treści wskazanej ustawy o VAT zastosował zwolnienie od podatku dla niektórych czynności.

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy:

Ponadto, jak stanowi art. 43 ust. 15 ustawy:

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 112.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. a i b Dyrektywy 112:

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Jak wskazano powyżej, sekurytyzacja, czyli operacja finansowa, której zasadniczym celem jest pozyskiwanie kapitału, polega na emisji dłużnych papierów wartościowych pod zastaw należności, którymi są najczęściej wierzytelności. Transakcja sekurytyzacyjna stanowi złożony proces, na który składa się szereg czynności, np. wyodrębnienie jednolitej puli aktywów przez inicjatora sekurytyzacji, przeniesienie tych aktywów na rzecz podmiotu emisyjnego (np. cesja wierzytelności), emisja papierów wartościowych przez podmiot emisyjny.

W niniejszej sprawie przedmiotem transakcji sekurytyzacji nie będą wierzytelności zaległe, przeterminowane lub wierzytelności sporne lecz będą to wierzytelności tzw. performujące czyli niestanowiące złych długów.

Wobec tego należy stwierdzić, że skoro czynności wykonywane na podstawie umowy nabycia i serwisowania wierzytelności w ramach przeprowadzanych transakcji sekurytyzacji wierzytelności, będą dotyczyć nabywania wierzytelności niespornych, pozbawionych wad prawnych, to stanowić będą usługę finansową w zakresie długów, korzystającą ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Dokonując oceny Państwa stanowiska w zakresie podatku od towarów i usług należy wyjaśnić, że w przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi.

Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28a ustawy – na potrzeby stosowania rozdziału dotyczącego miejsca świadczenia przy świadczeniu usług:

Art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy o podatku od towarów i usług. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 9 ustawy:

Na mocy art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy:

Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Powiązanie tego mechanizmu z regulacjami w zakresie określenia miejsca świadczenia usług ma na celu, z jednej strony opodatkowanie usług w miejscu ich konsumpcji, a z drugiej strony, zaoszczędzenie usługodawcy obowiązków związanych z rejestracją oraz rozliczeniem podatku.

Mając na uwadze cytowany stan prawny oraz opis sprawy należy wskazać, że w omawianej sprawie usługodawcą będzie podmiot zagraniczny tj. Spółka z (…) – (X) (SPV). Z wniosku wynika również, że (X) (SPV) dla celów podatku od towarów i usług zarejestrowany jest w (…) (w Polsce (X)  (SPV) nie jest zarejestrowany na potrzeby podatku VAT). (X) (SPV) nie posiada w Polsce siedziby, ani też stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu VAT.

Natomiast (Y) Sp. z o.o. (Spółka) prowadzi działalność w Polsce i w Polsce podlega opodatkowaniu od całości osiąganych dochodów. Spółka nie posiada zagranicznego zakładu, ani nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności za granicą oraz jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny w Polsce, (…) i (…). Spółka nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności w (…), ani nie jest zarejestrowana dla celów VAT w (…).

Wobec powyższego podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług z tytułu omawianej transakcji (Y) Sp. z o.o.

Skoro usługodawca tj. podmiot z (…) – (X) dokona czynności na podstawie umowy nabycia i sprzedaży wierzytelności na rzecz podmiotu polskiego tj. na rzecz (Y) Sp. z o.o., to czynności wykonywane na podstawie ww. Umowy będą podlegać opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy tj(Y) Sp. z o.o., czyli zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy będą podlegać opodatkowaniu na terytorium Polski.

Zatem (Y) Sp. z o.o., nabywając usługę od kontrahenta posiadającego siedzibę działalności gospodarczej w (…), stanie się podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia w kraju (w Polsce) podatku VAT z tytułu importu usług w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy.

Wobec powyższego Państwa stanowisko:

-     w kwestii objętej pytaniem nr 1, że Sprzedaż Wierzytelności przez Spółkę na rzecz SPV w ramach Sekurytyzacji na podstawie Umowy powinna być traktowana z puntu widzenia podatku VAT jako świadczenie kompleksowej usługi sekurytyzacji przez SPV na rzecz Spółki, podlegającej zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług - jest prawidłowe;

-     w kwestii objętej pytaniem nr 3, że Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV i w konsekwencji Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania tej transakcji jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce – jest prawidłowe.

Dokonując oceny Państwa stanowiska w kwestii objętej pytaniem nr 4, należy wyjaśnić co następuje:

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy:

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Kluczowa dla zrozumienia konstrukcji podstawy opodatkowania jest zatem analiza pojęcia wynagrodzenia rozumianego jako wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Z opisu sprawy wynika, SPV zapłaci na rzecz Spółki cenę za nabyte Wierzytelności. Cena zakupu będzie odpowiadać aktualnej wartości Wierzytelności, określonej na tzw. datę graniczną (tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności, na którą to datę określony zostanie pakiet Wierzytelności przenoszonych do SPV), pomniejszonej o dyskonto kalkulowane na podstawie Umowy (dalej: Dyskonto).

Dyskonto, będące różnicą pomiędzy wartością Wierzytelności a ceną zapłaconą za Wierzytelności, stanowić będzie wynagrodzenie należne SPV za udział w Sekurytyzacji. Jednakże na moment sprzedaży Wierzytelności SPV może zatrzymać pewną kwotę należną Spółce jako tzw. Zatrzymane Rezerwy. w przypadku, jeżeli dojdzie do spłaty Wierzytelności przez Dłużników, rezerwy te są zwracane do Spółki. Jedynie w przypadku, gdy nie dojdzie do spłaty Wierzytelności przez Dłużnika, rezerwy te nie są zwracane. W takim przypadku są one finalnie zatrzymywane przez SPV. Płatności pomiędzy Spółką a SPV mogą być dokonywane w drodze potrącenia.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że podstawą opodatkowania, w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, usług świadczonych przez SPV (Spółkę z (…)) na rzecz Spółki - Sprzedawcy, w ramach umowy sprzedaży Wierzytelności będzie kwota dyskonta ustalona na dzień sprzedaży wierzytelności oraz suma kwot „Zatrzymanych rezerw” należna SPV od Spółki w związku ze świadczoną usługą.

Tym samym Państwa stanowisko, w zakresie pytania nr 4, należało uznać za prawidłowe.

Państwa wątpliwości, w kwestii objętej pytaniem nr 5, dotyczą kwestii ustalenia w jakim momencie Spółka powinna rozpoznać (wykazać) usługę Sekurytyzacji świadczoną na jej rzecz przez SPV dla potrzeb podatku VAT.

Odnosząc się do powyższego należy wyjaśnić, że zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT:

Natomiast w art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy:

Jak wskazano w uzasadnieniu do kwestii objętej pytaniem nr 1, usługa sekurytyzacji korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zatem zgodnie z cytowanym przepisem art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e tej ustawy obowiązek podatkowy powstanie w momencie otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu świadczenia tych usług.

Należy podkreślić, że omawiane powyżej regulacje mają zastosowanie również w odniesieniu do importu usług.

Wobec powyższego Spółka - Sprzedawca Wierzytelności w ramach Umowy sprzedaży wierzytelności powinna rozpoznać usługę sekurytyzacji dla potrzeb podatku od towarów i usług w momencie otrzymania zapłaty Dyskonta przez SPV - Nabywcę (Spółkę z (…)) oraz w momencie „Zatrzymania Rezerwy”.

Wobec powyższego Państwa stanowisko w kwestii objętej pytaniem nr 5, że Spółka powinna rozpoznać (wykazać) usługę dla potrzeb podatku od towarów i usług w momencie otrzymania zapłaty Dyskonta przez SPV oraz w dacie, w której Zatrzymane Rezerwy są efektywnie zatrzymywane przez SPV, jest prawidłowe.

Odnosząc się do kwestii czy zwrotne przeniesienia Wierzytelności do Spółki na mocy określonego w Umowie obowiązku odkupu, dokonane w ramach kompleksowej usługi Sekurytyzacji, będzie objęte zakresem art. 8 ustawy o VAT i będzie stanowić jeden z elementów tej usługi, w pierwszej kolejności zaznaczyć należy, że usługę świadczoną przez SPV polegającą na nabyciu Wierzytelności w celu zapewnienia Spółce finansowania - jak wcześniej wskazano - potraktować należy jako usługę korzystającą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Jednocześnie wskazać należy, że odkup Wierzytelności od SPV nie będzie stanowił odrębnego świadczenia lecz będzie jednym z elementów kompleksowej usługi świadczonej przez SPV, której celem będzie zapewnienie Spółce finansowania potrzebnego do prowadzenia bieżącej działalności operacyjnej oraz poprawy płynności. Odkup Wierzytelności przez Spółkę będzie jedynie czynnością pomocniczą, mającą na celu częściowe niwelowanie skutków pierwotnych cesji Wierzytelności dokonanych na rzecz SPV, gdyż na moment cesji wszystkie Wierzytelności muszą spełniać ścisłe określone kryteria wskazane w Umowie o sprzedaży Wierzytelności.

Możliwość zwrotnego przeniesienia niektórych Wierzytelności przez podmiot świadczący usługę sekurytyzacji na inicjatora sekurytyzacji wynika z zapisów umowy o nabycie i serwisowanie wierzytelności. W ramach analizowanego zdarzenia przyszłego SPV i Spółka mogą zatem zdecydować o zwrotnym przeniesieniu niektórych Wierzytelności przez SPV na Spółkę. Zwrotne przeniesienie niektórych Wierzytelności będzie jednak stanowiło integralną część kompleksowej usługi sekurytyzacji.

W konsekwencji, ewentualne zwrotne przeniesienie Wierzytelności przez SPV na Spółkę należy rozpatrywać na gruncie przepisów ustawy nie jako odrębne świadczenie, lecz element kompleksowej usługi sekurytyzacji. Zwrotne przeniesienie Wierzytelności może mieć miejsce wyłącznie w przypadku zawarcia umowy nabycia i serwisowania wierzytelności i świadczenia przez SPV usługi sekurytyzacji na rzecz Spółki.

Reasumując, zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki na mocy określonego w Umowie obowiązku odkupu nie będzie stanowiło odrębnej czynności objętej zakresem art. 8 ust. 1 ustawy, lecz będzie element kompleksowej usługi sekurytyzacji podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 6 w części dotyczącej podatku VAT, że zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki na mocy określonego w Umowie obowiązku odkupu, dokonane w ramach kompleksowej usługi Sekurytyzacji, będzie objęte zakresem art. 8 Ustawy o VAT i będzie stanowić jeden z elementów tej usługi, jest prawidłowe.

Ponadto Państwa wątpliwości, objęte pytaniem nr 7 dotyczą kwestii czy płatność wynagrodzenia przez SPV na rzecz Spółki w związku z zawarciem Umowy powinna być dokonywana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności w zakresie, w jakim Wierzytelności powstały wskutek transakcji wymienionych w Załączniku 15 do Ustawy o VAT oraz przekraczają wartość brutto (…) zł?

Odnosząc się do powyższego należy wskazać, że stosownie do art. 108a ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 108a ust. 1a ustawy:

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy w pierwszej kolejności podkreślić, że obowiązek bezwzględnego stosowania mechanizmu podzielonej płatności wprowadzony przepisami obowiązującymi od 1 listopada 2019 r. dotyczy wyłącznie czynności dostawy towarów i świadczenia usług enumeratywnie wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy.

Należy podkreślić, że obowiązek zapłaty w podzielonej płatności nie dotyczy płatności z tytułu nabycia wierzytelności, nawet jeżeli wierzytelność ta dotyczy sprzedaży, do której zastosowanie ma obligatoryjna podzielona płatność. W ramach umowy sekurytyzacji płatność nie stanowi zapłaty za nabyte towary lub usługi. Istotą tych płatności jest finansowanie działalności przedsiębiorcy, a nie zapłata za konkretne sprzedane towary lub usługi.

W tym przypadku, w miejsce obowiązku zapłaty za nabyte towary lub usługi, wstępuje nowy tytuł płatności, płatność z tytułu nabytej wierzytelności. Mamy w tym przypadku do czynienia ze szczególnym charakterem relacji prawnej, który decyduje o braku zastosowania mechanizmu podzielonej płatności w płatnościach na rzecz dostawców towarów i usług.

Natomiast biorąc pod uwagę opis analizowanej sprawy oraz przepisy ustawy o podatku od towarów i usług dotyczące metody podzielonej płatności, w sytuacji, gdy przedmiotem dokonywanych czynności jest sprzedaż Wierzytelności (nawet jeżeli dotyczą one dostawy towarów wymienionych w załączniku 15 do ustawy) to płatność wynagrodzenia przez Nabywcę (SPV) na rzecz Sprzedawcy (Spółki) za sprzedaż Wierzytelności nie powinna zostać dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (w zakresie, w jakim Wierzytelności powstały w wyniku dostaw towarów i usług wymienionych w Załączniku 15 do ustawy VAT oraz przekraczają wartość brutto (…) złotych), Sprzedawca (Spółka) nie będzie zobowiązany do zastosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Podsumowując, zapłaty dokonane przez Nabywcę (SPV) na rzecz Sprzedawcy Wierzytelności (Spółki) nie będą objęte obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności, o którym mowa w art. 108a ust. 1a ustawy.

Wobec powyższego Państwa stanowisko w kwestii objętej pytaniem nr 7, że płatność wynagrodzenia przez SPV na rzecz Spółki w związku z zawarciem Umowy nie będzie dokonywana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, również w zakresie, w jakim Wierzytelności powstały wskutek transakcji wymienionych w Załączniku 15 do ustawy o VAT oraz przekraczają wartość brutto (…) zł., jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług. Natomiast w zakresie dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy lub zmiany stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

(X) (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935, dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-     w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-     w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.