Interpretacja indywidualna z dnia 20 września 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.454.2024.1.AKS
Temat interpretacji
Uznanie składników majątkowych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa i brak obowiązku opodatkowania transakcji ich przekazania wspólnikowi.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
23 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 22 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania składników majątkowych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa i braku obowiązku opodatkowania transakcji ich przekazania wspólnikowi.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym i podatnikiem podatku od towarów i usług czynnym.
Przedsiębiorstwo Wnioskodawcy działa od 1994 r. Początkowo w formie spółki cywilnej a od 2001 r., jako spółka jawna. Wnioskodawca specjalizuje się w transporcie międzynarodowym. Od 1994 r. przedsiębiorstwo jest członkiem X, posiada Licencje RP na wykonywanie transportu międzynarodowego, a kierujący przedsiębiorstwem posiadają certyfikat kompetencji zawodowych.
Majątek przedsiębiorstwa stanowi zabudowana nieruchomość stanowiąca bazę z zapleczem techniczno-biurowym i wyposażeniem, zlokalizowana pod adresem: (…) oraz (...) pojazdów ciężarowych oraz środki transportu.
Wnioskodawca zatrudnia około (…) wyspecjalizowanych pracowników zajmujących się wykonywaniem usług transportowych, spedycyjnych i magazynowych w imieniu Spółki.
Wspólnicy zamierzają od 2025 r. dokonać podziału przedsiębiorstwa na dwie zorganizowane części, które zamierzają prowadzić w dalszym ciągu w ramach zarejestrowanych indywidualnych działalności gospodarczych (dalej: IDG).
Wydzielenie ZCP nastąpi w oparciu o dotychczasowe kompetencje w Przedsiębiorstwie z podziałem na dwa podstawowe kierunki geograficzne świadczonych usług. Większość pracowników Wnioskodawcy zostanie przeniesiona w ramach ZCP do IDG utworzonych przez wspólników na podstawie przepisu art. 231 Kodeksu pracy.
Do jednego z Przedsiębiorstw (IDG1) zostaną przeniesione zasoby (pojazdy) i pracownicy, jak również zostanie wynajęta konieczna infrastruktura (część Bazy transportowej i zaplecza biurowego). Ta część Przedsiębiorstwa realizowała dotychczas zadania transportowe na rynku usług transportowych Polska-Wielka Brytania. Pracownicy planowani do przeniesienia do Przedsiębiorstwa P1 dotychczas związani byli z operowaniem na tym rynku i posiadają niezbędne kompetencje i wiedzę do dalszej jego obsługi.
Do kolejnego Przedsiębiorstwa (IDG2) zostaną przeniesione zasoby (Pojazdy) i pracownicy, jak również zostanie wynajęta konieczna infrastruktura, dotychczas wykorzystywana do realizowania usług transportowych na rynku usług realizowanych w relacji Polska-Włochy. Pracownicy planowani do przeniesienia do tego Przedsiębiorstwa dotychczas wykonywali obowiązki i zadania związane z realizowaniem tego typu usług.
Planowany podział na ZCP1 i ZCP2 przedstawia się następująco:
I.Pracownicy
·Przedsiębiorstwo IDG2
(…)
·Przedsiębiorstwo IDG1
(…)
II.Pojazdy
·Przedsiębiorstwo IDG1 (…)
(…)
·Przedsiębiorstwo IDG2 (…)
(…)
III.Wyposażenie
·Przedsiębiorstwo IDG1
(…)
·Przedsiębiorstwo IDG2
(…)
Wspólnicy nie zamierzają rozwiązać Spółki jawnej ani otworzyć jej likwidacji, a jedynie wydzielić dwie zorganizowane części przedsiębiorstwa (dalej: ZCP) i na tej podstawie kontynuować działalność gospodarczą (IDG) na podstawie uprzednio dokonanego wpisu do CEiDG.
Wnioskodawca pozostanie właścicielem majątku w postaci bazy z zapleczem techniczno-biurowym, zlokalizowanej pod adresem: (…), w której będzie wynajmował powierzchnię i lokale dla przedsiębiorstw utworzonych przez wspólników oraz będzie świadczył usługi magazynowe.
Wnioskodawca wskazuje, że tak wyodrębnione zespoły składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) odznaczają się pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym, a system informatyczno-księgowy umożliwi Wnioskodawcy takie ewidencjonowanie zdarzeń gospodarczych, by przyporządkowane wyłącznie do wyodrębnionej części przedsiębiorstwa, należności – można było łatwo przypisać do zobowiązań, a koszty – do przychodów. Wnioskodawca prowadzi w ten sposób odrębną ewidencję przychodów i kosztów związanych z ZCP. Wymienione w powyższym opisie składniki majątkowe (materialne i niematerialne), mające być przedmiotem wniesienia do nowych IDG SK będą stanowić na moment wniesienia do niej – organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie wyodrębniony w spółce jawnej zespół składników materialnych i niematerialnych.
Zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania), będący przedmiotem wydzielenia zostanie wyodrębniony organizacyjnie na bazie uchwały wspólników spółki jawnej.
Także przesłanka wyodrębnienia finansowego zostanie spełniona, ponieważ wyodrębnione działy prowadzą ewidencję księgową w sposób umożliwiający jednoznaczną identyfikację aktywów i pasywów, kosztów i przychodów, należności i zobowiązań.
Ponadto, przyporządkowane do ZCP składniki majątkowe będą również wyodrębnione w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Wnioskodawca wskazuje, że składniki majątkowe (tj. środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, wyposażenie, umowy, licencje, relacje, kontrahenci i odbiorcy itd.) oraz zaplecze kadrowe i narzędzia niezbędne do zarządzania (komputery, oprogramowanie, meble, najem lokalu, know-how, baza danych klientów i kontrahentów) – stanowią zasoby wystarczające do samodzielnego prowadzenia działalności obejmującej obsługę klienta i wsparcie techniczne dla klientów systemu (...).
Zatem, zorganizowana część przedsiębiorstwa będzie posiadać nie tylko potencjalną, ale także faktyczną i realną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy i realizować zadania gospodarcze, a w konsekwencji osiągać zyski z tej działalności.
Dysponując własnymi środkami majątkowymi, relacjami i kontraktami handlowymi, własnymi należnościami i zobowiązaniami itd., wydzielona część przedsiębiorstwa może samodzielnie realizować swoje zadania gospodarcze. W związku z powyższym IDG nie będą musiały podejmować dodatkowych działań ani zapewniać dodatkowych składników majątku poza nabytymi w drodze wydzielenia ZCP do IDG.
Pytania
1.Czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym wydanie wspólnikowi zespołu opisanych wyżej składników będzie stanowić w rezultacie przekazanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT i w związku z tym nie będzie rodzić obowiązku opodatkowania tej czynności podatkiem od towarów i usług?
2.Czy w przypadku uznania, że wydanie wspólnikowi zespołu opisanych wyżej składników nie będzie stanowić w rezultacie, przekazania zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT na Wnioskodawcy będzie ciążył obowiązek opodatkowania?
Państwa stanowisko w sprawie
1.Państwa zdaniem, wydanie wspólnikowi zespołu opisanych wyżej składników będzie stanowić w rezultacie przekazanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT i w związku z tym nie będzie rodzić obowiązku opodatkowania tej czynności podatkiem od towarów i usług.
2.Państwa zdaniem, w przypadku uznania, że wydanie wspólnikowi zespołu opisanych wyżej składników nie będzie stanowić w rezultacie przekazania zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek opodatkowania tej czynności.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 5 ust. 3 ustawy, opodatkowaniu podatkiem podlegają również towary w przypadku, o którym mowa w art. 14 (...).
Jak wynika z art. 2 pkt 6 ustawy, towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Ponadto, w myśl art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2)wszelkie inne darowizny
– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest spółką osobową, mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wspólnikami w spółce są dwie osoby fizyczne.
Powyższe obowiązki wynikają z art. 14 ustawy.
Stosownie do treści art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku:
1)rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej;
2)zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego, na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego.
Na mocy art. 14 ust. 4 ustawy, przepisy ust. 1 i 3 stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Przepis art. 14 ust. 5 ustawy stanowi, że w przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 3, podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, zwany dalej „spisem z natury”. Podatnicy są obowiązani załączyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego, do deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.
Jednakże, jak wynika z treści wniosku, podział majątku i przekazanie składników majątku Spółki na rzecz Wspólnika 1 nastąpi przed zakończeniem likwidacji/rozwiązaniem Spółki. Zakończenie likwidacji poprzedzone będzie podziałem między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli. Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że w związku z wydaniem składników majątkowych stanowiących ZCP na rzecz Wspólnika 1 nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie ustawy o VAT, na podstawie przepisów art. 14 tej ustawy.
W tym miejscu należy wskazać, że ustawa w pewnych przypadkach przewiduje wyłączenie określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Dotyczy to czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
Na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów”, w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu).
Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie np. umowy sprzedaży, darowizny, aportu.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380).
Zgodnie z powołanym wyżej przepisem, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Natomiast, stosownie do art. 2 pkt 27e ustawy, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.
Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.
Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość). Przesłanki takiego wyodrębnienia są spełnione w sytuacji organizacyjnego wyodrębnienia w wewnętrznej strukturze przedsiębiorstwa oraz ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w sposób pozwalający na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z tą częścią przedsiębiorstwa.
Jednocześnie zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna być gospodarczo samodzielna, zanim dojdzie do transakcji zbycia. Skutki prawne po stronie zbywcy nie powinny bowiem zależeć od zdarzeń przyszłych i niepewnych (samodzielne realizowanie zadań gospodarczych) powstałych już w innym podmiocie (u nabywcy).
Mając na uwadze powyższe, wskazać należy, że nie wystarczy zatem zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. W przeciwnym razie nie można bowiem uznać, że dojdzie do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Podsumowując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:
1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników materialnych i niematerialnych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
Wskazać w tym miejscu należy, że powołany wyżej przepis art. 6 pkt 1 ustawy stanowi implementację art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347. poz. 1, z późn. zm ), zgodnie z którym, w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i, że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.
Co istotne, przepis art. 6 pkt 1 ustawy nie wprowadza żadnych warunków, które mogłyby wpływać na stosowanie tego przepisu. Oznacza to, że każda forma zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa będzie obojętna z punktu widzenia podatku od towarów i usług, tj. nie będzie podlegała reżimowi tej ustawy i tym samym będzie wyłączona spod opodatkowania.
Jak wynika z treści wniosku, majątek będący przedmiotem przekazania na rzecz Wspólnika spełni wymogi wskazane w definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa sformułowanej w art. 2 pkt 27e ustawy VAT. Przekazywany majątek będzie zespołem składników materialnych i niematerialnych będących organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie wyodrębnionych w istniejącym przedsiębiorstwie, będącym w stanie funkcjonować samodzielnie.
W rezultacie, przekazanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT Wspólnikowi 1 w związku z likwidacją Spółki nie będzie rodzić obowiązku opodatkowania tej czynności podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., opodatkowaniu podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej. Wspólnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.
W myśl art. 14 ust. 5 powyższej ustawy, podatnicy są obowiązani załączyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego do deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.
Spis z natury obejmuje:
1)wszystkie nabyte i niesprzedane towary znajdujące się w likwidowanym przedsiębiorstwie na dzień rozwiązania przedsiębiorstwa lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu;
2)środki trwałe, zapasy i wyposażenie.
Ratio legis art. 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r, jest opodatkowanie konsumpcji. Przepis ten zrównuje sytuację podatnika z sytuacją ostatecznego konsumenta, ponoszącego ciężar podatku zawartego w cenie nabywanych towarów, tak aby zapobiec unikaniu płacenia podatku należnego przez osoby fizyczne – byłych wspólników spółek niemających osobowości prawnej lub osoby, które prowadziły jednoosobową działalność gospodarczą. Jednakże znajdzie zastosowanie zarówno wtedy, gdy wspólnikami były osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, jak i wtedy, gdy wspólnikami były spółki kapitałowe prowadzące taką działalność. Bez znaczenia jest to, że w tym drugim przypadku towary będą nadal wykorzystywane w działalności gospodarczej, tyle że innego podmiotu.
Takie sformułowanie art. 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. ma doniosłe konsekwencje w przypadku wszelkich czynności związanych z restrukturyzacją spółki jawnej. Opodatkowanie może być konieczne, kiedy wspólnicy zatrzymają majątek spółki po jej likwidacji dla celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, bo jedynie wówczas występują w roli konsumentów.
NSA w wyroku z dnia 22 stycznia 2015 r. stwierdził, że nie trzeba sporządzać remanentu i opodatkowywać pozostających towarów, jeżeli majątek rozwiązanej spółki osobowej zostanie wykorzystany do prowadzenia dalszej działalności gospodarczej, którą wspólnicy będą kontynuować w innej formie. Sąd opierał się na argumentacji wypracowanej w orzecznictwie TSUE, zwłaszcza na zasadzie opodatkowania konsumpcji, na podstawie której VAT powinien prowadzić do opodatkowania konsumpcji, co oznacza, że nie powinien prowadzić do opodatkowania przedsiębiorców. Opodatkowanie to może nastąpić jedynie wtedy, kiedy osoby te zatrzymają majątek spółki po jej likwidacji dla celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, bo jedynie wówczas występują w roli konsumentów.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Jednocześnie art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
Według art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „transakcji zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług, pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.
Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwo”, należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.
Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego:
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Ustawodawca w ww. przepisie wskazał, jakiego rodzaju elementy wchodzą w skład kompleksu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, czyli przedsiębiorstwa, które może być przedmiotem czynności prawnej. Nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne, by bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretne składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne, których nie można określić apriorycznie.
Natomiast przepis art. 2 pkt 27e ustawy stanowi, że:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o: zorganizowanej części przedsiębiorstwa – rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.
Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.
Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić Nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.
Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie przedsiębiorstwa oraz składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
Ponadto, przy ocenie, czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy, uwzględnić należy następujące okoliczności:
-zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
-faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.
Natomiast w wyroku C-444/10 z 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.
W kontekście uregulowań wspólnotowych oraz orzecznictwa TSUE należy wskazać, że nie ma podstaw do przyjęcia, że tylko przeniesienie wszystkich składników materialnych i niematerialnych jest okolicznością decydującą o uznaniu danego zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, ponieważ jeśli dany zespół składników będzie zdolny do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej, to spełnione zostaną przesłanki pozwalające uznać, z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności, że doszło do wydzielenia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Mając na uwadze powyższe orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych.
Ponadto, w wyroku z 21 czerwca 2012 r., sygn. akt I FSK 1586/11 NSA zauważył, że: „Sam tylko fakt wyłączenia jakiegokolwiek składnika majątku nie pozwala na stwierdzenie, że już z tego powodu przedmiotem zbycia nie jest zorganizowana część przedsiębiorstwa, bowiem decydującą jest okoliczność, czy przy użyciu tej części można samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. (…) Jeśli wyłączenie określonego składnika nie pozbawi wydzielonego kompleksu majątkowego cech przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części, to zbycie w takiej postaci nie podlega podatkowi od towarów i usług”.
Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę itp. na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u zbywcy zorganizowany zespół składników gotowych realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po jego zbyciu możliwe musi być kontynuowanie działalności gospodarczej przez nabywcę przedsiębiorstwa.
O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów usług i specjalizuje się w transporcie międzynarodowym.
Majątek przedsiębiorstwa stanowi zabudowana nieruchomość stanowiąca bazę z zapleczem techniczno-biurowym i wyposażeniem oraz (…) pojazdów ciężarowych oraz środki transportu.
Wnioskodawca zatrudnia około (…) wyspecjalizowanych pracowników zajmujących się wykonywaniem usług transportowych, spedycyjnych i magazynowych w imieniu Spółki.
Wspólnicy zamierzają od 2025 r. dokonać podziału przedsiębiorstwa na dwie zorganizowane części które zamierzają prowadzić w dalszym ciągu w ramach zarejestrowanych indywidualnych działalności gospodarczych.
Wydzielenie ZCP nastąpi w oparciu o dotychczasowe kompetencje w Przedsiębiorstwie z podziałem na dwa podstawowe kierunki geograficzne świadczonych usług. Większość pracowników Wnioskodawcy zostanie przeniesiona w ramach ZCP do IDG utworzonych przez wspólników na podstawie przepisu art. 231 Kodeksu pracy.
Do jednego z Przedsiębiorstw (IDG1) zostaną przeniesione zasoby (pojazdy) i pracownicy, jak również zostanie wynajęta konieczna infrastruktura (część Bazy transportowej i zaplecza biurowego). Ta część Przedsiębiorstwa realizowała dotychczas zadania transportowe na rynku usług transportowych Polska-Wielka Brytania. Pracownicy planowani do przeniesienia do Przedsiębiorstwa P1 dotychczas związani byli z operowaniem na tym rynku i posiadają niezbędne kompetencje i wiedzę do dalszej jego obsługi.
Do kolejnego Przedsiębiorstwa (IDG2) zostaną przeniesione zasoby (Pojazdy) i pracownicy, jak również zostanie wynajęta konieczna infrastruktura, dotychczas wykorzystywana do realizowania usług transportowych na rynku usług realizowanych w relacji Polska-Włochy. Pracownicy planowani do przeniesienia do tego Przedsiębiorstwa dotychczas wykonywali obowiązki i zadania związane z realizowaniem tego typu usług.
Wspólnicy nie zamierzają rozwiązać Spółki jawnej ani otworzyć jej likwidacji, a jedynie wydzielić dwie zorganizowane części przedsiębiorstwa i na tej podstawie kontynuować działalność gospodarczą na podstawie uprzednio dokonanego wpisu do CEiDG.
Wnioskodawca pozostanie właścicielem majątku w postaci bazy z zapleczem techniczno -biurowym, w której będzie wynajmował powierzchnię i lokale dla przedsiębiorstw utworzonych przez wspólników oraz będzie świadczył usługi magazynowe.
Wnioskodawca wskazuje, że tak wyodrębnione zespoły składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) odznaczają się pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym, a system informatyczno-księgowy umożliwi Wnioskodawcy takie ewidencjonowanie zdarzeń gospodarczych, by przyporządkowane wyłącznie do wyodrębnionej części przedsiębiorstwa, należności – można było łatwo przypisać do zobowiązań, a koszty – do przychodów. Wnioskodawca prowadzi w ten sposób odrębną ewidencję przychodów i kosztów związanych z ZCP. Wymienione w powyższym opisie składniki majątkowe (materialne i niematerialne), mające być przedmiotem wniesienia do nowych IDG SK będą stanowić na moment wniesienia do niej – organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie wyodrębniony w spółce jawnej zespół składników materialnych i niematerialnych.
Zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania), będący przedmiotem wydzielenia zostanie wyodrębniony organizacyjnie na bazie uchwały wspólników spółki jawnej.
Także przesłanka wyodrębnienia finansowego zostanie spełniona, ponieważ wyodrębnione działy prowadzą ewidencję księgową w sposób umożliwiający jednoznaczną identyfikację aktywów i pasywów, kosztów i przychodów, należności i zobowiązań.
Ponadto, przyporządkowane do ZCP składniki majątkowe będą również wyodrębnione w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Wnioskodawca wskazuje, że składniki majątkowe (tj. środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, wyposażenie, umowy, licencje, relacje, kontrahenci i odbiorcy itd.) oraz zaplecze kadrowe i narzędzia niezbędne do zarządzania (komputery, oprogramowanie, meble, najem lokalu, know-how, baza danych klientów i kontrahentów) – stanowią zasoby wystarczające do samodzielnego prowadzenia działalności obejmującej obsługę klienta i wsparcie techniczne dla klientów systemu.
Zatem, zorganizowana część przedsiębiorstwa będzie posiadać nie tylko potencjalną, ale także faktyczną i realną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy i realizować zadania gospodarcze, a w konsekwencji osiągać zyski z tej działalności.
Dysponując własnymi środkami majątkowymi, relacjami i kontraktami handlowymi, własnymi należnościami i zobowiązaniami, wydzielona część przedsiębiorstwa może samodzielnie realizować swoje zadania gospodarcze. W związku z powyższym IDG nie będą musiały podejmować dodatkowych działań ani zapewniać dodatkowych składników majątku poza nabytymi w drodze wydzielenia ZCP do IDG.
Państwa wątpliwości w analizowanej sprawie dotyczą wskazania, czy przekazanie wspólnikowi zespołu opisanych wyżej składników będzie stanowić przekazanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa i w związku z tym nie będzie rodzić obowiązku opodatkowania tej czynności podatkiem od towarów i usług.
Jak już wskazano, zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest dowolnym zbiorem składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa, ale wyodrębnionym organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespołem tych składników, zdolnym do bycia oddzielnym przedsiębiorstwem, samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze. Przy czym, jak wynika z treści art. 2 pkt 27e ustawy, organizacyjne i finansowe wyodrębnienie musi występować w ramach istniejącego przedsiębiorstwa. Nie jest wystarczające, aby zbywane składniki majątkowe utworzyły przedsiębiorstwo u nabywcy – muszą one stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa u zbywcy. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą zatem składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług okolicznością determinującą możliwość wyłączenia, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy, stosowania przepisów ustawy do czynności zbycia określonego zespołu składników niematerialnych i materialnych, jest takie ich zorganizowanie, żeby wspomniany zespół mógł służyć do prowadzenia działalności gospodarczej. Zespół składników materialnych i niematerialnych obejmować powinien elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem przepisy ustawy nie miały zastosowania do zbywanego mienia, musi ono obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w jego skład muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
W rozpatrywanej sprawie, jak wynika z wniosku, zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania), będący przedmiotem wydzielenia zostanie wyodrębniony organizacyjnie na bazie uchwały wspólników spółki jawnej.
Zespół składników będący przedmiotem przekazania, będzie wyodrębniony na płaszczyźnie finansowej – system informatyczno-księgowy umożliwi Wnioskodawcy takie ewidencjonowanie zdarzeń gospodarczych, by przyporządkowane wyłącznie do wyodrębnionej części przedsiębiorstwa, należności – można było łatwo przypisać do zobowiązań, a koszty – do przychodów. Wnioskodawca prowadzi w ten sposób odrębną ewidencję przychodów i kosztów związanych z ZCP. Wyodrębnione działy prowadzą ewidencję księgową w sposób umożliwiający jednoznaczną identyfikację aktywów i pasywów, kosztów i przychodów, należności i zobowiązań.
Wskazali Państwo także, że składniki majątkowe (tj. środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, wyposażenie, umowy, licencje, relacje, kontrahenci i odbiorcy itd.) oraz zaplecze kadrowe i narzędzia niezbędne do zarządzania (komputery, oprogramowanie, meble, najem lokalu, know-how, baza danych klientów i kontrahentów) – stanowią zasoby wystarczające do samodzielnego prowadzenia działalności obejmującej obsługę klienta i wsparcie techniczne dla klientów systemu. Wydzielona część przedsiębiorstwa może samodzielnie realizować swoje zadania gospodarcze. Tak wyodrębnione składniki majątkowe odznaczają się pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
W niniejszej sprawie przedmiotem przekazania do IDG nie będzie nieruchomość zabudowana w postaci bazy z zapleczem techniczno-biurowym. Jednak – jak wynika z wniosku – Wnioskodawca będzie wynajmował powierzchnie i lokale dla przedsiębiorstw utworzonych przez wspólników oraz będzie świadczył usługi magazynowe.
Wobec powyższego, zespoły składników materialnych i niematerialnych wydzielonych do IDG, spełniają przesłanki do uznania ich za zorganizowane części przedsiębiorstwa. Działy te są wyodrębnione zarówno organizacyjnie, finansowo, jak i funkcjonalnie oraz są przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych. Jednocześnie – jak wynika z wniosku – wydzielona część przedsiębiorstwa może samodzielnie realizować swoje zadania gospodarcze. IDG nie będą musiały podejmować dodatkowych działań ani zapewniać dodatkowych składników majątku poza nabytymi w drodze wydzielenia do IDG.
W konsekwencji należy stwierdzić, że zostaną spełnione wskazane powyżej przesłanki do uznania zespołów składników materialnych i niematerialnych tworzących poszczególne IDG (tj. IDG1 – realizujące usługi transportowe na odcinku Polska-Wielka Brytania oraz IDG2 – realizujące usługi transportowe ma odcinku Polska-Włochy) za zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, a tym samym ich przekazanie wspólnikowi będzie wyłączone z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, w myśl art. 6 pkt 1 ustawy.
Podsumowując, stwierdzić należy, że przekazanie wspólnikowi zespołu opisanych wyżej składników materialnych i niematerialnych tworzących IDG1 oraz IDG2 będzie stanowić zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, i w związku z tym będzie wyłączone z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe.
Jednocześnie – z uwagi na okoliczność, że Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe – natomiast w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 oczekiwali Państwo odpowiedzi tylko w przypadku uznania stanowiska dotyczącego pytania nr 1 za nieprawidłowe, tutejszy organ wskazuje, że rozstrzygnięcie kwestii przedstawionej w pytaniu nr 2 stało się bezprzedmiotowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:
Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).