Zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy usług świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz wewnętrznie zarządzającej ASI. - Interpretacja - 0112-KDIL1-1.4012.531.2024.1.WK
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy usług świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz wewnętrznie zarządzającej ASI.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
26 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 26 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych przez Państwa na rzecz wewnętrznie zarządzanej ASI, wynikających z zawartej pomiędzy stronami umowy na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca (dalej również jako: „Spółka”) jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, wpisaną do KRS pod numerem: (...). Zgodnie z danymi zawartymi w Krajowym Rejestrze Sądowym Spółka prowadzi działalność gospodarczą m.in. pod następującymi kodami PKD: pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (PKD 70.22.Z), działalność rachunkowo – księgowa, doradztwo podatkowe (PKD 69.20.Z).
Spółka jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT). Spółka jest polskim rezydentem podatkowym i podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.
Wnioskodawca zawarł umowę o świadczenie usług (dalej: Umowa) z podmiotem będącym wewnętrznie zarządzającym Alternatywną Spółką Inwestycyjną (dalej: ZASI), o którym mowa w art. 8b ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: ustawa o funduszach).
ZASI jest podmiotem wpisanym do rejestru zarządzających Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ustawą o funduszach (data wpisu (...). ZASI ma siedzibę i adres na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach, alternatywna spółka inwestycyjna (dalej: ASI) jest rodzajem alternatywnego funduszu inwestycyjnego innym niż specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty. Wyłącznym przedmiotem działalności ASI na podstawie art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach jest, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.
W statucie ZASI jest wskazane, że wyłącznym przedmiotem działalności spółki, jako wewnętrznie zarządzającego alternatywną spółką inwestycyjną jest zarządzanie alternatywną spółką inwestycyjną, w tym wprowadzanie takiej spółki do obrotu (66.30.Z).
Ponadto w statucie jest wskazane, że wyłącznym przedmiotem działalności Spółki jako alternatywnej spółki inwestycyjnej jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów, zgodnie z określoną polityka inwestycyjną (64.30.Z).
ZASI jako wewnętrzny zarządzający, będąc jednocześnie osobą prawną, która dla wykonania jakichkolwiek czynności we własnym imieniu, musi korzystać z czynnika ludzkiego, zawarta z Wnioskodawcą Umowę.
W przypadku wewnętrznie zarządzanych ASI, stroną umowy zawartej z Wnioskodawcą jest de facto sama ASI, niemniej – na potrzeby przejrzystości złożonego wniosku – Wnioskodawca posługuje się pojęciem ZASI dla określenia usługobiorcy Wnioskodawcy.
W ramach usług wewnętrznego zarządzania ASI, ZASI wykonuje usługi o charakterze kompleksowym, zarządczym, administracyjno-organizacyjnym oraz doradczym polegające w szczególności na:
a)zarządzaniu portfelami inwestycyjnymi;
b)zarządzaniu ryzykiem;
c)wykonywaniu na rzecz ASI czynności administracyjnych;
d)podejmowaniu decyzji odnośnie polityk oraz procedur w zakresie procesów inwestycyjnych podejmowanych w ramach ASI;
e)podejmowaniu decyzji zarządczych, mających na celu optymalizację ryzyk inwestycyjnych;
f)sourcingu, selekcji oraz ocenie projektów i podmiotów do inwestycji;
g)zarządzaniu procesem due diligence technologicznego w oparciu o zespół ekspercki;
h)mentoringu w procesie preakceleracji;
i)strukturyzacji inwestycji;
j)udziale i reprezentowaniu ASI w negocjacjach dotyczących inwestycji;
k)podejmowaniu decyzji w przedmiocie inwestycji i wyjść inwestycyjnych;
l)zarządzaniu projektami;
m)opracowywaniu strategii wyjść z inwestycji;
n)doborze odpowiedniej strategii budowy wartości spółek portfelowych;
o)strukturyzacji biznesu spółek portfelowych pod kątem wybranej strategii wyjścia;
p)poszukiwaniu podmiotów zainteresowanych inwestycją kapitału na potrzeby kolejnych rund finansowania spółek portfelowych.
Część zadań, składających się na usługę zarządzania ZASI wykonują – na podstawie art. 70g ustawy o funduszach – wspólnie lub za pośrednictwem podmiotów zewnętrznych, posiadających wiedzę specjalistyczną wymaganą do realizacji powierzonego zakresu usług.
Jednym z podmiotów, z którymi ZASI ma zawartą umowę jest Wnioskodawca. W ramach usług świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz ZASI, Wnioskodawca będzie wykonywał usługi, polegające w szczególności na:
a) kompleksowa obsługa finansowo-księgowa ASI, w tym:
- przygotowywanie polityki rachunkowości ZASI;
- bieżąca wycena aktywów pasywów ZASI obejmująca zarządzanie ryzykiem;
- prowadzenie ksiąg rachunkowych ZASI;
- audyt dokumentów księgowych ZASI;
- sporządzanie sprawozdań ZASI, wymaganych przepisami oraz wewnętrznymi wymogami Komisji Nadzoru Finansowego (dalej: KNF) oraz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (dalej: NCBiR);
- sporządzanie okresowych sprawozdań finansowych;
- współpraca z biegłym rewidentem;
- prowadzenie rozliczeń z Urzędem Skarbowym;
b) raportowanie zarządcze;
c) prowadzenie Rejestru Inwestorów;
d) rozliczanie dotacji;
e) przygotowywanie dokumentacji na potrzeby odbiorców zewnętrznych np: bank, inwestor;
f) zadania z zakresu wnioskowania o pomoc de minimis;
g) sporządzanie deklaracji oraz korekt deklaracji CIT, VAT JPK;
h) sporządzanie deklaracji i korekt deklaracji ZUS, PIT, sporządzanie list płac oraz korekt list płac;
i) przygotowanie dokumentów korporacyjnych (np. źródłowe dokumenty do zgłoszenia zmian w KRS/uchwały), umowy, porady prawne;
j) opracowywanie raportów, przygotowywanie materiałów związanych z prowadzonymi projektami oraz inwestycjami; w tym w szczególności zbieranie danych finansowych ze spółek portfelowych, omawianie prognoz finansowych z zarządami spółek oraz przygotowywanie rekomendacji dotyczących wycen do wartości godziwej poszczególnych podmiotów, w które zainwestował Wnioskodawca;
k) negocjacje, udział i reprezentowanie ZASI w negocjacjach dotyczących inwestycji;
l) budowanie relacji z inwestorami i koinwestorami;
m) wykonywanie na rzecz ZASI czynności administracyjnych; (wsparcie w komunikacji z audytorem spółki, KNF, US, PFR i inne instytucje),
n) tworzenie szczegółowych modeli finansowych, analiz finansowych i raportów analitycznych;
o) analiza potencjalnych ryzyk związanych z inwestycją;
p) doradztwo ASI oraz przygotowanie dla ASI rekomendacji dotyczących opracowywania propozycji strategii inwestycyjnych dotyczących lokowania aktywów ASI (w tym dotyczące zarządzania środkami pieniężnymi).
q) modelowanie wyniku funduszy inwestycyjnych bazując na projekcjach przychodów z inwestycji, analiza wyników inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych.
Wymienione wyżej usługi są świadczone przez Spółkę na podstawie umowy zawartej z ZASI. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę spełniają szczególne i istotne funkcje dla całej działalności ZASI, w konsekwencji czego mają realny wpływ na funkcjonowanie funduszu. Usługi te stanowią wsparcie ZASI w jej bieżącej działalności, a także wsparcie w zarządzaniu portfelem inwestycyjnymi ZASI i ryzykiem inwestycyjnym. Wskazane usługi są świadczone na rzecz ZASI wyłącznie przez Wnioskodawcę i stanowią świadczenia w zakresie czynności zarządzania oraz obsługi finansowo-księgowej – związanych z zarządzaniem ASI. Pytaniem Wnioskodawcy objęte są wyłącznie te usługi, które Spółka świadczy bezpośrednio na rzecz ZASI na podstawie umowy zawartej z ZASI. Pytanie o zwolnienie z podatku VAT nie dotyczy pozostałej działalności Spółki, jaką jest świadczenie usług obsługi finansowo-księgowej innych podmiotów (niebędących funduszami inwestycyjnymi ani podmiotami zarządzającymi takimi funduszami).
Pytanie
Czy wskazane w opisie usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz wewnętrznie zarządzanej ASI, wynikające z zawartej pomiędzy stronami umowy, korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12) lit. a), b) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, opisane we wniosku usługi świadczone przez Spółkę na podstawie umowy zawartej z ZASI korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT, zwolnieniu z opodatkowania podlega świadczenie usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Na podstawie art. 43 ust.1 pkt 12 lit. b) ustawy o VAT, zwolnione z opodatkowania są usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a) tegoż przepisu prawa, lub ich częścią.
Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca świadczy opisane w stanie faktycznym usługi. Wnioskodawca zawarł Umowę z podmiotem będącym zarządzającym Alternatywną Spółką Inwestycyjną (wewnętrznie zarządzającym), o których mowa w art. 8b ust. 2 pkt 1) ustawy o funduszach.
Na podstawie literalnego brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, w celu stosowania zwolnienia z VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:
a) wykonywane czynności powinny stanowić usługi zarządzania,
b) usługi zarządzania powinny dotyczyć funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Zdaniem Wnioskodawcy, oba warunki zostały w niniejszej sprawie spełnione, a to z następujących opisanych poniżej względów.
Podstawą do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12) ustawy o VAT, jest art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym państwa członkowskie UE zwalniają z opodatkowania podatkiem VAT transakcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: Dyrektywa VAT).
Z brzmienia art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT wynika, że prawodawca unijny pozostawił ustawodawcom państw członkowskich swobodę w zakresie określenia, jakich podmiotów mogą dotyczyć usługi zarządzania objęte zwolnieniem z VAT.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT, ustawodawca polski zadecydował o zastosowaniu zwolnienia z VAT do czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
W Dyrektywie VAT nie została przewidziana definicja pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. Pojęcie zarządzania definiowane jest w Załączniku II do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (dalej: Dyrektywa UCITS).
W artykule 6 ust. 2 zdanie ostatnie Dyrektywy UCITS określono: „Działalność związana z zarządzaniem UCITS obejmuje, do celów niniejszej dyrektywy, obowiązki, o których mowa w załączniku II”.
Zgodnie z przywołanym Załącznikiem II do Dyrektywy UCITS, funkcje zarządzania obejmują:
1)zarządzanie inwestycjami;
2)administrację, w tym:
a)obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszem:
-zapytania klientów;
-wycenę i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
-monitorowanie przestrzegania uregulowań;
-prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
-wypłatę zysków;
-emisję i umarzanie jednostek uczestnictwa;
-rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
-prowadzenie ksiąg;
3)wprowadzanie do obrotu.
Analogicznie funkcję zarządzania definiuje także Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (dalej: Dyrektywa ZAFI).
Zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. w) Dyrektywy ZAFI: „«zarządzanie AFI» oznacza wykonywanie przynajmniej funkcji w zakresie zarządzania portfelem, o których mowa w pkt 1 lit. a) lub b) załącznika I, na rzecz jednego lub większej liczby AFI”.
Zgodnie z pkt. 1 załącznika I do Dyrektywy ZAFI, minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego, które musi wykonywać ZAFI, zarządzając AFI, to:
a)zarządzanie portfelami inwestycyjnymi;
b)zarządzanie ryzykiem, zaś w pkt. 2 załącznika I zawarty został katalog innych czynności, jakie ZAFI może wykonywać dodatkowo w ramach usługi zarządzania.
Co istotne, wskazany minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego służy określeniu, czy dany podmiot może być uznany za ZAFI (analogicznie: za ZASI), nie ogranicza natomiast katalogu czynności wchodzących w zakres zarządzania, co wynika wprost z pkt. 2 załącznika I.
Z załącznika I do Dyrektywy ZAFI oraz z załącznika II do Dyrektywy UCITS wynika zatem, że na czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi składają się nie tylko działania polegające na zarządzaniu inwestycjami (realizacja polityki inwestycyjnej funduszy), lecz również czynności z zakresu administracji, w tym zapewnienia obsługi prawnej i obsługi rachunkowo-księgowej. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE), w którym wskazuje się ponadto, iż pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, o którym mowa w art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy VAT, jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniana przez państwa członkowskie.
W konsekwencji, zakres zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT przewidzianego w art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT (a w konsekwencji również zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT), należy interpretować zgodnie z prawem wspólnotowym oraz orzecznictwem TSUE.
W wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National pic TSUE wskazał, że zarządzanie funduszami powierniczymi (obecnie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi): „jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług”, co oznacza, że zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi ma charakter przedmiotowy, a nie podmiotowy.
O możliwości zastosowania zwolnienia decyduje zakres czynności świadczonych przez usługodawcę, bez względu na status usługodawcy. W konsekwencji zajętego przez TSUE stanowiska, stwierdzić należy, iż brak jest podstaw do zawężania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT, jedynie do usług świadczonych na rzecz ASI przez ZASI.
Co więcej, interpretacja ta współgra z przyznanym ZASI na podstawie art. 70g ustawy o funduszach uprawnieniem do outsourcingu części czynności związanych z działalnością prowadzoną przez ZASI.
Brak jest zatem możliwości uznania, aby istniały jakiekolwiek przeszkody, do stosowania zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, do usług świadczonych przez inne (poza samymi ZASI) podmioty, pod warunkiem, że podejmowane przez nie czynności wpisują się w katalog działań objętych zakresem usługi zarządzania funduszami. Stanowisko to potwierdza także późniejsze orzecznictwo TSUE, m.in. wyrok z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft für Borsenkommunikation mbH, w którym potwierdzono możliwość stosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT dla usług doradztwa inwestycyjnego świadczonych przez osobę trzecią na rzecz spółki inwestycyjnej zarządzającej specjalnym funduszem inwestycyjnym.
W wyroku wydanym w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft für Borsenkommunikation mbH, TSUE wskazał ponadto, iż: „(...) poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem, do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107 w rubryce «Administracja» (...)”.
Dodatkowo, jak wynika z przywołanego powyżej wyroku TSUE, wyliczenie zawarte w załączniku II do Dyrektywy UCITS nie jest wyczerpujące. Także w przypadku, gdyby dane usługi nie były wymienione we wskazanym załączniku II, mogą one zostać objęte zwolnieniem z opodatkowania podatkiem VAT, jako usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi. W wymienionym powyżej wyroku TSUE wskazał: „Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem «zarządzania» specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy.
Należy bowiem przypomnieć, że w pkt 26, 63 i 64 ww. wyroku w sprawie Abbey National Trybunał orzekł, iż nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów, wchodzą w zakres pojęcia «zarządzania» specjalnym funduszem inwestycyjnym. Nie ma więc większego znaczenia fakt, że – jak to miało miejsce w sprawie będącej przedmiotem postępowania głównego – zadanie wykonywania udzielanych przez GfBk zaleceń kupna i sprzedaży aktywów, po weryfikacji ich zgodności z ograniczeniami w zakresie inwestowania, należało do wspomnianego TFI”.
Wskazać należy także wyrok c. C-595/13 – Staatssecretaris van Financiën przeciwko Fiscale Eenheid X NV cs, w którym TSUE wskazał dodatkowo, że pod pojęciem zarządzania rozumieć należy również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów. Stanowisko prezentowane w orzecznictwie TSUE jest potwierdzane także w wyrokach sądów administracyjnych.
Przykładowo, w wyroku z 11 kwietnia 2019 r., sygn. I SA/Po 168/19 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uzasadniając stanowisko prawne odwołał się do innego orzeczenia TSUE: „W orzeczeniu z 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banąue Bruxelles Lambert SA (BBL) v. Państwo Belgijskie), definiującym pojęcie zarządzania, Rzecznik Generalny podkreślił: «Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi.
Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągnąć go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze».
Zdaniem pełnomocnika «transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę.
Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi VAT». (...) Sąd rozpatrujący przedmiotową sprawę w pełni podziela powyższe stanowisko. Nie ulega bowiem wątpliwości, że to usługi doradcze tworzące odrębną całość oraz dotyczące specyficznych i istotnych elementów związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi objęte są przedmiotowym zwolnieniem (usługi dedykowane). Usługi tego typu – zarządzania funduszem inwestycyjnym – mogą być ponadto powierzone osobom trzecim i powierzenie takie samo w sobie nie ma wpływu na możliwość zastosowania zwolnienia podatkowego – nie wyklucza bowiem takiej możliwości”.
W podobnym tonie wypowiedział się także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 1 sierpnia 2019 r., sygn. I SA/Kr 609/19, który wprost stwierdził: „Okoliczność, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawno-finansowej funduszu, nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem «zarządzania» specjalnym funduszem inwestycyjnym”, a także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 23 kwietnia 2018 r., sygn. I FSK 1028/16: „(...) Również to, że usługa nie wpływa bezpośrednio na prawną i ekonomiczną sytuację nabywającego (odpowiedzialność za ostateczną decyzję inwestycyjną ponosi zarządzający), nie czyni zasadnym oddalenia skargi. Kwestię tę analizował Rzecznik Generalny w sprawie C-275/11 GfBk, badając zarzut podniesiony przez Republikę Federalną Niemiec i Komisję, iż decyzje rodzące skutki prawne podejmowała spółka zarządzająca, a nie GfBk, co potwierdzałoby brak «zarzadzania» jako usługi specyficznej i wyodrębnionej dla celów art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy. Rzecznik Generalny zarzutu tego nie uwzględnił, uznając, że można przyjąć, że został on w dorozumiany sposób odrzucony także w wyroku w sprawie Abbey National, gdzie celnie wskazano, że: „gdyby zwolnienie ograniczone było do czynności mających wpływ na skład portfela, to zwolniona od podatku byłaby jedynie szczątkowa część czynności funduszu powierniczego)”.
W ocenie Wnioskodawcy, wszystkie usługi przedstawione w opisie stanu faktycznego mieszczą się łącznie w pojęciu zarządzania funduszem inwestycyjnym. Przedstawiony przez Wnioskodawcę katalog czynności zawiera zarówno czynności o charakterze zarządczym jak i decyzyjnym, a także czynności o charakterze zarządzania ryzykiem ASI. Zakres obowiązków Wnioskodawcy obejmował będzie m.in. negocjacje, udział i reprezentowanie ZASI, raportowanie zarządcze czy też zarządzanie ryzykiem w obszarze wyceny aktywów i pasywów ZASI.
Zdaniem Wnioskodawcy, wszystkie wskazane czynności mają kluczowe znaczenie z perspektywy funkcjonowania i zarządzania ASI (jako wehikułu inwestycyjnego). Na gruncie przedstawionego zdarzenia, należy wskazać, że w przypadku, gdy Wnioskodawca nie będzie wykonywał czynności przedstawionych w opisie zdarzenia, ZASI nie będzie w stanie samodzielnie wykonać wszystkich czynności zarządzania. Z tego wynika wniosek, że czynności Wnioskodawcy są właściwe dla działalności polegającej na zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi oraz tworzą odrębną całość, charakteryzującą się wartością dodaną dla ASI.
Dodatkowo, zdaniem Wnioskodawcy, jego usługom ze względu na niezastępowalny i stały charakter oraz powiązanie z przedmiotem działalności ASI i zarządzającego ASI nie można przypisać charakteru wyłącznie usług doradczych/administracyjnych – tego rodzaju podejście do usług Wnioskodawcy prowadziłoby bowiem do błędnego postrzegania faktycznej treści tych usług jako działalności drugorzędnej i wspierającej, co mogłoby powodować przyjęcie błędnego podejścia do ich opodatkowania podatkiem VAT.
Przechodząc do analizy drugiego ze wskazanych na początku uzasadnienia warunków, wskazać należy, iż przedmiotowemu zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisowo funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich częścią.
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi: ustawa określa zasady tworzenia i działania funduszy inwestycyjnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności przez fundusze zagraniczne i spółki zarządzające.
Zgodnie z art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach inwestycyjnych – ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym – rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.
Zgodnie z art. 8a ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
1. Alternatywna spółka inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2.
2. Alternatywna spółka inwestycyjna może prowadzić działalność w formie:
a) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej albo spółki europejskiej;
b) spółki komandytowej albo spółki komandytowo-akcyjnej, w których jedynym komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna albo spółka europejska.
3. Wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.
Jak wynika z opisu stanu faktycznego sprawy, ZASI jest alternatywną spółką inwestycyjną, a tym samym jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zawarł opisaną we wniosku Umowę z podmiotem będącym wewnętrznie zarządzającym Alternatywną Spółką Inwestycyjną, o której mowa w art. 8b ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Z uwagi na szczegółowe przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku, dotycząca świadczenia opisanych usług – została spełniona.
Podsumowując rozważania przedstawione w przywołanych powyżej orzeczeniach TSUE oraz sądów administracyjnych, dokonać można następującego usystematyzowania.
· Dyrektywa VAT w art. 135 ust. 1 lit g) przewiduje, iż zwalnia się od opodatkowania podatkiem VAT zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie, natomiast ustawa o VAT w art. 43 ust. 1 pkt 12) precyzuje, iż zwolnienie przysługuje w odniesieniu do usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
· Art. 4 ust. 1 lit. w) Dyrektywy ZAFI wprowadza definicję „zarządzania AFI”, zgodnie z którą oznacza ono „wykonywanie przynajmniej funkcji w zakresie zarządzania portfelem, o których mowa w pkt 1 lit. a) lub b) załącznika I, na rzecz jednego lub większej liczby AFI”. Zgodnie zaś z pkt. 1 załącznika I do Dyrektywy ZAFI, minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego, które musi wykonywać ZAFI, zarządzając AFI, to (a) zarządzanie portfelami inwestycyjnymi; (b) zarządzanie ryzykiem.
· Podobne rozwiązanie zostało przyjęte w ustawie o funduszach, której art. 8b ust. 1 przewiduje, iż zarządzający ASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem.
· Przedstawiona powyżej definicja oraz wskazany minimalny zakres czynności służą identyfikacji podmiotu jako zarządzającego alternatywnym funduszem inwestycyjnym (ZASI). Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia, będącego przedmiotem złożonego wniosku, objęte przedmiotowym pytaniem czynności Wnioskodawcy świadczone są na rzecz podmiotu wypełniającego powyższą definicję.
· Wskazane w załączniku I do Dyrektywy ZAFI czynności nie wprowadzają ograniczenia czynności zarządzania, wykonywanych przez zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi wyłącznie do zarządzania portfelami inwestycyjnymi lub zarządzania ryzykiem.
· Jak zostało już wskazane w uzasadnieniu złożonego wniosku, zgodnie z załącznikiem II do Dyrektywy UCITS, w skład zbiorowego zarządzania portfelem wchodzą m.in. (pokrywające się w znacznej mierze z zakresem przewidzianym w załączniku I do Dyrektywy ZAFI) następujące czynności: (...) obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem (...).
· Zgodnie z wypracowanym orzecznictwem TSUE przyjmuje się, że autonomiczne pojęcie zarządzania może obejmować różne, odrębne od ściśle rozumianego pojęcia zarządzania funduszami i zarządzania portfelami czynności. Jedynym warunkiem, jaki musi zostać spełniony dla możliwości zastosowania wobec tych usług zwolnienia z VAT jest to, aby usługi te spełniały szczególnie istotne funkcje dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi.
· Ponadto, w orzeczeniu z 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 Abbey National plc w sposób bezpośredni odniesiono się do usług rachunkowo – księgowych. W wyroku tym wskazano, że pojęcie zarządzania funduszami, rozumiane zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT, obejmuje również usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy bez względu na podmiot wykonujący te czynności. Powyższe prowadzi do wniosku, że zakresem zwolnienia usług zarządzania ASI, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT objęty jest szereg czynności, składających się na kompleksową usługę zarządzania.
Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych.
· Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z 13 grudnia 2019 r., sygn. III SA/Wa 1187/19.
· Identyczne stanowisko zajął także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 23 października 2019 r., sygn. III SA/Wa 530/19 oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 2 października 2019 r., sygn. I SA/Wr 370/19.
Wskazane powyżej wyroki choć odnoszą się do usług prawnych znajdują zastosowanie także do usług księgowych. Co istotne, w związku z przewidzianą w art. 70g ustawy o funduszach możliwością powierzenia przez ZASI części czynności wchodzących w skład usługi zarządzania ASI podmiotom zewnętrznym, zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT obejmuje wszystkie podmioty, wykonujące przedmiotowe czynności na podstawie umowy z ZASI.
W zakres zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust 1 pkt 12) ustawy o VAT, wchodzą wszelkie czynności związane z działalnością funduszu, pod warunkiem, że – jak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 lutego 2018 r., sygn. I FSK 634/16 – stanowią one w globalnej ocenie odrębną całość oraz spełniają szczególne i istotne funkcje z zakresu zarządzania funduszami inwestycyjnymi (tak też: Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 stycznia 2016 r., sygn. I FSK 1915/14).
Dodatkowo, jak wynika z orzecznictwa TSUE, w celu ustalenia, czy dane usługi świadczone przez osobę trzecią podlegają zwolnieniu z VAT, należy każdorazowo badać, czy są one nierozerwalnie związane z działalnością właściwą dla funduszy, a ich skutkiem jest realizacja szczególnych i istotnych funkcji zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym.
Z zebranego orzecznictwa sądów administracyjnych oraz TSUE wynikają zatem następujące wnioski:
a) o możliwości zastosowania tego zwolnienia nie decyduje status podatnika będącego usługodawcą, ale wyłącznie rodzaj i zakres podejmowanych czynności (świadczonych usług);
b) zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT dotyczy usług, które stanowią odrębną całość oraz są specyficzne i istotne w kontekście działalności funduszu inwestycyjnego, usługi takie powinny mieć realny wpływ na funkcjonowanie funduszu;
c) dla uznania możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT przewidzianego w art. 43 ust 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT nie jest konieczne, aby usługi świadczone przez podatnika dotyczyły wyłącznie działalności inwestycyjnej funduszu, a zatem dotyczyły ściśle zarządzania portfelem inwestycyjnym lub zarządzania ryzykiem.
Tak wskazano m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 1 sierpnia 2019 r., sygn. I SA/Kr 609/19. Cytowane orzeczenie potwierdza, że przedmiotowe zwolnienie obejmuje także czynności o charakterze administracyjnym (w tym w zakresie obsługi księgowej funduszu w procesie inwestycyjnym).
W odniesieniu do powyższego, w kontekście opisu zdarzenia przedstawionego w złożonym wniosku, Wnioskodawca wskazuje, że w odniesieniu do czynności, jakie Spółka będzie wykonywać na rzecz ZASI na podstawie zawartej Umowy, wszystkie przedstawione powyżej kryteria zostają spełnione, a zatem w pełni uzasadniony jest pogląd Wnioskodawcy, iż możliwe jest zastosowanie do tych czynności zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12) lit. a) ustawy o VAT.
W pierwszej kolejności Wnioskodawca wskazuje, że usługi świadczone na rzecz ZASI polegają nie tylko na kompleksowej obsłudze finansowo-księgowej funduszu oraz realizowanych inwestycji, ale zawierają także czynności potrzebne ZASI do zarządzania portfelem inwestycyjnym oraz zarządzania ryzykiem. Dodatkowo, usługi wykonywane przez Wnioskodawcę będą obejmowały sytuacje podejmowania wiążących decyzji w imieniu czy też na rzecz ZASI, np. poprzez negocjacje, udział i reprezentowanie ZASI w negocjacjach dotyczących inwestycji czy też reprezentowanie ASI na zewnątrz wobec organów administracji publicznej. Po drugie, usługi świadczone przez Wnioskodawcę są niewątpliwie czynnościami stanowiącymi dającą się wyodrębnić całość, a także pełnią one specyficzne i istotne funkcje w kontekście działalności funduszu inwestycyjnego – odnoszą się bowiem do kluczowego aspektu działalności ASI, jakim jest podejmowanie i realizacja procesu inwestycyjnego. Należy bowiem podkreślić, że bez wycen przedsiębiorstw, składników majątku, analiz finansowych, ocen projektów inwestycyjnych, analizy potencjalnych ryzyk związanych z inwestycją, rekomendacji dotyczących opracowania propozycji strategii inwestycyjnych, tworzeniem stosownych dokumentów związanych z ZASI umów o dofinansowanie, reprezentowaniem ZASI na zewnątrz wobec organów administracji publicznej itp., nie jest bowiem możliwe poprawne i skuteczne zarządzanie ZASI.
Podkreślenia wymaga, że bez czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę, ZASI nie byłyby wstanie realizować działalności inwestycyjnej. Oferowane usługi mają realny wpływ na funkcjonowanie funduszu – co więcej, ich realizacja jest niezbędna celem zapewnienia działalności funduszu. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy zawartej z ZASI należy uznać za specyficzne, gdyż pozostają nierozerwalnie związane z zarządzaniem i działalnością funduszu. Usługi te wykonywane są przy uwzględnieniu rodzaju działalności ZASI, a w osi świadczonych usług pozostaje prowadzona działalność inwestycyjna.
Prezentowane przez Wnioskodawcę stanowisko znajduje zatem potwierdzenie zarówno w orzecznictwie TSUE oraz sądów administracyjnych, jak również w wydawanych aktualnie przez organy podatkowe interpretacjach indywidualnych, które to interpretacje potwierdzają możliwość zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, szeroko rozumianych usług wykonywanych na rzecz funduszy inwestycyjnych, świadczonych na podstawie umów zawartych z ZASI.
Stanowisko takie zostało przedstawione m.in. w następujących interpretacjach indywidualnych:
-Interpretacja Indywidualna - pismo z 7 grudnia 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.708.2023.1.JS;
-Interpretacja Indywidualna – pismo z 30 października 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.389.2023.2.AK;
-Interpretacja Indywidualna – pismo z 8 czerwca 2021 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP4 3.4012.234.2021.1.KM;
-Interpretacja Indywidualna – pismo z 18 czerwca 2021 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP4-3.4012.236.2021.1.IG;
-pismo z dnia 21 stycznia 2020 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4.4012.671.2019.2.AK;
-Interpretacja Indywidualna – pismo z 14 lipca 2020 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0111-KDIB3-1.4012.293.2020.1.IK;
-Interpretacja Indywidualna – pismo z 30 listopada 2020 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej – 0114-KDIP4.4012.9.2019.9.RK;
-Interpretacja Indywidualna – pismo z 6 listopada 2020 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej – 0111-KDIB3-1.4012.633.2020.1.KO;
-Interpretacja Indywidualna – pismo z 1 grudnia 2020 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej – 0114-KDIP4-3.4012.478.2020.1.DS.
Mając powyższe na względzie, niewątpliwie świadczenie usług opisanych w stanie faktycznym złożonego wniosku o interpretację dla ZASI będącej alternatywnym funduszem inwestycyjnym korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o podatku VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.
Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.
Podkreślić należy, że nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosowanie do ust. 2 powołanego artykułu:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy wskazane w opisie usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz wewnętrznie zarządzanej ASI, wynikające z zawartej pomiędzy stronami umowy, korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12) lit. a), b) ustawy.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi zarządzania:
a) funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
b) portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.
Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy:
Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:
1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2)usług doradztwa;
3)usług w zakresie leasingu.
Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.
Jednocześnie zwrócić należy uwagę na przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym:
Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:
1) jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;
2) złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.
Zgodnie z art. 43 ust. 23 ww. przepisu:
Podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.
Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.
Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.
Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy, uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:
- przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania, oraz
- podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich części.
Przepisy ustawy nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.) zwanej dalej: Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:
Państwa członkowskie zwalniają zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.
W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 Szóstej Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.
Z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).
Stosownie do art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE:
Działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II.
Załącznik II do tej dyrektywy określa funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Są to odpowiednio:
- zarządzanie inwestycjami,
- administracja:
a)obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
b)zapytania klientów;
c)wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
d)monitorowanie przestrzegania uregulowań;
e)prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
f)wypłata zysków;
g)emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
h)rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
i)prowadzenie ksiąg,
- wprowadzanie do obrotu.
Wskazana wyżej definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy.
W kwestii wyjaśnienia pojęcia „zarządzania funduszem” w odniesieniu do przedmiotowej sprawy, należy również wskazać kolejne ugruntowane orzecznictwo TSUE (m.in. w sprawach C-8/03, Banque Bruxelles Lambert S.A. z 21 października 2004 r., C-169/04 z 4 maja 2006 r. w sprawie Abbey National plc., czy C-275/11 GfBk z 7 marca 2013 r.).
Z orzeczenia w sprawie C-8/03, Banque Bruxelles Lambert SA, wynika, że zwolnienie dotyczy tych transakcji, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi.
Doprecyzowania powyższej definicji dokonał TSUE w orzeczeniu z 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04, Abbey National. TSUE w tym wyroku, w pkt 26, 63 i 64, orzekł, że nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów, wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym. TSUE wyraźnie wskazał, że aby usługi te podlegały zwolnieniu od opodatkowania VAT, powinny tworzyć odrębną całość, która – jeśli ją oceniać globalnie – w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu art. 135 ust. 1 lit. g) dyrektywy 2006/112/WE.
W powyższym wyroku TSUE wskazał zatem na to, że zwolnienie wynikające z analizowanego przepisu dyrektywy 2006/112/WE ma charakter przedmiotowy, nie zaś podmiotowy. Oznacza to, że niezależnie od statusu i formy prawnej podmiotu świadczącego usługi na rzecz funduszu inwestycyjnego, jeśli czynności te jako kompleksowy zespół specyficznych dla funduszu świadczeń wpisywać się będą w zakres czynności, które podmiot bezpośrednio zarządzający funduszami wykonuje w ramach swojej działalności inwestycyjnej, to usługa taka powinna podlegać zwolnieniu z opodatkowania VAT.
Natomiast przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE w orzeczeniu z 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11, GfBk, była kwestia możliwości zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT usług doradczych świadczonych przez GfBk na rzecz funduszu inwestycyjnego. W tej sprawie Trybunał rozważył kwestię możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania VAT dla świadczenia usług doradztwa inwestycyjnego przez spółkę świadczącą usługi doradztwa giełdowego, które jednak nie mieściły się w katalogu funkcji wchodzących w skład zbiorowego zarządzania portfelem w rozumieniu Załącznika II do dyrektywy 2009/65/WE w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych, odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe. Jakie czynności wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem zawiera Załącznik II Dyrektywy UCITS wymieniono powyżej. Trybunał w orzeczeniu tym podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynności „zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym” i stwierdził, że „okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy (...). Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d)”.
Z uwagi na powyższe przepisy oraz przedstawiony opis sprawy, stwierdzić należy, że czynności, które będą Państwo świadczyć, tj.: kompleksowa obsługa finansowo-księgowa ASI wskazana w złożonym wniosku; raportowanie zarządcze; prowadzenie Rejestru Inwestorów; rozliczanie dotacji; przygotowywanie dokumentacji na potrzeby odbiorców zewnętrznych np: bank, inwestor; zadania z zakresu wnioskowania o pomoc de minimis; sporządzanie deklaracji oraz korekt deklaracji CIT, VAT JPK; sporządzanie deklaracji i korekt deklaracji ZUS, PIT, sporządzanie list płac oraz korekt list płac; przygotowanie dokumentów korporacyjnych (np. źródłowe dokumenty do zgłoszenia zmian w KRS/uchwały), umowy, porady prawne; opracowywanie raportów, przygotowywanie materiałów związanych z prowadzonymi projektami oraz inwestycjami; w tym w szczególności zbieranie danych finansowych ze spółek portfelowych, omawianie prognoz finansowych z zarządami spółek oraz przygotowywanie rekomendacji dotyczących wycen do wartości godziwej poszczególnych podmiotów, w które zainwestował Wnioskodawca; negocjacje, udział i reprezentowanie ZASI w negocjacjach dotyczących inwestycji; budowanie relacji z inwestorami i koinwestorami; wykonywanie na rzecz ZASI czynności administracyjnych; (wsparcie w komunikacji z audytorem spółki, KNF, US, PFR i inne instytucje), tworzenie szczegółowych modeli finansowych, analiz finansowych i raportów analitycznych; analiza potencjalnych ryzyk związanych z inwestycją; doradztwo ASI oraz przygotowanie dla ASI rekomendacji dotyczących opracowywania propozycji strategii inwestycyjnych dotyczących lokowania aktywów ASI (w tym dotyczące zarządzania środkami pieniężnymi); modelowanie wyniku funduszy inwestycyjnych bazując na projekcjach przychodów z inwestycji, analiza wyników inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych, mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE.
Ponadto, jak wynika z opisu sprawy, wymienione wyżej usługi są świadczone przez Spółkę na podstawie umowy zawartej z ZASI. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę spełniają szczególne i istotne funkcje dla całej działalności ZASI, w konsekwencji czego mają realny wpływ na funkcjonowanie funduszu. Usługi te stanowią wsparcie ZASI w jej bieżącej działalności, a także wsparcie w zarządzaniu portfelem inwestycyjnymi ZASI i ryzykiem inwestycyjnym. Wskazane usługi są świadczone na rzecz ZASI wyłącznie przez Wnioskodawcę i stanowią świadczenia w zakresie czynności zarządzania oraz obsługi finansowo-księgowej – związanych z zarządzaniem ASI.
Opisane usługi zawierają się w załączniku II do Dyrektywy 2009/65/WE. W konsekwencji, spełniony zostanie warunek przedmiotowy dla zastosowania zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy dla ww. usług.
Usługi te będą zwolnione od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie kryterium podmiotowe. Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.
Pod pojęciem przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy rozumieć przepisy ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1034) – dalej jako u.f.i., a także akty wykonawcze wydane na podstawie przepisów tej ustawy.
Zgodnie z art. 1 u.f.i.:
Ustawa określa zasady tworzenia i działania funduszy inwestycyjnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności przez fundusze zagraniczne i spółki zarządzające.
W myśl art. 38 ust. 1 u.f.i.:
Towarzystwem funduszy inwestycyjnych może być wyłącznie spółka akcyjna z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 45 ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez towarzystwo).
Jak stanowi art. 39 ust. 1 u.f.i.:
Siedziba zarządu towarzystwa powinna znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Natomiast art. 5 u.f.i. stanowi, że:
Siedzibą i adresem funduszu inwestycyjnego jest siedziba i adres towarzystwa będącego jego organem.
Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 9 u.f.i.:
Ilekroć w ustawie jest mowa o funduszu zagranicznym – rozumie się przez to fundusz inwestycyjny otwarty lub spółkę inwestycyjną, które uzyskały zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.
Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 7 u.f.i.:
Ilekroć w ustawie jest mowa o państwie członkowskim – rozumie się przez to państwo inne niż Rzeczpospolita Polska, które jest członkiem Unii Europejskiej.
U.f.i. wyraźnie rozróżnia zatem pojęcie „funduszu inwestycyjnego” oraz „funduszu zagranicznego”.
Zagraniczne alternatywne fundusze inwestycyjne zostały zdefiniowane w u.f.i. pod pojęciem „unijnego AFI”. Zgodnie z art. 2 pkt 10b u.f.i.:
Ilekroć w ustawie jest mowa o unijnym AFI – rozumie się przez to alternatywny fundusz inwestycyjny, który został zarejestrowany jako alternatywny fundusz inwestycyjny przez właściwy organ w państwie członkowskim lub uzyskał zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności jako alternatywny fundusz inwestycyjny, a w przypadku braku wymogu uzyskania zezwolenia lub rejestracji - prowadząc taką działalność, ma siedzibę na terytorium państwa członkowskiego.
Natomiast na potrzeby u.f.i. za alternatywny fundusz inwestycyjny uznaje się fundusze inwestycyjne typu „specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty” oraz „fundusz inwestycyjny zamknięty” (art. 3 ust. 4 pkt 2 u.f.i.) oraz alternatywną spółkę inwestycyjną (art. 8a ust. 1 u.f.i.).
Mając powyższe na uwadze, fundusze zagraniczne oraz unijne AFI nie mieszczą się w zakresie pojęciowym „fundusze inwestycyjne, alternatywne fundusze inwestycyjne (…) w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy.
Uwzględniając powyższe, ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy, mogą korzystać czynności zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. W konsekwencji, powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do funduszy mających siedzibę za granicą.
Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ww. ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Zgodnie z art. 2 pkt 10a u.f.i.:
Ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym – rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.
W myśl art. 3 ust. 1 u.f.i.:
Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.
Jak stanowi art. 3 ust. 3 u.f.i.:
Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.
Zgodnie z art. 3 ust. 4 u.f.i.:
Fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:
1)fundusz inwestycyjny otwarty;
2)alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.
Według art. 8a ust. 1 u.f.i.:
Alternatywna spółka inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2.
Stosownie do art. 8a ust. 2 u.f.i.:
Alternatywna spółka inwestycyjna może prowadzić działalność w formie:
1) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej albo spółki europejskiej;
2) spółki komandytowej albo spółki komandytowo-akcyjnej, w których jedynym komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna albo spółka europejska.
W oparciu o treść art. 8a ust. 3 u.f.i.:
Wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.
Na podstawie art. 8b ust. 1 u.f.i.:
Zarządzający ASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem.
W myśl art. 8b ust. 2 u.f.i.:
Zarządzającym ASI może być, wyłącznie:
1) w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 1 – spółka kapitałowa będąca alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI;
2) w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 2 – spółka kapitałowa będąca komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, prowadząca działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI.
Zgodnie z art. 70a ust. 1 u.f.i.:
Zarządzającym ASI może być wyłącznie spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 70e ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI).
Stosownie do art. 70a ust. 2 u.f.i.:
Na warunkach określonych w rozdziale 3, w przypadku zarządzania portfelami inwestycyjnymi o niskiej wartości, spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może wykonywać działalność określoną w art. 70e ust. 1 jako zarządzający ASI bez zezwolenia Komisji, po uzyskaniu wpisu do rejestru zarządzających ASI.
Ponadto, w myśl art. 70e ust. 1 i 2 u.f.i.:
Przedmiotem działalności zarządzającego ASI może być wyłącznie zarządzanie alternatywną spółką inwestycyjną, w tym wprowadzanie tej spółki do obrotu, oraz, z zastrzeżeniem ust. 2, zarządzanie unijnym AFI, w tym wprowadzanie tych AFI do obrotu.
Zarządzanie unijnym AFI może być przedmiotem działalności wyłącznie zewnętrznie zarządzającego ASI, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI.
Stosownie do art. 70g ust. 1 u.f.i.:
Zarządzający ASI może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez tego zarządzającego.
W analizowanej sprawie zawrą Państwo umowę o świadczenie usług z podmiotem będącym wewnętrznie zarządzającym Alternatywną Spółką Inwestycyjną, o którym mowa w art. 8b ust. 2 pkt 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. ZASI jest podmiotem wpisanym do rejestru zarządzających Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ustawą o funduszach (data wpisu (...).). ZASI ma siedzibę i adres na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zatem biorąc pod uwagę wyżej powołane przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych stwierdzić należy, że również przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku, dotycząca świadczenia opisanych usług będzie spełniona.
Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz wnioski płynące z powołanych powyżej przepisów jak również orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że usługi, które będą świadczone przez Państwa na rzecz wewnętrznie zarządzającej ASI, wynikające z zawartej pomiędzy stronami umowy, mieszczą się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy. W konsekwencji, świadczone usługi będą korzystały ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie ww. przepisu.
Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W szczególności interpretację oparto na informacjach, że zawrą Państwo umowę o świadczenie usług z podmiotem będącym wewnętrznie zarządzającym Alternatywną Spółką Inwestycyjną, o których mowa w art. 8b ust. 2 pkt 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. ZASI jest podmiotem wpisanym do rejestru zarządzających Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ustawą o funduszach (data wpisu (...).). ZASI ma siedzibę i adres na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).