Podatek od towarów i usług dotyczący braku opodatkowania opłaty rezerwacyjnej oraz opłat dodatkowych nakładanych przez Hotel w wyniku rezygnacji z rezerwacji lub dokonanych szkód.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 czerwca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 6 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej (przekazany przez Urząd Skarbowy), który dotyczy podatku do towarów i usług w zakresie:

·braku opodatkowania opłaty za anulowanie rezerwacji i/lub rezygnację z usługi hotelowej/zakwaterowania (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),

·braku opodatkowania opłaty za szkody, zniszczenia i dodatkowe sprzątanie (pytanie oznaczone we wniosku nr 2),

·możliwości potraktowania opłaty za nieterminowe anulowanie rezerwacji i/lub rezygnację z usługi (równoważną karze – która to nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT) w przypadku zatrzymania zaliczki przez Spółkę i zaliczenia jej na poczet opłaty za rezygnację Klienta z nabycia usług, i w konsekwencji do wystawienia faktury korygującej zmniejszającej wartości podatku wykazanego na fakturze zaliczkowej, mimo nie zwracania Klientowi zaliczki (pytanie oznaczone we wniosku nr 3),

·możliwości ujmowania kwoty opłat za nieskorzystanie z usług, wymienionych w pytaniu 1 i 2 na wystawionych fakturach lub paragonach fiskalnych ze stawką NP – nie podlega opodatkowaniu VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca (dalej: „Spółka”, „Wnioskodawca”) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”) i prowadzi działalność gospodarczą między innymi w zakresie prowadzenia hotelu, centrum konferencyjno-bankietowego oraz punktów gastronomicznych (restauracji i baru). W ramach prowadzonej działalności Spółka świadczy dla swoich gości usługi zakwaterowania (określone w ramach klasyfikacji PKD symbolem 55.10.Z „Hotele i podobne obiekty zakwaterowania”) oraz związane z nimi (np. czyszczenia odzieży, wynajmu miejsc parkingowych, itp.), usługi organizacji konferencji (PKD 82.30.Z „Działalność związana z organizacją targów, wystaw i konferencji”), wynajmu sal konferencyjnych i sprzętu konferencyjnego, usługi gastronomiczne (PKD 56.10.A „Restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne”).

Spółka świadczy swoje usługi zarówno dla Klientów indywidualnych (osób fizycznych), jak i firm (osób prawnych), zarówno krajowych, jak i zagranicznych (dalej: „Klient”, „Gość”, „Klienci”).

Sprzedaż poszczególnych usług ewidencjonowana jest za pomocą dwóch systemów sprzedażowych:

1)A – służący do ewidencji sprzedaży punktów gastronomicznych (bar, restauracja i punkt bankietowy),

2)B – służący do ewidencji sprzedaży recepcji i bankietów.

Oba systemy są połączone i zintegrowane przy pomocy sieci teleinformatycznej umożliwiającej przesyłanie danych z A do B.

Sprzedaż Spółki dokonana przez powyższe systemy dokumentowana jest w następujący sposób:

1)system B umożliwia wystawienie trzech rodzajów dokumentów:

a)faktur – w przypadku dokumentowania sprzedaży na rzecz osób prawnych,

b)faktur korygujących – w przypadku konieczności korekty sprzedaży na rzecz osób prawnych,

c)rachunków informacyjnych – w przypadku dokumentowania sprzedaży na rzecz osób fizycznych. W tym przypadku każdorazowa sprzedaż jest także dodatkowo ewidencjonowana na urządzeniach fiskalnych generujących paragony fiskalne,

2)system A umożliwia wystawienie tylko paragonów fiskalnych na rzecz osób fizycznych. W przypadku chęci otrzymania faktury na rzecz osoby prawnej/firmy, zgłoszonej przez Klienta przed zamknięciem rachunku gastronomicznego, stosowne pozycje rachunku są transferowane do systemu B, gdzie wystawiana jest faktura.

Głównym systemem służącym do ewidencji globalnej sprzedaży jest system B, w którym odnotowywana jest cała operacyjna sprzedaż Spółki, zarówno dotycząca usług hotelowych jak i konferencyjno-bankietowych (ewidencjonowanych bezpośrednio w tym systemie), jak  i usług gastronomicznych ewidencjonowanych w systemie A i następnie przenoszonych na koniec każdego dnia za pomocą sieci informatycznej do systemu B.

Wnioskodawca należy do międzynarodowej sieci (…) i musi korzystać z wybranych przez właściciela w porozumieniu z firmą zarządzającą (…), systemów ewidencjonowania sprzedaży i wystawiania faktur (B, A). Ze względu, że system B jest systemem międzynarodowym, przeznaczonym do stosowania w różnych krajach, w oparciu o różne uregulowania prawne i podatkowe, nie ma możliwości generowania w nim innych dokumentów poza wymienionymi powyżej (faktury, faktury korygujące, rachunki informacyjne), np. not obciążeniowych dokumentujących sprzedaż niepodlegającą opodatkowaniu VAT.

W bieżącej działalności Spółka ma do czynienia z różnymi sytuacjami i zdarzeniami wymagającymi udokumentowania pobieranych opłat, które nie zawsze mają odzwierciedlenie w świadczeniu usług lub dostawie towarów:

1) Klienci planując skorzystanie z usług zakwaterowania oferowanych przez hotel dokonują wyboru konkretnego standardu pokoju i terminu swojego pobytu, po ustalonej z góry cenie. Spółka chcąc zapewnić sobie maksymalizację obłożenia pokoi hotelowych stosuje politykę bezkosztowej anulacji rezerwacji w określonym terminie, tzw. „rezerwacja standardowa”. Oznacza to, że Klient rezerwując pokój musi dokonać wpłaty zaliczki lub podać dane karty płatniczej niezbędne do ewentualnego jej obciążenia stosowną kwotą. W przypadku wpłaty zaliczki wystawiany jest dokument (faktura lub paragon fiskalny) odzwierciedlający otrzymanie takiej zaliczki, która to kwota zaliczki następnie pomniejsza finalną fakturę obrazującą wykonaną usługę. Klient często do z góry określonego terminu ma możliwość anulowania rezerwacji bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów – w takim wypadku zaliczka jest zwracana i wystawiana jest faktura korygująca do faktury zaliczkowej (w przypadku otrzymania przedpłaty w formie przelewu lub gotówki) lub karta płatnicza nie jest obciążana żadną opłatą (w przypadku zastosowania wstępnej blokady środków, która nie oznacza ich przekazania na rachunek Spółki). Klienci mogą także często wybrać opcję rezerwacji pokoju po korzystniejszej cenie, ale bez żadnej możliwości bezkosztowej anulacji takiej rezerwacji, tzw. „rezerwacja gwarantowana”. W każdym przypadku warunki rezerwacji, opcje płatności oraz polityka anulacji są jasno określona i Klient świadom jest konsekwencji finansowych danego wyboru. W przypadku wybrania przez Klienta opcji rezerwacji gwarantowanej lub przekroczenia umówionego terminu bezkosztowej anulacji w przypadku rezerwacji standardowej Klient nadal może zrezygnować z zamówionego pokoju, ale w takim wypadku Spółka nie zwraca wpłaconej zaliczki lub finalnie obciąża kartę kredytową kwotą zamówionego wcześniej pokoju i wystawia fakturę lub paragon fiskalny (wraz z rachunkiem informacyjnym) za opłatę za niedojazd (tzw. „no-show charge”) wykazując tę pozycję ze stawką NP (nie podlega opodatkowaniu VAT). Ze względu na stosowanie międzynarodowego oprogramowania, nie ma możliwości generowania not obciążeniowych, stąd pozycja taka musi być wykazana na fakturze, celem udokumentowania przez Spółkę zastosowanej opłaty, a jednocześnie dostarczenia Klientom dokumentu rozliczającego pobrane kwoty. Rachunki informacyjne do paragonów fiskalnych wystawiane są zwyczajowo dla wszystkich Klientów indywidualnych (osób fizycznych), gdyż szczególnie dla osób z zagranicy sam paragon fiskalny nie zawiera wielu danych im niezbędnych i jest zbyt mało precyzyjny (brak jest tam danych dotyczących gościa, numeru pokoju, dat pobytu, bardziej detalicznego opisu usług, które to dane czytelnie i często także w języku angielskim mogą być zaprezentowane jedynie na rachunkach informacyjnych). Rachunki te z założenia nie są dokumentami księgowymi, ani podatkowymi, na podstawie których rozlicza się przychody lub ewidencjonuje podatki, mają na celu tylko bardziej szczegółową prezentację danych pobytowych gości i są zwyczajowymi dokumentami w branży hotelowej na całym świecie.

Sama opłata za rezerwację nie stanowi dla Spółki wynagrodzenia za utrzymanie rezerwacji, ponieważ nie jest ona pobierana w sytuacji pojawienia się Klienta i skorzystania z usługi hotelowej. W takiej sytuacji Klient obciążany jest tylko kwotą usługi hotelowej/zakwaterowania.

Późne odwołanie rezerwacji standardowej często wiąże się z tym, że Spółka traci możliwość wynajęcia danego pokoju na rzecz innych potencjalnych Klientów, przez co nie może wygenerować założonego w momencie rezerwacji przychodu. Z drugiej strony Wnioskodawca musi ponieść pewne koszty związane z utrzymaniem gotowości dostępności danej ilości pokoi, m.in. zapewnieniem odpowiedniej temperatury pomieszczenia, zaplanowaniem obecności odpowiedniej ilości pracowników, zabezpieczeniem stosownej ilości jedzenia na śniadanie związane z usługą hotelową, itp. Opłata pobierana za anulowanie rezerwacji (gwarantowanej lub standardowej, ale po terminie) stanowi dla Spółki formę rekompensaty finansowej za poniesione przez Spółkę koszty i utracone korzyści z tytułu niewyświadczenia usług hotelowych. Opłata taka ma także na celu zdyscyplinowanie Klientów i zmotywowanie ich do rozważnego i przemyślanego dokonywania rezerwacji.

W skrajnych przypadkach wysokiego obłożenia zdarza się także i tak, że Spółka dysponując takim wolnym pokojem udostępnia go w miarę zapotrzebowania innym Klientom, dlatego są sytuacje, że za jeden pokój, w tym samym okresie wystawiane są dwie faktury za:

a)opłatę za niedojazd – dla Klienta, który nie dokonał w umówionym czasie anulacji swojej rezerwacji standardowej lub wybrał opcję rezerwacji gwarantowanej i nie pojawił się w hotelu,

b)usługę zakwaterowania – dla Klienta, któremu został sprzedany wolny pokój udostępniony do sprzedaży w związku z niewykorzystaniem go przez Klienta z pkt. 1.

Nadmienić należy, że są to incydentalne sytuacje spowodowane dużym zainteresowaniem usługami hotelowymi w danym terminie, jednak w przeważającej większości przypadków dany pokój, do którego nie przyjechał Klient pozostaje ostatecznie niewykorzystany  i niesprzedany.

Podobnie ma miejsce sytuacja w przypadku usług wynajmu sal konferencyjnych  i gastronomicznych oraz innych rezerwowanych z góry usług. W tej sytuacji w umowach  z Klientami zawarty jest harmonogram bezkosztowych anulacji zamówionych usług, według którego Klient może do ustalonej daty zrezygnować z zamówionej sali, usług gastronomicznych i innych usług bez ponoszenia jakichkolwiek opłat. W przypadku anulowania takiej rezerwacji po tym terminie Klient jest obciążany opłatą za niedojazd  (tzw. „no-show charge”) wykazywaną na fakturze lub paragonie fiskalnym ze stawką NP  (nie podlega opodatkowaniu VAT).

2) Zdarzają się sytuacje, gdy Spółka jest zmuszona obciążyć swoich Klientów opłatami za:

a)dokonane zniszczenia w mieniu Wnioskodawcy, np. mebli, wyposażenia, samego pokoju (m.in. ścian, drzwi), infrastruktury parkingowej, ogrodzenia terenu, itp.,

b)wyłączenie pokoju ze sprzedaży spowodowane paleniem wyrobów tytoniowych w pokoju (gdyż na terenie całego hotelu obowiązuje zakaz używania takiego typu wyrobów) – pokój taki często należy dodatkowo posprzątać, ponownie wyprać pościel, wywietrzyć, aby pozbyć się zapachu dymu tytoniowego. Pokój taki staje się czasowo niedostępny do sprzedaży dla innych Klientów,

c)dodatkowe sprzątanie, w szczególności pokoi, ale także innych przestrzeni wspólnych, takich jak korytarze, lobby, restauracja, w sytuacji ponadnormatywnego i skrajnego zabrudzenia tych obszarów przez Klientów, często związanego z ich niestosownym zachowaniem.

Opłata, jaką obciążany jest Klient w wymienionych powyżej przypadkach stanowi dla Spółki rekompensatę za poniesione koszty naprawy lub wymiany zniszczonych sprzętów, wyłączenia pokoju ze sprzedaży lub dodatkowego sprzątania bardziej niż zwyczajowo zabrudzonych przestrzeni.

W uzupełnieniu do wniosku udzielili Państwo odpowiedzi na zadane w wezwaniu przez organ pytania:

1.W związku ze wskazaniem w opisie sprawy:

a)Czy faktyczne obciążenie ww. Opłatami wynika z umowy lub innego dokumentu (regulaminu) i czy Kupujący usługę ma możliwość zapoznania się z tym dokumentem przed decyzją zakupu usługi w Państwa hotelu?

Odp. Obciążenie dodatkowymi Opłatami wynika z regulaminu hotelu, z którym Kupujący ma możliwość zapoznania się w każdej chwili w hotelu. Klauzula  o możliwości pobrania dodatkowych opłat ujęta jest także na karcie meldunkowej,  z którą Klient zapoznaje się po przybyciu do hotelu i która jest przez niego podpisywana.

W przypadku palenia wyrobów tytoniowych, w każdym pokoju znajduje się wyraźnie oznaczona informacja o zakazie palenia wraz z podaniem kwoty kary, której możliwość naliczenia zastrzega sobie hotel za złamanie tego zakazu.

b)W jaki sposób są kalkulowane powyższe Opłaty i od czego uzależniona jest ich wysokość?

Odp. Opłaty za złamanie zakazu palenia wyrobów tytoniowych są określone na dodatkowych informatorach umieszczonych w każdym pokoju. W przypadku opłat za zniszczenia lub dodatkowe sprzątanie opłaty takie są każdorazowo szacowane przez osoby zajmujące się daną tematyką (Dział Techniczny, Dział (…), Dyrekcja Hotelu), w zależności od charakteru, zakresu i przedmiotu zniszczeń lub zanieczyszczeń, w oparciu o koszt niezbędnych materiałów potrzebnych do przywrócenia stanu poprzedniego wraz z kosztem robocizny lub w oparciu o skalę zabrudzeń, stopień trudności ich usunięcia, a także długość okresu wyłączenia przestrzeni/pokoju ze sprzedaży (utracone dochody).

c)Czy umowa/regulamin przewiduje, że usługiobiorca może sam dokonać naprawy szkody wyrządzonej w Państwa lokalu bez ponoszenia ww. Opłat?

Odp. Spółka nie przewiduje możliwości naprawienia wyrządzonych szkód przez Usługobiorcę we własnym zakresie. Nie jest to praktykowane, gdyż wszelkie przestrzenie hotelowe oraz znajdujące się w niej przedmioty muszą spełniać określone standardy techniczne ustalone w danej sieci, więc wszelkie naprawy muszą być wykonane przez wykwalifikowane osoby/firmy wg jednolitych ustaleń technicznych, co byłoby niemożliwe do zachowania w przypadku samodzielnych napraw przez osoby, które dokonały szkód w hotelu.

d)W jaki sposób informują Państwo Klientów o wysokości ww. Opłat oraz w jaki sposób dokumentują Państwo wysokość tych opłat (fakturą, notą księgową)?

Odp. Kwoty naliczonych opłat odszkodowawczych komunikowane są Klientom indywidualnym po zidentyfikowaniu szkody i oszacowaniu kosztów naprawy (jeżeli tego wymaga dana sytuacja), najczęściej jest to robione jeszcze w trakcie pobytu gościa w obiekcie hotelowym lub jeżeli gość opuścił już hotel, komunikacja taka jest przeprowadzana drogą mailową, najczęściej wraz z dokumentacją zdjęciową obrazującą uszkodzenia. W przypadku gości, za których płacą firmy, informacja  o szkodach przekazywana jest stosownym osobom kontaktowym drogą mailową, również z dokumentacją zdjęciową przedstawiającą zniszczenia.

Opłaty te dokumentowane są na fakturach (w przypadku Klientów firmowych) lub na rachunkach informacyjnych dołączanych do paragonów fiskalnych (w przypadku Klientów indywidualnych).

e)Jakiego rodzaju korzyści tracą Państwo lub jaką szkodę ponoszą Państwo w wyniku zaistnienia przedmiotowych zdarzeń (zniszczenie, zadymienie dymem tytoniowym, ponadstandardowe zabrudzenie), za które to pobierana jest dodatkowa Opłata?

Odpowiedzi na powyższe pytania, prosimy odnieść do każdej z ww. w podpunktach a), b), c) cytowanego tekstu, dodatkowej opłaty z osobna.

Odp. Podstawową utraconą korzyścią usługodawcy jest brak możliwości uzyskania przychodu z oddania danej przestrzeni hotelowej/pokoju do kolejnej sprzedaży do czasu usunięcia skutków niewłaściwego zachowania Usługobiorcy (wietrzenie  i ozonowanie pokoju w przypadku palenia wyrobów tytoniowych, ponadstandardowe czyszczenie/osuszanie powierzchni lub elementów wyposażenia, a w skrajnych przypadkach naprawa/wymiana zniszczonych przedmiotów oraz prace naprawczo-remontowe).

Poza utraconymi przychodami wywołanymi wyłączeniem ze sprzedaży przestrzeni/pokoi, usługodawca jest zmuszony ponieść dodatkowe wydatki związane z przywróceniem normalnego stanu danej sali lub pokoju w postaci ponadnormatywnych środków czystości, skorzystania z profesjonalnych usług czyszczenia w przypadku ciężkich zabrudzeń, materiałów remontowych, itp., a także dodatkowego czasu pracy osób odpowiedzialnych za stan techniczny powierzchni hotelowych.

2.Czy w umowie/regulaminie jest zapis, z którego wynika możliwość zatrzymania zaliczki i zaliczenia jej na poczet opłaty za rezygnację Klienta z nabycia usług, oraz że Spółka ma prawo potraktować ją jako opłatę za nieterminowe anulowane rezerwacji i/lub rezygnację z usługi?

Odp. W regulaminie nie ma wprost określonych tak szczegółowych informacji  o możliwości zatrzymania zaliczki na poczet opłat za rezygnację Klienta z nabycia usługi, ale informacja o tym, że dana rezerwacja ma charakter bezzwrotny  (tj. Klientowi nie przysługuje możliwość żądania zwrotu wpłaconej zaliczki  w przypadku nieskorzystania z danej usługi) jest komunikowana w momencie dokonywania rezerwacji. W przypadku rezerwacji internetowej stosowna adnotacja jest zawsze umieszczana przy danej opcji wyboru pokoju, a w przypadku rezerwacji telefonicznej, Klient jest o tym każdorazowo informowany przez pracownika Działu Rezerwacji, a ponadto zawsze otrzymuje także drogą mailową potwierdzenie rezerwacji, w którym wykluczone są jakiekolwiek możliwości anulacji danej rezerwacji, co jednoznacznie potwierdza, że dana rezerwacja ma status bezzwrotny. Rezerwacje bezzwrotne są także korzystniejsze cenowo (tańsze) niż rezerwacje  z opcją anulacji, co również pozwala Klientowi jednoznacznie rozróżnić je na etapie rezerwowania. Oznacza to, że Klient wybierając dany rodzaj rezerwacji (a co za tym idzie, także ceny) godzi się z faktem, że wpłacona zaliczka może zostać rozliczona przez Wnioskodawcę na poczet opłaty za niewykorzystany pokój.

W przypadku usług objętych osobnymi umowami z firmami, stosowne zapisy  o warunkach i terminach anulacji, a także kwotach opłat, jakie przysługują usługodawcy w przypadku zbyt późnego anulowania zamówienia lub niepojawienia się gości w hotelu, określone są przez strony w jej zapisach. W tym przypadku  w danych okolicznościach rezerwacja również nabiera charakteru rezerwacji bezzwrotnej, co oznacza, że Klient nie może domagać się zwrotu zaliczki, co jasno wskazuje, że usługodawcy przysługuje prawo wykorzystania jej na poczet naliczonych opłat odszkodowawczych.

3.Czy są Państwo w stanie zidentyfikować wszystkich Klientów – osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, na rzecz których wystawili Państwo paragony dokumentujące zadatki na pobyt w hotelu?

Odp. W odpowiedzi na to pytanie należałoby ustalić, jakie dane dla tut. Urzędu spełniają warunek „zidentyfikowania wszystkich Klientów – osób fizycznych”?  W czasie dokonywania rezerwacji przez Klientów przez najpopularniejsze na świecie portale rezerwacyjne ((…), itp.) jedynymi danymi wymaganymi do przekazania dla danego hotelu jest imię i nazwisko osoby dokonującej rezerwacji. Pozostałe dane, w szczególności dane adresowe, nie są wymagalne i często nie są podawane przez Klientów na etapie rezerwacji.

W przypadku rezerwacji dokonywanych drogą telefoniczną bezpośrednio w Dziale Rezerwacji również bazuje się na imieniu i nazwisku Klienta oraz adresie mailowym potrzebnym do przesłania potwierdzenia rezerwacji. Pozostałe dane identyfikacyjne Klienta, jakie hotel na podstawie przepisów prawa może pobrać od każdego gościa,  tj. data urodzenia oraz rodzaj i numer seryjny dokumentu (dowód osobisty/paszport) są podawane przez Klientów na kartach meldunkowych w czasie przyjazdu do hotelu. Kluczową daną jednoznacznie identyfikującą daną rezerwację, a co za tym idzie  – Klienta, jest unikalny numer rezerwacji, który bezspornie pozawala na określenie danej transakcji oraz rezerwującego Klienta.

Na tej podstawie Wnioskodawca uważa, że jest w stanie zidentyfikować wszystkich Klientów (osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej), na rzecz których wystawia paragony fiskalne dokumentujące zaliczki na poczet usług hotelowych.

4.Czy prowadzą Państwo ewidencję korekt, z której wynika kwota korekty sprzedaży i podatku należnego ze wskazaniem przyczyny zaistniałej korekty?

Odp. Spółka prowadzi ewidencję korekt, z której wynika kwota korekty sprzedaży  i podatku należnego wraz ze wskazaniem przyczyny zaistniałej korekty.

Pytania

1)Czy opłaty za anulowanie rezerwacji i/lub rezygnację z usługi hotelowej/zakwaterowania (opisane w pkt. 1 stanu faktycznego) powinny być opodatkowane podatkiem VAT?

2)Czy opłaty za szkody, zniszczenia i dodatkowe sprzątania (opisane w pkt. 2 stanu faktycznego) powinny być opodatkowane podatkiem VAT?

3)Czy w przypadku zatrzymania zaliczki przez Spółkę i zaliczenia jej na poczet opłaty za rezygnację Klienta z nabycia usług, Spółka ma prawo potraktować ją jako opłatę za nieterminowe anulowane rezerwacji i/lub rezygnację z usługi (równoważną karze), która nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i w konsekwencji do wystawienia faktury korygującej zmniejszającej wartości podatku wykazanego na fakturze zaliczkowej, mimo nie zwracania Klientowi zaliczki?

4)Czy Spółka może ujmować kwoty opłat za nieskorzystanie z usług wymienionych w pytaniu 1 i 2 na wystawionych fakturach lub paragonach fiskalnych ze stawką NP (nie podlega opodatkowaniu VAT)?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie:

1)Opłata za anulację rezerwacji i nieskorzystanie z usług (zakwaterowania/wynajmu sali/usługi gastronomicznej, itp.) (dalej: „opłata anulacyjna”) ma charakter odszkodowania dla Spółki, dlatego nie jest wynagrodzeniem za usługę wyświadczoną przez Wnioskodawcę, bo Spółka nie świadczy w takim przypadku Klientowi żadnej usługi. Ma ona na celu zrekompensowanie Spółce poniesionych kosztów oraz/lub utraconych korzyści związanych z rezygnacją przez Klienta z zakwaterowania, którą Wnioskodawca mógłby wyświadczyć na rzecz innego Gościa. Klient ostatecznie nie uzyskuje żadnej korzyści ze strony Spółki, dlatego brak jest ekwiwalentności działań Wnioskodawcy za opłatę ze strony Gościa. Dodatkowo trzeba podkreślić, że w sytuacji niepojawienia się Klienta Spółka nie świadczy żadnej usługi, gdyż brak jest Usługobiorcy. W świetle tego stanowiska Spółka uważa, że taka opłata nie podlega opodatkowaniu VAT.

2)Opłaty za szkody, zniszczenia i dodatkowe sprzątanie (dalej: „opłata odszkodowawcza”) mają charakter odszkodowania dla Spółki, gdyż rekompensują jej w kwotach ryczałtowych dodatkowe koszty lub utracone korzyści wynikające z czasowej niemożności świadczenia zwyczajowych usług. W ocenie Spółki, opłaty te nie podlegają opodatkowaniu VAT.

3)W oparciu o stanowisko Spółki przedstawione w punkcie 1, zatrzymana przez Spółkę zaliczka wpłacona przez Klienta, która w momencie anulowania przez niego rezerwacji lub niepojawienia się w hotelu, a tym samym, nieskorzystania z konkretnej usługi, nabiera charakteru opłaty odszkodowawczej (kary). Wnioskująca Spółka uważa, że ma prawo do wystawienia korekty do faktury zaliczkowej i skorygowania podatku VAT. Jednocześnie Spółka wystawiając inny dokument (fakturę) za opłatę odszkodowawczą (niepodlegającą pod VAT) ma prawo zaliczyć na jej poczet kwotę wynikającą z nadpłaty faktury korygującej i skompensować oba rozrachunki bez konieczności fizycznego zwrotu zaliczki Gościowi, gdyż z dużym prawdopodobieństwem nie uzyskałaby od Klienta zapłaty faktury dokumentującej opłatę odszkodowawczą.

4)Spółka operując na międzynarodowym systemie służącym do fakturowania nie ma możliwości indywidualnego skonfigurowania systemu, aby móc wystawiać np. noty obciążeniowe. Dodatkowo dla wygody i spójności danych dla gości hotelu (zarówno osób fizycznych, jak i osób prawnych) całość obciążeń powinna być widoczna na jednym dokumencie, także w sytuacji, gdy miałby on obejmować wyszczególnione usługi i/lub towary, ale i opłaty niepodlegające VAT. Spółka nie ma także możliwości ingerencji w ustawienia systemowe przekazujące dane z systemów sprzedażowych B i A do drukarek fiskalnych i nie jest w stanie określić, by niektóre opłaty (niepodlegające VAT) nie były odzwierciedlane na paragonach fiskalnych, dlatego na urządzeniach fiskalnych została zdefiniowana stawka oznaczona „F” (tzw. zero techniczne), do której przypisana są Opłaty anulacyjne i Opłaty odszkodowawcze.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wymienione wyżej Opłaty anulacyjne i Opłaty odszkodowawcze mogą być wykazywane na fakturach i paragonach fiskalnych.

Uzasadnienie:

1) Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów  i usług (Dz. U. 2024 r., poz. 361 tekst jednolity z dnia 13 marca 2024 r.  z późniejszymi zmianami) (dalej: „ustawa VAT”):

a)opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5, ust. 1, pkt 1),

b)przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7, ust. 1),

c)przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8, ust. 1),

d)podstawą opodatkowania (poza wyjątkami wymienionymi w tym przepisie) w swej istocie, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od Nabywcy, Usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika (art. 29, ust. 1)

e)obowiązek podatkowy powstaje co do zasady z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi (art. 19a, ust. 1), ale jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty (z pewnymi wyjątkami, które nie mają zastosowania w omawianej sprawie) (art. 19a, ust. 8).

Wskazane w stanowisku Spółki Opłaty anulacyjne nie mają żadnego związku z towarami, jakie mogłyby być przekazane (odpłatnie lub nieodpłatnie) przez Wnioskodawcę Klientom, dlatego w tym przypadku nie dochodzi dostawy towaru w znaczeniu art. 7, ust. 1 ustawy  o VAT.

Analizując na podstawie pkt. a) i c) definicję usługi należy uznać, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi usługę w rozumieniu ustawy o VAT. Uznanie danej czynności za usługę w świetle ustawy o VAT musi być jednak uzupełnione o łączne spełnienie dwóch warunków:

·uznanie, że w konsekwencji zobowiązania, w wyniku którego usługa zostaje świadczona, usługobiorca odnosi korzyści z danego zdarzenia,

·uznanie, że świadczącemu usługę z tytułu jej wykonania przysługuje świadczenie wzajemne ze strony świadczeniobiorcy w postaci wynagrodzenia.

Zdaniem Spółki w omawianych przypadkach niewykorzystania lub anulowania rezerwacji Wnioskodawca nie świadczy Klientowi żadnej usługi, w wyniku których odnosi on jakiekolwiek korzyści. Zarezerwowany pokój, sala konferencyjna, usługa gastronomiczna, bądź jakakolwiek inna usługa objęta rezerwacją nie zostają Klientowi udostępnione, bo Gość ten ostatecznie nie pojawia się w miejscu świadczenia usługi, co w przypadku tego typu usług jest elementem obligatoryjnym do ich świadczenia. Potwierdza to fakt specjalnego traktowania usług hotelowych oraz usług gastronomicznych w kontekście przepisów  o miejscu świadczenia usług (art. 28e i 28i ustawy o VAT), które nierozerwalnie wiążą tego typu usługi bądź z położeniem danej nieruchomości (w przypadku usług hotelowych), bądź  z miejscem faktycznego świadczenia tych usług (w przypadku usług gastronomicznych  i cateringowych). Nie da się zatem tych usług wykonać zdalnie, bez obecności Usługobiorcy  w miejscu siedziby Wnioskodawcy. W związku z brakiem świadczenia przez Spółkę żadnej usługi dla Klienta, zaliczenie otrzymanej zaliczki na poczet opłaty za anulowanie rezerwacji nie może mieć znamion wynagrodzenia z zamówioną usługę.

a)W doktrynie podatkowej podkreśla się: „usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną). (...) Dopóki nie ma kogoś, kto odnosiłby lub powinien odnosić konkretne (wymierne) korzyści o charakterze majątkowym wiążące się z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą. Nie ma tutaj bowiem żadnej konsumpcji. Skoro świadczenie nie jest konsumowane (przy czym nie chodzi tutaj wyłącznie o finalną konsumpcję), to nie stanowi ono usługi. Musi pozostać poza sferą objętą opodatkowaniem VAT; podatek ten bowiem obciąża konsumpcję”. (Adam Bartosiewicz, VAT. Komentarz, wyd. IX, LEX 2015, stan prawny: 1 stycznia 2015 r.; art. 8, pkt 4. Określenie esencji znaczenia usługi było przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”), który już w kilku swoich orzeczeniach doprecyzował, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być sytuacje, w których:

a)„istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

b)wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

c)istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

d)odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

e)istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego”.

Takie wnioski można odnaleźć w orzeczeniach m.in. spraw: C-98/99, publ. LEX nr 83900;  C-16/93, publ. LEX nr 83886; C-89/81, publ. www.curia.europa.eu, lub C-154/80, publ. www.curia.europa.eu. Polskie sądy administracyjne również przychylają się do tego stanowiska w swoich orzeczeniach, co potwierdzają wyroki np. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 czerwca 2015 r., sygn. akt II SA/Wa 3358/14.  Wyrok ten właściwie literalnie potwierdził stanowisko TSUE w przedmiotowej sprawie. Zbieżne stanowisko wykazał także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie z dnia  27 października 2015 r., sygn. akt I SA/Kr 1194/15, który w swoim wyroku stwierdził, że:  „z konstrukcji podatku od towarów i usług, wynika, że usługą jest tylko takie świadczenie,  w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący  z niego korzyść (choćby potencjalną). Podatek od towarów i usług obciąża konsumpcję, czyli dopóki nie ma kogoś, kto odnosiłby lub powinien odnosić konkretne (wymierne) korzyści  o charakterze majątkowym wiążące się z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą ponieważ nie ma wówczas żadnej konsumpcji. Odbiorcą świadczenia musi być inny podmiot niż wykonujący usługę”.

Wszystkie te wyroki, jasno wskazują, że bez świadczeniobiorcy (Klienta), który odniósłby wymierne korzyści, świadczenie innego podmiotu (Spółki), nie nosi znamion usługi.

Podkreślić ponadto należy, że Opłaty anulacyjne, czy to te dotyczące zbyt późnej rezygnacji  z zamówionej usługi (w przypadku rezerwacji standardowej), czy też te dotyczące odwołania rezerwacji gwarantowanych, mają charakter kary umownej mającej na celu dyscyplinowanie Klientów do rozważnego, przemyślanego i rzetelnego dokonywania swoich rezerwacji, tak aby faktycznie z nich skorzystać i nie blokować ponadmiarowo dostępności pokoi lub innego rodzaju usług. Jest to praktyka stosowana w branży hotelarskiej i gastronomicznej na całym świecie i ma zagwarantować podmiotom prowadzącym tego typu działalność przewidywalność prowadzenia biznesu i realność planowanych przepływów finansowych. Zbyt późne informowanie przez Klientów o niewykorzystaniu usługi hotelowej/zakwaterowania praktycznie uniemożliwia Spółce wynajęcie innym potencjalnym Gościom dostępnych pokoi hotelowych lub sprzedaż usług gastronomicznych. Naraża to Wnioskodawcę z jednej strony na wymierne straty i generowanie zbędnych kosztów  (np. zakupu żywności), a z drugiej strony na utratę korzyści uzyskania przychodu ze świadczenia usług. W ocenie Spółki, jest to swoista zryczałtowana rekompensata dla Wnioskodawcy, za którą nie stoi żadne świadczenie na rzecz Klienta, który tym samym nie uzyskuje od Spółki żadnej korzyści. Jeżeli przyjąć zasadność stwierdzenia o braku uzyskania korzyści po stronie Gościa, to opłatę, którą go obciążono należy uznać za jednostronne świadczenie, którym m.in. charakteryzuje się kara. Opłaty te nie podlegają zatem opodatkowaniu VAT, co zostało potwierdzone np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 20 lutego 2014 r. IBPP2/443-1076/13/IK.

2) Podobnie jak w przypadku uzasadnienia dotyczącego Opłat anulacyjnych, zawartego na początku pkt. 1), także w przypadku Opłat odszkodowawczych nie można mówić tu  o możliwości zaklasyfikowania tego świadczenia jako dostawy towaru w znaczeniu art. 7,  ust. 1 ustawy o VAT. W przeciwieństwie do Opłat anulacyjnych, opisane w pkt. 2) świadczenia Spółki są związane z fizycznym i faktycznym pobytem Klienta w hotelu, a więc ze strony Wnioskodawcy nastąpiło świadczenie usług zamówionych przez Klienta  (np. hotelowych/zakwaterowania), ale należy podkreślić, że te dodatkowe świadczenia nie stanowią integralnego i zwyczajowego elementu usług podstawowych (hotelowych/zakwaterowania), a więc i Opłaty odszkodowawcze nie stanowi wynagrodzenia za te usługi. Celem tych Opłat odszkodowawczych nie jest ekwiwalentność finansowa za wykonane świadczenie ze strony Spółki, a raczej mają charakter penalizujący i naprawczy. Wnioskodawca zostaje często zmuszony do poniesienia ponadnormatywnych kosztów  (np. sprzątania, osuszania, napraw lub rekonstrukcji zniszczonego mienia), a także/lub traci możliwość uzyskiwania przychodów z powodu czasowego wyłączenia ze sprzedaży pokoi i/lub innych przestrzeni hotelowo-restauracyjnych wymagających w/w czynności. Klient za wniesioną opłatę nie uzyskuje ze strony Spółki żadnych ekwiwalentnych korzyści lub przysporzenia. Co więcej, Spółka de facto również nie uzyskuje żadnych dodatkowych korzyści wynikających z tej opłaty, gdyż Opłaty odszkodowawcze mają charakter ryczałtowy  i często nie pokrywają dodatkowych wydatków i utraconych korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć, gdyby szkody te nie wystąpiły. Opłaty te nie podlegają zatem opodatkowaniu VAT.

3) Zgodnie z art. 106b, ust. 1, pkt 4 oraz art. 106f, ust. 3 ustawy o VAT, w przypadku otrzymania przez Spółkę całości lub części zapłaty przed wykonaniem usługi zobowiązana jest ona do wystawienia faktury (zaliczkowej) dokumentującej taką wpłatę (zaliczkę na usługę), a w sytuacji gdy owa faktura nie obejmuje całej zapłaty (tj. wartość usługi przewyższa wartość zaliczki) jest ona zobligowana do wystawienia po wykonaniu usługi faktury obejmującej całą wartość usług, pomniejszając ją jednocześnie o wartość otrzymanych wcześniej zapłat (zaliczek).

W przypadku opisanym w pkt. 1 stanowiska Spółki, tj. gdy Klient dokonuje zbyt późnej anulacji zwykłej rezerwacji lub odwołuje rezerwację gwarantowaną, to otrzymana wcześniej przez Wnioskodawcę zapłata (zaliczka) przestaje odnosić się do przyszłej, wcześniej zaplanowanej, ale ostatecznie odwołanej przez Gościa, usługi i co do zasady powinna zostać zwrócona Klientowi. W ślad za tym, w oparciu o art. 106j, ust. 1, pkt 4 ustawy o VAT, Spółka zobligowana jest do wystawienia faktury korygującej. Z drugiej jednak strony Spółce przysługuje od Klienta roszczenie w postaci tożsamej zaliczce kwoty Opłaty anulacyjnej  i zgodnie z art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r., Nr 16, poz. 93) (dalej: „Kodeks cywilny”), Wnioskodawcy przysługuje potrącenie wzajemnych wierzytelności i jednoczesne rozliczenie dokumentów odzwierciedlających oba te zdarzenia.

W sytuacji anulowania przedpłaconej rezerwacji i nieskorzystania przez Klienta z usługi hotelowej/zakwaterowania powstawał od zawsze problem tych opłat w kontekście podatku VAT. W tej sprawie już wiele lat temu (18 lipca 2007 r.) swoje zdanie wyraził TSUE w sprawie C-277/05. W wydanym w tej sprawie wyroku orzekł, iż: „Artykuł 2 ust. 1 i art. 6 ust. 1 szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich  w odniesieniu do podatków powinny być interpretowane w ten sposób, że kwoty zapłacone tytułem zadatku w ramach umów dotyczących świadczenia usług hotelarskich podlegających podatkowi od wartości dodanej, w przypadku gdy Klient skorzysta z uprawnienia do odwołania rezerwacji, a kwoty te są zatrzymywane przez przedsiębiorstwo hotelarskie, należy uznać za odszkodowanie ryczałtowe płacone w celu naprawienia szkody poniesionej w następstwie niewykonania umowy przez Klienta, bez bezpośredniego związku  z jakąkolwiek odpłatnie świadczoną usługą, które jako takie nie podlega opodatkowaniu”.

W ślad za tym, także krajowe sądy również dokonywały stosownych wykładni przepisów  w tym temacie, gdzie Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 12 lutego 2020 r., sygn. akt I FSK 2040/08 wyraził pogląd, iż: „Zadatek nie podlega VAT jedynie w razie rezygnacji przez kontrahenta z transakcji. Zaliczenie zadatku na poczet ceny – z powodu braku elementu odszkodowawczego – nie powoduje jego wyłączenia z opodatkowania”.

Bardziej szczegółowo w zakresie aspektu poprawności rozliczenia podatku VAT z przedpłat ostatecznie zaliczanych na poczet Opłat anulacyjnych, wypowiedział się w interpretacji indywidualnej z dnia 9 stycznia 2008 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach (znak: IBPP2/443/188a/07/BWo), gdzie stwierdził, że: „w przypadku gdy na skutek niewykonania umowy kwota pobranego zadatku została zwrócona Klientowi lub zatrzymana przez Wnioskodawcę zadatek nie stanowi wynagrodzenia za świadczoną usługę, lecz pełni funkcję odszkodowawczą (...). Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych (....) Celem zadatków funkcjonujących w sektorze hotelarskim jest nakłonienie do wykonania umowy oraz ewentualne odszkodowanie ryczałtowe. Takie odszkodowanie wówczas nie stanowi wynagrodzenia za świadczenie ani części podstawy opodatkowania VAT”. Ostatecznie w zakresie właściwego rozliczenia podatku VAT z takiej faktury zaliczkowej organ wypowiedział się dość precyzyjnie: „Pobrany przez Wnioskodawcę zadatek nie stanowi wynagrodzenia za świadczoną usługę, lecz pełni funkcję odszkodowawczą. Wówczas Wnioskodawca winien skorygować swoje rozliczenia w zakresie wcześniej pobranych i opodatkowanych zadatków”. Jasno wskazał zatem konieczność korekty podatku VAT należnego wykazanego pierwotnie na fakturze zaliczkowej.

Stanowisko Spółki spójne jest także z interpretacją Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach  z dnia 20 lutego 2014 r., znak: IBBP2/443-1076/13/IK „(...) wskazać należy, że opłata z tytułu zbyt późnego odwołania rezerwacji jako pełniąca funkcję odszkodowawczą, nie stanowi wynagrodzenia za świadczoną usługę zakwaterowania czy wynajmu, lecz stanowi rekompensatę za poniesione przez Wnioskodawcę koszty, bądź utracone korzyści spowodowane późniejszym niż wynikającym z zawartej umowy anulowaniem rezerwacji. Tym samy czynność pobrania przedmiotowej opłaty nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. A w konsekwencji Wnioskodawca jest zobowiązany do wystawienia faktury korygującej zmniejszającej wartość podatku wykazanego na fakturze zaliczkowej mimo nie zwracania Klientowi zaliczki”.

Artykuł 483 Kodeksu cywilnego umożliwia zawarcie w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kary umownej). Spółka uważa, że przyjąć można, iż jasne określenie w warunkach rezerwacji terminów bezkosztowych anulacji i ich zaakceptowanie przez Klienta poprzez dokonanie takiej rezerwacji oznacza zawarcie między stronami umowy o usługi zakwaterowania na konkretnych warunkach, a rezygnacja przez Klienta z oferowanej usługi upoważnia Spółkę do nałożenia kary w postaci opłaty za anulację rezerwacji lub zbyt późne odwołanie rezerwacji standardowej.

Fakturę korygującą do faktury zaliczkowej wystawia się w przypadku zwrotu części lub całości zaliczki. W opisywanym przypadku nie dochodzi co prawda do fizycznego zwrotu pieniędzy Klientowi, ale ma miejsce potrącenie wierzytelności z fakturą dokumentującą opłatę (karę) za anulację rezerwacji. Potrącenie wierzytelności zgodnie z art. 498 Kodeksu cywilnego wywiera taki sam skutek co zapłata, dlatego zdaniem Spółki zachodzi przesłanka do wystawienia faktury korygującej do faktury zaliczkowej i pomniejszenia podatku VAT zgodnie z art. 29a, ust. 13 ustawy o VAT.

4) Przepisy podatku VAT oraz Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących z dnia 29 kwietnia 2019 r. (Dz.U. z 2019 r., poz. 816) (dalej: „Rozporządzenie  w sprawie kas”) regulują sytuacje obligatoryjnego wystawiania faktur oraz paragonów fiskalnych. Przyjęło się jednak w praktyce gospodarczej, że nie jest to katalog zamknięty sytuacji, który uniemożliwiałby ujmowanie na tych dokumentach także opłat, które nie podlegają obowiązkowej rejestracji na potrzeby rozliczeń podatku VAT (nie objętych VAT). Spółka uważa, że może ujmować tego typu opłaty na fakturach (do osób prawnych)  i paragonach (do osób fizycznych).

Zdaniem Spółki, zgodnie z § 6, ust. 1, pkt 5 Rozporządzenia w sprawie kas oraz zgodnie  z art. 106e, ust. 1, pkt 13 Ustawy o VAT, na paragonach fiskalnych oraz fakturach winna być wykazywana sprzedaż towarów i usług z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami VAT oraz sprzedaż zwolnioną od podatku VAT. Pamiętać jednak należy, że przepisy te zawierają katalog informacji niezbędnych, które muszą pojawić się na danym dokumencie, ale nie jest to katalog zamknięty, dlatego paragony fiskalne i faktury posiadające wszystkie obligatoryjne informacje oraz dodatkowe informacje, w tym przypadku wartości sprzedaży nie podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, spełniają warunki konieczne do uznania ich za prawidłowe w świetle przepisów podatku VAT. Taka opłata wymieniona na fakturze może być rozpatrywana jako dodatkowe dane informacyjne, których umieszczenia na fakturze ustawodawca nie zabronił. W przypadku kas fiskalnych ustawodawca dopuścił taką możliwość poprzez określenie w lit. f) omawianego przepisu Rozporządzenia w sprawie kas, że „literze >>F<< i >>G<< – są przypisane pozostałe stawki podatku, w tym wartość 0% (zero techniczne) w przypadku sprzedaży opodatkowanej, o której mowa w art. 119 ust. 1 lub  art. 120 ust. 4 ustawy”, co w ocenie Spółki pozwala na interpretację, że poza wymienionymi enumeratywnie w przepisach stawkami podatku VAT można do tych symboli przypisać także techniczne oznaczenia niezbędne do prezentacji innych opłat nie objętych VAT (m.in. Opłat anulacyjnych i Opłat odszkodowawczych).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:

·prawidłowe w części dotyczącej braku opodatkowania opłaty za anulowanie rezerwacji i/lub rezygnację z usługi hotelowej/zakwaterowania (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),

·nieprawidłowe w części dotyczącej braku opodatkowania opłaty za szkody, zniszczenia i dodatkowe sprzątanie (pytanie oznaczone we wniosku nr 2),

·prawidłowe w części dotyczącej możliwości potraktowania jako opłaty za nieterminowe anulowane rezerwacji i/lub rezygnację z usługi (równoważną karze – która to nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT) w przypadku zatrzymania zaliczki przez Spółkę i zaliczenia jej na poczet opłaty za rezygnację Klienta z nabycia usług, i w konsekwencji do wystawienia faktury korygującej zmniejszającej wartości podatku wykazanego na fakturze zaliczkowej, mimo niezwracania Klientowi zaliczki (pytanie oznaczone we wniosku nr 3),

·nieprawidłowe w części dotyczącej możliwości ujmowania kwoty opłat za nieskorzystanie z usług, wymienionych w pytaniu 1 i 2 na wystawionych fakturach lub paragonach fiskalnych ze stawką NP – nie podlega opodatkowaniu VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Świadczenie usług na gruncie podatku od towarów i usług ma szersze znaczenie niż świadczenie usług w rozumieniu potocznym. Stosownie do treści powołanych przepisów, każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, uznawane jest na gruncie ustawy za usługę. Zatem pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie.

Opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Ustawa nie definiuje, co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz dostawcy towaru lub świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Zatem, aby dostawę towarów oraz świadczenie usług uznać za podlegającą opodatkowaniu musi istnieć związek pomiędzy dostawą tego towaru lub też świadczeniem usług oraz wypłaconym wynagrodzeniem. Tylko wówczas zapłata za ten towar lub usługę będzie stanowić podstawę opodatkowania dokonania danej czynności.

Państwa wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności ustalenia, czy opłaty za anulowanie rezerwacji i/lub rezygnację z usługi hotelowej/zakwaterowania/wynajmu Sali konferencyjnej/usług gastronomicznych oraz innych rezerwowanych z góry usług powinny być opodatkowane podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

W rozpatrywanej sprawie istotne jest określenie, czy wykonywane jest świadczenie usług, i czy Państwo otrzymują wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia.

Powyższe konieczne jest w celu określenia, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT.

Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

·w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

·świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy przy tym podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało – jako usługa – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

„Zaliczka” to część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet tej należności. Zaliczki nie są zdefiniowane w kodeksie cywilnym, ale są postrzegane jako część należności za konkretną rzecz lub usługę. Zaliczka jest formą zabezpieczenia dla sprzedawcy, gwarantującą, że nabywca spełni swoje zobowiązania wobec niego.

Natomiast „zadatek” jest instytucją prawa cywilnego związaną z wykonaniem zobowiązań umownych. Uiszczenie zadatku służyć ma zabezpieczeniu wykonania świadczenia umownego. Może również stanowić rodzaj świadczenia odszkodowawczego na wypadek niewykonania zobowiązania. Zastosowanie omawianej instytucji nie ma jednak charakteru obligatoryjnego, lecz zależy od decyzji stron umowy.

Należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje pojęcia „zadatek”. Według Małego Słownika Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, str. 1100) określenie „zadatek” to suma pieniędzy wręczana przy zawarciu umowy w celu zapewnienia jej wykonania.

Zgodnie z art. 353¹ Kodeksu cywilnego:

Oznacza to, że strony mogą także swobodnie umówić się w kwestiach dotyczących wynagrodzenia za realizację warunków umowy.

W wyroku TSUE z dnia 18 lipca 2007 r. w sprawie C-277/05, wskazując że: „(...) kwoty zapłacone tytułem zadatku w ramach umów dotyczących świadczenia usług hotelarskich podlegających podatkowi VAT, w przypadku, gdy klient skorzysta z uprawnienia do odwołania rezerwacji, a kwoty te są zatrzymywane przez przedsiębiorstwo hotelarskie, należy uznać za odszkodowanie ryczałtowe płacone w celu naprawienia szkody poniesionej w następstwie niewykonania umowy przez klienta, bez bezpośredniego związku z jakąkolwiek odpłatnie świadczoną usługą, które jako takie nie podlega opodatkowaniu”. Tym samym, TSUE stanął na stanowisku, że zatrzymanie zadatku przez jedną stronę umowy na skutek naruszenia zobowiązania przez drugą stronę pełni funkcję odszkodowawczą i dlatego nie powinno generować obowiązku podatkowego w VAT.

W świetle powyższego, aby daną płatność móc uznać za przedpłatę, zaliczkę, zadatek lub ratę, musi ona zostać dokonana na poczet przyszłej konkretnej transakcji. Oznacza to, że w momencie wpłaty takiej płatności, musi być znany towar czy usługa, na które zostanie ona przeznaczona.

Przy czym, aby uznać wpłacaną kwotę za zaliczkę/przedpłatę na poczet przyszłych dostaw towarów lub świadczenia usług, istotne jest, aby przyszłe świadczenie było jasno określone w sposób umożliwiający jego identyfikację, a strony świadczenia, w momencie wpłaty zaliczki/przedpłaty, nie miały woli dokonywania jego zmian w przyszłości.

Strony dokonujące czynności cywilnoprawnych, określają w zawieranych przez siebie umowach wartość – cenę, za którą dokonują transakcji.

W tym miejscu należy podkreślić, że zaliczka, zadatek czy opłata rezerwacyjna nie tworzą samodzielnego bytu podatkowego, lecz są ściśle związane z dostawą konkretnego towaru/usługi i nie można rozpatrywać ich jako czynności „oderwanej” od sprzedaży. Nie są dodatkową czynnością, lecz są integralnie związane ze sprzedażą towaru, na poczet której to sprzedaży zostały uiszczone. W przypadku zaliczki/zadatku, ustawa określa jedynie inny moment powstania obowiązku podatkowego, niż w przypadku sprzedaży dokonanej bez pobrania zaliczki/zadatku.

Zatem, nie ulega wątpliwości, że pomiędzy otrzymaniem przez podatnika opłaty rezerwacyjnej (przedpłaty, zadatku, zaliczki, raty), a czynnością opodatkowaną (dostawą towarów lub wykonaniem usługi), musi istnieć bezpośredni związek. Część należności ma bowiem stanowić wynagrodzenie związane z wykonaniem czynności, za którą zapłata jest należna. W innym przypadku, sam transfer pieniędzy – następujący bez związku z przyszłą czynnością opodatkowaną, na poczet której jest dokonywany – pozostaje obojętny na gruncie podatku od towarów i usług (nie stanowi opodatkowanego zadatku, zaliczki, przedpłaty, raty, itp.).

W przypadku odstąpienia od zrealizowania transakcji, na poczet której uiszczono opłatę, zaliczkę/zadatek, istotne znaczenie ma fakt, że w następstwie tego odstąpienia ostatecznie nie dochodzi do czynności opodatkowanej, na poczet której płatność została przyjęta. Odstąpienie od umowy powoduje, że przedmiot opodatkowania (dla którego przyjęta płatność była częścią podstawy opodatkowania) nie zaistnieje. W konsekwencji powyższego, należy skorygować podatek należny od zadatku, zaliczki, opłaty rezerwacyjnej nie ma bowiem przedmiotu podatku (czynności podlegającej opodatkowaniu), od którego obowiązek podatkowy miałby powstać.

W przedmiotowej sprawie, w sytuacji anulacji rezerwacji otrzymana przez Państwa opłata rezerwacyjna nie stanowi wynagrodzenia za świadczone usługi, bo faktycznie do takiego świadczenia usług nie dochodzi ze względu na anulowanie rezerwacji pobytu przez gościa lub niestawienie się w hotelu bez wcześniejszej anulacji.

Ponadto, jak Państwo wskazali, sama opłata za rezerwację nie stanowi dla Spółki wynagrodzenia za utrzymanie rezerwacji, ponieważ nie jest ona pobierana w sytuacji pojawienia się Klienta i skorzystania z usługi hotelowej. W takiej sytuacji Klient obciążany jest tylko kwotą usługi hotelowej/zakwaterowania. Późne odwołanie rezerwacji standardowej często wiąże się z tym, że Spółka traci możliwość wynajęcia danego pokoju na rzecz innych potencjalnych Klientów, przez co nie może wygenerować założonego w momencie rezerwacji przychodu. Z drugiej strony Wnioskodawca musi ponieść pewne koszty związane  z utrzymaniem gotowości dostępności danej ilości pokoi, m.in. zapewnieniem odpowiedniej temperatury pomieszczenia, zaplanowaniem obecności odpowiedniej ilości pracowników, zabezpieczeniem stosownej ilości jedzenia na śniadanie związane z usługą hotelową, itp. Opłata pobierana za anulowanie rezerwacji (gwarantowanej lub standardowej, ale po terminie) stanowi dla Spółki formę rekompensaty finansowej za poniesione przez Spółkę koszty i utracone korzyści z tytułu niewyświadczenia usług hotelowych. Opłata taka ma także na celu zdyscyplinowanie Klientów i zmotywowanie ich do rozważnego i przemyślanego dokonywania rezerwacji.

W konsekwencji, w sytuacji anulacji rezerwacji, opłaty rezerwacyjne nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż jak wskazano wcześniej, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za dostawę towarów/usług w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

W niniejszej sprawie, w sytuacji anulacji rezerwacji, kwota pobranej przez Państwa opłaty rezerwacyjnej oraz opłat z tytułu wynajmu sal konferencyjnych i gastronomicznych i innych rezerwowanych z góry usług, nie stanowi wynagrodzenia za świadczenie usług, gdyż faktycznie do takiego świadczenia usług nie dochodzi z przyczyn leżących po stronie Klienta. Jest to zatem sytuacja, w której doszło do niewykonania umowy sprzedaży, a więc zatrzymana przez Państwa (świadczących usługi) kwota uprzednio otrzymanej zaliczki nie będzie tu ekwiwalentem wynagrodzenia za wykonane usługi, lecz pełni funkcję odszkodowawczą.

Zatem w odniesieniu do tej czynności nie znajdą zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż otrzymana zaliczka (opłata rezerwacyjna) nie wiąże się z wykonaniem przez Państwa jakiegokolwiek świadczenia i tym samym nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy.

W sytuacjach, w których opłaty za anulowanie rezerwacji i/lub rezygnację z usług opisanych w pkt 1 stanu faktycznego przedmiotowego wniosku, nie podlegają zwrotowi  a zatrzymana przez Państwa kwota nie stanowi wynagrodzenia dla Spółki za świadczone usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, zatem ww. opłaty nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tak więc, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Kolejną Państwa wątpliwość stanowi ustalenie czy opłaty za szkody, zniszczenia i dodatkowe sprzątania (opisane w pkt 2 stanu faktycznego) powinny być opodatkowane podatkiem VAT.

Z treści wcześniej przywołanego art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też należy stwierdzić, że definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów”. Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

W związku z powyższym, jak już napisano przy udzielaniu odpowiedzi na pytanie nr 1, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Powyższe stanowisko potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku C-16/93 z 3 marca 1994 r. pomiędzy R. J. Tolsma v. Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, Trybunał zauważył, że czynność podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy.

Odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto, między zdarzeniem, a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Zauważyć należy, że przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Z postanowień art. 361 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego wynika, że:

W myśl art. 362 Kodeksu cywilnego:

Na podstawie art. 363 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Kodeks cywilny rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 Kodeksu cywilnego) oraz deliktową, czyli wynikającą czynów niedozwolonych (art. 415 Kodeksu cywilnego).

Zgodnie z treścią art. 471 Kodeksu cywilnego:

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Natomiast w myśl art. 415 Kodeksu cywilnego:

W świetle wyżej przytoczonych przepisów Kodeksu cywilnego szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika oraz na istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Zagadnienie dotyczące kar umownych regulują natomiast przepisy Działu II Kodeksu cywilnego – „Skutki niewykonania zobowiązań”.

Zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przepis art. 483 Kodeksu cywilnego jest bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa, tzn. kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań niepieniężnych.

Z cytowanego wyżej art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wprowadzanym do umowy w ramach swobody kontraktowania, mającym na celu wzmocnienie skuteczności więzi powstałej między stronami w wyniku zawartej przez nie umowy i służy realnemu wykonaniu zobowiązań (wyrok SN z 8 sierpnia 2008 r., V CSK 85/08). Przewidziany umową obowiązek zapłaty kary umownej ma w stosunku do zasadniczego obowiązku dłużnika wynikającego z tej umowy charakter uboczny (akcesoryjny).

Zastrzeżenie kary umownej można zatem traktować jako formę uproszczoną redakcji warunków umowy, która pozwala na przyjęcie przez strony, że wypadki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, stanowią jednocześnie podstawę do domagania się zapłaty kary umownej.

Kara umowna ma charakter czynności jednostronnej i nie wiąże się z otrzymaniem jakiegokolwiek świadczenia. Zapłata tej kary nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, że jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań i kar umownych nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Ustalanie statusu wypłacanego odszkodowania, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że zdarzają się sytuacje, gdy Spółka jest zmuszona obciążyć swoich Klientów opłatami za:

a)dokonane zniszczenia w mieniu, np. mebli, wyposażenia, samego pokoju (m.in. ścian, drzwi), infrastruktury parkingowej, ogrodzenia terenu, itp.,

b)wyłączenie pokoju ze sprzedaży spowodowane paleniem wyrobów tytoniowych w pokoju (gdyż na terenie całego hotelu obowiązuje zakaz używania takiego typu wyrobów) – pokój taki często należy dodatkowo posprzątać, ponownie wyprać pościel, wywietrzyć, aby pozbyć się zapachu dymu tytoniowego. Pokój taki staje się czasowo niedostępny do sprzedaży dla innych Klientów,

c)dodatkowe sprzątanie, w szczególności pokoi, ale także innych przestrzeni wspólnych, takich jak korytarze, lobby, restauracja, w sytuacji ponadnormatywnego i skrajnego zabrudzenia tych obszarów przez Klientów, często związanego z ich niestosownym zachowaniem.

Odnosząc się do kwestii objętej zakresem zadanego pytania należy stwierdzić, że opłaty nazwane przez Państwa we wniosku jako opłaty dodatkowe za szkody, zniszczenia  i dodatkowe sprzątanie stanowią w istocie wynagrodzenie za wyświadczenie świadczenia głównego, jakim jest usługa wynajmu pokoju lub Sali konferencyjnej w Państwa hotelu. Otrzymana przez Państwa opłata dodatkowa jest ściśle związana ze świadczoną przez Państwa usługą wynajmu i wiąże się z niewywiązaniem się lub naruszeniem przez Klienta tej przestrzeni, obowiązków przewidzianych w regulaminie Państwa Spółki.

Powyższe zostało potwierdzone w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. 20 stycznia 2022 r. TSUE wydał wyrok w sprawie C-90/20 Apcoa Parking Danmark.

W wyroku tym Trybunał orzekł, że: „(…) art. 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2006/112/WE  (dalej: Dyrektywa VAT) należy interpretować w ten sposób, że opłaty kontrolne pobierane przez spółkę prawa prywatnego prowadzącą prywatne parkingi w razie nieprzestrzegania przez kierowców ogólnych warunków użytkowania tych parkingów należy uznać za wynagrodzenie za odpłatne usługi w rozumieniu tego przepisu, które jako takie podlegają podatkowi od wartości dodanej (podatek VAT)”.

Uzasadniając swoje stanowisko Trybunał przypomniał, że zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. c) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. L 347 z 11 grudnia 2006 r. ze zm.), podatkowi VAT podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze: „W rozumieniu tego przepisu świadczenie usług dokonywane jest «odpłatnie» tylko wtedy, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości wyodrębnionej usługi świadczonej usługobiorcy. Tak jest w przypadku, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (wyrok z dnia 16 września 2021 r., Balgarska natsionalna televizia, C-21/20, EU:C:2021:743, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo)”. (pkt 27)

Po przeanalizowaniu sprawy, Trybunał stwierdził, że w sytuacji takiej jak rozpatrywana w postępowaniu główny warunek dotyczący istnienia świadczeń wzajemnych, wydaje się, że jest spełniony: „Uiszczenie opłat za parkowanie oraz, stosownie do okoliczności, kwoty odpowiadającej opłatom kontrolnym za nieprawidłowe parkowanie stanowi bowiem wynagrodzenie za udostępnienie miejsca parkingowego”. (pkt 30)

Co się tyczy warunku, zgodnie z którym wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy, Trybunał zauważył, że: „(…) kierowca, który uiszcza te opłaty kontrolne, skorzystał z miejsca parkingowego lub strefy parkowania, a wysokość tych opłat kontrolnych wynika z tego, że warunki zaakceptowane przez danego kierowcę zostały spełnione”. ( pkt 31)

„W związku z tym łączna kwota, jaką kierowcy zobowiązali się zapłacić w zamian za świadczoną przez Apcoa usługę parkingową – w stosownych przypadkach wraz z opłatami kontrolnymi za nieprawidłowe parkowanie – stanowi warunki, na jakich faktycznie skorzystali oni z miejsca parkingowego, i to nawet jeśli zdecydowali się oni na nieprawidłowe jego użytkowanie, przekraczając dozwolony czas postoju, nie uzasadniając prawidłowo swojego prawa postoju czy też parkując na miejscu zastrzeżonym, nieoznaczonym lub  w sposób utrudniający ruch, z naruszeniem ogólnych warunków użytkowania odnośnych parkingów”. (pkt 32)

W rezultacie Trybunał doszedł do wniosku, że te opłaty kontrolne mają bezpośredni związek z usługą parkingową i w konsekwencji można je uznać za integralną część całkowitej kwoty, którą kierowcy zobowiązali się zapłacić Spółce, decydując się na zaparkowanie swojego pojazdu na jednym z parkingów, którymi Spółka ta zarządza.

Zdaniem Trybunału pobranie opłat dodatkowych nie byłoby możliwe, gdyby wcześniej nie została wykonana usługa udostępnienia miejsca parkingowego, zatem obowiązek zapłaty opłaty kontrolnej za nieprzestrzeganie regulaminu stanowi jeden z warunków skorzystania z usługi.

W konsekwencji, TSUE doszedł do przekonania, że opłaty kontrolne oraz opłaty za parkowanie są ze sobą powiązane i łącznie stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług – opodatkowane VAT.

Z powołanego orzeczenia wynika także, że: „Trybunał przyznał jednak, że bezpośredni związek istnieje wówczas, gdy dwa świadczenia są od siebie wzajemnie zależne,  a mianowicie jedno jest dokonywane tylko pod warunkiem dokonania drugiego  – i odwrotnie (wyrok z dnia 11 marca 2020 r., San Domenico Vetraria, C‑94/19, EU:C:2020:193, pkt 26 i przytoczone tam orzecznictwo)”. (pkt 41)

 „Otóż jest tak w niniejszym przypadku, ponieważ, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 66 opinii, pobieranie przez Apcoa opłat kontrolnych za nieprawidłowe parkowanie i parkowanie przez danego kierowcę w szczególnych okolicznościach, które określiła ta spółka, a które pociągają za sobą takie podwyższone opłaty za parkowanie, są ze sobą powiązane. Konieczność przeprowadzenia kontroli nieprawidłowego parkowania i w konsekwencji nałożenie takich opłat kontrolnych nie może bowiem mieć miejsca, jeżeli usługa udostępnienia miejsca parkingowego nie została wcześniej wykonana”. (pkt 42)

Zdaniem Trybunału, wniosku tego nie podważa okoliczność, że kwota opłaty kontrolnej jest z góry określona i pozostaje bez konkretnego gospodarczego związku z wartością świadczonej usługi parkingowej oraz to, że opłata kontrolna za nieprawidłowe parkowanie jest uznawana w prawie krajowym za karę: „(…) zgodnie z utrwalonym orzecznictwem dla zakwalifikowania transakcji jako transakcji dokonanej odpłatnie w rozumieniu art. 2 ust. 1  lit. c) dyrektywy VAT bez znaczenia jest wysokość świadczenia wzajemnego, w szczególności okoliczność, czy jest ona równa kosztom poniesionym przez podatnika w związku ze świadczeniem usługi, czy też od nich wyższa lub niższa. Taka okoliczność nie może mieć bowiem wpływu na bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem usług  a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (wyrok z dnia 11 marca 2020 r., San Domenico Vetraria, C-94/19, EU:C:2020:193, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo)”. (pkt 45)

Ponadto Trybunał zauważył, że: „(…) dla celów wykładni przepisów dyrektywy VAT ocena tego, czy płatność dokonywana jest w zamian za świadczenie usługi, jest kwestią z zakresu prawa Unii, którą należy rozstrzygać odrębnie od oceny dokonywanej na mocy prawa krajowego (wyrok z dnia 22 listopada 2018 r., MEO – Serviços de Comunicaçoes  e Multimédia, C-295/17, EU:C:2018:942, pkt 69, 70)”. (pkt 46)

Z powyższego wynika, że okoliczność, że opłata kontrolna za nieprawidłowe parkowanie jest uznawana w prawie krajowym za karę, nie ma decydującego znaczenia dla kwalifikacji kwoty określonej z góry w umowie o świadczenie usług.

Przy ocenie skutków podatkowych konkretnej opłaty dodatkowej należy w szczególności zwracać uwagę na fakt, czy usługa została rzeczywiście wykonana, czy też nie. Fakt ten ma bowiem istotne znaczenie dla skutków podatkowych pobieranych opłat dodatkowych mających charakter sankcyjny.

Jak podkreślił Trybunał w wyroku C-90/20: „Ponadto należy stwierdzić, że w sprawie zakończonej wyrokiem z dnia 18 lipca 2007 r., Société thermale d’Eugénie-les-Bains (C‑277/05, EU:C:2007:440), rozpatrywana usługa nie została wyświadczona. Tymczasem w sprawie rozstrzyganej w postępowaniu głównym usługa udostępnienia miejsca parkingowego została rzeczywiście wykonana”. (pkt 43)

Odnosząc zatem stwierdzenia wynikające z powołanego powyżej orzeczenia TSUE w sprawie C‑90/20 do analizowanej sprawy, zauważyć należy, że jak wynika z przedstawionego przez Państwa opisu sprawy w przypadku naruszenia określonych w regulaminie norm  i zakresu usługi wynajmu, korzystający z tej przestrzeni (najemca/gość hotelowy) zobowiązany jest do dokonania dodatkowej płatności, która została nazwana przez Państwa opłatą dodatkową za szkody, zniszczenia i dodatkowe sprzątanie.

Obciążają Państwo karą za szkody Klienta (najemcę) korzystającego z przestrzeni hotelowej, który naruszył zasady korzystania z tej przestrzeni i dopuścił się zniszczeń, uszkodzeń czy ponadnormatywnego zbrudzenia .

Zatem, w rozpatrywanej sprawie istnieje bezpośredni związek pomiędzy nałożeniem opłaty za szkody, a skorzystaniem z usługi wynajmu pokoju hotelowego czy sali konferencyjnej.

Te dwa świadczenia – korzystanie z przestrzeni w Hotelu oraz nałożenie wskazanej we wniosku opłaty dodatkowej – są od siebie wzajemnie zależne, a mianowicie jedno jest dokonywane tylko pod warunkiem dokonania drugiego i odwrotnie.

Podsumowując, w przedstawionym stanie faktycznym, nałożenie opłaty dodatkowej, za szkody, zniszczenia i dodatkowe sprzątanie, jest możliwe wyłącznie w przypadku nieregulaminowego skorzystania z przestrzeni w Państwa Hotelu i odwrotnie  – nieregulaminowego skorzystania z przestrzeni w Państwa Hotelu skutkuje nałożeniem opłaty dodatkowej.

Tym samym, spełniona jest przesłanka istnienia związku pomiędzy zapłatą przez Klienta korzystającego nieregulaminowo z przestrzeni w Państwa Hotelu określonej kwoty pieniężnej, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że zapłata tej kwoty będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów  i usług.

Zatem, przedmiotowa opłata dodatkowa (za nieregulaminowe korzystanie z przestrzeni w Państwa Hotelu) – opłata za szkody, zniszczenia i dodatkowe sprzątanie – stanowić będzie element wynagrodzenia za świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i w konsekwencji będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy

Wobec powyższego, uznałem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 za nieprawidłowe.

Kolejną nurtującą Państwa kwestią, jest ustalenie czy w przypadku zatrzymania zaliczki przez Spółkę i zaliczenia jej na poczet opłaty za rezygnację Klienta z nabycia usług, Spółka ma prawo potraktować ją jako opłatę za nieterminowe anulowane rezerwacji i/lub rezygnację  z usługi (równoważną karze), która nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT  i w konsekwencji do wystawienia faktury korygującej zmniejszającej wartości podatku wykazanego na fakturze zaliczkowej, mimo nie zwracania Klientowi zaliczki.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 29a ust. 10 ustawy:

W myśl art. 29a ust. 13 ustawy:

Stosownie do 29a ust. 14 ustawy:

Jak wynika z art. 106b ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 106j ust. 1 ustawy:

W tym miejscu należy stwierdzić, że faktury korygujące są specyficznym rodzajem faktur. Celem ich wystawienia jest doprowadzenie faktury pierwotnej do stanu odpowiadającego rzeczywistości.

Wskazać należy, że faktury korygujące można generalnie podzielić na te, które powodują zmniejszenie podstawy opodatkowania (tzw. faktury korygujące „in minus”) oraz te, które wywołują skutki odwrotne, tj. w wyniku ich wystawienia wartość podstawy opodatkowania ulega podwyższeniu (tzw. faktury korygujące „in plus”).

Ponadto należy nadmienić, że co do zasady, korygowanie treści pierwotnie wystawionej faktury powinno nastąpić przez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej. Faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. Tym samym, istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych tak, aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych. Faktury korygujące wystawia się w celu udokumentowania ostatecznej wielkości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym.

Od 1 stycznia 2021 r. w pakiecie Slim VAT w kwestii faktur korygujących zmniejszających podstawę opodatkowania VAT lub podatku należnego zrezygnowano z warunku konieczności uzyskania potwierdzenia ich otrzymania przez nabywcę towarów lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Zmiana ta bezpośrednio wpływa na moment, w którym uzyskuje się prawo do pomniejszenia podstawy, bowiem nie jest ono uwarunkowane obostrzeniem w postaci oczekiwania na potwierdzenie otrzymania korekty przez kontrahenta.

Treść przepisu art. 29a ust. 13 ustawy, umożliwia podatnikowi dokonanie obniżenia podstawy opodatkowania już w momencie wystawienia faktury korygującej pod warunkiem, że z posiadanej przez niego dokumentacji wynika, że uzgodnił z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług, określone w fakturze korygującej i faktura korygująca jest zgodna z tą posiadaną dokumentacją. Natomiast w przypadku gdy podatnik nie posiada dokumentacji w okresie, w którym wystawił fakturę korygującą, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za ten okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał. Wprowadzenie warunku uzgodnienia z nabywcą warunków transakcji oznacza, że przy wystawieniu faktury korygującej istotne są faktyczne ustalenia między kontrahentami, a nie tylko samo wystawienie faktury.

Należy także zauważyć, że przepis art. 29a ust. 13 ustawy wymienia obowiązek spełnienia się uzgodnionych warunków. Spełnienie warunków oznacza ziszczenie się zdarzenia stanowiącego przesłankę do dokonania obniżenia podstawy opodatkowania.

W kontekście powyższego istotnym jest, że przy założeniu odejścia od wymogu posiadania potwierdzenia odbioru faktur korygujących, zasadnicze znaczenie zyskują inne dowody dokumentujące obniżenie podstawy opodatkowania, przykładowo dokumenty handlowe, w tym aneksy do umów, korespondencja handlowa, dowody zapłaty, kompensaty itp., które potwierdzają, że obie strony transakcji znają i akceptują nowe, zmienione warunki transakcji.

Przesłanka uzgodnienia warunków korekty (uzgodnienia warunków pomniejszenia podstawy opodatkowania lub podatku należnego) oznacza ustalenie przez strony faktu obniżenia wykazanego na fakturze pierwotnej wynagrodzenia. Uzgodnienie może wskazywać również okoliczności, których zaistnienie uzasadnia obniżenie należności. Uzgodnieniem może być zawarcie umowy określającej w jakich sytuacjach nabywca uzyskuje prawo do odzyskania części wynagrodzenia. Może być ono również zawarte w regulaminach realizacji sprzedaży lub ogólnych warunkach umowy, których akceptacja dokonywana jest w momencie przystąpienia nabywcy do transakcji i stanowi fakt przystąpienia do czynności stanowiący wyraz zgody na treść dokumentu. Ponadto, do uzgodnienia warunków może dojść w trakcie trwania współpracy między stronami (następcze uzgodnienia zawarte po wcześniejszym uregulowaniu warunków współpracy), np. zawierane są przez przedsiębiorców różnego rodzaju aneksy do umów, porozumienia lub inne dokumenty stosowane powszechnie w obrocie handlowym, które są przykładem dokumentów wskazujących na wolę modyfikacji podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego (mogą wynikać m.in. z niesatysfakcjonującej jakości realizacji świadczenia, strategii handlowej realizowanej przez sprzedawcę lub zwrotu części nabywanych produktów przez nabywcę).

Warunek spełnienia uzgodnionych warunków oznacza ziszczenie się zdarzenia stanowiącego przesłankę obniżenia wynagrodzenia, przy czym w obrocie gospodarczym występują sytuacje, w których zdarzenia uzasadniające obniżenie podstawy opodatkowania lub kwoty podatku zaistniały w przyszłości lub wystąpią w czasie zbliżonym do uzgodnienia warunków korekty albo wystąpią lub mogą wystąpić w przyszłości (np. umowy ramowe przewidujące możliwość przyznania rabatu w związku ze zdarzeniami przyszłymi).

Podatnik winien także posiadać dokumentację potwierdzającą zarówno uzgodnienie z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunków obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług (tj. z dokumentacji wynika, że nabywca wie, że doszło lub wie w jakich sytuacjach będzie dochodzić do zmiany warunków transakcji skutkujących zmniejszeniem wysokości wynagrodzenia), jak również spełnienie uzgodnionych warunków na moment dokonywania przez podatnika korekty podatku należnego.

Nowe rozwiązania systemowe pozwalają na swobodniejsze regulacje relacji między podatnikami VAT, którzy mogą oprzeć warunki rozliczenia korekty in minus na wypracowanych dotychczas indywidualnych zasadach współpracy, bez obowiązku spełniania dodatkowych wymagań formalnych, jednakże jest to uwarunkowane łącznym spełnieniem warunków przewidzianych w art. 29a ust. 13 ustawy.

W konsekwencji należy stwierdzić, że podatnik będzie miał prawo dokonać obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego już w momencie wystawienia faktury korygującej, przy łącznym spełnieniu następujących warunków:

1)uzgodnienia warunków korekty z nabywcą towaru lub usługobiorcą,

2)spełnienia uzgodnionych warunków obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług,

3)posiadania dokumentacji potwierdzającej uzgodnienie z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunków obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług (tj. z dokumentacji powinno wynikać, że nabywca wie, że doszło lub wie w jakich sytuacjach będzie dochodzić do zmiany warunków transakcji skutkujących zmniejszeniem wysokości wynagrodzenia), z dokumentacji powinno wynika również, że warunki te zostały spełnione na moment dokonywania przez podatnika korekty podatku należnego, tj. doszło do zrealizowania przesłanek warunkujących pomniejszenie kwoty podatku należnego,

4)faktura korygująca jest zgodna z posiadaną dokumentacją w zakresie uzgodnienia z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunków obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług oraz w zakresie spełnienia tych uzgodnionych warunków.

Podatnik może wobec tego dokonać obniżenia podstawy opodatkowania lub podatku należnego już w okresie rozliczeniowym, w którym wystawił fakturę korygującą przy łącznym spełnieniu powyższych warunków. Jeżeli natomiast podatnik w okresie, w którym wystawił fakturę korygującą nie posiada dokumentacji potwierdzającej:

1)uzgodnienie z nabywcą towarów lub usługobiorcą warunków obniżenia podstawy opodatkowania lub podatku należnego albo

2)spełnienie tych uzgodnionych warunków (mimo, że doszło do faktycznego uzgodnienia tych warunków i ich spełnienia) obniżenia podstawy opodatkowania lub podatku należnego dokonuje dopiero za okres, w którym posiada dokumentację potwierdzającą spełnienie obydwu warunków.

Jak Państwo wskazali w opisie sprawy, w regulaminie nie ma wprost określonych szczegółowych informacji o możliwości zatrzymania zaliczki na poczet opłat za rezygnację Klienta z nabycia usługi, ale informacja o tym, że dana rezerwacja ma charakter bezzwrotny (tj. Klientowi nie przysługuje możliwość żądania zwrotu wpłaconej zaliczki  w przypadku nieskorzystania z danej usługi) jest komunikowana w momencie dokonywania rezerwacji. W przypadku rezerwacji internetowej stosowna adnotacja jest zawsze umieszczana przy danej opcji wyboru pokoju, a w przypadku rezerwacji telefonicznej, Klient jest o tym każdorazowo informowany przez pracownika Działu. Oznacza to, że Klient wybierając dany rodzaj rezerwacji (a co za tym idzie, także ceny) godzi się z faktem, że wpłacona zaliczka może zostać rozliczona przez Wnioskodawcę na poczet opłaty za niewykorzystany pokój.

W przypadku usług objętych osobnymi umowami z firmami, stosowne zapisy o warunkach i terminach anulacji, a także kwotach opłat, jakie przysługują usługodawcy w przypadku zbyt późnego anulowania zamówienia lub niepojawienia się gości w hotelu, określone są przez strony w jej zapisach. W tym przypadku w danych okolicznościach rezerwacja również nabiera charakteru rezerwacji bezzwrotnej, co oznacza, że Klient nie może domagać się zwrotu zaliczki, co jasno wskazuje, że usługodawcy przysługuje prawo wykorzystania jej na poczet naliczonych opłat odszkodowawczych.

Ponadto, Spółka prowadzi ewidencję korekt, z której wynika kwota korekty sprzedaży  i podatku należnego wraz ze wskazaniem przyczyny zaistniałej korekty.

W rozpatrywanej sprawie mamy sytuację gdy Klient rezygnuje z nabycia usługi w okolicznościach przedstawionych we wniosku, a na poczet zakupu tej usługi wniesiono uprzednio zaliczkę, to zatrzymana kwota zaliczki, nie stanowi wynagrodzenia za wykonanie usługi, lecz pełni funkcję odszkodowawczą. W konsekwencji, gdy wyświadczenie usługi nie dojdzie do skutku, Spółka uprawniona jest do skorygowania swojego rozliczenia w zakresie pobranej i opodatkowanej zaliczki, albowiem opodatkowana zaliczka nie dotyczy już, z chwilą wystąpienia wskazanych przesłanek (zaistnienia przesłanek warunkujących odstąpienie od umowy), sprzedaży opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

Wobec tego, należy do wystawionej uprzednio faktury, dokumentującej otrzymanie zaliczki wystawić fakturę korygującą.

W konsekwencji, w sytuacji, gdy nie dojdzie do świadczenia usług, a Spółka zatrzyma zaliczkę i zaliczy ją na poczet opłaty za rezygnację Klienta z nabycia usług ma prawo potraktować ją jako opłatę za nieterminowe anulowanie rezerwacji i/lub rezygnację  z usługi (równoważną karze), która nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT  i ma prawo do wystawienia faktury korygującej zmniejszającej wartości podatku wykazanego na fakturze zaliczkowej, mimo nie zwracania Klientowi zaliczki.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.

Kolejną Państwa wątpliwością jest możliwość ujmowania kwoty opłat za anulowanie rezerwacji lub rezygnację z usługi hotelowej oraz opłat za szkody, zniszczenia i dodatkowe sprzątanie na wystawionych fakturach lub paragonach fiskalnych ze stawką NP – nie podlega opodatkowaniu VAT.

Jak już zostało wskazane powyżej w interpretacji, tylko opłaty za anulowanie lub rezygnację  z usługi hotelowej/zakwaterowania, nie mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług – wskazanym w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Co więcej, pieniądz nie jest towarem w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy ani usługą w myśl  art. 8 ust. 1 ustawy.

Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z zapisu art. 111 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem:

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem, podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

W myśl art. 111 pkt 8 ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 111 pkt 9 ustawy:

Pojęcie sprzedaży zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 22 ustawy:

Mając na uwadze powyższą definicję, za pomocą kasy rejestrującej powinna być ewidencjonowana dostawa towarów oraz świadczenie usług.

Kwestie dotyczące prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej, regulują przepisy Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące z elektronicznym zapisem kopii z dnia 12 września 2021 r. (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1753).

Zgodnie z § 6 pkt d rozporządzenia w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące z elektronicznym zapisem kopii:

Z kolei w rozdziale 2 rozporządzenia w sprawie kryteriów i warunków technicznych zawarto kryteria i warunki techniczne, którym muszą odpowiadać kasy w zakresie emitowanych przez nie dokumentów.

I tak stosownie do § 11 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kryteriów i warunków technicznych:

Sposób prowadzenia przez podatników ewidencji oraz warunki używania kas rejestrujących określono w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1625 ze zm.) zwanego dalej rozporządzeniem.

Na podstawie § 6 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących:

Należy zwrócić uwagę, że ustawodawca użył w tym przepisie sformułowania podatnicy „przypisują” oraz że dotyczy to stawek podatku lub zwolnienia przypisanych do nazw towarów i usług. Zatem, ustawodawca nie pozostawił podatnikom dowolności w kwestii przypisania oznaczeń literowych do poszczególnych stawek podatku czy zwolnienia.

Tym samym, nie jest uzasadnione ewidencjonowanie przedmiotowych opłat – pod literą „F” lub „G”, gdyż nie są to czynności, dla których przypisane są pozostałe stawki podatku, w tym wartość 0% (zero techniczne) w przypadku sprzedaży opodatkowanej, o której mowa  w art. 119 ust. 1 lub art. 120 ust. 4 ustawy. Jak wynika z treści ww. przepisu do ww. liter mają być przypisane stawki podatku, co wskazuje, że pod tymi pozycjami winna być ewidencjonowana sprzedaż opodatkowana podatkiem VAT.

W kwestii dokumentacji na podstawie faktur warto zaznaczyć, iż zgodnie z art. 106b ust. 2 ustawy:

Zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 87 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa  (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):

Z analizy opisanego stanu faktycznego oraz przywołanych przepisów, wynika że Spółka nie może dokumentować fakturami VAT opłat z tytułu zbyt późnego lub braku odwołania rezerwacji, które to opłaty pełnią funkcję odszkodowawczą, i nie stanowią wynagrodzenia za świadczoną usługę, lecz stanowią rekompensatę – odszkodowanie za poniesione przez Spółkę koszty, bądź też utracone korzyści, gdyż są to czynności, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym, przedmiotowe opłaty nie są objęte przepisami ustawy o podatku od towarów  i usług nie podlegają obowiązkowi ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Należy również zauważyć, że przepisy prawne, regulujące zasady stosowania kas rejestrujących, nie dotyczą czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Stąd też, opłaty opisane we wniosku jako niestanowiące – w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – sprzedaży, nie powinny być ewidencjonowane przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Podsumowując należy stwierdzić, że kasa rejestrująca jest urządzeniem służącym do ewidencjonowania sprzedaży i jednocześnie ustawodawca nie pozostawił podatnikom dowolności w kwestii przypisania oznaczeń literowych do poszczególnych stawek podatku czy zwolnienia. Nie znajduje również uzasadnienia przypisanie przedmiotowych opłat niepodlegających opodatkowaniu do litery „F” jako „NP”, gdyż zgodnie z § 6 ust. 1 pkt 5  lit. f rozporządzenia ww. literze przypisane są pozostałe stawki podatku, w tym wartość 0% (zero techniczne) w przypadku sprzedaży opodatkowanej, o której mowa w art. 119 ust. 1 lub art. 120 ust. 4 ustawy. Jak wynika z treści ww. przepisu do ww. liter mają być przypisane stawki podatku, co wskazuje, że pod tymi pozycjami winna być ewidencjonowana sprzedaż opodatkowana podatkiem VAT.

Odpowiadając zatem na Państwa pytanie należy stwierdzić, że przepisy nie przewidują dokonania za pomocą zarówno faktur jak i paragonów ewidencji czynności niepodlegających opodatkowaniu. W przedmiotowej sprawie są to opłaty za anulowanie rezerwacji i/lub rezygnację z usługi hotelowej/zakwaterowania – zatem, nie powinni Państwo ujmować tych kwot wystawiając faktury lub paragony fiskalne ze stawką NP (nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT). Brak jest również obowiązku wystawienia przez Państwa rachunku.

Zatem, nie można się zgodzić ze stanowiskiem, z którego wynika, że mogą Państwo przypisać jednej z wolnych liter kasy rejestrującej („F”) odrębny kod o nazwie „Opłaty anulacyjne i Opłaty odszkodowawcze”, ze stawką NP i pod tym kodem, z taką stawką (NP), rejestrować kwoty przedmiotowych opłat i należało je uznać za nieprawidłowe.

Jednocześnie należy wskazać, że na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług brak jest przeciwskazań dla udokumentowania ww. opłat poprzez wystawienie innego dokumentu księgowego, np. „Rachunku informacyjnego” – niemniej jednak należy zauważyć, że nie jest to dokument przewidziany przez przepisy o podatku od towarów  i usług, i jako taki nie jest objęty regulacją tych przepisów.

Ponadto wskazać należy, jak zostało wcześniej rozstrzygnięte opłata za szkody, zniszczenia i dodatkowe sprzątanie – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy. Zatem, powyższa odpowiedz nie dotyczy tych czynności.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 4 uznałem za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez Państwa interpretacji oraz wyroków na poparcie własnego stanowiska należy zwrócić uwagę, że interpretacje indywidualne oraz wyroki są wydawane w indywidualnych sprawach i nie wiążą w sprawach innych podatników, co jest zrozumiałe zważywszy na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw podlegających rozstrzygnięciu. Wskazane przez Państwa rozstrzygnięcia potraktowane zostały jako element argumentacji lecz nie mogły one wpłynąć na ocenę prawidłowości analizowanej kwestii, gdyż rozstrzygnięcia te są osadzone w odmiennych stanach faktycznych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).