Uznanie, że Dział Z. stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy i w konsekwencji planowany podział nie będzie pod... - Interpretacja - 0111-KDIB3-2.4012.357.2024.4.SR
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Uznanie, że Dział Z. stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy i w konsekwencji planowany podział nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
1 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 1 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie uznania, że Dział Z. stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy i w konsekwencji planowany podział nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 18 września 2024 r. (wpływ 18 września 2024 r.)
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
X. spółka akcyjna („Wnioskodawca”, „X.”, „Spółka Dzielona” lub „Spółka”) jest spółką kapitałową mającą siedzibę i miejsce zarządu na terytorium Polski, a w konsekwencji podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o CIT. Spółka Dzielona jest również zarejestrowana jako czynny podatnik VAT.
Działalność gospodarcza Spółki Dzielonej polega na świadczeniu usług w zakresie (…). Przeważającym przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy według Polskiej Klasyfikacji Działalności jest (…).
Zważywszy na liczne czynniki biznesowe, w tym fakt, że Spółka Dzielona funkcjonuje na rynku od lat (…) i nieustannie rozwija prowadzoną działalność oraz niezbędne jest dostosowanie struktury organizacyjnej w sposób umożliwiający dalszy dynamiczny rozwój, Zarząd Spółki podjął decyzję o zmianie obecnie obowiązującej struktury. Wobec tego postanowiono wyodrębnić z X. działalność związaną z nieruchomościami – zgodnie z Zarządzeniem Prezesa Zarządu X. z dnia (…) 2023 r. w sprawie (…) (dalej jako: „Zarządzenie”) utworzono Dział Z. (dalej jako: „Dział Z.” lub „Dział”).
Wspomniany Dział obejmuje zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na zarządzaniu istniejącą infrastrukturą i majątkiem Spółki, w szczególności nieruchomościami, w tym działalności polegającej m.in. na wynajmie, dzierżawie, zarządzaniu i obrocie nieruchomościami. Dział Z. rozpoczął swoje funkcjonowanie jako wewnętrznie wyodrębniona jednostka w strukturze Spółki od dnia (…) 2023 r.
W Planie Podziału X. z (…) 2024 r. (dalej jako: „Plan Podziału”) wskazano, że podział X. zostanie dokonany w trybie art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 poz. 18 ze zm.; dalej jako: „KSH”), poprzez wydzielenie Działu Z. i przeniesienie części majątku Spółki Dzielonej, przypisanego do Działu Z. na nowo utworzoną spółkę, tj. Y. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (…) (dalej jako: „Y.” lub „Spółka Nowo Zawiązana”) w zamian za udziały w kapitale zakładowym Spółki Nowo Zawiązanej (podział przez wydzielenie). Podział zostanie dokonany zgodnie z art. 542 § 4 KSH z kapitałów własnych Spółki Dzielonej innych niż kapitał zakładowy, tj. poprzez obniżenie kapitału zapasowego Spółki Dzielonej. W związku z powyższym w ramach podziału nie dojdzie do wymiany udziałów w sensie ścisłym, gdyż wspólnicy Spółki Dzielonej obejmą udziały w kapitale zakładowym Spółki Nowo Zawiązanej z jednoczesnym zachowaniem dotychczas posiadanych akcji w Spółce Dzielonej.
Po podziale X. będzie nadal funkcjonowała w obszarze działalności podstawowej tj. działalności operacyjnej, polegającej m.in. na świadczeniu usług w zakresie (…), dysponując składnikami majątkowymi, należnościami i zobowiązaniami oraz kapitałem niematerialnym. Ze względu na między innymi wieloletnią historię Spółki Dzielonej, zgromadzenie licznych składników majątku, nie ulega wątpliwości, że Spółka po dokonaniu planowanego podziału będzie nadal stanowiła przedsiębiorstwo w rozumieniu ustawy o CIT oraz ustawy o VAT. Wnioskodawca wskazuje, że ta kwestia nie stanowi zapytania w niniejszym wniosku. Natomiast Spółka Nowo Zawiązana rozpocznie działalność w zakresie zarządzania istniejącą infrastrukturą i majątkiem Spółki Nowo Związanej, w szczególności nieruchomościami, w tym działalności polegającej m.in. na wynajmie, dzierżawie, zarządzaniu i obrocie nieruchomościami, dotychczas realizowaną przez Dział Z. Spółki Dzielonej.
Załącznik nr 5 do Planu Podziału, Opis i podział składników majątku (aktywów i pasywów) oraz zezwoleń, koncesji lub ulg przypadających spółce nowo zawiązanej (dalej jako: „Załącznik nr 5”) sporządzony na podstawie Zarządzenia, szczegółowo określa składniki, które zostały przypisane do Działu Z. W celu realizowania opisanej powyżej działalności, do Działu Z., który zostanie przeniesiony na Spółkę Nowo Zawiązaną, przypisano następujące składniki majątkowe:
a)nieruchomości położone w (...), dla których Sąd Rejonowy (...) (...) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgi wieczyste o numerach:
-(...),
-(...),
-(...),
-(...)
(dalej łącznie jako: „Nieruchomości A.”);
b)nieruchomości położone w (...) stanowiące:
-prawo użytkowania wieczystego gruntu oraz własność budynków stanowiących odrębne nieruchomości położonych w (...), objętych księgą wieczystą numer (...);
-udział wynoszący 1/56 części w prawie użytkowania wieczystego gruntu i własności urządzenia, objętych księgą wieczystą numer (...);
-udział wynoszący 40/1120 części w prawie użytkowania wieczystego gruntu i własności urządzenia, objętych księgą wieczystą numer (...);
-prawo użytkowania wieczystego objęte księgą wieczystą numer (...);
-prawo użytkowania wieczystego objęte księgą wieczystą numer (...);
-prawo użytkowania wieczystego objęte księgą wieczystą numer (...)
(dalej łącznie jako: „Nieruchomości B.”).
Do Działu Z. przypisano również następujące prawa i obowiązki wynikające z:
a)warunkowej umowy sprzedaży prawa użytkowania wieczystego gruntów z dnia (...) 2024 roku, zawartej przed notariuszem (...), akt notarialny repertorium A nr (...), obejmującej:
-prawo użytkowania wieczystego objęte księgą wieczystą numer (...);
-prawo użytkowania wieczystego objęte księgą wieczystą numer (...);
-prawo użytkowania wieczystego objęte księgą wieczystą numer (...)
(dalej jako: „Warunkowa umowa sprzedaży”);
b)przedwstępnej umowy sprzedaży prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz własności budynków i urządzeń z dnia (...) 2024 roku, zawartej przed notariuszem (...), akt notarialny repertorium A nr (...), obejmującej:
-prawo użytkowania wieczystego gruntu oraz własność budynków stanowiących odrębne nieruchomości położone w (...), objętych księgą wieczystą numer (...);
-udział wynoszący 1/56 części w prawie użytkowania wieczystego gruntu i własności urządzenia, objętych księgą wieczystą numer (...);
-udział wynoszący 40/1120 części w prawie użytkowania wieczystego gruntu i własności urządzenia, objętych księgą wieczystą numer (...)
(dalej jako: „Przedwstępna umową sprzedaży”).
Do Działu Z. przypisano następujące umowy:
a)umowy dotyczące Nieruchomości A.:
-zawarta ze spółką pod firmą (...) S.A., na dostarczanie energii elektrycznej do Nieruchomości A.;
-zawarta ze spółką pod firmą (...) S.A. na dostarczanie wody do Nieruchomości A.;
-zawarta ze spółką pod firmą (...) sp. z o.o., na wywóz nieczystości z Nieruchomości A.;
-na dostarczanie sieci internet do Nieruchomości A.
(dalej łącznie jako: „Umowy o dostarczanie mediów do Nieruchomości A.”;
b)umowy dotyczące Nieruchomości B.:
-z dnia (...) 2017 roku, zawarta ze spółką pod firmą (...) S.A., na dostawę i odbiór gazu ziemnego do Nieruchomości B., zmieniona następnie aneksem nr 1 z dnia (...) 2017 roku, a następnie aneksem nr 2 z dnia (...) 2017 roku;
-z dnia (...) 2017 roku, zawarta ze spółką pod firmą (...) S.A., na dostarczanie paliwa gazowego do Nieruchomości B.;
-z dnia (...) 2017 roku, zawarta ze spółką pod firmą (...) S.A., na dostarczanie i sprzedaż wody pitnej do Nieruchomości B. i odprowadzanie ścieków z Nieruchomości B.;
-z dnia (...) 2017 roku, zawarta ze spółką pod firmą (...) S.A., na dostarczanie energii elektrycznej do Nieruchomości B. i świadczenie usług dystrybucji, zmieniona następnie aneksem nr 1 z dnia (...) 2017 roku
(dalej łącznie jako: „Umowy o dostarczanie mediów do Nieruchomości B.”;
c)umowy o pracę zawarte z dyrektorem oraz pracownikiem Działu (dalej łącznie jako: „Umowy o pracę”).
Do Działu Z. przypisano również następujące:
a)należności:
-wynikające z Warunkowej umowy sprzedaży,
-wynikające z Przedwstępnej umowy sprzedaży,
b)zobowiązania:
-wynikające z Warunkowej umowy sprzedaży,
-wynikającej z Przedwstępnej umowy sprzedaży,
-wynikające z Umów o dostarczanie mediów do Nieruchomości A.,
-wynikające z Umów o dostarczanie mediów do Nieruchomości B,
-wynikające z Umów o pracę,
-tytułem zakupu paliwa,
-tytułem utrzymania samochodów,
-tytułem podatku od Nieruchomości A.,
-tytułem podatku od Nieruchomości B.,
-tytułem opłaty za użytkowanie wieczyste Nieruchomości B.
Z przyjętego Zarządzenia wynika również, że do zadań pracownika oraz osoby kierującej Działem Z. należy m.in.:
a)wsparcie w zarządzaniu majątkiem, w szczególności nieruchomościami,
b)sprawowanie pieczy nad majątkiem, w szczególności w odniesieniu do majątku nieruchomego,
c)bieżące kontrolowanie, czy zawarte przez Spółkę umowy działalności Działu Z. są wykonywane w sposób prawidłowy,
d)zawieranie umów dotyczących działalności Działu Z.,
e)nadzór nad obsługą administracyjną i księgową Działu Z.,
f)analiza sytuacji na rynku nieruchomości.
W Zarządzeniu wskazano również, że w księgach Spółki zostało dokonane finansowe wydzielenie Działu Z. poprzez utworzenie ewidencji pozabilansowej dla Działu Z., w której zapisach ujmowane będą zdarzenia i operacje związane wyłącznie z Działem Z. Natomiast po dokonaniu planowanego podziału, Spółka Nowo Zawiązana, do której wniesiony zostanie Dział, będzie prowadziła własną księgowość zgodnie ze stosownymi przepisami.
Dział Z. na dzień podziału będzie posiadał następujące cechy na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej oraz funkcjonalnej:
a)w zakresie wyodrębnienia organizacyjnego:
-Dział Z. został wyodrębniony na podstawie Zarządzenia; w oparciu o Zarządzenie sporządzono Załącznik nr 5;
-do Działu została przypisana osoba kierująca oraz pracownik;
-do Działu zostały przypisane wskazane powyżej materialne i niematerialne składniki majątku;
-do Działu zostały przyporządkowane wskazane powyżej zobowiązania;
b)w zakresie wyodrębnienia finansowego:
-utworzono ewidencję pozabilansową dla Działu Z., w której zapisach ujmowane są zdarzenia i operacje związane wyłącznie z Działem; po dokonaniu planowanego podziału, Spółka Nowo Zawiązana, do której wniesiony zostanie Dział, będzie prowadziła własną księgowość zgodnie ze stosownymi przepisami;
c)w zakresie wyodrębnienia funkcjonalnego:
-wydzielenie zostało przeprowadzone w taki sposób, że możliwe jest kontynuowanie działalności gospodarczej bez konieczności ponoszenia dodatkowych nakładów finansowych czy też przeprowadzania restrukturyzacji organizacyjnej;
-Działowi przydzielono wszystkie aktywa niezbędne do świadczenia usług i realizowania przypisanych funkcji.
Dział Z. charakteryzuje się zdolnością do samodzielnego realizowania określonych zadań gospodarczych, dzięki czemu możliwe jest zapewnienie ciągłości działalności. Jak wskazano również na s. 4 niniejszego wniosku, X. po dokonaniu podziału będzie nadal funkcjonować w obszarze działalności podstawowej. W szczególności Spółka Dzielona nadal będzie wyposażona w składniki majątku posiadające pełną zdolność do niezależnego funkcjonowania jako samodzielne przedsiębiorstwo. Działalność we wskazanym powyżej obszarze będzie kontynuowana bez konieczności angażowania innych, dodatkowych środków materialnych lub niematerialnych ani podejmowania żadnych dodatkowych działań.
Głównym lub jednym z głównych celów podziału Spółki Dzielonej nie jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania, niniejszy podział zostanie bowiem przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych. Dział Z. został utworzony w celu zoptymalizowania, zorganizowania i usprawnienia działalności X. oraz wprowadzenia uporządkowanej struktury organizacyjnej w X. poprzez oddzielenie działalności polegającej na zarządzaniu majątkiem X., w szczególności nieruchomościami, od bieżącej działalności operacyjnej, a tym samym zapewniania sprawnego zarządzania i kontroli nad poszczególnymi sferami działalności X.
W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo następujące informacje:
W Zarządzeniu Prezesa Zarządu X. z dnia (...) 2023 r. w sprawie przypisania składników do Działu Z. wskazano, że w księgach X. zostało dokonane finansowe wydzielenie Działu Z. poprzez utworzenie ewidencji pozabilansowej dla Działu Z., w której zapisach ujmowane będą zdarzenia i operacje związane wyłącznie z Działem Z. Natomiast po dokonaniu planowanego podziału, Spółka Nowo Zawiązana, do której wniesiony zostanie Dział, będzie prowadziła własną księgowość zgodnie ze stosownymi przepisami.
Wobec powyższego, prowadzona ewidencja zdarzeń gospodarczych pozwala na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań odrębnie do części działalności będącej przedmiotem wydzielenia (Działu Z.) oraz do części działalności pozostającej w X.
Do Działu Z. przypisano dwie umowy o pracę, które zostały zawarte z dyrektorem oraz innym pracownikiem Działu. Wnioskodawca wskazuje natomiast, że wyżej wspomniane osoby, tj. dyrektor oraz pracownik wykonują również pracę związaną z innymi obszarami działalności X., np. zarządzanie flotą pojazdów, które są leasingowane przez X. Wobec powyższego, na skutek zbycia Działu Z. wspomniani pracownicy będą posiadali dwa stosunki pracy – jeden ze Spółką Nowo Zawiązaną, a drugi z X. Każda z umów o pracę będzie zawierała niezbędne dla niej elementy, tj. między innymi powierzone zadania, określone wynagrodzenie, czas i miejsce wykonywania pracy. Umowa zawarta pomiędzy Spółką Nowo Zawiązaną a dyrektorem/innym pracownikiem przypisanym do Działu Z. będzie określała zadania i funkcje związane wyłącznie z ww. Działem, natomiast umowa zawarta pomiędzy X. a wspomnianymi pracownikami – odpowiednio obowiązki związane z pracą na rzecz X.
Wobec powyższego, w ocenie Wnioskodawcy zbycie Działu Z. nie będzie wiązało się z tzw. „przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę” w myśl art. 231 ust. 1 Kodeksu pracy.
Dział Z. charakteryzuje się zdolnością do samodzielnego realizowania określonych zadań gospodarczych, dzięki czemu możliwe jest zapewnienie ciągłości działalności. Wnioskodawca wskazuje, że Spółka Nowo Zawiązana będzie kontynuowała działalność prowadzoną obecnie przez Dział Z. w dotychczasowym zakresie wyłącznie w oparciu o składniki majątkowe będące przedmiotem transakcji. W celu prowadzenia działalności Spółka Nowo Zawiązana podpisze umowy z dwoma wskazanymi we wniosku pracownikami (jak wskazano w odpowiedzi na pytanie nr 2 powyżej) oraz zawrze z X. umowę na najem części nieruchomości, które są aktualnie wykorzystywane przez Spółkę Dzieloną. Nie można natomiast wykluczyć, że na kolejnych etapach prowadzenia działalności Spółka Nowo Zawiązana podejmie faktyczne i prawne działania niezbędne do rozwoju wykonywanej działalności w oparciu o dodatkowe składniki majątku.
Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone we wniosku nr 2)
Czy Dział Z. stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT i w konsekwencji planowany podział nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT?
Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone we wniosku nr 2)
Zdaniem Wnioskodawcy, Dział Z. stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT i w konsekwencji planowany podział nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Powyższy przepis operuje pojęciem „zbycia”, którego rozumienie nie powinno ograniczać się jedynie do sprzedaży. Przyjmuje się bowiem, że wyodrębnienie składników majątkowych i niemajątkowych stanowiących ZCP i wniesienie go jako majątku wydzielonego w ramach podziału spółki przez wydzielenie do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w zamian za udziały tej spółki (w ramach podziału przez wydzielenie), należy uznać za czynność należącą do zakresu pojęcia „zbycie”.
Prawidłowość takiego stanowiska znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych, np. w interpretacji indywidualnej z 26 lutego 2019 r., nr 0111-KDIB3-2.4012.822.2018.2.MD, gdzie wskazano: „Przez transakcje zbycia, o której mowa w ww. przepisie na gruncie ustawy o VAT należy rozumieć wszelkiego rodzaju transakcje, na skutek których dojdzie do przeniesienia prawa do dysponowania przedsiębiorstwem lub zorganizowaną częścią przedsiębiorstw jako właściciel”.
Wobec powyższego, aby planowany przez Wnioskodawcę podział przez wydzielenie (zbycie) był neutralny na gruncie VAT, istotne jest określenie czy Dział Z. stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.
Zgodnie ze wskazanym powyżej przepisem przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Biorąc pod uwagę, że przytoczona treść definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest tożsama do treści definicji zawartej w ustawie o CIT, Wnioskodawca pragnie wskazać, że w pkt 1 uzasadnienia do niniejszego wyczerpująco przedstawił, że Dział Z., który zostanie wniesiony do Spółki Nowo Zawiązanej stanowi organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w Spółce Dzielonej zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
W związku z Państwa powyższym wskazaniem, w tym miejscu zostało przywołane Państwa uzasadnienie stanowiska dotyczące pytania oznaczonego we wniosku nr 1 w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych:
„Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT przychodem w spółce podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie albo podziale przez wyodrębnienie majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest wartość rynkowa składników majątkowych przeniesionych na spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału lub dzień wydzielenia albo dzień wyodrębnienia, przy czym przepisy art. 14 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
Natomiast w myśl art. 15 ust. 1ł kosztami uzyskania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 9, są wydatki, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, poniesione na nabycie składników majątkowych przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane.
Jednocześnie art. 12 ust. 4 pkt 3h ustawy o CIT stanowi, że do przychodów nie zalicza się w spółce podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie albo podziale przez wyodrębnienie majątek przejmowany na skutek podziału oraz majątek pozostający w spółce, stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa – wartości rynkowej składników majątku przeniesionych na spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane ustalonej na dzień poprzedzający dzień podziału lub dzień wydzielenia albo dzień wyodrębnienia.
Wobec powyższego należy uznać, że w przypadku podziału przez wydzielenie, nie powstanie przychód po stronie spółki podlegającej podziałowi, gdy zarówno majątek wydzielany, jak i majątek pozostający w spółce dzielonej stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Kluczowe jest zatem odniesienie się do definicji zawartej w art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, z której wynika, że zorganizowaną część przedsiębiorstwa stanowi organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zatem do warunków niezbędnych do uznania określonego zespołu składników majątkowych za ZCP należy zaliczyć:
1)istnienie zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań;
2)wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej;
3)uznanie, że wydzielana część może potencjalnie stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.
1.Zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań
W opisie zdarzenia przyszłego (s. 5-7 niniejszego wniosku) Wnioskodawca wskazał wszelkie składniki, które zostały przypisane do Działu Z. Zaliczają się do nich:
-Nieruchomości A., Nieruchomości B.;
-prawa i obowiązki wynikające z Warunkowej umowa sprzedaży oraz Przedwstępnej Umowy Sprzedaży;
-Umowy o dostarczanie mediów do Nieruchomości A., Umowy o dostarczanie mediów do Nieruchomości B., Umowy o pracę;
-należności:
-wynikające z Warunkowej umowy sprzedaży,
-wynikające z Przedwstępnej umowy sprzedaży;
-zobowiązania:
-wynikające z Warunkowej umowy sprzedaży,
-wynikającej z Przedwstępnej umowy sprzedaży,
-wynikające z Umów o dostarczanie mediów do Nieruchomości A.,
-wynikające z Umów o dostarczanie mediów do Nieruchomości B.,
-wynikające z Umów o pracę,
-tytułem zakupu paliwa,
-tytułem utrzymania samochodów,
-tytułem podatku od Nieruchomości A.,
-tytułem podatku od Nieruchomości B.,
-tytułem opłaty za użytkowanie wieczyste Nieruchomości B.
Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na wymieniony w opisie zdarzenia przyszłego zespół składników w jakie wyposażony został Dział Z., warunek ten należy uznać za spełniony.
2.Wydzielenie organizacyjne, finansowe, funkcjonalne
Kolejnym warunkiem jest wydzielenie zespołu składników w istniejącym przedsiębiorstwie na następujących płaszczyznach:
Płaszczyzna organizacyjna
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że ZCP ma określone miejsce w strukturze organizacyjnej danego przedsiębiorstwa. Przyjmuje się, że dany zespół składników majątkowych jest wyodrębniony organizacyjnie, jeśli w strukturze danego przedsiębiorstwa utworzony został na przykład wydział, zakład czy dział. Wyodrębnienie organizacyjne musi wynikać ze statutu, regulaminu, zarządzenia, uchwały zarządu lub innego aktu o podobnym charakterze.
Taki warunek jest spełniony w opisywanym zdarzeniu przyszłym, bowiem na mocy Zarządzenia został utworzony Dział Z., co stanowi potwierdzenie faktycznego wyodrębnienia. Dział zostanie natomiast przeniesiony na Spółkę Nowo Zawiązaną, która będzie widnieć jak odrębny podmiot w KRS. Ponadto, z przyjętego Zarządzenia wynika również, że do pracownika oraz osoby kierującej Działem Z. przypisano konkretne zadania związane z Działem. W efekcie, w ocenie Wnioskodawcy spełniony jest warunek dotyczący wyodrębnienia organizacyjnego.
Płaszczyzna finansowa
Część majątku jest wyodrębniona finansowo, jeśli możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do tej części majątku. Konieczność wyodrębnienia finansowego nie oznacza jednak automatycznie, że ZCP musi być samobilansującym się oddziałem. W orzecznictwie podkreśla się, że wyodrębnienie finansowe nie musi oznaczać pełnej samodzielności finansowej, lecz sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do ZCP (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 11 października 2013 r. sygn. akt III SA/Gl 1284/13).
Wystarczające jest zatem wyodrębnienie danej części przedsiębiorstwa dla celów rachunkowości zarządczej, jeśli polega ono na odrębnym ewidencjonowaniu przychodów i kosztów związanych z prowadzeniem danej części przedsiębiorstwa.
W Zarządzeniu wskazano, że w księgach Spółki zostało dokonane finansowe wydzielenie Działu Z. poprzez utworzenie ewidencji pozabilansowej dla Działu Z., w której zapisach ujmowane będą zdarzenia i operacje związane wyłącznie z Działem Z. Natomiast po dokonaniu planowanego podziału, Spółka Nowo Zawiązana, do której wniesiony zostanie Dział, będzie prowadziła własną księgowość zgodnie ze stosownymi przepisami. W konsekwencji, w niniejszej sytuacji spełnione jest kryterium wyodrębnienia finansowego.
Wydzielenie funkcjonalne
Aby dany zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za ZCP musi być również wyodrębniony pod względem funkcjonalnym. Innymi słowy składniki majątkowe zaliczane do ZCP muszą umożliwiać prowadzenie niezależnej działalności gospodarczej.
Jak opisano powyżej, do Działu Z. przypisano takie składniki majątku, które umożliwiają kontynuowanie działalności gospodarczej w takim zakresie, w jakim część ta funkcjonowała dotychczas bez konieczności ponoszenia dodatkowych nakładów finansowych czy też przeprowadzania restrukturyzacji organizacyjnej. Do Działu został również przypisany niezbędny personel, który będzie realizował określone zadania gospodarcze. W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy Dział Z. spełnia przesłankę wydzielenia funkcjonalnego.
3.Funkcjonowanie jako niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze
Wyodrębniony zespół składników majątku ZCP powinien charakteryzować się zdolnością do bycia niezależnym przedsiębiorstwem samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze, dzięki czemu możliwe jest zapewnienie ciągłości działalności. Uznaje się, że funkcje ZCP powinny same w sobie stanowić przedmiot efektywnej działalności gospodarczej.
Wnioskodawca pragnie podkreślić, że Dział Z. tworzą składniki będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. W związku z powyższym, po dokonaniu planowanego podziału, Spółka Nowo Zawiązana rozpocznie działalność w zakresie zarządzania istniejącą infrastrukturą i majątkiem Spółki Nowo Związanej, w szczególności nieruchomościami, w tym działalności polegającej m.in. na wynajmie, dzierżawie, zarządzaniu i obrocie nieruchomościami, dotychczas realizowaną przez Dział Z. Spółki Dzielonej.
Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy Dział Z., który zostanie przeniesiony do Spółki Nowo Zawiązanej, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.
Wnioskodawca ponownie pragnie podkreślić, że ze względu na między innymi wieloletnią historię Spółki Dzielonej, zgromadzenie licznych składników majątku itd., nie ulega wątpliwości, że Spółka Dzielona po dokonaniu planowanego podziału nadal będzie stanowiła przedsiębiorstwo w rozumieniu ustawy o CIT oraz ustawy o VAT. Wnioskodawca wskazuje, że kwestia ta nie stanowi zapytania w niniejszym wniosku.
Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 13 ustawy o CIT przepisów ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.
W myśl art. 12 ust. 14 ustawy o CIT jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 13 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.
Wnioskodawca podkreśla, że wydzielenie Działu oraz planowany podział determinowane są przez liczne czynniki biznesowe, tj. Spółka Dzielona funkcjonuje na rynku od lat (…) i nieustannie rozwija prowadzoną działalność, zatem niezbędne jest dostosowanie struktury organizacyjnej w sposób umożliwiający dalszy dynamiczny rozwój. Dział Z. został utworzony i zostanie wydzielony do Spółki Nowo Zawiązanej w celu zoptymalizowania, zorganizowania i usprawnienia działalności Spółki Dzielonej oraz wprowadzenia uporządkowanej struktury organizacyjnej w Spółce Dzielonej poprzez oddzielenie działalności polegającej na zarządzaniu majątkiem Spółki Dzielonej, w szczególności nieruchomościami, od bieżącej działalności operacyjnej, a tym samym zapewniania sprawnego zarządzania i kontroli nad poszczególnymi sferami działalności Spółki Dzielonej. Wobec powyższego, w ocenie Wnioskodawcy należy uznać, że podział przez wydzielenie zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych.
W świetle art. 12 ust. 15 ustawy o CIT przepisy ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b mają zastosowanie wyłącznie do spółek będących podatnikami, o których mowa w:
1)art. 3 ust. 1, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek lub podmiotów mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo
2)art. 3 ust. 1, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, albo
3)art. 3 ust. 2, podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek będących podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1.
W tym miejscu należy podkreślić, że zarówno Spółka Dzielona, jak i Spółka Nowo Zawiązana, posiadają/będą posiadały zarząd oraz siedzibę na terytorium Polski, a konsekwencji posiadają/będą posiadały w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o CIT.
Prawidłowość takiego stanowiska znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych m.in.: z dnia 23 kwietnia 2024 r. nr 0111-KDIB1-1.4010.77.2024.4.AND, z dnia 19 lutego 2024 r. nr 0111-KDIB2-1.4010.600.2023.1.BJ, z dnia 24 lipca 2023 r. nr 0114-KDIP2-1.4010.279.2023.3.JF.
Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, Dział Z. stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT i w konsekwencji, na skutek planowanego podziału po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu.”
W związku z powyższym, skoro Dział Z. należy uznać za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, to planowany podział przez wydzielenie nie wywołuje żadnych skutków na gruncie podatku od towarów i usług. Prawidłowość takiego stanowiska znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych m.in.: z dnia 21 maja 2024 r. nr 0114-KDIP1-1.4012.143.2024.7.ESZ, z dnia 6 lipca 2023 r. nr 0114-KDIP4-2.4012.237.2023.2.AA.
Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, Dział Z. stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT i w konsekwencji planowany podział nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (…).
Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Jednocześnie art. 6 ustawy o VAT wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie umowy sprzedaży lub aportu.
Przepisy regulujące prawną instytucję podziału spółek stanowią treść działu II ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.), zwanej dalej „Ksh”.
W art. 529 § 1 Kodeksu spółek handlowych wyróżniono sposoby dokonania podziału spółek kapitałowych. Zgodnie z ww. przepisem:
Podział może być dokonany:
1)przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały albo akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie);
2)przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez zawiązanie nowych spółek);
3)przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących i nowo zawiązanych, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki);
4)przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących, nowo zawiązanych lub spółki dzielonej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez wydzielenie);
5)przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących lub nowo zawiązanych, które obejmuje spółka dzielona (podział przez wyodrębnienie).
Przewidziany w art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych podział dokonany przez wydzielenie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub spółki nowo zawiązane powoduje przeniesienie prawa własności wydzielonych części majątku. Złożoność procedur związanych z podziałem spółki nie ma przy tym znaczenia. Istotny jest efekt końcowy – przeniesienie własności.
W świetle powyższych regulacji, dokonany, na podstawie Kodeksu spółek handlowych, podział przez wydzielenie poszczególnych części majątku spółki dzielonej jest, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, operacją obejmującą zdarzenia podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Wyjaśnić jednak należy, że w sytuacji, gdy w wyniku podziału spółki przez wydzielenie przedmiotem przeniesienia własności jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa to mamy do czynienia z transakcją zbycia w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, który to przepis wyłącza taką czynność z zakresu regulacji ustawy.
Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Wskazany wyżej przepis art. 2 pkt 27e ustawy stanowi, że:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa – rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.
Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić Nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.
Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:
-zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
-faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
Zakres powyższego wyłączenia z opodatkowania zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01 Zita-Modes, TSUE stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.
Ponadto TSUE zauważył, że przejmującego należy traktować jako następcę zbywającego, przy czym, aby przejmujący mógł zostać uznany za następcę zbywającego, musi on kontynuować działalność prowadzoną przez zbywcę.
Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, wskazując, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak i nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.
O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że planują Państwo dokonać w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych podziału przez wydzielenie Działu Z. i przeniesienie go do nowo utworzonej spółki.
Jak już wyjaśniono, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie ich przekazania (na ile stanowią w przedsiębiorstwie w tym momencie, wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).
Przedstawione we wniosku okoliczności wskazują, że opisany zespół składników materialnych i niematerialnych składających się na Dział Z., cechuje się wyodrębnieniem organizacyjnym, finansowym oraz funkcjonalnym i mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące przypisane mu zadania.
Za wyodrębnieniem organizacyjnym zespołu składników materialnych i niematerialnych składających się na Dział Z. przemawia fakt, że – jak Państwo podali – Dział Z. został wyodrębniony na podstawie Zarządzenia Prezesa Zarządu Spółki Dzielonej i rozpoczął swoje funkcjonowanie jako wewnętrznie wyodrębniona jednostka w strukturze Spółki Dzielonej od (…) 2023 r. Do ww. Działu zostały przypisane materialne i niematerialne składniki majątku, a także osoba kierująca oraz pracownik. Do ww. Działu zostały przyporządkowane również zobowiązania.
Opisany zespół składników materialnych i niematerialnych składających się na Dział Z. jest również wyodrębniony finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, o czym świadczy to, że w księgach Spółki Dzielonej zostało dokonane finansowe wydzielenie Działu Z. poprzez utworzenie ewidencji pozabilansowej dla Działu Z., w której zapisach ujmowane będą zdarzenia i operacje związane wyłącznie z Działem Z. Prowadzona ewidencja zdarzeń gospodarczych pozwala na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań odrębnie do części działalności będącej przedmiotem wydzielenia (Działu Z.) oraz do części działalności pozostającej w X.
Oprócz wyodrębnienia organizacyjnego i finansowego, opisany zespół składników materialnych i niematerialnych składających się na Dział Z. jest również wyodrębniony funkcjonalnie w istniejącym przedsiębiorstwie. Jak wynika z treści wniosku, Dział Z. obejmuje zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na zarządzaniu istniejącą infrastrukturą i majątkiem Spółki Dzielonej, w szczególności nieruchomościami, w tym działalności polegającej m.in. na wynajmie, dzierżawie, zarządzaniu i obrocie nieruchomościami. Działowi przydzielono wszystkie aktywa niezbędne do świadczenia usług i realizowania przypisanych funkcji.
Jednocześnie, jak Państwo wskazali w opisie sprawy, Dział Z. charakteryzuje się zdolnością do samodzielnego realizowania określonych zadań gospodarczych, dzięki czemu możliwe jest zapewnienie ciągłości działalności. Wydzielenie zostało przeprowadzone w taki sposób, że możliwe jest kontynuowanie działalności gospodarczej bez konieczności ponoszenia dodatkowych nakładów finansowych czy też przeprowadzania restrukturyzacji organizacyjnej.
Ponadto, co istotne w niniejszej sprawie, Spółka Nowo Zawiązana będzie kontynuowała działalność prowadzoną obecnie przez Dział Z. w dotychczasowym zakresie wyłącznie w oparciu o składniki majątkowe będące przedmiotem transakcji.
Wprawdzie wskazali Państwo, że w Państwa ocenie zbycie Działu Z. nie będzie wiązało się z tzw. „przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę” w myśl art. 231 ust. 1 Kodeksu pracy. Jednakże z opisu sprawy wynika, że w celu prowadzenia działalności Spółka Nowo Zawiązana podpisze umowy z dwoma wskazanymi we wniosku pracownikami przypisanymi do Działu Z. Ww. pracownicy będą posiadali dwa stosunki pracy – jeden ze Spółką Nowo Zawiązaną, a drugi z X. Każda z umów o pracę będzie zawierała niezbędne dla niej elementy, tj. między innymi powierzone zadania, określone wynagrodzenie, czas i miejsce wykonywania pracy. Umowa zawarta pomiędzy Spółką Nowo Zawiązaną a dyrektorem/innym pracownikiem przypisanym do Działu Z. będzie określała zadania i funkcje związane wyłącznie z ww. Działem, natomiast umowa zawarta pomiędzy X. a wspomnianymi pracownikami – odpowiednio obowiązki związane z pracą na rzecz X.
Przedstawione w opisie sprawy okoliczności oraz dokonana w kontekście przytoczonych regulacji prawnych oraz orzecznictwa TSUE ich całościowa analiza, prowadzi do wniosku, że zostaną spełnione wszystkie wskazane wcześniej przesłanki do uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych składających się na Dział Z., za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.
W konsekwencji uznania opisanego zespołu składników materialnych i niematerialnych składających się na Dział Z. za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, planowana transakcja przeniesienia w ramach podziału przez wydzielenie ww. zespołu składników do Spółki Nowo Zawiązanej, która będzie kontynuowała dotychczasową Państwa działalność realizowaną z wykorzystywaniem tego zespołu składników, będzie stanowić czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy.
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Państwa. Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, tj. nie przeprowadza dowodów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.
W tym miejscu organ interpretacyjny zastrzega jednak, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny interpretacja nie wywoła skutków prawnych.
Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych oraz wyroków sądów administracyjnych należy stwierdzić, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach podmiotów, które o ich wydanie wystąpiły, zatem nie są one wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.