Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług zakupionych w celu realizacji Projektu.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 26 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług zakupionych w celu realizacji Projektu.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Uniwersytet (…) (zwany dalej Wnioskodawcą lub Uniwersytet) jest publiczną uczelnią akademicką posiadającą osobowość prawną stanowiącą część systemu szkolnictwa wyższego w rozumieniu ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 742 ze zm.). Wnioskodawca działa na podstawie powołanej ustawy, aktów wykonawczych na jej podstawie wydanych oraz statutu Uniwersytetu. Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 11 pkt 1-5 oraz pkt 9 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, podstawowymi zadaniami Wnioskodawcy są:

-prowadzenie kształcenia na studiach;

-prowadzenie kształcenia na studiach podyplomowych lub innych form kształcenia:

-prowadzenie działalności naukowej, świadczenie usług badawczych oraz transfer wiedzy i technologii do gospodarki;

-prowadzenie kształcenia doktorantów:

-kształcenie i promowanie kadr uczelni;

-upowszechnianie i pomnażanie osiągnięć nauki i kultury, w tym przez gromadzenie i udostępnianie zbiorów bibliotecznych, informacyjnych i archiwalnych.

Działalność Wnioskodawcy obejmuje zarówno obszar podlegający opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jak również obszar niepodlegający opodatkowaniu (będący poza zakresem ustawy o VAT) oraz zwolniony z opodatkowania (czynności korzystające ze zwolnienia od podatku VAT). Działalność niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (będąca poza zakresem ustawy o VAT) to przede wszystkim nieodpłatne czynności kształcenia oraz badania własne naukowe finansowane z subwencji, dotacji celowych oraz innych różnego typu dofinansowań. Odpłatna działalność Wnioskodawcy to głównie odpłatne usługi kształcenia, które korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług oraz odpłatne usługi noclegowe świadczone na rzecz studentów i doktorantów Wnioskodawcy, które także korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Wnioskodawca prowadzi również działalność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, polegającą m.in. na odpłatnym wynajmie lokali użytkowych, odpłatnych badaniach wykonywanych na zlecenie, odpłatnych noclegach świadczonych na rzecz osób innych niż studenci/doktoranci, odpłatnej sprzedaży wydawnictw, czy też innej sprzedaży opodatkowanej tym podatkiem. Działalność opodatkowana podatkiem od towarów i usług to także tzw. komercjalizacja wyników badań (czyli sprzedaż wyników badań, odpłatne udzielanie licencji do wyników prac badawczych, rozwojowych, wdrożeniowych etc. lub też inne formy odpłatnego ich udostępniania).

W ramach realizowanej działalności naukowej Wnioskodawca prowadzi różnego typu badania naukowe. Realizacja badań wymaga ponoszenia znacznych wydatków finansowych. Wydatki te pokrywane są ze środków własnych Wnioskodawcy, subwencji, dotacji, dofinansowań oraz różnego typu grantów finansowych. Badania są realizowane samodzielnie przez Wnioskodawcę lub w ramach różnego typu zawieranych konsorcjów.

W latach 2014-2020 Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi realizowało Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (w ramach programu nie rozpisuje się już obecnie bieżących konkursów, natomiast realizowane są programy, których konkursy zostały rozpisane we wskazanym przedziale czasowym). Celem programu była/jest poprawa konkurencyjności rolnictwa, zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi i działania w dziedzinie klimatu oraz zrównoważony rozwój terytorialny obszarów wiejskich. Program realizował oraz realizuje priorytety wyznaczone dla unijnej polityki rozwoju obszarów wiejskich na lata 2014-2020, a mianowicie:

(…).

Jedną z form realizacji ww. celów jest działanie zatytułowane „Współpraca”. Działanie dotyczy wspierania, tworzenia i działalności Grup Operacyjnych na rzecz innowacji (EPI) w rozumieniu art. 56 i 57 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, które w ramach działalności będą realizować projekty polegające na opracowywaniu i wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań w rolnictwie, produkcji żywności, leśnictwie i na obszarach wiejskich.

W ramach działania „Współpraca” wspierane jest tworzenie i funkcjonowanie Grup Operacyjnych EPI, zrzeszających rolników, jednostki naukowe, przedsiębiorców, posiadaczy lasów, podmioty doradcze. Wsparcie dotyczy tworzenia i funkcjonowania grup operacyjnych na rzecz innowacji oraz realizacji przez te grupy projektów, których przedmiotem winno być: opracowanie i wdrożenie nowego lub znacznie udoskonalonego produktu lub nowych lub znacznie udoskonalonych technologii lub metod organizacji lub marketingu dotyczących produkcji, przetwarzania lub wprowadzania do obrotu produktów objętych załącznikiem I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz tworzenie lub rozwój krótkich łańcuchów dostaw w rozumieniu art. 2 ust. 1 akapit drugi lit. m rozporządzenia nr 1305/2013, lub rynków lokalnych, o których mowa w art. 35 ust. 2 lit. d rozporządzenia nr 1305/2013, dotyczących produkcji, przetwarzania lub wprowadzania do obrotu produktów objętych załącznikiem I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Realizacja działania „Współpraca” winna przyczynić się do poprawy dochodowości gospodarstw rolnych, zwiększenia innowacyjnych rozwiązań w polskim rolnictwie, produkcji żywności i na obszarach wiejskich, a rezultaty poszczególnych projektów miały służyć szerokiej grupie odbiorców, a nie pojedynczym podmiotom. Agencją dystrybuującą środki finansowe na realizację zadań określonych w działaniu „Współpraca” jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Wsparcie w ramach działania „Współpraca” przyznawane jest na działanie Grup Operacyjnych Europejskiego Partnerstwa na Rzecz Innowacji (EPI). Grupa Operacyjna może realizować projekty (operacje) służące:

(…)

Grupa Operacyjna musi składać się co najmniej z dwóch różnych podmiotów należących do następujących różnych kategorii: rolnicy, właściciele lasów, jednostki naukowe oraz uczelnie, przedsiębiorcy, podmioty świadczące usługi doradcze.

Celem realizacji przedsięwzięcia w ramach działania „Współpraca”, Wnioskodawca (występujący w przedsięwzięciu jako uczelnia publiczna) na mocy aneksu z (…) kwietnia 2023 r. do umowy Grupy Operacyjnej (zwanej dalej umową Grupy Operacyjnej) przystąpił do Grupy Operacyjnej pod nazwą „Grupa Operacyjna A” (zwanej dalej Grupą Operacyjną). Oprócz Wnioskodawcy członkami tej Grupy są: B Sp. z o.o. (występująca jako lider), spółka prawa handlowego (występująca w przedsięwzięciu jako podmiot świadczący usługi doradcze) oraz rolnik (podmiot mający status rolnika w rozumieniu regulacji związanych z dofinansowaniem). Celem powstania grupy (w pierwotnej wersji umowy Grupy Operacyjnej zamiast Wnioskodawcy jej członkiem była inna uczelnia publiczna; mocą ww. aneksu do umowy Grupy Operacyjnej Wnioskodawca wszedł w prawa i obowiązki tej uczelni) było złożenie wniosku aplikacyjnego, a kolejno realizacja projektu zat.: „(…)” (zwanego dalej Projektem lub Operacją).

Głównym celem Operacji jest opracowanie i wdrożenie (…). Cel zostanie osiągnięty poprzez wdrożenie (…).

Projekt został wytypowany przez ARiMR do dofinansowania z opisanych powyżej środków publicznych. W kwietniu 2023 r. podpisano umowę o przyznaniu pomocy. Umowa określa prawa i obowiązki stron związane z realizacją Projektu. Otrzymane z ARiMR dofinansowanie stanowi tzw. dotację kosztową. Dzięki niej uczestnicy Grupy Operacyjnej finansują koszty powstałe w Projekcie (uprzednio wykazane w kosztorysie wniosku o dofinansowanie).

Każdy z członków Grupy Operacyjnej ma przypisane w Projekcie zadania do realizacji (zadania te były znane od samego początku, już na etapie składania wniosku o przyznanie dofinansowania). Każdy z członków Grupy Operacyjnej ponosi wydatki we własnym zakresie i na własną rzecz (uprzednio opisane we wniosku o dofinansowanie i w kosztorysach stanowiących załączniki wniosku) oraz odpowiada za właściwe wykorzystanie otrzymanych środków finansowych. W zakresie wydatków przypisanych do Wnioskodawcy, Wnioskodawca otrzymuje faktury, gdzie jako nabywca wskazany jest Wnioskodawca (jeżeli przedmiotem nabycia są towary, wówczas stają się one własnością Wnioskodawcy).

B sp. z o.o. ma status lidera Grupy Operacyjnej, Wnioskodawca jest członkiem Grupy Operacyjnej.

Na mocy § (…) umowy Grupy Operacyjnej strony umowy Grupy Operacyjnej upoważniają lidera Grupy Operacyjnej do:

(…)

Zgodnie z podziałem zadań – ujętym w załączniku nr 1 do umowy Grupy Operacyjnej – lider zobowiązany jest do:

a)budowy zakładu produkcyjnego (…),

b)koordynacji pracy zespołu projektowego (…),

c)zakupu elementów do budowy prototypu linii technologicznej,

d)budowy prototypowej linii technologicznej.

Wydatki związane z wybudowaniem zakładu produkcyjnego wraz całą infrastrukturą, w tym nabyciem linii technologicznej oraz jej prototypem będą ponoszone przez lidera we własnym zakresie i na własną rzecz. Lider będzie właścicielem zakładu oraz całej linii technologicznej.

Według § (…) umowy Grupy Operacyjnej, Wnioskodawca – jak i inni Partnerzy – zobowiązani są natomiast do:

a)terminowej realizacji przydzielonych im zadań,

b)niezwłocznego przekazywania liderowi dokumentów (…),

c)niezwłocznego informowania lidera (…),

d)przygotowywania na wniosek lidera raportów i informacji związanych z realizacją Operacji (…),

e)stosowania najwyższej staranności przy realizacji prac związanych z realizacją Operacji.

Zgodnie z podziałem zadań – ujętym w załączniku do umowy Grupy Operacyjnej – Wnioskodawca zobowiązany jest do:

a)przygotowania założeń i wytycznych (…),

b)przeprowadzenia badań (…),

c)opracowania indywidualnej metody (…).

W umowie Grupy Operacyjnej strony uregulowały szczegółowe kwestie związane z prawami własności intelektualnej do powstałych w Projekcie wyników, które mogą zostać objęte ochroną prawną (zapisy te są niezbędne, aby Projekt mógł być w ogóle wspólnie realizowany).

W § (…) umowy Grupy Operacyjnej wskazano, że prawa do przedmiotów własności intelektualnej, w tym autorskie prawa majątkowe oraz prawa własności przemysłowej, powstałe w wyniku realizacji Operacji („Wynik”) przysługują tej stronie, która je wytworzyła w zakresie powierzonych jej zadań wynikających z wniosku o dofinansowanie oraz umowy Grupy Operacyjnej. W ust. (…) umowy Grupy Operacyjnej ujęto, że w razie wspólnego wytworzenia przez strony, w wyniku realizacji Operacji, Wyniku, w szczególności takiego, który może być przedmiotem wniosku o nadanie praw ochronnych na mocy przepisów prawa, stronom, które je wspólnie wytworzyły przysługuje współwłasność praw do tych Wyników w proporcji odpowiadającej udziałowi twórczemu danej Strony. Udział ten określany jest na mocy konsensusu stron. W przypadku braku zgody przyjmuje się, że stronom przysługują udziały we współwłasności proporcjonalnie do ich wkładu (udziału) w całkowitej kwocie realizacji zadań w ramach których powstały dane przedmioty własności intelektualnej lub inne dobra niematerialne podlegające ochronie na mocy przepisów prawa.

W § (…) umowy Grupy Operacyjnej wskazano, że korzystanie z praw do Wyników badań naukowych lub innych dóbr niematerialnych, wytworzonych w ramach Operacji należących do danej strony lub stron przez stronę, do której te prawa nie należą, wymaga zawarcia odrębnych, pisemnych umów lub porozumień ze Stroną lub Stronami, do której należą te prawa. Przekazanie posiadanych praw majątkowych pomiędzy liderem a członkiem lub członkami następuje za wynagrodzeniem odpowiadającym wartości rynkowej tych praw.

Jednocześnie ustalono, że w zakresie niezbędnym dla realizacji Operacji członkowi przysługuje uprawnienie do nieodpłatnego korzystania z utworów i przedmiotów praw własności przemysłowej uzyskanych przez innych członków w ramach realizacji Operacji. W razie zaistnienia takiej potrzeby, każdy z uprawnionych (lub współuprawnionych) członków będzie zobowiązany do udzielania nieodpłatnych licencji lub stosownych zezwoleń pozostałym członkom na okres realizacji Operacji (ț. do czasu zaakceptowania przez ARiMR końcowego rozliczenia Operacji) i w zakresie niezbędnym do jego realizacji (§ (…) umowy Grupy Operacyjnej).

W § (…) umowy Grupy Operacyjnej przewidziano natomiast, że w przypadku współwłasności praw do przedmiotu własności przemysłowej, współwłaściciele zawrą odrębną umowę o wspólności prawa, a po jej podpisaniu współwłaściciel posiadający najwyższy udział we współwłasności będzie uprawniony do złożenia w imieniu wszystkich współwłaścicieli wniosku o ochronę we właściwych urzędach, w tym patentowych bez ograniczeń terytorialnych. Jednocześnie przed zawarciem umowy o wspólności prawa członkowie zamierzający ją zawrzeć obowiązani są do poinformowania pozostałych członków w Grupie Operacyjnej.

Zacytowane zapisy § (…) umowy Grupy Operacyjnej umowy stanowią pewną możliwość. Zapisy te umieszczane są przez Wnioskodawcę (i podobne podmioty, które zajmują się badaniami naukowymi) jako pewien wzorzec i standard – z uwagi na fakt, że wyniki badań mogą zostać objęte – z mocy prawa – ochroną praw własności intelektualnej. Nie oznacza to zaś automatycznie, że znajdą zastosowanie.

Obecnie, po dokonaniu analizy stanu faktycznego sprawy a także całokształtu możliwości związanych z wykorzystaniem wyników badań prowadzonych w Projekcie, Wnioskodawca wskazuje, że wyniki prac badawczych – na zasadach współwłasności – zasadniczo będą mogły być objęte ochroną wynikającą z ustawy Prawo własności przemysłowej (a nie mocą ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).

Przy czym jest to pewne założenie hipotetyczne. Wnioskodawca przygotuje bowiem założenia i wytyczne technologiczne do zaprojektowania prototypu linii technologicznej. Sam projekt linii nie będzie już realizowany przez Wnioskodawcę. Kolejno Wnioskodawca będzie dokonywał analizy produktów na różnych etapach produkcji.

Wyniki uzyskane w ramach Operacji (do których przyczyni się Wnioskodawca) będą stanowiły know-how, które umożliwi wdrożenie i kolejno używanie przez lidera Operacji prototypowej linii technologicznej (…). W wyniku Projektu może dojść do powstania innowacji technologicznej, jak i innowacji produktowej. W ramach Projektu może powstać m.in. prototyp linii technologicznej oraz indywidualna metoda produkcyjna. Oba rozwiązania mogą zostać objęte ochroną prawną przewidzianą dla tzw. know-how (patentem). W takiej sytuacji, wyniki badań mogą zostać wprowadzone w działalności gospodarczej lidera. W toku realizacji Operacji lider oraz Wnioskodawca będą uprawnieni do wykorzystywania wyników badań w ramach § (…) umowy Grupy Operacyjnej. Kolejno zaś – przy założeniu, że technologia oraz metodologia produkcyjna zostaną opracowane i pomyślnie zaimplementowane – lider oraz Wnioskodawca jako współwłaściciele praw do przedmiotów własności przemysłowej, będą wnioskować o ochronę know-how we właściwym urzędzie patentowym (na zasadzie współwłasności).

W przypadku zaistnienia ww. współwłasności patentu Wnioskodawca nie ma zamiaru zbywać ani przekazywać w inny sposób odpłatnie (ani nieodpłatnie) przysługującej mu części praw do patentu (ani na rzecz lidera, ani na rzecz pozostałych członków Operacji czy też innych podmiotów). Wnioskodawca nie ma zamiaru wykorzystywać wyników badań w tzw. celach komercyjnych, tj. nie ma zamiaru odpłatnie zbywać praw do wyników Projektu, nie ma zamiaru udzielać odpłatnych licencji do wyników tych badań. Nie ma także zamiaru wykorzystywać tych wyników w realizacji przyszłych odpłatnych prac zleconych. Wnioskodawca nie będzie także partycypował w ewentualnych zyskach osiągniętych dzięki wynikom realizowanego Projektu przez lidera. Jak wskazuje art. 72 ust. 1 i 2 ustawy Prawo własności przemysłowej, współuprawniony z patentu może, bez zgody pozostałych współuprawnionych, korzystać z wynalazku we własnym zakresie oraz dochodzić roszczeń z powodu naruszenia patentu. W razie uzyskania korzyści z wynalazku przez jednego ze współuprawnionych każdy z pozostałych współuprawnionych ma prawo, o ile umowa nie stanowi inaczej, do odpowiedniej części z jednej czwartej tych korzyści po potrąceniu nakładów, stosownie do swego udziału w patencie. Wnioskodawca nie zamierza skorzystać z uprawnienia określonego w art. 72 ustawy Prawo własności przemysłowej – umownie zrezygnuje z uprawnienia. Czyli nadal będzie współwłaścicielem patentu, jednakże nie będzie czerpał ewentualnych zysków z tego patentu.

Ewentualnej ochronie wynikającej z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych może podlegać jedynie przygotowany przez Wnioskodawcę raport zawierający opracowanie indywidualnej metody przetwarzania surowca, który może stanowić utwór w rozumieniu przepisów tejże ustawy (jest to także założenie hipotetyczne, gdyż nie ma na ten moment pewności, że raport przybierze cechy utworu). Jednakże Wnioskodawca w takim przypadku nie ma zamiaru odpłatnie zbywać ani przekazywać w inny sposób odpłatnie (ani nieodpłatnie) przysługujących mu majątkowych praw do tego utworu.

Wyniki badań nie będą wykorzystane przez Wnioskodawcę w realizowanym przez niego procesie dydaktycznym – w toku kształcenia studentów kierunków nieodpłatnych (czynności będące poza zakresem ustawy o VAT), jak i w toku kształcenia kierunków odpłatnych (czynności zwolnione od podatku VAT).

Cel, w jakim przystępuje Uniwersytet do Projektu to cel badawczy, tj. realizacja prac rozwojowych z zamiarem poszerzania wiedzy i rozwoju nauki.

W ramach Operacji sfinansowanej dofinansowań Wnioskodawca poniesie koszty wynagrodzeń osób wykonujących badania, koszty zakupu odczynników oraz koszty zakupu drobnego sprzętu. W ramach Projektu Wnioskodawca nie zamierza nabywać środków trwałych, wyposażenia ani wartości niematerialnych i prawnych. Wszystkie nabyte towary będą „zużywalne” w krótkim okresie czasu (w toku prac w Projekcie).

Nabyte przez Wnioskodawcę w ramach Projektu towary i usługi nie będą wykorzystywane do wykonywania jakichkolwiek czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, ani jakichkolwiek czynności zwolnionych od tego podatku.

Pytanie

Czy względem nabywanych, w opisanym w stanie faktycznym Projekcie, towarów oraz usług dokumentowanych fakturami Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, względem nabywanych – w opisanym w stanie faktycznym Projekcie – towarów oraz usług dokumentowanych fakturami, Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest (tylko) związany z transakcjami opodatkowanymi podatkiem VAT. Wskazana zasada wyłącza możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej określonej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W przypadku Wnioskodawcy, działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT to głównie odpłatne usługi kształcenia, odpłatne usługi noclegowe, odpłatny wynajem lokali użytkowych, infrastruktury Wnioskodawcy, odpłatne badania wykonywane na zlecenie, odpłatna sprzedaż wydawnictw oraz tzw. komercjalizacja wyników badań (sprzedaż licencji do uzyskanych w toku prac badawczych wyników badań, zbycie praw majątkowych do uzyskanych wyników badań).

Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność podmiotu prawa publicznego, do której realizacji został powołany). W przypadku Wnioskodawcy to przede wszystkim nieodpłatne czynności kształcenia i badania własne naukowe finansowane z subwencji oraz ewentualnie różnego typu dofinansowań celowych.

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a-2h oraz art. 90 ust. 1-3 ustawy o VAT.

Na podstawie art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Według art. 86 ust. 2b ustawy o VAT, sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1)zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2)obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

W myśl art. 86 ust. 2c ustawy o VAT, przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1)średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;

2)średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;

3)roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;

4)średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

Według art. 86 ust. 2d ustawy o VAT, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy. Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a i 10 stosuje się odpowiednio (art. 86 ust. 2g ustawy o VAT).

Jednocześnie, w przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 art. 86 ustawy o VAT sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji (art. 86 ust. 2h ustawy).

Z kolei, jak stanowi art. 86 ust. 22 ustawy o VAT, minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.

Na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 86 ust. 22 ustawy o VAT, wydane zostało rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników.

Rozporządzenie to określa w przypadku niektórych podatników sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej „sposobem określenia proporcji” oraz wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji (§ 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia).

W rozporządzeniu tym zostali wskazani podatnicy, do których przepisy w nim zawarte się odnoszą. Są to: jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze (§ 6 dotyczy uczelni publicznych).

Jednocześnie jak podaje art. 90 ust. 1 – ust. 3 ustawy o VAT, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (ust. 1). 2. Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (ust. 2).

Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Aby jednak podatnikowi przysługiwało częściowe prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zastosowaniu ww. regulacji, to nabywane towary i usługi muszą w jakimkolwiek zakresie służyć wykonywaniu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Realizowane przez Wnioskodawcę w Projekcie zadania służą opracowaniu i wdrożeniu (…).

Po dokonaniu analizy stanu faktycznego sprawy a także całokształtu możliwości związanych z wykorzystaniem wyników badań prowadzonych w Projekcie, Wnioskodawca wskazuje, że wyniki prac badawczych – na zasadach współwłasności zasadniczo będą mogły być objęte ochroną wynikającą z ustawy Prawo własności przemysłowej (a nie mocą ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).

Przy czym jest to pewne założenie hipotetyczne. Wnioskodawca przygotuje bowiem założenia i wytyczne technologiczne do zaprojektowania prototypu linii technologicznej. Sam projekt linii nie będzie już realizowany przez Wnioskodawcę. Kolejno Wnioskodawca będzie dokonywał analizy produktów na różnych etapach produkcji.

Wyniki uzyskane w ramach Operacji (do których przyczyni się ewentualnie Wnioskodawca) będą stanowiły know-how, które umożliwi wdrożenie i kolejno używanie przez lidera Operacji prototypowej linii technologicznej, dzięki której produkowane będą produkty (…). W wyniku Projektu może dojść do powstania innowacji technologicznej, jak i innowacji produktowej. W ramach Projektu może powstać m.in. prototyp linii technologicznej oraz indywidualna metoda produkcyjna. Oba rozwiązania mogą zostać objęte ochroną prawną przewidzianą dla tzw. know-how (patentem). W takiej sytuacji, wyniki badań mogą zostać wprowadzone w działalności gospodarczej lidera. W toku realizacji Operacji lider oraz Wnioskodawca będą uprawnieni do wykorzystywania wyników badań w ramach § (…) umowy Grupy Operacyjnej.

Kolejno zaś – przy założeniu, że technologia oraz metodologia produkcyjna zostaną opracowane i pomyślnie zaimplementowane – lider oraz Wnioskodawca jako współwłaściciele praw do przedmiotów własności przemysłowej, będą wnioskować o ochronę know-how we właściwym urzędzie patentowym (na zasadzie współwłasności).

W przypadku zaistnienia ww. współwłasności patentu Wnioskodawca nie ma zamiaru zbywać ani przekazywać w inny sposób odpłatnie (ani nieodpłatnie) przysługującej mu części praw do patentu (ani na rzecz lidera, ani na rzecz pozostałych członków Operacji czy też innych podmiotów). Wnioskodawca nie ma zamiaru wykorzystywać wyników badań w tzw. celach komercyjnych, tj. nie ma zamiaru odpłatnie zbywać praw do wyników Projektu, nie ma zamiaru udzielać odpłatnych licencji do wyników tych badań. Nie ma także zamiaru wykorzystywać tych wyników w realizacji przyszłych odpłatnych prac zleconych. Wnioskodawca nie będzie także partycypował w ewentualnych zyskach osiągniętych dzięki wynikom realizowanego Projektu przez lidera. Jak wskazuje art. 72 ust. 1 i 2 ustawy Prawo własności przemysłowej, współuprawniony z patentu może, bez zgody pozostałych współuprawnionych, korzystać z wynalazku we własnym zakresie oraz dochodzić roszczeń z powodu naruszenia patentu. W razie uzyskania korzyści z wynalazku przez jednego ze współuprawnionych każdy z pozostałych współuprawnionych ma prawo, o ile umowa nie stanowi inaczej, do odpowiedniej części z jednej czwartej tych korzyści po potrąceniu nakładów, stosownie do swego udziału w patencie. Wnioskodawca nie zamierza skorzystać z uprawnienia określonego w art. 72 ustawy Prawo własności przemysłowej – umownie zrezygnuje z uprawnienia. Czyli nadal będzie współwłaścicielem patentu, jednakże nie będzie czerpał ewentualnych zysków z tego patentu.

Ewentualnej ochronie wynikającej z ustawy o prawe autorskim i prawach pokrewnych może podlegać jedynie przygotowany przez Wnioskodawcę raport zawierający opracowanie indywidualnej metody przetwarzania surowca, które może stanowić utwór w rozumieniu przepisów tejże ustawy (jest to także założenie hipotetyczne, gdyż nie ma na ten moment pewności, ze raport przybierze cechy utworu). Jednakże Wnioskodawca w takim przypadku nie ma zamiaru odpłatnie zbywać ani przekazywać w inny sposób odpłatnie (ani nieodpłatnie) przysługujących mu majątkowych praw do tego utworu.

Wyniki badań nie będą wykorzystane przez Wnioskodawcę w realizowanym przez niego procesie dydaktycznym – w toku kształcenia studentów kierunków nieodpłatnych (czynności będące poza zakresem ustawy o VAT), jak i w toku kształcenia kierunków odpłatnych (czynności zwolnione od podatku VAT).

Cel, w jakim przystępuje Uniwersytet do Projektu, to cel badawczy, tj. realizacja prac rozwojowych z zamiarem poszerzania wiedzy i rozwoju nauki.

Nabyte przez Wnioskodawcę w ramach Projektu towary i usługi nie będą wykorzystywane do wykonywania jakichkolwiek czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, ani jakichkolwiek czynności zwolnionych od tego podatku.

W związku z powyższym należy przyjąć, że uzyskane w ramach Projektu wyniki Wnioskodawca wykorzysta wyłącznie do działalności pozostającej poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Z uwagi na niespełnienie przesłanki wynikającej z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w związku z towarami i usługami nabytymi przy realizacji Projektu Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Uprawnienie do dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie przysługuje zatem w przypadku nabycia towarów i usług, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy, warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Z treści powołanych przepisów art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy wynika, że za podatnika podatku od towarów i usług będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W tym miejscu wskazać należy, że stosownie do przepisu art. 11 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 742 ze zm.):

Państwa wątpliwości w analizowanej sprawie dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Projektu.

Jak wynika z powołanych wyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Tym samym, zasada ta wyłącza możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie są spełnione. Jak bowiem Państwo wskazali w opisie sprawy – nie mają Państwo zamiaru wykorzystywać wyników badań w tzw. celach komercyjnych a nabyte przez Uniwersytet w ramach Projektu towary i usługi nie będą wykorzystywane przez Państwa do wykonywania jakichkolwiek czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, nie mają Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją Projektu, gdyż nie jest spełniony jeden z warunków określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, jakim jest związek nabywanych towarów i usług z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Podsumowanie

Nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków ponoszonych na towary i usługi związane z realizacją Projektu, udokumentowanych fakturami wystawianymi na Uniwersytet.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja indywidualna opiera się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W konsekwencji w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

W niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi tylko w zakresie zadanego przez Państwa pytania. Inne kwestie nieobjęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone. Dotyczy to m.in. opodatkowania dotacji otrzymanej na realizację Projektu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).