Brak prawa do obniżenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do obniżenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (zwana: dalej jst) jest jednostką samorządu terytorialnego działającą w oparciu o ustawę z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 609). Posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Gmina  jako jednostka samorządu terytorialnego wykonuje czynności niepodlegające podatkowi od towarów i usług oraz działalność gospodarczą opodatkowaną i zwolnioną.

Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina w ramach realizacji zadań własnych odpowiada za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.

Zgodnie z art. 85 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2024 r. poz. 54) Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości, w szczególności przez:

1)utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej dopuszczalnych dla nich poziomów lub co najmniej na tych poziomach;

2)zmniejszanie poziomów substancji w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane;

3)zmniejszanie i utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej poziomów docelowych albo poziomów celów długoterminowych lub co najmniej na tych poziomach.

8 września 2020 r. Sejmik Województwa (…) przyjął uchwałę nr (…) w sprawie programu ochrony powietrza dla stref w województwie (…), w których zostały przekroczone poziomy dopuszczalne i docelowe substancji w powietrzu.

Zgodnie z art. 91 ust. 9c ustawy Prawo ochrony środowiska, w przypadku, kiedy standardy jakości powietrza są nadal przekraczane na obszarach objętych programem ochrony powietrza – sejmik województwa jest obowiązany uchwalić aktualizację programu, zawierającą działania ochronne dla grup ludności wrażliwych na przekroczenie, w tym osób starszych i dzieci. Z rocznych ocen jakości powietrza za lata 2021 i 2022 wynika, że na obszarze województwa (…), normy jakości powietrza dla pyłów zawieszonych (…) i (…), dwutlenku azotu oraz benzo(a)pirenu nie były dotrzymywane.

W związku z powyższym konieczne było przyjęcie aktualizacji programu ochrony powietrza. Radni województwa (…) przyjęli aktualizację Programu ochrony powietrza Uchwałą nr (…) z dnia (…) listopada 2023 r., z której wynika m.in.(…)”, w ramach którego każdy samorząd gminny ma obowiązek zatrudnienia co najmniej jednego Ekodoradcy.

Praca Ekodoradcy ma polegać na docieraniu bezpośrednio do mieszkańców (szczególnie osób niesamodzielnych, o ograniczonej mobilności) i wspierać wdrażanie działań związanych z oszczędzaniem energii, poprawą efektywności energetycznej budynku, czy termomodernizacją. Gmina złożyła wniosek i została zakwalifikowana do uczestnictwa w projekcie pn. „(…)”, realizowanego w ramach Priorytetu II „(…)” dla Działania 2(i) „(…)” Funduszy Europejskich dla (…) 2021-2027. „(…)” to Projekt unijny finansowany z programu Fundusze Europejskie dla (…), którego całkowita wartość wynosi (…) zł. Liderem Projektu jest Województwo (…) a partnerami 98 gmin w tym Gmina. Projekt jest realizowany w latach 2024-2028.

21 grudnia 2023 r. Gmina podpisała umowę partnerską określająca warunki współpracy przy realizowanym Projekcie. Projekt ma na celu wsparcie jst we wdrożeniu Programu Ochrony Powietrza dla stref województwa (…). Głównym założeniem Projektu jest ograniczenie emisji i zmniejszenie stężeń: pyłu zawieszonego (…) i (…). B(a)P oraz dwutlenku azotu.

Niniejszy Projekt zakłada doprowadzenie do poprawy jakości powietrza poprzez zapewnienie sieci ekspertów wyspecjalizowanych w dziedzinie ochrony powietrza i energetyki, a także zapewnienie dostępu do informacji i możliwości aktywnej ich wymiany pomiędzy jst i innymi podmiotami zainteresowanymi i związanymi z ochroną powietrza.

 W zakresie Projektu znajdą się następujące działania:

1.Doradztwo energetyczne i ekologiczne – realizowane poprzez zatrudnienie ekodoradców - zadanie jst;

2.Serwis internetowy wspierający procesy zarządzania jakością powietrza, obejmujący obszar całego województwa – zadanie lidera;

3.Edukacja ekologiczna - realizowana poprzez działania informacyjno-edukacyjne prowadzone na szczeblu wojewódzkim i lokalnym - zadanie jst i Lidera.

Doradztwo będzie realizowane poprzez ekodoradców, będą oni wsparciem dla jst oraz dla mieszkańców w dążeniu do poprawy jakości życia i zdrowia.

Gmina (…) zatrudni Ekodoradcę na podstawie umowy o pracę w wymiarze co najmniej 0,5 etatu. Na wyposażenie stanowiska pracy Ekodoradcy zakupione zostaną komputer z pakietem Office, drukarka, materiały biurowe; ponadto zostanie wyposażony w narzędzia niezbędne do prowadzenia kontroli: spektrometr, kamera termowizyjna, wilgotnościomierz, narzędzia do kontroli, dron. Łączny koszt wynagrodzenia + wyposażenia Ekodoradcy to kwota (…) zł. Prowadzone będą również działania edukacyjne, których koszt zaplanowano na kwotę (…) zł oraz audyty energetyczne i przeglądy kominiarskie na kwotę (…) zł. Zgodnie z umową planowany łączny koszt udziału w Projekcie – (…) zł, w tym: maksymalnie 85% finansowania pochodzi ze środków Unii Europejskiej czyli kwota – (…) zł, minimalnie 15% finansowania pochodzi ze środków własnym Partnera, tj. gminy  – kwota (…) zł.

W ramach Projektu Ekodoradca będzie realizował następujące zadania:

1.Obsługa systemów wytworzonych przez Województwo w ramach niniejszego Projektu;

2.Opracowanie strategii służącej poprawie jakości powietrza jako podsumowań szkoleń początkowych;

3.Wsparcie w monitorowaniu/monitorowanie stanu realizacji założeń Programu Ochrony Powietrza i planu działań krótkoterminowych;

4.Pomoc w prowadzeniu sprawozdawczości/prowadzenie sprawozdawczości z realizacji Programu Ochrony powietrza i Planu działań krótkoterminowych;

5.Monitorowanie stanu inwentaryzacji źródeł ciepła oraz wsparcie w aktualizacji bazy danych;

6.Wykonanie lub aktualizacja analizy dotyczącej potrzeb edukacyjnych mieszkańców gminy, w tym zidentyfikowanie grup wymagających szczególnego wsparcia oraz opracowanie scenariusza planowanych do przeprowadzenia działań;

7.Wykonanie/aktualizacja analizy/diagnozy ubóstwa energetycznego mieszkańców gminy, w tym na podstawie istniejących danych i rejestrów;

8.Udział w kontrolach palenisk oraz czynna współpraca w tym zakresie z uprawnionymi urzędnikami gminy;

9.Doradztwo mieszkańcom w zakresie wymiany źródła ogrzewania i termomodernizacji oraz pomoc w pozyskaniu środków finansowych w tym:

• Identyfikacja budynków mieszkalnych elementów wymagających termomodernizacji;
• Wykonanie planu termomodernizacji;
• Ocenę możliwości finansowych mieszkańca i rozłożenie w czasie działań termomodernizacyjnych;
• Analizę zasadności wymiany źródła ciepła;
• Analizę możliwości zastosowania OZE;
• Doradztwo w zakresie wymagań uchwały antysmogowej i Programu Ochrony Powietrza;
• Informowanie w zakresie zadań wynikających z planu Działań krótkoterminowych, w przypadku wydania komunikatu przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska o ryzyku przekroczenia norm jakości powietrza;
• Informowanie o obowiązku wprowadzenia danych dotyczących posiadanego źródła ciepła do (…);
• Pomoc w pozyskiwaniu środków finansowych na realizację działań związanych z ochroną powietrza.

10.Organizacja wydarzeń w zakresie ochrony powietrza skierowane do grup wymagających szczególnego wsparcia, ogółu społeczeństwa oraz grup opiniotwórczych;

11.Prowadzenie akcji informacyjnej o wymaganiach uchwały antysmogowej dla (…) oraz dostępnych formach dofinansowania do wymiany kotłów;

12.Zlecenie badania próbek popiołu do akredytowanego laboratorium w celu wykrycia spalania najgorszej jakości paliw i odpadów.

W ramach realizacji Projektu nie będą zawierane umowy cywilnoprawne z mieszkańcami gminy. Doradztwo energetyczne i ekologiczne będzie prowadzone dla mieszkańców bezpłatnie. Nabyte podczas realizacji zadania towary i usługi nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (nie będą generowały dochodu). Gmina  nie będzie prowadzić sprzedaży opodatkowanej podatkiem od towarów i usług z wykorzystaniem ww. Projektu. Odbiorcą a zarazem płatnikiem faktur związanych z realizacją Projektu będzie Gmina.

Pytanie

Czy Gmina (...) będzie miała prawo do odliczenia kwot podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących realizację projektu pn. „(...) w ramach Priorytetu II „Fundusze Europejskie na (...)” dla Działania 2(i) „Wspieranie efektywności energetycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych” Funduszy Europejskich dla (...)?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina, nie będzie miała prawa do odliczenia kwot podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki związane z realizacją Projektu pn. „(…)”, w ramach Priorytetu II „(…) dla Działania 2(i) „(…)” Funduszy Europejskich dla (…) na lata 2021-2027.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm., zwanej dalej ustawą o VAT), w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a tej ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z treści przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy łącznie zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni lub pośredni związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Podatnikami - zgodnie z zapisem art. 15 ust. 1 ustawy o VAT - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy są wyłączone z kręgu podatników podatku od towarów i usług - w zakresie czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane.

Jest to wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe i ma zastosowanie przy spełnieniu przez ten organ dwóch warunków:

1.jego podmiotem jest organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ;

2.odnosi się jedynie do czynności nałożonych przepisami prawa, dla których powołano te organy, z wyłączeniem czynności realizowanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają z tego tytułu należności, opłaty lub składki. Organy samorządu terytorialnego należy kwalifikować jako organy władzy publicznej, bez względu na to, czy wykonują zadania własne, czy z zakresu administracji rządowej.

W szczególności zadania własne obejmują zadania w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Towary i usługi, które będą nabywane przez Gminę  i związane z realizacją powyższego Projektu nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług generujących po stronie Gminy podatek należny. Nie zaistnieje żaden bezpośredni lub pośredni związek dokonywanych przez Gminę w ramach Projektu zakupów z jakimikolwiek wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Gmina (…) nabyte towary i usługi w ramach realizacji Projektu będzie wykorzystywała w zakresie realizowanych przez siebie zadań publicznych nałożonych na Gminę odrębnymi przepisami prawa, do realizacji których została jako jednostka samorządu terytorialnego powołana.

Zatem Gmina  będzie nabywała towary i usługi związane z realizacją Projektu nie jako podatnik podatku VAT, lecz jako organ władzy publicznej.

Ponadto nie będzie spełniony warunek uprawniający do odliczenia podatku VAT naliczonego – wskazany w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), gdyż efekty realizacji projektu pn. „(…)”, w ramach Priorytetu II „(…)” dla Działania 2(i) „(…)” Funduszy Europejskich dla (…) na lata 2021-2027”, nie będą służyły czynnościom podlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT (gmina nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem od towarów i usług z wykorzystaniem ww. Projektu).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:

Art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wtedy, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn.:

• odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, oraz
• gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zasada ta wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Art. 88 ustawy określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Art. 15 ust. 6 ustawy:

Wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności, tj.:

• czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast
• czynności o  charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.):

Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Wskazali Państwo, że są zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zostali Państwo zakwalifikowani do uczestnictwa w projekcie pn. „(...) ”.

Projekt zakłada doprowadzenie do poprawy jakości powietrza poprzez zapewnienie sieci ekspertów wyspecjalizowanych w dziedzinie ochrony powietrza i energetyki, a także zapewnienie dostępu do informacji i możliwości aktywnej ich wymiany z podmiotami zainteresowanymi i związanymi z ochroną powietrza.

W ramach realizacji Projektu nie będą zawierane umowy cywilnoprawne z mieszkańcami gminy. Doradztwo energetyczne i ekologiczne będzie prowadzone dla mieszkańców bezpłatnie. Nabyte podczas realizacji zadania towary i usługi nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (nie będą generowały dochodu). Nie będą Państwo prowadzić sprzedaży opodatkowanej podatkiem od towarów i usług z wykorzystaniem ww. Projektu.

Państwa wątpliwości dotyczą, prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego z faktur dokumentujących realizację Projektu.

Rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W analizowanej sprawie podstawowy warunek uprawniający do obniżenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego nie zostanie spełniony. Zgodnie z Państwa wskazaniem nabywane podczas realizacji Projektu towary i usługi nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem nie będzie Państwu przysługiwało prawo do obniżenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikającego w faktur dokumentujących realizację projektu pn. „(…)”.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).