Opodatkowanie podatkiem VAT sprzedaży lokalu. - Interpretacja - 0114-KDIP1-3.4012.422.2024.2.JG

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 16 września 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.422.2024.2.JG

Temat interpretacji

Opodatkowanie podatkiem VAT sprzedaży lokalu.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 czerwca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 28 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży lokalu. Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 29 lipca 2024 r. (wpływ 31 lipca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

27 lipca 2020 r. aktem notarialnym, Wnioskodawca zakupił lokal niemieszkalny. Z własnością tego lokalu związany był udział w nieruchomości wspólnej. Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynnym podatnikiem VAT od 24 kwietnia 2019 r. Wnioskodawca odliczał podatek VAT związany z zakupem i nakładami inwestycyjnymi poniesionymi na przedmiotowy lokal.

Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej. Przedmiotowy lokal, przeznaczony był przez Wnioskodawcę do wynajmu prywatnego, a przychody z tego tytułu rozliczane były w podatku dochodowym jako źródło przychodów wskazane w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie umowy Wnioskodawca wynajął przedmiotowy lokal najpierw spółce B., a potem spółce C. celem dalszego podnajmu lokalu osobom trzecim w najmie krótkoterminowym. Z tytułu wynajmu, Wnioskodawca wystawiał faktury VAT na rzecz spółek. Najem opodatkowany był stawką 23% VAT.

13 czerwca 2024 r. aktem notarialnym poprzez umowę sprzedaży, Wnioskodawca zbył przedmiotowy lokal wraz z udziałem w częściach wspólnych nieruchomości, na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Cena sprzedaży przedmiotowego lokalu została określona jako kwota (…) brutto, w tym należny podatek od towarów i usług według stawki 23%, którą to kwotę strona kupująca zobowiązała się zapłacić Wnioskodawcy.

W akcie notarialnym znajduje się również zapis, iż strony oświadczają, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i z tytułu zawarcia niniejszej umowy jest opodatkowany tym podatkiem, a w przedmiotowym zakresie wystawiona zostanie stosowna faktura VAT. Wnioskodawca nie wystawił faktury VAT z tytułu zawarcia aktem notarialnym umowy kupna sprzedaży opisanego lokalu niemieszkalnego.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Wnioskodawca planował opodatkować przychody z tytułu wynajmu nieruchomości podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca dokonał rejestracji jako podatnik VAT czynny, rezygnując ze zwolnienia o którym mowa w art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług.

Umowa dotycząca najmu lokalu spółce B. została podpisana 29 maja 2020 r. Faktura za pierwszy czynsz najmu została wystawiona 28 lipca 2020 r. za najem za miesiąc lipiec 2020 r.

Wnioskodawca nie ponosił nakładów na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej tego lokalu.

Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT od poniesionych nakładów.

Pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku):

1.Czy zawarcie umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego bez wystawienia faktury VAT w odniesieniu do tej transakcji nie będzie skutkować dla Wnioskodawcy powstaniem obowiązku zapłaty zobowiązania w trybie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT?

2.Czy Wnioskodawca był zobowiązany do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług z tytułu zbycia nieruchomości?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku):

Ad 1

Wnioskodawca uważa, że zawarcie umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego bez wystawienia faktury VAT w odniesieniu do tej transakcji nie będzie skutkować dla Wnioskodawcy powstaniem obowiązku zapłaty zobowiązania w trybie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT. 

Na mocy art. 108 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

Ustawodawca w art. 2 ust. 31 ustawy o podatku od towarów i usług wskazał, iż przez fakturę, rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanym i na jej podstawie.

Zasady wystawiania faktur zostały precyzyjnie określone przez ustawodawcę w art. 106a-106q ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy o VAT podatnik jest zobowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1.sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług dokonywane na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2.sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

3.wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4.otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których m owa w pkt 1 i 2.

Faktura jest dokumentem sformalizowanym  i obligatoryjnie musi zawierać wszystkie elementy wymienione przez ustawodawcę w art. 106e ust. 1 ustawy o VAT, tj.:

1.datę wystawienia;

2.kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;

3.imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;

4.numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem art. 106e ust. 1 pkt 24 lit. a;

5.numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem art. 106e ust. 1 pkt 24 lit. b;

6.datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;

7.nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;

8.miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;

9.cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);

10.kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;

11.wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);

12.stawkę podatku;

13.sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;

14.kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;

15.kwotę należności ogółem.

W niniejszej sprawie, na podstawie zawartego aktu notarialnego, Wnioskodawca poprzez umowę sprzedaży dokonał zbycia lokalu niemieszkalnego wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej.

We wskazanym akcie notarialnym, strony określiły cenę sprzedaży jako kwotę brutto, w tym należny podatek od towarów i usług według stawki 23% , którą to kwotę strona kupująca zobowiązuje się zapłacić sprzedającemu. Akt notarialny nie zawiera wskazania ceny jednostkowej towaru bez kwoty podatku (ceny jednostkowej netto) czy kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku. Akt notarialny nie zawiera również numeru nadanego w ramach jednej lub więcej serii o którym mowa w art. 106e ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż numer aktu notarialnego nadany jest przez notariusza a nie przez sprzedającego. Numer aktu notarialnego w żaden sposób nie odnosi się do numeru serii identyfikującego fakturę. Ponadto w akcie notarialnym znajduje się zapis, iż Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i z tytułu zawarcia niniejszej umowy jest opodatkowany tym  podatkiem, a w przedmiotowym zakresie wystawiona zostanie stosowna faktura VAT.

Przedmiotem transakcji objętej aktem notarialnym było zbycie nieruchomości niemieszkalnej wraz z udziałem w częściach wspólnych nieruchomości. Nieruchomość została nabyta przez Wnioskodawcę aktem notarialnym z 27 lipca 2020 r.

Niemniej jednak z uwagi, że sprzedaż nastąpiła na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej Wnioskodawca nie wystawił faktury VAT. Z tego względu Wnioskodawca uważa, iż nie jest zobowiązany do zapłaty podatku w trybie art. 108 ustawy, mimo, iż w akcie notarialnym znajduje się zapis iż kwota sprzedaży ustalona jest na (…) zł brutto, w tym należny podatek VAT. Akt notarialny nie może być bowiem uznany za fakturę, tym bardziej, iż nie zawiera wszystkich elementów wskazanych w art. 106e ustawy. Akt notarialny ma więc jedynie walor informacyjny. Już samo oznaczenie tego dokumentu jako umowa powoduje, że nie można przypisać mu waloru faktury.

Skoro więc dokument informacyjny nie stanowi faktury, to brak jest obowiązku zapłaty podatku z tego dokumentu na podstawie art. 108 ust. 1 ustawy. Podatnik nie będzie więc zobowiązany do zapłaty podatku mimo, iż akt notarialny wskazuje cenę (…) zł brutto, w tym należny podatek VAT w stawce 23%.

Wnioskodawca uważa więc, że zawarcie umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego bez wystawienia faktury VAT w odniesieniu do tej transakcji nie będzie skutkować dla Wnioskodawcy powstaniem obowiązku zapłaty zobowiązania w trybie art. 108 ustawy.

Ad 2

Wnioskodawca uważa, iż nie miał możliwości objęcia transakcji zbycia nieruchomości opodatkowaniem według stawki 23% . Wnioskodawca uważa, że był zobowiązany do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

W niniejszej sprawie na podstawie zawartego aktu notarialnego Wnioskodawca poprzez umowę sprzedaży dokonał zbycia lokalu niemieszkalnego wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej. We wskazanym akcie notarialnym strony określiły cenę sprzedaży jako kwotę brutto, w tym należny podatek VAT według stawki 23%, którą to kwotę strona kupująca zobowiązuje się zapłacić sprzedającemu.

Przedmiotem transakcji objętej aktem notarialnym było zbycie nieruchomości niemieszkalnej wraz z udziałem w częściach wspólnych nieruchomości. Nieruchomość została nabyta przez Wnioskodawcę aktem notarialnym z 27 lipca 2020 r.

Jak wynika z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zwalnia się od VAT dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa ta jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynków, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług, pod pojęciem pierwszego zasiedlenia rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Przy dokonaniu sprzedaży objętej zwolnieniem wynikającym z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnik na mocy art. 43 ust. 10 tej ustawy może zrezygnować z tego zwolnienia, niemniej jednak aby dokonać rezygnacji zarówno nabywca jak i zbywca muszą być zarejestrowani jako czynni podatnicy podatku VAT oraz strony muszą złożyć stosowne w tym zakresie oświadczenie przed transakcją naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla nabywcy lub oświadczenie to zostanie złożone w akcie notarialnym dotyczącym nabywania nieruchomości.

W niniejszej sprawie zakup lokalu przez Wnioskodawcę nastąpił w roku 2020. Pierwsze zasiedlenie w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług nastąpiło w roku 2020. Sprzedaż lokalu w roku 2024 objęta powinna zostać zwolnieniem na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług z ewentualną korektą wynikającą z art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług. Transakcja zbycia nieruchomości, dokonana była na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, z tego też względu, strony nie miały możliwości dokonania rezygnacji z tego zwolnienia. Cena sprzedaży przedmiotowego lokalu została określona jako kwota (…) zł. brutto, w tym należny podatek od towarów i usług według stawki 23% którą to kwotę strona kupująca zobowiązuje się zapłacić Wnioskodawcy. W akcie notarialnym znajduje się również zapis, iż strony oświadczają, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i z tytułu zawarcia niniejszej umowy jest opodatkowany tym podatkiem, a w przedmiotowym zakresie wystawiona zostanie stosowna faktura VAT.

Niemniej jednak z uwagi, iż sprzedaż nastąpiła na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, Wnioskodawca nie wystawił faktury VAT.

Z uwagi na brak możliwości wyłączenia zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, transakcja z mocy prawa podlega zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 tej ustawy.

Tym samym Wnioskodawca uważa, iż ma prawo do uznania transakcji sprzedaży nieruchomości jako transakcji zwolnionej w odniesieniu do całej kwoty ustalonej jako cena z tytułu tej transakcji, tj. w odniesieniu do kwoty (…) zł. Taką bowiem kwotę otrzymał od strony kupującej. Same zapisy zawarte w akcie notarialnym, iż jest to kwota brutto oraz że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT i z tytułu zawarcia niniejszej umowy jest opodatkowany tym podatkiem, a w przedmiotowym zakresie zostanie wystawiona stosowna faktura VAT, są bez znaczenia. Rozliczanie podatku od towarów i usług nie jest kwestią umowną pomiędzy stronami lecz jest regulowane przepisami prawa w tym m.in. ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Postanowienia umowne które korzystają z cywilnoprawnej swobody umów, nie mogą decydować o obowiązkach podatkowych. Obowiązek podatkowy lub jego brak powstaje zgodnie z przepisami prawa podatkowego.

Wnioskodawca uważa, iż nie miał możliwości objęcia transakcji zbycia nieruchomości opodatkowaniem według stawki 23%. Wnioskodawca uważa, iż był zobowiązany do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie lokalu traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Wskazać jednak należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Z wniosku wynika, że jest Pan zarejestrowany jako czynnym podatnik VAT od 24 kwietnia 2019 r. Zakupił Pan lokal przeznaczony pod wynajem krótkoterminowy i wynajmował go Pan na rzecz spółek. Z tytułu wynajmu, wystawiał Pan faktury VAT na rzecz spółek. 13 czerwca 2024 r. aktem notarialnym poprzez umowę sprzedaży, zbył Pan lokal wraz z udziałem w częściach wspólnych nieruchomości, na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej.

Pana wątpliwości sprowadzają się m.in. do ustalenia, czy transakcja sprzedaży lokalu korzystała ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwaną dalej „Kodeksem cywilnym”:

Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Najem jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną. Odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najmu, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Zatem umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne, należne za używanie rzeczy przez jego najemcę. Charakter stosunku prawnego, jaki kształtuje umowa najmu wskazuje, że ma ona długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe.

W kontekście niniejszej sprawy, należy zwrócić uwagę na treść zdania drugiego definicji pojęcia „działalność gospodarcza”, w której mówi się o wykorzystywaniu m.in. towarów w sposób ciągły do celów zarobkowych. Takie wykorzystywanie towarów ma miejsce poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne (najem, dzierżawa, leasing itp.).

Podkreślić należy, że najem stanowi odpłatne świadczenie usług, a zawarcie umowy najmu powoduje wyłączenie nieruchomości z majątku osobistego. Tym samym w okolicznościach sprawy nieruchomość była wykorzystywana do prowadzenia przez Pana działalności gospodarczej.

Biorąc pod uwagę treść przytoczonych przepisów oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że sprzedaż lokalu niemieszkalnego będzie, zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, dostawą dokonywaną przez podatnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Należy zauważyć, że czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może korzystać ze zwolnienia od tego podatku albo może być opodatkowana tym podatkiem.

W przypadku dostawy budynku, budowli lub ich części zwolnienie od podatku przysługuje na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 oraz pkt 10a ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Stosownie do treści art. 2 pkt 14 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli oddano go w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika, bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z nich.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich miało miejsce pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Ponadto należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, że aby dostawa budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, muszą być spełnione łącznie dwa warunki występujące w tym artykule.

Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 lub 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów (w tym nieruchomości), spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

  • towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
  • brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Stosownie do treści art. 29a ust. 8 ustawy:

W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków lub budowli bądź ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

W celu ustalenia, czy w analizowanej sprawie dla sprzedaży lokalu niemieszkalnego, zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku od towarów i usług należy rozstrzygnąć, czy i kiedy w odniesieniu do tego lokalu miało miejsce pierwsze zasiedlenie.

Z wniosku wynika, że doszło do pierwszego zasiedlenia lokalu niemieszkalnego, gdyż lokal był wynajmowany od 2020 r. ponadto w ostatnich 2 latach przed sprzedażą lokalu nie ponosił Pan wydatków na jego ulepszenie, stanowiących co najmniej 30% wartości początkowej lokalu. Tym samym sprzedaż lokalu niemieszkalnego nie nastąpi w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim i od pierwszego zasiedlenia minie okres dłuższy niż 2 lata.

W konsekwencji zostaną spełnione warunki uprawniające do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług do dostawy przez Pana lokalu niemieszkalnego wraz z częścią wspólną nieruchomości na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Zatem również dostawa części gruntu przypisana do lokalu niemieszkalnego, stosownie do art. 29a ust. 8 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, również będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT.

W związku z tym, że planowana przez Pana sprzedaż lokalu niemieszkalnego wraz z częścią wspólną nieruchomości będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy dalsza analiza zwolnień wynikająca z przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10a lub pkt 2 ustawy jest bezzasadna.

Ma Pan również wątpliwości związane z tym, czy zawarcie umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego bez wystawienia faktury VAT w odniesieniu do tej transakcji nie będzie dla Pana skutkować obowiązkiem zapłaty zobowiązania w trybie art. 108 ust. 1 ustawy.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości należy wskazać, że jak stanowi art. 43 ust. 10 ustawy:

Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1) są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;

2) złożą:

a) przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub

b) w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów

- zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Zgodnie art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

W myśl art. 106b ust. 2 ustawy:

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

W świetle art. 106b ust. 3 ustawy:

Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1) czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a) czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4,

b) czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,

1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1 z wyjątkiem:

a) przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz art. 106a pkt 3 i 4,

b) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

2) sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Na mocy art. 108 ustawy:

W przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej  lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

Z wniosku wynika, że aktem notarialnym poprzez umowę sprzedaży, zbył Pan lokal wraz z udziałem w częściach wspólnych nieruchomości, na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. W akcie notarialnym znajduje się zapis, iż strony oświadczają, że jest Pan czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i transakcja sprzedaży jest opodatkowana tym podatkiem, a w przedmiotowym zakresie wystawiona zostanie faktura VAT. Nie wystawił Pan jednak faktury VAT.

Jak powyżej wskazano zbycie lokalu niemieszkalnego wraz z częścią wspólną nieruchomości podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Natomiast powołany powyżej art. 43 ust. 10 ustawy daje możliwość rezygnacji ze zwolnienia i wyboru opcji opodatkowania po spełnieniu określonych warunków. W Pana przypadku warunki te nie zostały spełnione, gdyż nabywcą nieruchomości jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, niebędąca więc czynnym podatnikiem podatku VAT.

Zatem nie ciąży na Panu obowiązek zapłaty podatku VAT w odniesieniu do zbywanego lokalu. Z wniosku wynika, że opisana transakcja nie została udokumentowana fakturą z wykazanym podatkiem VAT. Zatem art. 108 ust. 1 ustawy nie będzie miał zastosowania, gdyż dotyczy on odprowadzenia podatku z wystawionej faktury, a nie z aktu notarialnego.

Zatem, Pana stanowisko uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pana prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).