Skutki podatkowe w podatku VAT sprzedaży udziału w nieruchomości zabudowanej w drodze egzekucji komorniczej. - Interpretacja - 0112-KDIL3.4012.470.2024.2.KFK

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 23 września 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.470.2024.2.KFK

Temat interpretacji

Skutki podatkowe w podatku VAT sprzedaży udziału w nieruchomości zabudowanej w drodze egzekucji komorniczej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 lipca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 2 lipca 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości zabudowanej w wyniku egzekucji komorniczej.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 września 2024 r. (wpływ 20 września 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego (ostatecznie sprecyzowany w uzupełnieniu wniosku)

Na podstawie art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931) – dalej ustawa o VAT, komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Stosownie do art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540) – dalej ordynacja podatkowa, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Art. 106c ustawa o VAT stanowi, iż faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Z kolei art. 43 ust. 21 ustawy o VAT stanowi, iż jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.

Sprzedaż nieruchomości należy traktować stosownie do art. 2 pkt 6 i art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jako odpłatną dostawę towarów. Należy ustalić, czy mamy do czynienia z czynnością podlegającą opodatkowaniu oraz czy dłużnik takim podatnikiem w tym przypadku powinien być.

Komornik sądowy na podstawie przytoczonych przepisów jest obowiązany w imieniu dłużnika do wystawienia faktury, gdy sprzedaż nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. W tym celu komornik sądowy ustala, czy zaistnieje obowiązek odprowadzenia podatku do organu podatkowego po ewentualnej sprzedaży i czy podczas licytacji należy powiększyć o podatek VAT wartość nieruchomości w przypadku, gdy czynność ta podlega opodatkowaniu czy korzysta ze zwolnienia stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 9, 10 i 10a ustaw o VAT. Zatem, komornik sądowy dokonuje analizy stanu prawnego nieruchomości pod względem, czy zastosować bądź nie opodatkowanie podatkiem VAT.

Na licytację będzie wystawiona ułamkowa część (udział …) nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w (…) prowadzi księgę wieczystą (…).

Dłużnik (…) nabył ułamkową część nieruchomości aktem notarialnym sporządzonym dnia (…) przed notariuszem (…).

W związku z nabyciem ułamkowej części nieruchomości dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ transakcja nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług i dłużnik nie miał prawa do odliczenia podatku VAT po jej nabyciu.

W trakcie trwającego postępowania oraz na podstawie złożonego oświadczenia dłużnika ustalono, iż:

1)Dłużnik przy nabyciu ułamkowej części nieruchomości nie odliczył podatku VAT.

2)Ułamkowa część nieruchomości nie była wpisana do ewidencji środków trwałych. Nie była wykorzystywana do działalności zwolnionej od podatku VAT.

3)Dłużnik nie jest w stanie określić, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynków. W momencie zakupu przez dłużnika nieruchomość pozostawała już zasiedlona.

4)Dłużnik wykorzystywał nieruchomość w celach mieszkaniowych. Była tam zarejestrowana działalność gospodarcza i służyła jako mieszkania dla pracowników. Pozostałe lokale pozostawały zamieszkane przez lokatorów, którzy nie mieli żadnych umów (więcej informacji komornik nie posiada w tym przedmiocie).

5)Dłużnik posiadał zarejestrowaną działalność gospodarczą w jednym z lokali na przedmiotowej nieruchomości (brak informacji, który dokładnie to lokal).

6)Nieruchomość nie była i obecnie nie jest wykorzystywana przez dłużnika od dnia nabycia wyłącznie na cele działalności gospodarczej zwolnionej od podatku od towarów i usług.

7)Nieruchomość jest zamieszkiwana przez lokatorów, lecz nie mają podpisanej z dłużnikiem żadnej umowy (dłużnik otrzymywał wpłaty w wysokości ustalonych przez mieszkańców, które były zaliczane przez niego jako opłata za bezumowne korzystanie z lokali).

8)Budynki posadowione na nieruchomości są budynkami w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Są to trzy budynki: blok mieszkalny (...) oraz dwa budynki gospodarcze (...).

9)Dłużnik nie ma wiedzy, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie. Według relacji mieszkańców budynek (blok mieszkalny) został wybudowany w latach 1976-1977 i został zasiedlony około 1977 r. Natomiast nie jest znana data wybudowania dwóch budynków gospodarczych – prawdopodobnie zostały wybudowane w tym samym czasie co blok mieszkalny.

10)Budynki nie były, nie są oraz nie będą wykorzystywane przez dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług.

11)Dłużnik posiadał zarejestrowaną działalność gospodarczą w jednym z lokali od kwietnia 2022 r. do kwietnia 2024 r.

12)Dłużnik nie ponosił nakładów na ulepszenie budynków w wysokości wyższej niż 30% wartości początkowej budynków.

13)Dłużnik jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

We wskazanej sprawie, ułamkową część nieruchomości dłużnik nabył jako osoba fizyczna, bez prawa do odliczenia podatku VAT, co komornik sprawdził mając do dyspozycji akt notarialny stanowiący o tym, iż dłużnik jest ich właścicielem.

Pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynków (blok oraz dwa budynki gospodarcze) a ich licytacją upłynie okres dłuższy niż 2 lata.

Komornik zweryfikował dłużnika w wykazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT, który wskazuje, iż jest zarejestrowany jako podatnik VAT w okresie od (…) 2015 r. do obecnej chwili.

Zgodnie z oświadczeniem (…), przy nabyciu ułamkowej części nieruchomości nie przysługiwało mu prawo do odliczenia VAT, zasiedlenie nastąpiło „wiele lat” przed jej nabyciem, dłużnik nie poniósł ulepszeń w ramach przepisów o podatku dochodowym na nieruchomości przekraczających 30% jego wartości początkowej, ułamkowa część nieruchomości nie była wpisana do ewidencji środków trwałych, nie była wykorzystywana do działalności zwolnionej VAT.

Komornik sądowy nie posiada więcej informacji w powyższym przedmiocie. Komornik, pomimo wezwania do udzielenia ww. informacji, uzyskał odpowiedzi nie na wszystkie pytania jakie postawiono dłużnikowi. Dłużnik nie był obecny w czasie czynności oględzin nieruchomości, celem dokładnego rozpytania. Wszystkie informacje znajdujące się w posiadaniu komornika zostały przekazane organowi skarbowemu.

Pytanie (ostatecznie sprecyzowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy sprzedaż w drodze egzekucji komorniczej opisanej w stanie faktycznym wniosku ułamkowej części (udział …) nieruchomości, dla której Sad Rejonowy w (…) prowadzi księgę wieczystą (…), będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT? W przypadku uznania przez organ skarbowy, iż czynność ta podlega opodatkowaniu, to czy korzysta ze zwolnienia opodatkowania?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sprecyzowane w uzupełnieniu wniosku)

W ocenie komornika sądowego sprzedaż ułamkowej części nieruchomości (udział …), dla której Sąd Rejonowy w (…) prowadzi księgę wieczystą (…) w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Zgodnie z oświadczeniem (…), przy nabyciu ułamkowej części nieruchomości nie przysługiwało mu prawo do odliczenia VAT.

Ubocznie należy wskazać, iż w ocenie komornika, nawet jeżeli sprzedaż ww. ułamkowej części nieruchomości podlegałaby opodatkowaniu podatkiem VAT to przy dostawie budynków znajdujących się na nieruchomości zostaną spełnione warunki umożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zasiedlenie nastąpiło „wiele lat” przed jej nabyciem, dłużnik nie poniósł ulepszeń na nieruchomość w ramach przepisów o podatku dochodowym przekraczających 30% jego wartości początkowej, ułamkowa część nieruchomości nie była wpisana do ewidencji środków trwałych, nie była wykorzystywana do działalności zwolnionej VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2023 r. poz. 2505 i 2760) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2383, ze zm.):

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

Komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu dłużnika. Prowadzona przez komornika sądowego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku jest zobowiązany dłużnik, tzn. w przypadku gdy dłużnik właściciel towarów występuje jako podatnik podatku od towarów i usług. Komornik jest wówczas płatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu dostawy tego towaru. W przypadku natomiast, gdy dana czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub jest od niego zwolniona, komornik sądowy nie jest obowiązany do odprowadzenia podatku. Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy i do uwzględniania, w trakcie sprzedaży egzekucyjnej towarów, okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednocześnie opodatkowanie podatkiem od towarów i usług ma miejsce wówczas, jeżeli po stronie dłużnika spełnione są przesłanki o charakterze przedmiotowym, czyli wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepisy art. 5 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1061 ze zm.) zwanej dalej Kodeks cywilny:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Zgodnie z art. 196 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej.

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Dla ustalenia, czy osoba, w imieniu której dokonywana jest sprzedaż nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

W przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego podał Pan, że Dłużnik jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Dłużnik wykorzystywał udział w nieruchomości w celach mieszkaniowych, ale była tam również zarejestrowana działalność gospodarcza. Dłużnik posiadał zarejestrowaną działalność gospodarczą w jednym z lokali na przedmiotowej nieruchomości. Nieruchomość służyła też jako mieszkania dla pracowników. Pozostałe lokale pozostawały zamieszkane przez lokatorów, którzy nie mieli żadnych umów.

We własnym stanowisku wskazał Pan na okoliczność, że zgodnie z oświadczeniem Dłużnika, przy nabyciu ułamkowej części nieruchomości nie przysługiwało mu prawo do odliczenia VAT, co – w Pana ocenie jako komornika sądowego – oznacza, że sprzedaż egzekucyjna nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Odnosząc się do powyższego należy zauważyć, że przytoczone powyżej przepisy definiujące działalność gospodarczą na gruncie podatku VAT nie warunkują tego od ww. okoliczności. Należy mieć na uwadze, że cechą prawa podatkowego jest jego autonomiczność w stosunku do innych gałęzi prawa. Tym samym fakt, że danemu podmiotowi przy nabyciu towaru nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku nie przesądza o tym, że nie wykorzystywał on danego towaru w prowadzonej działalności gospodarczej.

Dla uznania danego majątku za prywatny istotny jest sposób jego wykorzystania i charakter działań podejmowanych w odniesieniu do niego w całym okresie posiadania przez dany podmiot. W tym miejscu należy podkreślić, że wprawdzie pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy o VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92, które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze wskazanego powyżej orzeczenia C-291/92 wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania nieruchomości (lub jej części) wyłącznie do celów osobistych.

Wobec powyższego, mając na uwadze fakt, że Dłużnik nie wykorzystywał udziału w przedmiotowej nieruchomości w całym okresie jej posiadania wyłącznie do celów osobistych, to w świetle przywołanego powyżej wyroku TSUE oznacza, że majątek ten nie posiada cech majątku prywatnego.

Tym samym, sprzedaż udziału w nieruchomości będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

I tak, stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich powstało pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części należy przywołać definicję pierwszego zasiedlenia zawartą w ustawie o VAT.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie budynku, budowli lub ich części do używania. Zatem, aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, budowli lub ich części, ich używania, w tym na potrzeby własne. Pierwsze zasiedlenie budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynek, budowlę lub ich części oddano w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku, budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika czy też potrzeby własne osoby fizycznej – bowiem w obydwu przypadkach dochodzi do korzystania z budynku, budowli lub ich części.

Zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków lub budowli, jeżeli w stosunku do nich doszło do pierwszego zasiedlenia, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

W tym miejscu wskazać należy, że w przypadku nieruchomości, które nie spełniają przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Powyższe przepisy wskazują, jakie muszą zostać spełnione warunki aby sprzedaż budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Z przepisów tych wynika, że prawo do zwolnienia przysługuje wówczas, gdy w stosunku do budynków, budowli lub ich części będących przedmiotem sprzedaży nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie  art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Stosownie natomiast do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a oraz art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy stanie się bezzasadne.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki, budowle lub ich części rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Co do zasady zatem, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki, budowle lub ich części na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu korzysta ze zwolnienia od podatku.

Jak Pan wskazał w opisie sprawy, pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynków znajdujących się na przedmiotowej nieruchomości (blok oraz dwa budynki gospodarcze) a ich licytacją upłynie okres dłuższy niż 2 lata. Budynek (blok mieszkalny) został wybudowany w latach 1976-1977 i został zasiedlony około 1977 r. Budynki gospodarcze prawdopodobnie zostały wybudowane w tym samym czasie, co blok mieszkalny. Dłużnik nie ponosił nakładów na ulepszenie budynków w wysokości wyższej niż 30% wartości początkowej budynków

W związku z tym, przy sprzedaży egzekucyjnej udziału w nieruchomości spełnione zostaną warunki do zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Planowana transakcja nie będzie bowiem dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia oraz od daty pierwszego zasiedlenia budynków minął okres dłuższy niż 2 lata. Dostawa udziału w gruncie, na którym znajdują się ww. budynki, również będzie korzystała ze zwolnienia od podatku, co wynika z treści art. 29a ust. 8 ustawy.

W związku z tym, że dostawa budynków będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, dalsza analiza zwolnień ww. czynności  – wynikająca z art. 43 ust. 1 pkt 10a i art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy – jest bezzasadna.

Podsumowując stwierdzam, że sprzedaż udziału w nieruchomości w drodze egzekucji komorniczej będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy, która będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Wydając interpretację, muszę odnieść się do zawartego w treści wniosku Pana stanowiska. W związku z tym, że we własnym stanowisku wskazał Pan dwie alternatywne opcje:

I – brak podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży udziału w nieruchomości,

II – w sytuacji uznania sprzedaży udziału w nieruchomości za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT – prawo do zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Dokonując oceny Pana stanowiska wziąłem pod uwagę pierwszą opcję, którą uznałem za nieprawidłową.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego, ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).