Zespół składników, który na skutek podziału przez wydzielenie zostanie wydzielony do Spółki Przejmującej stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa ... - Interpretacja - null

ShutterStock

Zespół składników, który na skutek podziału przez wydzielenie zostanie wydzielony do Spółki Przejmującej stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa ... - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Zespół składników, który na skutek podziału przez wydzielenie zostanie wydzielony do Spółki Przejmującej stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy. Tym samym jego zbycie (w ramach podziału przez wydzielenie) do Spółki Przejmującej będzie stanowiło czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

13 czerwca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 10 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, że zespół składników materialnych i niematerialnych, który zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, na skutek podziału Spółki Dzielonej przez wydzielenie, zostanie wydzielony do Spółki Przejmującej, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa i tym samym będzie transakcją niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwania - pismem z 13 sierpnia 2024 r. (wpływ 14 sierpnia 2024 r.) i pismem z 5 września 2024 r. (wpływ 6 września 2024 r.)

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem wspólnym

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

  • A. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

2)Zainteresowani niebędący stroną postępowania:

  • B.B.
  • C.C.
  • D.D.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A. spółka z o.o., dalej jako Spółka lub Wnioskodawca, jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych oraz polskim rezydentem podatkowym, podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji (...), specjalizuje się w dostarczaniu produktów (...). Przedmiotem działalności Spółki jest także wynajmem powierzchni użytkowej na cele magazynowe i produkcyjne dla innych podmiotów.

Spółka jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT.

Spółka nie jest spółką nieruchomościową w rozumieniu art. 4a pkt 35 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wspólnikami Spółki są osoby fizyczne:

1)Pan B.B., będący polskim rezydentem podatkowym, posiadający 55% udziałów w zysku Spółki,

2)Pan C.C., będący polskim rezydentem podatkowy, posiadający 40% udziałów w zysku Spółki,

3)Pan D.D., będący rezydentem podatkowym w Grecji, posiadający 5% udziałów w zysku Spółki.

Udziały w Spółce nie zostały przez Wspólników nabyte lub objęte w wyniku wymiany udziałów, ani nie zostały przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów Spółka oraz jej Wspólnicy są dalej określani również jako Zainteresowani.

Obecnie w Spółce funkcjonują dwa odrębne obszary działalności, z których jeden zajmuje się produkcyjną (...), a drugi wynajmem powierzchni użytkowej i obsługą posiadanych nieruchomości.

Planowane jest podjęcie uchwały Zarządu Spółki, na podstawie której dokonana zostanie reorganizacja przedsiębiorstwa poprzez formalne wydzielenie dwóch odrębnych pionów:

1)Pionu X. kontynuującego prowadzenie zasadniczej działalności Spółki, tj. produkcji (...), w niezmienionym zakresie, z możliwością korzystania z nieruchomości, w których prowadzona jest działalność produkcyjna w (...) i (...), oraz

2)Pionu Y. zajmującego się wynajmem i obsługą nieruchomości posiadanych przez Spółkę, w zakresie utrzymania, gospodarowania i wykorzystania. Pionowi temu zostaną przyporządkowane posiadane nieruchomości, wraz z umowami dotyczącymi tych nieruchomości, w tym umowy z dostawcami mediów (woda, gaz i prąd).

Zarząd Spółki planuje opracować szczegółowy schemat organizacyjny uwzględniający podział na dwa piony działalności oraz przyporządkuje składniki majątkowe do właściwych Pionów. Wskazane dwa obszary działalności Spółki nie są ze sobą związane funkcjonalnie i stanowić mogą dwa odrębne przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym Wspólnicy Spółki planują jako kolejny krok po dokonaniu formalnego rozdzielenia pionów, rozdzielenie strukturalne obu obszarów działalności i kontynuowanie jej przez dwa niezależne podmioty działające jako spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, z których każda skoncentrowana będzie tylko na jednym z tych obszarów. Czynność ta zostanie dokonana w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych tj. podział Spółki poprzez wydzielenie z niej zorganizowanej części przedsiębiorstwa wraz z majątkiem przynależnym do tej części i przeniesienie go na nowo zawiązaną spółkę tak, aby w ramach Spółki dzielonej pozostała zorganizowana część przedsiębiorstwa, odpowiadająca obecnemu obszarowi działalności produkcyjnej. Budynki, w których prowadzona jest działalność produkcyjna, zostaną udostępnione Spółce dzielonej na podstawie umowy najmu. Na nowo powstałą spółkę zostanie przeniesiona zorganizowana część funkcjonującego obecnie przedsiębiorstwa, związana wyłącznie z drugim z ww. obszarów działalności Spółki tj. wynajmem i obsługą nieruchomości. Udziały w nowo zawiązanej spółce obejmą dotychczasowi Wspólnicy Spółki. Planowane jest że przyjęta przez Wspólników dla celów podatkowych wartość udziałów przydzielonych przez spółkę przejmującą nie będzie wyższa niż wartość udziałów w Spółce dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez Wspólników dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do podziału. W związku z podziałem Wspólnicy nie otrzymają dopłat.

Nowo powstała spółka przejmująca będzie polskim rezydentem podatkowym i będzie podlegała nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Uzasadnieniem planowanego podziału są, przede wszystkim, dwa powody:

1)zamiar Wspólników, aby w szerszy sposób wykorzystywać gospodarczo nieruchomości należące do Spółki i uniezależnić ten obszar działalności od podstawowej działalności prowadzonej przez Spółkę,

2)pojawienie się nowego dużego inwestora, który zainteresowany jest dokapitalizowaniem i rozwijaniem wyłącznie działalności produkcyjnej Spółki. Z przeprowadzonych analiz wynika, że w perspektywie do dwóch lat możliwy jest wzrost sprzedaży o 200 %, w ślad za tym istotna poprawa pozycji Spółki na rynku branżowym.

Możliwość pozyskania kapitału zewnętrznego wpłynie na rozwój technologii produkcji oraz poprawi konkurencyjność na rynku.

Tym samym podział zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego celem nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Spółka prowadzi ewidencję zdarzeń gospodarczych umożliwiającą przyporządkowanie i wyodrębnienie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych funkcjonalnie odpowiednio z działalnością w zakresie wynajmu i obsługi nieruchomości, jak i z działalnością produkcyjną.

Zgodnie z intencją Wspólników w ramach wydzielenia zorganizowanej części przedsiębiorstwa z dotychczasowego przedsiębiorstwa Spółki wraz z prawami do ww. nieruchomości na nowy podmiot przejdą wszelkie zobowiązania i należności dotyczące gruntów oraz budynków i budowli inne środki trwałe, wyposażenie tych nieruchomości, personel a także umowy najmu. Natomiast w Spółce po podziale pozostanie w niezmienionym kształcie zespół składników majątkowych i niemajątkowych oraz personel przypisany Pionowi X., co umożliwi kontynuowanie realizowanej działalności. Składniki te obejmują aktywa w postaci środków trwałych, wyposażenia, należności a także pasywa, na które składają się zobowiązania.

Do Spółki przejmującej, w ramach Pionu Y., zostaną przeniesione następujące składniki materialne i niematerialne, obecnie prowadzonego przedsiębiorstwa:

1)grunty: grunt - działka nr 1, Księga Wieczysta (...), o powierzchni 1,0142 ha (...);

2)budynki i budowle: budynek hali produkcyjnej (...);

3)maszyny i urządzenia: (...);

4)środki transportu: (...);

5)pozostałe środki trwałe: (...);

6)wyposażenie: (...);

7)długoterminowe aktywa finansowe: ogół praw i obowiązków w spółce komandytowej, komandytariusza;

8)środki pieniężne: środki z rachunku bankowego, które wpłacone zostały tytułem kaucji na zabezpieczenie umów najmu;

9)należności według stanu na przyjęty dzień dla celów wydzielenia;

10)zobowiązania według stanu na przyjęty dzień dla celów wydzielenia;

11)umowy najmu i inne dotyczące działalności związanej z nieruchomościami.

W ramach planowanego podziału Spółki do Pionu Y. zostaną przeniesieni pracownicy, którzy obecnie zajmują się obsługą nieruchomości. Przejęcie pracowników przez spółkę nowo zawiązaną nastąpi w trybie art. 231 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm).

Spółka przejmująca będzie kontynuowała działalność gospodarczą w takim samym zakresie, w jakim była ona prowadzona w dotychczasowym przedsiębiorstwie w oparciu o wniesione do niej składniki majątkowe Pionu Y.

W Spółce dzielonej, w ramach Pionu X., pozostaną następujące składniki majątkowe, obecnie prowadzonego przedsiębiorstwa:

1)maszyny i urządzenia: (...);

2)środki transportu: (...);

3)pozostałe środki trwałe: (...);

4)wyposażenie m in.: (...);

5)środki pieniężne - środki na rachunku bankowym;

6)zapasy: materiałów, produktów gotowych i towarów;

7)należności według stanu na przyjęty dzień dla celów wydzielenia;

8)zobowiązania według stanu na przyjęty dzień dla celów wydzielenia;

9)umowy z kontrahentami dotyczące działalności produkcyjnej.

W ramach planowanego podziału Spółki w Pionie X. zostaną pracownicy, którzy obecnie zajmują się obsługą produkcji, magazynów, sprzedażą i logistyką.

Jak już wskazano, na dzień poprzedzający podział przez wydzielenie ze spółki dzielonej, zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do spółki nowo utworzonej oraz zespół tych składników, jaki pozostanie w spółce dzielonej będą organizacyjnie wyodrębnione na podstawie uchwały Zarządu Spółki w sprawie reorganizacji przedsiębiorstwa poprzez wydzielenie dwóch odrębnych pionów:

a)Pionu X. kontynuującego prowadzenie zasadniczej działalności Spółki, tj. produkcji (...), w niezmienionym zakresie, oraz

b)Pionu Y. zajmującego się obsługą nieruchomości w zakresie utrzymania, gospodarowania i wykorzystania. Pionowi temu zostaną przyporządkowane nieruchomości.

Załącznikiem do uchwały będzie szczegółowy wykaz przyporządkowujący składniki do poszczególnych Pionów.

Na dzień poprzedzający podział przez wydzielenie spółki dzielonej, zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do spółki nowo utworzonej oraz zespół tych składników, jaki pozostanie w spółce dzielonej będą funkcjonalnie wyodrębnione. Zostaną bowiem wydzielone nieruchomości na potrzeby odrębnie prowadzonej działalności operacyjnej Spółki, polegającej na wynajmie nieruchomościami (PKD 68.20.Z). Ta część będzie w pełni niezależna od produkcji (...) (PKD 25.50.Z Kucie, prasowanie, wytłaczanie i walcowanie metali; metalurgia proszków oraz PKD 28.40.Z Profilowanie, kucie), która funkcjonować będzie w oparciu o odrębny zespół składników majątkowych i niemajątkowych.

Spółka prowadzi ewidencję zdarzeń gospodarczych zgodnie z ustawą o rachunkowości, umożliwiającą przyporządkowanie i wyodrębnienie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych funkcjonalnie z działalnością produkcyjną i odrębnie z działalnością w zakresie wynajmu i obsługi nieruchomościami. Zdarzenia gospodarcze ujmowane są na wyodrębnionych kontach księgowych, dedykowanych odrębnie dla dwóch rodzajów działalności. Wyodrębnienie finansowe przejawia się poprzez odrębne księgowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań dotyczących działalności związanej z nieruchomościami na kontach analitycznych do już istniejących kont syntetycznych. Stąd spełniona jest przesłanka wyodrębnienia finansowego.

Oba wyodrębnione w ramach Spółki Piony będą stanowiły w dniu dokonania transakcji organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie odrębne całości, mogące samodzielnie funkcjonować na rynku jako niezależne podmioty gospodarcze. W dniu dokonania transakcji, będzie w szczególności istniała faktyczna możliwość kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez Wnioskodawcę, zarówno w oparciu o zespół składników majątkowych i niemajątkowycn pozostających w Spółce, służących do wykonywania działalności produkcyjnej, jak i zespół składników podlegający wydzieleniu i przeniesieniu na nowo zawiązaną spółkę.

Na dzień poprzedzający podział przez wydzielenie spółki dzielonej zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do spółki nowo utworzonej oraz zespół tych składników, jaki pozostanie w spółce dzielonej, będą zdolne do niezależnego działania jako samodzielne podmioty gospodarcze. Spółka dzielona oraz spółka nowo utworzona nie będą wymagały zaangażowania innych środków materialnych lub niematerialnych.

Nowo utworzona spółka z ograniczoną odpowiedzialnością będzie podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Nie dojdzie do emisji nowych udziałów przez spółkę przejmującą.

W ocenie Zainteresowanych majątek przejmowany na skutek podziału oraz majątek pozostający w spółce dzielonej stanowić będą zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, art. 5a pkt 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług

Należy bowiem zauważyć, że zgodnie z ww. uregulowaniami pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Analogiczne definicje występują w art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług i podatku dochodowego od osób prawnych (pytania oznaczone we wniosku nr 1-4)

1)Czy Pion Y., który ma zostać wydzielony ze Spółki do nowo powstałej spółki będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

2)Czy pozostający w Spółce Pion X. będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

3)Czy w związku z planowanym podziałem Spółki przez wydzielenie w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych, po stronie Spółki dojdzie do powstania przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

4)Czy przekazanie majątku wydzielonego ze Spółki do nowo powstałej spółki na podstawie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 w związku z art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług?

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług, którego dotyczy pytanie oznaczone we wniosku nr 4.

Ze względu na tożsamość definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawartej zarówno w ustawie o podatku od towarów i usług, jak i w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, należy przywołać argumentację Zainteresowanych zawartą w stanowisku do pytań oznaczonych we wniosku nr 1-3 jako część stanowiska do pytania nr 4.

Stanowisko Zainteresowanych w zakresie podatku od towarów i usług, którego dotyczy pytanie nr 4

Ad. 1. i 2.

Zarówno Pion Y., który ma zostać wydzielony ze Spółki do nowo powstałej spółki, jak i pozostający w Spółce Pion X. będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 z późn. zm), dalej jako ustawa o CIT.

Ad. 3.

Wobec tego w następstwie planowanego podziału Spółki przez wydzielenie w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych, po stronie Spółki nie dojdzie do powstania przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT.

Ad. 4.

Również przekazanie majątku wydzielonego ze Spółki do nowo powstałej spółki w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1852 z późn. zm.), dalej jako ustawa o VAT. Podział nie będzie podlegał opodatkowaniu VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT z uwagi na fakt, iż wyodrębniana działalność Pionu Nieruchomości będzie zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT

Uzasadnienie stanowiska

Podział spółki w trybie art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 z późn. zm), dalej jako k.s.h., polega na przeniesieniu części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną.

Cechą szczególną tego trybu podziału spółki jest to, że spółka dzielona nie przestaje istnieć, a następuje tylko przeniesienie części majątku tej spółki na inną spółkę już istniejącą lub nowo zawiązaną.

Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności w spółce podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie albo podziale przez wyodrębnienie majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa - wartość rynkowa składników majątkowych przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału lub wydzielenia, przy czym przepisy art. 14 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

Powyższy przepis oznacza, że o ile majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w Spółce nie stanowiłby zorganizowanej części przedsiębiorstwa, po stronie Spółki dzielonej powstałby przychód w wysokości wartości rynkowej przenoszonych składników majątkowych ustalonej na dzień poprzedzający dzień wydzielenia.

W ocenie Zainteresowanych, zarówno majątek pozostający w Spółce, jak i majątek przejmowany na skutek podziału przez spółkę nowo powstałą będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, w związku z powyższym restrukturyzacja polegająca na dokonaniu podziału Spółki przez wydzielenie nie spowoduje powstania po stronie Spółki przychodu do opodatkowania.

Zgodnie z art. 4a pkt 4 ustawy o CIT pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa należy rozumieć organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Analogiczne definicje zorganizowanej części przedsiębiorstwa występują w art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą sądów administracyjnych na gruncie ustaw podatkowych istnienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa (dalej również jako ZCP) występuje, jeżeli spełnione są łącznie wszystkie następujące przesłanki

1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,

2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,

4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze.

Innymi słowy, w oparciu o przepis art 4a pkt 4 ustawy o CIT i analogicznie art. 5a pkt 4 ustawy o PIT oraz art. 2 pkt 27e ustawy o VAT należy stwierdzić, iż aby dany zespół składników majątkowych i niemajątkowych miał cechy zorganizowanej części przedsiębiorstwa, powinien on przede wszystkim być wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie na trzech płaszczyznach organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej.

1.Wyodrębnienie organizacyjne

Spełnienie tej przesłanki oznacza możliwość wykazania, że w strukturze wewnętrznej danego podmiotu wyodrębniony zespół składników funkcjonował w miarę autonomicznie w stosunku do pozostałej części przedsiębiorstwa.

Fakt istnienia odrębności organizacyjnej warunkuje w szczególności „rola jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość)” - por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8 sierpnia 2014 r. nr IPPP3/443-684/14-2/RD.

Innymi słowy, wyodrębnienie organizacyjne polega na tym że działalność zorganizowanej części przedsiębiorstwa dotyczy jednej ze sfer działalności, które są prowadzone odrębnie (niezależnie od siebie) oraz dla których działalności został przydzielony określony majątek (zespół składników materialnych i niematerialnych) oraz określeni pracownicy.

Podejście takie zostało także przedstawione przykładowo w:

  • interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5 czerwca 2023 r., sygn 0111-KDIB1-3 4010.209.2023.3.JKU. w której wskazano, że ’’(...) zespół składników materialnych i niematerialnych musi być na tyle zorganizowany i kompletny, aby mógł funkcjonować jako samodzielne przedsiębiorstwo, prowadzące określony rodzaj działalności gospodarczej:
  • interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 grudnia 2022 r., sygn 0114-KDIP2-2 4010.159 2024.2.4 KW w której wskazano, że „Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza”.

W ocenie Zainteresowanych, w przedstawionym stanie faktycznym, spełnienie tej przesłanki należy potwierdzić Spółka prowadzi bowiem obecnie działalność w ramach dwóch zupełnie odrębnych obszarów (produkcyjnej i wynajmu nieruchomości), a obszary te nie są ze sobą nierozerwalnie powiązane, nie przenikają się wzajemnie, czy funkcjonalnie. Każdy z nich zostanie wyodrębniony i posiada zdolność do samodzielnego funkcjonowania w ramach obrotu gospodarczego. Nie powinno zatem budzić wątpliwości, że stanowią one - każdy z osobna - zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Z działalnością Spółki w zakresie zarządzania posiadanymi przez Spółkę nieruchomościami, związane są ściśle określone aktywa i pasywa Główne aktywa związane z tym obszarem działalności to wskazane w opisie stanu faktycznego grunty, budynki i budowle. Natomiast do pasywów zaliczają się zobowiązania dotyczące nieruchomości.

Ww. aktywa i pasywa przypisane są tylko i wyłącznie omawianemu obszarowi działalności. Są ściśle ze sobą powiązane (jako działalność Spółki w obszarze zarządzania nieruchomościami) i można uznać je za stanowiące całość gospodarczą. Służą one wynajmowi i nie są związane z pierwszym z obszarów działalności Spółki, tj. z jej działalnością produkcyjną, w związku z wykonywaniem której Spółka posiada odrębny zespół aktywów i pasywów, składający się na zupełne i kompletne przedsiębiorstwo produkcyjne.

Z formalnego punktu widzenia wyodrębnienie organizacyjne znajdzie swoje potwierdzenie w uchwale Zarządu Spółki, na podstawie której dokonane zostanie wydzielenie dwóch odrębnych Pionów, tj. Pionu X. kontynuującego prowadzenie zasadniczej działalności Spółki w niezmienionym zakresie oraz Pionu Y. zajmującego się obsługą nieruchomości stanowiących własność Spółki w zakresie ich utrzymania, gospodarowania i wykorzystania.

Przede wszystkim należy wskazać, że w Spółce dzielonej na podstawie uchwały zarządu formalnie rozdzielona zostanie działalność produkcyjna od wydzielanej działalności w zakresie wynajmu i obsługi nieruchomości, a docelowo w planie podziału i przypisane zostaną do nich składniki oraz odpowiednie zasoby, stanowiące zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, przeznaczonych do realizacji zadań związanych z działalnością wydzieloną oraz działalnością pozostającą - produkcyjną. Zatem podstawą przypisania określonych zasobów Spółki dzielonej do działalności wydzielonej oraz działalności pozostającej będzie z góry określony cel gospodarczy, jakiemu mają one służyć i jakiemu służą obecnie w praktyce w Spółce dzielonej (w zakresie każdej ZCP).

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, w celu umożliwienia działalności wydzielonej właściwego i efektywnego wykonywania jej funkcji, zostały przypisane do niej konkretne składniki majątkowe, pracownicy, należności i zobowiązania.

W wyniku podziału w Spółce dzielonej pozostanie część majątku (aktywa i pasywa), pracownicy oraz prawa i obowiązki Spółki dzielonej, związane z prowadzeniem działalności produkcyjnej we właściwy i efektywny sposób. Będą to składniki pozostałe, inne niż wchodzące w skład działalności wydzielonej.

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Wnioskodawcy, na dzień podziału należy uznać, że działalność wydzielona oraz działalność pozostająca będą funkcjonować w oparciu o odpowiednie, przypisane im dające się zidentyfikować i wyodrębnić składniki majątku (materialne oraz niematerialne), w tym również należności i zobowiązania, umowy oraz pracownicy, między którymi wystąpią takie wzajemne relacje, że składniki te będą tworzyć zespół majątkowy umożliwiający prowadzenie działalności.

Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, działalność produkcyjna pozostająca w Spółce dzielonej oraz działalność wydzielona w zakresie zarządzania nieruchomościami stanowić będą na dzień podziału zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych o którym mowa w przepisach ustaw o CIT, PIT i o VAT.

2.Możliwość samodzielnego wykonywania zadań gospodarczych

Dalszą przesłanką ZCP jest możliwość samodzielnej realizacji zadań gospodarczych przy pomocy wyodrębnionego zespołu składników majątkowych.

Wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie zespołu składników majątkowych (a także zobowiązań), mającego tworzyć ZCP, do realizacji określonych zadań i funkcji gospodarczych.

W ocenie Wnioskodawcy, o wyodrębnieniu funkcjonalnym działalności wydzielanej oraz działalności pozostającej świadczyć przede wszystkim, opisane już wcześniej, szczegółowe zidentyfikowanie i przypisanie do działalności wydzielanej i działalności pozostającej odrębnych zadań gospodarczych w ramach przedsiębiorstwa Spółki dzielonej, a także przypisanie do działalności wydzielanej i działalności pozostającej odpowiednich zasobów (w tym m.in składników majątku, zasobów ludzkich oraz umów), które pozwalają na realizację tych zadań.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, podział Spółki ma na celu przede wszystkim, po pierwsze, aby w szerszy sposób wykorzystywać gospodarczo nieruchomości należące do Spółki i uniezależnić ten obszar działalności od podstawowej działalności prowadzonej przez Spółkę oraz po drugie, pojawienie się nowego, dużego inwestora, który zainteresowany jest dokapitalizowaniem i rozwijaniem tylko działalności produkcyjnej Spółki. Z przeprowadzonych analiz wynika, że w perspektywie do dwóch lat możliwy jest wzrost sprzedaży o 200%. Rozdzielenie Pionów działalności w postaci dwóch odrębnie funkcjonujących podmiotów (spółek z ograniczoną odpowiedzialnością) pozwoli kontynuować te działalności w nowej formule, z nowymi możliwościami gospodarczymi jako niezależne przedsiębiorstwa samodzielnie realizujące przypisane funkcje i zadania gospodarcze. Do działalności wydzielanej oraz do działalności pozostającej przypisano określone zadania oraz składniki majątku, które umożliwiają wykonywanie ich funkcji/ działalności gospodarczej w zakresach realizowanych w obecnej strukturze. Aby wyodrębniona część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych, musi posiadać potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego, jako samodzielny podmiot gospodarczy, realizujący zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. W związku z powyższym, istotne jest, aby ZCP obejmowało elementy niezbędne do dalszego, samodzielnego wykonywania działań gospodarczych, które realizowane są w obecnej strukturze przez przedsiębiorstwo.

Stanowisko takie zostało zaprezentowane przykładowo w interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej lnformacji Skarbowej z 12 czerwca 2023 r. sygn. 0114-KDIP1-1.4012.197.2023.4.AWY czy z 16 maja 2023 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.58.2023.3.DP.

Zdaniem Wnioskodawcy, zespół składników materialnych i niematerialnych przypisanych do działalności wydzielanej oraz pracownicy w zakresie wskazanym w opisie zdarzenia przyszłego, odpowiadają za całość działań w zakresie realizacji zadań w obszarze wynajmu i obsługi nieruchomości. Tym samym, działalność wydzielana w zakresie wynajmu nieruchomości jest w stanie realizować samodzielnie zadania w ramach powyższych przypisanych funkcji (wynajmu, obsługi zarządzania) oraz mogłaby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te funkcje.

Analogicznie, w odniesieniu do działalności pozostającej tj. produkcyjnej, zdaniem Wnioskodawcy, przypisany do nie zespół składników majątkowych i niemajątkowych oraz personel do obsługi tych składników majątku odpowiada całości funkcji, która ma na celu kontynuowanie działalności produkcyjnej.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, decyzja o podziale wynika z uwarunkowań biznesowych. Dalsze funkcjonowanie w obecnej strukturze, mogłoby być mniej opłacalne biznesowo w przyszłości, co miało istotny wpływ na podjęcie decyzji o podziale Spółki przez wydzielenie. Rozważano skutki biznesowe i ekonomiczne współpracy z nowym partnerem, który gwarantuje dokapitalizowanie działalności produkcyjnej, a w efekcie wzrost produkcji, przychodów i pozycji Spółki na rynku produkcji i sprzedaży (...).

W ocenie Wnioskodawcy, zasoby przypisane do działalności wydzielanej umożliwią prowadzenie odrębnej działalności w zakresie, w jakim dotychczas była ona prowadzona przez Spółkę dzieloną poprzez działalność wydzielaną.

Również w zakresie działalności pozostającej - produkcyjnej, w ocenie Wnioskodawcy, zasoby przypisane do niej pozwolą Spółce dzielonej kontynuowanie działalności w zakresie, w jakim dotychczas była ona prowadzona (z wyłączeniem działalności wydzielanej).

Wszystkie opisane powyżej argumenty dotyczące przypisania składników majątku i pracowników do działalności wydzielanej i działalności pozostającej oraz stopień wydzielenia i zorganizowania działalności wydzielanej i działalności pozostającej w obszarze organizacyjnym finansowym i funkcjonalnym, pozwala twierdzić, że zarówno działalność wydzielana, jak również działalność pozostająca, będą posiadać w dniu podziału zdolność do działania jak niezależne przedsiębiorstwa samodzielnie realizujące przypisane im zadania gospodarcze. Tym samym, przesłankę potencjalnej zdolności do funkcjonowania jak przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące przypisane zadania gospodarcze, o którym mowa w przepisach ustawy o CIT ustawy o PIT oraz ustawy o VAT, należy uznać za spełnioną w odniesieniu do działalności wydzielanej oraz działalności pozostającej na dzień podziału.

W przedmiotowej sytuacji możliwość ta, w ocenie Zainteresowanych, istnieje zarówno w przypadku obecnego obszaru działalności produkcyjnej jak i obszaru, który na podstawie uchwały Zarządu ma zostać określony jako Pion Y., zajmującego się obsługą nieruchomości. W szczególności przypisane do obu Pionów zespoły składników majątkowych, umożliwiają im wykonywanie umów zawartych z kontrahentami w zakresie zgodnym z profilem działalności danego obszaru.

3.Wyodrębnienie finansowe

Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa przewiduje jeszcze jedno kryterium wyodrębnienia takiej części przedsiębiorstwa - jego finansową odrębność. Wyodrębnienie finansowe oznacza możliwość oddzielenia finansów ZCP od pozostałej części prowadzonego przedsiębiorstwa. ZCP powinna być w stanie samodzielnie prowadzić działalność i istnieć niezależnie od przedsębiorstwa głównego. W związku z powyższym istotną przesłanką wyodrębnienia finansowego jest także, aby należności i zobowiązania były wyodrębnione i dały się przyporządkować finansowo do wyodrębnionego zespołu składników majątkowych w taki sposób, aby możliwe było przejęcie funkcji gospodarczych.

Dodatkowo, zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym obecnie przez organy podatkowe, wyodrębnienie finansowe nie jest równoznaczne z samodzielnością finansową. Takie podejście zostało zaprezentowane przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 lutego 2023 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.831.2022.2.KM czy z 23 grudnia 2022 r. sygn 0111-KDIB1-1.4010.674.2022.4.SH.

Wyodrębnienie finansowe polega na prowadzeniu ewidencji zdarzeń gospodarczych w sposób, który pozwoli przyporządkować przychody i koszty oraz należności i zobowiązania do wydzielonej z przedsiębiorstwa Spółki, jego zorganizowanej części. Na taką wykładnię wskazują również znane Wnioskodawcy stanowiska organów podatkowych i orzecznictwo sądów admmistracyjnych. Przykładowo w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 21 listopada 2019 r. sygn. I SA/Rz 691/19 wskazano: Wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej częścia przedsiębiorstwa. W sytuacji wyodrębnienia finansowego powinno być możliwe oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów jego zorganizowanej części, bez potrzeby przeprowadzania analiz czy wyliczeń.

Spółka prowadzi ewidencję zdarzeń gospodarczych zgodnie z ustawą o rachunkowości, umożliwiającą przyporządkowanie i wyodrębnienie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych funkcjonalnie z działalnością produkcyjną i odrębnie z działalności w zakresie wynajmu i obsługi nieruchomościami. Zdarzenia gospodarcze ujmowane są na wyodrębnionych kontach księgowych, dedykowanych odrębnie dla dwóch rodzajów działalność. Wyodrębnienie finansowe przejawia się poprzez odrębne księgowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań dotyczących działalność związanej z nieruchomościami na kontach analitycznych do już istniejących kont syntetycznych. Stąd spełniona jest przesłanka wyodrębnienia finansowego.

W kontekście przesłanki wyodrębnienia finansowego. Wnioskodawca pragnie podkreślić, że istnieje możliwość identyfikacji w prowadzonych księgach rachunkowych przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego:

  • aktywów (materialne i niematerialne, trwałe i obrotowe) przypisanych do wydzielanego Pionu Y. oraz pozostającego Pionu X.,
  • zobowiązań przypisanych do wydzielanego Pionu Y. oraz piozostającego Pionu X.,
  • przychodów i kosztów związanych z wydzielanym Pionem Y. oraz do pozostającym Pionem X.

Ewidencja prowadzona w Spółce dzielonej umożliwia zatem dokonanie podziału składników majątku, jak też przychodów i kosztów, oraz odpowiedniego przyporządkowania ich do działalności wydzielanej, oraz działalności pozostającej.

Zważywszy iż Spółka prowadzi ewidencję zdarzeń gospodarczych umożliwiającą przyporządkowanie i wyodrębnienie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych funkcjonalnie z działalnością produkcyjną i odrębnie z działalnością w zakresie zarządzania nieruchomościami, potwierdzić należy spełnienie przesłanki wyodrębnienia finansowego.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, zdaniem Wnioskodawcy, działalność wydzielana w zakresie Pionu Zarzadzania Nieruchomośaami oraz działalność pozostająca w zakresie Pionu X. będą, spełniać warunek wyodrębnienia finansowego, o którym mowa w przepisach ustawy o CIT ustawy o PIT oraz ustawy o VAT.

4.Przyporządkowanie zobowiązań

Kolejnym warunkiem uznania masy majątkowej za ZCP jest przypisanie do niej wszelkich zobowiązań funkcjonalnie związanych z zadaniami realizowanymi przy pomocy danej części przedsiębiorstwa.

Zgodnie z intencją Wspólników w ramach wydzielenia zorganizowanej części przedsiębiorstwa z dotychczasowego przedsiębiorstwa Spółki wraz z prawami do nieruchomości na nowy podmiot przejdą wszelkie zobowiązania i należności dotyczące gruntów, budynków i budowli. Natomiast zobowiązania i należności związane funkcjonalnie z działalnością produkcyjną pozostaną w Spółce.

Wobec powyższego, w ocenie Zainteresowanych, składniki materialne i niematerialne związane z obszarem działalności Spółki dotyczącym posiadanych nieruchomości uznać należy za wydzieloną organizacyjnie część prowadzonego obecnie przez Spółkę przedsiębiorstwa. Stanowią one wobec tego zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów podatkowych, która posiada własne dochody, własne zobowiązania, przeznaczona jest do realizacji określonych celów oraz jako całość gospodarcza może stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te same zadania, co dotychczas.

Również pozostająca w Spółce masa majątkowa wykorzystywana w działalności produkcyjnej wraz ze wszelkimi aktywami i pasywami w tym zobowiązaniami wynikającymi z umów handlowych i personelem odpowiada kryteriom zorganizowanej częśa przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym, zdaniem Zainteresowanych, na skutek planowanego przez Wspólników podziału Spółki przez wydzielenie w trybie art. 529 § 1 pkt 4 kodeksu spółek handlowych, po stronie Spółki nie dojdzie do powstania przychodu na podstawie art. 12 ust 1 pkt 9 ustawy o CIT.

W ocenie bowiem Zainteresowanych majątek przejmowany na skutek podziału oraz majątek pozostający w spofce dzielonej stanowić będą zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.

Jak już wskazano, na gruncie ustawy o VAT zorganizowana część przedsiębiorstwa to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zgodnie z praktyką, zespół składników materialnych i niematerialnych stanowi ZCP pod warunkiem, że składniki te można wyodrębnić z przedsiębiorstwa organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie. Wskazane wyżej argumenty dowodzą, że działalność wydzielana oraz działalność pozostająca stanowić będą na dzień podziału zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, art. 5a pkt 4 ustawy o PIT oraz art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlega m.in odpłatna dostawa towarów na terytonum kraju, pod warunkiem, że przedmiot tej dostawy nie stanowi przedsiębiorstwa, ani ZCP. Regulacja prawna art. 6 pkt 1 ustawy o VAT stanowi bowiem, że przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust 1 ustawy o VAT. tzn „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściel np. sprzedaż, zamianę darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu). Skoro, jak wskazano wyżej, działalność wydzielana w ramach transakcji podziału będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, transakcja ta na gruncie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT będzie wyłączona spod opodatkowania podatkiem VAT (jako transakcja zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa).

W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się także Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sari, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel Dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/ WE dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego. Natomiast w wyroku C-444/10 z 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust 8 Szóstej Dyrektywy.

Mając na uwadze powyższe orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych.

W myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Intencją w ramach podziału Spółki dzielonej jest przeniesienie wszystkich składników majątku oraz zobowiązań związanych z działalnością wydzielaną do mającej powstać spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W wyniku podziału dojdzie również do przejścia zakładu pracy w rozumieniu art. 231 ustawy Kodeks pracy, w konsekwencji czego nowo powstała spółka z ograniczoną odpowiedzialnością stanie się z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy z pracownikami przenoszonymi w ramach podziału. W wyniku podziału, nowo powstała spółka z ograniczoną odpowiedzialnością przejmie z dniem podziału całość praw i obowiązków związanych z działalnością wydzieloną, określonych w planie podziału. Podkreślając ponownie:

1)na działalność wydzielaną i działalność pozostającą składają się jednostki organizacyjne, które zostaną formalnie wyodrębnione w strukturze organizacyjnej Spółki dzielonej Działalność wydzielana i działalność pozostająca zostaną wyodrębnione w strukturze organizacyjnej Spółki dzielonej w drodze uchwały Zarządu Spółki w sprawie wyodrębnienia zorganizowanych części przedsiębiorstwa Spółki oraz określenia ich składników;

2)zarówno dla działalności wydzielanej, jak i dla działalności pozostającej prowadzone zapisy księgowe pozwalają na przypisanie do tych działalności, operacji gospodarczych, w tym w szczególności odpowiednich przychodów, kosztów oraz składników majątkowych; w konsekwencji, na podstawie prowadzonej ewidencji księgowej możliwe jest (i będzie) przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do obu pionów działalności;

3)struktura organizacyjna Spółki dzielonej, która zostanie odzwierciedlona w uchwale, formalnie potwierdzi przypisanie określonych zadań gospodarczych (funkcji) do działalności wydzielanej i działalności pozostającej oraz przypisanie do nich pracowników, którzy umożliwiają realizację tych funkcji;

4)składniki majątku (materialne i niematerialne, w tym zobowiązania) przypisane do działalności wydzielanej są wystarczające, aby Spółka przejmująca mogła prowadzić samodzielnie działalność w zakresie obsługi nieruchomości po podziale. Składniki te będą umożliwiały nowo powstałej spółce przejmującej podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa i kontunuowanie działalności wydzielanej w analogicznym zakresie jak prowadzona dotychczas w ramach przedsiębiorstwa Spółki dzielonej;

5)zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) przypisany do działalności pozostającej - produkcyjnej jest wystarczający, aby Spółka dzielona mogła prowadzić działalność jako samodzielny podmiot gospodarczy;

6)planowany podział zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych i biznesowych, a głównym ani jednym z głównych celów przeprowadzenia transakcji nie będzie osiągnięcie korzyści podatkowej, czy też uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, przedstawiony podział Spółki nie będzie podlegał opodatkowaniu na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT z uwagi na wyodrębnienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie pytania nr 4 dotyczącego przepisów ustawy o podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) - zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przy czym, stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jednocześnie na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy, nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 551 ustawy 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1061), zwanej dalej „Kodeks cywilny”. Zgodnie z tym przepisem:

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5) koncesje, licencje i zezwolenia;

6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8) tajemnice przedsiębiorstwa;

9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla badanej kwestii jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Przedsiębiorstwo, w rozumieniu powyższego przepisu, powinno więc łączyć mienie w funkcjonalnie zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze, a nie tylko stanowić zgromadzone niematerialne i materialne składniki stanowiące ze sobą przedsiębiorstwo w przedstawionym znaczeniu przedmiotowym. Organizacyjna i funkcjonalna istota przedsiębiorstwa kreuje powstanie samodzielnego podmiotu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego zbycia. Ponadto, przepis art. 551 Kodeksu cywilnego wskazuje, że przedsiębiorstwo jest „zespołem składników”. Pojęcie zespół (a nie zbiór) zakłada istnienie pewnego poziomu powiązań organizacyjnych pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa.

W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:

Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zagadnienie podziału spółek jest uregulowane w tytule IV dziale II ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18), zwanej dalej k.s.h.

W myśl art. 529 § 1 k.s.h. :

Podział spółki może być dokonany:

1) przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały albo akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie);

2) przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez zawiązanie nowych spółek);

3) przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących i nowo zawiązanych, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki);

4) przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących, nowo zawiązanych lub spółki dzielonej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez wydzielenie);

5) przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących lub nowo zawiązanych, które obejmuje spółka dzielona (podział przez wyodrębnienie).

Stosownie do art. 531 § 1 Ksh:

Spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują z dniem podziału albo z dniem wydzielenia albo z dniem wyodrębnienia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału.

Zgodnie z art. 531 § 2 Ksh:

Na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną powstałą w związku z podziałem przechodzą z dniem podziału albo z dniem wydzielenia albo z dniem wyodrębnienia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, pozostające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej, a które zostały przyznane spółce dzielonej, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej.

Przewidziany w art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych podział dokonany przez wydzielenie części majątku spółki dzielonej na istniejąca spółkę lub spółki nowo zawiązane powoduje przeniesienie prawa własności wydzielonych części majątku. Złożoność procedur związanych z podziałem spółki nie ma przy tym znaczenia. Istotny jest efekt końcowy - przeniesienie własności.

W świetle powyższych regulacji dokonany, na podstawie Kodeksu spółek handlowych, podział przez wydzielenie poszczególnych części majątku spółki dzielonej jest, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, operacją obejmującą zdarzenia podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wyjaśnić jednak należy, że w sytuacji, gdy w wyniku podziału spółki przez wydzielenie przedmiotem przeniesienia własności jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa to mamy do czynienia z transakcją zbycia w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, który to przepis wyłącza taką czynność z zakresu regulacji ustawy.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym,

w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić Nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:

1)zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

2)faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Podkreślić w tym miejscu należy, że nie wszystkie elementy tworzące pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Jak stanowi art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.), wcześniej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. UE L 145 str. 1 ze zm.)

W przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.

Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, należy dokładnie przeanalizować zarówno to, jakie składniki majątku będą przedmiotem transakcji, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Przy dokonaniu tej analizy pomocne mogą okazać się orzeczenia TSUE.

W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel Dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

Natomiast w wyroku C-444/10 z 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Mając na uwadze powyższe orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych.

Zatem, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Z opisu sprawy wynika, że jesteście Państwo zarejestrowani jako czynny podatnik podatku VAT. Prowadzicie działalność gospodarczą w zakresie produkcji (...), specjalizuje się w dostarczaniu produktów (...). Przedmiotem działalności Spółki jest także wynajmem powierzchni użytkowej na cele magazynowe i produkcyjne dla innych podmiotów.

Obecnie w Spółce funkcjonują dwa odrębne obszary działalności, z których jeden zajmuje się produkcją (...), a drugi wynajmem powierzchni użytkowej i obsługą posiadanych nieruchomości.

Planowane jest podjęcie uchwały Zarządu Spółki, na podstawie której dokonana zostanie reorganizacja przedsiębiorstwa poprzez formalne wydzielenie dwóch odrębnych pionów:

  • Pionu X. kontynuującego prowadzenie zasadniczej działalności Spółki, tj. produkcji (...), w niezmienionym zakresie, z możliwością korzystania z nieruchomości, w których prowadzona jest działalność produkcyjna w (…) i (…) oraz
  • Pionu Y. zajmującego się wynajmem i obsługą nieruchomości posiadanych przez Spółkę, w zakresie utrzymania, gospodarowania i wykorzystania. Pionowi temu zostaną przyporządkowane posiadane nieruchomości, wraz z umowami dotyczącymi tych nieruchomości, w tym umowy z dostawcami mediów (woda, gaz i prąd).

Zarząd Spółki planuje opracować szczegółowy schemat organizacyjny uwzględniający podział na dwa piony działalności oraz przyporządkuje składniki majątkowe do właściwych Pionów.

Wspólnicy Spółki jako kolejny krok po dokonaniu formalnego rozdzielenia pionów planują rozdzielenie strukturalne obu obszarów działalności i kontynuowanie jej przez dwa niezależne podmioty działające jako spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, z których każda skoncentrowana będzie tylko na jednym z tych obszarów.

Czynność ta zostanie dokonana w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych tj. podział Spółki poprzez wydzielenie z niej zorganizowanej części przedsiębiorstwa wraz z majątkiem przynależnym do tej części i przeniesienie go na nowo zawiązaną spółkę tak, aby w ramach Spółki dzielonej pozostała zorganizowana część przedsiębiorstwa, odpowiadająca obecnemu obszarowi działalności produkcyjnej.

Budynki, w których prowadzona jest działalność produkcyjna, zostaną udostępnione Spółce dzielonej na podstawie umowy najmu. Na nowo powstałą spółkę zostanie przeniesiona zorganizowana część funkcjonującego obecnie przedsiębiorstwa, związana wyłącznie z drugim z ww. obszarów działalności Spółki tj. wynajmem i obsługą nieruchomości.

Na nowy podmiot przejdą wszelkie zobowiązania i należności dotyczące gruntów oraz budynków i budowli inne środki trwałe, wyposażenie tych nieruchomości, personel a także umowy najmu.

Do Spółki przejmującej, w ramach Pionu Y., zostaną przeniesione następujące składniki materialne i niematerialne, obecnie prowadzonego przedsiębiorstwa:

1)grunty;

2)budynki i budowle;

3)maszyny i urządzenia;

4)środki transportu;

5)pozostałe środki trwałe;

6)wyposażenie;

7)długoterminowe aktywa finansowe;

8)środki pieniężne;

9)należności według stanu na przyjęty dzień dla celów wydzielenia;

10)zobowiązania według stanu na przyjęty dzień dla celów wydzielenia;

11)umowy najmu i inne dotyczące działalności związanej z nieruchomościami.

W ramach planowanego podziału Spółki do Pionu Y. zostaną przeniesieni pracownicy, którzy obecnie zajmują się obsługą nieruchomości. Przejęcie pracowników przez spółkę nowo zawiązaną nastąpi w trybie art. 231 ustawy.

W przedmiotowej sprawie Państwa wątpliwości budzi kwestia, czy planowane wydzielenie zespołu składników materialnych i niematerialnych będzie stanowiło transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a w konsekwencji, czy czynność ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT zgodnie z art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT.

Dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już w Spółce dzielonej zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po dokonaniu podziału przez wydzielenie powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez Spółkę Przejmującą, w oparciu o nabyte składniki.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia Pionu Y. stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, ponieważ będzie odznaczać się odrębnością organizacyjną, finansową i funkcjonalną z możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Jak wynika z wniosku, na dzień poprzedzający podział przez wydzielenie ze spółki dzielonej, zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do spółki nowo utworzonej, oraz zespół tych składników, jaki pozostanie w spółce dzielonej będą organizacyjnie wyodrębnione na podstawie Uchwały Zarządu Spółki w sprawie reorganizacji przedsiębiorstwa poprzez wydzielenie dwóch ww. odrębnych pionów:

1)Pionu X. kontynuującego prowadzenie zasadniczej działalności Spółki, tj. produkcji (...), w niezmienionym zakresie, oraz

2)Pionu Y. zajmującego się obsługą nieruchomości w zakresie utrzymania, gospodarowania i wykorzystania. Pionowi temu zostaną przyporządkowane nieruchomości.

Na dzień poprzedzający podział przez wydzielenie spółki dzielonej, zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do spółki nowo utworzonej oraz zespół tych składników, jaki pozostanie w spółce dzielonej będą funkcjonalnie wyodrębnione. Zostaną wydzielone nieruchomości na potrzeby odrębnie prowadzonej działalności operacyjnej Spółki, polegającej na wynajmie nieruchomościami. Ta część będzie w pełni niezależna od produkcji (...), która funkcjonować będzie w oparciu o odrębny zespół składników majątkowych i niemajątkowych.

Spełniona jest również przesłanka wyodrębnienia finansowego, która przejawia się poprzez odrębne księgowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań dotyczących działalności związanej z nieruchomościami na kontach analitycznych do już istniejących kont syntetycznych.

Spółka prowadzi ewidencję zdarzeń gospodarczych zgodnie z ustawą o rachunkowości, umożliwiającą przyporządkowanie i wyodrębnienie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych funkcjonalnie z działalnością produkcyjną i odrębnie z działalnością w zakresie wynajmu i obsługi nieruchomościami. Zdarzenia gospodarcze ujmowane są na wyodrębnionych kontach księgowych, dedykowanych odrębnie dla dwóch rodzajów działalności.

Wskazaliście Państwo, że oba wyodrębnione w ramach Spółki Piony będą stanowiły w dniu dokonania transakcji organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie odrębne całości, mogące samodzielnie funkcjonować na rynku jako niezależne podmioty gospodarcze.

W dniu dokonania transakcji, będzie istniała faktyczna możliwość kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez Wnioskodawcę, w oparciu o zespół składników majątkowych i niemajątkowych podlegający wydzieleniu i przeniesieniu na nowo zawiązaną spółkę.

Na dzień poprzedzający podział przez wydzielenie spółki dzielonej zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do spółki nowo utworzonej będzie zdolny do niezależnego działania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Spółka nowo utworzona nie będzie wymagała zaangażowania innych środków materialnych lub niematerialnych do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wynajmu i obsługi nieruchomości.

Reasumując, należy uznać, że zespół składników, który na skutek podziału przez wydzielenie zostanie wydzielony do Spółki Przejmującej stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy. Tym samym jego zbycie (w ramach podziału przez wydzielenie) do Spółki Przejmującej będzie stanowiło czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja dotyczy wyłącznie pytania nr 4 tj. przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

W zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1, 2, 3 dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych i pytań nr 5 i 6 w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym opisanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

A. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowany będący stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).