Nieuznanie zbywanych składników majątku za przedsiębiorstwo i zorganizowaną część przedsiębiorstwa oraz prawa do odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej nabycie składników majątkowych

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie nieuznania zbywanych składników majątku za przedsiębiorstwo i zorganizowaną część przedsiębiorstwa oraz prawa do odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej nabycie składników majątkowych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zaistniałego stany faktycznego

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącą działalność gospodarczą w sektorze (…) w Polsce („Wnioskodawca” lub „Nabywca”). Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT w Polsce. Wnioskodawca należy do grupy kapitałowej (...).

W dniu 28 czerwca 2024 roku Wnioskodawca, jako kupujący, zawarł trójstronną umowę sprzedaży niektórych aktywów („Umowa”) należących do spółki (...) sp. z o. o. („Sprzedający”). Stroną umowy, poza Wnioskodawcą oraz Sprzedającym była również spółka (...), będąca rezydentem podatkowym w (...) („Nabywca 2”).

Na podstawie Umowy, Sprzedający sprzedał część aktywów na rzecz Wnioskodawcy oraz Nabywcy 2 w ramach swojej działalności gospodarczej podlegającej VAT oraz wystawił odpowiednie faktury na rzecz Wnioskodawcy oraz Nabywcy 2. Faktura wystawiona na rzecz Wnioskodawcy została wystawiona ze stawką 23% VAT.

Przedmiot umowy

Na podstawie Umowy Wnioskodawca nabył od Sprzedającego: (i) zakład pracy (w rozumieniu art. 23(1) kodeksu pracy), (ii) prawa i obowiązki z umów zawartych przez Sprzedającego z osobami fizycznymi prowadzącymi jednoosobowe działalności gospodarcze (tzw. umowy b2b) oraz (iii) prawa i obowiązki z umów zawartych przez Sprzedającego z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej (umowy zlecenia).

Nabywca 2 na podstawie Umowy nabył od Sprzedającego: (i) aktywa w postaci sprzętu (takie jak komputery, tablety, telefony, inne urządzenia techniczne) oraz mebli (ii) prawa do znaków towarowych, (iii) prawa do logotypów (bez ograniczeń co do ich wykorzystywania w czasie jak i bez ograniczeń ich wykorzystywania terytorialnie), (iv) prawa i obowiązki związane z domenami Sprzedającego, (v) prawa własności intelektualnej (bez ograniczeń co do ich wykorzystywania w czasie jak i bez ograniczeń ich wykorzystywania terytorialnie) do oprogramowania oraz całej dokumentacji związanej z tym oprogramowaniem oraz baz danych oraz (vi) prawa i obowiązki wynikające z niektórych umów handlowych zawartych przez Sprzedającego (wskazanych konkretnie w Umowie).

Składniki majątkowe nabyte łącznie przez Wnioskodawcę oraz przez Nabywcę 2 nie stanowiły wszystkich składników majątkowych Sprzedającego. W ramach Umowy nie zostały przeniesione ani na Wnioskodawcę ani na Nabywcę 2 niektóre umowy handlowe (te, które nie zostały przeniesione na podstawie Umowy) oraz umowy z dostawcami mediów.

Składniki majątkowe nabyte przez Wnioskodawcę nie były wyodrębnione organizacyjnie, finansowo oraz funkcjonalnie w ramach przedsiębiorstwa Sprzedającego. Co również istotne, składniki nabyte łącznie przez Wnioskodawcę oraz Nabywcę 2 nie były wyodrębnione w przedsiębiorstwie Sprzedającego w powyższy sposób.

Wykorzystanie nabytych aktywów po zawarciu umowy przez Wnioskodawcę

Zgodnie z intencją stron Umowy, na jej podstawie Wnioskodawca jak i Nabywca 2 nabyli jedynie wybrane składniki majątkowe należące do przedsiębiorstwa Sprzedającego.

Zamiarem Wnioskodawcy nie jest zatem kontynuowanie działalności gospodarczej Sprzedającego w oparciu o nabyte składniki majątkowe, a jedynie nabycie poszczególnych elementów, które są wykorzystywane w dotychczasowej działalności Wnioskodawcy podlegającej opodatkowaniu VAT. W oparciu o składniki majątkowe nabyte na podstawie Umowy, Wnioskodawca nie ma faktycznej możliwości kontynuowania działalności prowadzonej przez Sprzedającego. Wynika to przede wszystkim z faktu, że Wnioskodawca przejął pracowników oraz współpracowników Sprzedającego bez żadnych składników materialnych lub niematerialnych koniecznych do prowadzenia tej działalności.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług

 1. Czy w stanie faktycznym opisanym powyżej, składniki majątkowe nabyte przez Wnioskodawcę stanowiły przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część?

 2. W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania nr 1 za prawidłowe, czy z uwagi na wykorzystywanie nabytych składników majątkowych przez Wnioskodawcę do celów działalności opodatkowanej VAT, Wnioskodawca jest uprawniony do: (i) obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego z tytułu zawarcia Umowy po otrzymaniu faktury, oraz do (ii) zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym (jeżeli taka nadwyżka wystąpi)?

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług

Ad. 1

W ocenie Wnioskodawcy, nabyte przez niego składniki majątkowe nie stanowiły ani przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części.

Ad.2

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na wykorzystywanie nabytych składników majątkowych przez Wnioskodawcę do celów działalności opodatkowanej VAT, Wnioskodawca jest uprawniony do: (i) obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego z tytułu zawarcia Umowy po otrzymaniu faktury, oraz (ii) zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym (jeżeli taka nadwyżka wystąpi).

Uzasadnienie

Ad.1

Zgodnie z art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ustawa o VAT nie zawiera definicji przedsiębiorstwa. Zgodnie jednakże z utrwaloną linią orzeczniczą sądów należy przyjąć, że przedsiębiorstwo powinno być rozumiane zgodnie z definicją wskazaną w art. 55(1) Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z tą definicją, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności: (i) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa); (ii) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; (iii) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; (iv) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; (v) koncesje, licencje i zezwolenia; (vi) patenty i inne prawa własności przemysłowej; (vii) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; (viii) tajemnice przedsiębiorstwa; (ix) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W związku z tym, że definicja przedsiębiorstwa w rozumieniu Kodeksu cywilnego ma charakter otwarty, przedsiębiorstwo może obejmować także inne, niewymienione w tym przepisie składniki. W przekonaniu Wnioskodawcy, ocena zawartej Umowy z perspektywy powyższej definicji prowadzi do wniosku, iż przedmiotem Umowy nie było przedsiębiorstwo, gdyż nabyte przez Wnioskodawcę składniki majątkowe (nawet łącznie z Nabywcą 2) nie stanowią zespołu składników majątkowych, który wykazywałby cechę zorganizowania. Przedmiotem Umowy było zbycie poszczególnych składników majątku, a nie przedsiębiorstwa zdolnego do kontynuowania dotychczasowej działalności Sprzedającego.

Pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa („ZCP”) zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 27e Ustawy o VAT, jako organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespól składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania (wyodrębnienie funkcjonalne).

W świetle powyższej definicji, aby zbiór danych składników majątkowych mógł być uważany za ZCP, muszą być spełnione łącznie wszystkie elementy definicji przytoczonej powyżej, co oznacza, że:

- istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań;

- zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

- składniki te są przeznaczone do realizacji zadań gospodarczych;

- zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania gospodarcze.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, nabyte przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy składniki majątkowe nie były u Sprzedającego formalnie wyodrębnione w żaden sposób (np. jako dział, wydział czy też oddział). Sprzedający nie prowadził też odrębnej księgowości dla zbywanych składników majątkowych, ani nie sporządzał dla nich odrębnego bilansu. W konsekwencji, w przypadku składników majątkowych nabytych przez Wnioskodawcę nie można mówić o ich wyodrębnieniu w ramach przedsiębiorstwa Sprzedającego na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej, czy też funkcjonalnej. Z uwagi na powyższe, nie można uznać, że nabyte przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy składniki majątkowe stanowiły ZCP w rozumieniu art. 2 punkt 27e Ustawy o VAT.

Ad.2

W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za prawidłowe, w celu oceny, czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktury wystawionej przez Sprzedającego (oraz prawo do zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad należnym - jeżeli taka nadwyżka wystąpi) należy przeanalizować spełnienie przesłanek, o których mowa w art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do wykonywania przez podatnika czynności opodatkowanych VAT. Jeżeli zatem dane towary lub usługi są wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia całości podatku VAT naliczonego przy ich nabyciu.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, po nabyciu składników majątkowych, Wnioskodawca wykorzystuje i będzie je wykorzystywał w ramach opodatkowanej VAT działalności gospodarczej. Powyższe oznacza zatem, że nabycie tych składników było związane z wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

W świetle powyższego, po zawarciu Umowy i otrzymaniu faktury VAT, Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony przy nabyciu składników majątkowych na podstawie Umowy i wykazany na przedmiotowej fakturze VAT, gdyż spełniony jest warunek niezbędny do dokonania takiego obniżenia (określony w art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT). Jednocześnie, w myśl art. 86 ust. 10. ust. 10b i ust. 11 Ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego powstanie w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy lub w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych, jednak nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę. Ewentualna nadwyżka podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym podlegać będzie zwrotowi na zasadach określonych w art. 87 Ustawy o VAT.

Podsumowując, Wnioskodawca ma prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego w związku z nabyciem składników majątkowych na podstawie Umowy. Oznacza to również, że w przypadku, gdy w danym okresie rozliczeniowym wartość podatku naliczonego (w tym podatku naliczonego w związku z Umową) będzie przewyższała wartość podatku należnego, Wnioskodawca jest uprawniony do wystąpienia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o zwrot nadwyżki tego podatku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Art. 2 pkt 6 ustawy stanowi, że:

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy:

Jednocześnie przepis art. 6 ustawy o VAT wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Zatem w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Przepisy art. 6 wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są tutaj wskazane te czynności, które, co do zasady, należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Przy czym należy zaznaczyć, że użyte w cyt. przepisie sformułowanie „transakcje zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma on zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Jak już wskazano, ustawodawca na mocy art. 6 pkt 1 ustawy wyłączył od opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 55¹ ustawy dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1061), zwanej dalej „Kodeks cywilny”.

Zgodnie z tym przepisem:

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

 1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

 2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

 3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

 4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

 5) koncesje, licencje i zezwolenia;

 6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;

 7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

 8) tajemnice przedsiębiorstwa;

 9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. 

Natomiast definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta jest w art. 2 pkt 27e ustawy, pod którym to pojęciem rozumie się:

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych. Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Przesłanki takiego wyodrębnienia są spełnione w sytuacji organizacyjnego wyodrębnienia w wewnętrznej strukturze przedsiębiorstwa oraz ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w sposób pozwalający na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z tą częścią przedsiębiorstwa.

Jednocześnie zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna być gospodarczo samodzielna, zanim dojdzie do transakcji zbycia. Zatem wydzielona jednostka jeszcze przed jej zbyciem powinna uzyskać samodzielność gospodarczą i realizować ją w praktyce. Skutki prawne po stronie zbywcy nie powinny bowiem zależeć od zdarzeń przyszłych i niepewnych (samodzielne realizowanie zadań gospodarczych) powstałych już w innym podmiocie (u nabywcy).

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że nie wystarczy zatem zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. W przeciwnym razie nie można bowiem uznać, że dojdzie do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań;

2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Tę ostatnią przesłankę rozumie się zazwyczaj jako potencjalną zdolność (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielnego podmiotu gospodarczego i to jeszcze w ramach istniejącego przedsiębiorstwa. Zorganizowana część przedsiębiorstwa winna mieć również zdolność zaistnienia jako niezależne przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ k.c.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy, uwzględnić należy następujące okoliczności:

1) zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

2) faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Oceny tej należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespól składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Zatem należy wskazać, że fakt wyłączenia niektórych składników materialnych i niematerialnych może pozostawać bez wpływu na kwalifikację zbywanych składników jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01 Zita Modes Sarl, stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

Jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Schriever „przekazanie całości lub części aktywów” należy interpretować w taki sposób, że obejmuje ono przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą. Podobne stanowisko prezentowane jest w orzecznictwie sądów administracyjnych (wyroki NSA: z 25 czerwca 2013 r. sygn. akt I FSK 955/12 oraz z 21 listopada 2016 r. sygn. akt I FSK 1316/15).

O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

W sytuacji przedstawionej we wniosku nie dojdzie do spełnienia wszystkich przedstawionych powyżej przesłanek. W konsekwencji przedmiot Transakcji nie będzie spełniać przesłanek do uznania go za „przedsiębiorstwo” w rozumieniu art. 55¹ kodeksu cywilnego czy też zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że w dniu 28 czerwca 2024 roku zawarli Państwo, jako kupujący, trójstronną umowę sprzedaży niektórych aktywów należących do spółki z o.o. Na podstawie Umowy, Sprzedający sprzedał Państwu część aktywów ramach swojej działalności gospodarczej podlegającej VAT oraz wystawił odpowiednie faktury na Państwa rzecz. Faktura wystawiona na rzecz Państwa została wystawiona ze stawką 23% VAT. Na podstawie Umowy Nabyli Państwo od Sprzedającego: (i) zakład pracy (w rozumieniu art. 23(1) kodeksu pracy), (ii) prawa i obowiązki z umów zawartych przez Sprzedającego z osobami fizycznymi prowadzącymi jednoosobowe działalności gospodarcze (tzw. umowy b2b) oraz (iii) prawa i obowiązki z umów zawartych przez Sprzedającego z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej (umowy zlecenia). Składniki majątkowe nabyte łącznie przez Państwa nie stanowiły wszystkich składników majątkowych Sprzedającego. W ramach Umowy nie zostały przeniesione ani na Państwa niektóre umowy handlowe (te, które nie zostały przeniesione na podstawie Umowy) oraz umowy z dostawcami mediów. Składniki majątkowe nabyte przez Państwa nie były wyodrębnione organizacyjnie, finansowo oraz funkcjonalnie w ramach przedsiębiorstwa Sprzedającego. Składniki nabyte łącznie przez Państwa nie były wyodrębnione w przedsiębiorstwie Sprzedającego w powyższy sposób. Zgodnie z intencją stron Umowy, na jej podstawie nabyli Państwo wybrane składniki majątkowe należące do przedsiębiorstwa Sprzedającego. Państwa zamiarem nie jest kontynuowanie działalności gospodarczej Sprzedającego w oparciu o nabyte składniki majątkowe, a jedynie nabycie poszczególnych elementów, które są wykorzystywane w dotychczasowej Państwa działalności podlegającej opodatkowaniu VAT. W oparciu o składniki majątkowe nabyte na podstawie Umowy, nie mają Państwo faktycznej możliwości kontynuowania działalności prowadzonej przez Sprzedającego. Wynika to przede wszystkim z faktu, że przejęli Państwo pracowników oraz współpracowników Sprzedającego bez żadnych składników materialnych lub niematerialnych koniecznych do prowadzenia tej działalności.

Dla uznania, że zbywane składniki majątku stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u Zbywcy zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po przeniesieniu powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez Nabywcę w oparciu o nabyte składniki.

Podstawowym wymogiem do uznania dostawy majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań, należności oraz środków pieniężnych), podlegający wydzieleniu w istniejącym przedsiębiorstwie na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz opis sprawy wskazać należy, że opisany we wniosku przedmiot Transakcji nie stanowił zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, ponieważ zakupione składniki majątkowe nie były wyodrębnione organizacyjnie, finansowo oraz funkcjonalnie w ramach przedsiębiorstwa Sprzedającego. Ponadto jak Państwo wskazali w oparciu o składniki majątkowe nabyte na podstawie Umowy, nie mają Państwo faktycznej możliwości kontynuowania działalności prowadzonej przez Sprzedającego. Wynika to przede wszystkim z faktu, że przejęli Państwo pracowników oraz współpracowników Sprzedającego bez żadnych składników materialnych lub niematerialnych koniecznych do prowadzenia tej działalności. Ponadto Państwa zamiarem nie było kontynuowanie działalności gospodarczej Sprzedającego, a wykorzystanie tych składników w ramach własnej, prowadzonej działalności gospodarczej.

W konsekwencji, przeprowadzenie opisanej Transakcji nie może być traktowane jako zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy również zwrócić uwagę, że Transakcja nie obejmowała szeregu kluczowych składników, wchodzących w skład normatywnej definicji przedsiębiorstwa, m.in. oznaczenia indywidualizującego przedsiębiorstwo, należności handlowych, zobowiązań handlowych i finansowych, ksiąg rachunkowych, rachunków bankowych i środków pieniężnych. W związku z tym przedmiot Transakcji nie stanowił przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 55¹ ustawy Kodeks cywilny. Zbywane na rzecz Państwa składniki majątkowe nie stanowiły zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych, które będą mogły być przeznaczone do prowadzenia działalności gospodarczej, ponieważ bez zaangażowania innych aktywów nie mogą Państwo samodzielnie wykorzystywać ich do prowadzenia działalności gospodarczej.

Tym samym w rozpatrywanej sprawie przedmiotem Transakcji nie było przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, ani zorganizowana część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy. Nie doszło więc do zastosowania wyłączenia spod przedmiotowego zakresu opodatkowania VAT przewidzianego w art. 6 pkt 1 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z art. 87 ust. 1 ustawy wynika, że:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Należy również podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższymi przepisami, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, a transakcja udokumentowana fakturą podlega opodatkowaniu i nie jest zwolniona od podatku.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem podatku VAT. Nabyte przez Państwa składniki majątkowe, będą wykorzystywane w dotychczasowej Państwa działalności opodatkowanej podatkiem VAT. Jak wcześniej zostało wyjaśnione, w stosunku do nabytych składników majątkowych nie znalazło wyłączenie, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy.

Zatem, mają Państwo prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu zawartej Transakcji, jako podatnik wykorzystujący nabyte składniki majątkowe do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, przysługuje Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury dokumentującej sprzedaż przez Sprzedającego na rzecz Państwa składników majątkowych, w zakresie w jakim są i będą one wykorzystywane do wykonywania przez Państwa czynności opodatkowanych na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy. Prawo to przysługuje Państwu i będzie przysługiwało pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych, wymienionych w art. 88 ustawy. Tym samym, z tego tytułu przysługuje Państwu również prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym albo opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z  2023 r., poz. 2383, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

  - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

  - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na  adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.