Brak prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia towarów i usług wykorzystywanych na potrzeby realizacji projektu - budowa sieci wod-kan.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 10 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia towarów i usług wykorzystywanych na potrzeby realizacji projektu pn.: „(...)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (...) złożyła wniosek na realizację projektu pn.: „(...)” w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Projekt ma na celu regulację sytemu wodno-kanalizacyjnego na terenie Gminy poprzez realizację dwóch zadań:

1.Rozbudowa systemu kanalizacji sanitarnej (...),

2.Przebudowa sieci wodociągowej (…).

W związku z aplikowaniem o przyznanie dofinansowania ww. projektu, Gmina (...) nie może odzyskać w żaden sposób poniesionego kosztu podatku VAT.

Brak powyższej możliwości odzyskania podatku VAT wynika z faktu:

Gmina jest właścicielem sieci kanalizacyjnej i fragmentu sieci wodociągowej wraz z całą infrastrukturą techniczną jednak realizację zadań z zakresu dostarczania wody i odprowadzania ścieków przekazała spółce ze 100 % udziałem Gminy.

W (...) Gmina zawarła umowę z Zakładem (…), której przedmiotem jest realizacja zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy.

Na podstawie powyższej umowy Gmina oddała w administrowanie Przedsiębiorstwu położone na terenie Gminy sieć wodociągową oraz sieć kanalizacyjną stanowiącą własność Gminy (...).

Spółka finansuje koszty bieżące utrzymania i eksploatacji systemów wodociągowych i kanalizacyjnych z opłat zebranych od odbiorców.

Gmina nie pobiera żadnych dochodów z tytułu dostarczania wody i poboru ścieków oraz nie pobiera żadnych dochodów od Przedsiębiorstwa, a więc nie ma możliwości odzyskania podatku VAT.

Gmina jest zarejestrowanym czynnym płatnikiem podatku od towarów i usług, wykonuje zadania nałożone na nią odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których została powołana. Większość tych zadań jest realizowana przez Gminę w ramach reżimu publicznoprawnego, tj. są to zadania będące poza zakresem ustawy o VAT. Niemniej jednak, wybrane czynności Gmina wykonuje na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych i traktuje je jako podlegające regulacjom VAT.

Zgodnie z art. 86 ustawy o VAT podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od dokonanych zakupów i usług tylko i wyłącznie w zakresie w jakim te zakupy są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Jeśli nie jest możliwe przypisanie dokonanych zakupów i usług w całości do czynności dających prawo do odliczenia, ponieważ podatnik świadczy jeszcze inne czynności, ma on prawo do odliczenia jedynie tej kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom dającym prawo do odliczenia.

Efekty realizowanego inwestycji − projektu nie są i nie będą wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Całość zadania związanego z dostarczaniem wody i odprowadzaniem ścieków realizuje i będzie realizować Zakład (...).

Projekt jest realizowany przez Urząd Gminy, który jest jednostką budżetową Gminy.

W fakturach związanych z realizacją Projektu nabywcą będzie Gmina (...), odbiorca − Urząd Gminy (...).

Pytanie

Czy Gmina (...) ma możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn.: „(...)” w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020?

Państwa stanowisko w sprawie

W związku z zrealizowaną inwestycją − projektu pn.: „(...)” w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, Gmina nie będzie miała możliwości odzyskania naliczonego podatku VAT w całości ani w części.

Gmina nie ma możliwości odliczenia podatku VAT naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w ramach Projektu od podatku VAT należnego, ponieważ w wyniku realizacji Projektu nie zostanie spełniona podstawowa przesłanka pozytywna, jaką jest związek dokonanych zakupów towarów i usług ze sprzedażą opodatkowaną.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 361 z późn. zm.) nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 609 z późn. zm.) nakłada na Gminę obowiązek zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 wymienionej ustawy do zadań własnych gminy należą zadania sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych.

W związku z powyższym, Gmina realizując zadanie nałożone na nią ustawą o samorządzie gminnym, nie jest podatnikiem w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Artykuł 86. ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi iż w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W związku z tym, iż po pierwsze Gmina nie jest w tej sytuacji podatnikiem podatku VAT, nie mamy w tej sytuacji do czynienia z czynnościami opodatkowanymi. Tym samym, Gmina nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktur związanych z realizacją inwestycji. Mając na względzie powyższe należy uznać, iż całość wydatków związanych z realizacją ww. inwestycji poniesionych przez Gminę (...), będzie kosztami kwalifikowalnymi.

Otrzymanie niniejszej interpretacji podatkowej jest niezbędne do uzyskania dofinansowania z Urzędu Marszałkowskiego Województwa (…).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 ustawy:

Art. 87 ust. 1 ustawy stanowi:

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Według art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11 grudnia 2006 s. 1, ze zm.), zgodnie z którym:

Z powołanych regulacji wynika, że organy władzy publicznej są wyłączone z kręgu podatników podatku od towarów i usług wyłącznie przy wykonywaniu czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane. Jest to wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywania czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału, stanowi więc charakter wykonywanych czynności: – czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast – czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenia usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 609 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Z uwagi na swą specyfikę, jednostki samorządu terytorialnego nie są podmiotami zrównanymi z komercyjnymi przedsiębiorcami. Powyższe wynika chociażby z racji uprzywilejowania tych jednostek przez treść art. 15 ust. 6 ustawy i nieuznawania ich za podatnika w określonych okolicznościach, tj. w przypadku działania w charakterze organu władzy publicznej, którego przymiotu komercyjny przedsiębiorca nie posiada i którego działalność, co do zasady, jest opodatkowana w całości. Z tego też względu rozpatrując w zakresie podatku VAT kwestie uprawnień i obowiązków podmiotów, takich jak jednostki samorządu terytorialnego, należy mieć na względzie okoliczność, że podmioty te – co do zasady – w odniesieniu do niektórych czynności występują jako organ władzy publicznej i nie są uznawane za podatników stosownie do ww. art. 15 ust. 6 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Planują Państwo realizację projektu inwestycyjnego pn.: „(…)”. Celem operacji jest regulacja sytemu wodno-kanalizacyjnego na terenie Gminy. Realizacja inwestycji będzie stanowić wykonywanie zadań własnych Gminy. Faktury dokumentujące poniesione wydatki inwestycyjne będą wystawiane na Gminę. Nabyte towary i usługi w ramach przedmiotowego zadania nie będą służyły czynnościom opodatkowanym podatkiem od towarów i usług.

Gmina jest właścicielem sieci kanalizacyjnej i fragmentu sieci wodociągowej wraz z całą infrastrukturą techniczną jednak realizację zadań z zakresu dostarczania wody i odprowadzania ścieków przekazała spółce ze 100% udziałem Gminy.

Gmina zawarła umowę z Zakładem (...), której przedmiotem jest realizacja zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy. Na podstawie powyższej umowy Gmina oddała w administrowanie Przedsiębiorstwu położone na terenie Gminy sieć wodociągową oraz sieć kanalizacyjną stanowiącą własność Gminy (...). Gmina nie pobiera żadnych dochodów z tytułu dostarczania wody i poboru ścieków oraz nie pobiera żadnych dochodów od Przedsiębiorstwa.

W tym miejscu wskazać należy, że w myśl art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Zatem, umowa użyczenia jest z natury umową nieodpłatną. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy. Powyższe oznacza, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług, wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik, w rozumieniu art. 15 ustawy ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady, status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W analizowanej sprawie realizują Państwo projekt pn.: „(...)”. Powstała infrastruktura nie będzie wykorzystywana do opodatkowanej działalności gospodarczej Gminy. W takiej sytuacji nie możemy mówić o związku przyczynowo-skutkowym pomiędzy dokonywanymi zakupami a czynnościami podlegającymi opodatkowaniu, ponieważ już w momencie budowy infrastruktury, jej efekty będą przeznaczone do nieodpłatnego przekazania ww. przedsiębiorstwu. Wszystko to, co zostanie zrealizowane w ramach projektu, będzie stanowiło mienie Gminy. Gmina nie pobiera żadnych dochodów od Przedsiębiorstwa.

Zatem, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, Gmina nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wydatkami ponoszonymi z tytułu realizacji ww. projektu.

Reasumując, Gminie nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek VAT naliczony wynikający z faktur zakupu towarów i usług związanych z realizacją przedsięwzięcia pn.: „(…)”, ponieważ efekty powstałe w związku z realizcją inwestycji nie są przez Państwa wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, Państwa stanowisko uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Jednocześnie podkreślam, że pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).