Prawo do odliczenia części podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji, określonej przy zastosowaniu proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia części podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji pn. „...”, określonej przy zastosowaniu proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Uzupełnili go Państwo pismem z 26 sierpnia 2024 r. (wpływ 26 sierpnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego (ostatecznie sformułowany w uzupełnieniu wniosku)

Gmina ... (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „podatek” lub „VAT”). Z dniem 1 stycznia 2017 r. Gmina dokonała centralizacji rozliczeń VAT z gminnymi jednostkami budżetowymi oraz zakładami budżetowymi.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”), Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Jednocześnie w myśl art. 6 ust. 1 cytowanej ustawy, do zakresu działania Gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych Gminy, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy o samorządzie gminnym Gmina realizuje zadania własne w zakresie gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego oraz lokalnego transportu zbiorowego.

Gmina realizuje inwestycję pn. „...” obejmującą przebudowę … i utworzenie … w ... (dalej: „Inwestycja”, „Zadanie”, „Projekt”). Celem zadania jest:

1.(…).

Projekt budowy … ma na celu stworzenie bardziej efektywnego, wygodnego i zrównoważonego systemu …, który lepiej służy potrzebom mieszkańców i przyczynia się do poprawy jakości życia w mieście.

W ramach Inwestycji planowane jest wybudowanie/modernizacja:

1.(…).

Inwestycję tę Gmina zamierza zrealizować ze środków własnych oraz przy udziale dofinansowania ze środków z dofinansowania w ramach Programu Funduszy Europejskich dla Województwa … na lata … .

Inwestycja będzie ogólnodostępna, do budynku … będą mieli dostęp … oraz … . Korzystanie z poczekalni oraz toalet będzie bezpłatne. W budynku będą znajdować się kasy biletowe oraz pomieszczenia dla obsługi … . Gmina planuje odpłatnie udostępniać powierzchnię budynku pod punkt gastronomiczny/sklep na podstawie zawieranej umowy cywilnoprawnej. Gmina bowiem nie będzie samodzielnie prowadziła tego typu działalności na … . Dodatkowo w miejscu … będzie zlokalizowana informacja turystyczna Gminy.

Dodatkowo Gmina będzie pobierała opłaty za wybrane parkingi wybudowane w ramach inwestycji.

Z miejsc postojowych dla …, …, … będą korzystać … oraz … na terenie Gminy.

Zdaniem Gminy Zadanie będzie miało częściowy związek z czynnościami opodatkowanymi VAT. Jednocześnie Inwestycja będzie wykorzystywana w ramach zadań Gminy pozostającymi poza zakresem ustawy o VAT.

Gmina części wydatków ponoszonych w związku z realizacją inwestycji nie będzie mogła przyporządkować do konkretnej części Zadania. Biorąc pod uwagę powyższe, wniosek dotyczy wydatków związanych z całym Zadaniem w zakresie, których Gmina nie może dokonać bezpośredniej alokacji do konkretnego rodzaju działalności.

Infrastrukturę powstałą w ramach inwestycji pn. „...” będzie obsługiwać urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego.

Ustalony dla Gminy ... prewspółczynnik wynosi 19%.

Pytanie

Czy od wydatków związanych z realizacją Inwestycji Gminie przysługuje/będzie przysługiwało prawo do odliczenia części podatku naliczonego określonej przy zastosowaniu proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, skalkulowanej zgodnie ze wzorem z Rozporządzenia w sprawie pre-współczynnika?

Państwa stanowisko w sprawie

Od wydatków związanych z realizacją Inwestycji Gminie przysługuje/będzie przysługiwało prawo do odliczenia części podatku naliczonego określonej przy zastosowaniu proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, skalkulowanej zgodnie ze wzorem z Rozporządzenia w sprawie pre-współczynnika.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT. Jak wskazuje art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a.nabycia towarów i usług,

b.dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania przez tego podatnika czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego) i jednocześnie nie występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Jak stanowi art. 86 ust. 2b ustawy o VAT, sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1.zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane

oraz

2.obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Stosownie natomiast do art. 86 ust. 2c ustawy o VAT, przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1.średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;

2.średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;

3.roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;

4.średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

Zgodnie z art. 86 ust. 2d ustawy o VAT, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.

Ponadto, jak wskazuje art. 86 ust. 2g ustawy VAT, proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a i 10 stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 86 ust. 2h ustawy o VAT, w przypadku, gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.

Jak natomiast stanowi art. 86 ust. 22 ustawy o VAT, minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego. Na podstawie powyższej delegacji zostało wydane Rozporządzenie w sprawie pre-współczynnika. Rozporządzenie to określa, w przypadku niektórych podatników, w tym właśnie jednostek samorządu terytorialnego, sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji (§ 1 pkt 1 i 2 Rozporządzenia). Powyższe rozporządzenie wprowadza wzory, według których wyznaczane są sposoby określenia proporcji, uznane za najbardziej odpowiadające specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć. Metody te mają charakter „obrotowy”, polegający na ustaleniu „udziałów” z tytułu działalności gospodarczej w całkowitym "obrocie" z tytułu działalności gospodarczej oraz działalności pozostającej poza sferą podatku od towarów i usług.

W przypadku Gminy, jako sposób określenia proporcji – stosownie do § 3 ust. 2 Rozporządzenia w sprawie pre-współczynnika, proporcję odliczenia ustala się według wzoru:

X = A x 100/D_ujst,

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

X – proporcję określoną procentowo, zaokrągloną w górę do najbliższej liczby całkowitej,

A – roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej,

D_ujst – dochody wykonane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego.

Z przywoływanego powyżej art. 86 ust. 2a ustawy o VAT wprost wynika, iż w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej. Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy.

Jednocześnie, w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania podatkiem VAT, ale nie stanowią odrębnego przedmiotu działalności tego podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą.

Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy (przykładowo – w przypadku Gminy – działalność w zakresie utrzymania dróg).

Postanowienia Rozporządzenia w sprawie pre-współczynnika wskazują, iż intencją ustawodawcy jest stosowanie przez jednostki samorządu terytorialnego odmiennych sposobów określania proporcji w odniesieniu do wydatków ponoszonych w związku z działalnością realizowaną poprzez poszczególne jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego, tak aby spełnione zostały warunki określone w art. 86 ust. 2b ustawy o VAT.

Tym samym, do poszczególnych kategorii wydatków ponoszonych przez Gminę w związku z jej działalnością wykonywaną samodzielnie należy zastosować sposób określenia proporcji właściwy dla podmiotu, który wykorzystuje nabyte towary i usługi w prowadzonej w imieniu i na rzecz Gminy działalności.

Z przywołanych regulacji wynika, że w celu odliczenia podatku naliczonego, podatnik – w pierwszej kolejności powinien przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej podatkiem VAT, zwolnionej z opodatkowania VAT i niepodlegającej opodatkowaniu tym podatkiem) i następnie dokonać odliczenia pełnych kwot VAT naliczonego od wydatków związanych wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi VAT.

Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, w odniesieniu do wydatków, które służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, odliczenia VAT podatnik może dokonać przy zastosowaniu proporcji z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT oraz – jeżeli poniesione wydatki w ramach działalności gospodarczej służą zarówno wykonywaniu przez podatnika czynności opodatkowanych i zwolnionych z opodatkowania VAT – proporcji z art. 90 ust. 3 ustawy o VAT. W tym miejscu Gmina pragnie również zauważyć, iż prawo do odliczenia VAT przysługuje wyłącznie podatnikowi w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami VAT jedynie w zakresie tych czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tj. przykładowo w zakresie czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp. Tylko bowiem w tym zakresie czynności jednostek samorządu terytorialnego mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Gminy należy uznać, iż wydatki jakie Gmina ponosi/poniesie na realizację Inwestycji są/będą związane zarówno z prowadzoną przez Gminę działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy (tj. będą służyły wykonywaniu przez Gminę czynności opodatkowanych VAT) jak i z wykonywanymi czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu VAT.

Jednocześnie, Gmina nie będzie miała możliwości przypisania ponoszonych wydatków do poszczególnych rodzajów czynności.

W takim przypadku zatem, zdaniem Gminy, powinna ona ustalić kwotę podatku naliczonego w oparciu o proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT z uwzględnieniem wzoru dla urzędu obsługującego Gminę, określonego w Rozporządzeniu w sprawie pre-współczynnika.

Jako, że wydatki związane z realizacją Inwestycji nie służą i – zgodnie z zamiarem Gminy – nie będą służyły w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zarówno wykonywaniu czynności opodatkowanych VAT jak i czynności zwolnionych z opodatkowania, Gmina celem określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie jest/nie będzie zobowiązana do proporcjonalnego odliczenia podatku, zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy o VAT z zastosowaniem proporcji skalkulowanej dla Gminy.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych Dyrektora KIS wydanych w podobnych sprawach.

Przykładowo zostało ono wyrażone w interpretacji indywidualnej z dnia 4 kwietnia 2024 r., 0111-KDIB3-2.4012.46.2024.2.SR.

Zbieżne stanowisko zaprezentowane zostało w interpretacji indywidualnej z dnia 9 marca 2021 r., 0111-KDIB3-2.4012.911.2020.2.MD, w której Dyrektor KIS wskazał, że: „w odniesieniu do wydatków poniesionych w ramach inwestycji w części związanej z budową dwóch budynków obsługi podróżnych: głównego i pomocniczego (pkt 2), budową sieci sanitarnej, sieci cieplnej niskoparametrowej oraz chłodniczej (infrastruktura sieciowa A) (pkt 5), wykonaniem przyłączy do ww. budynków i wieży ciśnień (pkt 8), budową sieci teletechnicznych, technicznych, linii NN i ŚN, stacji transformatorowej i agregatu prądotwórczego (sieci techniczne) (pkt 9), a także kosztów ogólnych (pkt 15) Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia części podatku VAT naliczonego wyłącznie, z zastosowaniem art. 86 ust. 2a-2 h ustawy oraz § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników, z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji ustalonego dla urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego (Urzędu Gminy)”.

Również w interpretacji indywidualnej z dnia 4 czerwca 2019 r., 0115-KDIT1-2.4012.168.2019.2.AW, Dyrektor KIS uznał, że: „stanowisko Gminy, że przysługuje jej prawo do odliczenia części podatku naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych z tytułu budowy budynku kasowego. Wydatki te mają bowiem związek zarówno z działalnością gospodarczą wykonywaną przez Gminę jako podatnika VAT i opodatkowaną podatkiem od towarów i usług (sprzedaż biletów komunikacji miejskiej), jak również z czynnościami pozostającymi poza zakresem działalności gospodarczej – zaspokajaniem potrzeb wspólnoty w zakresie organizowania transportu publicznego, przy realizacji których Gmina nie działała w charakterze podatnika VAT. Wobec tego, w odniesieniu do towarów i usług nabytych w celu wytworzenia budynku kasowego Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego na zasadach, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, tj. w zakresie, w jakim te wydatki posłużą wykonywaniu czynności opodatkowanych. W celu ustalenia kwoty podatku naliczonego przysługującej do odliczenia, Gmina w pierwszej kolejności powinna przyporządkować dokonane zakupy do poszczególnych rodzajów działalności, tj. działalności gospodarczej (opodatkowanej i zwolnionej) oraz działalności innej niż gospodarcza. Jeżeli nie ma możliwości dokonania bezpośredniej alokacji, Gmina jest zobowiązana do wydzielenia kwoty podatku naliczonego w oparciu o "prewspółczynnik" obliczony zgodnie z art. 86 ust. 2a-2 h ustawy i § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r.”.

W interpretacji indywidualnej z dnia 4 lipca 2017 r., nr 0112-KDIL1-1.4012.91.2017.1.AK, DKIS wskazał, że: „w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r., Wnioskodawcy również przysługuje prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki ponoszone w związku z realizacją projektu pn. „(...)”. Bowiem ponoszone przez Wnioskodawcę wydatki związane są z wykonywaniem czynności zarówno opodatkowanych (dających prawo do odliczenia), jak i czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT (niezwiązanych z działalnością gospodarczą). Kwotę podatku naliczonego, wobec której przysługuje prawo do odliczenia, należy w takiej sytuacji wyodrębnić poprzez zastosowanie proporcji określonej w art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług. Z uwagi na to, że Wnioskodawca jest jednostką samorządu terytorialnego, to z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisów wykonawczych, powyższego wydzielenia powinien dokonać w oparciu o wzór określony w powołanym wyżej § 3 ust. 2 rozporządzenia”.

W związku z powyższym, zdaniem Gminy od wydatków związanych z realizacją Inwestycji Gminie przysługuje/będzie przysługiwało prawo do odliczenia części podatku naliczonego określonej przy zastosowaniu proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, skalkulowanej dla Gminy, zgodnie ze wzorem z Rozporządzenia w sprawie pre-współczynnika.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z  2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”. W myśl tego przepisu:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT:

Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Ponadto należy zauważyć, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy o VAT generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a i następne ustawy o VAT.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy o VAT:

Według art. 86 ust. 2b ustawy o VAT:

Na podstawie art. 86 ust. 2c ustawy o VAT:

Zgodnie z art. 86 ust. 2d ustawy o VAT:

Stosownie do art. 86 ust. 2e ustawy o VAT:

Według art. 86 ust. 2f ustawy o VAT:

Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy o VAT:

W myśl art. 86 ust. 2h ustawy o VAT:

Na podstawie delegacji zawartej w art. 86 ust. 22 ustawy o VAT, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej „rozporządzeniem z 17 grudnia 2015 r.”.

Na mocy § 1 rozporządzenia z 17 grudnia 2015 r.:

Podatnikami, do których odnoszą się przepisy zawarte w rozporządzeniu, są jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.

Zgodnie z § 2 pkt 8 rozporządzenia z 17 grudnia 2015 r.:

Stosownie do § 3 ust. 1 rozporządzenia z 17 grudnia 2015 r.:

Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostek samorządu terytorialnego, jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla wymienionych wyżej jego poszczególnych jednostek organizacyjnych, tj. dla urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, jednostki budżetowej, zakładu budżetowego.

Powyższe rozporządzenie wprowadza też wzory, według których wyznaczane są sposoby określenia proporcji, uznane za najbardziej odpowiadające specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć. Metody te mają charakter „obrotowy”, polegający na ustaleniu „udziałów” z tytułu działalności gospodarczej w całkowitym „obrocie” z tytułu działalności gospodarczej oraz działalności pozostającej poza sferą podatku od towarów i usług.

Zgodnie z § 3 ust. 2 rozporządzenia z 17 grudnia 2015 r.:

W myśl § 2 pkt 4 rozporządzenia z 17 grudnia 2015 r.:

Według § 2 pkt 9 rozporządzenia z 17 grudnia 2015 r.:

Stosownie do § 3 ust. 5 rozporządzenia z dnia 17 grudnia 2015 r.:

Wyłączenie powyższych transakcji z dochodów wykonanych urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego (mianownik proporcji) zapewnia spójność z wyłączeniem tych transakcji z obrotu z działalności gospodarczej (licznik proporcji) i ma na celu „oczyszczenie” kwoty dochodów przyjmowanej do wyliczenia proporcji z danych, które mogłyby zniekształcić proporcję.

Należy zauważyć, że powołany wyżej przepis art. 86 ust. 2a ustawy o VAT wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych.

Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 11 grudnia 2006 r. Nr 347 str. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.):

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

Jak wynika z opisu sprawy są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Realizują Państwo inwestycję pn. „...” obejmującą przebudowę … i … w .... Inwestycję tę zamierzają Państwo zrealizować ze środków własnych oraz przy udziale dofinansowania ze środków z dofinansowania w ramach Programu Funduszy Europejskich dla Województwa … na lata … .

Inwestycja będzie ogólnodostępna, do budynku … będą mieli dostęp … oraz … . Korzystanie z poczekalni oraz toalet będzie bezpłatne. W budynku będą znajdować się kasy biletowe oraz pomieszczenia dla obsługi … . Gmina planuje odpłatnie udostępniać powierzchnię budynku pod punkt gastronomiczny/sklep na podstawie zawieranej umowy cywilnoprawnej. Gmina bowiem nie będzie samodzielnie prowadziła tego typu działalności na dworcu. Dodatkowo w miejscu … będzie zlokalizowana informacja turystyczna Gminy. Dodatkowo Gmina będzie pobierała opłaty za wybrane parkingi wybudowane w ramach inwestycji. Z miejsc postojowych dla …, …, … będą korzystać … oraz … na terenie Gminy. Jak wynika z opisu sprawy inwestycja będzie miała częściowy związek z czynnościami opodatkowanymi VAT oraz będzie wykorzystywana w ramach zadań Gminy pozostającymi poza zakresem ustawy o VAT. Wydatków ponoszonych w związku z realizacją inwestycji nie będą mogli Państwo przyporządkować do konkretnej części inwestycji. Infrastrukturę powstałą w ramach inwestycji pn. „...” będzie obsługiwać urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego.

Podatnik w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności ma obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi oraz zwolnionych z opodatkowania.

Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa należy w pierwszej kolejności zauważyć, że w odniesieniu do wydatków związanych z realizacją inwestycji pn. „...”, które są/będą wykorzystywane przez Państwa zarówno do celów działalności gospodarczej (czynności opodatkowane podatkiem VAT), jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (czynności niepodlegające opodatkowaniu podatku VAT), i których nie mają Państwo możliwości przyporządkowania w całości do działalności gospodarczej, powinni Państwo dokonać wyliczenia kwoty podatku naliczonego przypisanego do działalności gospodarczej z zastosowaniem tzw. preproporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia z 17 grudnia 2015 r.

Przy czym z uwagi na okoliczność, że infrastrukturę powstałą w ramach inwestycji obsługuje/będzie obsługiwać urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, to odliczenie podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację przedmiotowych inwestycji, służących działalności gospodarczej i innej niż gospodarcza, powinno nastąpić według proporcji ustalonej dla jednostki wykorzystującej przedmiotową inwestycję, tj. w niniejszej sprawie dla urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, zgodnie ze sposobem obliczenia proporcji wskazanej w § 3 ust. 2 rozporządzenia z 17 grudnia 2015 r.

Przy czym z okoliczności sprawy nie wynika, że towary i usługi zakupione w ramach realizowanej inwestycji są/będą związane z wykonywaniem czynności zwolnionych od podatku VAT. Wobec tego wyliczony na podstawie przepisów art. 86 ust. 2a i następne ustawy o VAT oraz § 3 ust. 2 rozporządzenia z 17 grudnia 2015 r., podatek naliczony przypisany do działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, podlega odliczeniu w całości.

W konsekwencji mają/będą mieli Państwo prawo do odliczenia części podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji pn. „...” w części, w jakiej zakupione towary i usługi są/będą związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT na podstawie art. 86 ust. 1 w zw. z art. 86 ust. 2a i następne ustawy o VAT oraz w zw. § 3 ust. 2 rozporządzenia z 17 grudnia 2015 r. Zauważyć przy tym należy, że prawo do odliczenia przysługuje/będzie przysługiwało pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy o VAT.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia

oraz

-zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie opisem sprawy podanym przez Państwa w złożonym wniosku.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji wskazuję, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

·Stosownie do art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.