Brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją Inwestycji.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 27 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją Inwestycji.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) (dalej: „Gmina”, „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”). Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm., dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”) Gmina jest wyposażona w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych.

Gmina realizuje projekt pn. „(…)” (dalej: „Projekt”, „Inwestycja”). Jest to przedsięwzięcie polegające na zakupie podestów scenicznych (mobilnej sceny), która będzie wykorzystywana podczas wydarzeń związanych z kultywowaniem tradycji, rekreacji i sportu.

Gmina realizuje Inwestycję przy wykorzystaniu dofinansowania ze środków Województwa (…) z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 w ramach poddziałania 19.2 „Wsparcie na wdrożenie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność”.

Celem projektu jest włączanie społeczności lokalnej w poprawę jakości życia i stanu dziedzictwa kulturowego (…) poprzez tworzenie warunków do sportu, rekreacji i kultury. Zakup podestów scenicznych poprawi komfort korzystania z wydarzeń sportowych, kulturalnych i rekreacyjnych uczestnikom jak i widzom. Mobilność tych urządzeń sprawi, że będą wykorzystywane w każdej miejscowości gminy. Dzięki temu będzie możliwość organizowania większej ilości wydarzeń na terenie gminy i realizacji wielu innych pomysłów i zamierzeń dzieci i młodzieży. Wpłynie to w znacznym stopniu na wzmocnienie więzi społeczności lokalnej oraz ich integrację. Projekt jest ukierunkowany na rozwój i wspieranie lokalnej, ale specyficznej kulturowości, sportu czy też rekreacji. Dzięki realizacji projektu zostanie podniesiona jakość i atrakcyjność gminy. Pozwoli to na organizację wszelkiego rodzaju wydarzeń związanych z kultywowaniem tradycji, rekreacją i sportem, a co się z tym wiąże - wpłynie na poprawę jakości życia mieszkańców, społeczności obszarów wiejskich.

Projekt będzie więc realizowany w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty, co należy do zadań własnych gminy stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, w szczególności zadań własnych obejmujących sprawy kultury fizycznej i turystyki.

Mienie, które powstanie w wyniku realizowanego Projektu będzie własnością Gminy i zostanie udostępnione nieodpłatnie (będzie ogólnodostępne). Wytworzony w ramach Inwestycji majątek nie będzie więc służył zdaniem Gminy działalności gospodarczej (komercyjnej) Gminy i czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT.

Wydatki, które będą ponoszone w związku z realizacją Inwestycji będą dokumentowane fakturami VAT z podaniem danych Gminy jako nabywcy. W związku z nieodpłatnym (niekomercyjnym) udostępnieniem Inwestycji, Gmina w złożonym wniosku o dofinansowanie Inwestycji wskazała, że podatek VAT wykazany na fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją Projektu nie podlega odliczeniu, zatem jest w całości kosztem kwalifikowanym Projektu.

Gmina wskazuje, że interpretacja przepisów prawa podatkowego wydana na skutek niniejszego wniosku jest niezbędna do prawidłowego rozliczenia dofinansowania Inwestycji.

Pytanie

Czy Gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją Inwestycji?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Gminy, nie będzie przysługiwało jej prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją Inwestycji.

Uzasadnienie stanowiska Gminy

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w niniejszej sprawie.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie, czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:

• zostały nabyte przez podatnika tego podatku (przesłanka podmiotowa) oraz
• pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi (przesłanka przedmiotowa).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania wyłącznie do czynności zwolnionych od podatku VAT lub niepodlegających temu podatkowi.

1. Gmina jako podatnik VAT w ramach ponoszenia wydatków na Inwestycję

Odnosząc się do warunku nabywania towarów i usług przez podatnika, należy wskazać, że kwestia ta została uregulowana w art. 15 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Natomiast w myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Kolejno, stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym.

W konsekwencji, kryterium uznania jednostki samorządu terytorialnego za podatnika VAT jest charakter wykonywanych przez nią czynności, tj. dokonywanie czynności o charakterze publicznoprawnym wyłącza, co do zasady, te podmioty z kategorii podatników VAT, natomiast dokonywanie czynności cywilnoprawnych skutkuje zasadniczo uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, że Gmina nabywając towary/usługi celem realizacji Inwestycji, nie będzie nabywała ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym nie będzie działała w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy. Wydatki na Inwestycję będą bowiem ponoszone na realizację nieodpłatnych zadań użyteczności publicznej w zakresie spraw z zakresu kultury fizycznej i turystyki. Jak zostało wskazane, Gmina nie przewiduje wykorzystywania nabytych towarów i usług w ramach realizacji Inwestycji do świadczenia odpłatnych czynności, które potencjalnie mogłyby stanowić podlegającą opodatkowaniu działalność gospodarczą Gminy w rozumieniu ustawy o VAT.

Wydatki na Inwestycję będą zatem ponoszone w celu realizacji zadań własnych, poza działalnością gospodarczą Gminy, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym nie zostanie spełniona pierwsza przesłanka warunkująca prawo do odliczenia VAT, stanowiąca o ponoszeniu wydatków przez podatnika tego podatku w ramach wykonywanej przez niego działalności gospodarczej.

2. Związek wydatków na Inwestycję z działalnością opodatkowaną VAT

Drugim warunkiem wynikającym z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, niezbędnym do zastosowania prawa do odliczenia VAT naliczonego, jest związek ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT.

Jak wskazano powyżej, wydatki, które zostaną poniesione w ramach realizacji Projektu mają na celu realizację zadań własnych Gminy w zakresie spraw dotyczących kultury fizycznej i turystyki, a powstała w wyniku Inwestycji infrastruktura będzie udostępniana wyłącznie nieodpłatnie na zasadach ogólnej dostępności dla wszystkich użytkowników.

Z literalnej interpretacji art. 86 ust. 1 ustawy o VAT bezpośrednio wynika, że odliczyć można podatek naliczony związany z transakcjami, których następstwem jest określenie podatku należnego. Tym samym, zasada ta wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania wyłącznie do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających temu podatkowi.

Istnienie bezpośredniego związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku w Dyrektywie VAT. Przepisy Rozdziału 1-4 Tytułu X Dyrektywy VAT (art. 167 i nast.) wprowadzają podstawową regułę wspólnego systemu podatku VAT, zgodnie z którą podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną, natomiast prawo takie nie przysługuje w przypadku dokonywania wyłącznie transakcji zwolnionych lub nieopodatkowanych. W omawianych okolicznościach, zdaniem Gminy, nie wystąpi zatem związek przyczynowo-skutkowy, który decydowałby o prawie do odliczenia podatku związanego z wydatkami dotyczącymi realizacji Inwestycji.

Podsumowując, w ocenie Gminy nie będzie jej przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją Inwestycji.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w jednolitej linii orzeczniczej organów skarbowych w niniejszym zakresie. Tytułem przykładu Gmina pragnie przywołać następujące interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

• interpretacja z 12 grudnia 2018 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.733.2018.2.IR: „Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy - nabyte towary i usługi w ramach realizowanego zadania nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. (...) Reasumując, Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia i zwrotu podatku VAT w związku z realizacją zadania pn. (...), ponieważ towary i usługi nabyte w ramach ww. zadania nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.”;
• interpretacja z 5 października 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.567.2017.1.MGO: „w przedstawionym zdarzeniu przyszłym warunki uprawniające do odliczenia nie będą spełnione, gdyż Gmina realizując opisane zadanie inwestycyjne dotyczące budowy skateparku nie będzie działała w charakterze podatnika VAT, a efekty realizacji tego zadania nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, zatem nie będzie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych z tytułu realizacji planowanej inwestycji”;

• interpretacja z 16 kwietnia 2018 r., sygn. 0112-KDIL2.4012.70.2018.EN: „Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacja projektu pn. „ (...)”, ani w trakcje jego realizacji ani po jego zakończeniu. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie zostaną spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. Gmina nie działa jako podatnik VAT, a wydatki związane z realizacją tego projektu nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.”

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”, zgodnie z którym:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych regulacji wynika, że organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

W świetle art. 6 ust. 1 tej ustawy:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Realizują Państwo projekt pn. „(…)”. Mienie, które powstanie w wyniku realizowanego Projektu będzie Państwa własnością i zostanie udostępnione nieodpłatnie (będzie ogólnodostępne). Wytworzony w ramach Inwestycji majątek nie będzie służył Państwa działalności gospodarczej (komercyjnej) i czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT.

Państwa wątpliwości dotyczą braku prawa do odliczenia podatku VAT wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją Inwestycji.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, odliczenie podatku VAT naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie, związek taki nie wystąpi. Jak bowiem Państwo wskazali Mienie, które powstanie w wyniku realizowanego Projektu zostanie udostępnione nieodpłatnie (będzie ogólnodostępne). Wytworzony w ramach Inwestycji majątek nie będzie służył Państwa działalności gospodarczej (komercyjnej) i czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT. Zatem towary i usługi nabyte przez Państwa z związku z realizacją powyższego Projektu nie będą wykorzystane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług generujących po Państwa stronie podatek należny.

W konsekwencji, ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, nie będą mieli Państwo prawa do odliczenia podatku VAT w trybie art. 86 ust. 1 ustawy.

Podsumowując, nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją Inwestycji.

Zatem, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy zauważyć, iż pojęcie „kosztu kwalifikowanego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i  przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie Państwu pomocne przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowanym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.)

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).