Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 kwietnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „(…)”. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (...) jest jednostką samorządu terytorialnego zarejestrowaną jako czynny podatnik VAT, składającą deklaracje VAT-7.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Jednoczenie w art. 6 ust. 1 cytowanej ustawy, do zakresu działania Gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 powołanej ustawy o samorządzie gminnym, do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, obejmujących m.in. sprawy zieleni gminnej, kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej.

Gmina (...) podpisała umowę o przyznanie dotacji na realizację zadania inwestycyjnego pn. „ (...)” ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Gmina (...) podpisała umowę o przyznanie dotacji na realizację zadania inwestycyjnego pn. „(...)” ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. W ramach tego programu Gmina (...) zrealizuje inwestycję polegającą na budowie dwóch niezależnych artystycznie przestrzennych instalacji dźwiękowych (...), w wyniku którego uatrakcyjni się miejsce (...) pod względem turystycznym. (...) przeznaczona będzie do wystawiania w otwartej przestrzeni publicznej dostępnej dla każdego, stałej wystawy (...).

Celem inwestycji jest uatrakcyjnienie oferty turystycznej. Całkowity koszt inwestycji wynosi (…) tys. zł, natomiast wnioskowana planowana kwota dotacji to (…) tys., tj. (…)%. Wydatki inwestycyjne potwierdzone zostaną fakturami z wykazaną kwotą podatku VAT, wystawionymi przez wykonawcę na rzecz Gminy (...) – NIP Gminy.

(...) będą obiektem ogólnodostępnym, niekomercyjnym, nieodpłatnym i będą służyć celom turystycznym, wynikającym z ustawy o samorządzie gminnym. Zadanie wpłynie na poprawę atrakcyjności obszaru. Obiekt po wybudowaniu nie będzie służył Wnioskodawcy do wykonywania jakichkolwiek odpłatnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT, ponieważ wstęp będzie darmowy. Gmina nie będzie pobierała jakichkolwiek opłat tytułem udostępniania. Gmina nie zamierza udostępniać obiektu podmiotom zewnętrznym w ramach czynności cywilnoprawnych. Towary i usługi nabywane w ramach zadania pn. „(...)” nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

(...) wykorzystywane będą wyłącznie do celów niekomercyjnych, w ramach zadań własnych Gminy, czyli do czynności poza zakresem podatku VAT. Zatem Gmina (...) nie będzie mogła przypisać zakupionych towarów i usług (w związku z realizacją zadania) do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Pytanie

Czy Gminie (...) będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w związku z realizacją inwestycji pn. „ (...)”?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie, Gminie (...) nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych w związku z realizacją inwestycji pn.^„(...)”.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji, których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Gmina (...) jest jednostką samorządu terytorialnego zarejestrowaną jako czynny podatnik VAT i zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 10 ustawy o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 40) jest odpowiedzialna za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty co jest jej zadaniem własnym, dotyczy to również turystyki. Celem zadania inwestycyjnego jest uatrakcyjnienie oferty turystycznej i kulturalnej (...). Bezpośrednim efektem użytkowym realizowanego przedsięwzięcia będzie (...), a także zwiększenie atrakcyjności wypoczynku na terenie (...). Realizacja zadania związana będzie wyłącznie z zadaniami własnymi Gminy w postaci zaspokajania potrzeb społecznych lokalnej, wynikającymi z ustawy o samorządzie gminnym. Zadanie nie będzie służyło Gminie do wykonywania jakichkolwiek odpłatnych czynności do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. W wyniku realizacji Inwestycji zostanie zagospodarowana przestrzeń publiczna na potrzeby mieszkańców i turystów.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy – kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczania podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Innymi słowy, nie jest możliwe obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przez podmiot, który nie występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT. Nie jest, przy tym, możliwe obniżenie podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wydatków poniesionych przez podatnika w związku z wykonywaniem czynności pozostających poza zakresem ustawy o VAT bądź czynności zwolnionych z tego podatku.

Zdaniem Gminy, wydatków ponoszonych w związku z realizacją zadania nie sposób bezpośrednio przypisać do działalności gospodarczej prowadzonej przez Gminę. Tym samym, wydatki te będą wykorzystywane przez Gminę do czynności niedających prawa od obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. W opinii Wnioskodawcy, w przypadku wydatków ponoszonych na zadanie brak będzie bezpośredniego i ścisłego ich związku z czynnościami opodatkowanymi VAT. Wydatki te, zdaniem Gminy, nie mają żadnego związku z działalnością gospodarczą, nie zostanie więc spełniony warunek istnienia prawa do odliczenia VAT. (...) jakie powstaną w ramach zadania, będą służyć wyłącznie zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty (mieszkańcom i turystom) i będą miały charakter ogólnodostępny i nieodpłatny. W związku z powyższym, nabywane przez Gminę towary i usługi nie będą miały żadnego związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Uwzględniając zatem fakt, iż realizując inwestycję Gmina nie działa i nie będzie działała jako podatnik VAT – wykonując zadania własne w ramach reżimu publicznoprawnego (poza działalnością gospodarczą) – przesłanki określone w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie zostaną spełnione. Tym samym, z uwagi na brak związku ponoszonych na inwestycję wydatków z występującymi po stronie Gminy czynnościami opodatkowanymi VAT, Gmina nie będzie miała możliwości odliczenia VAT. Gmina nie działa w charakterze podatnika VAT, a wydatki te pozostają bez związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych, zatem Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na realizację zadania. W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia podatku VAT naliczonego nie są i nie będą spełnione, ponieważ – jak wynika z opisu sprawy – inwestycja wykonana w ramach realizowanego zadania nie będzie wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Gmina, realizując ww. projekt wykonuje zadania własne zdefiniowane w ustawie o samorządzie gminnym. Wobec tego, nabywając towary i usługi Gmina nie dokonuje ich zakupu w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, zatem w tym przypadku nie działa w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Zatem, ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, Wnioskodawca nie ma prawa do odliczenia VAT w związku z realizacją inwestycji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą. W świetle tego przepisu:

W oparciu o art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto, podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, według którego:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wskazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

• podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
• podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na postawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Tylko bowiem w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609):

W świetle art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W oparciu o art. 7 ust. 1 pkt 9, 12, 15 i 17 ustawy o samorządzie gminnym:

Z treści wniosku wynika, że Gmina podpisała umowę o przyznanie dotacji na realizację zadania inwestycyjnego ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. W ramach tego programu Gmina zrealizuje inwestycję polegającą na budowie dwóch niezależnych artystycznie przestrzennych instalacji dźwiękowych (...), w wyniku którego uatrakcyjni się miejsce (...), pod względem turystycznym. (...) przeznaczona będzie do wystawiania w otwartej przestrzeni publicznej dostępnej dla każdego, stałej wystawy (...). Celem inwestycji jest uatrakcyjnienie oferty turystycznej. Wydatki inwestycyjne potwierdzone zostaną fakturami z wykazaną kwotą podatku VAT, wystawionymi przez wykonawcę na rzecz Gminy. (...) będą obiektem ogólnodostępnym, niekomercyjnym, nieodpłatnym i będą służyć celom turystycznym, wynikającym z ustawy o samorządzie gminnym. Zadanie wpłynie na poprawę atrakcyjności obszaru. Obiekt po wybudowaniu nie będzie służył Wnioskodawcy do wykonywania jakichkolwiek odpłatnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT, ponieważ wstęp będzie darmowy. Gmina nie będzie pobierała jakichkolwiek opłat tytułem udostępniania. Gmina nie zamierza udostępniać obiektu podmiotom zewnętrznym w ramach czynności cywilnoprawnych. Towary i usługi nabywane w ramach zadania nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. (...) wykorzystywane będą wyłącznie do celów niekomercyjnych, w ramach zadań własnych Gminy, czyli do czynności poza zakresem podatku VAT.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy Gmina realizując ww. projekt będzie miała możliwość odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację projektu.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – towary i usługi nabywane w ramach zadania nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. (...) wykorzystywane będą wyłącznie do celów niekomercyjnych, w ramach zadań własnych Gminy, czyli do czynności poza zakresem podatku VAT. W związku z powyższym, Gmina nie będzie miała prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją przedmiotowej Inwestycji.

Podsumowując, Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w związku z realizacją inwestycji pn. „(...)”.

Tym samym, Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) ze zdarzeniem przyszłym i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).