Prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z art. 113 ust. 1 ustawy. - Interpretacja - 0114-KDIP1-3.4012.168.2024.2.MPA

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 16 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.168.2024.2.MPA

Temat interpretacji

Prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z art. 113 ust. 1 ustawy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do korzystania ze zwolnienia podmiotowego od podatku od towarów i usług w związku ze świadczeniem, w prowadzonej działalności gospodarczej, usług związanych z analizowaniem sytuacji nieruchomości oraz obowiązujących przepisów bez sporządzania końcowego projektu.

W odpowiedzi na wezwanie, 9 maja 2024 r. wpłynęło Pani uzupełnienie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego ostatecznie sformułowany w uzupełnieniu wniosku

Prowadzi Pani działalność gospodarczą sklasyfikowaną między innymi pod numerami PKD : 71.11.Z Działalność w zakresie architektury, 71.12.Z Działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne oraz 74.10.Z Działalność w zakresie specjalistycznego projektowania. Od początku działalności korzysta Pani ze zwolnienia z podatku VAT, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Złożyła Pani oświadczenie do Urzędu Skarbowego o tym, że nie prowadzi i nie zamierza Pani prowadzić usług doradztwa. Przychody z Pani działalności rocznie nie przekraczają 200 000 zł. Na podstawie danych z poprzednich lat oraz aktualnej sytuacji nie przewiduje Pani w najbliższej przyszłości przekroczyć tej kwoty. Nie świadczy oraz nie zamierza Pani świadczyć innych usług oraz sprzedawać towarów wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT.

Pani działalność obejmuje głównie wykonywanie projektów budowlanych, dokonywanie ocen technicznych budynków czy wykonywanie inwentaryzacji budowlanych. Częścią składową projektowania (sporządzania dokumentacji projektowej) jest analiza przepisów prawnych poprzedzająca prace projektowe (m.in. Ustawy Prawo Budowlane czy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie), przepisów urbanistycznych obowiązujących na danym terenie (Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego), decyzji (m.in. Decyzji o warunkach zabudowy), a także rozpoznanie sytuacji na działce przeznaczonej pod inwestycje (wizja lokalna, analiza treści map).

Zakres ten nie stanowi odrębnej części od całości zlecenia, ujęty jest w cenie projektu. Bez tego etapu nie da się wykonać poprawnie dokumentacji projektowej, która miałaby służyć inwestorom (m.in. do uzyskania pozwoleń na budowę czy wykonania robót budowlanych). Produktem finalnym prac jest dokumentacja techniczna - projekt budowlany pozwalający inwestorowi na wykonanie prac budowlanych. Na podstawie Pani analizy inwestor już na początku planowania inwestycji uzyskuje wiedzę o wielu możliwościach związanych z jego nieruchomością (np. gdzie można zlokalizować budynek, jakie może mieć maksymalne wymiary), z jakimi kwestiami będzie wiązała się jego inwestycja (m.in. czy będzie zobowiązany uzyskać dodatkowe uzgodnienia wymagane przepisami prawa) i jakie dalsze działania Pani jako projektant będzie podejmować w związku z jego inwestycją (jak będzie wyglądać procedura projektowania, którą Pani zleca klient). Nie jest to związane z doradzaniem konkretnych rozwiązań. Klient (inwestor) sam podejmuje decyzję czy rozpoczynać projektowanie i czy zlecić Pani dalsze wykonywanie działań prowadzących do produktu finalnego - projektu budowlanego. Gdyby jednak inwestor, po tym gdy już przeprowadzi Pani analizę przepisów, zrezygnował z dalszych prac projektowych (czyli zrezygnowałby z zamówienia u Pani dokumentacji projektowej), a Pani chciałaby wystawić mu paragon lub fakturę za wykonaną do tej pory pracę (czyli analizę przepisów dla jego nieruchomości w wyżej wymienionym zakresie), to czy ta usługa będzie stanowiła doradztwo w myśl art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT? Czy w związku z tym może Pani przestać mieć prawo do zwolnienia podmiotowego z tytułu podatku od towarów i usług, z którego obecnie Pani korzysta? W odpowiedzi na Pani zapytanie prosi Pani również o załączenie definicji "doradztwa", którą urząd skarbowy posługuje się przy wydawaniu interpretacji wraz z podaniem źródła tej definicji (ewentualnie wyroku sądowego).

Pytanie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku

Czy świadcząc wyżej wymienione usługi związane z analizowaniem sytuacji nieruchomości oraz przepisów do niej obowiązujących bez zakończenia usługi dokumentacją projektową (bez końcowego projektu budowlanego) będzie Pani miała prawo nadal korzystać ze zwolnienia podmiotowego w zakresie podatku od towarów i usług, w myśl art. 113 ust. 1 ustawy o VAT?

Pani stanowisko w sprawie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku

W Pani ocenie, świadcząc wyżej wymienione usługi (analizę nieruchomości potencjalnego inwestora oraz obowiązujących do niej przepisów) bez końcowego projektu budowlanego, będzie Pani miała prawo nadal korzystać ze zwolnienia podmiotowego w zakresie podatku od towarów i usług, w myśl art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Swoje stanowisko opiera Pani na stwierdzeniu, że podczas pierwszej wizyty potencjalnego klienta nie może Pani mieć pewności czy osoba, która przyszła do Pani z zapytaniem, zleci Pani wykonanie dokumentacji projektowej. Ale skoro część usługi została wykonana (usługa analizy działki prowadzącej z założenia do finalnego projektu budowlanego), należy się Pani zapłata z tytułu włożonego nakładu pracy i czasu. Wykonanie usługi w tym zakresie jedynie analizy nieruchomości nie może odbierać Pani prawa do zwolnienia z podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 631), zwanej dalej „ustawą”:

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy:

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Z treści art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że:

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku dla pewnej grupy podatników. Regulacje w tym zakresie zawarte zostały w art. 113 ustawy.

Na mocy art. 113 ust. 1 ustawy:

zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy:

do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;

1a) sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;

2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

    a) transakcji związanych z nieruchomościami,

    b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,

    c) usług ubezpieczeniowych

    – jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;

3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

W myśl art. 113 ust. 4 ustawy:

podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9 pod warunkiem zawiadomienia na piśmie o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, a w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, którzy chcą zrezygnować ze zwolnienia od pierwszej wykonanej czynności - przed dniem wykonania tej czynności.

Z przepisu art. 113 ust. 5 ustawy wynika, że:

jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Zgodnie z art. 113 ust. 13 ustawy:

zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:

1) dokonujących dostaw:

a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,

b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów

o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:

- energii elektrycznej (CN 2716 00 00),

- wyrobów tytoniowych,

- samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,

c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43

ust. 1 pkt 10 lit. a i b,

d) terenów budowlanych,

e) nowych środków transportu,

f)  następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:

- preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),

- komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),

- urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),

- maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),

g) hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:

- pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),

- motocykli (PKWiU ex 45.4);

2) świadczących usługi:

a) prawnicze,

b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,

c) jubilerskie,

d) ściągania długów, w tym factoringu;

3) nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Zatem, jak stanowi art. 113 ust. 13 ustawy, zwolnień o których mowa w ust. 1, nie stosuje się m.in. do podatników świadczących usługi prawnicze, jubilerskie, ściągania długów oraz usługi w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego.

Zgodnie z powyższym, usługi w zakresie doradztwa (poza wskazanymi wyjątkami) nie mogą korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.

Należy zauważyć, że ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nie definiują pojęcia doradztwo. Termin „doradztwo” obejmować może szereg usług doradczych np. podatkowe, prawne, finansowe, techniczne, inżynierskie i inne. Odwołując się do wykładni językowej, zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.) pod pojęciem „doradca” należy rozumieć „ten, kto udziela porad”. Natomiast, w myśl powołanego wyżej Słownika Języka Polskiego, „doradzać” oznacza „udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie”. Tak więc, doradztwo jest udzielaniem fachowych zaleceń, porad, zwłaszcza ekonomicznych, finansowych, a przez doradcę rozumie się tego, kto udziela porad, doradza. Zatem użyty w ustawie o podatku od towarów i usług termin „usługi w zakresie doradztwa” należy rozumieć szeroko. Należy w tym miejscu wskazać, że porada czy opinia nie musi mieć charakteru odrębnego pisemnego dokumentu, gdyż już samo wykonywanie czynności, których istotą jest doradztwo, decyduje o wyłączeniu tych czynności z ww. zwolnienia.

Z opisu sprawy wynika, że korzysta Pani ze zwolnienia wynikającego z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Pani działalność obejmuje głównie: wykonywanie projektów budowlanych, dokonywanie ocen technicznych budynków, wykonywanie inwentaryzacji budowlanych.

Częścią składową projektowania (sporządzania dokumentacji projektowej) jest:

  • analiza przepisów prawnych poprzedzająca prace projektowe (m.in. ustawy Prawo Budowlane czy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie),
  • przepisów urbanistycznych obowiązujących na danym terenie (Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego),
  • decyzji (m.in. Decyzji o warunkach zabudowy), a także rozpoznanie sytuacji na działce przeznaczonej pod inwestycje (wizja lokalna, analiza treści map).

Zakres ten nie stanowi odrębnej części od całości zlecenia, ujęty jest w cenie projektu. Bez tego etapu nie da się wykonać poprawnie dokumentacji projektowej, która miałaby służyć inwestorom (m.in. do uzyskania pozwoleń na budowę czy wykonania robót budowlanych).

Produktem finalnym prac jest dokumentacja techniczna – projekt budowlany pozwalający inwestorowi na wykonanie prac budowlanych.

Na podstawie Pani analizy inwestor już na początku planowania inwestycji uzyskuje wiedzę o wielu możliwościach związanych z jego nieruchomością (np. gdzie można zlokalizować budynek, jakie może mieć maksymalne wymiary), z jakimi kwestiami będzie wiązała się jego inwestycja (m.in. czy będzie zobowiązany uzyskać dodatkowe uzgodnienia wymagane przepisami prawa) i jakie dalsze działania Pani jako projektant będzie Pani podejmować w związku z Pani inwestycją (jak będzie wyglądać procedura projektowania, którą zleca Pani klient). Nie jest to związane z doradzaniem konkretnych rozwiązań.

Klient (inwestor) sam podejmuje decyzję czy rozpoczynać projektowanie i czy zlecić Pani dalsze wykonywanie działań prowadzących do produktu finalnego – projektu budowlanego.

Nie świadczy i nie zamierza Pani świadczyć innych usług oraz sprzedawać towarów wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT.

Na tle tak, przedstawionego opisu sprawy Pani wątpliwości dotyczą kwestii czy, wykonując usługi związane z analizowaniem sytuacji nieruchomości oraz przepisów do niej obowiązujących bez końcowego projektu budowlanego będzie Pani mogła nadal korzystać ze zwolnienia podmiotowego.

Biorąc pod uwagę przedstawione przez Panią okoliczności sprawy stwierdzić należy, że nie będzie Pani świadczyć usług doradczych. Świadczone przez Panią czynności składające się na analizę nieruchomości oraz przepisów z nią związanych mają na celu jedynie uzyskanie wiedzy przez Inwestora, co do możliwości wykonania zleconej przez niego inwestycji (możliwa lokalizacja budynku, maksymalne wymiary, uzyskanie odpowiednich decyzji określonych przepisami prawa). Bez względu na to czy wyżej wskazane czynności zakończą się zamówieniem przez Inwestora projektu budowlanego, czy też rezygnacją z tego projektu, nie będą one związane z doradztwem, o którym mowa w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b) ustawy.

W konsekwencji wykonując usługi związane z analizowaniem sytuacji nieruchomości oraz przepisów do niej obowiązujących, w sytuacji gdy Inwestor zrezygnuje z projektu budowlanego będzie Pani mogła korzystać nadal ze zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, gdyż czynności te nie zostały wymienione w art. 113 ust. 13 ustawy.

Zaznaczyć jednak należy, że w sytuacji, gdy wartość sprzedaży usług świadczonych przez Panią przekroczy w trakcie roku podatkowego wskazaną w art. 113 ust. 1 ustawy kwotę 200 000 zł, bądź też w ramach działalności będzie Pani wykonywała którąkolwiek z czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy, to utraci Pani prawo do ww. zwolnienia.

Dodatkowe informacje

Zaznaczenia wymaga, że Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Ponosi Pani ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).