Podatek od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku naliczonego o kwotę podatku naliczonego oraz braku zwrotu podatku w związku z realizacją operacji.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 kwietnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 26 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku naliczonego o kwotę podatku naliczonego oraz braku zwrotu podatku w związku z realizacją operacji pn.: (…).

Uzupełnili go Państwo pismem z 9 maja 2024 r. (wpływ 10 maja 2024 r. oraz 15 maja 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Powiat jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT z dniem 1 stycznia 2017 r. Powiat dokonał centralizacji rozliczeń VAT ze swoimi jednostkami organizacyjnymi.

Powiat wykonuje zadania własne (określone w art. 4 ustawy o samorządzie powiatowym) samodzielnie lub poprzez powołane samorządowe jednostki budżetowe. Wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej określonej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT Powiat działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Zadanie polegające na operacji scalania gruntów oraz zagospodarowania poscaleniowego mieści się w zakresie realizowanych przez Powiat zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których został powołany.

Powiat otrzymał dofinansowanie realizacji operacji pn.: (…) w ramach podziałania  objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na podstawie zawartej z Samorządem Województwa umowy o przyznaniu pomocy..

Celem operacji jest poprawa warunków gospodarowania na obszarze scalenia poprzez (…).

Przedmiotem operacji jest:

(…).

Operacja jest zadaniem z zakresu administracji rządowej finansowanym ze środków publicznych.

Postępowanie scaleniowe przeprowadza Starosta w oparciu o przepisy Ustawy z dnia 26 czerwca 1982 r. o scaleniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 2018 r. poz. 908 z późn. zm.) i ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks Postępowania Administracyjnego Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 z późn. zm.). W efekcie postępowania scaleniowego za dotychczas posiadane działki, grunty uczestnikom scalania wydziela się nowe działki w celu maksymalnego zmniejszenia ilości działek w gospodarstwie przy jednoczesnym zachowaniu tej samej wartości szacunkowej gruntu oraz dostosowaniu układu i granic działek do współczesnych metod uprawy. W sytuacji gdy ze względów technicznych niemożliwe jest wydzielenie gruntów o równiej wartości szacunkowej stosuje się dopłaty pieniężne ustalone zgodnie z ceną zatwierdzoną przy szacowaniu gruntów objętych scalaniem lub wymianą. Uczestnicy scalenia, którzy mają obowiązek wniesienia dopłat dokonując ich na wydzielony rachunek bankowy powiatu a uczestnikom, którym przyznano dopłaty wypłaca się ze środków tego rachunku. Postępowanie scaleniowe zakończy się wydaniem przez Starostę decyzji administracyjnej będącej podstawą ujawnienia nowego stanu faktycznego i prawnego w księgach wieczystych i katastrze nieruchomości, a także wprowadzeniem uczestników scalania w posiadanie wydzielonych gruntów.

Operacja jest zadaniem z zakresu administracji rządowej. Wszelkie podejmowane działania mają podstawy w decyzjach podejmowanych przez Starostę, dlatego nie noszą znamion działalności gospodarczej ujętej w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Przez środki publiczne należy rozumieć inne środki publiczne określone w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2014 r. poz. 1649 z późn. zm.) oraz przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Towary i usługi nabyte w ramach realizowanej operacji pn.: (…) są wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności pozostających poza zakresem działalności gospodarczej w ramach działań własnych, nałożonych na Powiat przepisami ustawy o Samorządzie Powiatowym i ustawy o scalaniu i wymianie gruntów.

Nabyte towary i usługi w ramach realizowanej operacji pn.: (…) są wykorzystywane do wykonywania czynności pozostających poza zakresem działalności gospodarczej i tym samym Starosta nie będzie mieć możliwości przypisania tych wydatków do poszczególnych rodzajów czynności.

Faktury dokumentujące nabycie towarów i usług w ramach realizowanej operacji pn.: (…) są wystawione na Wnioskodawcę – Powiat.

Pytanie

Czy Powiatowi przysługuje prawo obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrot tego podatku w związku z realizacją operacji pn.: (…)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, nie przysługuje mu prawo obniżenia kwoty podatku naliczonego, kwoty podatku należnego oraz nie przysługuje zwrot tego podatku.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174), prawo pomniejszania kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje podatnikowi gdy nabywane przez niego towary i usługi wykorzystywane są do czynności opodatkowanych, a w przypadku realizacji przez Powiat operacji pn.: (…) warunek uprawniający do odliczenia podatku naliczonego nie jest spełniony, ponieważ nabywane podczas realizacji projektu towary i usługi służą jedynie wykonywaniu czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

W świetle art. 87 ust. 1 ustawy:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6l ustawy.

Wyjaśnić należy, że przepisy art. 87 ustawy regulują sposób dokonania przez podatnika rozliczenia w sytuacji, gdy w danym okresie rozliczeniowym deklaruje on nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym. Przepisy te umożliwiają otrzymanie przez podatnika rzeczywistego zwrotu nadwyżki podatku naliczonego. Warunkiem, który musi spełnić podatnik, by domagać się zwrotu, jest powstanie w okresie rozliczeniowym różnicy pomiędzy kwotą podatku naliczonego a kwotą podatku należnego. Powyższe wynika z zasady określonej w przywołanym powyżej art. 87 ust. 1 ustawy.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy, warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

·podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

·podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym(t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 107), zwanej dalej ustawą o samorządzie powiatowym:

Stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 9 ustawy o samorządzie powiatowym:

Z kolei w myśl art. 2 pkt 10c ustawy z 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1752 ze zm.):

Zgodnie z art. 6a ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne:

Z treści art. 7d pkt 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne wynika, że:

Ponadto, w analizowanej sprawie wskazać także należy, że ustawa z 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1197) wprowadza do katalogu zadań z zakresu administracji rządowej wykonywanych przez powiat – postępowanie scaleniowe lub wymienne.

Jak wynika z art. 3 ust. 1 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów:

Zgodnie z art. 3 ust. 4 ww. ustawy o scalaniu i wymianie gruntów:

W myśl art. 3 ust. 5 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów stanowi, że:

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrotu podatku w związku z operacją pn.: (…).

Jak wynika z powołanych wyżej przepisów prawa rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie są spełnione, ponieważ Powiat, realizując Projekt, nie działa jako podatnik podatku od towarów i usług, bowiem – jak wynika z opisu sprawy – realizowany przez Powiat projekt jest zadaniem z zakresu administracji rządowej finansowanym ze środków publicznych. Towary i usługi nabyte w ramach realizowanej operacji pn.: (…) są wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności pozostających poza zakresem działalności gospodarczej w ramach działań własnych, nałożonych na Powiat przepisami ustawy o Samorządzie Powiatowym i ustawy o scalaniu i wymianie gruntów.

Tym samym, Powiat nie ma – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją operacji pn.: (…), ani prawa do jego zwrotu – zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy.

W związku z poniesionymi wydatkami, Powiat nie ma również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1008 ze zm.). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. złożenie zgłoszenia rejestracyjnego i pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Ponieważ Powiat nie spełnia tych warunków, nie ma zatem możliwości ubiegania się o zwrot podatku VAT na podstawie przepisów rozdziału 4 cyt. rozporządzenia.

Podsumowując, nie mają Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z planowaną realizacją operacji pn.: (…) ani prawa do zwrotu podatku VAT.

Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).