Interpretacja indywidualna z dnia 9 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.146.2024.1.MKA
Temat interpretacji
Uznanie świadczenia usług (...) za działalność gospodarczą Gminy i możliwości odliczenia VAT naliczonego od wydatków poniesionych w ramach inwestycji, stosując właściwy współczynnik VAT.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
8 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 8 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania świadczenia usług przy wykorzystaniu (...) za działalność gospodarczą oraz odliczenia VAT naliczonego od Wydatków dot. (...) poniesionych w ramach Inwestycji, stosując właściwy dla A współczynnik VAT, zgodnie z art. 90 ustawy o VAT.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Uwagi ogólne
Gmina Miasta (...) (dalej: „Gmina”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”). Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm., dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”) Gmina jest wyposażona w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych.
1 stycznia 2017 r. Gmina podjęła łączne (scentralizowane) rozliczenia VAT wraz ze wszystkimi swoimi jednostkami budżetowymi i zakładami budżetowymi, w tym z jednostką budżetową A.
Gmina wykonuje zadania nałożone na nią odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których została powołana. W szczególności wykonuje zadania własne oraz zlecone z zakresu administracji rządowej, a także zadania z zakresu właściwości powiatu.
Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zadań własnych Gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności sprawy: kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych (pkt 10).
Zadania z zakresu kultury fizycznej, sportu i rekreacji Gmina wykonuje zasadniczo za pośrednictwem A. Zgodnie ze statutem A do zakresu jego działania należy m.in. eksploatacja, utrzymanie i udostępnianie terenów i obiektów sportowo-rekreacyjnych stanowiących mienie komunalne Gminy, tworzenie miejskiej bazy sportowej oraz pełnienie funkcji inwestora przy realizacji zadań inwestycyjnych w zakresie obiektów sportowych i rekreacyjnych, udostępnianie miejskiej bazy sportowej dla potrzeb sportu i rekreacji.
Przedmiot wniosku
W latach 2022-2023 Gmina realizowała inwestycję pn. (...) (dalej: „Inwestycja”). Jednym z zakresów tej Inwestycji była modernizacja (...) (dalej: „(...)”), w ramach którego Gmina ponosiła wydatki związane z (...) (dalej: „Wydatki dot. (...)”). (...).
(...) wykorzystywana była i jest przez Gminę za pośrednictwem A wyłącznie do działalności odpłatnej. Nie ma możliwości nieodpłatnego wykorzystania obiektu i od początku realizacji Inwestycji (...) nie była wykorzystywana w inny sposób. Wydatki dot. (...) również były ponoszone z zamiarem wykorzystywania wyłącznie do czynności odpłatnych.
(...) nie jest udostępniana jednostkom budżetowym Gminy, samorządowym zakładom budżetowym Gminy ani Urzędowi Miasta ((...) nie jest wykorzystywana przez te podmioty).
(...) wykorzystywana jest zasadniczo w następujący sposób: (...).
Opłaty za Działalność dot. (...).
Dodatkowo Gmina za pośrednictwem A odpłatnie wynajmuje/wydzierżawia (wynajmowała/wydzierżawiała) niektóre pomieszczenia (...) okolicznościowo/na określony czas podmiotom zewnętrznym, niezależnym od Gminy (przykładowo najem pomieszczenia gastronomicznego na rzecz przedsiębiorcy zajmującego się świadczeniem usług gastronomicznych).
Dla celów niniejszego wniosku Działalność dot. (...) oraz odpłatny wynajem/dzierżawa/udostępnienie niektórych pomieszczeń (...) będą nazywane dalej jako: „Czynności wykonywane w (...)”.
Ww. czynności są wykonywane w ramach umów cywilnoprawnych (tj. zasadniczo: umowy adhezyjne uregulowane w art. 384 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 poz. 1610 ze zm., dalej: „Kodeks cywilny”), umowy najmu uregulowane w art. 659 Kodeksu cywilnego oraz umowy dzierżawy, o których mowa w art. 693 Kodeksu cywilnego).
W związku z Czynnościami wykonywanymi w (...), Gmina wykazuje obrót opodatkowany VAT oraz zwolniony z VAT. Przy czym wysokości proporcji VAT A, o której mowa w art. 90 ustawy o VAT (dalej: „współczynnik VAT”), we wszystkich latach od 2017 r. wynosiły - w zaokrągleniu w górę do najbliższej liczby całkowitej - 100%.
Gmina nie jest w stanie przyporządkować wykonywanych w ramach działalności gospodarczej poniesionych w ramach Inwestycji Wydatków dot. (...) do czynności jej zdaniem opodatkowanych VAT albo zwolnionych z VAT.
Wysokość opłat za niektóre usługi w zakresie Działalności dot. (...) może być zróżnicowana ze względu na wiek kontrahentów, status (np. niepełnosprawność, posiadanie Karty Miejskiej) lub miejsce zamieszkania/siedziby (z terenu Gminy lub spoza terenu Gminy). Dodatkowo, zgodnie z regulaminem (...), w przypadku imprez komercyjnych opłaty za udostępnianie pomieszczeń lub powierzchni użytkowej są ustalane indywidualnie.
Przedmiotowe wydatki ponoszone w ramach Inwestycji były dokumentowane przez dostawców/wykonawców fakturami, na których jako nabywca wskazana była Gmina, z wykazanymi na nich kwotami podatku VAT.
Pytania
1)Czy opisane w stanie faktycznym świadczenie usług przy wykorzystaniu (...) stanowi działalność gospodarczą Gminy jako podatnika VAT?
2)Czy w przypadku twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1 Gmina może dokonać odliczenia VAT naliczonego od Wydatków dot. (...) poniesionych w ramach Inwestycji, stosując wyłącznie właściwy dla A współczynnik VAT, o którym mowa w art. 90 ustawy o VAT?
Państwa stanowisko w sprawie
1)Opisane w stanie faktycznym świadczenie usług przy wykorzystaniu (...) stanowi działalność gospodarczą Gminy jako podatnika VAT.
2)W przypadku twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1 Gmina może dokonać odliczenia VAT naliczonego od Wydatków dot. (...) poniesionych w ramach Inwestycji, stosując wyłącznie właściwy dla A współczynnik VAT, o którym mowa w art. 90 ustawy o VAT.
Uzasadnienie stanowiska Gminy
Ad 1)
Stosownie do treści art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Jednocześnie, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Przez towary w świetle art. 2 pkt 6 ustawy o VAT rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
Z brzmienia powołanych przepisów wynika również, że pojęcia dostawy towarów i świadczenia usług na gruncie ustawy o VAT uzupełniają się w tym sensie, że co do zasady, czynności podejmowane przez podatników należy uznać za świadczenie usług, o ile nie stanowią one dostawy towarów. Takie skonstruowanie zakresu czynności opodatkowanych prowadzi do zapewnienia zasady powszechności opodatkowania.
Opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy o VAT i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu tej ustawy.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Jak wynika z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.
Stosownie do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Jako że jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, że spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT.
W konsekwencji, w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet gdy dotyczą one zadań własnych gmin, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT.
Zatem, w przypadku gdy Gmina realizuje należące do niej zadania na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą - powinna być ona traktowana jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa ona w sposób analogiczny do tych podmiotów.
Dodatkowo należy podkreślić, że przywołana wyżej definicja działalności gospodarczej pozwala na uznanie za podatników wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym i to niezależnie od celu takiej działalności ani od jej rezultatu, bowiem działalność gospodarcza nie musi być prowadzona w celu osiągnięcia zysku. To pozwala na uznanie za podatników VAT także tych podmiotów, które nie działają w celu osiągnięcia zysku.
Gmina prowadząc działalność w (...) dokonuje szeregu czynności faktycznych i prawnych, posiada odpowiednie środki do wykonywania tej działalności, zatrudnia pracowników i świadczy usługi na rzecz ostatecznych odbiorców jej usług - korzystających. Powyższe wskazuje, że Gmina (za pośrednictwem A) niewątpliwie działa w sposób profesjonalny, wykonując działalność gospodarczą w sposób zorganizowany i ciągły. Należy również zaznaczyć, iż Gmina prowadzi działalność będącą przedmiotem wniosku w celach zarobkowych, gdyż działalność wykonywana przez Gminę prowadzi do powstania przychodów m.in. ze sprzedaży usług w zakresie udostępniania (...), usług (...) oraz innych dodatkowych przychodów.
Jak zostało wskazane w stanie faktycznym, Czynności wykonywane w (...) są świadczone w ramach umów cywilnoprawnych (tj. zasadniczo: umowy adhezyjne uregulowane w art. 384 Kodeksu cywilnego, umowy najmu uregulowane w art. 659 Kodeksu cywilnego oraz umowy dzierżawy, o których mowa w art. 693 Kodeksu cywilnego).
Zgodnie z art. 384 Kodeksu cywilnego ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności ogólne warunki umów, wzór umowy, regulamin, wiąże drugą stronę, gdy druga strona mogła się z łatwością dowiedzieć o jego treści (jeżeli posługiwanie się wzorcem jest w stosunkach danego rodzaju zwyczajowo przyjęte). Przepis ten obejmuje konsumentów w zakresie umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego.
Z kolei zgodnie z art. 659 Kodeksu cywilnego przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
W myśl art. 693 Kodeksu cywilnego przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
Mając na uwadze powyższe należy wskazać, że w rozpatrywanej sytuacji, występują skonkretyzowane świadczenia, które są wykonane między dwoma stronami umowy cywilnoprawnej, tj. między Gminą (która m.in. udostępnia (...), wykonuje inne świadczenia w (...)), a korzystającymi z (...), którzy zobowiązali się do wniesienia zapłaty wynagrodzenia na rzecz Gminy w związku z ww. świadczeniem Gminy.
Wobec powyższego występuje bezpośredni związek (ekwiwalentność) pomiędzy świadczeniem Gminy, a zapłatą wnoszoną przez podmioty korzystające. Z uwagi na zaistnienie bezpośredniego związku pomiędzy otrzymanymi płatnościami, a zindywidualizowanymi świadczeniami na rzecz korzystających z (...) należy stwierdzić, że usługi, które wykonuje Gmina w zamian za otrzymane płatności od korzystających, stanowią czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a Gmina wystąpi w roli podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych przepisów prawa podatkowego wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej także: „DKIS" lub „Organ”).
Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 9 sierpnia 2019 r. sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.473.2019.1.MSU, DKIS wskazał: „Analiza treści wniosku oraz powołanych przepisów prowadzi do stwierdzenia, że świadczenie przez Gminę usługi wstępu na Basen na rzecz podmiotów zewnętrznych oraz udostępnianie komercyjne powierzchni znajdujących się w budynku Basenu są czynnościami o charakterze cywilnoprawnym. W odniesieniu do tych czynności Gmina nie działa jako organ władzy publicznej.
Zatem, należy stwierdzić, że świadczenie przez Gminę usług wstępu na Basen na rzecz podmiotów zewnętrznych oraz odpłatne udostępnianie powierzchni znajdujących się w budynku Basenu na rzecz podmiotów zainteresowanych, realizowane jest/będzie w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Gmina, realizując te czynności, występuje/będzie występowała w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.
W świetle przywołanych wyżej przepisów odpłatne, komercyjne udostępnienie powierzchni znajdujących się w budynku Basenu oraz usługi wstępu na Basen na rzecz podmiotów zewnętrznych wpisuje się w definicję usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, a zatem podlega/będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”
Podobnie DKIS wypowiedział się w interpretacji indywidualnej z 20 kwietnia 2021 r. sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.106.2021.1.SM: „[...] gmina, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działa w charakterze podatnika podatku VAT. [...] w rozpatrywanej sytuacji, będą występowały skonkretyzowane świadczenia, które będą wykonane między dwoma stronami umowy, tj. między Gminą (która zobowiązała się umożliwić wstęp na teren Kąpieliska), a korzystającymi z Kąpieliska, którzy zobowiązali się do wniesienia zapłaty wynagrodzenia na rzecz Gminy w związku z ww. możliwością wstępu na Kąpielisko.
Wobec powyższego będzie występował bezpośredni związek (ekwiwalentność) pomiędzy świadczeniem Wnioskodawcy, a zapłatą wnoszoną przez korzystających z Kąpieliska. Z uwagi na zaistnienie bezpośredniego związku pomiędzy otrzymanymi płatnościami, a zindywidualizowanymi świadczeniami na rzecz korzystających z Kąpieliska należy stwierdzić, że usługi, które będzie wykonywać Gmina w zamian za otrzymane płatności od korzystających z Kąpieliska, będą stanowić czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a Wnioskodawca wystąpi w roli podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT. [...] Mając zatem na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy wskazać, że odpłatne udostępnienie Kąpieliska przez Gminę za pośrednictwem ...OSIR-u, będzie stanowić odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT [...].”
Analogiczne wnioski wynikają z interpretacji indywidualnej DKIS z 9 kwietnia 2021 r. sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.91.2021.1.KT: „W rozpatrywanej sytuacji, z uwagi na fakt, że usługi udostępniania Kompleksu - wstęp i korzystanie z Kompleksu oraz dzierżawa części restauracyjnej - będą wykonywane przez Gminę za pośrednictwem jednostki budżetowej (GOSiR) odpłatnie, to w odniesieniu do tych usług, Gmina nie będzie działać jako organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. W analizowanym przypadku wystąpi w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, a ww. czynności - jako usługi zdefiniowane w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.”
Zaprezentowane powyżej stanowisko potwierdzają również przykładowo następujące interpretacje:
- interpretacja indywidualna DKIS z 11 lutego 2022 r. sygn. 0114-KDIP4-1.4012.573.2021.2.APR;
- interpretacja indywidualna DKIS z 22 stycznia 2019 r. sygn. 0112-KDIL2-3.4012.638.2018.2.AŻ;
- interpretacja indywidualna DKIS z 14 listopada 2018 r. sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.736.2018.1.ŻR;
- interpretacja indywidualna DKIS z 5 lutego 2019 r. sygn. 0112-KDIL4.4012.634.2018.2.JK;
- interpretacja indywidualna DKIS z 12 maja 2021 r. sygn. 0112-KDIL3.4012.54.2021.1.LS;
- interpretacja indywidualna DKIS z 12 sierpnia 2020 r. sygn. 0112-KDIL1-3.4012.210.2020.2.NK.
W konsekwencji, w ocenie Gminy, opisane w stanie faktycznym świadczenie usług przy wykorzystaniu (...) stanowi działalność gospodarczą Gminy jako podatnika VAT zgodnie z przepisami ustawy o VAT.
Ad 2)
Prawo do odliczenia w świetle ustawy o VAT
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (z pewnymi zastrzeżeniami niemającymi zastosowania w przedmiotowej sytuacji).
Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie, czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:
- zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz
- pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.
Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje tylko wówczas, gdy powyższe warunki są spełnione łącznie, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik VAT oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tj. z czynnościami, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Zdaniem Gminy, w oparciu o argumentację przedstawioną w stanowisku do pytania nr 1, Gmina w analizowanym przypadku działała/działa jako podatnik VAT i tym samym, pierwszy z warunków zawartych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT należy uznać za spełniony.
Związek między ponoszonymi wydatkami a czynnościami opodatkowanymi VAT
Odnosząc się do przesłanki drugiej, zdaniem Gminy, istnieje bezsporny związek pomiędzy poniesionymi w ramach Inwestycji Wydatkami dot. (...) a Czynnościami wykonywanymi (...). Mając na uwadze stanowisko Gminy w zakresie pytania nr 1, poniesione Wydatki dot.(...) były i są zdaniem Gminy związane z wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu VAT.
Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego, w związku z Czynnościami wykonywanymi w (...), Gmina wykazuje obrót opodatkowany VAT oraz zwolniony z VAT. Zatem, jeżeli Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w odpowiedzi na pytanie nr 1 stanie na stanowisku, że opisane w stanie faktycznym świadczenie usług przy wykorzystaniu (...) stanowi działalność gospodarczą Gminy jako podatnika VAT zgodnie z przepisami ustawy o VAT, wówczas w ocenie Gminy należy przyjąć, że (...) jest wykorzystywana wyłącznie do działalności gospodarczej. A czynności w ramach tejże działalności są zarówno opodatkowane efektywną stawką VAT, jak również zwolnioną z VAT.
Na mocy art. 90 ust. 1 ustawy o VAT w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, to zgodnie z art. 90 ust. 2 tej ustawy, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (z zastrzeżeniem, o którym mowa w ust. 10 tego przepisu).
W myśl art. 90 ust. 3 ustawy o VAT współczynnik VAT (o którym mowa w art. 90 ust. 2) ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.
Zgodnie z art. 90 ust. 4 ustawy o VAT współczynnik VAT określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalany współczynnik. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.
Jednocześnie z art. 90 ust. 10a ustawy o VAT wynika, że w przypadku jednostki samorządu terytorialnego współczynnik VAT ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego.
W myśl art. 90 ust. 10b przedmiotowej ustawy, przez jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego, o których mowa w ust. 10a, rozumie się:
1)utworzone przez jednostkę samorządu terytorialnego samorządową jednostkę budżetową lub samorządowy zakład budżetowy;
2)urząd gminy, starostwo powiatowe, urząd marszałkowski.
Podkreślić należy, że przepisy zawarte w art. 90 ustawy o VAT regulują kwestie związane z prawem do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy podatnik nabyte towary i usługi wykorzystuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zarówno do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Z tym, że przez „czynności, w związku z którymi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego” należy rozumieć czynności zwolnione od podatku.
Mając na uwadze przedstawione powyżej przepisy ustawy o VAT oraz opis stanu faktycznego, w ocenie Gminy ma ona prawo do odliczenia VAT od Wydatków dot. (...) poniesionych w ramach Inwestycji stosując współczynnik, o którym mowa w art. 90 ust. 2 i następne ustawy o VAT. Przy czym z uwagi na okoliczność, że (...) wykorzystywana jest przez jednostkę budżetową Gminy - A, to Gmina powinna zastosować współczynnik VAT właściwy dla A. Gmina nie ma obowiązku stosować prewspółczynnika VAT, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.
Powyższe stanowisko jest zgodne ze stanowiskiem DKIS prezentowanym w wydawanych interpretacjach indywidualnych.
Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 17 września 2020 r. sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.481.2020.2.JS, DKIS stwierdził, że „Gmina ma prawo do odliczenia VAT od wydatków na termomodernizację budynku pływalni wykorzystywanego przez jednostkę budżetową Gminy do czynności opodatkowanych VAT oraz zwolnionych z VAT za pomocą współczynnika, o którym mowa w art. 90 ustawy o VAT, właściwego dla tej jednostki budżetowej: „Zatem w sytuacji, gdy - jak wskazał Wnioskodawca - nie będzie miał obiektywnej możliwości odrębnego przyporządkowania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT i z czynnościami zwolnionymi od podatku VAT, to Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy w związku z art. 90 ust. 2 i następne ustawy.
Przy czym z uwagi na okoliczność, że efekty przedmiotowej inwestycji będzie wykorzystywać jednostka budżetowa Wnioskodawcy - Miejskie Centrum Sportu i Wypoczynku w (...) to Zainteresowany będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji (...) stosując proporcję, o której mowa w art. 90 ustawy właściwą dla tej jednostki budżetowej (tj. MCSiW).”
Takie samo stanowisko wynika również z interpretacji indywidualnej DKIS z 28 lipca 2022 r. sygn. 0111-KDIB3-2.4012.441.2022.1.SR: „[...] skoro towary i usługi nabywane w związku z termomodernizacją budynku Teatru będą wykorzystywane wyłącznie do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT (czynności opodatkowane podatkiem VAT i zwolnione od tego podatku), to art. 86 ust. 2a ustawy o VAT w rozpatrywanej sprawie nie znajdzie zastosowania.
Jednocześnie z uwagi na fakt, że termomodernizowany budynek, będzie służył w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zarówno do czynności opodatkowanych, jak i do czynności zwolnionych od podatku, w sytuacji gdy nie ma możliwości odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku, do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, są Państwo obowiązani do proporcjonalnego rozliczenia podatku, zgodnie z art. 90 ust. 2 i 3 ustawy.
Podsumowując, w przedstawionych okolicznościach Teatr nie jest zobligowany do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na zakup towarów i usług związanych z termomodernizacją budynku Teatru z zastosowaniem wskaźnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT (prewspółczynnik), natomiast jest zobligowany do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na zakup towarów i usług związanych z termomodernizacją budynku Teatru z zastosowaniem wskaźnika, o którym mowa w art. 90 ust. 2 ustawy o VAT (proporcja).”
Mając na uwadze powyższe argumenty, skoro Gmina jako czynny podatnik VAT zobowiązana była i jest wykazywać VAT należny z tytułu Czynności wykonywanych w (...), to tym samym powinna ona mieć jednocześnie prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków warunkujących możliwość ich powstania w zakresie, w jakim towary i usługi zakupione w związku z realizacją Inwestycji w zakresie dot. (...) służą wykonywaniu czynności opodatkowanych VAT (a zatem wyłącznie za pomocą współczynnika VAT właściwego dla A).
Gmina podkreśla, że stanowisko odmienne od przedstawionego powyżej pozostawałoby w sprzeczności z fundamentalną zasadą opodatkowania VAT, jaką jest zasada neutralności tego podatku, podkreślana wielokrotnie w orzecznictwie TSUE oraz polskich sądów administracyjnych. Przykładowo, Gmina pragnie przytoczyć orzeczenie TSUE w sprawie C-37/95 Ghent Coal, w którym TSUE stwierdził, iż „prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem, że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny.”
Ponadto, wyrazem zachowania zasady neutralności jest zapewnienie prawa do odliczenia od podatku należnego podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług na każdym stadium obrotu, na którym został naliczony podatek należny. Powyższe znajduje wyraz w licznych orzeczeniach, przykładowo w wyroku TSUE w sprawie 268/83 D.A. Rompelman i E.A. Rompelman-Van Deelen, wskazał, iż „system odliczeń ma na celu zwolnienie podatnika w całości od obciążeń podatkiem VAT należnym do zapłaty lub zapłaconym w toku całości jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej zapewnia zatem to, by całość działalności gospodarczej, niezależnie od jej celu lub rezultatów, pod warunkiem, iż działalność taka sama w sobie podlega VAT, była opodatkowana w całkowicie neutralny sposób.”
Zdaniem Gminy, nie powinna być ona traktowana inaczej/mniej korzystnie niż inne podmioty gospodarcze, dokonujące sprzedaży opodatkowanej VAT i korzystające w związku z tym z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów/usług niezbędnych w celu wykonywania czynności opodatkowanych VAT.
Reasumując, Gmina stoi na stanowisku, że ma ona prawo do odliczenia VAT naliczonego od Wydatków dot. (...) poniesionych w ramach Inwestycji, stosując wyłącznie współczynnik VAT właściwy dla A.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.
Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.
Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towaru, w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT i świadczenie usług, o którym mowa art. 8 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.
Tym samym, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.
Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Według art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Jak stanowi art. 6 ust. 1 powołanej ustawy:
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym.
Z powyższych konstrukcji prawnych jednoznacznie wynika, że gmina, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działa w charakterze podatnika podatku VAT.
We wniosku wskazali Państwo, że są zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zadania z zakresu kultury fizycznej, sportu i rekreacji wykonują Państwo za pośrednictwem jednostki budżetowej - A. Zgodnie ze statutem A do zakresu jego działania należy m.in. eksploatacja, utrzymanie i udostępnianie terenów i obiektów sportowo-rekreacyjnych stanowiących mienie komunalne Gminy, tworzenie miejskiej bazy sportowej oraz pełnienie funkcji inwestora przy realizacji zadań inwestycyjnych w zakresie obiektów sportowych i rekreacyjnych, udostępnianie miejskiej bazy sportowej dla potrzeb sportu i rekreacji.
W latach 2022-2023 realizowali Państwo inwestycję pn. (...) (Inwestycja). Jednym z zakresów tej Inwestycji była modernizacja (...), w ramach której ponosili Państwo wydatki związane z (...) (Wydatki dot. (...)). (...).
(...) wykorzystywana była i jest przez Państwa za pośrednictwem A wyłącznie do działalności odpłatnej. Nie ma możliwości nieodpłatnego wykorzystania obiektu i od początku realizacji Inwestycji (...) nie była wykorzystywana w inny sposób. Wydatki dot. (...) również były ponoszone z zamiarem wykorzystywania wyłącznie do czynności odpłatnych.
(...) nie jest udostępniana jednostkom budżetowym Gminy, samorządowym zakładom budżetowym Gminy ani Urzędowi Miasta ((...) nie jest wykorzystywana przez te podmioty).
(...) wykorzystywana jest zasadniczo w następujący sposób: (...).
Opłaty za Działalność dot. (...).
Dodatkowo, za pośrednictwem A, odpłatnie wynajmują/wydzierżawiają (wynajmowali/wydzierżawiali) Państwo niektóre pomieszczenia (...) okolicznościowo/na określony czas podmiotom zewnętrznym, niezależnym od Gminy (np. najem pomieszczenia gastronomicznego na rzecz przedsiębiorcy zajmującego się świadczeniem usług gastronomicznych).
Działalność dot. (...) oraz odpłatny wynajem/dzierżawa/udostępnienie niektórych pomieszczeń (...) (Czynności wykonywane w (...)) są wykonywane w ramach umów cywilnoprawnych (tj. zasadniczo: umowy adhezyjne uregulowane w art. 384 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, umowy najmu uregulowane w art. 659 Kodeksu cywilnego oraz umowy dzierżawy, o których mowa w art. 693 Kodeksu cywilnego).
W związku z Czynnościami wykonywanymi w (...), wykazują Państwo obrót opodatkowany VAT oraz zwolniony od podatku VAT. Przy czym wysokości proporcji VAT A, o której mowa w art. 90 ustawy o VAT (współczynnik VAT), we wszystkich latach od 2017 r. wynosiły – w zaokrągleniu w górę do najbliższej liczby całkowitej - 100%.
Nie są Państwo w stanie przyporządkować wykonywanych w ramach działalności gospodarczej poniesionych w ramach Inwestycji Wydatków dot. (...) do czynności opodatkowanych VAT albo zwolnionych od podatku VAT.
Wysokość opłat za niektóre usługi w zakresie Działalności dot. (...) może być zróżnicowana ze względu na wiek kontrahentów, status (np. niepełnosprawność, posiadanie Karty Miejskiej) lub miejsce zamieszkania/siedziby (z terenu Gminy lub spoza terenu Gminy). Dodatkowo, zgodnie z regulaminem (...), w przypadku imprez komercyjnych opłaty za udostępnianie pomieszczeń lub powierzchni użytkowej są ustalane indywidualnie.
Przedmiotowe wydatki ponoszone w ramach Inwestycji były dokumentowane przez dostawców/wykonawców fakturami, wystawianymi na Państwa.
W pierwszej kolejności Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy świadczenie usług przy wykorzystaniu (...) stanowi Państwa działalność gospodarczą jako podatnika VAT.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz powołane przepisy prawa podatkowego, stwierdzić należy, że odpłatne udostępnianie (...) w ramach – jak Państwo wskazali – umów cywilnoprawnych (tj. zasadniczo: umowy adhezyjne uregulowane w art. 384 ustawy Kodeks cywilny, umowy najmu uregulowanej w art. 659 Kodeksu cywilnego oraz umowy dzierżawy, o których mowa w art. 693 Kodeksu cywilnego) stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wskazali Państwo, że opłaty za Działalność dot. (...) wynikają z (…) oraz (…). W związku z tym, że podstawą prawną czynności są w istocie umowy cywilnoprawne, to nie ma zastosowania względem opisanych Czynności wykonywanych w (...) wyłączenie, zdefiniowane w art. 15 ust. 6 ustawy.
W analizowanej sprawie występują skonkretyzowane świadczenia, które są wykonywane między dwiema stronami umowy, tj. między Państwem (którzy udostępniają (...)), a korzystającymi z (...), którzy zobowiązali się do wniesienia zapłaty wynagrodzenia na Państwa rzecz w związku z ww. możliwością korzystania z (...).
Wobec powyższego, występuje bezpośredni związek (ekwiwalentność) pomiędzy Państwa świadczeniem, a zapłatą wnoszoną przez korzystających z (...).
(...) nie jest udostępniana jednostkom budżetowym Gminy, samorządowym zakładom budżetowym Gminy ani Urzędowi Miasta (nie jest wykorzystywana przez te podmioty). (...) wykorzystywana była i jest przez Państwa za pośrednictwem A wyłącznie do działalności odpłatnej.
Podsumowując, z uwagi na zaistnienie bezpośredniego związku pomiędzy otrzymanymi płatnościami, a zindywidualizowanymi świadczeniami na rzecz korzystających z (...) należy stwierdzić, że usługi, które wykonują Państwo w zamian za otrzymane płatności od korzystających z (...), stanowią czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a Państwo występują tutaj w roli podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą również kwestii odliczenia VAT naliczonego od Wydatków dot. (...) poniesionych w ramach Inwestycji, stosując właściwy dla A współczynnik VAT, o którym mowa w art. 90 ustawy o VAT.
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Ta zasada wyklucza możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności, które nie są opodatkowane podatkiem VAT oraz korzystają ze zwolnienia od tego podatku.
Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.
Obowiązkiem podatnika jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którymi wydatki te są związane. Podatnik ma obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. alokacji podatku.
Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy o VAT generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte m.in. w art. 90 ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy:
W stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
W myśl art. 90 ust. 2 ustawy:
Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.
Na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy:
Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.
Przepis art. 90 ust. 4 ustawy stanowi, że:
Proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.
W myśl art. 90 ust. 5 ustawy:
Do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika – używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności.
Stosownie do art. 90 ust. 6 ustawy:
Do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących:
1)pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych;
2)usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.
Na mocy art. 90 ust. 9a ustawy:
Przy ustalaniu proporcji zgodnie z ust. 2-6 do obrotu nie wlicza się kwoty podatku.
Jak stanowi art. 90 ust. 10 ustawy:
W przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8:
1)przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 10 000 zł – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%;
2)nie przekroczyła 2% – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.
Zgodnie z art. 90 ust. 10a ustawy:
W przypadku jednostki samorządu terytorialnego proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego. Przepisy ust. 3-6 i 8-10 stosuje się odpowiednio.
Stosownie do art. 90 ust. 10b ustawy:
Przez jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego, o których mowa w ust. 10a, rozumie się:
1)utworzone przez jednostkę samorządu terytorialnego samorządową jednostkę budżetową lub samorządowy zakład budżetowy;
2)urząd gminy, starostwo powiatowe, urząd marszałkowski.
Przepisy zawarte w art. 90 ustawy regulują kwestie związane z prawem do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy podatnik nabyte towary i usługi wykorzystuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zarówno do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Z tym, że przez „czynności, w związku z którymi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego” należy rozumieć czynności zwolnione od podatku.
W sytuacji, gdy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot podatku związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do proporcjonalnego rozliczenia podatku naliczonego, zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy.
Proporcja wyliczana jest jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.
Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności generujących podatek należny.
Dla określenia, czy przysługuje Państwu prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z Wydatkami dot. (...) poniesionymi w związku z realizacją ww. Inwestycji istotny jest charakter związku występującego między zakupami, a prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą.
Wskazali Państwo, że (...) nie jest udostępniana jednostkom budżetowym Gminy, samorządowym zakładom budżetowym Gminy ani Urzędowi Miasta ((...) nie jest wykorzystywana przez te podmioty). (...) wykorzystywana była i jest przez Państwa za pośrednictwem A wyłącznie do działalności odpłatnej. Ponadto, są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, a świadczenie usług przy wykorzystaniu (...) stanowi Państwa działalność gospodarczą jako podatnika VAT zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z tym, mają Państwo możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi dot. (...) zakupione w związku z realizacją Inwestycji służą do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 88 ustawy.
W związku z Czynnościami wykonywanymi w (...) wykazują Państwo obrót opodatkowany VAT oraz zwolniony od podatku VAT. W przypadku, gdy – jak wynika z opisu sprawy – nie są Państwo w stanie przyporządkować wykonywanych w ramach działalności gospodarczej, poniesionych w ramach Inwestycji Wydatków dot. (...) do czynności opodatkowanych VAT albo zwolnionych od podatku VAT, to przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy w związku z art. 90 ust. 2 i następne ustawy.
Przy czym z uwagi na okoliczność, że efekty Inwestycji wykorzystuje jednostka budżetowa – A to mają Państwo prawo dokonać odliczenia VAT naliczonego od Wydatków dot. (...) poniesionych w ramach Inwestycji, stosując wyłącznie właściwy dla A współczynnik VAT, o którym mowa w art. 90 ustawy o VAT.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa pytań. Inne kwestie, nieobjęte pytaniami, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.
Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).