Interpretacja indywidualna z dnia 15 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.183.2024.2.OS
Temat interpretacji
Prawo do częściowego odliczenia podatku VAT z tytułu zakupu lokalu.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
8 marca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 8 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do częściowego odliczenia podatku VAT z tytułu zakupu lokalu mieszkalnego przeznaczonego na prowadzenie działalności gospodarczej oraz na cele mieszkalne, na podstawie faktur imiennych bez numeru NIP nabywcy.
Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 maja 2024 r. (data wpływu 8 maja 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą od dnia 01.08.2016 r. z wznowieniem w dniu 24.06.2021 r. pod nazwą …, NIP: …, główne PKD działalności 62.01.Z Działalność związana z oprogramowaniem. Działalność polega na świadczeniu usług z zakresu rozwoju oprogramowania. Wnioskodawca świadczy usługi opodatkowane podatkiem VAT i jest czynnym podatnikiem podatku VAT.
W dniu 16.11.2021 r. dokonał Pan rezerwacji, a następnie 30.03.2022 r. podpisał umowę deweloperską z deweloperem … Sp. z o. o. … Sp. Kom. dotyczącą realizacji inwestycji - lokalu mieszkalnego w przedsięwzięciu inwestycyjnym pod nazwą „…” z zamiarem podzielenia lokalu na część mieszkalną oraz do prowadzonej działalności gospodarczej. Zakup ten był finansowany za pomocą środków własnych osoby fizycznej i opłacany w transzach po zakończeniu przez dewelopera kolejnych etapów inwestycji.
Deweloper wystawiał faktury imienne za poszczególne transze bez numeru NIP ani nazwy firmy Wnioskodawcy, ponieważ mieszkanie w całości nie służy działalności gospodarczej. Dane osobowe na fakturze są jednak tożsame z danymi Wnioskodawcy, a adres nabywcy na fakturze jest również adresem jednej z poprzednich siedzib prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności. Deweloper, oprócz wystawionych faktur imiennych, dokumentował sprzedaż lokalu paragonami fiskalnymi, które były wystawiane bez świadomości Wnioskodawcy i nigdy nie zostały mu przekazane, a które deweloper dołączał do faktur imiennych, rozliczając swoją działalność w odpowiadającym mu Urzędzie Skarbowym. Na fakturach widnieje 8% stawka podatku od towarów i usług.
Po odbiorze lokalu, Wnioskodawca przeniósł siedzibę prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej do tego lokalu. Lokal ten został również bezzwłocznie zgłoszony w Urzędzie Miasta jako służący w określonym procencie (37,74%) do celów prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioskodawca odprowadza podatek od nieruchomości wynikający z tego podziału lokalu. W wyodrębnionej części lokalu (37,74%) jest prowadzona opodatkowana działalność gospodarcza. Wyodrębniona część lokalu nigdy nie była przeznaczona do innych celów poza działalnością gospodarczą. Załączył Pan przykładowo jedną z faktur za zakup lokalu.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan:
1)Czy otrzymane faktury od dewelopera zawierały wszystkie elementy, o których mowa w art. 106e ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361) ?
Tak, zawierają.
2)Do jakich czynności wykorzystuje Pan część lokalu wyodrębnioną i przeznaczoną na prowadzenie działalności gospodarczej, tj. do czynności :
a.opodatkowanych podatkiem od towarów i usług ?
b.zwolnionych z opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług ? (należy wskazać podstawę prawną zwolnienia)?
c.Niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ?
A.do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
3)W przypadku, gdy część lokalu mieszkalnego przeznaczona do wykonywania działalności gospodarczej jest wykorzystywana w ramach tej działalności zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz czynności zwolnionych od podatku VAT, to czy ma Pan obiektywną możliwość odrębnego przyporządkowania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT i z czynnościami zwolnionymi od podatku VAT?
Nie dotyczy. Wszystkie czynności wykonywane przez Pana są opodatkowane podatkiem VAT.
4)Czy podczas zawierania transakcji zakupu mieszkania wskazał Pan wyraźnie chęć uczestnictwa w transakcji w części jako podatnik podatku od towarów i usług, a także wskazał Pan deweloperowi swój nr NIP?
Tak, wskazał Pan wyraźnie. Jednym z warunków zakupu było zresztą to, że może Pan dokonać jeszcze w projekcie dewelopera adaptacji części przestrzeni na powierzchnię biurową pod prowadzoną działalność (inny układ ścian działowych + inaczej poprowadzona instalacja elektryczna). Deweloper doskonale zresztą był świadomy sytuacji, ponieważ niektóre z faktur (rozliczane były etapy budowy więc za każdy etap była kolejna faktura) potrafił wystawić na dane działalności gospodarczej z NIPem, a niektóre na osobę fizyczną. Dlaczego tak robił - nie ma Pan pojęcia.
5)Należy wskazać, co stanowi wyodrębnioną część lokalu (37,74%)? Czy jest to wyodrębnione pomieszczenie np. pokój, przeznaczone wyłącznie na cele prowadzanej działalności gospodarczej i jednocześnie niesłużące Pana celom mieszkaniowym? Czy również jest to część wspólna w mieszkaniu (np. kuchnia czy przedpokój) służąca również Pana celom mieszkaniowym?
Wyodrębniona przestrzeń biurowa wyłącznie na cele prowadzonej działalności gospodarczej niesłużąca celom mieszkaniowym.
Pytanie
Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia kwoty naliczonego podatku od towarów i usług na podstawie faktur imiennych bez numeru NIP nabywcy z tytułu zakupu lokalu mieszkalnego za część wyodrębnioną i przeznaczoną na prowadzenie działalności gospodarczej?
Pana stanowisko w sprawie
Uważa Pan, że przysługuje Panu prawo do odliczenia kwoty naliczonego podatku od towarów i usług na podstawie faktur imiennych bez numeru NIP nabywcy z tytułu zakupu lokalu mieszkalnego za część wyodrębnioną i przeznaczoną na prowadzenie działalności gospodarczej, tj. 37,74% podobnie jak wyodrębnienie to prowadziło do naliczenia odpowiedniej stawki podatku od nieruchomości na tej części lokalu przez Urząd Miasta ......
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.
Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Na mocy art. 88 ust. 3a ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:
1)sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:
a)wystawionymi przez podmiot nieistniejący;
b)(uchylona)
2)transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;
3)(uchylony)
4)wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
a)stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane – w części dotyczącej tych czynności,
b)podają kwoty niezgodne z rzeczywistością – w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
c)potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego – w części dotyczącej tych czynności;
5)faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;
6)(uchylony)
7)wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze – w części dotyczącej tych czynności.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia m.in. w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Zgodnie z ww. regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.
Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Według art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W świetle art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możliwość wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami.
W niniejszej sprawie przywołać należy art. 86 ust. 7b ustawy, zgodnie z którym:
W przypadku nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów wykonywanej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów osobistych, o których mowa w art. 8 ust. 2, gdy przypisanie tych nakładów w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość jest wykorzystywana do celów działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 2 pkt 14a ustawy:
Przez wytworzenie nieruchomości rozumie się wybudowanie budynku, budowli lub ich części, lub ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.
Przywołany wyżej przepis art. 86 ust. 7b ustawy wprowadza szczególny tryb odliczeń podatku naliczonego w przypadku nieruchomości, nakładając na podatnika obowiązek określenia wysokości udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość jest wykorzystana do celów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej i ma on prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych dotyczących tej nieruchomości, zgodnie z tym udziałem. Unormowanie to ma charakter doprecyzowujący ogólną zasadę w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT wyrażoną w cyt. art. 86 ust. 1 ustawy.
Regulacja ta dotyczy sposobu obliczania podatku naliczonego od nabycia bądź wytworzenia nieruchomości w sytuacji, w której dana nieruchomość ma być używana zarówno na cele działalności gospodarczej, jak i na cele osobiste (prywatne). Niniejsza regulacja ma zastosowanie wówczas, gdy dana nieruchomość (której dotyczy podatek naliczony) nie jest wykorzystywana wyłącznie na cele działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Przepis ten zobowiązuje zatem podatników do wyodrębnienia części podatku naliczonego związanego z czynnościami niepodlegającymi ustawie o podatku od towarów i usług (cele osobiste), który w świetle art. 86 ust. 1 ustawy nie podlega odliczeniu.
Jak wynika z opisu sprawy jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT, prowadzącym działalność gospodarczą związaną z oprogramowaniem. W dniu 16.11.2021 r. dokonał Pan rezerwacji, a następnie 30.03.2022 r. podpisał umowę deweloperską dotyczącą realizacji inwestycji - lokalu mieszkalnego z zamiarem podzielenia lokalu na część mieszkalną oraz do prowadzonej działalności gospodarczej. Wyodrębnioną i przeznaczoną na prowadzenie działalności gospodarczej część lokalu wykorzystuje Pan do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Wyodrębniona przestrzeń biurowa służy wyłącznie na cele prowadzonej działalności gospodarczej i nie służy celom mieszkaniowym.
Z uwagi na brzmienie art. 86 ust. 1 oraz art. 86 ust. 7b ustawy należy zauważyć, że Pana obowiązkiem jest określenie udziału procentowego w jakim przedmiotowy lokal wykorzystywany będzie do celów prowadzonej działalności gospodarczej.
W odniesieniu do wydatków poniesionych przez Pana na zakup mieszkania jest Pan zobowiązany do wyodrębnienia takiej części podatku naliczonego, którą można przypisać realizowanym w ramach działalności gospodarczej czynnościom opodatkowanym. W związku z tym, że ani przepisy ustawy, ani przepisy wykonawcze do ustawy nie zawierają zapisu dotyczącego sposobu wyliczenia tych części (działalność gospodarcza, cele osobiste, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy) można przyjąć różne rozwiązania. Warto nadmienić, że zastosowane przez Pana metody czy też sposoby, na podstawie których dokona Pan wydzielenia odpowiedniej kwoty podatku naliczonego, muszą odpowiadać wartościom faktycznym i rzeczywistym. Ciężar rzetelnego ustalenia jaka część lokalu mieszkalnego wykorzystywana będzie dla potrzeb innych niż prowadzona działalność (cele osobiste, a z takimi niewątpliwie mamy do czynienia w sytuacji wykorzystywania lokalu dla własnych potrzeb mieszkaniowych), a jaka część związana będzie z prowadzoną działalnością gospodarczą, spoczywa zawsze na Panu.
Zatem powinien Pan określić, w jakim stopniu mieszkanie będące przedmiotem nabycia jest wykorzystywane na potrzeby prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, w rozumieniu powołanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy, jako podatnika i na podstawie tego udziału dokonać obliczenia części podatku naliczonego od tych wydatków. Należy w tym miejscu przypomnieć – co zostało już wyżej wyjaśnione – że tzw. odliczenie (czyli obniżenie wartości podatku należnego o wartość podatku naliczonego wynikającego z dokonanych zakupów) dotyczy tylko podatku naliczonego zawartego w cenie nabywanych towarów i usług, które służą wyłącznie realizowanym w ramach działalności gospodarczej czynnościom opodatkowanym generującym podatek należny.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy, jak również powołane przepisy prawa, należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy wykorzystuje Pan mieszkanie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz niepodlegających opodatkowaniu (cele osobiste) w odniesieniu do wydatków ponoszonych w związku z zakupem mieszkania, których przypisanie w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, w celu odliczenia podatku naliczonego zgodnie art. 86 ust. 7b ustawy, ma Pan obowiązek określić udział procentowy, w jakim przedmiotowe mieszkanie jest wykorzystywane do działalności gospodarczej, w rozumieniu powołanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy.
Należy podkreślić, że prawo do odliczenia dotyczyć będzie wyłącznie lokalu w części w jakiej wykazywać będzie związek z czynnościami opodatkowanymi. W omawianym przypadku chodzi o wykorzystanie powierzchni lokalu do wykonywania działalności gospodarczej. Jednocześnie ww. lokal służy także celom mieszkalnym. Z uwagi na to, że przedmiotowa nieruchomość stanowi dla Pana miejsce zamieszkania i jej charakteru nie zmienia przeznaczenie na cele związane z działalnością gospodarczą, w ramach której wykonuje Pan czynności opodatkowane – prawo do odliczenia będzie obejmowało wyłącznie wyodrębnioną część lokalu przeznaczoną na prowadzenie działalności gospodarczej.
Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Natomiast nie daje uprawnienia do odliczenia w przypadku czynności będących poza zakresem działalności gospodarczej, jak również wykonywanych w ramach działalności gospodarczej czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem VAT. Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie płacąc podatku należnego.
Podkreślenia wymaga również to, że prawidłowe określenie udziału procentowego, o którym mowa w art. 86 ust. 7b ustawy, a w konsekwencji części podatku naliczonego związanej ze sprzedażą opodatkowaną, należy do podatnika. Natomiast ocena prawidłowości przyjętych przez Pana rozwiązań może nastąpić jedynie w drodze przeprowadzonego postępowania podatkowego.
W tym miejscu należy zauważyć, że stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy:
Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Stosownie do art. 111 ust. 1b ustawy:
W ewidencji, o której mowa w ust. 1, wykazuje się dane o sprzedaży, zawarte w dokumentach wystawianych przy zastosowaniu kas rejestrujących, w tym określające przedmiot opodatkowania, wysokość podstawy opodatkowania i podatku należnego oraz dane służące identyfikacji poszczególnych sprzedaży, w tym numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku albo podatku od wartości dodanej.
W myśl art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy:
Podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani wystawić i wydać nabywcy paragon fiskalny lub fakturę z każdej sprzedaży:
a) w postaci papierowej lub
b) za zgodą nabywcy, w postaci elektronicznej, przesyłając ten dokument w sposób z nim uzgodniony, w tym przy użyciu systemu teleinformatycznego Szefa Krajowej Administracji Skarbowej pośredniczącego przy wydawaniu paragonów fiskalnych w postaci elektronicznej nabywcy, bez konieczności podawania jego danych osobowych.
Ponadto na podstawie z art. 2 pkt 31 ustawy:
Przez fakturę rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.
Natomiast zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy:
Faktura powinna zawierać między innymi:
1)datę wystawienia;
2)kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3)imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4)numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5)numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6)datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7)nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8)miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9)cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10)kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11)wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12)stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;
13)sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14)kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15)kwotę należności ogółem;
(…).
Faktura jest dokumentem sformalizowanym (potwierdzającym zaistnienie określonego zdarzenia gospodarczego), który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa.
Z ww. uregulowań wynika, że faktura powinna m.in. jednoznacznie określać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika (sprzedawcy) i nabywcy oraz ich adresy. Faktura winna zawierać dane nabywcy towaru lub usługi i tym samym dokumentować rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a jako wystawca i nabywca powinni widnieć faktyczni uczestnicy transakcji. Każdorazowo należy ustalić więc nabywcę towaru lub usługi, który winien wynikać z zawartej umowy.
W myśl art. 106b ust. 5 ustawy:
W przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej potwierdzonej paragonem fiskalnym fakturę na rzecz podatnika podatku lub podatku od wartości dodanej wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.
Stosownie do art. 106b ust. 6 ustawy:
W przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę z naruszeniem ust. 5, organ podatkowy ustala temu podatnikowi dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.
Ww. przepis art. 106b ust. 5 ustawy wprowadza zasadę, zgodnie z którą w przypadku sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, fakturę do paragonu fiskalnego na rzecz nabywcy posługującego się NIP (lub numerem podatku od wartości dodanej) wystawia się tylko w przypadku, gdy paragon dokumentujący tę sprzedaż zawiera ten numer.
Powołane przepisy art. 106b ust. 5 ustawy dotyczą szczególnego przypadku, gdy podatnik otrzymuje paragon fiskalny, a następnie żąda wystawienia do niego faktury. W takim przypadku wystawienie faktury jest możliwe tylko pod warunkiem, że na paragonie fiskalnym będzie numer NIP nabywcy.
Należy zauważyć, że co do zasady na kasie rejestrującej ewidencjonuje się obrót tylko na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zgodnie z art. 106b ust. 3 ustawy na żądanie tych podmiotów podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą dokonaną sprzedaż. Faktury te mogą służyć do udokumentowania poniesionych wydatków i nie będą zawierały numeru identyfikującego nabywcę.
Przepisy art. 106b ust. 5 ustawy reguluje szczegółowo kwestie dokumentowania transakcji, które zostały uprzednio zaewidencjonowane przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Ww. przepis wymusza pewną konsekwencję podatnika. To znaczy, jeżeli dokonuje on zakupu jako podatnik, a nie jako konsument, to powinien o tym fakcie poinformować sprzedawcę w momencie dokonywania zakupu.
Na podstawie art. 109a ustawy:
W przypadku ujęcia w ewidencji przez podatnika, o którym mowa w art. 109 ust. 3, wystawionej dla niego faktury dotyczącej sprzedaży potwierdzonej paragonem, który nie zawiera numeru, za pomocą którego jest on zidentyfikowany na potrzeby podatku, organ podatkowy ustala temu podatnikowi dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.
W analizowanej sprawie, jak wskazał Pan w opisie sprawy, deweloper wystawiał faktury imienne za poszczególne transze bez numeru NIP ani nazwy Pana firmy, ponieważ mieszkanie w całości nie służy działalności gospodarczej. Otrzymane faktury zawierały wszystkie elementy, o których mowa w art. 106e ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Wskazał Pan, że podczas zawierania transakcji zakupu mieszkania wskazał Pan wyraźnie chęć uczestnictwa w transakcji w części jako podatnik podatku od towarów i usług, a także wskazał Pan deweloperowi swój nr NIP. Ponadto jednym z warunków zakupu było to, że może Pan dokonać jeszcze w projekcie dewelopera adaptacji części przestrzeni na powierzchnię biurową pod prowadzoną działalność (inny układ ścian działowych + inaczej poprowadzona instalacja elektryczna). Deweloper był świadomy sytuacji, ponieważ niektóre z faktur (rozliczane były etapy budowy więc za każdy etap była kolejna faktura) wystawił na dane działalności gospodarczej z NIPem, a niektóre na osobę fizyczną.
Wskazać w tym miejscu należy, że w myśl generalnej zasady (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT), podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług, jeżeli te towary czy usługi mają związek z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi. W art. 88 ust 3a ustawy o VAT wskazano sytuacje, w których podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego. Natomiast faktura jest dokumentem, którego zasadniczą funkcją jest potwierdzenie zaistniałego zdarzenia gospodarczego. Ma ona sformalizowany charakter i powinna być wystawiona zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Elementy formalne, które winna zawierać faktura określa art. 106e ust. 1 ustawy o VAT. Jednym z nich jest numer za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku (art. 106e ust. 1 pkt 5). Jednak o prawidłowości faktur wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe.
A zatem, jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują wadliwości które, co prawda powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają na przedmiot i podstawę opodatkowania, to należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z tych faktur, wyłącznie z powodu tych braków. Natomiast nie można uznać za prawidłową fakturę, w przypadku gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami.
Dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego ma znaczenie to w jakim charakterze podmiot dokonuje zakupu, czy jako konsument, czy też jako podatnik VAT, o czym powinien poinformować sprzedawcę w momencie dokonywania zakupu. Jeżeli podmiot w momencie dokonywania zakupu występuje w charakterze konsumenta i nabywa towar/usługę na potrzeby osobiste lub prywatne, to nie ma możliwości późniejszej zmiany charakteru tego zakupu, a tym samym nie ma prawa do obliczenia podatku naliczonego. W takim przypadku sprzedaż ewidencjonowana jest na kasie rejestrującej (potwierdzona paragonem bez NIP nabywcy) i ewentualnie dokumentowana fakturą wystawioną zgodnie z art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT.
Natomiast w przypadku gdy podatnik dokonuje nabycia na cele prowadzonej działalności, a nie jako konsument, to powinien o tym fakcie poinformować sprzedawcę w momencie dokonywania zakupu. W takim przypadku sprzedawca nie ma obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie rejestrującej i wystawia fakturę z NIP-em nabywcy lub może zaewidencjonować taką sprzedaż na kasie rejestrującej, jednak w taki sposób aby paragon zawierał numer identyfikujący nabywcę. Zgodnie z art. 106b ust. 5 ustawy o VAT do tak zaewidencjonowanej sprzedaży sprzedawca wstawia fakturę dla nabywcy działającego w charakterze podatnika VAT zawierającą jego numer NIP.
Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy, wskazać należy, że - jak wynika z opisu sprawy – podczas zawierania transakcji zakupu mieszkania wskazał Pan wyraźnie chęć uczestnictwa jako podatnik podatku od towarów i usług, a także wskazał Pan deweloperowi swój nr NIP, otrzymane faktury zawierały wszystkie elementy, o których mowa w art. 106e ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Deweloper niektóre z faktur (rozliczane były etapy budowy więc za każdy etap była kolejna faktura) wystawił na dane działalności gospodarczej z NIPem, a niektóre na osobę fizyczną. Nabył Pan przedmiotowy lokal z zamiarem wykorzystania wyodrębnionej części lokalu do prowadzonej działalności gospodarczej, z tytułu której jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wyodrębniona część lokalu w postaci przestrzeni biurowej służy wyłącznie prowadzonej działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług i nigdy nie była przeznaczona do innych celów poza działalnością gospodarczą. W niniejszej sprawie fakt wystawienia faktury bez numeru NIP nie może przesądzać o tym, że dla tego zakupu działał Pan w charakterze konsumenta. Tym samym, nabycie przedmiotowego lokalu jako związanego z wykonywanymi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT uprawnia Pana do częściowego odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu lokalu mieszkalnego, tj. w stosunku do części przeznaczonej na prowadzenie działalności gospodarczej. Zatem, jeżeli na podstawie posiadanej faktury jest możliwa identyfikacja Pana jako nabywcy, mimo nieumieszczenia Pana numeru NIP, a jednocześnie wyodrębniona na cele prowadzonej działalności gospodarczej część nabytego lokalu jest wykorzystywana wyłącznie do czynności opodatkowanych, to przysługuje Panu prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu lokalu mieszkalnego, tj. według udziału procentowego, w jakim lokal jest wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych, zgodnie z art. 86 ust. 1 w związku z art. 86 ust. 7b ustawy, z uwzględnieniem ograniczeń wskazanych w art. 88 ustawy.
Wobec powyższego Pana stanowisko uznałem za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Zaznaczam także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów opisanego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego, wydana interpretacja traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).