Opodatkowanie podatkiem VAT usług świadczonych przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 lutego 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 8 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem VAT usług świadczonych przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

A. sp. z o.o. (dalej „A.” lub „Wnioskodawca”) utworzyła wraz z B. sp. z o.o. (dalej „B.”) grupę VAT w rozumieniu art. 15a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej „ustawa o VAT”).

C. Grupa VAT (dalej „Grupa VAT”) została zarejestrowana jako podatnik podatku od towarów i usług (dalej „VAT”) 1 czerwca 2023 r. Przedstawicielem Grupy VAT w rozumieniu art. 2 pkt 48) ustawy o VAT jest B.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, A. świadczyła na rzecz B. usługi kurierskie w zakresie przewozu przesyłek (dalej „Usługi”), na podstawie zawartej umowy. Zgodnie z postanowieniami umowy, usługa była rozliczana w rocznych okresach rozliczeniowych. Przyjęty przez strony umowy okres rozliczeniowy trwał od 1 lipca do 30 czerwca każdego roku podatkowego.

W trakcie trwania przyjętego okresu rozliczeniowego, B. i A. stały się członkami Grupy VAT, w efekcie czego utraciły status podatnika VAT.

W związku z koniecznością rozliczenia wynagrodzenia za świadczone Usługi, A. przyjęła, że obowiązek podatkowy na gruncie VAT dla świadczenia tych Usług powstał z końcem przyjętego okresu rozliczeniowego, tj. 30 czerwca 2023 r.

Z uwagi na fakt, że w tym dniu B. i A. były już członkami Grupy VAT, stosownie do art. 8c ust. 1 ustawy o VAT, A. potraktowała całość wynagrodzenia należnego za świadczenie Usług w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2023 r. jako niepodlegające opodatkowaniu VAT i udokumentowała je notą księgową.

Wątpliwości A. wzbudziła kwestia prawidłowości rozliczenia wynagrodzenia za świadczone Usługi dla potrzeb VAT.

Pytanie

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym całość wynagrodzenia za świadczenie Usług, dla których obowiązek podatkowy powstał po wejściu A. do Grupy VAT nie podlega opodatkowaniu VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym całość wynagrodzenia za świadczenie Usług, dla których obowiązek podatkowy powstał po wejściu A. do Grupy VAT nie podlega opodatkowaniu VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 8c ust. 1 ustawy o VAT, dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT nie podlegają opodatkowaniu. Przepisy ustawy o VAT ani przepisy wprowadzające regulacje dotyczące grup VAT nie zawierają jakichkolwiek regulacji przejściowych, dotyczących kwestii rozliczenia usług częściowo wykonanych pomiędzy poszczególnymi członkami grupy VAT, w okresie przed wejściem do Grupy, dla których obowiązek podatkowy powstał po wejściu do grupy VAT.

W tym zakresie, w ocenie Wnioskodawcy, dla oceny skutków podatkowych na gruncie VAT analizowanego rozliczenia za Usługi, istotny powinien być stan prawny obowiązujący w momencie powstania obowiązku podatkowego dla świadczonych usług.

Zasady ustalania obowiązku podatkowego w przypadku tzw. usług ciągłych określa przepis art. 19a ust. 3 ustawy o VAT, zgodnie z którym: usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

W sytuacji A., nie powinno budzić wątpliwości, że obowiązek podatkowy w podatku VAT dla świadczonych na rzecz B. usług powstał z końcem (z ostatnim dniem) przyjętego okresu rozliczeniowego, tj. 30 czerwca 2023 r.

Tym samym, zważywszy, że w tym dniu B. i A. były już członkami grupy VAT, zastosowanie powinien znaleźć przepis art. 8c ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji całość wynagrodzenia należnego za świadczenie Usług powinna stanowić obrót niepodlegający opodatkowaniu VAT i w rezultacie powinna zostać udokumentowana notą księgową a nie fakturą.

Biorąc powyższe pod uwagę, A. prawidłowo uznał, że całość wynagrodzenia za świadczenie Usług, dla których obowiązek podatkowy powstał po wejściu A. do Grupy VAT nie podlega opodatkowaniu VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Jednocześnie na podstawie art. 15a ust. 1 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 47 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 48 ustawy:

Ponadto zgodnie z art. 15a ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15a ust. 3 ustawy:

Stosownie do art. 15a ust. 4 ustawy:

Na podstawie art. 15a ust. 5 ustawy:

Jak stanowi art. 15a ust. 6 ustawy:

W myśl art. 15a ust. 7 ustawy:

Stosownie do art. 15a ust. 11 ustawy:

Zgodnie z art. 15a ust. 12 ustawy:

Na podstawie art. 15 a ust. 12a ustawy:

Jednocześnie, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Ponadto, jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Przy czym oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie, w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Jednocześnie należy wskazać, że stosownie do art. 8c ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 8c ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 8c ust. 3 ustawy:

Jednocześnie, na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy:

Z okoliczności sprawy wynika, że utworzyli Państwo wraz z B. grupę VAT w rozumieniu art. 15a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. C. Grupa VAT (Grupa VAT) została zarejestrowana jako podatnik podatku od towarów i usług 1 czerwca 2023 r. Przedstawicielem Grupy VAT w rozumieniu art. 2 pkt 48 ustawy o VAT jest B.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, świadczyli Państwo na rzecz B. usługi kurierskie w zakresie przewozu przesyłek (Usługi), na podstawie zawartej umowy. Zgodnie z postanowieniami umowy, usługa była rozliczana w rocznych okresach rozliczeniowych. Przyjęty przez strony umowy okres rozliczeniowy trwał od 1 lipca do 30 czerwca każdego roku podatkowego. W trakcie trwania przyjętego okresu rozliczeniowego, B. i Państwo stali się członkami Grupy VAT, w efekcie czego utracili status podatnika VAT.

W związku z koniecznością rozliczenia wynagrodzenia za świadczone Usługi, przyjęli Państwo, że obowiązek podatkowy na gruncie VAT dla świadczenia tych Usług powstał z końcem przyjętego okresu rozliczeniowego, tj. 30 czerwca 2023 r.

Z uwagi na fakt, że w tym dniu B. i Państwo byli już członkami Grupy VAT, stosownie do art. 8c ust. 1 ustawy, potraktowali Państwo całość wynagrodzenia należnego za świadczenie Usług w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2023 r. jako niepodlegające opodatkowaniu VAT i udokumentowali je notą księgową.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy całość wynagrodzenia za świadczenie Usług, dla których obowiązek podatkowy powstał po wejściu Państwa do Grupy VAT nie podlega opodatkowaniu VAT.

Z powołanego powyżej art. 8c ustawy wynika, że transakcje dostawy towarów i świadczenia usług pomiędzy podmiotami z grupy VAT nie są opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Natomiast w transakcjach z podmiotami spoza grupy VAT, grupa VAT jest uznawana jako jeden podatnik.

Zatem, aby dana czynność – w analizowanym przypadku – świadczenie usług – nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie tego przepisu ustawy, czynność ta musi być wykonana przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT.

Z powołanych przepisów ustawy wynika, że z chwilą uzyskania statusu podatnika grupa VAT wchodzi w prawa i obowiązki poszczególnych członków grupy VAT, w tym grupa VAT jest zobowiązana do zapewnienia prawidłowego rozliczenia podatku VAT i zapłaty tego podatku w związku ze sprzedażą dokonaną przez członka grupy VAT, także za okresy rozliczeniowe, kiedy członkowie grupy rozliczali się odrębnie.

Przenosząc zatem powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy zauważyć, że od chwili utworzenia grupy VAT przez Państwa i B. - od 1 czerwca 2023 r. czynności wykonywane pomiędzy Państwem i B., tj. członkami grupy VAT jako czynności o charakterze wewnętrznym będą neutralne z punktu widzenia VAT, tzn. nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast wszelkie usługi świadczone przez Państwa na rzecz B. zanim została utworzona grupa VAT podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług.

Należy podkreślić, że o sposobie opodatkowania danej czynności, co do zasady, decyduje moment jej wykonania, który determinuje opodatkowanie bądź brak opodatkowania danej czynności, zastosowanie odpowiedniej stawki lub zwolnienia od podatku VAT.

W przypadku będących przedmiotem zapytania Usług (usług kurierskich w zakresie przewozu przesyłek) okres rozliczeniowy obejmuje dzień zmiany sposobu opodatkowania Usług – z odpłatnego świadczenia Usług przez Państwa na rzecz B. na czynności realizowane wewnątrz Grupy VAT niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem nie można przyjąć, że w analizowanym przypadku całość świadczenia pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT tylko ze względu na to, że okres rozliczeniowy kończy się po dniu utworzenia Grupy VAT. Należy zaznaczyć, że w niniejszym przypadku z 12-miesięcznego okresu rozliczeniowego 11 miesięcy to czas wykonywania Usług na rzecz odrębnego podmiotu, a tylko 1 miesiąc to czas wykonywania tych usług na rzecz członka Grupy VAT.

W odniesieniu do Państwa wątpliwości wskazać należy, że w świetle art. 8c ust. 1 ustawy, dostawy towarów i świadczenie usług dokonywane pomiędzy podmiotami należącymi do tej samej grupy VAT nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że wykonywane pomiędzy członkami grupy VAT czynności nie podlegają dokumentowaniu fakturą.

Zatem mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku świadczone przez Państwa na rzecz B. Usługi (usługi kurierskie w zakresie przewozu przesyłek) do dnia utworzenia Grupy VAT powinny zostać opodatkowane podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych (odpłatne świadczenie usług na rzecz odrębnego podatnika). Natomiast Usługi wykonywane przez Państwa na rzecz B. od 1 czerwca 2023 r., tj. od utworzenia Grupy VAT, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 8c ust. 1 ustawy.

Tym samym w rozpatrywanej sprawie w okresie przed utworzeniem Grupy VAT, tj. do 31 maja 2023 r., wynikający z art. 8c ust. 1 ustawy, warunek w zakresie świadczenia usług przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT nie jest spełniony, gdyż w tym okresie Państwo oraz B. nie byli członkami tej samej grupy VAT.

W konsekwencji, świadczone przez Państwa na rzecz B. Usługi w okresie przed utworzeniem Grupy VAT podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy, jako odpłatne świadczenie usług.

Zatem pomimo, że obowiązek podatkowy dla świadczonych przez Państwa Usług powstał w momencie, w którym Państwo oraz B. byli członkami utworzonej Grupy VAT (C. Grupa VAT), to nie można uznać, że Usługi te w całości były wykonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT. W analizowanym przypadku Grupa VAT powstała 1 czerwca 2023 r., a więc przed powstaniem obowiązku podatkowego dla opisanych we wniosku Usług. Zasadne zatem jest odrębne ustalenie zakresu opodatkowania świadczonych przez Państwa Usług na rzecz B. przed oraz po utworzeniu Grupy VAT, gdyż status podatkowy Państwa oraz B. w związku z utworzeniem Grupy VAT uległ zmianie.

Zatem wykonanie przez Państwa na rzecz B. Usług w okresie do 31 maja 2023 r. należy udokumentować poprzez wystawienie faktury, zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy.

Natomiast świadczone przez Państwa na rzecz B. Usługi w okresie od 1 czerwca 2023 r. nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż w odniesieniu do tej części Usług znajduje zastosowanie art. 8c ust. 1 ustawy. W tym okresie Państwo oraz B. byli członkami utworzonej Grupy VAT (C. Grupa VAT), a zatem występuje sytuacja, w której Usługi zostały wykonane przez członka grupy VAT (Państwa) na rzecz innego członka tej samej grupy VAT (B.). W konsekwencji, Usługi świadczone przez Państwa na rzecz B. w okresie po utworzeniu C. Grupa VAT pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów usług i nie powinny być dokumentowane fakturą, lecz innym dowodem księgowym, np. notą księgową wystawioną przez Państwa na rzecz B.

Przy czym, należy zaznaczyć, że nota księgowa nie jest dokumentem przewidzianym przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie jest objęta regulacją tych przepisów, brak jest jednakże przeciwwskazań na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, dla takiego sposobu dokumentowania.

Zatem nie można zgodzić się Państwem, że całość wynagrodzenia za świadczenie Usług, dla których obowiązek podatkowy powstał po wejściu Państwa do Grupy VAT nie podlega opodatkowaniu VAT.

Tym samym, oceniając Państwa stanowisko całościowo, należało uznać je za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jednocześnie informujemy, że kwestia ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego dla opisanych we wniosku Usług (usług kurierskich w zakresie przewozu przesyłek) nie była analizowana i niniejsza interpretacja nie zawiera rozstrzygnięcia w tym zakresie, bowiem kwestia ta nie była przedmiotem Państwa zapytania. Podana w opisie sprawy informacja, że „W związku z koniecznością rozliczenia wynagrodzenia za świadczone Usługi, A. przyjęła, że obowiązek podatkowy na gruncie VAT dla świadczenia tych Usług powstał z końcem przyjętego okresu rozliczeniowego tj. 30 czerwca 2023 r.” została przyjęta jako element stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).