Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży działki oraz udziału w działce będących we współwłasności majątkowej małżeńskiej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 marca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 7 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży działki nr 1 oraz udziału w działce nr 2 będących we współwłasności majątkowej małżeńskiej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 30 kwietnia 2024 r. (wpływ 30 kwietnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego (z uwzględnieniem uzupełnienia wniosku)

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym, nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT. Wnioskodawca nie jest rolnikiem ryczałtowym. Wnioskodawca jest emerytem, nie pracuje zawodowo. W ramach zarządu majątkiem prywatnym wynajmuje długoterminowo kilka mieszkań.

Wnioskodawca wraz z żoną są właścicielami niezabudowanej działki gruntu oznaczonej jako działka nr 1 o powierzchni … m², położonej w … przy ul. …, dla której Sąd Rejonowy dla … w … XVI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr KW …. Przedmiotową nieruchomość nabyli w dniu … 1990 r. będąc w związku małżeńskim do majątku objętego wspólnością ustawową.

Wnioskodawca wraz z żoną są także współwłaścicielami w udziale wynoszącym 2/3 części niezabudowanej działki gruntu oznaczonej jako działka nr 2 o powierzchni … m², położonej w … przy ul. …, dla której Sąd Rejonowy dla … w … XVI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr KW …. Udział ten nabyli w dniu … 1999 r. w drodze darowizny od siostry Wnioskodawcy do ich majątku objętego wspólnością ustawową. Pozostały udział w działce wynoszący 1/3 części w tym samym czasie w drodze darowizny nabyła ich małoletnia wtedy córka.

Obydwie działki położone są w obrębie geodezyjnym numer ..., na obszarze, dla którego nie ma obecnie obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego, są to tereny oznaczone symbolem BP - tereny przeznaczone pod zabudowę (niezabudowane). W związku z nabyciem działki nr 1 oraz udziału w działce nr 2 Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Działki nr 2 i 1 nigdy wcześniej nie były wykorzystywane przez Wnioskodawcę ani pozostałych współwłaścicieli w żaden sposób, nawet do działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług. Działki nie były przedmiotem najmu, dzierżawy i nie służyły prowadzeniu przez Wnioskodawcę jakiejkolwiek działalności handlowej, usługowej czy wytwórczej. Wnioskodawca ani pozostali współwłaściciele nie wystawiali działek nr 2 i 1 na sprzedaż, nie czynili żadnych starań celem znalezienia kupującego.

W dniu … 2024 r. Wnioskodawca otrzymał decyzję o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie dwóch budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie bliźniaczej wraz z niezbędnymi urządzeniami budowlanymi przewidzianej do realizacji na terenie oznaczonym jako działki o nr ewidencyjnych 2 i 1. W toku postępowania o wydanie decyzji o warunkach zabudowy ojciec udzielił swojej córce (współwłaścicielce działki nr 2) pełnomocnictwa do dokonywania w imieniu Wnioskodawcy wszystkich czynności związanych z uzyskaniem decyzji o warunkach zabudowy). Córka Wnioskodawcy nie zajmuje się zawodowo obrotem nieruchomościami. Jako …, prowadząc działalność gospodarczą (PKD …) zajmuje się … i nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

Obecnie działkę nr 1 oraz udział wynoszący 2/3 w działce nr 2 Wnioskodawca wraz z pozostałymi współwłaścicielami zamierzają sprzedać. Współwłaściciele nie podejmują działań marketingowych w celu sprzedaży działek i nie zamierzają korzystać z agencji nieruchomości.

W celu sprzedaży Wnioskodawca nie dokonał geodezyjnego podziału działek ani ich uzbrojenia w przyłącza gazu i energii elektrycznej, co mogłoby spowodować uatrakcyjnienie działek. Pomiędzy działkami znajduje się stare, kilkudziesięcioletnie przyłącze wodociągowe, które obsługiwało obie działki. Obecnie przyłącze nie posiada zasilania ani opomiarowania. Na działki nie zostały poniesione przez współwłaścicieli żadne nakłady inwestycyjne, jedynie koszono chwasty i trawę.

W ciągu ostatnich 8 lat Wnioskodawca nie zbywał żadnych innych nieruchomości. Wnioskodawca nie zajmuje się profesjonalnym obrotem nieruchomościami i nie angażuje środków w celu zarobkowego kupna i sprzedaży nieruchomości.

Oprócz działek wymienionych we wniosku Wnioskodawca nie posiada nieruchomości, które w przyszłości zamierza sprzedać.

Wnioskodawca jest w wieku emerytalnym i uzyskane ze sprzedaży środki pieniężne zamierza przeznaczyć na zaspokojenie potrzeb osobistych swoich i swojej najbliższej rodziny. Decyzja o sprzedaży wynika z faktu stałego niewykorzystywania nieruchomości, z posiadaniem której wiąże się obowiązek ponoszenia kosztów oraz ze względu na stan zdrowia, wiek i brak możliwości efektywnego jej zagospodarowania na własne potrzeby.

Wnioskodawca nie zamierza nabywać innych nieruchomości w celu ich dalszej odsprzedaży i nie zamierza uczynić ze sprzedaży nieruchomości stałego źródła utrzymania. Wnioskodawca część uzyskanych środków zamierza darować córkom na ich potrzeby.

W piśmie z 30 kwietnia 2024 r. Wnioskodawca wskazał, że:

1)Działkę nr 1 nabył wraz z żoną w dniu … 1990 r. na własne osobiste potrzeby.

2)Nie ma jeszcze nabywcy.

3)Nie planuje zawierać z przyszłym nabywcą przedwstępnej umowy sprzedaży.

4)Obecnie dla wyżej wymienionych działek nie istnieje plan zagospodarowania przestrzennego ani przystąpienie do niego.

5)Na pytanie: „Czy i kto występował/będzie występować z wnioskiem o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla ww. działek, jeśli tak, to kiedy i w jakim celu?” Wnioskodawca odpowiedział, że nie występował, nie planuje występować i nie wie kto, kiedy i w jakim celu z takim wnioskiem wystąpi.

Pytanie

Czy planowana przez Wnioskodawcę sprzedaż działki gruntu o numerze ewidencyjnym 1 i udziału we współwłasności działki gruntu o numerze ewidencyjnym 2 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie (z uwzględnieniem uzupełnienia wniosku)

Zdaniem Wnioskodawcy, planowana sprzedaż działki nr 1 i udziału we współwłasności działki nr 2 nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż będzie czynnością mieszczącą się w ramach zarządu majątkiem prywatnym, niemającą cech działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Tym samym dokonując planowanej sprzedaży Wnioskodawca nie będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U.2023.1570 ze zm.), zwana dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei art. 2 pkt 6 ustawy stanowi, że ilekroć w ustawie mówi się o towarach rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości.

Na podstawie art. 98 ustawy dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360) każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Jednocześnie art. 7 ust. 1 ustawy definiuje dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z powyższymi przepisami, sprzedaż udziału we współwłasności nieruchomości jest niewątpliwie odpłatną dostawą towarów mieszczącą się w zakresie ustawy o podatku od towarów i usług. Jednakże, aby dostawa była opodatkowana, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Warunkiem opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży udziału we współwłasności nieruchomości jest zatem spełnienie łącznie dwóch przesłanek: ujęcie sprzedaży udziału we współwłasności w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT oraz dokonanie tej sprzedaży przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Według art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie z art. 15 ust. 2 działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zwrócić uwagę, iż warunkiem koniecznym do opodatkowania podatkiem od towarów i usług danej transakcji nie jest sam fakt bycia podatnikiem, ale występowanie w takiej roli w odniesieniu do konkretnej transakcji wchodzącej w zakres działalności podmiotu. Natomiast ani formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu jej bez każdorazowego ustalenia czy w odniesieniu do tej konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika VAT.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy pozwala na objęcie pojęciem podatnik wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Przyjęcie zatem, że dana osoba sprzedająca udział w działce działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność handlową wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czyli w konsekwencji zorganizowaną, a nie stanowi zwykłego zarządu majątkiem.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Podatnikami nie będą zatem osoby, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. Podatnikiem podatku od towarów i usług nie jest ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W opisanym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca będzie występował jako współwłaściciel nieruchomości w ramach zarządu majątkiem prywatnym, a nie jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Zbywane mienie nie może być przypisane do działalności gospodarczej, ponieważ Wnioskodawca nie będzie działał w charakterze handlowca profesjonalnie zajmującego się nabywaniem i sprzedażą towarów. Działki nigdy wcześniej nie służyły prowadzeniu przez Wnioskodawcę jakiejkolwiek działalności handlowej, usługowej czy wytwórczej, nie były wykorzystywane przez współwłaścicieli w żaden sposób, nawet do działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług. Działki te, w całym okresie posiadania przez Wnioskodawcę, były wykorzystywane w ramach majątku osobistego, nie były przedmiotem najmu, dzierżawy ani nie były oddane w użytkowanie.

Wnioskodawca nie pozyskał nieruchomości celem jej dalszej odsprzedaży. Działka nr 1 została nabyta 34 lata temu (w 1990 r.), a udział w działce nr 2 został nabyty 25 lat temu (w 1999 r.) w drodze darowizny od siostry. Samo nabycie mienia i jego posiadanie nie jest wystarczające do uznania, że konstytuuje ono działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT.

Nabycie nieruchomości nie wiązało się z prawem Wnioskodawcy do odliczenia podatku od towarów i usług, a dodatkowo nabycie udziału w działce 2 miało charakter nieodpłatny.

W ocenie Wnioskodawcy planowana sprzedaż będzie stanowiła zwykłe rozporządzenie majątkiem osobistym, nie będzie podejmowana w celu uzyskania stałego dochodu, ale będzie wynikała z występowania obiektywnych przesłanek, tj. stałego niewykorzystywania działek, z posiadaniem których wiąże się obowiązek ponoszenia kosztów, braku pomysłu i możliwości efektywnego jej zagospodarowania na cele osobiste, zamiaru zaspokojenia potrzeb osobistych swoich i swojej najbliższej rodziny. Wnioskodawca nie zamierza nabywać innych nieruchomości w celu ich dalszej odsprzedaży i nie zamierza uczynić ze sprzedaży nieruchomości stałego źródła utrzymania. Wnioskodawca część uzyskanych środków zamierza darować córkom na ich potrzeby. Współwłaściciele nie podejmują działań marketingowych w celu sprzedaży działek i nie zamierzają korzystać z agencji nieruchomości.

Jak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 maja 2014 r., sygn. akt I FSK 811/13, osoby podejmującej działania, które nie wykraczają poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności, nie można uznać za podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT i przyjąć, że sprzedaż nieruchomości będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Zaprezentowany pogląd NSA wpisuje się w stanowisko zawarte w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej TSUE) z dnia 15 września 2011 r., w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10 Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie. Trybunał stwierdził, że za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje środki podobne do wykorzystywanych przez handlowca, producenta, tj. wykazuje aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność handlową wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich

Z orzeczenia TSUE wyprowadzić można wniosek, że nie będzie podlegała podatkowi VAT sprzedaż, która nie polega na wyzbywaniu się lub wykorzystywaniu własności dóbr materialnych lub niematerialnych dla celów zarobkowych w celu stałego osiągania zysku.

W kontekście orzeczeń TSUE można stwierdzić, że o występowaniu sprzedającego jako podatnika VAT (przedsiębiorcy w rozumieniu polskiej ustawy o podatku od towarów i usług) można mówić tylko w przypadku zaangażowania przez niego środków właściwych dla obrotu profesjonalnego, tj. wykraczających poza gospodarowanie majątkiem prywatnym.

Trybunał orzekł ponadto, że kryterium rozróżnienia między czynnościami wykonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania przepisów dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą, nie są ani liczba transakcji czy długość okresu, w jakim te transakcje następują ani wysokość osiągniętych z nich przychodów. Całość wymienionych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. Trybunał stwierdził, że dużych transakcji sprzedaży można dokonywać również jako czynności osobistych.

A zatem, z orzeczenia TSUE wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.

Ażeby czynność uznać za dokonaną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej należy wykazać, że w momencie jej realizacji podmiot miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, oraz że wykorzystywane przez niego towary czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności. Tym samym w przypadku sprzedaży gruntu (dla uznania takiej czynności za związaną z działalnością gospodarczą) należy ustalić, czy nieruchomość była wykorzystywana w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy grunt został nabyty na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności handlowej i w celu jego odsprzedaży.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nabył działkę nr 1 na cele osobiste 34 lata temu, a udział w działce nr 2 w drodze darowizny 25 lat temu. Nabycie nie zostało zatem dokonane w celach zarobkowych, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, ani też w celu jej odsprzedaży. Szczególnie w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej związanej z działaniami handlowymi, zamiar częstotliwego wykonywania danej czynności, o której mowa w ustawie o VAT, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być ujawniony już w momencie jego nabycia, nie zaś sprzedaży. Nieuzasadnione będzie zatem twierdzenie, że sprzedaż działki nr 1 i udziału w nieruchomości nabytej w drodze darowizny, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ze skutkiem uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku VAT, zobowiązanego do rozliczenia podatku od towarów i usług, z tytułu zbycia kupionego na potrzeby osobiste i otrzymanego w drodze darowizny majątku.

Reasumując, Wnioskodawca dokonując sprzedaży niezabudowanego gruntu (działki nr 1 i udziału w działce nr 2) nie będzie występował w charakterze podatnika w rozumieniu ustawy o VAT, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej, zatem nie będzie zobowiązany do uiszczenia podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tych czynności.

Wnioskodawca, nie nabył nieruchomości z zamiarem dalszej odsprzedaży czy też wykorzystywania w ramach działalności gospodarczej (udział w działce nr 2 nabył w drodze darowizny), a więc nie w celach handlowych, lecz prywatnych.

Wnioskodawca planuje sprzedaż swojego majątku prywatnego, w ramach zarządu majątkiem prywatnym, co oznacza, że podejmie działania w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o VAT nie mają zastosowania.

W celu sprzedaży Wnioskodawca nie dokonał geodezyjnego podziału działki ani jej uzbrojenia w przyłącza gazu i energii elektrycznej, co mogłoby spowodować uatrakcyjnienie działki. Pomiędzy działkami znajduje się stare, kilkudziesięcioletnie przyłącze wodociągowe, które obsługiwało obie działki. Obecnie przyłącze nie posiada zasilania ani opomiarowania. Na działkę nie zostały poniesione przez współwłaścicieli żadne nakłady inwestycyjne, jedynie koszono chwasty i trawę. Wnioskodawca nie zajmuje się profesjonalnym obrotem nieruchomościami i nie angażuje środków w celu zarobkowego kupna i sprzedaży nieruchomości. Wnioskodawca nie podejmuje aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, nie będzie angażować środków podobnych do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i nie podejmuje działań marketingowych w celu sprzedaży działek, a zatem nie będzie można przypisać mu znamion prowadzenia działalności gospodarczej, co mogłoby przesądzić o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji oraz nie prowadzi zorganizowanej działalności gospodarczej w tym zakresie.

Z opisu sprawy nie wynika, aby dokonując sprzedaży Wnioskodawca działał w charakterze handlowca. Nie zamierzał uatrakcyjnić działki poprzez jej uzbrojenie, nie zamierza nabywać kolejnych nieruchomości w celu ich dalszej odsprzedaży, nie tworzy baz kupujących jak to czynią deweloperzy i nie zamierza uczynić ze sprzedaży nieruchomości stałego źródła utrzymania.

Samo wystąpienie z wnioskiem o wydanie decyzji o warunkach zabudowy oraz udzielenie pełnomocnictwa córce do wykonywania czynności związanych z uzyskaniem decyzji pozostaje bez wpływu na uznanie, że Wnioskodawca w odniesieniu do planowanej sprzedaży działa w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Bez znaczenia jest fakt, że córka jako … prowadzi działalność gospodarczą (PKD …), gdyż po pierwsze, zajmuje się ona …, a nie obrotem nieruchomościami i pośrednictwem w takim obrocie. Po drugie, występowała w postępowaniu jako córka pomagająca swojemu ojcu, a nie jako profesjonalista. Po trzecie, jest współwłaścicielem działki nr 2, której dotyczyła decyzja (działka ta nie ma i nie miała żadnego związku z prowadzoną przez córkę działalnością gospodarczą). Jako przedsiębiorca córka nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

Poza opisanymi powyżej czynnościami Wnioskodawca nie dokonał żadnych innych czynności, które świadczyłyby za uznaniem go za podatnika podatku od towarów i usług. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów administracyjnych pojedyncze czynności charakterystyczne dla obrotu gospodarczego nie mogą być postawą do obciążenia sprzedaży podatkiem VAT (wyrok WSA w Gliwicach z dnia 24 marca 2022 r. sygn. SA/Gl 1465/21).

Mając na uwadze powyższe oraz treść powołanych przepisów prawa stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie nie wystąpią okoliczności, które łącznie wskazywałyby, że planowana sprzedaż będzie uznana za działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ww. ustawy, a zatem planowana transakcja, jako mieszcząca się w ramach zarządu majątkiem prywatnym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zachowanie Wnioskodawcy mieści się w zarządzaniu własnymi aktywami majątkowymi, poczynione czynności nie wykraczają poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności, a dokonując sprzedaży Wnioskodawca skorzysta z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Okoliczności faktyczne opisanej sprawy wskazują jednoznacznie, że Wnioskodawca w stosunku do konkretnej czynności sprzedaży nie podejmował czynności charakterystycznych dla obrotu gospodarczego i z tego względu nie ma podstaw do obciążenia sprzedaży podatkiem VAT.

W piśmie z 30 kwietnia 2024 r. Wnioskodawca wskazał, że dokonując sprzedaży niezabudowanego gruntu (działki nr 1 i udziału w działce nr 2) nie będzie występował w charakterze podatnika w rozumieniu ustawy o VAT, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej, zatem nie będzie zobowiązany do uiszczenia podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tych czynności.

Wnioskodawca nabył nieruchomości na własne osobiste potrzeby i przyszła sprzedaż mieści się w ramach zarządu majątkiem prywatnym, do czego unormowania ustawy o VAT nie mają zastosowania.

Na nieruchomość nie zostały poniesione przez współwłaścicieli żadne nakłady inwestycyjne, jedynie koszono chwasty i trawę.

W celu sprzedaży Wnioskodawca nie dokonał geodezyjnego podziału działki ani jej uzbrojenia w przyłącza gazu i energii elektrycznej.

Obecnie, dla wyżej wymienionych działek nie istnieje plan zagospodarowania przestrzennego ani przystąpienie do niego. Wnioskodawca nie występował z wnioskiem o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla ww. działek i nie zamierza tego robić. Wnioskodawca nie wie kto, kiedy i w jakim celu z takim wnioskiem wystąpi.

Wnioskodawca nie zamierza podpisywać z przyszłym nabywcą przedwstępnej umowy sprzedaży.

Zdaniem Wnioskodawcy, w niniejszej sprawie nie wystąpią okoliczności, które łącznie wskazywałyby, że planowana sprzedaż będzie uznana za działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ww. ustawy, a zatem planowana transakcja, jako mieszcząca się w ramach zarządu majątkiem prywatnym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Natomiast w myśl art. 2 pkt 22 ustawy:

Zatem w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości gruntowych (działek) traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Na mocy art. 195 ustawy Kodeks cywilny:

Jak stanowi art. 196 § 1 ww. ustawy Kodeks cywilny:

Na podstawie art. 196 § 2 ww. ustawy Kodeks cywilny:

W świetle art. 46 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Art. 198 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że:

Współwłaściciel ma względem swojego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Na mocy art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

Na podstawie art. 35 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Według art. 36 § 1 oraz § 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE:

Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b) powołanej Dyrektywy 2006/112/WE wskazano:

W myśl art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE:

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE:

Z przytoczonych regulacji prawa wspólnotowego wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Uznanie, iż dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy. Jednakże jak wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.

Z okoliczności przedstawionych w opisie sprawy wynika, że wraz z żoną jest Pan właścicielem niezabudowanej działki nr 1 oraz współwłaścicielem w udziale wynoszącym 2/3 części niezabudowanej działki nr 2. Działkę nr 1 nabył Pan … 1990 r. będąc w związku małżeńskim do majątku objętego wspólnością ustawową. Udział w działce nr 2 nabył Pan … 1999 r. w drodze darowizny od Pana siostry do majątku objętego wspólnością ustawową. Pozostały udział w działce wynoszący 1/3 części w tym samym czasie w drodze darowizny nabyła Pana małoletnia wtedy córka.

Obydwie działki położone są na obszarze, dla którego nie ma obecnie obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego, są to tereny oznaczone symbolem BP - tereny przeznaczone pod zabudowę (niezabudowane). Obecnie dla wyżej wymienionych działek nie istnieje plan zagospodarowania przestrzennego. Nie występował Pan i nie planuje występować z wnioskiem o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego.

Działki nr 2 i 1 nigdy wcześniej nie były wykorzystywane przez Pana w żaden sposób, nawet do działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług. Działki nie były przedmiotem najmu, dzierżawy i nie służyły prowadzeniu jakiejkolwiek działalności handlowej, usługowej czy wytwórczej. Nie wystawiał Pan działek nr 2 i 1 na sprzedaż i nie czynił żadnych starań celem znalezienia kupującego.

… 2024 r. otrzymał Pan decyzję o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie dwóch budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie bliźniaczej wraz z niezbędnymi urządzeniami budowlanymi przewidzianej do realizacji na terenie oznaczonym jako działki o nr ewidencyjnych 2 i 1. W toku postępowania o wydanie decyzji o warunkach zabudowy udzielił Pan swojej córce (współwłaścicielce działki nr 2) pełnomocnictwa do dokonywania w Pana imieniu wszystkich czynności związanych z uzyskaniem decyzji o warunkach zabudowy. Pana córka nie zajmuje się zawodowo obrotem nieruchomościami.

Obecnie wraz z pozostałymi współwłaścicielami zamierza Pan sprzedać działkę nr 1 oraz udział wynoszący 2/3 w działce nr 2 będące we współwłasności majątkowej małżeńskiej. Nie ma Pan jeszcze nabywcy ww. działek i nie planuje Pan zawierać przedwstępnej umowy z przyszłym nabywcą. Nie podejmuje Pan działań marketingowych w celu sprzedaży działek i nie zamierza korzystać z agencji nieruchomości.

W celu sprzedaży nie dokonał Pan geodezyjnego podziału działek ani ich uzbrojenia w przyłącza gazu i energii elektrycznej, co mogłoby spowodować uatrakcyjnienie działek. Na działki nie zostały poniesione przez współwłaścicieli żadne nakłady inwestycyjne, jedynie koszono chwasty i trawę. W ciągu ostatnich 8 lat nie zbywał Pan żadnych innych nieruchomości. Nie zajmuje się Pan profesjonalnym obrotem nieruchomościami i nie angażuje środków w celu zarobkowego kupna i sprzedaży nieruchomości. Oprócz działek wymienionych we wniosku nie posiada Pan nieruchomości, które w przyszłości zamierza sprzedać.

Jest Pan w wieku emerytalnym i uzyskane ze sprzedaży środki pieniężne zamierza przeznaczyć na zaspokojenie potrzeb osobistych swoich i swojej najbliższej rodziny. Decyzja o sprzedaży wynika z faktu stałego niewykorzystywania nieruchomości, z posiadaniem której wiąże się obowiązek ponoszenia kosztów oraz ze względu na stan zdrowia, wiek i brak możliwości efektywnego jej zagospodarowania na własne potrzeby. Nie zamierza Pan nabywać innych nieruchomości w celu ich dalszej odsprzedaży i nie zamierza uczynić ze sprzedaży nieruchomości stałego źródła utrzymania. Część uzyskanych środków zamierza Pan darować córkom na ich potrzeby. Ponadto wskazał Pan, że nie ma jeszcze nabywcy ww. działek. Nie planuje Pan zawierać z przyszłym nabywcą przedwstępnej umowy sprzedaży.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że z całokształtu okoliczności sprawy nie wynika taka Pana aktywność, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Zatem należy uznać, że planowana przez Pana sprzedaż działki nr 1 oraz udziału w działce nr 2 będących we współwłasności majątkowej małżeńskiej, nie będzie stanowić działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Brak jest bowiem przesłanek świadczących o takiej Pana aktywności w przedmiocie zbycia działki nr 1 oraz udziału w działce nr 2, która jest porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Nie będzie występować bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że dostawa ww. działek będzie wypełniać przesłanki działalności gospodarczej. Jak wynika z całokształtu okoliczności sprawy, nie podejmował Pan aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców.

Konsekwentnie, w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że w związku z planowaną przez Pana sprzedażą działki nr 1 oraz udziału w działce nr 2 będących we współwłasności majątkowej małżeńskiej, będzie Pan występować w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Działania podejmowane przez Pana należą zatem do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. W związku z tym, będzie korzystać Pan z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

Zatem dokonując sprzedaży działki nr 1 oraz udziału w działce nr 2 będących we współwłasności majątkowej małżeńskiej, nie będzie działał Pan w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Tym samym ww. sprzedaż nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W związku z powyższym uznałem Pana stanowisko za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W przedmiotowej sprawie powyższa interpretacja indywidualna dotyczy tylko Pana i nie wywołuje skutków podatkowych dla pozostałych współwłaścicieli.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Pan ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

·Zgodnie z art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).