Sprzedaży niezabudowanych działek bez uwzględnienia zwolnienia. - Interpretacja - 0114-KDIP1-1.4012.140.2024.2.MŻ

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 29 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.140.2024.2.MŻ

Temat interpretacji

Sprzedaży niezabudowanych działek bez uwzględnienia zwolnienia.

Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 lutego 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, że sprzedaż niezabudowanych działek nr 1 i 2 jest opodatkowana podatkiem VAT bez uwzględnienia zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy oraz sposobu udokumentowania tej transakcji.

Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 19 kwietnia 2024 r. (wpływ 25 kwietnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Przedmiotem wniosku są działki, które Wnioskodawca sprzedał spółce akcyjnej. W chwili sprzedaży działki te były niezabudowane, oznaczone nr 1 i 2, położone w miejscowości (…), woj. (…), o łącznej pow. 894,00 m².

Działki, które były przedmiotem transakcji powstały w wyniku podziału działek ewidencyjnych o nr. 3 o obszarze 237,00 m² i 4 o obszarze 1.083,00 m².

Dla ww. działek Sąd Rejonowy w (…) w chwili sprzedaży prowadził księgę wieczystą numer (…) (obecnie została dla nich założona nowa KW nr (…).

Do chwili transakcji sprzedaży Wnioskodawca był wyłącznym właścicielem ww. Nieruchomości na podstawie umowy darowizny zawartej 23 kwietnia 2012 r.

W dacie nabycia prawa własności do Nieruchomości Wnioskodawca pozostawał w związku małżeńskim, małżonków z mocy prawa obowiązuje ustawowa wspólność majątkowa małżeńska; do dnia sprzedaży nie zawierał z żoną umów przenoszących prawo własności do Nieruchomości do majątku wspólnego, z uwagi na sposób nabycia prawo to stanowiło zatem składnik jego majątku osobistego.

Przed zawarciem umowy sprzedaży ze spółką akcyjną, dla Nieruchomości została wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego lub innego wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną, tj. decyzja o warunkach zabudowy wydana 12 lutego 2019 r. przez Wójta Gminy (…) dla inwestycji polegającej na budowie 8 (ośmiu) budynków mieszkalnych jednorodzinnych, wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną na działkach o numerach ewidencyjnych 5, 6, 7 i 8, przy czym Nieruchomość powstała w wyniku podziału działek ewidencyjnych o numerach 6 i 8.

Zgodnie z wypisem z rejestru gruntów, do chwili transakcji sprzedaży działek 1 i 2 na rzecz spółki akcyjnej - użytki w obrębie działek oznaczone były jako grunty orne (RIVa, RIVb). Nieruchomość będąca przedmiotem umowy posiada dostęp do drogi publicznej.

Sprzedający odpłatnie - na okres 3 miesięcy - wydzierżawił przedmiotową Nieruchomość Kupującej. Działki poza umową dzierżawy z Kupującą, nie były wcześniej przedmiotem innej umowy najmu.

Przy nabyciu nieruchomości na podstawie umowy darowizny zawartej 23 kwietnia 2012 r. przez Wnioskodawcę nie wystawiono faktury VAT. Nabycie nieruchomości gruntowych, będących przedmiotem wniosku (przez Wnioskodawcę) nie nastąpiło w ramach czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

W związku z tym, Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu nieruchomości.

Działki przed sprzedażą na rzecz spółki akcyjnej, nie były wykorzystywane na prowadzenie działalności gospodarczej oraz nie stanowiły przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części. Działki wykorzystywane były rolniczo na własne potrzeby bez sprzedaży płodów rolnych. Wnioskodawca nie jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług i nie prowadzi działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie jest rolnikiem ryczałtowym. Wnioskodawca nie posiada innych nieruchomości, które zamierza sprzedać.

Wnioskodawca nie dokonywał w przeszłości sprzedaży innych (oprócz wskazanej we wniosku) nieruchomości (zabudowanych lub niezabudowanych) z majątku prywatnego.

Działki nie były wykorzystywane wyłącznie do działalności zwolnionej z VAT.

Nabywcą jest spółka akcyjną będącą czynnym podatnikiem VAT. Spółka zakupiła nieruchomość w celu wybudowania na nich obiektu handlowo-usługowego o powierzchni zabudowy ok. 526,90 m², 16 lipca 2021 r. Wnioskodawca podpisał przedwstępną warunkową umowę sprzedaży w postaci aktu notarialnego, która uzależniała zawarcie docelowej umowy sprzedaży od łącznego spełnienia warunków określonych w tym akcie, tj.:

  • uzyskania przez Kupującą prawomocnej, ostatecznej i wykonalnej decyzji o warunkach zabudowy, z której będzie wynikać możliwość zabudowania nabywanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości oraz nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 1.435,00 m² (jeden tysiąc czterysta trzydzieści pięć metrów kwadratowych) - zwanej dalej również „Nieruchomością sąsiednią”, która powstanie w wyniku podziału nieruchomości gruntowej położonej w województwie (…), powiecie (…), gminie (…), miejscowości (…), stanowiącej działki ewidencyjne o numerach 9 (…) o obszarze 1.358,00 m² (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt osiem metrów kwadratowych) i 10 (…) o obszarze 240,00 m² (dwieście czterdzieści metrów kwadratowych), objętej księgą wieczystą numer (…), obiektami zgodnie z planami inwestycyjnymi Kupującej, w tym jednokondygnacyjnym obiektem handlowo-usługowym o powierzchni zabudowy nie mniejszej niż 650,00 m² (sześćset pięćdziesiąt metrów kwadratowych) wraz z miejscami parkingowymi w liczbie minimum 20 (dwadzieścia) miejsc postojowych;
  • uzyskania przez Kupującą prawomocnej, ostatecznej i wykonalnej decyzji o pozwoleniu na budowę, z której będzie wynikać możliwość zabudowania nabywanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości oraz Nieruchomości sąsiedniej, obiektami zgodnie z planami inwestycyjnymi Kupującej, w tym 1 - kondygnacyjnym obiektem handlowo-usługowym o powierzchni użytkowej 526,90 m² (pięćset dwadzieścia sześć i dziewięćdziesiąt setnych metra kwadratowego), w tym salą sprzedaży o powierzchni 400,00 m² czterysta metrów kwadratowych) wraz z miejscami parkingowymi w liczbie minimum 20 (dwadzieścia) miejsc postojowych;
  • uzyskania przez Kupującą prawomocnej, ostatecznej i wykonalnej decyzji wydanej przez właściwy organ lub zarządcę drogi zezwalającej na lokalizację zjazdu na nieruchomość gruntową stanowiącą działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości, lub pozwolenia na budowę przedmiotowego zjazdu według koncepcji Kupującej na zasadzie prawo- i lewoskrętu dla pojazdów o masie powyżej 25,00 t (dwadzieścia pięć ton), bez konieczności przebudowy układu drogowego, wraz z niezbędnymi dokumentami umożliwiającymi obsługę komunikacji, a także uzyskania zapewnienia zarządcy drogi o niewprowadzeniu ograniczeń tonażowych utrudniających obsługę komunikacyjną nieruchomości;
  • niestwierdzenia przez Kupującą ponadnormatywnego zanieczyszczenia nabywanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości skutkującego koniecznością rekultywacji;
  • potwierdzenia przez Kupującą badaniami geotechnicznymi możliwości posadowienia na nabywanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości, budynków przy zastosowaniu tradycyjnych technologii budowlanych;
  • dokonania podziału geodezyjnego Nieruchomości - zgodnie z koncepcją Kupującej - oraz uzyskania i przedłożenia mapy z projektem podziału tych nieruchomości gruntowych - zaewidencjonowanych przez właściwy organ/urząd - opatrzonej klauzulą, iż stanowi podstawę do wpisu w księdze wieczystej;
  • wydania przez właściwy organ/urząd prawomocnej i ostatecznej decyzji zatwierdzającej podział Nieruchomości i Nieruchomości sąsiedniej z klauzulą ostateczności, jeżeli taka decyzja będzie wymagana na podstawie przepisów prawa;
  • wydania przez właściwy organ/urząd wypisu z rejestru gruntów wraz z wyrysem z mapy ewidencyjnej obejmujących działki ewidencyjne powstałe w wyniku podziału Nieruchomości - opatrzone klauzulami, iż stanowią podstawę do wypisu w księdze wieczystej;
  • złożenia wniosku do właściwego sądu o założenie nowej księgi wieczystej dla nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości, bez jakichkolwiek obciążeń - za wyjątkiem roszczenia ujawnionego na rzecz Kupującej - lub uzyskania zgody uprawnionych na bezciężarowe odłączenie tej nieruchomości gruntowej - kosztem i staraniem Sprzedającego - w terminie 3 (trzech) miesięcy licząc od dnia wydania prawomocnej, ostatecznej i wykonalnej decyzji zatwierdzającej podział Nieruchomości - pod warunkiem że podział ten zostanie dokonany;
  • założenia kosztem i staraniem Sprzedającego księgi wieczystej - bez jakichkolwiek obciążeń - za wyjątkiem roszczenia ujawnionego na rzecz Kupującej - lub uzyskania zgody uprawnionych na bezciężarowe odłączenie nieruchomości gruntowej - dla nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości - pod warunkiem, że podział ten zostanie dokonany - w terminie do dnia zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży;
  • uzyskania przez Kupującą warunków technicznych przyłączy - kanalizacji sanitarnej, wodnej, kanalizacji deszczowej oraz przyłącza energetycznego zgodnie z koncepcją Kupującej, pozwalających na realizację planowanej inwestycji w okresie 6 (sześciu) miesięcy od dnia zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży;
  • uzyskania przez Kupującą warunków technicznych usunięcia kolizji infrastruktury technicznej z planowanym obiektem handlowo-usługowym;
  • łącznego nabycia przez Kupującą nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości oraz Nieruchomości sąsiedniej;
  • przedłożenia przez Sprzedającego zaświadczenia wydanego w trybie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. 1983. Nr 45. poz. 207 ze zm.) przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego dotyczącego nabycia prawa własności do Nieruchomości na podstawie umowy darowizny szczegółowo opisanej w § 2 ust. 1 pkt 4) powyżej - w terminie do dnia zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży.

Ponadto, Wnioskodawca w ramach zawartej umowy przedwstępnej udzielił Kupującej pełnomocnictwa, z prawem do udzielania dalszych pełnomocnictw, do występowania przed wszelkimi organami administracji publicznej oraz do podejmowania wszelkich działań faktycznych i prawnych, niezbędnych dla uzyskania decyzji i pozwoleń, w szczególności składania wniosków oraz odbioru wymaganych decyzji i postanowień, dokonania wszelkich czynności związanych z uzyskaniem na terenie nieruchomości warunków technicznych dotyczących przyłączenia do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, kanalizacji deszczowej oraz sieci elektroenergetycznej, w szczególności do złożenia o wydanie przedmiotowych warunków oraz ich odbioru, uzyskaniem decyzji na lokalizację zjazdu publicznego, w szczególności do złożenia wniosków w celu jej uzyskania oraz odbioru.

W ramach zawartej umowy przedwstępnej Wnioskodawca wyraził zgodę na dysponowanie przez Kupującą nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu art. 33 ust. 2 pkt 2 w związku art. 3 ust. 11 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, w zakresie wystąpienia z wnioskiem o pozwolenie na budowę, uzyskanie zgód, opinii itp. oraz udostępnia kupującemu nieruchomość będącą przedmiotem niniejszej umowy celem przeprowadzenia badań gruntu oraz wyraził zgodę na usytuowanie przez Kupującą, kosztem i staraniem Spółki, na działkach tymczasowego przyłącza energetycznego, zgodnie z warunkami technicznymi przyłączenia do sieci oraz treścią umowy przyłączeniowej zawartej z operatorem. Sprzedający (Wnioskodawca) zobowiązał się nie podejmować jakichkolwiek czynności oraz powstrzymywać się od dokonywania jakichkolwiek działań zarówno faktycznych, jak i prawnych uniemożliwiających lub utrudniających realizację przez Spółkę na nabywanej nieruchomości planowanej inwestycji budowlanej, w szczególności powodujących opóźnienie procesu inwestycyjnego.

Wnioskodawca podkreśla, że wykonywane przez Kupującą (jako pełnomocnika Sprzedającego) czynności na przedmiotowych działkach były wykonywane w części na rzecz i w imieniu Sprzedającego.

Przed zawarciem umowy sprzedaży Kupująca uzyskała m.in. decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla obiektu handlowo-usługowego oraz pozwolenie na budowę dla tego obiektu.

Wnioskodawca przed dokonaniem sprzedaży nie dokonywał innych czynności w celu przygotowania przedmiotowej działki do sprzedaży (np.: uzbrojenie terenu, ogrodzenie, inne działania zmierzające do zwiększenia wartości bądź atrakcyjności działki, zamieszczenie ogłoszeń o sprzedaży w środkach masowego przekazu, tj. w sieci internetowej, prasie, radiu lub telewizji, inne działania marketingowe itp.) albowiem po zawarciu przedmiotowej umowy czynności te nie są konieczne dla znalezienia potencjalnego nabywcy.

30 marca 2023 r. Wnioskodawca sprzedał Spółce akcyjnej działki nr 1 i 2, na podstawie aktu notarialnego. Od transakcji opłacono podatek od czynności cywilnoprawnych.

Uzupełnienie stanu faktycznego

W odpowiedzi na wezwanie wskazał Pan, że wszystkie przedstawione we wniosku informacje odnoszą się do obydwu sprzedanych działek (tj. zarówno do działki nr 1, jak i nr 2).

Pytania

1.Czy sprzedaż nieruchomości powinna nastąpić w trybie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, bez uwzględnienia zwolnienia na podstawie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, tj. z naliczeniem należnego podatku VAT?

2.Czy (w przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 1) Wnioskodawca winien udokumentować fakturą VAT obrót uzyskany z tytułu sprzedaży Nieruchomości stanowiący podstawę naliczenia podatku od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem transakcja nie powinna być obciążona podatkiem od towarów i usług z uwagi na fakt, że Sprzedający jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Nie należy w takim przypadku wystawić faktury VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…), w tym również:

1.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z przedstawionymi wyżej przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych.

„Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

W orzeczeniu z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10), Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Z ww. orzeczenia wynika również, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Przyjęcie, że dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.

Z opisu sprawy wynika, że:

  • nie jest Pan czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług;
  • jest Pan właścicielem Nieruchomości stanowiącej działki gruntu o nr 1 i 2, które powstały w wyniku podziału działek nr 3 i 4,
  • prawo własności Nieruchomości (działek nr 3 i 4) nabył Pan na podstawie Umowy darowizny z 23 kwietnia 2012 r.,
  • przed zawarciem umowy sprzedaży ze spółką akcyjną dla Nieruchomości została wydana decyzja o warunkach zabudowy i zasgospodarowania terenu dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego lub innego wraz z niezbędną infrastrukturą,
  • zgdodnie z wpisem z rejestru gruntów do chwili transakcji sprzedaży działek nr 1 i 2 działki oznaczone były jako grunty orne - RIVa, RIVab,
  • nie jest Pan rolnikiem ryczałtowym i od daty nabycia Nieruchomość nie była wykorzystywna na cele działalności zwolnionej,
  • Nieruchomość wykorzystywana była rolniczo na własne potrzeby bez sprzedaży płodów rolnych,
  • w przyszłości nie dokonywał Pan sprzedaży innych działek (oprócz tych wskazanych we wniosku), i nie posiada Pan innych nieruchomości, które zamierza Pan sprzedać,
  • wydzielone działki nr 1 i 2, które były przedmiotem sprzedaży były niezabudowane,
  • oddał Pan w dzierżawę kupującej spółce Nieruchomość na okres 3 miesięcy,
  • przed zawarciem umowy sprzedaży kupująca spółka uzyskała decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla obiektu handlowo-usługowego oraz pozwolenie na budowę,
  • w celu sprzedaży wydzielonych działek nr 1 i 2 zawarł Pan ze spółką kupującą 16 lipca 2021 r. umowę przedwstępną, w której Kupująca zobowiązała się do załatwienia wszystkich formalności związanych z inwestycją na tych działkach, tj. do:

1.uzyskania prawomocnej, ostatecznej i wykonalnej decyzji o warunkach zabudowy, z której będzie wynikać możliwość zabudowania nabywanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości oraz nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 1.435,00 m² (jeden tysiąc czterysta trzydzieści pięć metrów kwadratowych) - zwanej dalej również „Nieruchomością sąsiednią”, która powstanie w wyniku podziału nieruchomości gruntowej położonej w województwie (…), powiecie (…), gminie (…), miejscowości (…), stanowiącej działki ewidencyjne o numerach 9 (jeden tysiąc sto dwadzieścia siedem łamane przez siedem) o obszarze 1.358,00 m² (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt osiem metrów kwadratowych) i 10 (…) o obszarze 240,00 m² (dwieście czterdzieści metrów kwadratowych), objętej księgą wieczystą numer (…), obiektami zgodnie z planami inwestycyjnymi Kupującej, w tym jednokondygnacyjnym obiektem handlowo-usługowym o powierzchni zabudowy nie mniejszej niż 650,00 m² (sześćset pięćdziesiąt metrów kwadratowych) wraz z miejscami parkingowymi w liczbie minimum 20 (dwadzieścia) miejsc postojowych;

2.uzyskania przez Kupującą prawomocnej, ostatecznej i wykonalnej decyzji o pozwoleniu na budowę, z której będzie wynikać możliwość zabudowania nabywanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości oraz Nieruchomości sąsiedniej, obiektami zgodnie z planami inwestycyjnymi Kupującej, w tym jednokondygnacyjnym obiektem handlowo-usługowym o powierzchni użytkowej 526,90 m² (pięćset dwadzieścia sześć i dziewięćdziesiąt setnych metra kwadratowego), w tym salą sprzedaży o powierzchni 400.00 m² (czterysta metrów kwadratowych) wraz z miejscami parkingowymi w liczbie minimum 20 (dwadzieścia) miejsc postojowych;

3.uzyskania przez Kupującą prawomocnej, ostatecznej i wykonalnej decyzji wydanej przez właściwy organ lub zarządcę drogi zezwalającej na lokalizację zjazdu na nieruchomość gruntową stanowiącą działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości, lub pozwolenia na budowę przedmiotowego zjazdu według koncepcji Kupującej na zasadzie prawo- i lewoskrętu dla pojazdów o masie powyżej 25,00 t (dwadzieścia pięć ton), bez konieczności przebudowy układu drogowego, wraz z niezbędnymi dokumentami umożliwiającymi obsługę komunikacji, a także uzyskania zapewnienia zarządcy drogi o niewprowadzeniu ograniczeń tonażowych utrudniających obsługę komunikacyjną nieruchomości;

4.niestwierdzenia przez Kupującą ponadnormatywnego zanieczyszczenia nabywanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości skutkującego koniecznością rekultywacji;

5.potwierdzenia przez Kupującą badaniami geotechnicznymi możliwości posadowienia na nabywanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości, budynków przy zastosowaniu tradycyjnych technologii budowlanych;

6.dokonania podziału geodezyjnego Nieruchomości - zgodnie z koncepcją Kupującej - oraz uzyskania i przedłożenia mapy z projektem podziału tych nieruchomości gruntowych - zaewidencjonowanych przez właściwy organ/urząd - opatrzonej klauzulą, iż stanowi podstawę do wpisu w księdze wieczystej;

7.wydania przez właściwy organ/urząd prawomocnej i ostatecznej decyzji zatwierdzającej podział Nieruchomości i Nieruchomości sąsiedniej z klauzulą ostateczności, jeżeli taka decyzja będzie wymagana na podstawie przepisów prawa;

8.wydania przez właściwy organ/urząd wypisu z rejestru gruntów wraz z wyrysem z mapy ewidencyjnej obejmujących działki ewidencyjne powstałe w wyniku podziału Nieruchomości - opatrzone klauzulami, iż stanowią podstawę do wypisu w księdze wieczystej;

9.złożenia wniosku do właściwego sądu o założenie nowej księgi wieczystej dla nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości, bez jakichkolwiek obciążeń - za wyjątkiem roszczenia ujawnionego na rzecz Kupującej - lub uzyskania zgody uprawnionych na bezciężarowe odłączenie tej nieruchomości gruntowej - kosztem i staraniem Sprzedającego - w terminie 3 (trzech) miesięcy licząc od dnia wydania prawomocnej, ostatecznej i wykonalnej decyzji zatwierdzającej podział Nieruchomości - pod warunkiem że podział ten zostanie dokonany;

10.założeniakosztem i staraniem Sprzedającego księgi wieczystej - bez jakichkolwiek obciążeń - za wyjątkiem roszczenia ujawnionego na rzecz Kupującej - lub uzyskania zgody uprawnionych na bezciężarowe odłączenie nieruchomości gruntowej - dla nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości - pod warunkiem, że podział ten zostanie dokonany - w terminie do dnia zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży;

11.uzyskania przez Kupującą warunków technicznych przyłączy - kanalizacji sanitarnej, wodnej, kanalizacji deszczowej oraz przyłącza energetycznego zgodnie z koncepcją Kupującej, pozwalających na realizację planowanej inwestycji w okresie 6 (sześciu) miesięcy od dnia zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży;* uzyskania przez Kupującą warunków technicznych usunięcia kolizji infrastruktury technicznej z planowanym obiektem handlowo-usługowym;

12.łącznego nabycia przez Kupującą nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę ewidencyjną o projektowanym obszarze około 901,00 m² (dziewięćset jeden metrów kwadratowych), która powstanie w wyniku podziału Nieruchomości oraz Nieruchomości sąsiedniej;

13.przedłożenia przez Sprzedającego zaświadczenia wydanego w trybie art. 19 ust. 6 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. 1983 r. Nr 45. poz. 207 ze zm.) przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego dotyczącego nabycia prawa własności do Nieruchomości na podstawie umowy darowizny szczegółowo opisanej w § 2 ust. 1 pkt 4) powyżej - w terminie do dnia zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży.

W ramach umowy przedwstępnej udzielił Pan Kupującej pełnomocnictwa z prawem do udzielania dalszych pełnomocnictw, do występowania przed wszelkimi organami administracji publicznej oraz do podejmowania wszelkich działań faktycznych i prawnych, niezbędnych dla uzyskania decyzji i pozwoleń, w szczególności składania wniosków oraz odbioru wymaganych decyzji i postanowień, dokonania wszelkich czynności związanych z uzyskaniem na terenie nieruchomości warunków technicznych dotyczących przyłączenia do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, kanalizacji deszczowej oraz sieci elektroenergetycznej, w szczególności do złożenia o wydanie przedmiotowych warunków oraz ich odbioru, uzyskaniem decyzji na lokalizację zjazdu publicznego, w szczególności do złożenia wniosków w celu jej uzyskania oraz odbioru.

Wyraził Pan zgodę na dysponowanie przez Kupującą przedmiotową nieruchomością na cele budowlane w zakresie wystąpienia z wnioskiem o pozwolenie na budowę, uzyskanie zgód, opinii itp. oraz udostępnił Pan Kupującej przedmiotową nieruchomość celem przeprowadzenia badań gruntu.

Ponadto wyraził Pan zgodę na usytuowanie przez kupującą własnym kosztem i staraniem na przedmiotowej działce tymczasowego przyłącza energetycznego zgodnie z warunkami technicznymi przyłączenia do sieci oraz treścią umowy przyłączeniowej zawartej z operatorem.

Pana wątpliwości dotyczą tego, czy sprzedaż nieruchomości - działek nr 1 i nr 2 stanowi czynność opodatkowaną podatkiem VAT, nieobjęte zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Dla ustalenia, czy sprzedaż towaru (działek) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w pierwszej kolejności należy ustalić, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości występuje z tytułu tej transakcji w charakterze podatnika podatku VAT prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zgodnie z art. 693 § 1 ustawy Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Umowa dzierżawy jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną. Odpowiednikiem świadczenia wynajmującego/wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy/dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Zatem na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług umowa dzierżawy wypełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż w wyniku zawartej umowy powstaje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym.

Kwestie dotyczące stosunków cywilnoprawnych między podmiotami, w tym kwestie dotyczące przeniesienia własności nieruchomości, reguluje art. 535 ustawy Kodeks cywilny, zgodnie z którym: 

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Moment przeniesienia własności nieruchomości został określony w art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej, albo że strony inaczej postanowiły.

Z kolei umowa przedwstępna została uregulowana w art. 389-396 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 389 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. Jeżeli termin, w ciągu którego ma być zawarta umowa przyrzeczona, nie został oznaczony, powinna ona być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeżeli obie strony są uprawnione do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej i każda z nich wyznaczyła inny termin, strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie.

Jeżeli w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie został wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, nie można żądać jej zawarcia.

Umowa przedwstępna jest więc jedynie zobowiązaniem do przeniesienia własności, lecz własności nie przenosi. Kupujący nie otrzymuje na mocy tej umowy żadnych uprawnień właścicielskich. Właścicielem zostaje dopiero dzięki zawarciu umowy przyrzeczonej.

Tym samym, zgodnie z powyższymi normami prawa cywilnego - umowa przedwstępna, będąca przyrzeczeniem zawarcia właściwej umowy sprzedaży, nawet jeśli sporządzona została w formie aktu notarialnego, nie powoduje przeniesienia prawa własności nieruchomości.

Należy zwrócić również uwagę na kwestię udzielonego przez Pana kupującej spółce pełnomocnictwa.

Zgodnie z art. 95 § 1 Kodeksu cywilnego:

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela. Czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego, o czym stanowi § 2 powyższego artykułu.

W myśl art. 96 Kodeksu cywilnego:

Umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo).

Stosownie do art. 98 Kodeksu cywilnego:

Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.

Na mocy art. 99 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie. W myśl § 2 powołanego artykułu, pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie.

Na podstawie art. 108 kodeksu Cywilnego:

Pełnomocnik nie może być drugą stroną czynności prawnej, której dokonuje w imieniu mocodawcy, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa albo że ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy pełnomocnik reprezentuje obie strony.

Z regulacji art. 109 Kodeksu cywilnego wynika, że:

Przepisy działu niniejszego stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy oświadczenie woli ma być złożone przedstawicielowi.

Jak wynika z przepisów art. 95 do art. 109 Kodeksu cywilnego, pełnomocnictwo - to jednostronne oświadczenie osoby (mocodawcy), na mocy którego inna osoba (pełnomocnik) staje się upoważniona do działania w imieniu mocodawcy.

Zatem każda czynność wykonana przez pełnomocnika w imieniu mocodawcy i w zakresie udzielonego pełnomocnictwa wywoła skutki bezpośrednio w sferze prawnej mocodawcy.

Tezę taką potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 6 lipca 2017 r. sygn. akt I FSK 2033/15, wyrażony na gruncie podobnego aczkolwiek nie identycznego stanu faktycznego, w którym stwierdził: „Fakt, że zasadnicza aktywność w zakresie planowanego procesu inwestycyjnego spoczywać będzie na spółce jest bez znaczenia dla uznania go za podatnika, skoro spółka - jako jego pełnomocnik - jest jedynie jego reprezentantem w tych czynnościach, działając w jego imieniu i na jego rzecz, czyli w jego interesie majątkowym. Podejmowanie aktywności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u. za pośrednictwem pełnomocnika nie zwalnia mocodawcy, w którego imieniu i na rzecz działa pełnomocnik, od przymiotu bycia podatnikiem VAT w rozumieniu tych przepisów.”

Analiza przedstawionego opisu sprawy, obowiązujących przepisów oraz tez wynikających z powołanego orzecznictwa prowadzi do wniosku, że z tytułu sprzedaży działek nr 1 i 2 wystąpił Pan w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Działki, które Pan sprzedał na rzecz spółki akcyjnej były przedmiotem umowy dzierżawy, która na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług wypełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej.

Na podstawie udzielonego przez Pana pełnomocnictwa, spółka kupująca podjęła szereg szczegółowo opisanych we wniosku działań, w efekcie których nastąpiło uatrakcyjnienie wydzielonych działek, co de facto skutkuje wzrostem ich wartości. Nie ulega wątpliwości, że szeroko zakrojony zakres przygotowania działek do sprzedaży nie jest typowy do działań podejmowanych przez osoby fizyczne w zakresie zarządzania majątkiem osobistym - prywatnym. W efekcie wykonywanych czynności dostawie podlegała nieruchomość o zupełnie innym charakterze, niż w chwili zawarcia umowy przedwstępnej. Nie zmienia tego okoliczność, że działań tych nie podjął Pan, lecz kupująca spółka. Do dnia sprzedaży wydzielonych działek, czynności wykonywane przez spółkę w ramach udzielonego jej pełnomocnictwa, wywołują skutki bezpośrednio w Pana sferze prawnej, gdyż to Pan jest stroną podejmowanych czynności, a nie spółka występująca jako Pana pełnomocnik.

Podjęta przez Pana aktywność wykracza poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności w odniesieniu do działek nr 1 i 2 a zaistniały ciąg zdarzeń wskazuje, że ich sprzedaż nastąpiła w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, z tytułu której wystąpił Pan w charakterze podatnika podatku VAT.

Należy zauważyć, że uzyskanie 12 lutego 2019 r. (przed zawarciem umowy sprzedaży) decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla budowy budynku mieszkalnego lub innego wraz z niezbędną infrastrukturą wskazuje, że nie miał Pan zamiaru wykorzystywać działek na cel prywatny.

Biorąc pod uwagę treść przytoczonych przepisów oraz opis sprawy stwierdzić należy, że dokonana przez Pana sprzedaż działek nr 1 i 2, była - zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy - dostawą dokonywaną przez podatnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Dokonując opisanych we wniosku czynności podjął Pan działania podobne do tych, jakie wykonują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, o których mowa w orzeczeniach w sprawach C-180/10 i C-181/10, tj. wykazał aktywność w przedmiocie zbycia działek nr 1 i 2porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Podkreślić należy, że ww. działki były wykorzystywane w celach zarobkowych – były przedmiotem umowy dzierżawy, nie były więc wykorzystywane na zaspokojenie potrzeb osobistych.

W konsekwencji, sprzedaż przez Pana wydzielonych działek nr 1 i 2 podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Należy zauważyć, że wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może korzystać ze zwolnienia od tego podatku albo może być opodatkowana tym podatkiem.

Zaznaczyć należy, że zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Powyższe oznacza, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane. Zatem ze zwolnienia od podatku korzystać będą dostawy gruntów o charakterze rolnym, leśnym, itp.

W myśl art. 2 pkt 33 ustawy:

Ilekroć w ustawie jest mowa o terenach budowlanych - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o którym mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. k Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Państwa członkowskie zwalniają dostawy terenów niezabudowanych, inne niż dostawy terenów budowlanych, o których mowa w art. 12 ust. 1 lit. b.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen przeciwko Belastingdienst Grote Ondernemingen „teren budowlany oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę”.

Tym samym, również w świetle orzeczeń TSUE za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.

Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.):

Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

W myśl art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego - określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1)lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;

2)sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy - jako akt indywidualny prawa administracyjnego.

We wniosku wskazał Pan, że przed zawarciem umowy sprzedaży ze spółką dla Nieruchomości została wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego lub innego wraz z niezbędną infrastrukturą oraz, że sprzedaż działek nr 1 i 2 dojdzie do skutku, gdy dla tych działek, na wniosek działającego w Pana imieniu pełnomocnika, wydana zostanie prawomocna, wykonalna i ostateczna decyzja o warunkach zabudowy.

W konsekwencji, dostawa działek nr 1 i 2 nie objęta jest zwolnieniem od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, ponieważ przedmiotowe działki na moment sprzedaży stanowiły teren budowlany zdefiniowany w art. 2 pkt 33 ustawy.

W tej sytuacji należy przeanalizować przesłanki do ewentualnego zastosowania zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT dostawy działek nr 1 i 2wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

  • towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
  • brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zaznaczenia wymaga przy tym, że NSA w wyroku z 28 lutego 2013 r., sygn. akt I FSK 627/12 wskazał, że „zwolnienie, o którym mowa w art. 136 lit. b) dyrektywy 2006/112/WE, a więc również wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., przysługuje tylko wtedy gdy podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku na skutek ograniczeń i zakazów przewidzianych przepisami dyrektywy lub u.p.t.u., co wynika np. ze związku ze sprzedażą zwolnioną od podatku (por. art. 86 i art. 88 ustawy), a więc nie ma zastosowania, gdy brak odliczenia podatku w poprzedniej fazie obrotu wynika z faktu, że dana czynność w ogóle nie podlegała opodatkowaniu (por. wyrok ETS z 8 grudnia 2005 r. w sprawie C-280/04 Jyske Finanse A/S) oraz gdy podatnik, mając prawo do odliczenia podatku naliczonego, z uprawnienia tego nie skorzystał”.

W wyroku, na który powołuje się Naczelny Sąd Administracyjny, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że ze zwolnienia z VAT nie będzie korzystać dostawa towarów, w stosunku do których podatnik nie odliczył VAT naliczonego z powodów innych niż ściśle określone w art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE. Tym samym, przepis art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE wskazuje, że w przypadkach, w których przy nabyciu towaru VAT w ogóle nie wystąpił, nie można uznać, że mamy do czynienia z brakiem prawa do odliczenia podatku VAT.

Opis sprawy wskazuje, że nabycie przez Pana w 2012 r. nieruchomości, na podstawie Umowy darowizny, nie było udokumentowane fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT. Nabycie nieruchomości będących przedmiotem wniosku nie nastąpiło w ramach czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Ponadto, nieruchomość była przedmiotem umowy dzierżawy, co jak wcześniej wskazałem wypełnia dyspozycję art. 8 ust. 1 ustawy - stanowi odpłatne świadczenie usług. Ustawa o podatku od towarów i usług, jak też wydane na jej podstawie akty wykonawcze, nie przewidują zwolnienia od podatku dla usługi dzierżawy terenów budowlanych. Oznacza to, że nieruchomość - działki nr 1 i 2 nie były wykorzystywane wyłącznie do czynności zwolnionych z podatku VAT.

Tym samym, sprzedaż działek nr 1 i 2 nie była objęta zwolnieniem od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, gdyż nie zostały spełnione określone w tym przepisie warunki niezbędne do zastosowania tego zwolnienia.

Zatem w sprawie, dla dostawy opisanych we wniosku działek nr 1 i 2 nie znalazło zastosowania również zwolnienie od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W konsekwencji, sprzedaż przez Pana działek nr 1 i 2 podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT z zastosowaniem właściwej dla przedmiotu sprzedaży stawki podatku VAT.

Co do zasady podatnik podatku od towarów i usług dokumentuje wykonywane w ramach prowadzonej działalności czynności (dostawa towarów/świadczenie usług) fakturami.

Wynika to wprost z art. 106b ust. 1 ustawy, który stanowi:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz treść ww. przepisu stwierdzić należy, że dokonana przez Pana sprzedaż niezabudowanych działek nr 1 i 2 powinna zostać udokumentowana fakturą.

Tym samym, Pana stanowisko w zakresie uznania, że sprzedaż działek nr 1 i 2 nie powinna być obciążona podatkiem VAT z uwagi na fakt, że nie prowadzi Pan działalności gospodarczej, i w konsekwencji nie jest Pan zobowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do tej transakcji uznaję za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wskazuję ponadto, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego przez Pana we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm. dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).