Uznanie, że planowana sprzedaż udziałów w spółkach AX oraz AY nie stanowi wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, w konsekwencji czego dokonując tej transakcji AZ nie będzie działać w charakterze podatnika VAT . Wyłączenie z opodatkowania planowanej sprzedaży udziałów w spółce A na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. Wyłączenie z opodatkowania planowanej sprzedaż udziałów w spółce AX na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. Zwolnienie od podatku sprzedaży udziałów w spółce AX na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT. Zwolnienia od podatku sprzedaży udziałów w spółce AY na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT.

Interpretacja indywidualna po wyroku sądu – stanowisko w części prawidłowe oraz w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo:

1)ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku wspólnego z 11 maja 2018 r. o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 10 grudnia 2018 r., sygn. akt VIII SA/Wa 729/18 (data wpływu prawomocnego orzeczenia 5 lutego 2024 r.) oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 13 września 2023 r., sygn. akt I FSK 710/19;

2)stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie:

-uznania, że planowana sprzedaż udziałów w spółkach AX oraz AY nie stanowi wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, w konsekwencji czego dokonując tej transakcji AZ nie będzie działać w charakterze podatnika VAT – jest nieprawidłowe,

-wyłączenia z opodatkowania planowanej sprzedaży udziałów w spółce A na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT – jest prawidłowe

-wyłączenia z opodatkowania planowanej sprzedaż udziałów w spółce AX na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT – jest nieprawidłowe,

-zwolnienia od podatku sprzedaży udziałów  w spółce AX na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT – jest prawidłowe,

-zwolnienia od podatku sprzedaży udziałów  w spółce AY na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT  – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

Dnia 18 maja 2018 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 11 maja 2018 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie uznania, że planowana sprzedaż udziałów w spółkach AX oraz AY nie stanowi wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, w konsekwencji czego dokonując tej transakcji AZ nie będzie działać w charakterze podatnika VAT, wyłączenia z opodatkowania planowanej sprzedaż udziałów w spółce AY na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, zwolnienia od podatku sprzedaży udziałów w spółce AX na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 3 lipca 2018 r. (data wpływu: 10 lipca 2018 r.).

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem:

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

A Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

A Spółka Akcyjna

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego (uzupełniony pismem z 3 lipca 2018 r.)

A sp. z o.o. („A”) jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium Polski. Prowadzi działalność polegającą na (…). Jedynym wspólnikiem A jest A S.A. („A SA”). Na moment złożenia wniosku AZ jest właścicielem 91% udziałów w spółce A X sp. z o. o. („AX”). Ponadto AZ jest właścicielem 100% udziałów w spółce AY sp. z o.o. („AY”).

AZ, AX oraz AY są członkami Grupy Kapitałowej A, działającej w obszarach  (…). Spółką dominującą w Grupie Kapitałowej A jest A.

Podstawą opisującą zasady funkcjonowania Grupy A jest Kodeks Grupy A. Zgodnie z Kodeksem Grupy A celem jej powołania jest zapewnienie realizacji przez wszystkie spółki będące członkami interesu Grupy A, zgodnie z postanowieniami bezwzględnie wiążących przepisów prawa, zasad ładu korporacyjnego (…), aktów założycielskich, statutów lub umów poszczególnych spółek, Kodeksu Grupy A oraz aktów pochodnych Grupy A obowiązujących spółki na mocy Kodeksu. Interes Grupy A jest każdorazowo determinowany przez misję i założenia strategii korporacyjnej grupy, a która to strategia tworzona jest przez zarząd A, z uwzględnieniem celu funkcjonowania każdej ze spółek. W wykonywaniu swoich funkcji w zakresie zarządzania właścicielskiego spółkami zależnymi zarząd A wspierany jest przez K. Grupy A, w tym w szczególności K.Z., K. I., K. F., K. Ha., K. R. i K. Z. będące stałymi wewnętrznymi zespołami Grupy. Funkcjami K. Grupy są w szczególności podejmowanie decyzji na szczeblu zarządzania optymalnym dla danej decyzji, skrócenie czasu podejmowania decyzji, weryfikacji dołożenia należytej staranności przy podejmowaniu decyzji. Skład i kompetencje K. ustala zarząd A. W skład K. wchodzą wskazani w Regulaminach K. członkowie zarządu A., dyrektorzy departamentów A. i członkowie zarządów spółek z Grupy A. Oprócz tego w Grupie A funkcjonują Piony Zarządcze tj. funkcje zarządcze (np. finanse, IT, zarządzanie właścicielskie, etc.) w przypadku potrzeby centralizacji zarządzania określonych funkcji zarządczych w Grupie A. Piony zarządcze są powoływane decyzją zarządu A. Obecnie funkcjonują w Grupie A następujące Piony zarządcze: Audytu, HR, Bezpieczeństwa i Obsługi Prawnej, Zakupów i Komunikacji.

K. i Piony mogą wydawać na podstawie delegacji zarządu A polityki i procedury działania obowiązuje wszystkie lub wybrane spółki z Grupy A. Obecnie w Grupie A funkcjonują np. polityka ubezpieczeniowa, procedura controllingu inwestycji, metodyka zarządzania projektami, polityka zarządzania flotą, zasady pozycjonowania i komunikacji marki, polityka zarządzania ryzykiem, procedura zarządzania ryzykiem płynności, polityka zarządzania ryzkiem walutowym i stopy procentowej, polityka zarzadzania ryzykiem kredytowym, polityka finansowa, rachunkowa, podatkowa, etc.

Zarówno Kodeks Grupy A, jak i inne akty pochodne wydawane na jego podstawie, nie przewidują dla AZ oraz organów tej spółki jakichkolwiek uprawnień względem innych członków Grupy, a w szczególności względem AX oraz AY.

AZ jako udziałowiec AX oraz AY uprawniony jest do wykonywania względem tych spółek uprawnień właścicielskich, zgodnie z powszechnienie obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa, umowami tych spółek, Kodeksu Grupy A i aktów pochodnych Grupy A.

A oraz AZ są członkami podatkowej grupy kapitałowej XXX. Spółką dominującą w ramach XXX jest A. Umowa XXX została zawarta w dniu 20 września 2016 r. na okres trzech lata podatkowych, począwszy od 2017 r. AX oraz AY nie są członkami XXX.

AZ planuje dokonać zbycia posiadanych udziałów AX oraz AY na rzecz A. AZ nie prowadzi działalności maklerskiej, brokerskiej ani innej działalności w zakresie obrotu udziałami czy akcjami spółek. W skład majątku AX wchodzą m.in. nieruchomości. AY nie posiada majątku nieruchomego.

AZ, AX, AY oraz A S.A. są spółkami utworzonymi według prawa polskiego oraz podlegają w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Rok podatkowy AZ oraz A jest zgodny z rokiem kalendarzowym.

AZ oraz A są czynnymi podatnikami VAT.

AZ wykonuje na rzecz AX pewne czynności (usługi i dostawy towarów), które nie stanowią jednak wyrazu uczestnictwa w zarządzaniu tą spółką. Czynności te dotyczą (…).

Dla porządku należy wskazać, iż określone czynności wykonywane są na rzecz AX także przez A. Są to sprzedaż energii elektrycznej, usługa ubezpieczenia (odpowiedzialności cywilnej oraz od szkód), udostępnianie do korzystania znaku towarowego, zarządzanie i obsługa logistyczna procesów związanych z prowadzeniem strategicznych z punktu widzenia Grupy A zadań z obszaru finansów (obsługa finansowania, zarządzania ryzykiem walutowym, ryzykiem stopy procentowej, udzielania poręczeń i gwarancji oraz optymalizacja kapitału obrotowego).

Podobnie, AZ wykonuje na rzecz AY pewne czynności (usługi i dostawy towarów), które nie stanowią jednak wyrazu uczestnictwa w zarządzaniu tą spółką. Obejmują one wynajem pomieszczeń (oraz związana z tym wynajmem sprzedaż wody i odprowadzanie ścieków), sprzedaż materiałów biurowych (refaktura) oraz udostępnianie informatycznego systemu zarządzania przedsiębiorstwem (korzystanie z systemu, baz danych, infrastruktury w postaci serwerów i ich oprogramowania, usługi serwisowe i konsultacyjne dot. oprogramowania).

Także i w tym przypadku określone czynności wykonywane są na rzecz AY przez A. Są to usługa ubezpieczenia (odpowiedzialności cywilnej oraz od szkód), udostępnianie do korzystanie znaku towarowego, zarządzanie i obsługa logistyczna procesów związanych z prowadzeniem strategicznych z punktu widzenia Grupy Kapitałowej zadań z obszaru finansów (obsługa finansowania, zarządzania ryzykiem walutowym, ryzykiem stopy procentowej, udzielania poręczeń i gwarancji oraz optymalizacja kapitału obrotowego).

W uzupełnieniu do wniosku wskazali Państwo, że:

Zbycie udziałów AX sp. z o.o. („AX”) oraz AY sp. z o.o. („AY”) przez A W. sp. z o.o. („AZ”) na rzecz A S.A. dokonane zostanie poprzez zawarcie pomiędzy spółkami umowy sprzedaży tych udziałów.

AZ sp. z o.o. jako większościowy udziałowiec Spółki A X  sp. z.o.o., w ramach funkcji właścicielskich, na Zgromadzeniu Wspólników zgodnie z § 15 Umowy Spółki AX (poza decyzjami określonymi w k.s.h.) podejmuje decyzje dotyczące:

1.określenia liczebności Rady Nadzorczej,

2.powoływania i odwoływanie członków Rady Nadzorczej, w tym Przewodniczącego Rady Nadzorczej,

3.ustalania zasad kształtowania wynagrodzeń członków Rady Nadzorczej,

4.ustalania zasad kształtowania wynagrodzeń członków Zarządu,

5.wyboru biegłego rewidenta przeprowadzającego badanie lub przegląd sprawozdania finansowego Spółki,

6.umarzania udziałów,

7.wyrażenia zgody na tworzenie i likwidowanie oddziałów,

8.tworzenia i likwidacji funduszy lub kapitałów Spółki,

9.uchwalanie regulaminów funduszy i kapitałów na wniosek Zarządu Spółki,

10.udzielania zgody na zbycie lub zastawianie udziałów w Spółce, o ile zgoda taka będzie wymagana na podstawie Umowy Spółki,

11.wyrażenia zgody na zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa Spółki lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego,

12.określenia misji i strategii Spółki,

13.przystąpienia i wystąpienie Spółki z Grupy A,

14.przyjęcia Kodeksu Grupy A do stosowania przez Spółkę jako członka Grupy A,

15.rozporządzania składnikami aktywów trwałych zgodnie z zapisami Umowy Spółki,

16.nabywania składników aktywów trwałych zgodnie z zapisami Umowy Spółki,

17.objęcia albo nabycia akcji lub udziałów innej spółki zgodnie z zapisami Umowy Spółki,

18.zbycia akcji innej spółki lub udziałów zgodnie z zapisami Umowy Spółki.

Na podstawie § pkt 4 (w zakresie nadzoru właścicielskiego) Regulaminu Jednostek Organizacyjnych Spółki, AZ sp. z o.o. wydaje rekomendacje/wytyczne dla Członków Rady Nadzorczej Spółki powołanych z ramienia AZ sp. z o.o. Ponadto wydaje opinie do wniosków kierowanych przez Spółkę do K. Grupy A.

AZ sp. z o.o. jedyny udziałowiec Spółki AX sp. z o.o. na Zgromadzeniu Wspólników zgodnie z § 15 Umowy Spółki AY sp. z.o.o. (poza decyzjami określonymi w k.s.h.) podejmuje decyzje dotyczące:

1.powoływania i odwoływania członków Zarządu, w tym Prezesa Zarządu,

2.określenia liczebności Zarządu,

3.ustalania zasad kształtowania wynagrodzenia członków Zarządu, a także kształtowanie wynagrodzeń członków Zarządu,

4.wyboru biegłego rewidenta przeprowadzającego badanie lub przegląd sprawozdania finansowego Spółki,

5.zatwierdzenia planów rzeczowo - finansowych, w tym inwestycyjnych Spółki,

6.zatwierdzania Regulaminu Zarządu,

7.zatwierdzania Regulaminu Organizacyjnego Przedsiębiorstwa Spółki,

8.umarzania udziałów,

9.wyrażenia zgody na tworzenie i likwidowanie oddziałów,

10.tworzenia i likwidacja funduszy lub kapitałów Spółki,

11.uchwalania regulaminów funduszy i kapitałów na wniosek Zarządu Spółki,

12.wyrażenia zgody na zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa Spółki lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego,

13.określenia misji i strategii Spółki,

14.przystąpienia i wystąpienie Spółki z Grupy A,

15.przyjęcia Kodeksu Grupy A do stosowania przez Spółkę jako członka Grupy A.

Dodatkowo AZ sp. z o.o. występuje z wnioskami do K. Grupy o podjęcie decyzji dotyczących spraw Spółki zgodnie z Regulaminami odpowiednich K. Grupy A.

AZ. z o.o. w związku z posiadaniem udziałów w AZ sp. z o.o. oraz AY wykonuje prawo głosu (w oparciu o decyzje K. Grupy A. oraz wewnętrzne regulacje) na Zgromadzeniach Wspólników (zgodnie z zakresem przedstawionym w odpowiedzi powyżej), nadzoruje realizację planów, analizuje sytuację ekonomiczno - finansową, również poprzez przedstawicieli w Radzie Nadzorczej AX sp. z o.o. z ramienia AZ sp. z o.o.

AZ jako udziałowiec AX oraz AY uprawniony jest do wykonywania względem tych spółek uprawnień właścicielskich zgodnie z powszechnienie obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa oraz umowami tych spółek (por. ad 1) powyżej). Jak to zostało wyraźnie wskazane we wniosku – zarówno Kodeks Grupy A, jak i inne akty pochodne wydawane na jego podstawie, nie przewidują dla AZ oraz organów tej spółki jakichkolwiek uprawnień względem innych członków Grupy, a w szczególności względem AX oraz AY.

K. oraz Piony są stałymi wewnętrznymi zespołami Grupy A, wspierającymi zarząd A S.A. w wykonywaniu swoich funkcji w zakresie zarządzania właścicielskiego spółkami zależnymi. Zespoły te nie stanowią elementu struktury organizacyjnej Wnioskodawcy, co oczywiście nie wyklucza, że osoby zajmujące określone stanowiska w AZ albo komórki organizacyjne Wnioskodawcy wykonują w ramach tych zespołów określone czynności.

Członkami K. Grupy A są osoby wskazane w Regulaminach K. Członkostwo w danym K. formalnie powiązane zostało z funkcją jaką osoby pełnią w Grupie Kapitałowej A. Nabycie i utrata członkostwa w K. następuje automatycznie z chwilą – odpowiednio – powołania i odwołania ze stanowiska, przy czym sprawując swoje funkcje w K. członek wykonuje swoje czynności nie w ramach wykonywania swoich funkcji w jednym z podmiotów wchodzących w skład Grupy Kapitałowej A, lecz jako członek danego K.

Członkowie Zarządu AZ sp. z o.o. są jednocześnie członkami w następujących K.:

a)K. Ryzyka (Wiceprezes Zarządu ds. Ekonomiczno-Finansowych),

b)K. Finansów i IT (Wiceprezes Zarządu ds. Ekonomiczno-Finansowych),

c)K. Handlu i Promocji (Wiceprezes Zarządu ds. Technicznych,)

– przy czym w każdym z powyższych przypadków dany k. posiada od 3 – 8 stałych członków, włączając w to osobę sprawująca równocześnie funkcję członka zarządu w ramach AZ sp. z o.o.

Członkowie Zarządu AZ sp. z o.o. nie wchodzą w skład Pionów Zarządczych. Piony Zarządcze tworzone są w celu centralizacji zarządzania określonej funkcji zarządczej (np. proces zarządzania finansami, proces obsługi prawnej, proces administracji kadrowo-płacowej, proces zarządzania właścicielskiego), która występuje w co najmniej dwóch spółkach z Grupy.

W skład Pionów Zarządczych Grupy A wchodzą niektóre komórki organizacyjne Spółki AZ sp. z o.o. zajmujące się m.in. audytem, zakupami, komunikacją oraz HR. Pełnią one rolę tzw. Jednostek Współpracujących, którymi są jednostki organizacyjne albo osoby zajmujące określone stanowisko w spółkach z Grupy A, które odpowiedzialne są wobec Jednostki Zarządzającej za realizację określonej funkcji zarządczej. Jednostki Współpracujące wyznaczane są przez Jednostkę Zarządzającą. Żadna z komórek organizacyjnych AZ sp. z o.o. nie pełni funkcji jednostki Zarządzającej.

Posiadanie udziałów w spółce nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie zarządzania udziałami.

Wnioskodawca nie świadczy usługi przechowywania udziałów i zarządzania nimi.

Spółki AX sp. z o.o. oraz AY sp. z o.o. nie stanowią „wehikułów” utworzonych w celu umieszczenia w nich aktywów wskazanych w art. 43 ust. 16 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług. Spółki te posiadają w swoim majątku m.in. tytuły prawne do towarów, nieruchomości czy też prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości, tym niemniej aktywa te stanowią jedynie element majątku tych spółek służący wykonywaniu przez nie ich właściwej działalności gospodarczej, którą jest:

a)w przypadku AX –(…).

b)w przypadku AY – (…).

Tym samym wskazane powyżej aktywa posiadane przez te spółki mają jedynie charakter instrumentalny w stosunku do zasadniczej działalności tych spółek, nie stanowią natomiast istoty powołania i funkcjonowania tych podmiotów.

Jednocześnie Wnioskodawca pragnie zauważyć, że ocena czy posiadane przez Wnioskodawcę udziały AX sp. z o.o. oraz AY sp. z o.o. odzwierciedlają sytuację o których mowa w art. 43 ust. 16 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, tj. czy odzwierciedlają:

a)tytuł prawny do towarów,

b)tytuł własności nieruchomości,

c)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,

d)udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

e)prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku

należy do sfery oceny prawnej stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę w zakresie pytania nr 3 sformułowanego we wniosku. Zapytanie sformułowane w pkt 8) Wezwania przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej stanowi w istocie pytanie, którego przedmiotem jest okoliczność wypełniania przez Wnioskodawcę hipotezy normy prawnej wynikającej z art. art. 43 ust. 16 ustawy o podatku od towarów i usług, kwestia ta natomiast powinna podlegać ocenie i ustaleniu przez organ na etapie stosowania prawa (tu: wydawania interpretacji) na podstawie okoliczności faktycznych przedstawionych przez Wnioskodawcę. Okoliczność czy w świetle przedstawionych okoliczności faktycznych posiadane przez AZ udziały odzwierciedlają sytuację o których mowa w art. 43 ust. 16 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi element uzasadnienia stanowiska Wnioskodawcy w ramach pkt V.3 wniosku.

Pytania:

1.Czy planowana przez AZ sprzedaż udziałów w spółce AX oraz AY stanowi wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, a w konsekwencji czy AZ dokonując tej transakcji będzie działać w charakterze podatnika VAT?

2.W przypadku uznania, iż dokonując sprzedaży udziałów w AX lub AY AZ będzie działać w charakterze podatnika VAT – czy planowana sprzedaż udziałów w tych spółkach będzie stanowić zbycie przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT?

3.W przypadku negatywnej odpowiedzi na pytania nr 1 i 2 w stosunku to którejkolwiek ze spółek – czy planowana przez Wnioskodawcę sprzedaż udziałów w spółkach AX oraz AY zostanie objęta zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie:

1.Planowana sprzedaż udziałów w spółkach AX oraz AY nie stanowi wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, w konsekwencji czego dokonując tej transakcji AZ nie będzie działać w charakterze podatnika VAT.

2.W przypadku negatywnej odpowiedzi na pytanie nr 1 w stosunku do którejkolwiek ze spółek – planowana sprzedaż udziałów w spółkach AX lub AY stanowić będzie zbycie przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji wyłączona będzie z opodatkowania podatkiem VAT.

3.W przypadku negatywnej odpowiedzi na pytania nr 1 i 2 w stosunku do którejkolwiek ze spółek – planowana sprzedaż udziałów w spółkach AX lub AY zostanie objęta zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT.

V. Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców.

Stosownie do art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, poniżej Wnioskodawcy przedstawiają uzasadnienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej opisanego powyżej zdarzenia przyszłego.

V.l. Uzasadnienie w zakresie pytania 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Przy czym towarami – stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT – są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT. Tym samym, poprzez użycie definicji negatywnej, prawodawca zdecydował, iż przez świadczenie usług powinno się rozumieć, co do zasady, każdą transakcję, która nie może zostać uznana za dostawę towarów. Stąd dla celów VAT, każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać daną czynność za czynność opodatkowaną w rozumieniu przepisów ustawy o VAT powinny zostać spełnione następujące przesłanki pozytywne, tj.

-świadczenie powinno stanowić czynność opodatkowaną zgodnie z przepisami ustawy o VAT,

-świadczenie powinno być wykonane przez podatnika VAT działającego w takim charakterze,

-świadczenie powinno być wykonane na rzecz podmiotu będącego odbiorcą świadczenia, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne (wymierne) korzyści o charakterze majątkowym wiążące się z tym świadczeniem,

-świadczenie powinno mieć charakter odpłatny, tj. powinien istnieć bezpośredni związek pomiędzy wykonaną czynnością a odpłatnością,

-powinien istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym a odbiorcą towaru lub usługi.

Tym samym – odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług podlegają opodatkowaniu tylko wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, w myśl ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma uniwersalny charakter, pozwala więc na objęcie pojęciem „podatnika” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Dlatego też, nie każda czynność dokonana przez podmiot mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status podatnika podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem, za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

Zgodnie z zasadą wypracowaną m.in. przez orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”), sprzedaż udziałów stanowi wyłącznie realizację przysługujących danemu podmiotowi praw właścicielskich, w konsekwencji czego tego rodzaju transakcje nie są uznawane za element działalności gospodarczej podmiotu dokonującego zbycia udziałów. Oznacza to, iż co do zasady sprzedaż udziałów uznawana jest za czynność wykonywaną poza prowadzoną działalnością gospodarczą, co z kolei skutkuje wyłączeniem tej transakcji z zakresu opodatkowania VAT (również w przypadku, gdy sprzedaż jest dokonywana przez podmiot będący podatnikiem VAT).

Takie podejście zostało zaprezentowane m.in. w wyroku TSUE z dnia 29 października 2009 r. w sprawie C-29/08, w którym wskazano, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem samo nabywanie, posiadanie i sama sprzedaż akcji nie stanowią same w sobie działalności gospodarczej w rozumieniu szóstej dyrektywy (zob. także wyroki: z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 EDM, pkt 59; z dnia 8 lutego 2007 r. w sprawie C-435/05 Inyestrand, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo). W transakcjach tych nie wykorzystuje się bowiem własności dóbr w celu uzyskania stałego dochodu, a jedyną korzyść z tych transakcji stanowi ewentualny zysk ze sprzedaży tych akcji. Podobnie w wyroku z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro TSUE uznał, że zwykłe nabycie udziałów w innych podmiotach nie stanowi wykorzystania majątku w celu osiągnięcia dochodu w sposób ciągły, ponieważ dywidenda uzyskana z udziału jest skutkiem własności majątku i nie jest wynagrodzeniem uzyskanym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu Dyrektywy. Podobnie transakcje finansowe polegające jedynie na sprzedaży udziałów i innych papierów wartościowych, np. jednostek w funduszach inwestycyjnych, nie stanowią w ogóle działalności gospodarczej.

Wyjątkiem od powyższej zasady są przypadki, w których sprzedaż udziałów nie jest uznawana wyłącznie za wykonywanie praw właścicielskich przysługujących danemu podmiotowi. W takich przypadkach sprzedaż udziałów stanowi element prowadzonej działalności gospodarczej i jako taka objęta jest opodatkowaniem VAT. W orzecznictwie TSUE (por. wyrok z dnia 26 maja 2005 r. w sprawie C-465/03 Kretztechnik AG przeciwko Finanzamt Linz) uznaje się, że sprzedaż udziałów nie stanowi zwykłej realizacji uprawnień właścicielskich w szczególności w następujących przypadkach, gdy:

1.sprzedaż udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej;

2.zbywca uczestniczy w zarządzaniu spółką, której udziały posiada – przy czym za takie zaangażowanie, co do zasady, uznaje się wyłącznie dokonywanie transakcji opodatkowanych VAT, jak np. świadczenie usług zarządczych, rachunkowych czy administracyjnych na rzecz spółek zależnych;

3.posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Zdaniem Wnioskodawców, w przedstawionym stanie faktycznym żadna z powyższych przesłanek nie została spełniona, w związku z czym uznać należy, iż zbycie przez AZ udziałów AX oraz AY na rzecz A nie będzie stanowiło czynności opodatkowanej na gruncie ustawy o VAT w związku z brakiem statusu podatnika AZ w stosunku do tej transakcji.

Przesłanka nr 1

Odnosząc się do pierwszej ze wskazanych powyżej przesłanek należy wskazać, iż w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia/sprzedaży akcji czy udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy. Są to bowiem czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób częstotliwy. Jak natomiast wynika z przedstawionych w opisie stanu faktycznego informacji, AZ nie prowadzi działalności maklerskiej ani brokerskiej. Tym samym – w przypadku planowanej transakcji nie dojdzie do spełnienia pierwszej z ww. przesłanek.

Przesłanka nr 2

Zgodnie z poglądem prezentowanym w orzecznictwie TSUE, zaangażowanie w zarządzanie spółkami zależnymi (w ramach holdingu) należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, ale tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie usług administracyjnych, rachunkowych, handlowych czy technicznych na rzecz swoich spółek zależnych (wyrok w sprawie C-142/99 Floridienne S.A. Beginvest przeciwko Państwu belgijskiemu; w sprawie C-102/00 Welthgrove BV przeciwko Staatssecretaris van Financien; w sprawie C-16/00 Cibo Participations.

W związku z powyższym, zdaniem TSUE, samo nabycie i posiadanie akcji spółki nie powinno być traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, nadająca ich posiadaczowi status podatnika. Trybunał podkreślił, że jeżeli objęcie akcji nie stanowi działalności gospodarczej, to również nie ma takiego charakteru ich zbycie (wyrok w sprawie C-155/94; wyrok w sprawie C-442/01).

WSA w Opolu w wyroku z 25 czerwca 2010 r., sygn. akt I SA/Op 176/10, interpretując wskazany w orzecznictwie wyjątek od omawianej zasady, sprowadzający się do możliwości uznania za działalność gospodarczą posiadania (zbywania) udziałów, jeżeli towarzyszyłoby temu uczestnictwo w zarządzaniu spółką, stwierdził, że taka możliwość ograniczona jest do sytuacji szczególnych, w których udział w zarządzaniu pociąga za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu, takich jak świadczenie usług na rzecz spółki.

Biorąc pod uwagę przedstawiony na wstępie stan faktyczny, zdaniem Wnioskodawców, AZ w związku z posiadaniem udziałów w AX oraz AY nie świadczył na rzecz tych podmiotów usług zarządczych podlegających opodatkowaniu VAT. AZ wykonuje na rzecz tych spółek pewne czynności, tym niemniej usługi te nie stanowią wyrazu uczestnictwa w zarządzaniu tymi spółkami. Z ich wykonywaniem nie łączy się bowiem żaden element „wpływu” na działalność AX czy też AY, a dostarczane usługi czy towary wypełniają normalne, związane z prowadzoną przez te spółki działalnością, zapotrzebowanie na określone towary czy usługi. W tym kontekście brak więc możliwości zidentyfikowania związku pomiędzy wykonywaniem czynności właścicielskich wobec AX oraz AY a wskazanymi usługami.

Tym samym w komentowanym przypadku nie doszło do spełnienia drugiej z ww. przesłanek.

Przesłanka nr 3

Zdaniem Wnioskodawców, w przypadku zdarzenia będącego przedmiotem niniejszego wniosku nie dojdzie również do spełnienia trzeciej z ww. przesłanek dotyczących możliwości uznania sprzedaży udziałów za element prowadzonej działalności gospodarczej, gdyż posiadanie przez AZ udziałów w AX oraz AY nie stanowi bezpośredniego, stałego i koniecznego rozszerzenia działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Należy bowiem zauważyć, iż zgodnie z podejściem prezentowanym w praktyce, posiadanie udziałów stanowi bezpośrednie, stałe i konieczne rozszerzenie prowadzonej działalności gospodarczej w szczególności w przypadku gdy przedmiot prowadzonej działalności gospodarczej obejmuje tworzenie innych podmiotów lub nabywanie udziałów w celu maksymalizacji zysków z tytułu dalszej odsprzedaży. Takie podejście zostało zaprezentowane m.in. w indywidualnej interpretacji prawa podatkowego wydanej 1 października 2014 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPP2/443-598/14/WN), w której organ zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, iż posiadanie i sprzedaż udziałów jest stałym, bezpośrednim i koniecznym rozszerzeniem działalności w przypadku gdy tworzenie spółek i sprzedaż udziałów/akcji tych spółek stanowi podstawową działalność Wnioskodawcy (podmiot zakłada i przygotowuje spółki do rozpoczęcia działalności, a następnie sprzedaje je inwestorowi).

Dla spełnienia ww. warunku konieczne wydaje się zatem, by samo posiadanie udziałów element rozszerzenia jego działalności gospodarczej (już samo posiadanie udziałów powinno być nakierowane na maksymalizację zysków z tytułu ich ewentualnej dalszej odsprzedaży). Udziały powinny więc zostać objęte/nabyte przez dany podmiot w celu ich dalszej odsprzedaży. Tym samym ww. warunek dotyczy podmiotów, które w ramach prowadzonej działalności gospodarczej profesjonalnie zajmują się tworzeniem spółek (lub nabywaniem udziałów w spółkach), bowiem to w takich przypadkach nabycie udziałów stanowi stałe, bezpośrednie i konieczne rozszerzenie działalności gospodarczej.

Jak wskazano w opisie zdarzenia będącego przedmiotem niniejszego wniosku, AZ zajmuje się działalnością w zakresie(…). AZ nie prowadzi jakiejkolwiek działalności w zakresie obrotu udziałami. Zatem całość działalności AZ jest skoncentrowana wyłącznie na maksymalizacji zysków z tytułu(…), w związku z czym tworzenie spółek, nabywanie udziałów oraz dalsza odsprzedaż udziałów w przypadku AZ nie ma charakteru profesjonalnego. Nabywając i posiadając udziały w spółkach zależnych (w tym również AX i AY), Wnioskodawca nie kieruje się chęcią osiągnięcia/maksymalizacji dochodu w wyniku sprzedaży tych udziałów. Dlatego też, zdaniem Wnioskodawców, posiadanie udziałów w AX i AY nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem jego działalności gospodarczej.

W świetle powyższego, planowana sprzedaż udziałów w spółce AX oraz AY nie stanowi wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, w konsekwencji czego Wnioskodawca dokonując tej transakcji nie będzie działać w charakterze podatnika VAT. Tym samym transakcja zbycia udziałów w AX oraz AY nie będzie stanowiła czynności opodatkowanej na gruncie VAT.

V.2. Uzasadnienie w zakresie pytania 2

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisy tej ustawy nie mają zastosowania m.in. do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Pojęcie „zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ustawy o VAT, jako obejmujące zasadniczo wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posiłkować się definicją sformułowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.). W świetle art. 55¹ Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1.oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2.własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3.prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4.wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5.koncesje, licencje i zezwolenia;

6.patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7.majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8.tajemnice przedsiębiorstwa;

9.księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W myśl art. 552 Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Przepis art. 2 pkt 27e ustawy o VAT stanowi, że pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział, itp. Przy czym w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne, niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Reasumując, na ustawy o VAT mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1.istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania,

2.zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

3.składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,

4.zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład części przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanej części przedsiębiorstwa zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sari stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego. Natomiast w wyroku C-444/10 z dnia 10 listopada 2011 r. Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Przy czym, zgodnie z praktyką organów podatkowych oraz TSUE, za transakcję zbycia przedsiębiorstwa w określonych przypadkach może zostać uznana również sprzedaż udziałów w danej spółce.

W sprawie C-29/08 Skatteverket TSUE stwierdził, że w świetle VI Dyrektywy Rady 77/388/EWG oraz dyrektywy Rady 2006/112/WE zbycie przez spółkę dominującą udziałów w spółkach powiązanych, na rzecz których świadczyła usługi opodatkowane VAT, celem restrukturyzacji grupy kapitałowej, stanowi działalność gospodarczą objętą zakresem stosowania dyrektyw. Jednakże w sytuacji, gdy zbycie udziałów można uznać za przekazanie całości lub części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5 ust. 8 VI Dyrektywy lub art. 19 akapit pierwszy Dyrektywy 2006/112 oraz pod warunkiem, że w państwie członkowskim obowiązują stosowne regulacje, transakcja nie podlega opodatkowaniu VAT.

Podobnie w orzeczeniu TSUE z dnia 29 października 2009 r. w sprawie C-29/08 wskazano, iż: „Zdaniem Komisji sprzedaż wszystkich aktywów spółki oraz sprzedaż jej wszystkich akcji są równoważne na płaszczyźnie funkcjonalnej. (...) w zakresie w jakim zbycie akcji można zrównać z przekazaniem całości lub części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5 ust 8 szóstej dyrektywy lub art. 19 akapit pierwszy dyrektywy 2006/112 oraz pod warunkiem, że zainteresowane państwo członkowskie skorzystało z możliwości przewidzianej w tych przepisach, transakcja ta nie stanowi działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT".

Analogiczne podejście jest prezentowane również w praktyce polskich organów podatkowych, np. w indywidualnej interpretacji wydanej 27 października 2014 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPP4/443-360/14/PK), w której organ wskazał: „art. 6 pkt 1 cyt. ustawy o VAT wyłącza z opodatkowania podatkiem VAT transakcje dotyczące zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Zbycie przez Wnioskodawcę 100% posiadanych akcji w spółce zależnej można zatem zrównać z przekazaniem całości przedsiębiorstwa tej spółki”.

Biorąc pod uwagę powyższe, nie może być wątpliwości, iż w stosunku do transakcji zbycia przez AZ 100% udziałów AY niewątpliwie będzie miało miejsce zbycie przedsiębiorstwa, a w konsekwencji transakcja ta wyłączona będzie z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy o VAT.

Powyższy wniosek należy w sposób odpowiedni odnieść również do transakcji zbycia udziałów AX. Na powyższe stwierdzenie bez wpływu pozostaje fakt, iż Wnioskodawca nie jest jedynym udziałowcem AX. Należy bowiem zauważyć, iż oprócz niego udział w AX posiadają inne podmioty, który posiadają łącznie jednak tylko ok. 9% udziałów w tej spółce (podczas gdy AZ posiada 91% udziałów). Liczba udziałów posiadanych przez ten inny podmiot (w porównaniu z liczbą udziałów posiadanych przez AZ) nie daje zatem innym udziałowcom realnego wpływu na funkcjonowanie AX ani realnego prawa do korzystania z aktywów tego podmiotu.

W efekcie, w celu odzwierciedlenia rzeczywistego znaczenia realizowanej transakcji, na gruncie ustawy o VAT planowana sprzedaż udziałów AX oraz AY powinna zostać zrównana ze sprzedażą przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. Tym samym w przypadku zdarzenia będącego przedmiotem niniejszego wniosku nie zostanie spełniona przesłanka przedmiotowa opodatkowania czynności VAT – tj. wykonywana przez AZ czynność nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu VAT. A zatem niezależnie od tego, czy planowana transakcja stanowi element prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT (tj. czy dokonując tej transakcji Wnioskodawca będzie występować jako podatnik VAT), planowana transakcja nie będzie podlegać opodatkowaniem VAT.

W związku z powyższym nawet w przypadku uznania, iż planowana transakcja realizowana jest w wykonaniu prowadzonej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, należy zauważyć, iż transakcja ta – zgodnie z art. 6 pkt 1 tej ustawy – nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

V.3. Uzasadnienie w zakresie pytania 3

W przypadku negatywnej odpowiedzi na pytania nr 1 oraz 2, planowana przez AZ sprzedaż udziałów w spółkach AX oraz AY zostanie objęta zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT. Na gruncie tego przepisu, zwolnieniem z VAT zostają objęte usługi   (w tym usługi pośrednictwa), których przedmiotem są udziały w spółkach oraz innych niż spółki podmiotach jeżeli mają one osobowość prawną – z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi.

W myśl art. 43 ust. 16 ustawy o VAT, zwolnienie to nie obejmuje m.in. usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających:

1.tytuł prawny do towarów;

2.tytuł własności nieruchomości;

3.prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;

4.udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części;

5.prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku.

Zdaniem Wnioskodawcy, zastosowanie zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT jest możliwe w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków:

1.wykonywane czynności stanowią usługi, których przedmiotem są udziały w spółkach i

2.wykonywane czynności nie stanowią usług przechowywania udziałów lub zarządzania nimi i

3.udziały będące przedmiotem wykonywanych usług nie odzwierciedlają tytułów prawnych ani praw majątkowych wymienionych w art. 43 ust. 16 ustawy o VAT.

Przyjmując założenie, iż planowana transakcja zbycia udziałów w AX oraz AY na gruncie ustawy o VAT stanowi usługę, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym dojdzie do spełnienia pierwszej z ww. przesłanek, od których zależy możliwość zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT. Równocześnie w przypadku tego zdarzenia nie dojdzie do spełnienia żadnej z ww. negatywnych przesłanek, tj., wykonywane przez spółkę czynności nie będą stanowić usług przechowywania ani zarządzania udziałami oraz udziały w AX oraz AY nie będą odzwierciedlać tytułów prawnych wskazanych w art. 43 ust. 16 ustawy o VAT, gdyż zbywane udziały nie odzwierciedlają tytułów prawnych wskazanych w tym przepisie.

W ocenie Wnioskodawców, sama okoliczność, że majątek AX oraz AY obejmuje aktywa stanowiące m.in. nieruchomości nie pozwala na przyjęcie, iż udziały te zostały objęte zakresem stosowania art. 43 ust. 16 ustawy o VAT. Wniosek przeciwny prowadziłby sytuacji, w której udziały każdej ze spółek która posiada w swoich aktywach jakieś aktywa rzeczowe (w postaci towarów czy nieruchomości – art. 43 ust. 16 pkt 1 i 2 ustawy o VAT) wyłączone byłyby ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT – wyłączenie to w praktyce obejmowałoby więc udziały wszelkich spółek. W tym kontekście przepis art. 43 ust. 16 ustawy o VAT powinien znaleźć zastosowanie jedynie w sytuacjach szczególnych, np. w sytuacji gdy analiza okoliczności danej sprawy pozwala na stwierdzenie, że udział rzeczywiście odzwierciedla np. tytuł prawny do określonych nieruchomości – np. nieruchomości są jedynym aktywem spółki, która nie prowadzi żadnej innej działalności, co uprawniałoby do przyjęcia tezy przeniesienie udziałów faktycznie stanowiłoby przeniesienie własności nieruchomości. Okoliczność taka nie będzie miała miejsca w przypadku zbycia udziałów AX oraz AY – zbywane przez AZ udziały nie odzwierciedlają tytułu własności nieruchomości, praw rzeczowych dających prawo do korzystania z nieruchomości ani udziałów lub innych tytułów prawnych dających prawne lub faktyczne prawo własności nieruchomości lub jej części. Spółki te bowiem, mimo iż posiadają niektóre ze wskazanych aktywów w swoim majątku, to aktywa te służą wykonywaniu przez nie ich właściwej działalności gospodarczej. Spółki te nie stanowią natomiast „wehikułów” utworzonych wyłącznie w celu umieszczenia w nich takich aktywów. W związku z powyższym nie można uznać, iż zbywane udziały odzwierciedlają tytuły prawne wskazane w art. 43 ust. 16 ustawy o VAT.

Powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie TSUE, z którego wynika, że zgodnie z celami systemu podatku VAT polegającymi na zapewnieniu pewności prawa i uproszczeniu zasad stosowania podatku należy uwzględnić obiektywny charakter danej transakcji, chyba że ma miejsce sytuacja wyjątkowa (zob. podobnie wyrok z dnia 6 kwietnia 1995 r. w sprawie C-4/94 BLP Group, Rec. s. 1-983, pkt 24; ww. wyrok w sprawie SKF, pkt 47).

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy, w przypadku negatywnej odpowiedzi na pytania nr 1 i 2 w stosunku do którejkolwiek ze spółek, planowana sprzedaż udziałów w spółce AX lub AY zostanie objęta zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT.

Interpretacja indywidualna

Rozpatrzyłem Państwa wniosek – 3 sierpnia 2018 r. wydałem interpretację indywidualną znak: 0111-KDIB3-2.4012.347.2018.6.AZ, w którym uznałem Państwa stanowisko za:

-nieprawidłowe w zakresie uznania, że planowana sprzedaż udziałów w spółkach AX oraz AY nie stanowi wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, w konsekwencji czego dokonując tej transakcji AZ nie będzie działać w charakterze podatnika VAT;

-prawidłowe w zakresie wyłączenia z opodatkowania planowanej sprzedaży udziałów w spółce AY na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT;

-nieprawidłowe w zakresie wyłączenia z opodatkowania planowanej sprzedaż udziałów w spółce AX na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT;

-prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży udziałów w spółce AX na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT;

-nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży udziałów  w spółce AY na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT.

Interpretację indywidualną doręczono Państwu 9 sierpnia 2018 r.

Skarga na interpretację indywidualną

7 września 2018 r. wnieśli Państwo skargę na interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Skarga wpłynęła do mnie 14 września 2018 r.

Wnieśli Państwo o:

1.uchylenie zaskarżonej interpretacji w całości;

2.zasądzenie zwrotu kosztów postępowania od Organu na rzecz Skarżącej według norm przepisanych.

Postępowanie przed sądami administracyjnymi

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną wyrokiem z 10 grudnia 2018 r., sygn. akt VIII SA/Wa 729/18.

Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 13 września 2023 r. sygn. akt I FSK 710/19 oddalił skargę kasacyjną.

Wyrok WSA w Warszawie z 10 grudnia 2018 r., sygn. akt sygn. akt VIII SA/Wa 729/18, który uchylił ww. interpretacją indywidualną, stał się prawomocny od 13 września 2023 r.

Prawomocny wyrok wraz z aktami sprawy wpłynęły do mnie 5 lutego 2024 r.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku  

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.):

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

-uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 10 grudnia 2018 r., sygn. akt VIII SA/Wa 729/18 oraz Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 13 września 2023 r. sygn. akt I FSK 710/19;

-ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:

-nieprawidłowe w zakresie uznania, że planowana sprzedaż udziałów w spółkach AX oraz AY nie stanowi wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, w konsekwencji czego dokonując tej transakcji AZ nie będzie działać w charakterze podatnika VAT;

-prawidłowe w zakresie wyłączenia z opodatkowania planowanej sprzedaży udziałów w spółce AY na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT;

-nieprawidłowe w zakresie wyłączenia z opodatkowania planowanej sprzedaż udziałów w spółce AX na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT;

-prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży udziałów w spółce AX na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT;

-nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży udziałów  w spółce AY na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie wydania pierwotnej interpretacji w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 10 grudnia 2018 r., sygn. akt VIII SA/Wa 729/18 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 13 września 2023 r. sygn. akt I FSK 710/19.

Zgodnie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 8 ust. 1 ww. ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma na tyle uniwersalny charakter, że pozwala na objęcie pojęciem „podatnika” te wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Dlatego też, nie każda czynność dokonana przez podmiot mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status podatnika podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem, za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i sprzedaży akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, m.in. w sprawach C-142/99, C-102/00, C-77/01 i C-16/00. Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem.

Od tej zasady orzecznictwo Trybunału przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania papierów wartościowych wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Dotyczy to sytuacji, gdy:

-posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada;

-sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej;

-posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Przykładowo w wyroku z 29 października 2009 r., w sprawie C-29/08 Skatteverket przeciwko AB SKF, Trybunał stwierdził, że czynności samego nabywania, posiadania i sprzedaży akcji nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu szóstej dyrektywy VAT. TSUE rozróżnił jednak sytuację, w której udziałowi finansowemu w innym przedsiębiorstwie towarzyszy pośrednia lub bezpośrednia ingerencja w zarządzanie spółką, w której udział został nabyty, bez uszczerbku dla praw właściciela udziału jako akcjonariusza lub wspólnika, jeżeli taka ingerencja skutkuje dokonywaniem transakcji podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT takich jak świadczenie usług administracyjnych, księgowych i informatycznych. Ponadto według Trybunału transakcje dotyczące akcji lub udziałów w spółce objęte są zakresem opodatkowania podatkiem VAT, gdy są one dokonywane w ramach działalności handlowej polegającej na obrocie papierami wartościowymi w celu pośredniej lub bezpośredniej ingerencji w zarządzanie spółkami, w których udział został nabyty albo, gdy transakcje te stanowią bezpośrednią, stałą i niezbędną kontynuację działalności podlegającej opodatkowaniu.

Ponadto TSUE w orzeczeniu z 14 listopada 2000 r. w sprawie C-142/99 Floridienne S.A. Beginvest przeciwko Państwu belgijskiemu stwierdził, że zaangażowanie w zarządzanie spółkami zależnymi (w holdingu) należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, ale tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie przez Floridienne usług administracyjnych, rachunkowych i informatycznych na rzecz swoich spółek zależnych.

Również w orzeczeniu z 12 lipca 2001 r. w sprawie C-102/00 Welthgrove BV (także spółka holdingowa) przeciwko Staatssecretaris van Financien Trybunał wyraźnie wskazał, że samo zaangażowanie spółki holdingowej w zarządzanie jej spółkami zależnymi, lecz bez dokonywania transakcji podlegających VAT w rozumieniu art. 2 VI Dyrektywy, nie może być traktowane jak działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 (2) tej Dyrektywy. Wobec tego, działalnością gospodarczą będzie tylko takie zarządzanie spółkami zależnymi, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 VI Dyrektywy.

W orzeczeniu TSUE z dnia 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 Cibo Participations, Trybunał podtrzymał stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, których udziały nabyła, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, ale tylko w przypadku, gdy pociąga to za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 ust. 1 tej Dyrektywy, takich jak świadczenie przez spółkę holdingową na rzecz spółek zależnych usług administracyjnych, finansowych, handlowych lub technicznych.

Natomiast w wyroku z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro TSUE uznał, że „zwykłe nabycie udziałów w innych podmiotach nie stanowi wykorzystania majątku w celu osiągnięcia dochodu w sposób ciągły, ponieważ dywidenda uzyskana z udziału jest skutkiem własności majątku i nie jest wynagrodzeniem uzyskanym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu Dyrektywy. Podobnie transakcje finansowe polegające jedynie na sprzedaży udziałów i innych papierów wartościowych, np. jednostek w funduszach inwestycyjnych, nie stanowią w ogóle działalności gospodarczej”.

W związku z powyższym, zdaniem TSUE, samo nabycie i posiadanie akcji spółki nie powinno być traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, nadająca ich posiadaczowi status podatnika. Trybunał powtórzył tu wyrażone wcześniej w orzeczeniu z dnia 20 czerwca 1996 r. C-155/94 stanowisko, że jeżeli objęcie akcji nie stanowi działalności gospodarczej, to również nie ma takiego charakteru ich zbycie (także orzeczenie TSUE z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-442/01).

WSA w Opolu w wyroku z 25 czerwca 2010 r., sygn. akt I SA/Op 176/10, interpretując wskazany w orzecznictwie wyjątek od omawianej zasady, sprowadzający się do możliwości uznania za działalność gospodarczą posiadania (zbywania) udziałów, jeżeli towarzyszyłoby temu uczestnictwo w zarządzaniu spółką, stwierdził, że taka możliwość ograniczona jest do sytuacji szczególnych, w których udział w zarządzaniu pociąga za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu, takich jak świadczenie usług na rzecz spółki.

Z opisu sprawy wynika, że AZ sp. o.o. jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium Polski. Prowadzi działalność polegającą(…). Jedynym wspólnikiem AZ jest A S.A. („A”). Na moment złożenia wniosku AZ jest właścicielem 91% udziałów w spółce AX sp. z o. o. Ponadto AZ jest właścicielem 100% udziałów w spółce AY sp. z o.o. AZ planuje dokonać zbycia posiadanych udziałów AX oraz AY na rzecz A.

Państwa wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności kwestii, czy planowana przez AZ sprzedaż udziałów w AX oraz AY stanowi wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, a w konsekwencji czy AZ dokonując tej transakcji będzie działać w charakterze podatnika VAT.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy, tezy wynikające z przywołanego rzecznictwa TSUE oraz przedstawiony we wniosku opis sprawy, należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie została spełniona przesłanka warunkująca uznanie AZ za podatnika podatku VAT w związku ze sprzedażą udziałów w AX i AY. W ocenie Organu, AZ bierze udział w zarządzaniu spółkami, w których udziały posiada. Świadczą o tym następujące informacje wynikające z opisu zdarzenia przyszłego:

AZ sp. z o.o. jako większościowy udziałowiec Spółki AX sp. z.o.o., w ramach funkcji właścicielskich, na Zgromadzeniu Wspólników zgodnie z § 15 Umowy Spółki AX sp. z o.o. (poza decyzjami określonymi w k.s.h.) podejmuje decyzje dotyczące:

1.określenia liczebności Rady Nadzorczej,

2.powoływania i odwoływanie członków Rady Nadzorczej, w tym Przewodniczącego Rady Nadzorczej,

3.ustalania zasad kształtowania wynagrodzeń członków Rady Nadzorczej,

4.ustalania zasad kształtowania wynagrodzeń członków Zarządu,

5.wyboru biegłego rewidenta przeprowadzającego badanie lub przegląd sprawozdania finansowego Spółki,

6.umarzania udziałów,

7.wyrażenia zgody na tworzenie i likwidowanie oddziałów,

8.tworzenia i likwidacji funduszy lub kapitałów Spółki,

9.uchwalanie regulaminów funduszy i kapitałów na wniosek Zarządu Spółki,

10.udzielania zgody na zbycie lub zastawianie udziałów w Spółce, o ile zgoda taka będzie wymagana na podstawie Umowy Spółki,

11.wyrażenia zgody na zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa Spółki lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego,

12.określenia misji i strategii Spółki,

13.przystąpienia i wystąpienie Spółki z Grupy A,

14.przyjęcia Kodeksu Grupy A do stosowania przez Spółkę jako członka Grupy A,

15.rozporządzania składnikami aktywów trwałych zgodnie z zapisami Umowy Spółki,

16.nabywania składników aktywów trwałych zgodnie z zapisami Umowy Spółki,

17.objęcia albo nabycia akcji lub udziałów innej spółki zgodnie z zapisami Umowy Spółki,

18.zbycia akcji innej spółki lub udziałów zgodnie z zapisami Umowy Spółki.

Na podstawie § pkt 4 (w zakresie nadzoru właścicielskiego) Regulaminu Jednostek Organizacyjnych Spółki, AZ sp. z o.o. wydaje rekomendacje/wytyczne dla Członków Rady Nadzorczej Spółki powołanych z ramienia AZ sp. z o.o. Ponadto wydaje opinie do wniosków kierowanych przez Spółkę do K. Grupy A.

AZ sp. z o.o. jedyny udziałowiec Spółki AY sp. z o.o. na Zgromadzeniu Wspólników zgodnie z § 15 Umowy Spółki AY sp. z.o.o. (poza decyzjami określonymi w k.s.h.) podejmuje decyzje dotyczące:

1.powoływania i odwoływania członków Zarządu, w tym Prezesa Zarządu,

2.określenia liczebności Zarządu,

3.ustalania zasad kształtowania wynagrodzenia członków Zarządu, a także kształtowanie wynagrodzeń członków Zarządu,

4.wyboru biegłego rewidenta przeprowadzającego badanie lub przegląd sprawozdania finansowego Spółki,

5.zatwierdzenia planów rzeczowo - finansowych, w tym inwestycyjnych Spółki,

6.zatwierdzania Regulaminu Zarządu,

7.zatwierdzania Regulaminu Organizacyjnego Przedsiębiorstwa Spółki,

8.umarzania udziałów,

9.wyrażenia zgody na tworzenie i likwidowanie oddziałów,

10.tworzenia i likwidacja funduszy lub kapitałów Spółki,

11.uchwalania regulaminów funduszy i kapitałów na wniosek Zarządu Spółki,

12.wyrażenia zgody na zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa Spółki lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego,

13.określenia misji i strategii Spółki,

14.przystąpienia i wystąpienie Spółki z Grupy A,

15.przyjęcia Kodeksu Grupy A do stosowania przez Spółkę jako członka Grupy A.

Dodatkowo AZ sp. z o.o. występuje z wnioskami do K. Grupy o podjęcie decyzji dotyczących spraw Spółki zgodnie z Regulaminami odpowiednich K. Grupy A.

AZ sp. z o.o. w związku z posiadaniem udziałów w AX sp. z o.o. oraz AY sp. z o.o. podejmuje działania wykraczające poza zwykłe prawa i obowiązki udziałowca tj. wykonuje prawo głosu (w oparciu o decyzje K. Grupy A oraz wewnętrzne regulacje) na Zgromadzeniach Wspólników, nadzoruje realizację planów, analizuje sytuację ekonomiczno - finansową, również poprzez przedstawicieli w Radzie Nadzorczej AX sp. z o.o. z ramienia AZ sp. z o.o. Jak wskazano w treści wniosku, w wykonywaniu swoich funkcji w zakresie zarządzania właścicielskiego spółkami zależnymi zarząd A wspierany jest przez K. Grupy A. Skład i kompetencje K. ustala zarząd A. W skład K. wchodzą wskazani w Regulaminach K. członkowie zarządu A, dyrektorzy departamentów A i członkowie zarządów spółek z Grupy A. K. oraz Piony są stałymi wewnętrznymi zespołami Grupy A, wspierającymi zarząd A S.A. w wykonywaniu swoich funkcji w zakresie zarządzania właścicielskiego spółkami zależnymi. Zespoły te nie stanowią elementu struktury organizacyjnej Wnioskodawcy, co jednak nie wyklucza, że osoby zajmujące określone stanowiska w AZ albo komórki organizacyjne Wnioskodawcy wykonują w ramach tych zespołów określone czynności. Członkowie Zarządu AZ sp. z o. o. są jednocześnie członkami w K. Ryzyka (Wiceprezes Zarządu ds. Ekonomiczno - Finansowych), K. Finansów i IT (Wiceprezes Zarządu ds. Ekonomiczno - Finansowych), K. Handlu i Promocji (Wiceprezes Zarządu ds. Technicznych,) – przy czym w każdym z powyższych przypadków dany k. posiada od 3 – 8 stałych członków, włączając w to osobę sprawująca równocześnie funkcję członka zarządu w ramach AZ sp. z o.o. K. i Piony mogą wydawać na podstawie delegacji zarządu A polityki i procedury działania obowiązuje wszystkie lub wybrane spółki z Grupy A.

Należy zatem stwierdzić, że rola AZ nie ogranicza się do biernego modelu realizacji praw własnościowych, a tym samym AZ ingeruje w zarządzanie spółkami AX oraz AY.

Z powołanych powyżej orzeczeń, a zwłaszcza ze stanowiących kontynuację stanowiska wyrażonego w wyroku z dnia 20 czerwca 1991 r. C-60/90 Polysar orzeczeń wydanych w  sprawach np. C-142/99, C-16/00, C­-77/01 C-442/01 wynika, że zaangażowanie w zarządzanie spółkami może być uznane za działalność gospodarczą, w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT z mocy art. 2 ust. 1 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie przez spółkę holdingową na rzecz spółek zależnych różnego rodzaju usług, np. administracyjnych, finansowych, informatycznych. To zastrzeżenie uczynione przez ETS, ma istotne znaczenie w rozpatrywanej sprawie. Jak wynika z przytaczanego orzecznictwa ETS, nie każde uczestnictwo w zarządzie przedsiębiorstwa pozwala na uznanie zarządzania za działalność gospodarczą, lecz tylko takie, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji opodatkowanych. Z przedstawionych okoliczności wynika prawo AZ m.in. do rozporządzania składnikami aktywów trwałych zgodnie z zapisami Umowy Spółki, objęcia albo nabycia akcji lub udziałów innej spółki zgodnie z zapisami Umowy Spółki, zbycia akcji innej spółki lub udziałów zgodnie z zapisami Umowy Spółki, tworzenia i likwidacja funduszy lub kapitałów Spółki, wyrażenia zgody na zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa Spółki lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego a także objęcia albo nabycia akcji lub udziałów innej spółki zgodnie z zapisami Umowy Spółki, zbycia akcji innej spółki lub udziałów zgodnie z zapisami Umowy Spółki.

Należy również wskazać, że na rzecz wskazanych AZ świadczy na rzecz AX i AY usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. AZ wykonuje na rzecz AX czynności (usługi i dostawy towarów (…). AZ wykonuje również na rzecz AY pewne czynności (usługi i dostawy towarów), które obejmują wynajem pomieszczeń (oraz związaną z tym wynajmem sprzedaż wody i odprowadzanie ścieków), sprzedaż materiałów biurowych (refaktura) oraz udostępnianie informatycznego systemu zarządzania przedsiębiorstwem (korzystanie z systemu, baz danych, infrastruktury w postaci serwerów i ich oprogramowania, usługi serwisowe i konsultacyjne dot. oprogramowania). Poza świadczeniem usług z perspektywy struktury i polityki korporacyjnej mają Państwo realny wpływ na kierunek rozwoju spółek zależnych AX oraz AY, narzucając wytyczne odnośnie działalności Spółek. Zakres Państwa działalności wykracza poza zwykłe prawa i obowiązki udziałowca. Działania AZ w ww. zakresie wpisują się w definicję prowadzenia działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

W konsekwencji sprzedaż przedmiotowych udziałów w spółkach AX oraz AY będzie stanowiła działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, w której AZ sp. z o.o. wystąpi w charakterze podatnika w rozumieniu ust. 1 tego artykułu.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie uznania, że dokonując planowanej sprzedaży udziałów w spółkach nie będą Państwo działali w charakterze podatnika, jest nieprawidłowe.

Państwa wątpliwości budzi również kwestia, czy w przypadku uznania, iż dokonując sprzedaży udziałów w AX lub AY, będą Państwo działać w charakterze podatnika VAT – czy planowana sprzedaż udziałów w tych spółkach będzie stanowić zbycie przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Regulacje zawarte w art. 6 ustawy przewidują wyłączenie określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są to czynności, które co do zasady podlegają opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, jednakże z uwagi na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak stanowi art. 6 pkt 1 ustawy:

Pojęcie „transakcji zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posiłkować się definicją sformułowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, ze zm.).

Zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego:

Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 552 Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład części przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanej części przedsiębiorstwa zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sari stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego. Natomiast w wyroku C-444/10 z dnia 10 listopada 2011 r. Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Należy zaznaczyć, że ustawodawca w art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług skorzystał z możliwości wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT transakcji dotyczących zbywania przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Sprzedaż przez AZ, w ramach jednej transakcji, jednemu nabywcy, posiadanych 100% udziałów w Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością można zrównać z przekazaniem całości przedsiębiorstwa tej spółki, która to czynność nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że sprzedaż przez AZ 100% udziałów w AY, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy – będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Natomiast odnosząc się do sprzedaży udziałów w AX należy mieć na uwadze, że jak już wyżej wskazano, zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa lub jego zorganizowana część przechodzi na własność nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy.

W rozpatrywanej sprawie AZ dokonuje sprzedaży 91% udziałów w AC.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że udział AZ w zespole składników materialnych i niematerialnych składających się na AC (91%), nie stanowi całości przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Z powołanego wyżej wyroku sprawa C-497/01 wynika, że warunkiem wyłączenia spod działania ustawy zbycia przedsiębiorstwa lub jego części jest kontynuacja działalności przez nabywcę. Natomiast w przypadku przekazania udziałów w przedsiębiorstwie nie jest możliwe prowadzenie działalności przez podmiot otrzymujący te udziały.

W świetle powyższych ustaleń, należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie AZ jako zbywca 91% udziałów nie dokonuje sprzedaży przedsiębiorstwa lecz udział w tym przedsiębiorstwie, co w konsekwencji prowadzi do tego, że A nie nabędzie całego przedsiębiorstwa.

W tym też kontekście planowane zbycie udziałów (91%) w spółce AX zajmującej się (…), nie może być uznane za zbycie przedsiębiorstwa. Wynika to z faktu, że udziały te nie posiadają cech fizycznej, organizacyjnej, funkcjonalnej czy finansowej samodzielności. Nie umożliwiają one samodzielnej realizacji zadań gospodarczych. Przeniesienie udziału jako prawa nie skutkuje wyodrębnieniem zespołu składników materialnych i niematerialnych w przedsiębiorstwie, na podstawie którego powstaje odrębny gotowy do realizacji zadań gospodarczych podmiot. Brak wyodrębnienia funkcjonalnego przekłada się na brak wyodrębnienia organizacyjnego, bowiem nie powstaje nowy oddział czy kolejny podmiot. Nie sposób zatem także stwierdzić wyodrębnienia finansowego. Skutkiem powyższego planowane zbycie udziałów w spółce AX, nie może być uznane za czynność określoną w art. 6 pkt 1 ustawy.

W rozpatrywanej sprawie nie można stwierdzić, że mamy do czynienia z sytuacją polegającą na wyłączeniu pewnych elementów przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części z transakcji zbycia. Nie dochodzi bowiem do wyłączenia pewnych określonych składników majątku, co mogłoby podlegać rozważeniu czy wyłączenie tych składników ma wpływ czy też nie ma wpływu na funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości. Trudno w tej sytuacji uznać, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

W analizowanym przypadku nie ma znaczenia, że podlegająca sprzedaży ilość udziałów stanowi pakiet większościowy. Zbycie nawet większościowego pakietu udziałów w AX nie daje nabywcy gwarancji, iż będzie mógł on prowadzić samodzielną i niezależną od pozostałych udziałowców działalność gospodarczą. Zbycie nawet pakietu większościowego – 91% udziałów – nie skutkuje przekazaniem całości przedsiębiorstwa. Pozostałą część udziałów – na co sami Państwo wskazują – pozostaje u innych podmiotów. Sprzedaż 91% udziałów w spółce AX nie skutkuje przeniesieniem wszystkich składników materialnych i niematerialnych Spółki, o których mowa w art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Należący do Państwa zespół praw majątkowych (91% udziałów w Spółce z o.o.) nie może być klasyfikowany jako przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Zbycie udziałów w spółce kapitałowej (pakietu większościowego) oznacza, że tracą Państwo rolę Spółki dominującej. Udział w spółce posiadającej osobowość prawną jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne), nie mieści się jednak w definicji towarów w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług ani w definicji przedsiębiorstwa w rozumieniu Kodeku cywilnego.

W konsekwencji sprzedaż przez AZ udziałów w AX będzie czynnością wykonywaną w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o VAT i czynność ta nie będzie korzystać z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, bowiem zbycie pakietu większościowego udziałów 91% w spółce AX nie stanowi zbycia przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie wyłączenia z opodatkowania sprzedaży 100% udziałów w AY, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, jest prawidłowe, natomiast w zakresie wyłączenia z opodatkowania sprzedaży 91% udziałów w AX, jest nieprawidłowe.

Państwa wątpliwości budzi również kwestia, czy planowana przez AZ sprzedaż udziałów w spółkach AX oraz AY zostanie objęta zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 146a pkt 1 ustawy:

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Jak wynika z art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy:

Ponadto, stosownie do art. 43 ust. 15 ustawy:

Należy również wskazać, że na podstawie art. 43 ust. 16 ustawy:

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy AZ uczestniczy w zarządzaniu AX, w której udziały posiada oraz będzie świadczyła na rzecz Spółki usługi opodatkowane podatkiem VAT, to działania AZ w takim zakresie wpisują się w definicję prowadzenia działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy. W konsekwencji, wskazana we wniosku transakcja polegająca na sprzedaży przez AZ 91% udziałów w AX, która nie korzysta z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, jednakże – z uwagi na treść przepisu art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy – korzystać będzie ze zwolnienia od podatku VAT.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie zwolnienia od podatku VAT sprzedaży 91% udziałów w AX jest prawidłowe, natomiast w zakresie zwolnienia od podatku VAT sprzedaży 100% udziałów w AY jest nieprawidłowe, gdyż jak wskazano wyżej, sprzedaż 100% udziałów w AY, będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie wydania pierwotnej interpretacji w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 10 grudnia 2018 r., sygn. akt VIII SA/Wa 729/18 (data wpływu prawomocnego orzeczenia 5 lutego 2024 r.) oraz wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 13 września 2023 r., sygn. akt I FSK 710/19.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Niniejszą interpretacje wydano na podstawie przedstawionego przez Państwa opisu zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. W związku z powyższym, interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

(Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.