Interpretacja indywidualna z dnia 9 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.240.2024.1.AK
Temat interpretacji
Określenie podstawy opodatkowania z tytułu świadczenia na rzecz sądu usług biegłego sądowego.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
5 kwietnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 5 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie określenia podstawy opodatkowania z tytułu świadczenia na rzecz sądu usług biegłego sądowego.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Pan (…) (dalej jako Wnioskodawca) prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą (…) zarejestrowaną w CEIDG pod numerem NIP: (…). Główny kod PKD działalności Wnioskodawcy to 68.31.Z pośrednictwo w obrocie nieruchomościami.
Wnioskodawca jest czynnym podatkiem podatku od towarów i usług.
W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca świadczy również na zlecenie sądu usługi sporządzenia opinii jako rzeczoznawca majątkowy, pełniąc funkcję biegłego sądowego. Za wykonane usługi Wnioskodawca wystawia na rzecz sądów faktury VAT.
Wynagrodzenie Wnioskodawcy składa się z dwóch części. Z jednej strony jest to wynagrodzenie za wykonaną pracę, a z drugiej zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w związku ze świadczoną przez Wnioskodawcę usługą jako biegłego sądowego.
Powyższe wynika z zapisów art. 89 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Zgodnie z tym przepisem biegłemu powołanemu przez sąd przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii. Do wydatków niezbędnych do wydania opinii zaliczają m.in. koszty korespondencji, koszty dojazdu, koszty wydruku, koszty oprawy opinii, koszty pozyskania dokumentów etc.
Stosownie do art. 89 ust. 4 ww. ustawy wynagrodzenie biegłego będącego podatnikiem obowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług, określoną zgodnie ze stawką tego podatku obowiązującą w dniu orzekania o tym wynagrodzeniu.
Na tle powyższych przepisów powstała w praktyce wątpliwość czy podstawę opodatkowania podatkiem VAT otrzymywanego przez Wnioskodawcę wynagrodzenia powinna stanowić cała kwota otrzymywana z tego tytułu, tj. zarówno kwota wynagrodzenia za wykonana pracę wraz ze zwrotem poniesionych wydatków czy też wyłącznie kwota samego wygrodzenia za pracę.
Zgodnie z wiedzą i praktyką Wnioskodawcy faktura wystawiana przez Wnioskodawcę na rzecz sądu powinna obejmować całość wynagrodzenia otrzymanego od sądu. Zatem, podstawa opodatkowania podatkiem VAT powinna obejmować zarówno wynagrodzenie zasadnicze jak i zwrot wydatków jako koszty związane bezpośrednio z wykonywaną usługą. Odmienne jednak stanowisko często reprezentują sądy.
Powołując się na cytowany wcześniej art. 89 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, sądy stosują praktykę, że biegłemu sądowemu należy się zwrot wydatków związanych z wydaniem opinii, jednakże kwoty tej nie powinien obejmować podatek VAT, bowiem z ww. przepisu ustawy wynika, że o podatek VAT podwyższa się jedynie przyznane biegłemu wynagrodzenie za pracę.
Zatem, pojawiła się konieczność wystąpienia z wnioskiem o interpretację indywidualną, która wynika z faktu braku jednolitości postępowania sądów przy wydawaniu postanowień o przyznaniu biegłemu wynagrodzenia.
Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do rozstrzygnięcia kwestii opodatkowania kosztów poniesionych z tytułu świadczonych usług biegłego sądowego i na tym tle sposobu określenia podstawy opodatkowania w przypadku świadczenia usług biegłego sądowego w sytuacji, gdy obok wynagrodzenia w rozliczeniu dokonywany jest zwrot kosztów związanych z tym wynagrodzeniem.
Pytanie
Czy za podstawę opodatkowania podatkiem VAT świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz sądu usług biegłego sądowego należy traktować całość kwoty otrzymanej z tego tytułu, tj. zarówno kwotę wynagrodzenia za wykonaną pracę jak również zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii?
Pana stanowisko w sprawie
W Pana ocenie, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
W świetle art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:
1.podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2.koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Na mocy art. 29a ust. 7 ustawy, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:
1.stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
2.udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
3.otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.
W art. 29a ust. 1 ustawy wskazano, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę z zastrzeżeniami wynikającymi z dalszych przepisów ustawy, dotyczącymi usług agentów, pośredników itp., wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, przypadków, gdy podstawa opodatkowania może być szacowana przez organ podatkowy oraz opodatkowania niektórych podatników dokonujących obrotów dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi, antykami i towarami używanymi.
Oznacza to, że ustawodawca nie przewidział szczególnego uregulowania podstawy opodatkowania w zakresie usług biegłych sądowych. Ww. przepis art. 29a ust. 1 ustawy stanowi odzwierciedlenie art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L 347 z 11.12.2006 r., str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą, z treści którego wynika, że w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia. Jak stanowi art. 78 Dyrektywy, do podstawy opodatkowania wlicza się następujące elementy:
a.podatki, cła, opłaty i inne należności, z wyjątkiem samego VAT;
b.koszty dodatkowe, takie jak koszty prowizji, opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Do celów akapitu pierwszego lit. b, państwa członkowskie mogą uznać koszty objęte odrębną umową za koszty dodatkowe.
Przepis ten wyjaśnia, jakie elementy uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia, stanowiącego podstawę opodatkowania i wymienia przykładowo kilka rodzajów kosztów mieszczących się w pojęciu podstawy opodatkowania. Dotyczy on kosztów bezpośrednio związanych z zasadniczą dostawą towarów lub usług, które zwiększają łączną kwotę należną z tytułu transakcji. Zgodnie z tą regulacją, każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca obciążył nabywcę lub klienta, powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę, nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego, z zastosowaniem stawki podatku właściwej dla świadczenia zasadniczego.
W związku z powyższym należy wskazać, że podstawę opodatkowania stanowi wszystko co jest zapłatą otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu wykonania usługi, tj. sporządzenia opinii.
Jednocześnie z treści art. 29a ust. 6 ustawy bezpośrednio wynika, że podstawa opodatkowania w podatku od towarów i usług obejmuje także koszty dodatkowe. Przy czym chodzi tu o koszty bezpośrednio związane z konkretnym świadczeniem usług, pobierane przez sprzedawcę od nabywcy usługi.
Powyższe przesądza o tym, że koszty te są wliczane do podstawy opodatkowania, czyli nie podlegają opodatkowaniu jako odrębne świadczenia. Co więcej, koszty te wpływają bezpośrednio na wysokość zapłaty (wynagrodzenia) należnej z tytułu sprzedaży.
Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca uważa, że skoro poniesione wydatki są niezbędne do wykonania opinii, stanowiąc tym samym jeden z elementów kalkulacyjnych otrzymanego od sądu wynagrodzenia (część odpłatności za usługę), to koszty te składają się na całość świadczenia należnego od nabywcy usługi na równi z wypłacanym wynagrodzeniem. Poniesione wydatki stanowią element rachunku kosztów, zmierzających do ustalenia kwoty odpłatności za wykonywaną usługę. Stanowią więc zapłatę, którą dokonujący świadczenia (usługodawca) otrzymał z tytułu sprzedaży od usługobiorcy, w rozumieniu powołanego wyżej art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki właściwej dla usługi głównej (czynność sporządzania opinii sądowej).
Zadaniem Wnioskodawcy, ponoszone przez niego wydatki z tytułu kosztów dodatkowych, ponoszone w celu wykonywania czynności biegłego sądowego na zlecenie sądu, winny być traktowane jako wynagrodzenie za usługę i stanowić podstawę opodatkowania z tytułu świadczonych usług. Zdaniem Wnioskodawcy podstawą opodatkowania jest cała wartość usługi, na którą składa się zarówno wynagrodzenie biegłego jak i ponoszone koszty konieczne do wykonania usługi.
Powyższe potwierdzają również wydawane interpretacje indywidualne. I tak przykładowo w interpretacji z 26 września 2017 r. nr 0115-KDIT1-1.4012.529.2017.1.BS. Jak wskazano w treści wniosku: Wnioskodawca wskazuje, że w dniu 1 sierpnia 2017 r. otrzymał od Sądu Rejonowego postanowienie, z którego wynika, że wskazany Sąd zmienił tą praktykę wskazując, że podstawę opodatkowania podatkiem VAT, stanowi jedynie wynagrodzenie biegłego sądowego stosownie do art. 89 ust. 4 ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych. Co do kosztów Sąd ten wskazał, że zgodnie z ustawą o kosztach sądowych ww. sprawach cywilnych biegłemu sądowemu należy się zwrot wydatków związanych z wydaniem opinii, jednakże kwoty tej nie podnosi się o stawkę VAT, bowiem z art. 89 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wynika, że o stawkę podatku VAT podwyższa się jedynie przyznane biegłemu wynagrodzenie. Jak stwierdził Organ: Odpowiadając na zadane pytania tut. organ stwierdza, że w świetle obowiązujących przepisów ustawy na wynagrodzenie Wnioskodawcy za wykonanie usług jako biegłego składa się wartość całego świadczenia, które jest opodatkowane podatkiem od towarów i usług w wysokości 23%. Zatem Wnioskodawca jest zobowiązany doliczyć VAT zarówno do wynagrodzenia za pracę (opracowanie opinii), jak i do pozostałych poniesionych wydatków celem sporządzenia ww. opinii, tj. koszty wydruku opinii, okładek, dojazdu do miejsca oględzin, opłaty pocztowe dotyczące korespondencji w danej sprawie sądowej itp. Analogiczne stanowisko zostało wyrażone w interpretacji z dnia 29 września 2022 r. nr 0114-KDIP4-1.4012.370.2022.4.PS: Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że jeśli poniesione koszty dodatkowe są niezbędne do wykonania opinii, to składają się one na całość świadczenia należnego od nabywcy usługi na równi z wypłacanym wynagrodzeniem. Poniesione koszty dodatkowe stanowią element rachunku kosztów, zmierzających do ustalenia kwoty odpłatności za wykonywaną usługę. Stanowią więc zapłatę, którą dokonujący świadczenia (usługodawca) otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od usługobiorcy, w rozumieniu powołanego wyżej art. 29a ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, według stawki właściwej dla usługi głównej (czynność biegłego). Jak wskazano powyżej, podstawą opodatkowania jest wartość usługi, na którą w przedmiotowej sprawie składają się zarówno wynagrodzenie biegłego sądowego za wydanie opinii, jak i poniesione przez biegłego koszty dodatkowe (koszty przejazdu) konieczne do wykonania tej usługi. Wartość całego świadczenia podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki. Zatem, w rozpatrywanej sprawie, do podstawy opodatkowania powinien Pan wliczać wszystkie składniki wynagrodzenia należnego za wykonaną usługę wydania opinii. Jak bowiem wskazano powyżej, podstawą opodatkowania jest cała wartość usługi, na którą składa się zarówno wynagrodzenie biegłego sądowego jak i ponoszone koszty konieczne do wykonania usługi, w tym koszt przejazdu do miejsca oględzin wraz z drogą powrotną.
Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy za podstawę opodatkowania podatkiem VAT świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz sądu usług biegłego sądowego należy traktować całość kwoty otrzymanej z tego tytułu, tj. zarówno kwotę samego wynagrodzenia za wykonaną pracę jak również zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług , zwanym dalej „podatkiem”, podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach –rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.
Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W tym miejscu należy wskazać należy, że prawo do wykonywania funkcji biegłego sądowego nabywane jest w określonym trybie i po spełnieniu ściśle określonych warunków wynikających z przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 15 poz. 133).
Biegły sądowy jest osobą, która posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w danej dziedzinie, potwierdzone stosownym dokumentem. Opinia wydana przez biegłego jest dowodem w postępowaniu sądowym. Przed objęciem funkcji biegły składa przyrzeczenie, że powierzone mu obowiązki wykonywać będzie z całą sumiennością i bezstronnością.
Ponadto stosownie do art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1144 ze zm.):
Biegłemu powołanemu przez sąd przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii.
W myśl art. 89 ust. 2 cytowanej ustawy:
Wysokość wynagrodzenia biegłego za wykonaną pracę ustala się, uwzględniając wymagane kwalifikacje, potrzebny do wydania opinii czas i nakład pracy, a wysokość wydatków, o których mowa w ust. 1 – na podstawie złożonego rachunku.
Z kolei zgodnie z art. 89 ust. 3 ww. ustawy:
Wynagrodzenie biegłych oblicza się według stawki wynagrodzenia za godzinę pracy albo według taryfy zryczałtowanej określonej dla poszczególnych kategorii biegłych ze względu na dziedzinę, w której są oni specjalistami. Podstawę obliczenia stawki wynagrodzenia za godzinę pracy i taryfy zryczałtowanej stanowi ułamek kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość określa ustawa budżetowa.
Natomiast art. 89 ust. 4 cytowanej ustawy stanowi, że:
Wynagrodzenie biegłego będącego podatnikiem obowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług, określoną zgodnie ze stawką tego podatku obowiązującą w dniu orzekania o tym wynagrodzeniu.
W oparciu o § 11 ww. rozporządzenia z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych:
Biegłemu przysługuje za wykonanie czynności wynagrodzenie w wysokości określonej odrębnymi przepisami.
Zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 627):
Stawka wynagrodzenia biegłych powołanych przez sąd za każdą godzinę pracy, zwana dalej „stawką”, wynosi - w zależności od stopnia złożoności problemu będącego przedmiotem opinii, a także w zależności od nakładu pracy oraz warunków, w jakich opracowano opinię – od 1,67 % do 2,36 % kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość określa ustawa budżetowa, zwanej dalej „kwotą bazową”.
Zgodnie z § 4 powyższego rozporządzenia:
W przypadku gdy problem będący przedmiotem opinii jest szczególnie złożony, stawka może być podwyższona do 50 %.
Stosownie zaś do § 8 ww. rozporządzenia w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym:
Poniesione przez biegłego wydatki niezbędne dla wydania opinii, w szczególności wydatki materiałowe, amortyzację aparatury badawczej oraz koszty dojazdu na miejsce wykonania czynności, biegły dokumentuje za pomocą faktur lub rachunków albo kopii tych dokumentów.
Ponadto należy zauważyć, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
W myśl art. 29a ust. 2 ustawy:
W przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie tej dostawy towarów.
Z kolei art. 29a ust. 6 ustawy stanowi, że:
Podstawa opodatkowania obejmuje:
1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Zgodnie z art. 29a ust. 7 ustawy:
Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:
1)stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
2)udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
3)otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.
W art. 29a ust. 1 ustawy wskazano, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, z zastrzeżeniami wynikającymi z dalszych przepisów ustawy, dotyczącymi usług agentów, pośredników itp., wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, przypadków, gdy podstawa opodatkowania może być szacowana przez organ podatkowy oraz opodatkowania niektórych podatników dokonujących obrotów dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi, antykami i towarami używanymi.
Oznacza to, że ustawodawca nie przewidział szczególnego uregulowania podstawy opodatkowania w zakresie usług biegłych sądowych.
Ww. przepis art. 29a ust. 1 ustawy stanowi odzwierciedlenie art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 r., str. 1, ze zm.) z treści którego wynika, że:
W odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.
Jak stanowi art. 78 Dyrektywy:
Do podstawy opodatkowania wlicza się następujące elementy:
a)podatki, cła, opłaty i inne należności, z wyjątkiem samego VAT;
b)koszty dodatkowe, takie jak koszty prowizji, opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Do celów akapitu pierwszego lit. b), państwa członkowskie mogą uznać koszty objęte odrębną umową za koszty dodatkowe.
Przepis ten wyjaśnia, jakie elementy uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia, stanowiącego podstawę opodatkowania i wymienia przykładowo kilka rodzajów kosztów mieszczących się w pojęciu podstawy opodatkowania. Dotyczy on kosztów bezpośrednio związanych z zasadniczą dostawą towarów lub usług, które zwiększają łączną kwotę należną z tytułu transakcji. Zgodnie z tą regulacją, każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca obciążył nabywcę lub klienta, powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę, nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego, z zastosowaniem stawki podatku właściwej dla świadczenia zasadniczego.
W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Z opisu sprawy wynika, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy Pan na zlecenie sądu usługi sporządzenia opinii jako rzeczoznawca majątkowy, pełniąc funkcję biegłego sądowego. Za wykonane usługi wystawia Pan na rzecz sądów faktury VAT. Pana wynagrodzenie składa się z dwóch części. Z jednej strony jest to wynagrodzenie za wykonaną pracę, a z drugiej zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w związku ze świadczoną przez Pana usługą jako biegłego sądowego.
Przy tak przedstawionym opisie sprawy Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy za podstawę opodatkowania podatkiem VAT świadczonych przez Pana na rzecz sądu usług biegłego sądowego należy traktować całość kwoty otrzymanej z tego tytułu, tj. zarówno kwotę wynagrodzenia za wykonaną pracę jak również zwrot poniesionych przez Pana wydatków niezbędnych dla wydania opinii.
Z treści art. 29a ust. 6 ustawy bezpośrednio wynika, że podstawa opodatkowania w podatku od towarów i usług obejmuje także koszty dodatkowe. Przy czym chodzi tu o koszty bezpośrednio związane z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, pobierane przez sprzedawcę od nabywcy towaru lub usługi. Taka regulacja przesądza o tym, że koszty te są wliczane do podstawy opodatkowania, czyli nie podlegają opodatkowaniu jako odrębne świadczenia. Co więcej, koszty te wpływają bezpośrednio na wysokość zapłaty (wynagrodzenia) należnej z tytułu sprzedaży.
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że jeśli poniesione koszty dodatkowe są niezbędne do wykonania opinii, to składają się one na całość świadczenia należnego od nabywcy usługi na równi z wypłacanym wynagrodzeniem. Poniesione koszty dodatkowe stanowią element rachunku kosztów, zmierzających do ustalenia kwoty odpłatności za wykonywaną usługę. Stanowią więc zapłatę, którą dokonujący świadczenia (usługodawca) otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od usługobiorcy, w rozumieniu powołanego wyżej art. 29a ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, według stawki właściwej dla usługi głównej (czynność biegłego).
Jak wskazano powyżej, podstawą opodatkowania jest wartość usługi, na którą w przedmiotowej sprawie składają się zarówno wynagrodzenie biegłego sądowego za wydanie opinii, jak i poniesione przez biegłego koszty dodatkowe konieczne do wykonania tej usługi. Wartość całego świadczenia podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki.
Zatem, w rozpatrywanej sprawie, do podstawy opodatkowania powinien Pan wliczać wszystkie składniki wynagrodzenia należnego za wykonaną usługę wydania opinii. Jak bowiem wskazano powyżej, podstawą opodatkowania jest cała wartość usługi, na którą składa się zarówno wynagrodzenie biegłego sądowego jak i ponoszone koszty konieczne do wykonania usługi.
W konsekwencji, za podstawę opodatkowania podatkiem VAT świadczonych przez Pana na rzecz sądu usług biegłego sądowego należy traktować całość kwoty otrzymanej z tego tytułu, tj. zarówno kwotę wynagrodzenia za wykonaną pracę jak również zwrot poniesionych przez Pana wydatków niezbędnych dla wydania opinii.
Tym samym, Pana stanowisko uznałem za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego, ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Odnośnie powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych, wskazuję, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).