Nieuznanie Wnioskodawcy za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży udziału w Nieruchomości, a tym samym nieuznania transakcji sprzedaży za czynność p... - Interpretacja - 0114-KDIP1-1.4012.105.2024.4.AWY

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 26 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.105.2024.4.AWY

Temat interpretacji

Nieuznanie Wnioskodawcy za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży udziału w Nieruchomości, a tym samym nieuznania transakcji sprzedaży za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT oraz braku zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT do tej transakcji w przypadku uznania jej za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części nieprawidłowe/w części prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:

  • nieprawidłowe w zakresie nieuznania Pana za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży udziału w Nieruchomości i tym samym nieuznania tej sprzedaży za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT,
  • prawidłowe w zakresie zwolnienia sprzedaży udziału w Nieruchomości z opodatkowania podatkiem VAT w przypadku uznania tej sprzedaży za czynność podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 lutego 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Pana za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży udziału w Nieruchomości, a tym samym nieuznania transakcji sprzedaży za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT oraz braku zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT do tej transakcji w przypadku uznania jej za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 22 kwietnia 2024 r. (wpływ 22 kwietnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu 9 czerwca 1995 r. Z.C. (dalej także jako Wnioskodawca) i D.M. nabyli po 50% udziałów w nieruchomości przy ul. (…) w (…) (dalej jako Nieruchomość).

W dniu 29 listopada 1995 r. Panowie D.M. i Z.C. założyli spółkę cywilną, której przekazali prawo do używania Nieruchomości.

Dnia 20 stycznia 2001 r. dotychczasowi wspólnicy spółki podjęli uchwałę, zgodnie z którą ogół praw i obowiązków D.M. przysługiwać będzie na zasadach współwłasności małżonkom D.M. i M.M.

Z dniem 31 marca 2001 r. wspomniana spółka cywilna przekształcona została w spółkę jawną „(…)” (dalej także jako Spółka). Do Spółki wniesione zostały jako wkład niepieniężny nieruchomości, którymi ta zarządzała w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Przedmiotowa dla niniejszej sprawy Nieruchomość jednak nigdy nie znalazła się w majątku Spółki.

Pod koniec 2001 r. między małżonkami M.M. i D.M. zawarta została umowa „wyłączająca wspólność ustawową małżeńską i podział majątku dorobkowego”. W zakresie nieruchomości przy ul. (…) drugim współwłaścicielem, obok Z.C. została wskutek tego M.M.

W dniu 1 stycznia 2002 r. M.M. oraz Z.C. zawarli ze Spółką umowę użyczenia Nieruchomości na czas oznaczony, do 31 grudnia 2011 r.

22 marca 2002 r. Z.C., D.M. i M.M. jako wspólnicy spółki podjęli uchwałę, zgodnie z którą stosownie do treści umowy małżeńskiej majątkowej wyłączającej wspólność ustawową małżeńską wraz z podziałem majątku dorobkowego małżonków M.M. i D.M., drugim (poza Z.C.) wspólnikiem spółki pozostaje jedynie M.M.

1 stycznia 2012 r. M.M. i Z.C. jako współwłaściciele nieruchomości przy ul. (…) podpisali na czas nieoznaczony umowę użyczenia, na mocy której zezwolili spółce (…) na używanie Nieruchomości z prawem pobierania pożytków. Zgodnie z umową, wszystkie remonty, w tym zainstalowanie windy osobowej w lokalu, ponoszone są na koszt spółki jawnej. Od tego momentu Nieruchomość była wynajmowana kolejnym najemcom, a koszty remontów koniecznych do przystosowania Nieruchomości do nowych najemców ponosiła Spółka.

Przedmiotem działalności Spółki od początku jej działalności jest obrót, zarząd, wynajem, podnajem nieruchomości, usługi budowlane, komis, wytwórczość, handel artykułami spożywczymi i przemysłowymi, usługi fryzjerskie i kosmetyczne.

W roku 2022, w nieruchomości przy ul. (…) wykonany został remont elewacji i remont dachu, którego łączny koszt wyniósł około 900 000 zł i poniesiony został w całości przez Spółkę.

W 2023 r., Wnioskodawca sprzedał trzy działki budowlane o wielkości po ok. 900 m2, które zostały zakupione w 2011 r.

W przyszłości Wnioskodawca wraz z drugim współwłaścicielem lokalu przy ul. (…) planuje wypowiedzieć podpisaną w dniu 1 stycznia 2012 r. umowę użyczenia i sprzedać udziały w nieruchomości.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Pod pojęciem „Nieruchomość” należy rozumieć działkę ewidencyjną o numerze (…), przy ulicy (…), wraz ze znajdującym się na niej budynkiem o charakterze usługowym, dla której prowadzona jest księga wieczysta o nr (…).

W ostatnich dwóch latach przed planowaną sprzedażą nie były ponoszone na Nieruchomości wydatki na ulepszenie w rozumieniu przepisów podatku dochodowego stanowiące co najmniej 30% wartości początkowej budynku.

Sprzedaż Nieruchomości planowana jest najbliższej przyszłości, w momencie otrzymania satysfakcjonującej oferty w tym zakresie. Dokładna data, co oczywiste, nie jest możliwa do przewidzenia.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług według numeracji we wniosku

2.Czy w opisanym stanie faktycznym, w przyszłości, w zakresie sprzedaży udziału w Nieruchomości Wnioskodawca będzie działał w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako VATU), a tym samym czy opisywana transakcja będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 VATU?

2a.Jeżeli odpowiedź na pytanie „2” będzie twierdząca, to czy zastosowanie do takiej transakcji znajdzie zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 VATU?

Pana stanowisko w sprawie

Stanowisko w zakresie pytania „2”

W zakresie pytania drugiego, sprzedając udział w Nieruchomości, zdaniem Wnioskodawcy nie będzie on działał w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 VATU, a transakcja nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 VATU.

Jak bowiem stanowi art. 15 ust. 1 VATU:

„Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.”

Zgodnie zaś z brzmieniem art. 15 ust. 2 VATU:

„Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.”

Przedmiotowa Nieruchomość niewątpliwie nie jest zaś wykorzystywana przez Wnioskodawcę w sposób ciągły w celach zarobkowych. Jest ona po prostu użyczana Spółce, która to zarządza nią jako profesjonalny podmiot zajmujący się obrotem nieruchomościami. Sam zaś Podatnik, tak jak to zostało opisane już w stanowisku w zakresie pytania drugiego, nie wniósł Nieruchomości do majątku Spółki jako wkład niepieniężny, pomimo że robił tak w zakresie każdej nieruchomości wykorzystywanej w ramach działalności gospodarczej (vide stan faktyczny). Niewątpliwie więc udział w Nieruchomości stanowi w tym przypadku alokację prywatnych środków, a nie inwestycję związaną z działalnością gospodarczą. Co za tym idzie, sprzedając udziały w Nieruchomości, Wnioskodawca nie będzie działał w charakterze podatnika, a sama transakcja nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Stanowisko w zakresie pytania „2a”

Nawet jeżeli jednak uznać tutaj, że opisywana przyszła transakcja sprzedaży udziałów przez Wnioskodawcę w Nieruchomości będzie stanowić czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług (wbrew stanowisku Wnioskodawcy), to należy niewątpliwie zauważyć, że znajdzie tutaj zastosowanie zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 VATU.

Jak bowiem stanowi ww. przepis:

„Zwalnia się od podatku: dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.”

Przekładając więc powyższe na stan faktyczny niniejszej sprawy, z całą pewnością ww. zwolnienie znajdzie tutaj zastosowanie. Sama potencjalna dostawa nie będzie bowiem dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, zaś pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą części budynku upłynął okres znacznie dłuższy niż 2 lata.

Jako oczywiste jawi się więc to, że w przypadku przyszłej sprzedaży udziałów w Nieruchomości, nawet jeżeliby uznać, że Wnioskodawca będzie działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, to niewątpliwie będzie on uprawniony do skorzystania ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 VATU.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest:

  • nieprawidłowe w zakresie nieuznania Pana za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży udziału w Nieruchomości i tym samym nieuznania tej sprzedaży za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT,
  • prawidłowe w zakresie zwolnienia sprzedaży udziału w Nieruchomości z opodatkowania podatkiem VAT w przypadku uznania tej sprzedaży za czynność podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie udziału w nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), zwanej dalej: Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 195 ww. ustawy Kodeks cywilny:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług również zbycie udziału w towarze (np. współwłasność nieruchomości), stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r. sygn. akt I FPS 2/11.

Jak wynika z art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W myśl art. 198 ustawy Kodeks cywilny:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Podkreślić więc należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela, a rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (t. j. Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady:

„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Jednocześnie, w art. 12 ust. 1 lit. b) powołanej Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano, że:

Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

„Teren budowlany” to każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych:

„Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że przez termin „zamiar” należy pojmować nie wolę wewnętrzną, ale wolę dającą się określić na podstawie obiektywnych możliwych do stwierdzenia okoliczności. Przy ustalaniu zamiaru muszą istnieć obiektywne dowody potwierdzające przeznaczenie danej nieruchomości wyłącznie do celów prywatnych. Dla uznania danego majątku za prywatny istotny jest sposób jego wykorzystania i podejmowanych w odniesieniu do niego działań w całym okresie posiadania.

W kontekście powyższych rozważań istotna jest więc ocena, czy z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Sprzedawcy podejmowali działania charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Ocena ta powinna przy tym uwzględniać nie tylko samodzielne znaczenie poszczególnych kryteriów kwalifikacji określonych działań jako cech charakteryzujących działalność handlową, ale też brać pod uwagę całokształt tychże działań, ich wzajemne uzupełnianie się i przydatność z punktu widzenia tego rodzaju działalności gospodarczej.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że 9 czerwca 1995 r. nabył Pan wraz z D.M. po 50% udziałów w Nieruchomości przy ul. (…) w (…). Na Nieruchomość składa się działka o nr (…) oraz znajdujący się na niej budynek o charakterze usługowym.

29 listopada 1995 r. założył Pan wraz z D.M. spółkę cywilną, której przekazali Panowie prawo do używania Nieruchomości.

31 marca 2001 r. ww. spółka cywilna została przekształcona w spółkę jawną (Spółka). Nieruchomość nigdy nie znalazła się w majątku Spółki.

1 stycznia 2002 r. Pan oraz M.M. zawarli ze Spółką umowę użyczenia Nieruchomości na czas oznaczony, do 31 grudnia 2011 r.

1 stycznia 2012 r. M.M. i Pan jako współwłaściciele Nieruchomości podpisali na czas nieoznaczony umowę użyczenia, na mocy której zezwolili Spółce na używanie Nieruchomości z prawem pobierania pożytków. Od tego momentu Nieruchomość była wynajmowana przez Spółkę kolejnym najemcom.

Jak wskazał Pan we wniosku, planuje Pan wypowiedzieć podpisaną 1 stycznia 2012 r. umowę użyczenia i sprzedać udział w Nieruchomości.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Pana wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności tego, czy z tytułu sprzedaży udziału w Nieruchomości będzie Pan działał w charakterze podatnika podatku VAT, a tym samym, czy opisywana transakcja będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

Analiza sprawy w kontekście powołanych przepisów oraz wyroków TSUE prowadzi do wniosku, że sprzedaż udziału w Nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z okoliczności sprawy wynika bowiem, że udział w Nieruchomości w żaden sposób nie służył ani nie służy Panu do celów prywatnych. Nieruchomość jest użyczana Spółce, w której jest Pan wspólnikiem. Od dnia podpisania umowy użyczenia na czas nieoznaczony, Nieruchomość jest wynajmowana przez Spółkę kolejnym najemcom. Wykorzystuje więc Pan Nieruchomość do działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki jawnej.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego w świetle powołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, iż sprzedaż udziału w Nieruchomości nie będzie sprzedażą majątku prywatnego. Sposób wykorzystania Nieruchomości, jak i jej usługowy charakter wskazują, że Pana zamiarem nie było wykorzystywanie udziału w Nieruchomości do celów osobistych. Należy więc uznać, że przy zbyciu udziału w Nieruchomości wystąpi Pan w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a sprzedaż udziału w Nieruchomości będzie czynnością stanowiącą działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.

W związku z powyższym, sprzedaż udziału w Nieruchomości będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z art. 7 ust. 1 ustawy.

Tym samym, Pana stanowisko do pytania oznaczonego we wniosku nr 2 należy uznać za nieprawidłowe.

Pana wątpliwości w sprawie dotyczą następnie tego, czy do sprzedaży udziału w Nieruchomości znajdzie zastosowanie zwolnienie z podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Dla sprzedaży nieruchomości zabudowanych budynkami, budowlami lub ich częściami ustawodawca przewidział możliwość zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 10 i art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków i budowli, jeżeli w stosunku do nich powstało pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata.

Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu – rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku budowli lub ich części oddano go w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku, budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika – bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku, budowli lub ich części.

Należy również zauważyć, że w myśl art. 43 ust. 10 ustawy:

Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem, że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1)są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;

2)złożą:

a)przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub

b)w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów

- zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Przy czym zgodnie z art. 43 ust. 11 ustawy:

Oświadczenie, o którym mowa w art. 43 ust. 10 pkt 2 musi również zawierać:

1)imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;

2)planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części;

3)adres budynku, budowli lub ich części.

Tak więc ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy po spełnieniu określonych warunków – możliwość rezygnacji ze zwolnienia od podatku i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

W tym miejscu należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

W tym miejscu należy nadmienić, że dla dostawy nieruchomości, które nie spełniają przesłanek do objęcia ich zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 lub 10a ustawy ustawodawca przewidział możliwość zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w myśl którego:

W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Co do zasady zatem, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki/budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu korzysta ze zwolnienia od podatku.

W celu ustalenia, czy w analizowanej sprawie dla dostawy opisanego udziału w Nieruchomości zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku od towarów i usług, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy i kiedy w odniesieniu do budynku znajdującego się na Nieruchomości miało miejsce pierwsze zasiedlenie.

Jak wynika z wniosku, nabył Pan udział w Nieruchomości 9 czerwca 1995 r. 20 stycznia 2001 r. prawo do używania Nieruchomości zostało przekazane spółce cywilnej, w której był Pan jednym ze wspólników.

31 marca 2001 r. wspomniana spółka cywilna została przekształcona w spółkę jawną. Od 1 stycznia 2002 r. Nieruchomość jest przedmiotem użyczenia na rzecz Spółki i jest przez nią wynajmowana na rzecz kolejnych najemców.

Ponadto wskazał Pan, że w ostatnich dwóch latach przed planowaną sprzedażą nie były ponoszone na Nieruchomości wydatki na ulepszenie w rozumieniu przepisów podatku dochodowego stanowiące co najmniej 30% wartości początkowej budynku.

Powyższe oznacza, że pierwsze zasiedlenie budynku usługowego położonego na działce nr (…) miało miejsce ponad dwa lata przed dniem planowanej sprzedaży udziału w Nieruchomości.

W związku z tym, że pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynku znajdującego się na działce nr (…) a planowaną sprzedażą upłynie okres ponad 2 lat, to dostawa tego budynku będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, gdyż zostaną spełnione warunki wynikające z tego przepisu. Odpowiednio zwolnieniem tym objęta będzie także dostawa gruntu, na którym ww. budynek jest posadowiony, zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy.

Zatem, sprzedaż udziału w Nieruchomości będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, korzystającą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.

W związku z tym, że planowana transakcja sprzedaży udziału w Nieruchomości będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy, dalsza analiza zwolnień ww. czynności – wynikająca z przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10a lub pkt 2 ustawy – jest bezzasadna.

Pana stanowisko do pytania oznaczonego we wniosku nr 2a należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 2 i 2a dotyczących podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (pytań nr 1, 1a, 1ab) zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Ponadto, stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Zatem przedmiotowa interpretacja rozstrzyga w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pana, a nie wywiera skutku prawnego dla współwłaściciela Nieruchomości.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm. dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).