Brak zwolnienia od podatku VAT sprzedaży, w trybie postępowania egzekucyjnego, nieruchomości niezabudowanej stanowiącej działkę nr X. Możliwość zastosowania art. 43 ust. 21 ustawy przy sprzedaży prawa użytkowania wieczystego zabudowanej działki gruntu nr Y wraz z prawem własności posadowionych na tym gruncie zabudowań.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 stycznia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 29 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·braku zwolnienia od podatku VAT sprzedaży, w trybie postępowania egzekucyjnego, nieruchomości niezabudowanej stanowiącej działkę nr X (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),

·możliwości zastosowania art. 43 ust. 21 ustawy przy sprzedaży prawa użytkowania wieczystego zabudowanej działki gruntu nr Y wraz z prawem własności posadowionych na tym gruncie zabudowań (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Uzupełnił go Pan pismem z 3 kwietnia 2024 r. (wpływ 3 kwietnia 2024 r.) o doprecyzowanie opisu sprawy.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w (...) (dalej: „Komornik” lub „Wnioskodawca”) prowadzi na wniosek wierzyciela przeciwko dłużnikowi (...) (dalej: „Dłużnik”), postępowanie egzekucyjne z nieruchomości, tj.:

1)prawa własności nieruchomości obejmującej niezabudowaną działkę gruntu nr X o powierzchni (...) ha, położonej w miejscowości (…), dla której Sąd Rejonowy w (...), prowadzi księgę wieczystą nr (…);

2)prawa użytkowania wieczystego zabudowanej działki gruntu nr Y o powierzchni (…) ha, położonej w miejscowości (…), dla której Sąd Rejonowy w (...), prowadzi księgę wieczystą nr (…) wraz z prawem własności posadowionych na tym gruncie zabudowań.

W ramach prowadzonego postępowania Komornik planuje zaspokoić wierzytelności Wierzyciela poprzez sprzedaż powyższych nieruchomości Dłużnika.

Nieruchomości, będące przedmiotem planowanej sprzedaży, Dłużnik nabył na podstawie umowy sprzedaży z dnia (…) 2018 r. zawartej w formie aktu notarialnego (…), z której wynika, że Dłużnik nabył od (…):

a)prawo użytkowania wieczystego gruntu położonego w (…), oznaczonego w ewidencji gruntów jako działka nr Y o powierzchni (…) ha – objęte księgą wieczystą nr (…) oraz własność posadowionych na tym gruncie budynku i urządzeń,

b)własność nieruchomości w graniach działki gruntu nr X (…) objętej księgą wieczystą nr (…) (niezabudowany grunt).

W powyższym akcie notarialnym Dłużnik oświadczył, że nabywa ww. prawa, będąc stanu wolnego, wyjaśniając jednocześnie, iż prawa te nabywa w związku z prowadzoną przez Niego działalnością gospodarczą pod nazwą (…) i na potrzeby tej działalności. Transakcja, w ramach której Dłużnik nabył przedmiotowe nieruchomości nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lecz notariusz, występujący w charakterze płatnika, pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych na mocy art. 1, art. 6 oraz art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określonego uchwałą nr (…) z dnia (…) 2023 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów (…) działki gruntu nr X i Y znajdują się na terenie oznaczonym symbolem „(...)”, przy czym stosownie do § 30 ust. 1 MPZM, tereny kategorii „P” przeznacza się dla obiektów produkcyjnych, baz transportowych oraz obiektów magazynowo-składowych, występujących zarówno łącznie, jak i samodzielnie.

Z opinii dotyczącej określenia wartości rynkowej nieruchomości niezabudowanej z dnia (…) 2022 r., sporządzonej dla nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr X wynika, że:

-teren działki jest płaski, posiada kształt nieregularny,

-działka jest w części utwardzona nawierzchnią betonową, żwirową, część stanowi teren zielony porośnięty roślinnością okrywową niską z zadrzewieniami,

-przez działkę przebiega sieć elektroenergetyczna,

-działka jest ogrodzona – elementy prefabrykowane, brama z furtką od strony południowej działki (stalowa, otwierana) znajduje się na działce nr Z,

-uzbrojenie działki to przyłącza do sieci elektroenergetycznej,

-działka stanowi całość gospodarczą z działką nr Y,

-wartość rynkowa nieruchomości została oszacowana przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego na kwotę (…) zł.

Z opinii dotyczącej określenia wartości rynkowej nieruchomości zabudowanej z dnia (…) 2022 r., sporządzonej dla nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr Y wynika, że:

-teren działki jest płaski, posiada kształt nieregularny,

-działka jest zabudowana budynkiem w zabudowie wolnostojącej o funkcji użytkowej – w słabym stanie technicznym (nieużytkowany, wybudowany w technologii tradycyjnej) oraz budynkiem magazynowym również nieużytkowany o układzie konstrukcyjnym żelbetowym – półkoliste kręgi betonowe,

-teren działki w części jest utwardzony płytami ażurowymi, nawierzchnią bitumiczną i z kostki brukowej, część stanowi teren zielony porośnięty roślinnością okrywową niską wraz z zadrzewieniami,

-na terenie działki znajdują się boksy murowane z elementów drobnowymiarowych,

-teren działki jest ogrodzony – elementy prefabrykowane, brama wraz z furtką od strony południowej działki jest stalowa, otwierana,

-działka stanowi całość gospodarczą z działką nr X,

-wartość rynkowa nieruchomości została oszacowana przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego na kwotę (…) zł, w tym wartość rynkowa nieruchomości budynkowej w kwocie (…) zł, a wartość rynkowa gruntu – (…) zł.

Z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej wynika, że Dłużnik prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (…), a jego:

1)stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej: (…);

2)dodatkowe stałe miejsca wykonywania działalności gospodarczej: (…);

3)adres do doręczeń: (…);

4)przeważająca działalność gospodarcza: PKD 02.20.Z Pozyskiwanie drewna;

5)wykonywana działalność gospodarcza:

·PKD 02.20.Z Pozyskiwanie drewna,

·PKD 45.11.Z Sprzedaż hurtowa i detaliczna samochodów osobowych i furgonetek,

·PKD 45.20.Z Konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli,

·PKD 46.73.Z Sprzedaż hurtowa drewna, materiałów budowlanych i wyposażenia sanitarnego,

·PKD 47.19.Z Pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach,

·PKD 49.41.Z Transport drogowy towarów,

·PKD 81.10.Z Działalność pomocnicza związana z utrzymaniem porządku w budynkach,

·PKD 81.21.Z Niespecjalistyczne sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych,

·PKD 81.22.Z Specjalistyczne sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych,

·PKD 81.29.Z Pozostałe sprzątanie,

·PKD 96.01.Z Pranie i czyszczenie wyrobów włókienniczych i futrzarskich.

Z wykazu podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT, prowadzonego przez Ministerstwo Finansów wynika, że Dłużnik nie figuruje w rejestrze VAT i ma status: niezarejestrowany. Przy czym, z wykazu wynika, że:

1)data rejestracji jako podatnika VAT – 1 kwietnia 2014 r.,

2)data wykreślenia rejestracji jako podatnika VAT – 12 lipca 2021 r. na podstawie art. 96 ust. 9 pkt 2 ustawy o VAT.

Komornik wskazuje, że na podstawie art. 133 § 2 z indeksem 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1550 z późn. zm.), pisma procesowe lub orzeczenia dla przedsiębiorcy wpisanego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej doręcza się na adres do doręczeń udostępniony w tej ewidencji, chyba że przedsiębiorca wskazał inny adres do doręczeń.

Pismem z dnia (…) 2023 r. Komornik wezwał Dłużnika do udzielenia informacji w zakresie niezbędnym dla ustalenia kwestii opodatkowania VAT planowanej sprzedaży nieruchomości w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego. W wezwaniu Komornik zadał Dłużnikowi następujące pytania:

1)w jaki sposób doszło do nabycia przez dłużnika nieruchomości, będących przedmiotem egzekucji, i czy czynność sprzedaży na rzecz dłużnika podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, a jeśli tak, to czy była opodatkowana czy korzystano ze zwolnienia od podatku. Informację należy podać osobno dla każdej działki.

2)kiedy doszło do nabycia przez dłużnika nieruchomości? Informację należy podać osobno dla każdej działki.

3)w jaki sposób dłużnik wykorzystuje nieruchomość? Informację należy podać osobno dla każdej działki.

4)czy dłużnikowi z tytułu nabycia nieruchomości przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego? Informację należy podać osobno dla każdej działki.

5)kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie (tj. pierwsze zajęcie, oddanie do używania pierwszemu nabywcy, użytkownikowi) nabytych przez dłużnika budynków, budowli? Informację należy podać osobno dla każdej działki.

6)czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem nabytych przez dłużnika budynków, budowli, a ich dostawą (sprzedażą) przez dłużnika upłynie czas dłuższy niż dwa lata ? Informację należy podać osobno dla każdej działki.

7)czy w odniesieniu do budynków, budowli dłużnik ponosił wydatki na ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiące co najmniej 30% ich wartości początkowej i czy w stosunku do tych wydatków będzie przysługiwało mu prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego? Informację należy podać osobno dla każdej działki.

8)czy budynki, budowle lub ich części są przedmiotem najmu, dzierżawy, itp.? Należy wskazać okres, w którym nieruchomości były oddane w najem, dzierżawę. Informację należy podać osobno dla każdej działki.

9)czy budynki, budowle, które mają być przedmiotem sprzedaży są wykorzystywane przez dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT? Informację należy podać osobno dla każdej działki.

10)czy dłużnik jest lub był czynnym podatnikiem VAT oraz w jakich okresach?

11)czy nieruchomości zostały przez dłużnika wprowadzone do ewidencji środków trwałych?

Dłużnik do dnia wystąpienia z niniejszym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej nie odpowiedział na wezwanie Komornika i nie udzielił informacji dotyczących przedmiotowych nieruchomości. Dla Dłużnika ustanowiony został kurator w osobie (…), który również nie posiada żadnej wiedzy w zakresie nieruchomości objętych niniejszym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Tym samym, Komornik nie posiada innych informacji niezbędnych dla oceny kwestii opodatkowania VAT planowanej sprzedaży nieruchomości Dłużnika ponad te, które zostały wskazane w niniejszym wniosku.

W związku z tak przedstawionym opisem zdarzenia przyszłego, Komornik powziął wątpliwość w zakresie naliczenia VAT, pobrania go i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego z tytułu sprzedaży nieruchomości stanowiących działki gruntu nr X i Y, jak również możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania VAT planowanej sprzedaży nieruchomości w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

W uzupełnieniu do wniosku udzielił Pan następujących odpowiedzi na zadane pytania:

Pytanie 1. Czy znajdujące się na działce nr X obiekty:

-utwardzona nawierzchnia betonowa, żwirowa,

-sieć elektroenergetyczna,

-przyłącza do sieci elektroenergetycznej,

-ogrodzenie

stanowią budowlę lub urządzenia budowlane w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 3 i pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 682 ze zm.) [2]? Informacji prosimy udzielić odrębnie dla każdego z ww. obiektów.

Odp. 1. Znajdujące się na działce nr X obiekty stanowią:

-utwardzona nawierzchnia betonowa, żwirowa – urządzenie budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane,

-sieć elektroenergetyczna – budowla (obiekt liniowy) w rozumieniu art. 3 pkt 3 i pkt 3a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane,

-przyłącza do sieci elektroenergetycznej – urządzenie budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane,

-ogrodzenie – urządzenie budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

Pytanie 2. Czy znajdujący się na działce nr Y budynek w zabudowie wolnostojącej stanowi budynek w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane [2]?

Odp. 2. Znajdujący się na działce nr Y budynek w zabudowie wolnostojącej przez Biegłego Sądowego w zakresie szacowania nieruchomości w sporządzonym operacie szacunkowym określany jest mianem budynek, zatem stanowi budynek w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

Pytanie 3. Czy znajdujący się na działce nr Y budynek magazynowy stanowi budynek w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane [2]?

Odp. 3. Znajdujący się na działce nr Y budynek magazynowy przez Biegłego Sądowego w zakresie szacowania nieruchomości w sporządzonym operacie szacunkowym określany jest mianem budynek, zatem stanowi budynek w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

Pytanie 4. Czy znajdujące się na działce nr Y obiekty:

-plac utwardzony płytami ażurowymi, nawierzchnią bitumiczną i kostką brukową,

-boksy murowane,

-ogrodzenie

stanowią budowlę lub urządzenia budowlane w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 3 i pkt 9 ustawy Prawo budowlane [2]? Informacji prosimy udzielić odrębnie dla każdego z ww. obiektów.

Odp. 4. Znajdujące się na działce nr Y obiekty stanowią:

-plac utwardzony płytami ażurowymi, nawierzchnią bitumiczną i kostką brukową – urządzenie budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane,

-boksy murowane – budowla w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane,

-ogrodzenie – urządzenie budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

Pytanie 5. Jeśli na działce (działkach) znajdują się urządzenia budowalne, to należy wskazać, z jakim budynkiem/budowlą są one powiązane?

Odp. 5. Znajdujące się na działkach urządzenia budowlane powiązane są z budynkami znajdującymi się na działce nr Y.

Pytanie 6. Kto jest właścicielem ww. sieci elektroenergetycznej i przyłączy do niej?

Odp. 6. Z treści sporządzonych dla nieruchomości operatów szacunkowych nie wynika, by sieć elektroenergetyczna i przyłącza do niej zostały wycenione przez Biegłego Sądowego w zakresie szacowania nieruchomości, gdyż prawdopodobnie są one własnością przedsiębiorstwa przesyłowego, a nie Dłużnika.

Pytanie 7. Jeżeli Dłużnik jest właścicielem ww. sieci i przyłączy do niej, to czy przy sprzedaży działki X, na nabywcę będzie również przeniesione prawo ich własności?

Odp. 7. Nie dotyczy.

Pytanie 8. W związku z informacją zawartą we wniosku, że:

„Dłużnik do dnia wystąpienia z niniejszym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej nie odpowiedział na wezwanie Komornika i nie udzielił informacji dotyczących przedmiotowych nieruchomości. Dla Dłużnika ustanowiony został kurator w osobie (…), który również nie posiada żadnej wiedzy w zakresie nieruchomości objętych niniejszym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Tym samym, Komornik nie posiada innych informacji niezbędnych dla oceny kwestii opodatkowania VAT planowanej sprzedaży nieruchomości Dłużnika ponad te, które zostały wskazane w niniejszym wniosku” (podkreślenie tut. organu),

należy udzielić odpowiedzi na następujące pytania:

a)w jaki sposób dłużnik wykorzystywał/wykorzystuje nieruchomości? Informację należy podać odrębnie dla każdej nieruchomości.

b)kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie (tj. pierwsze zajęcie, oddanie do używania pierwszemu nabywcy, użytkownikowi) nabytych przez dłużnika budynków, budowli? Informację należy podać odrębnie dla każdego budynku/budowli.

c)czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem nabytych przez dłużnika budynków, budowli, a ich dostawą (sprzedażą) przez dłużnika upłynie czas dłuższy niż dwa lata? Informację należy podać odrębnie dla każdego budynku/budowli.

d)czy w odniesieniu do budynków, budowli dłużnik ponosił wydatki na ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiące co najmniej 30% ich wartości początkowej i czy w stosunku do tych wydatków przysługuje/będzie przysługiwało mu prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego? Informację należy podać odrębnie dla każdego budynku/budowli.

e)czy budynki, budowle lub ich części są przedmiotem najmu, dzierżawy, itp.? Należy wskazać okres, w którym nieruchomości były oddane w najem, dzierżawę. Informację należy podać odrębnie dla każdego budynku/budowli.

f)czy nieruchomości zostały przez dłużnika wprowadzone do ewidencji środków trwałych czy stanowiły towary handlowe? Informację należy podać odrębnie dla każdej nieruchomości.

Odp. 8. Wnioskodawca nadal nie posiada informacji umożliwiających udzielenie odpowiedzi na pytania zawarte w pkt a) – f). Jak wskazano w treści wniosku, w akcie notarialnym dokumentującym zakup nieruchomości Dłużnik oświadczył, że nabywa je w związku z prowadzoną przez Niego działalnością gospodarczą pod nazwą (…) i na potrzeby tej działalności. Zatem, Wnioskodawca może jedynie przypuszczać, że nieruchomości były wykorzystywane przez Dłużnika do celów prowadzonej działalności gospodarczej, skoro tak oświadczył nabywając je.

Pytanie 9. W przypadku, gdy na dzień udzielenia odpowiedzi na niniejsze wezwanie, nadal nie posiada Pan informacji, o których mowa w ww. pytaniach (pkt a-f), które są niezbędne do oceny, czy w przedmiotowej sprawie będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 9, 10, 10a ustawy o podatku od towarów i usług, to należy wskazać:

·czy ten brak informacji jest wynikiem podjętych przez Pana – jako komornika – działań?

·czy działania te zostały udokumentowane?

·czy podjęte działania potwierdzają brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji od Dłużnika?

Odp. 9. W związku z tym, że na dzień udzielenia odpowiedzi na wezwanie, Wnioskodawca nadal nie posiada informacji, o których mowa w pytaniu nr 8 (pkt a-f), które są niezbędne do oceny, czy w przedmiotowej sprawie będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 9, 10 i 10a ustawy o podatku od towarów i usług, Wnioskodawca wskazuje, że:

-brak informacji jest wynikiem podjętych przez Wnioskodawcę jako komornika działań,

-działania te zostały udokumentowane,

-podjęte działania potwierdzają brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji od Dłużnika.

Pytania:

1.Czy planowana przez Komornika, w trybie postępowania egzekucyjnego, sprzedaż nieruchomości stanowiącej niezabudowaną działkę nr X, będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT?

2.Czy w stosunku do planowej przez Komornika sprzedaży prawa użytkowania wieczystego zabudowanej działki gruntu nr Y wraz z prawem własności posadowionych na tym gruncie zabudowań, zastosowanie znajdzie norma wynikająca z przepisu art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, w związku z tym, że udokumentowane działania Komornika nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania zwolnień od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o VAT, a tym samym Komornik powinien przyjąć, że warunki zastosowania powyższych zwolnień od podatku nie zostały spełnione?

Pana stanowisko w sprawie

Ad. 1. W Pana ocenie, planowana przez Komornika, w trybie postępowania egzekucyjnego, sprzedaż nieruchomości stanowiącej niezabudowaną działkę nr X, nie będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT. Tym samym, planowana sprzedaż przedmiotowej działki będzie podlegała opodatkowaniu właściwą stawką VAT.

Ad. 2. Pana zdaniem, w stosunku do planowej przez Komornika sprzedaży prawa użytkowania wieczystego zabudowanej działki gruntu nr Y wraz z prawem własności posadowionych na tym gruncie zabudowań, zastosowanie znajdzie norma wynikająca z przepisu art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, w związku z tym, że udokumentowane działania Komornika nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania zwolnień od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o VAT, a tym samym powinien Pan przyjąć, że warunki zastosowania powyższych zwolnień od podatku nie zostały spełnione.

Uzasadnienie Pana stanowiska

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 z późn. zm.; dalej: ustawa o VAT), organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z powyższego przepisu wynika, że komornik jest płatnikiem VAT od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.), zgodnie z którym płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Zatem, z powołanych przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez komornika sprzedaż towarów, będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana VAT, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy transakcja ta nie podlegałaby opodatkowaniu VAT lub byłaby z niego zwolniona, to komornik sądowy nie będzie zobowiązany do odprowadzenia VAT. Jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów, to komornik jest zobowiązany do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz dłużnika. Tym samym, komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o VAT oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu VAT.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przy czym, stosownie do art. 2 pkt 1 ustawy o VAT, przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste oraz zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, zarówno grunty, jak i budynki oraz budowle spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy. Także oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste, jak również sprzedaż prawa użytkowania wieczystego stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, która na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy podlega opodatkowaniu VAT. Tym samym, na gruncie ustawy o VAT, zbycie nieruchomości stanowi dostawę towarów.

Jednakże nie każda czynność, stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ aby określona czynność była opodatkowana tym podatkiem musi zostać wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania VAT wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności działa jako podatnik.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu VAT wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

W związku z powyższym, zaznaczyć należy, że każdy kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2, powinien być uznany za podatnika VAT. Tym samym, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym przypadku nieruchomości, jest ustalenie, m.in. czy majątek został nabyty i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie przepisów ustawy o VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE z dnia 4 października 1995 r. w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., w sprawie C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że „majątek prywatny” to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

W konsekwencji, dla uznania danego majątku za prywatny istotny jest sposób jego wykorzystania i podejmowanych w odniesieniu do niego działań w całym okresie posiadania. Aby majątek uznać za prywatny musi być on w całym okresie posiadania wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych. Zaznaczyć należy, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z treści umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego, na podstawie której Dłużnik nabył działki nr X oraz Y, działki te zostały nabyte przez Dłużnika na potrzeby prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. W związku z powyższym, w Pana ocenie, planowana sprzedaż przedmiotowych nieruchomości będzie mieściła się w zakresie przedmiotowym opodatkowania VAT.

Co do zasady, stawka podatku zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W myśl art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%: stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2, art. 110 i art. 138i ust. 4, wynosi 23%.

Stosownie zaś do art. 146ef ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2024 r. do końca roku, w którym suma wydatków wymienionych w art. 40 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. poz. 2305 oraz z 2023 r. poz. 347 i 641) określonych na ten rok w ustawie budżetowej, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 lipca tego roku, oraz planie finansowym Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych przedłożonym zgodnie z art. 42 ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny albo projekcie tego planu przedstawionym do zatwierdzenia Ministrowi Obrony Narodowej zgodnie z art. 42 ust. 2 i 3 tej ustawy, jeżeli plan ten nie został przedłożony zgodnie z art. 42 ust. 4 tej ustawy, po wyłączeniu planowanych przepływów finansowych w ramach tej sumy wydatków, jest wyższa niż 3% wartości produktu krajowego brutto określonego zgodnie z art. 40 ust. 2 tej ustawy: stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2, art. 110 i art. 138i ust. 4, wynosi 23%.

Jednakże, zarówno w treści ustawy o VAT, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Ad. 1.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

W świetle art. 2 pkt 33 ustawy o VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o terenach budowlanych – rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Z przytoczonych przepisów wynika, że przeznaczenie określonego gruntu należy więc oceniać wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego oraz ewentualnie wydane decyzje o warunkach zabudowy nieruchomości.

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią więc akty prawa miejscowego, tj. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy – jako akt indywidualny prawa administracyjnego.

Opodatkowane są tym samym dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe niezabudowane, będące terenami budowlanymi w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o VAT.

W Pana ocenie, w stosunku do planowanej sprzedaży niezabudowanej działki gruntu nr X nie znajdzie zastosowania zwolnienie od podatku przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, gdyż przedmiotowa działka jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, na podstawie którego przeznaczona jest pod zabudowę, a tym samym stanowi teren budowlany w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

-towary muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

-brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Zaznaczenia wymaga przy tym, że NSA w wyroku z 28 lutego 2013 r., sygn. akt I FSK 627/12 wskazał, że „zwolnienie, o którym mowa w art. 136 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE, a więc również wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., przysługuje tylko wtedy, gdy podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku na skutek ograniczeń i zakazów przewidzianych przepisami dyrektywy lub u.p.t.u., co wynika np. ze związku ze sprzedażą zwolnioną od podatku (por. art. 86 i art. 88 ustawy), a więc nie ma zastosowania, gdy brak odliczenia podatku w poprzedniej fazie obrotu wynika z faktu, że dana czynność w ogóle nie podlegała opodatkowaniu (por. wyrok ETS z 8 grudnia 2005 r. w sprawie C-280/04 Jyske Finanse A/S) oraz gdy podatnik, mając prawo do odliczenia podatku naliczonego, z uprawnienia tego nie skorzystał”.

W wyroku, na który powołuje się Naczelny Sąd Administracyjny, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że ze zwolnienia z VAT nie będzie korzystać dostawa towarów, w stosunku do których podatnik nie odliczył VAT naliczonego z powodów innych niż ściśle określone w art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE. Tym samym, przepis art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE wskazuje zatem, że w przypadkach, w których przy nabyciu towaru VAT w ogóle nie wystąpił, nie można uznać, że mamy do czynienia z brakiem prawa do odliczenia podatku VAT.

Powyższe oznacza, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, nie może mieć zastosowania do zbycia towaru przez podatnika, jeżeli transakcja sprzedaży, w wyniku której nabył on wcześniej ten towar nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Dłużnik nabył prawo własności przedmiotowej nieruchomości na podstawie umowy sprzedaży z dnia (…) 2018 r. zawartej w formie aktu notarialnego (…), a transakcja ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem, nie wystąpił podatek VAT naliczony, który mógłby podlegać odliczeniu. Nie można tym samym uznać, że nie przysługiwało Dłużnikowi prawo do odliczenia podatku VAT, skoro dostawa nie była objęta tym podatkiem.

W związku z powyższym, w Pana ocenie, w stosunku do planowanej sprzedaży niezabudowanej działki gruntu nr X nie znajdzie zastosowania zwolnienie z opodatkowania VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Tym samym, Pana zdaniem, planowana sprzedaż niezabudowanej działki gruntu nr X będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu właściwą stawką VAT.

Ad. 2.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, nieruchomość stanowiąca działkę nr Y jest zabudowana, zatem należy dokonać oceny, czy jej planowana dostawa będzie mogła korzystać ze zwolnienia z VAT określonego w art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 i 10a ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego przepisu wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest generalnie zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Należy ponadto wskazać, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków lub budowli w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Jeżeli zatem dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia tego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

W myśl art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Na podstawie przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, w związku z tym, że Dłużnik nie udzielił odpowiedzi na Pana wezwanie, nie jest Pan w stanie określić kiedy doszło do pierwszego zasiedlenia zabudowań posadowionych na działce nr Y oraz czy od tego momentu upłynął okres dłuższy niż 2 lata. Nie uzyskał Pan również od Dłużnika informacji, czy na zabudowania posadowione na działce nr Y ponoszone były nakłady na ich ulepszenie, nie jest zatem możliwe ustalenie, czy doszło do ponownego pierwszego zasiedlenia zabudowań znajdujących się na działce nr Y. Zatem, w Pana ocenie, nie zostały spełnione warunki do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT w odniesieniu do planowanej sprzedaży zabudowanej działki nr Y.

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

W przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego wniosku, wskazał Pan, że nie posiada informacji w zakresie tego, czy Dłużnik ponosił wydatki na ulepszenie budynków posadowionych na działce nr Y, w stosunku do których przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego, gdyż Dłużnik nie odpowiedział na wezwanie Komornika.

W związku z powyższym, nie jest Pan w stanie stwierdzić, czy w przypadku planowanej sprzedaży nieruchomości, spełnione zostały warunki pozwalające na zastosowanie zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT. Zatem, w Pana ocenie, planowana dostawa przedmiotowej nieruchomości nie będzie korzystała z powyższego zwolnienia z opodatkowania VAT.

Ustawa o VAT, w art. 43 ust. 1 pkt 2 przewiduje również zwolnienie z opodatkowania towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności gospodarczej zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Dłużnik nabył prawo użytkowania wieczystego działki nr Y oraz prawo własności zabudowań na niej posadowionych na podstawie umowy sprzedaży z dnia (…) 2018 r. zawartej w formie aktu notarialnego (…), a transakcja ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem, nie wystąpił podatek VAT naliczony, który mógłby podlegać odliczeniu. Nie można tym samym uznać, że nie przysługiwało Dłużnikowi prawo do odliczenia podatku VAT, skoro dostawa nie była objęta tym podatkiem.

Tym samym, w Pana ocenie, w stosunku do planowanej sprzedaży zabudowanej działki nr Y nie znajdzie zastosowania zwolnienie z opodatkowania VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.

W niniejszej sprawie, pomimo Pana działań, zamierzających do określenia istotnych dla sprawy faktów, działania te nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do planowanej sprzedaży prawa użytkowania wieczystego działki nr Y oraz prawa własności zabudowań na niej posadowionych zwolnień z podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 i 10a ustawy o VAT.

W związku z powyższym, Pana zdaniem, w stosunku do planowanej przez Komornika sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nieruchomości zabudowanej, stanowiącej działkę o nr Y, zastosowanie znajdzie norma wynikająca z przepisu art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, w związku z tym, że udokumentowane Pana działania nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do planowanej dostawy prawa własności nieruchomości zwolnień od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 i 10a ustawy o VAT, a tym samym powinien Pan przyjąć, że warunki zastosowania powyższych zwolnień od podatku nie zostały spełnione.

Tym samym, Pana zdaniem, planowana sprzedaż prawa użytkowania wieczystego nieruchomości zabudowanej, stanowiącej działkę o nr Y będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu właściwą stawką VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U.z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), w myśl którego:

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

W świetle cyt. wyżej przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne. Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest zatem, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez Niego sprzedaż towarów, będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Zatem, komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Zatem, należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

Jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy:

W świetle ww. przepisów, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż (jak również sprzedaż prawa użytkowania wieczystego gruntu) jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów.

Należy więc przyjąć, że na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości zarówno gruntowych, jak i zabudowanych dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy:

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. 2006, L 347, s. 1 ze zm.):

Mając na względzie powyższe stwierdzić należy, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy, wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik – użytkownik wieczysty/właściciel danej nieruchomości – jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Należy zaznaczyć, że sprzedaż składników majątku przedsiębiorstwa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że w ramach prowadzonego przez komornika sądowego postępowania egzekucyjnego planuje Pan zaspokoić wierzytelności Wierzyciela poprzez sprzedaż nieruchomości, tj.: prawa własności nieruchomości obejmującej niezabudowaną działkę gruntu nr X oraz prawa użytkowania wieczystego zabudowanej działki gruntu nr Y wraz z prawem własności posadowionych na tym gruncie zabudowań. Dłużnik, będący w tym okresie czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, oświadczył, że prawa te nabywa w związku z prowadzoną przez Niego działalnością gospodarczą i na potrzeby tej działalności. Dłużnik nabył ww. nieruchomości na podstawie umowy sprzedaży z dnia (…) 2018 r. zawartej w formie aktu notarialnego. Transakcja, w ramach której Dłużnik nabył przedmiotowe nieruchomości nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W rozpatrywanej sprawie na wstępie należy wskazać, że analiza okoliczności przedstawionych we wniosku oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do transakcji sprzedaży działek nr X i Y należy uznać Dłużnika za podatnika podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W konsekwencji, dostawa przez Komornika w drodze licytacji komorniczej prawa własności niezabudowanej działki gruntu nr X oraz prawa użytkowania wieczystego zabudowanej działki gruntu nr Y wraz z prawem własności posadowionych na tym gruncie zabudowań będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Pana wątpliwości dotyczą kwestii zwolnienia od podatku VAT sprzedaży, w trybie postępowania egzekucyjnego, nieruchomości stanowiącej niezabudowaną działkę nr X (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów mogące mieć zastosowanie w przedmiotowej sprawie zostały określone w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

W świetle art. 2 pkt 33 ustawy:

Powyższe oznacza, że generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane (przeznaczone pod zabudowę). Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących gruntami leśnymi, rolnymi itp., nieprzeznaczonymi pod zabudowę – są zwolnione od podatku VAT.

Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym(t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.), reguluje zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen – „teren budowlany oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę”.

Przepis art. 2 pkt 33 ustawy, w zgodny sposób odpowiada zatem treści ww. orzeczenia, gdyż cechę przeznaczenia pod zabudowę ustalić należy na podstawie określonych wprost w ustawie dokumentów prawa miejscowego.

Z powyższych przepisów wynika, że przeznaczenie określonego gruntu należy oceniać wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydane decyzje o warunkach zabudowy nieruchomości.

Z opisu sprawy wynika, że działka nr X stanowi grunt niezbudowany. Zgodnie z zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ww. działka znajduje się na terenie przeznaczonym dla obiektów produkcyjnych, baz transportowych oraz obiektów magazynowo-składowych, występujących zarówno łącznie, jak i samodzielnie. Na działce nr X znajdują się następujące obiekty: utwardzona nawierzchnia betonowa, żwirowa, przyłącza do sieci elektroenergetycznej oraz ogrodzenie, które stanowią: urządzenia budowlane w rozumieniu ustawy Prawo budowlane, a także sieć elektroenergetyczna, stanowiąca budowlę (obiekt liniowy) w rozumieniu Prawa budowlanego. Znajdujące się na działkach urządzenia budowlane powiązane są z budynkami znajdującymi się na działce nr Y. Z treści sporządzonych dla nieruchomości operatów szacunkowych nie wynika, by sieć elektroenergetyczna i przyłącza do niej zostały wycenione przez Biegłego Sądowego w zakresie szacowania nieruchomości, gdyż są one własnością przedsiębiorstwa przesyłowego, a nie Dłużnika.

W związku z powyższymi okolicznościami sprawy, rozpatrując czy naniesienia znajdujące się na działce, będącej przedmiotem sprzedaży, w drodze licytacji można uznać za budowle, czy urządzenia budowlane należy sięgnąć do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 682 ze zm.).

Zgodnie z art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:

Z kolei, w myśl art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane:

Stosownie do art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane:

W świetle art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane:

Urządzenia budowlane stanowią urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Nie są to samodzielne budowle zdefiniowane w art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane, które uznaje się za towar na gruncie podatku od towarów i usług. Jednakże urządzenia te należy traktować, jako elementy przynależne do budynku/budowli i opodatkować łącznie z tym budynkiem/budowlą, z którym/którą są powiązane, a tym samym należy przypisać stawkę właściwą dla sprzedawanego obiektu budowlanego znajdującego się na tej samej działce, co urządzenie techniczne. Brak podstaw do stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów w zakresie stawki podatku VAT dla ww. urządzeń w oderwaniu od budynków/budowli, do których przynależą, gdyż w świetle obowiązujących przepisów nie mają one samodzielnego bytu.

Należy zauważyć, że z uwagi na fakt, że sieć elektroenergetyczna, stanowiąca budowlę w rozumieniu ustawy Prawo budowlane, stanowi własność innego podmiotu, nie będzie podlegała ona dostawie.

W tym miejscu należy bowiem stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy jest grunt, na którym posadowiony jest budynek/budowla, niestanowiący własności zbywcy, to mimo iż ten obiekt budowlany stanowi w świetle prawa cywilnego część składową nieruchomości – w świetle ustawy o podatku od towarów i usług – nie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tym obiektem jak właściciel, zarówno w sensie ekonomicznym, jak i w sensie prawnym, a zatem przedmiotem dostawy jest w takim przypadku tylko sam grunt.

Wobec powyższego uznać należy, że naniesienie w postaci sieci elektroenergetycznej, nie będzie częścią zbywanej działki nr X, gdyż jest przedmiotem odrębnej własności. Tym samym, wskazana wyżej sieć elektroenergetyczna nie będzie przedmiotem dostawy towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy, dokonanej w ramach sprzedaży ww. działki. W konsekwencji, należy stwierdzić, że przedmiotem dostawy będzie wyłącznie sam grunt.

Mając na względzie powyższe przepisy prawa należy stwierdzić, że skoro grunt, będący przedmiotem sprzedaży, zabudowany jest siecią elektroenergetyczną, to nie można uznać, że stanowi on teren niezabudowany, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy. Przedmiotowa działka nr X stanowi bowiem teren budowlany w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy.

Tym samym, w rozpatrywanej sprawie nie może mieć zastosowania zwolnienie od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Z uwagi na fakt, że w przedmiotowej sprawie nie zaistniały przesłanki umożliwiające zastosowanie zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, dla dostawy działki nr X należy rozpatrzyć warunki do zastosowania zwolnienia wynikające z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

W celu zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

-towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

-przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

NSA w wyroku z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. akt I FSK 627/12 wskazał, że „zwolnienie, o którym mowa w art. 136 lit. b) dyrektywy 2006/112/WE, a więc również wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., przysługuje tylko wtedy gdy podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku na skutek ograniczeń i zakazów przewidzianych przepisami dyrektywy lub u.p.t.u., co wynika np. ze związku ze sprzedażą zwolnioną od podatku (por. art. 86 i art. 88 ustawy), a więc nie ma zastosowania, gdy brak odliczenia podatku w poprzedniej fazie obrotu wynika z faktu, że dana czynność w ogóle nie podlegała opodatkowaniu (por. wyrok ETS z dnia 8 grudnia 2005 r. w sprawie C-280/04 Jyske Finanse A/S) oraz gdy podatnik, mając prawo do odliczenia podatku naliczonego, z uprawnienia tego nie skorzystał”.

W wyroku, na który powołuje się Naczelny Sąd Administracyjny, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że ze zwolnienia z VAT nie będzie korzystać dostawa towarów, w stosunku do których podatnik nie odliczył VAT naliczonego z powodów innych niż ściśle określone w art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE. Tym samym, przepis art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE wskazuje zatem, że w przypadkach, w których przy nabyciu towaru VAT w ogóle nie wystąpił, nie można uznać, że mamy do czynienia z brakiem prawa do odliczenia VAT.

W analizowanej sprawie – jak Pan wskazał – Dłużnik nabył działkę w związku z prowadzoną przez Niego działalnością gospodarczą i na potrzeby tej działalności. Ponadto, transakcja, w ramach której Dłużnik nabył przedmiotową nieruchomość nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, nie zostały spełnione warunki do zastosowania zwolnienia dostawy działki nr X na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy. W konsekwencji, należy stwierdzić, że sprzedaż przez Pana opisanej we wniosku działki, w drodze licytacji komorniczej, nie będzie korzystała także ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W związku z powyższym, sprzedaż działki nr X będzie opodatkowana podatkiem VAT według właściwej stawki podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, planowana sprzedaż działki nr X, na której znajduje się sieć elektroenergetyczna, niebędąca własnością Dłużnika, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9, ani ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zatem, Pan – jako komornik sądowy, dokonujący sprzedaży powyższej nieruchomości w drodze egzekucji komorniczej, będzie płatnikiem podatku VAT, zobowiązanym do rozliczenia podatku z tytułu dostawy ww. nieruchomości.

Wobec powyższego Pana stanowisko uznałem za prawidłowe.

Pana wątpliwości dotyczą także kwestii ustalenia, możliwości zastosowania art. 43 ust. 21 ustawy przy sprzedaży prawa użytkowania wieczystego zabudowanej działki gruntu nr Y wraz z prawem własności posadowionych na tym gruncie zabudowań.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Na podstawie art. 2 pkt 14 ustawy:

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie budynku/budowli do używania. Pierwsze zasiedlenie budynku/budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli lub ich części oddano je w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku/budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika – bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku, budowli.

W tym miejscu należy nadmienić, że w przypadku nieruchomości zabudowanych niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Powyższy przepis wskazuje, jakie muszą zostać spełnione warunki, aby sprzedaż budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Z przepisu tego wynika, że prawo do zwolnienia przysługuje wówczas, gdy w stosunku do budynków, budowli lub ich części, będących przedmiotem sprzedaży, nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Jak stanowi powołany już wyżej art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT. Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostawy budynków, budowli lub ich części, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki, budowle lub ich części rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, według którego:

Zatem, w świetle przepisu art. 29a ust. 8 ustawy, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu – w przedmiotowej sprawie – wieczystego użytkowania gruntu, na którym obiekt jest posadowiony. Jak już wskazano wyżej, grunt spełnia bowiem definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż (jak również sprzedaż prawa użytkowania wieczystego gruntu) jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów.

Z opisu sprawy wynika, że działka gruntu nr Y stanowi ogrodzoną nieruchomość zabudowaną budynkiem w zabudowie wolnostojącej i budynkiem magazynowym, stanowiącymi budowle w rozumieniu ustawy Prawo budowlane. Ponadto, teren działki w części jest utwardzony płytami ażurowymi, nawierzchnią bitumiczną i z kostki brukowej. Na terenie działki znajdują się również boksy murowane. Znajdujące się na działce nr Y ww. obiekty, tj. utwardzony płytami ażurowymi, nawierzchnią bitumiczną i z kostki brukowej oraz ogrodzenie stanowią: urządzenia budowlane w rozumieniu ustawy Prawo budowlane, natomiast boksy murowane stanowią budowlę w rozumieniu Prawa budowlanego. Znajdujące się na działkach X i Y urządzenia budowlane powiązane są z budynkami znajdującymi się na działce nr Y. Działka stanowi całość gospodarczą z działką nr X.

Odnosząc się zatem do kwestii możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT przy sprzedaży, w trybie postępowania egzekucyjnego, nieruchomości nr Y, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy, należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie, przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego, nie pozwala na dokonanie takiej oceny w sposób jednoznaczny na podstawie ww. przepisów, ze względu na brak wszystkich niezbędnych informacji.

Przechodząc do zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, należy wskazać, że Dłużnik nabył działkę w związku z prowadzoną przez Niego działalnością gospodarczą i na potrzeby tej działalności. Ponadto, transakcja, w  ramach której Dłużnik nabył przedmiotową nieruchomość nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, nie zostały spełnione warunki do zastosowania zwolnienia dostawy działki nr Y na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy. W konsekwencji, należy stwierdzić, że sprzedaż przez Pana opisanej we wniosku działki, w drodze licytacji komorniczej, nie będzie korzystała także ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 43 ust. 21 ustawy:

Jak wynika z opisu sprawy, wezwał Pan Dłużnika – pismem z dnia 30 maja 2023 r. – do udzielenia informacji w zakresie niezbędnym dla ustalenia kwestii opodatkowania VAT planowanej sprzedaży nieruchomości w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego. Dłużnik nie odpowiedział jednak na wezwanie i nie udzielił informacji dotyczących przedmiotowej nieruchomości. Zatem, nadal Pan nie posiada informacji, niezbędnych do oceny, czy w przedmiotowej sprawie będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o podatku od towarów i usług. Zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 2 do przedmiotowej sprzedaży również nie może Pan zastosować.

Dodatkowo wskazuje Pan, że zostały przez Pana jako komornika podjęte działania potwierdzające brak możliwości uzyskania powyższych niezbędnych informacji od Dłużnika. Działania te zostały udokumentowane.

W związku z powyższym, w niniejszej sprawie znajdzie zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy, tj. przyjęcie, że warunki zastosowania zwolnień nie będą spełnione, skoro podjęte przez Pana udokumentowane działania, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy nieruchomości zwolnienia od podatku.

W konsekwencji, planowana przez Pana transakcja sprzedaży, w drodze egzekucji komorniczej, ww. nieruchomości, tj. działki nr Y, nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy. Brak również podstaw, by dostawa tej nieruchomości mogła korzystać ze zwolnienia na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy. W związku z powyższym, przedmiotowa transakcja będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ponadto, skoro sprzedaż w drodze licytacji komorniczej prawa użytkowania wieczystego zabudowanej działki gruntu nr Y wraz z prawem własności posadowionych na tym gruncie zabudowań będzie podlegała opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT, to grunt, na których znajdują się budynki, budowle, na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy, również będzie opodatkowany właściwą stawką podatku VAT.

Jednocześnie należy wskazać, że znajdujące się na działkach X i Y urządzenia budowlane powiązane z budynkami znajdującymi się na działce nr Y, należy traktować jako elementy przynależne do tych budynków. Zatem, ich dostawa będzie opodatkowana stawką podatku VAT właściwą dla tych właśnie budynków.

Zatem, Pana stanowisko w zakresie pytania nr 2 uznałem za prawidłowe.

Zaznaczyć jednak należy, że kwestia oceny podjętych przez Pana działań nie była przedmiotem interpretacji.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku zdarzeniem przyszłym, Pan ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (pytań). Inne kwestie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).