Interpretacja indywidualna z dnia 29 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.81.2024.3.MGO
Temat interpretacji
Zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług sprzedaży zabudowanej budynkami działki i możliwość rezygnacji ze zwolnienia przez strony transakcji.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zbycia działki nr ... i znajdujących się na niej budynków oraz możliwości rezygnacji z tego zwolnienia, jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
20 lutego 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 19 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy zbycia działki nr ... i znajdujących się na niej budynków oraz możliwości rezygnacji z tego zwolnienia.
Opis zdarzenia przyszłego
Jest Pan przedsiębiorcą, polskim rezydentem podatkowym, prowadzi Pan działalność gospodarczą jako osoba fizyczna od 1999 r. w zakresie m.in:
…,
…,
…,
…,
…,
…,
…,
....
Nie prowadzi Pan innej działalności gospodarczej, nie jest Pan wspólnikiem spółek osobowych. Jest Pan czynnym podatnikiem VAT o nr NIP:…, Regon: ... Uzyskuje Pan przychody m.in. z tytułu wynajmu nieruchomości lokalowych i budynkowych posadowionych na gruncie w …, przy ul. …, do którego przysługuje Panu prawo własności. Wynajmowane nieruchomości zostały nabyte w 2003 r. za aktem notarialnym rep. A nr … od …, …, która nabyła je w 1991 r. Wynajmuje Pan nieruchomości lokalowe i budynkowe dla celów działalności gospodarczej różnych podmiotów gospodarczych.
Nieruchomości budynkowe i lokalowe znajdują się na działce nr … (identyfikator …), obręb …, o powierzchni 0,2341 ha (2.341 m. kw.). Księga wieczysta nr ...
Budynki na działce nr … to:
1)Budynek magazyn, wg PKOB: 1252 Zbiorniki, silosy i budynki magazynowe: powierzchnia zabudowy ... kw., pow. użytkowa ... (1 kondygnacja nadziemna), zakończenie budowy: 1930 r:
2)Budynek magazyn, wg PKOB: 1252 Zbiorniki, silosy i budynki magazynowe: powierzchnia zabudowy ..., pow. użytkowa .... (3 kondygnacje nadziemne), zakończenie budowy: 1930 r.;
3)Budynek magazyn, wg PKOB: 1252 Zbiorniki, silosy i budynki magazynowe: powierzchnia zabudowy …, pow. użytkowa …. (2 kondygnacje nadziemne), zakończenie budowy: 1930 r.;
4)Budynek biurowy (siedziba firmy), wg PKOB: 1220 Budynki biurowe: powierzchnia zabudowy … pow. użytkowa ... (3 kondygnacje nadziemne), zakończenie budowy: 1987 r.;
5)Budynek niemieszkalny, wg PKOB: 1274 Pozostałe budynki niemieszkalne, gdzie indziej niewymienione; powierzchnia zabudowy ..., pow. … (1 kondygnacja nadziemna), zakończenie budowy: 1930 r.
Powyższe budynki oraz działka … są środkami trwałymi, ujętymi w ewidencji środków trwałych w Pana działalności gospodarczej.
Nie dokonywał Pan wydatków na ulepszenie ww. budynków, ani znajdujących się w nich lokali, ponad 30% ich wartości początkowej, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Dokonywał Pan wydatków na bieżącą konserwację i naprawy budynków oraz lokali, które miały zawsze charakter odtworzeniowy (remontowy), stąd nie należy ich traktować jako wydatków inwestycyjnych (na ulepszenie), lecz i te wydatki nie przekroczyły 30% wartości początkowej. Zamierza Pan zbyć nieruchomości budynkowe wraz z działką nr …, na której są one umiejscowione.
W uzupełnieniu wskazał Pan, że:
Wszystkie budynki na działce …, tj.:
˗budynek magazyn, wg PKOB: 1252 Zbiorniki, silosy i budynki magazynowe; powierzchnia zabudowy ..., pow. użytkowa … (1 kondygnacja nadziemna), zakończenie budowy: 1930 r.;
˗budynek magazyn, wg PKOB: 1252 Zbiorniki, silosy i budynki magazynowe; powierzchnia zabudowy 120 m kw., pow. użytkowa … (3 kondygnacje nadziemne), zakończenie budowy: 1930 r.;
˗budynek magazyn, wg PKOB: 1252 Zbiorniki, silosy i budynki magazynowe; powierzchnia zabudowy …, pow. użytkowa … (2 kondygnacje nadziemne), zakończenie budowy: 1930 r.;
˗budynek biurowy (siedziba firmy), wg PKOB: 1220 Budynki biurowe; powierzchnia zabudowy ..., pow. użytkowa …. (3 kondygnacje nadziemne), zakończenie budowy: 1987 r.;
˗budynek niemieszkalny, wg PKOB: 1274 Pozostałe budynki niemieszkalne, gdzie indziej niewymienione; powierzchnia zabudowy ..., pow. użytkowa … (1 kondygnacja nadziemna), zakończenie budowy: 1930 r.
zostały nabyte jednym aktem notarialnym w dniu … listopada 2003 roku.
Nigdy nie było wyodrębniania poszczególnych budynków, ani lokali. Wszystkie budynki na ww. działce zostały nabyte jako jedna zabudowana nieruchomość gruntowa.
Nabyta nieruchomość jest współwłasnością majątkową małżeńską.
W budynkach na działce … nie ma i nie było nigdy wyodrębnionych lokali.
Pierwsze zasiedlenie wszystkich budynków na działce … nastąpiło w dniu zakupu nieruchomości, tj. w dniu 8 listopada 2003 roku.
Na pytanie Organu, „Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem ww. budynków a ich sprzedażą upłynie okres dłuższy niż 2 lata?”, odpowiedział Pan, „Tak, upłynął okres ponad 20 lat.”
Na pytanie zadane w wezwaniu „Czy w odniesieniu do budynków znajdujących się na działce … będą poniesione, do dnia zbycia wydatki na ich ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiące co najmniej 30% ich wartości początkowej? Jeśli tak prosimy wskazać:
a)czy będzie miało miejsce pierwsze oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, po ich ulepszeniu?
b)czy od ww. zajęcia (używania) do momentu dostawy upłynie okres dłuższy niż2 lata?
c)czy od ewentualnych wydatków na ulepszenie budynków, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, będzie Panu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?”,
odpowiedział Pan, „Nie były poniesione wydatki na ulepszenie budynków na działce … i nie będą takowe poniesione do dnia ich sprzedaży. Adekwatnie - odpowiedź na podpunkty a, b i c brzmi: nie.”
Budynki na działce … nie były/nie są/nie będą wykorzystywane na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług. W przypadku nabywcy również nie, ponieważ jest to deweloper i jego działalność jest opodatkowana podatkiem VAT.
Na pytanie Organu „Czy przed dokonaniem sprzedaży Pan i nabywca zabudowanej budynkami działki nr … będą zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni i złożą właściwemu dla nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub w akcie notarialnym, do zawarcia którego dojdzie w związku z dostawą tych obiektów - zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynków?”, odpowiedział Pan „Tak, wnioskodawca i kupujący są i będą zarejestrowani na dzień transakcji jako podatnicy VAT czynni. Złożą oświadczenie w akcie notarialnym, że wybierają opodatkowanie transakcji podatkiem VAT.”
Pytania w zakresie podatku od towarów i usług
1.Czy transakcja zbycia przedmiotowej działki nr ... oraz znajdujących się na niej budynków jest zwolniona od podatku od towarów i usług? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)
2.Jeśli transakcja zbycia przedmiotowej działki nr ... oraz znajdujących się na niej budynków jest zwolniona od podatku od towarów i usług, to czy strony mogą wybrać opodatkowanie tej transakcji podatkiem od towarów i usług? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)
Pana stanowisko w sprawie
Ad 1.
Wg Pana, sprzedaż (dostawa) działki nr … wraz z naniesieniami budynkowymi jest zwolniona od podatku od towarów i usług (dalej: podatek VAT) na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa VAT) zwalnia się od podatku:
10)dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata;
10a) dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:
a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Jak widać, jeśli dana transakcja (dostawa) jest zwolniona od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT, nie ma zastosowania pkt 10a powyższego przepisu.
Zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich powstało tzw. pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wyłączenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.
Definicja pierwszego zasiedlenia zawarta jest w art. 2 pkt 14 ustawy VAT:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a)wybudowaniu lub
b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z ww. art. 2 pkt 14 ustawy VAT wynika, iż pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie budynku, budowli lub ich części do używania. Zatem, aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, budowli lub ich części, ich używania, w tym na potrzeby własne. Pierwsze zasiedlenie budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynek, budowlę lub ich części oddano w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku, budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika, czy też potrzeby własne osoby fizycznej - bowiem w obydwu przypadkach dochodzi do korzystania z budynku, budowli lub ich części. Pierwsze zasiedlenia wystąpi również, gdy dokonano wydatków na ulepszenie – w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym - budynków, budowli lub ich części w wysokości co najmniej 30% ich wartości początkowej. Z tym, iż ulepszenie należy rozumieć jako wydatki o charakterze modernizacyjnym, o charakterze „przebudowy”, jak orzekł TSUE w wyroku z dnia 16 listopada 2017 r. w sprawie C-308/16: Wskazane przepisy tejże dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwiają się one, aby takie przepisy krajowe uzależniały owo zwolnienie od warunku, zgodnie z którym w wypadku „ulepszenia” istniejącego budynku poniesione wydatki nie mogą przekroczyć 30% początkowej wartości tego budynku, o ile rzeczone pojęcie „ulepszenia” jest interpretowane w taki sam sposób jak pojęcie „przebudowy” zawarte w art. 12 ust. 2 dyrektywy VAT, to znaczy tak, że odnośny budynek powinien być przedmiotem istotnych zmian przeprowadzonych w celu zmiany jego wykorzystania lub w celu znaczącej zmiany warunków jego zasiedlenia, (też wyrok NSA z dnia 21 marca 2019 r., sygn. akt I FSK 1573/14, wyrok WSA w Gdańsku z dnia 13 stycznia 2009 r., sygn. akt I SA/ Gd 722/08, wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 grudnia 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 477/17).
W przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a przepisu. Jednakże, jeśli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, a także art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy stanie się bezzasadne.
W badanym przypadku zwolnienie z art. 43 ust 1 pkt 10 ustawy VAT uzależnione jest od tego, czy sprzedaż (dostawa) nieruchomości następuje w ramach pierwszego zasiedlenia lub w terminie 2 lat od pierwszego zasiedlenia (w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy VAT). Pierwsze zasiedlenie przedmiotowych budynków nastąpiło w 1930 r. oraz w 1987 r. Jeśli nawet poprzedni właściciel dokonał nakładów na ulepszenie nieruchomości powyżej 30% ich wartości początkowej i kolejne pierwsze zasiedlenie zostało dokonane przez nabywcę w chwili nabycia nieruchomości w 2003 r., to jest faktem, iż minęły już dwa lata od tego zdarzenia. Natomiast w trakcie użytkowania przedmiotowych budynków i gruntu wnioskodawca nie dokonał nakładów na ich ulepszenie w wysokości przekraczającej 30% ich wartości początkowej. Zatem, dostawa przedmiotowych nieruchomości budynkowych oraz działki gruntu (której nie wyodrębnia się z podstawy opodatkowania - art. 29a ust. 8 ustawy VAT) jest zwolniona od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT.
Ad 2. Stoi Pan na stanowisku, iż strony transakcji dostawy zabudowanej działki nr … mogą wybrać jej opodatkowanie podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z art. 43 ust. 10 ustawy VAT, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:
1)są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2)złożą:
a)przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub
b)w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów - zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
Zgodnie zaś z art. 43 ust. 11 ustawy VAT, oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:
1)imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
2)planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części – w przypadku, o którym mowa w ust. 10 pkt 2 lit. a;
3)adres budynku, budowli lub ich części.
Tak więc ustawodawca daje podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - możliwość zrezygnowania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług, jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Towarem jest także udział w prawie własności. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:
Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
a) określone udziały w nieruchomości;
b) prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;
c) udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie zarówno gruntu jak też udziału w prawie własności gruntu, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Kwestie dotyczące stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje natomiast ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.), zwanej dalej „Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym”.
Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Jak stanowi art. 36 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
W myśl natomiast art. 36 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Należy zauważyć, że żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokona czynności podlegającej opodatkowaniu.
Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług. Jeżeli zatem, przedmiotem dostawy jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) - jako podatnik VAT.
Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Należy zaznaczyć, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan działalność gospodarczą jako osoba fizyczna od 1999 r. Jest Pan czynnym podatnikiem VAT. Uzyskuje Pan przychody m.in. z tytułu wynajmu nieruchomości lokalowych i budynkowych posadowionych na gruncie w ..., przy ul. .... Wynajmuje Pan nieruchomości lokalowe i budynkowe dla celów działalności gospodarczej różnych podmiotów gospodarczych.
Nieruchomości budynkowe i lokalowe znajdują się na działce nr …. Budynki na działce nr … to:
1)Budynek magazyn …,
2)Budynek magazyn …,
3)Budynek magazyn …,
4)Budynek biurowy (siedziba firmy) …,
5)Budynek niemieszkalny ...
Powyższe budynki oraz działka nr … są środkami trwałymi, ujętymi w ewidencji środków trwałych w Pana działalności gospodarczej. Wszystkie budynki na działce … zostały nabyte jednym aktem notarialnym w dniu ... listopada 2003 roku. Nigdy nie było wyodrębniania poszczególnych budynków, ani lokali. Wszystkie budynki na ww. działce zostały nabyte jako jedna zabudowana nieruchomość gruntowa. Nabyta nieruchomość jest współwłasnością majątkową małżeńską. Zamierza Pan zbyć nieruchomości budynkowe wraz z działką nr ..., na której są one umiejscowione.
W okolicznościach opisanej sprawy należy wskazać, że sprzedaż nieruchomości tj. działki nr ... zabudowanej budynkami, będącej we współwłasności majątkowej małżeńskiej, będzie stanowiła dostawę dokonywaną przez Pana jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 2 ustawy, a więc przez podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Jak Pan bowiem wskazał, działka nr ... oraz znajdujące się na niej budynki są środkami trwałymi, ujętymi i wykorzystywanymi w Pana działalności gospodarczej.
W związku z powyższym planowane przez Pana zbycie nieruchomości tj. działki nr ... zabudowanej budynkami, będącej we współwłasności majątkowej małżeńskiej, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
W tym miejscu należy wskazać, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Według art. 2 pkt 14 ustawy:
Przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a)wybudowaniu lub
b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Należy zaznaczyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.
Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:
a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 lub pkt 10a ustawy należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.
Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do konkluzji, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie ww. obiektów. Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter świadczonych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.
Natomiast w myśl art. 43 ust. 10 ustawy:
Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:
1.są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2.złożą:
a)przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub
b)w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów
– zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
Stosownie do art. 43 ust. 11 ustawy:
Oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:
1)imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
2)planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części – w przypadku, o którym mowa w ust. 10 pkt 2 lit. a;
3)adres budynku, budowli lub ich części.
Tak więc ustawodawca daje podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – możliwość zrezygnowania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga natomiast art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w myśl którego:
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
W świetle tego przepisu przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków oraz budowli w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu (prawa użytkowania wieczystego gruntu), na którym obiekt jest posadowiony.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że zamierza Pan zbyć działkę nr ..., zabudowaną budynkami.
W celu ustalenia czy w odniesieniu do planowanego zbycia działki nr … zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku, należy zatem w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy i kiedy względem budynków znajdujących się na tej działce doszło do pierwszego zasiedlenia.
Z zaprezentowanego opisu sprawy wynika, że wszystkie budynki na działce …, tj.:
˗budynek magazyn …, wg PKOB: 1252 Zbiorniki, silosy i budynki magazynowe;
˗budynek magazyn …, wg PKOB: 1252 Zbiorniki, silosy i budynki magazynowe;
˗budynek magazyn …, wg PKOB: 1252 Zbiorniki, silosy i budynki magazynowe;
˗budynek biurowy (siedziba firmy) …, wg PKOB: 1220 Budynki biurowe;
˗budynek niemieszkalny …, wg PKOB: 1274 Pozostałe budynki niemieszkalne, gdzie indziej niewymienione.
Wskazał Pan, że pierwsze zasiedlenie wszystkich budynków na działce ... nastąpiło w dniu zakupu nieruchomości, tj. w dniu ... listopada 2003 roku. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem ww. budynków a ich sprzedażą upłynął okres ponad 20 lat. Wskazał Pan również, że nie były poniesione wydatki na ulepszenie budynków na działce ... i nie będą takowe poniesione do dnia ich sprzedaży.
Analizując przedstawione informacje w kontekście definicji pierwszego zasiedlenia należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie dostawa ww. budynków nie będzie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia, ani przed nim, gdyż – jak wynika z opisu sprawy – budynki te zostały już zasiedlone. Jednocześnie pomiędzy pierwszym zasiedleniem ww. budynków, a planowaną dostawą nieruchomości nie upłynie okres krótszy niż 2 lata.
Zatem w odniesieniu do ww. budynków będą spełnione przesłanki wymagane dla zastosowania zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
W związku z tym, że planowana dostawa ww. budynków będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, dalsza analiza zwolnień ww. dostawy – wynikająca z przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10a lub pkt 2 ustawy – jest bezzasadna.
W konsekwencji dostawa działki nr …, z którą ww. budynki są związane – przy uwzględnieniu treści art. 29a ust. 8 ustawy – również będzie objęta zwolnieniem od podatku od towarów i usług.
Zatem transakcja sprzedaży przez Pana działki nr … zabudowanej budynkami, będącej we współwłasności majątkowej małżeńskiej, będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.
Jak już wyżej wskazano, zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy jest fakultatywne i przy spełnieniu warunków wynikających z art. 43 ust. 10 i 11 ustawy, dostawca i nabywca mają możliwość rezygnacji z niniejszego zwolnienia od podatku i wyboru opodatkowania planowanej dostawy.
Z opisu sprawy wynika, że Pan i nabywca są i będą zarejestrowani na dzień transakcji jako podatnicy VAT czynni. Strony złożą oświadczenie w akcie notarialnym, że wybierają opodatkowanie transakcji podatkiem VAT.
Zatem, skoro zarówno Pan jak i nabywca, w momencie dostawy będą zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, to strony opisanej transakcji (tj. Pan i nabywca) mogą zrezygnować ze zwolnienia od podatku VAT składając w akcie notarialnym, do zawarcia którego dojdzie w związku z ww. dostawą, stosowne oświadczenie spełniające warunki z art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy, że strony transakcji wybierają opodatkowanie ww. dostawy.
Tym samym Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 i nr 2, zgodnie z którym sprzedaż (dostawa) działki nr ... wraz z naniesieniami budynkowymi jest zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT i strony transakcji dostawy zabudowanej działki nr ... mogą wybrać jej opodatkowanie podatkiem od towarów i usług, jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pana sytuacji podatkowej i nie wywołuje skutków prawnych dla współwłaściciela przedmiotowej nieruchomości.
Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Pana w złożonym wniosku. Biorąc pod uwagę powyższe, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.