Prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Trenera, obejmujących wartość odszkodowania.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Trenera, obejmujących wartość odszkodowania. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 22 marca 2024 r. (data wpływu 22 marca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca, A Spółka Akcyjna z siedzibą w B jest osobą prawną, mającą siedzibę działalności gospodarczej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, jest czynnym podatnikiem od towarów i usług.

Wnioskodawca, w dniu 18 czerwca 2021 roku zawarł kontrakt trenerski (dalej: Kontrakt) z trenerem w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (dalej: Trenet). Trener, prowadząc działalność gospodarczą był podatnikiem podatku od towarów i usług. Na mocy przedmiotowego Kontraktu Wnioskodawca zlecił Trenerowi wykonywanie czynności i pełnienie funkcji pierwszego trenera wówczas pierwszoligowego zespołu w Fortuna 1 lidze. Na dzień zawarcia Kontraktu, Trener posiadał wszelkie uprawnienia wymagane przepisami Polskiego Związku Piłki Nożnej oraz deklarował znajomość przepisów PZPN w zakresie niezbędnym do wykonywania przez niego Kontraktu.

Z tytułu wykonywanych na mocy § 6 Kontraktu czynności, Trenerowi przysługiwało wynagrodzenie:

1.Od dnia 1 lipca 2021 roku do dnia 30 czerwca 2022 roku, tj. za sezon 2021/2022, Wnioskodawca zobowiązał się wypłacić Trenerowi wynagrodzenie podstawowe w określonej wysokości w walucie PLN netto plus podatek VAT w równych dwunastomiesięcznych ratach w wysokości xxx PLN netto plus podatek VAT każda, płatne co miesiąc do 10-go dnia każdego miesiąca, za miesiąc z dołu, na podstawie wystawionej przez Trenera dla Wnioskodawcy faktury.

2.Od dnia 1 lipca 2022 roku do dnia 30 czerwca 2023 roku, tj. za sezon 2022/2023, Wnioskodawca zobowiązał się wypłacić Trenerowi wynagrodzenie podstawowe w określonej wysokości w walucie PLN netto plus podatek VAT w równych dwunastomiesięcznych ratach w wysokości xxx PLN netto plus podatek VAT każda, płatne co miesiąc do 10-go dnia każdego miesiąca, za miesiąc z dołu, na podstawie wystawionej przez Trenera dla Wnioskodawcy faktury.

3.Za sezon piłkarski 2022/2023, Klub zobowiązał się wypłacić Trenerowi wynagrodzenie podstawowe w określonej wysokości w walucie PLN netto plus podatek VAT w przypadku obowiązywania Kontraktu w tym sezonie piłkarskim oraz zajęcia przez pierwszy zespół piłkarski Wnioskodawcy miejsca nie niższego niż szóste w rozgrywkach 1 ligi w sezonie 2021/2022 w przypadku braku awansu pierwszego zespołu piłkarskiego Wnioskodawcy do Ekstraklasy. Kwota ta zostanie wypłacona w równych dwunastomiesięcznych ratach w wysokości xxx PLN netto plus podatek VAT każda, płatne co miesiąc do 10-go dnia każdego miesiąca, za miesiąc z dołu, na podstawie wystawionej przez Trenera dla Wnioskodawcy faktury.

4.Wnioskodawca zobowiązał się wypłacić Trenerowi wynagrodzenie podstawowe w określonej wysokości w walucie PLN netto plus podatek VAT płatne do 10-go dnia każdego miesiąca za miesiąc z dołu na podstawie wystawionej przez Trenera dla Wnioskodawcy faktury w każdym sezonie piłkarskim, w którym pierwszy zespół piłkarski Wnioskodawcy będzie występował w Ekstraklasie.

Na podstawie § 7 Kontraktu Trenerowi przysługiwało dodatkowe wynagrodzenie za osiągnięte wyniki sportowe pierwszego zespołu piłkarskiego Wnioskodawcy w okresie prowadzenia zespołu przez Trenera za realizację celów sportowych określonych w tym przepisie.

Zgodnie z § 5 ust. 4 Kontraktu może on zostać rozwiązany jednostronnie przez Wnioskodawcę przez złożenie Trenerowi stosownego pisemnego oświadczenia w trybie art. 14 punkt 1 lit. b) Uchwały Zarządu ... o nr ... z dnia ... 2014 roku za odszkodowaniem z zastrzeżeniem ust. 7 lit. a) i b). W takim przypadku Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty odszkodowania w wysokości szcześciomiesięcznego wynagrodzenia (szcześć skumulowanych pensji kwotowo określonych w § 6 ust. 1, 2, 3, 4 na dany sezon rozgrywkowy i daną ligę) w formie odszkodowania wypłaconego w szczęściu ratach począwszy od dnia, w którym klub (Wnioskodawca) rozwiązał niniejszy Kontrakt, a następnie kolejne raty wypłacane będą Trenerowi przez Klub (Wnioskodawcę) co miesiąc. Odszkodowanie płatne jest na podstawie faktur VAT wystawianych prawidłowo przez Trenera dla Klubu (Wnioskodawcy) z prawem podjęcia przez Trenera pracy w innym klubie z dniem złożenia przez Klub (Wnioskodawcę) oświadczenia o skorzystaniu z trybu art. 14 punkt 1 lit. b) zapisanym w niniejszym przepisie.

W dniu 5 września 2023 r. Kontrakt uległ rozwiązaniu na podstawie oświadczenia złożonego przez Wnioskodawcę oraz przez Trenera w trybie art. 14 punkt 1 lit. b) Uchwały Zarządu PZPN o nr ... z dnia ... 2014 roku w zw. z § 5 ust. 4 Kontraktu.

W związku ze złożonym oświadczeniem, Wnioskodawca zapłacił Trenerowi łącznie kwotę xxxx zł netto powiększoną o należny podatek VAT tytułem odszkodowania w wysokości szcześciomiesięcznego wynagrodzenia podstawowego obowiązującego w sezonie 2023/2024 w szcześciu równych ratach zgodnie z zapisami § 5 ust. 6 Kontraktu, tj. w kwocie xxxx zł netto miesięcznie powiększoną o należny podatek VAT. Wypłata pierwszej miesięcznej raty odszkodowania nastąpi w dniu podpisania porozumienia na podstawie prawidłowo wystawionej i dostarczonej do Wnioskodawcy faktury. Pozostałe pięć rat odszkodowania płatne będzie do 10-go każdego następnego miesiąca (tj. 10.10.2023. 10.11.2023. 10.12.2023. 10.01.2024. 10.02.2024) na podstawie prawidłowo wystawionej i dostarczonej do Wnioskodawcy faktury.

Pomimo jednoznacznych postanowień zawartych w oświadczeniu o rozwiązaniu Kontraktu oraz postanowień Kontraktu dotyczących objęciem odszkodowania podatkiem VAT, Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy przysługuje Mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturze wystawionej przez Trenera, obejmującej odszkodowanie.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo:

Odszkodowanie wypłacane Trenerowi nie stanowi wynagrodzenia za świadczone usługi bądź za powstrzymywanie się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Wystawiane przez Trenera faktury dokumentują wykonywane przez Trenera czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Nabywcą na fakturach wystawianych przez Trenera jest Wnioskodawca.

Usługi nabywane od Trenera i udokumentowane fakturami obejmującymi wartość odszkodowania są związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Pytanie

Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez Trenera, obejmujących wartość odszkodowania?

Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku)

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez Trenera, obejmujących wartość odszkodowania.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W myśl tego przepisu: W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy: Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z cytowanego wyżej art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto należy zauważyć, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że spełnia przesłanki wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy, w związku z czym przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z wystawionych przez Trenera faktur.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z art. 87 ust. 1 ustawy wynika, że:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że Państwa Spółka jest czynnym podatnikiem od towarów i usług. 18 czerwca 2021 roku zawarli Państwo kontrakt trenerski z trenerem w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Trener, prowadząc działalność gospodarczą był podatnikiem podatku od towarów i usług. Na mocy przedmiotowego Kontraktu Wnioskodawca zlecił Trenerowi wykonywanie czynności i pełnienie funkcji pierwszego trenera wówczas pierwszoligowego zespołu w Fortuna 1 lidze. Zgodnie z § 5 ust. 4 Kontraktu może on zostać rozwiązany jednostronnie przez Wnioskodawcę, przez złożenie Trenerowi stosownego pisemnego oświadczenia, za odszkodowaniem. W takim przypadku będą Państwo zobowiązani do zapłaty odszkodowania w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia w formie odszkodowania wypłaconego w szczęściu ratach począwszy od dnia, w którym rozwiążą Państwo Kontrakt. 5 września 2023 r. Kontrakt uległ rozwiązaniu na podstawie oświadczenia złożonego przez Państwa oraz przez Trenera. W związku ze złożonym oświadczeniem, zapłacili Państwo Trenerowi łącznie kwotę xxxx zł tytułem odszkodowania. Wypłata pierwszej miesięcznej raty odszkodowania nastąpi w dniu podpisania porozumienia na podstawie prawidłowo wystawionej i dostarczonej do Państwa faktury. Pozostałe pięć rat odszkodowania płatne będzie na podstawie prawidłowo wystawionej i dostarczonej do Państwa faktury. Usługi nabywane od Trenera i udokumentowane fakturami obejmującymi wartość odszkodowania są związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Aby ocenić, czy przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Trenera, obejmujących wartość odszkodowania, należy przeanalizować, czy odszkodowanie wypłacane Trenerowi stanowi wynagrodzenie za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

‒w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

‒świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Podobnie w orzeczeniu TSUE z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden TSUE podkreślił, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

‒istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

‒wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

‒istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

‒odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

‒istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Kwestie odszkodowań, jak i kar umownych z tytułu niewywiązania się z warunków umowy regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), dalej Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:

Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego:

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania. Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczeniem w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata taka nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Ustalanie statusu wypłacanej rekompensaty (odszkodowania), jako podlegającej bądź niepodlegającej opodatkowaniu VAT, należy więc oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.

TSUE w sprawie o sygnaturze C-277/05 Societe Thermale D`Eugenie-les-Bains stwierdził, że: „Artykuły 2 ust. 1 i 6 ust. 1 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, powinny być interpretowane w ten sposób, że kwoty zapłacone tytułem zadatku w ramach umów dotyczących świadczenia usług hotelarskich podlegających podatkowi VAT, w przypadku, gdy klient skorzysta z uprawnienia do odwołania rezerwacji, a kwoty te są zatrzymywane przez przedsiębiorstwo hotelarskie, należy uznać za odszkodowanie ryczałtowe płacone w celu naprawienia szkody poniesionej w następstwie niewykonania umowy przez klienta, bez bezpośredniego związku z jakąkolwiek odpłatnie świadczoną usługą, które jako takie nie podlega opodatkowaniu”.

Zagadnienie dotyczące kar umownych regulują przepisy Działu II „Skutki niewykonania zobowiązań” ustawy Kodeks cywilny.

I tak, zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przepis art. 483 Kodeksu cywilnego jest bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa, tzn. kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań niepieniężnych. Odstąpienie od umowy stanowi realizację uprawnień związanych z określonymi wypadkami niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań z umów wzajemnych i skuteczne odstąpienie od umowy stanowi w pewnym sensie potwierdzenie, że istotnie miał miejsce przypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez drugą stronę.

Z cyt. wyżej art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wprowadzanym do umowy w ramach swobody kontraktowania, mającym na celu wzmocnienie skuteczności więzi powstałej między stronami w wyniku zawartej przez nie umowy i służy realnemu wykonaniu zobowiązań. Przewidziany umową obowiązek zapłaty kary umownej ma w stosunku do zasadniczego obowiązku dłużnika wynikającego z tej umowy charakter uboczny (akcesoryjny).

Mając na uwadze powyższe regulacje prawne należy wskazać, że kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań. Zastrzeżenie kary umownej można zatem traktować jako formę uproszczenia redakcji warunków umowy, która pozwala na przyjęcie przez strony, że wypadki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, stanowią jednocześnie podstawę do domagania się zapłaty kary umownej.

Trzeba zaznaczyć, że bez znaczenia pozostaje nazwa danej płatności. Istotnym jest natomiast, czy stanowi ona zapłatę za konkretne świadczenie czy też jest odszkodowaniem w znaczeniu wyżej opisanym.

Jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Odwołując się zatem do art. 361 i art. 471 Kodeksu cywilnego należy stwierdzić, że istotą odszkodowań nie jest płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie występuje świadczenie w zamian za wynagrodzenie, a zatem otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Także w przypadku, gdy odszkodowanie wynika z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, jego istota sprowadza się do naprawienia wyrządzonej w związku z tym szkody. Innymi słowy, przesłanką odszkodowania przewidzianego w art. 471 Kodeksu cywilnego jest nie samo niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, a spowodowanie tym szkody w rozumieniu art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego.

Należy wyjaśnić, że w analizowanej sprawie wypłacane Trenerowi wynagrodzenie wynika ze stosunku prawnego określonego w Kontrakcie, w związku ze złożonym przez Państwa Spółkę oświadczeniem oraz oświadczeniem złożonym przez Trenera. Zgodnie z postanowieniami kontraktu (§ 5 ust. 4 Kontraktu) może on zostać rozwiązany jednostronnie przez Wnioskodawcę przez złożenie Trenerowi stosownego pisemnego oświadczenia w trybie art. 14 punkt 1 lit. b) Uchwały Zarządu PZPN o nr ... z dnia ... 2014 roku za odszkodowaniem z zastrzeżeniem ust. 7 lit. a) i b). W takim przypadku Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty odszkodowania w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia w formie odszkodowania. Odszkodowanie płatne jest na podstawie faktur VAT wystawianych prawidłowo przez Trenera dla Klubu (Wnioskodawcy) z prawem podjęcia przez Trenera pracy w innym klubie z dniem złożenia przez Klub (Wnioskodawcę) oświadczenia o skorzystaniu z trybu art. 14 punkt 1 lit. b) zapisanym w niniejszym przepisie. 5 września 2023 r. Kontrakt uległ rozwiązaniu na podstawie oświadczenia złożonego przez Wnioskodawcę oraz przez Trenera w ww. trybie. Wypłata pierwszej miesięcznej raty odszkodowania nastąpi w dniu podpisania porozumienia na podstawie prawidłowo wystawionej i dostarczonej do Wnioskodawcy faktury. Pozostałe pięć rat odszkodowania płatne będzie do 10-go każdego następnego miesiąca na podstawie prawidłowo wystawionej i dostarczonej do Wnioskodawcy faktury.

Z przedstawionych we wniosku okoliczności wynika zatem, że w rozpatrywanym przypadku mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie określone § 5 ust. 6 Kontraktu, w związku ze złożeniem przez Państwa stosownego pisemnego oświadczenia w trybie art. 14 punkt 1 lit. b) Uchwały Zarządu PZPN. Jak stwierdzono wyżej świadczeniem jest każde zachowanie polegające na działaniu, zaniechaniu działania lub znoszeniu (tolerowaniu) określonej sytuacji lub stanu rzeczy.

Wynagrodzenie zostało wypłacone w zamian za konkretne i zindywidualizowane świadczenie Trenera na rzecz Państwa Spółki, polegające na tolerowaniu pewnego stanu, tj. zgodzie na rozwiązanie Kontraktu przed końcem okresu jego obowiązywania. Wobec tego ww. świadczenie przyniosło wymierne korzyści po stronie Państwa Spółki, bowiem doszło do rozwiązania kontraktu zgodnie z Państwa wolą.

Wobec powyższego Trener wykonał określone świadczenia, za które otrzymał wynagrodzenie (nazwane przez Państwa Spółkę odszkodowaniem). Z kolei Państwa Spółka stała się niewątpliwie beneficjentem tych świadczeń.

Zatem istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczeniami Trenera na rzecz Państwa Spółki a wypłaconymi środkami pieniężnymi, stanowiącym wynagrodzenie za świadczenie usług, które Państwa Spółka wypłaciła Trenerowi zgodnie z Kontraktem oraz porozumieniem.

Wobec powyższego, wypłata wynagrodzenia (nazwanego przez Państwa Spółkę odszkodowaniem) na podstawie Kontraktu oraz porozumienia, jest świadczeniem ekwiwalentnym, a beneficjentem tego świadczenia jest Państwa Spółka.

Nie można zatem zgodzić się z Państwa stwierdzeniem, wynikającym z opisu sprawy, że „Odszkodowanie wypłacane Trenerowi nie stanowi wynagrodzenia za świadczone usługi bądź za powstrzymywanie się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji”. Jak bowiem wyżej wskazano środki pieniężne wypłacone Trenerowi stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług na rzecz Państwa Spółki, polegające na tolerowaniu pewnego stanu, tj. zgodzie na rozwiązanie Kontraktu przed końcem okresu jego obowiązywania.

Tym samym, pomiędzy Trenerem a Państwa Spółką powstała więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, w myśl art. 8 ust. 1, stanowi odpłatne świadczenie usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wskazać należy, że ani przepisy ustawy, ani rozporządzeń wykonawczych do ustawy nie przewidują zwolnienia od podatku od towarów i usług dla ww. świadczeń wykonywanych przez Trenera. W związku z czym, usługi te są opodatkowane podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki podatku VAT.

Podsumowując, w analizowanej sprawie kwota, którą Państwo wypłacili, nie spełnia funkcji odszkodowawczej, lecz stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług przez Trenera.

Odnosząc się zatem do Państwa wątpliwości dotyczących prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Trenera, obejmujących wartość wynagrodzenia ustalonego w § 5 ust. 6 Kontraktu, wskazać należy, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunki uprawniające do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zostały spełnione, ponieważ Państwa Spółka jest czynnym podatnikiem od towarów i usług oraz usługi nabywane od Trenera i udokumentowane fakturami, obejmującymi wartość wynagrodzenia ustalonego w § 5 ust. 6 Kontraktu (nazwanego przez Państwa Spółkę odszkodowaniem), są związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym, Państwa Spółka ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Trenera, obejmujących wartość wynagrodzenia ustalonego w § 5 ust. 6 Kontraktu.

Zatem, Państwa Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Trenera, obejmujących wartość wynagrodzenia ustalonego w  § 5 ust. 6 Kontraktu, ponieważ usługi nabywane od Trenera i udokumentowane ww. fakturami są związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który przedstawiła Państwa Spółka i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm., dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):F

 w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).