Interpretacja indywidualna z dnia 19 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.138.2024.1.KSA
Temat interpretacji
Opodatkowanie podatkiem VAT odpłatnego udostępnienia przebudowanej infrastruktury na podstawie umowy dzierżawy oraz prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z realizacją Inwestycji.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
19 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem od towarów i usług odpłatnego udostępnienia infrastruktury na podstawie umowy dzierżawy oraz prawa do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki na realizację inwestycji pn. „(...)”.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Gmina (...) (dalej: Gmina) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT).
Gmina realizuje zadania własne, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym w zakresie w szczególności wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych.
Gmina zamierza zrealizować inwestycję pn. „(...)” (dalej: Inwestycja lub Projekt). Wartość Inwestycji wyniesie ok. (...) PLN, w tym VAT ok. (...) PLN (wartość netto – ok. (...) PLN). Planowany termin zakończenia Projektu to 2025 r. Projekt zostanie sfinansowany w części ze środków Rządowego Funduszu Polski Ład (dalej: Polski Ład). Dofinansowanie zostanie przyznane do kwoty brutto.
Gmina zawarła w dniu (...) r. umowę dzierżawy nr (...) z (...) (dalej: Spółka), na podstawie której sieci wodociągowe i sieci kanalizacji sanitarnej zostały odpłatnie udostępnione Spółce na czas nieokreślony.
W związku z dzierżawą infrastruktury wodno-kanalizacyjnej Gmina wystawia faktury VAT i rozlicza VAT należny.
Spółka z tytułu dostawy wody oraz odprowadzania i oczyszczania ścieków pobiera od mieszkańców i firm/instytucji zlokalizowanych na terenie Gminy opłaty i rozlicza z tego tytułu należny podatek. Skoro Gmina wykorzystuje infrastrukturę do czynności odpłatnych, zdaniem Gminy zasadne jest udostępnienie tej infrastruktury Spółce odpłatnie.
Gmina chciała zastosować tę koncepcję zagospodarowania majątku w stosunku do planowanej Inwestycji. Celem Gminy jest ujednolicenie formy przekazywania majątku Spółce. Gmina zakładała taką koncepcję zagospodarowania majątku jeszcze przed rozpoczęciem inwestycji.
Gmina zamierza zawrzeć aneks do umowy dzierżawy ze Spółką i powiększyć zakres dzierżawionego majątku. Umowa została zawarta na czas nieoznaczony, nie będzie zatem konieczności aneksowania umowy w zakresie okresu jej obowiązywania. Umowa dzierżawy będzie kontynuowana.
W związku z planowanym zwiększeniem zakresu dzierżawionego majątku, Gmina zwiększy też wartość czynszu dzierżawnego. Gmina planuje zwiększenie czynszu dzierżawnego o (...) PLN netto miesięcznie ((...) PLN netto rocznie).
Gmina kalkulując wysokość czynszu dzierżawnego weźmie pod uwagę:
- wysokość nakładów na Inwestycję,
- roczną stawkę amortyzacji dla przedmiotu dzierżawy, w tym przypadku – 2,5%.
Gmina pragnie wskazać, że koszty utrzymania w odpowiednim stanie technicznym oddanej do odpłatnego użytkowania infrastruktury będzie pokrywała Spółka.
Czynsz dzierżawny umożliwi zwrot wydatków poniesionych na realizację Projektu w ciągu ok. 40 lat. Stosunek rocznego czynszu dzierżawnego z tytułu Inwestycji, o których mowa we wniosku do wartości inwestycji wyniesie ok. 2,5% ((...) netto rocznie/(...) PLN netto * 100%).
Pytania
1.Czy odpłatne udostępnienie infrastruktury przebudowanej w ramach Projektu na rzecz Spółki będzie stanowiło czynność opodatkowaną VAT?
2.Czy w związku z dzierżawą infrastruktury kanalizacyjnej Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia pełnej kwoty VAT od wydatków na planowane inwestycje?
Państwa stanowisko w sprawie
1.Odpłatne udostępnienie infrastruktury przebudowanej w ramach Projektu na rzecz Spółki będzie stanowiło czynność opodatkowaną VAT.
2.W związku z dzierżawą infrastruktury kanalizacyjnej Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia pełnej kwoty VAT od wydatków na planowane inwestycje.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Ad. 1
Stosownie do treści art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jednocześnie, w świetle art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Ponadto, jak stanowi art. 15 ust. 2 ww. ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Jednocześnie, w świetle art. 15 ust. 6 cyt. ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
W świetle powyższego należy stwierdzić, że Gmina jest podatnikiem, gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jej zadań własnych oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jej zadań, ale czyni to na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych.
W analizowanej sytuacji Gmina wykonuje zadania własne, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, w zakresie w szczególności wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych. Jednocześnie jednak Gmina wykonuje te zadania na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej ze spółką komunalną. Dodatkowo należy wskazać, że Gmina nie przeniesie na Spółkę prawa do rozporządzania infrastrukturą kanalizacyjną jak właściciel. Gmina jedynie odpłatnie udostępni Spółce majątek do wykonywania czynności odprowadzania i oczyszczania ścieków na rzecz mieszkańców oraz firm i instytucji z terenu Gminy.
Tym samym Gmina będzie wykonywała jako podatnik VAT odpłatne usługi podlegające opodatkowaniu VAT.
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2‑12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednocześnie art. 146aa cyt. ustawy reguluje, że w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2, art. 110 i art. 138i ust. 4. wynosi 23%.
Ani ustawa o VAT ani rozporządzenia wykonawcze do niej nie przewidują zwolnienia z VAT dla usług odpłatnego udostępnienia infrastruktury wodno-kanalizacyjnej.
W konsekwencji Gmina będzie wykonywała czynności podlegające VAT niekorzystające ze zwolnienia z podatku.
Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 2 marca 2022 r., sygn. 0112-KDIL1-1.40121.843.2021.2.MG, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, iż „Z uwagi na powołane wyżej przepisy prawa, a także przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że odpłatne udostępnianie przez Gminę Nieruchomości dla zainteresowanego podmiotu trzeciego, na podstawie umowy dzierżawy, za które Gmina będzie pobierać wynagrodzenie, będzie stanowiło czynność podlegająca opodatkowaniu, a Gmina nie będzie działała jako organ władzy publicznej i w konsekwencji nie będzie mogła skorzystać z wyłączenia, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy. W analizowanym przypadku Wnioskodawca wystąpi w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a ww. czynność odpłatnego udostępnienia przez Gminę Nieruchomości na podstawie odpłatnej umowy dzierżawy - jako usługa zdefiniowana w art. 8 ust. 1 ustawy - będzie podlegała opodatkowaniu VAT (będzie czynnością cywilnoprawną)”.
Podobne podejście zostało przedstawione w interpretacji indywidualnej z dnia 23 grudnia 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.942.2021.2.MSU, w której uznano, że „Tym samym z tytułu odpłatnego udostępniania przez Miasto na rzecz MPK Infrastruktury objętej zakresem wniosku, na podstawie umowy dzierżawy, Miasto będzie występowało w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a czynność ta będzie stanowiła usługę podlegającą opodatkowaniu VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, niekorzystającą ze zwolnienia z tego podatku”.
Podsumowując, Gmina jest zdania, że odpłatne udostępnienie infrastruktury przebudowanej w ramach Inwestycji na rzecz Spółki będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, niekorzystającą ze zwolnienia z VAT.
Ad. 2
Jak stanowi art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami.
Dla oceny przysługującego prawa do odliczenia VAT konieczne jest zatem ustalenie, czy nabywane towary i usługi zostały nabyte przez podatnika VAT oraz czy są związane z dokonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi VAT.
W analizowanej sytuacji Gmina jako podatnik VAT ponosi wydatki na przebudowę infrastruktury kanalizacyjnej. Dodatkowo wydatki te będą związane z wykonywanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi VAT w postaci usług dzierżawy. Tym samym, przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, zostaną spełnione. Gminie powinno przysługiwać prawo do odliczenia pełnej kwoty VAT od wydatków na Projekt, bowiem przebudowana w ramach Inwestycji infrastruktura będzie dzierżawiona do Spółki. Gmina nie będzie wykorzystywała opisanej infrastruktury do czynności niepodlegających ustawie o VAT czy zwolnionych z VAT.
Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 6 czerwca 2022 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.210.2022.2.APR, w której uznano, że „Gmina (...) jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku VAT. Gmina (...) złożyła wniosek o dofinansowanie z (...) w formie dotacji 69% i pożyczki 31% w ramach Programu Priorytetowego nr 6.3 Zeroemisyjny transport „(...)”. Nazwa przedsięwzięcia to: „(...)”. Gmina planuje kupić dwa nowe autobusy elektryczne. Przedmiotowe autobusy zostaną przekazane do eksploatacji na podstawie umowy dzierżawy spółce gminnej ((...) Sp. z o.o.). Wobec powyższego Gmina będzie prowadziła opodatkowaną podatkiem od towarów i usług działalność polegającą na dzierżawie przedmiotowych dwóch autobusów elektrycznych.
W tej sytuacji, warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, będą spełnione, ponieważ Gmina (...) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT, a zakup 2 nowych autobusów elektrycznych, będzie miał związek z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, tj. z odpłatnym udostępnieniem przez Gminę przedmiotowych samochodów w oparciu o umowę dzierżawy, czyli będzie związany z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem w omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia będą spełnione.
W konsekwencji Gmina (...) będzie miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o pełną kwotę podatku naliczonego w związku z zakupem dwóch nowych autobusów elektrycznych”.
Podobne podejście zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z dnia 27 stycznia 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.885.2021.2.EG, w świetle której „Odnosząc się do kwestii możliwości odliczenia przez Gminę podatku naliczonego związanego z opisanym zadaniem inwestycyjnym należy wskazać, że analiza treści wniosku oraz przywołanych przepisów prawa podatkowego prowadzi do stwierdzenia, że w omawianej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, będą spełnione, ponieważ Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, a wydatki poniesione w związku z realizacją inwestycji będą miały związek - jak wskazano wyżej - z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, tj. z odpłatnym udostępnieniem przez Gminę infrastruktury na rzecz Spółki. Ponadto, z okoliczności sprawy nie wynika, aby Gmina powstałą w ramach przedmiotowego projektu infrastrukturę kanalizacyjną wykorzystywała w inny sposób niż wydzierżawienie jej odpłatnie na mocy umowy cywilnoprawnej Spółce”.
Analogiczne stanowisko zostało wyrażone w interpretacji indywidualnej z dnia 14 marca 2023 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.53.2023.2.APR, w której uznano, że „Zatem, odpłatne udostępnienie infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej, na podstawie umowy cywilnoprawnej (Nowej Umowy), na rzecz Spółki, będzie stanowić po Państwa stronie czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, niekorzystającą ze zwolnienia z tego podatku.
Wobec tego, w przedmiotowej sprawie będą spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Są Państwo bowiem czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, a wydatki ponoszone na realizację inwestycji polegającej na rozbudowie infrastruktury pn. „(...)” będą związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, tj. odpłatnym udostępnieniem infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej, na podstawie Nowej Umowy na rzecz Spółki, podlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT, niekorzystającym ze zwolnienia od tego podatku.
Zatem, będzie Państwu przysługiwało prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących ponoszone wydatki na realizację inwestycji polegającej na rozbudowie infrastruktury pn. „(...)”, z uwzględnieniem ograniczeń wskazanych w art. 88 ustawy”.
Podobnie wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 23 grudnia 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.942.2021.2.MSU, w której czytamy, iż „Tym samym Miasto jest/będzie uprawnione do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione przez Miasto na Infrastrukturę objętą zakresem wniosku, tj. sieć trakcyjną, budowę torowiska wraz z niezbędną infrastrukturą, budowę nowych budynków podstacji z okablowaniem wraz z monitoringiem podstacji oraz rozbudową centralnego systemu sterowania podstacjami (z wyłączeniem wydatków na część budynku podstacji przeznaczoną na wynajem powierzchni przez Miasto), bowiem zakupy te mają/będą miały związek z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT przez odpłatne udostępnianie ww. Infrastruktury na podstawie umowy cywilnoprawnej. Prawo to przysługuje/będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych z art. 88 ustawy”.
Podsumowując, Gmina jest zdania, że w stosunku do wydatków na realizację Inwestycji, Gminie w związku z dzierżawą przedmiotowego majątku będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, który zakłada istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
Ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.
Z treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wtedy, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.
Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towaru, w rozumieniu art. 7 ustawy i świadczenie usług, o którym mowa art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.
Zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.
Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Według art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności:
- inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz
- mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.
W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:
- podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
- podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności, tj.:
- czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast
- czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., oraz umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:
Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.
W myśl art. 9 ust. 1 cyt. ustawy:
W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.
Gmina, która wykonuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności, które spełniają definicję działalności gospodarczej określoną w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.
Zamierzają Państwo zrealizować inwestycję pn. „(...)”. Wartość Inwestycji wyniesie około (...) zł netto. Zostanie ona częściowo sfinansowana ze środków Rządowego Funduszu Polski Ład.
Udostępniają Państwo sieci wodociągowe i sieci kanalizacji sanitarnej Spółce na podstawie umowy dzierżawy na czas nieokreślony.
W związku z realizowaną Inwestycją zamierzają Państwo zawrzeć aneks do umowy dzierżawy, którym zwiększą Państwo zakres dzierżawionego majątku oraz wysokość czynszu dzierżawnego. Planują Państwo podwyższyć czynsz o (...) zł netto rocznie. Wartość czynszu dzierżawnego zostanie ustalona na podstawie wysokości nakładów na Inwestycję oraz rocznej stawki amortyzacji dla przedmiotu dzierżawy, tj. 2,5%. Zakładają Państwo, że całkowity koszt Inwestycji netto zwróci się w postaci czynszu dzierżawnego w ciągu ok. 40 lat. Zaznaczyli Państwo, że to Spółka będzie pokrywać nakłady na utrzymanie wydzierżawionej Infrastruktury w odpowiednim stanie technicznym.
Są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. W związku z dzierżawą Infrastruktury wodno-kanalizacyjnej wystawiają Państwo faktury, na podstawie których rozliczają VAT należny.
Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy odpłatne udostępnienie Infrastruktury na rzecz Spółki na podstawie umowy dzierżawy będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.
Zgodnie z art. 693 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):
Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
Umowa dzierżawy jest umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną. Odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Umowa dzierżawy jest umową cywilnoprawną, która nakłada na strony – zarówno wydzierżawiającego, jak i dzierżawcę – określone przepisami obowiązki. Umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie przedmiotu dzierżawy przez dzierżawcę.
W odniesieniu do tej czynności nie będą więc działać Państwo jako organ władzy publicznej i nie będą Państwo mogli skorzystać z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy.
Zatem wykonując cywilnoprawną umowę dzierżawy, występują Państwo w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Czynność odpłatnego udostępnienia Infrastruktury na rzecz Spółki stanowi usługę, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.
Ani przepisy ustawy ani też rozporządzeń wykonawczych do ustawy nie przewidują zwolnienia od podatku dla usługi polegającej na dzierżawie majątku na rzecz zewnętrznych podmiotów, za którą będzie pobierane wynagrodzenie, w związku z czym usługa ta nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT. Zatem czynność ta będzie opodatkowana podatkiem VAT.
Zatem odpłatne udostępnienie Infrastruktury na rzecz Spółki na podstawie umowy dzierżawy będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niekorzystającą ze zwolnienia z VAT.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.
Mają Państwo także wątpliwości, czy będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z realizacją Inwestycji.
Główne zasady odliczenia podatku VAT zostały przedstawione w art. 86 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn.:
- odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, oraz
- towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Warunkiem, który umożliwi podatnikowi odliczenie podatku naliczonego, jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona zasada wyklucza możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeśli związany jest z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych (czyli zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi).
Prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części przysługuje podatnikowi pod warunkiem spełnienia przez niego przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.
Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik – w rozumieniu art. 15 ustawy – ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.
Podstawowym warunkiem, który uprawnia do odliczenia podatku naliczonego, jest związek nabywanych towarów i usług ze sprzedażą generującą podatek należny.
W przedmiotowej sprawie będą spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, które warunkują prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT oraz – jak Państwo wskazali – majątek, który powstanie w ramach realizacji Inwestycji, będzie wykorzystywany przez Spółkę na podstawie odpłatnej umowy dzierżawy, która będzie stanowiła podstawę opodatkowania czynszu dzierżawnego podatkiem VAT.
Zatem będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z realizacją inwestycji pn. „(...)”. Odliczenie będzie możliwe pod warunkiem tego, że nie zaistnieją przesłanki negatywne zawarte w art. 88 ustawy.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest również prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Odnośnie powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego, co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).