Prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją operacji.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją operacji pn. „(...)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Powiat (...), zwany dalej Wnioskodawcą, jako jednostka samorządu terytorialnego posiada osobowość prawną. Powiat jest zarejestrowanym czynnym płatnikiem podatku VAT NIP: (...).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 107), powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Zgodnie zaś z art. 4 ust. 4 ww. ustawy, powiat wykonuje również określone ustawami zadania z zakresu administracji rządowej.

Wnioskodawca realizuje operację pn. „(...)” w ramach poddziałania „Wsparcie na inwestycje związane z rozwojem, modernizacją i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na podstawie Umowy o przyznanie pomocy Nr (...) zawartej (...) 2018 r. z Samorządem Województwa (...) z siedzibą w (...). Operacja finansowana jest ze środków EFRROW w wysokości 63,63% kosztów kwalifikowanych i budżetu Państwa w wysokości 36,37% kosztów kwalifikowanych.

Celem operacji jest poprawa „(...)”, gmina (...), powiat (...) poprzez osiągnięcie następujących wskaźników realizacji:

Powierzchnia gruntów objętych postępowaniem scaleniowym - (...) ha, w tym:

• powierzchnia gruntów rolnych - (...) ha,
• powierzchnia gruntów leśnych - (...) ha.

Operacja pod nazwą „(...), powiat (...)” obejmuje postępowanie (...) i jest zadaniem z zakresu administracji rządowej, wykonywanym przez starostę, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 2023 r. poz. 1197). Zgodnie z przywołaną ustawą celem scalenia gruntów jest tworzenie korzystniejszych warunków gospodarowania w rolnictwie i leśnictwie poprzez poprawę (...).

Prace scaleniowe to prace i czynności obejmujące: wszczęcie postępowania scaleniowego, prowadzenie postępowania scaleniowego, ujawnienie w księgach wieczystych decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia. Prace te zostały wykonane przez (...) Biuro Geodezji (...) działające w imieniu Województwa (...) na podstawie Porozumienia z (...) 2015 r., Porozumienia z (...) 2016 r. i Porozumienia nr (...) z 30 maja 2018 r., Porozumienia powyższe zostały zawarte na podstawie art. 3 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scaleniu i wymianie gruntów.

Wartość prac scaleniowych wyniosła brutto (...) zł, w tym 0 zł podatek VAT. Zagospodarowanie poscaleniowe to określone w decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia gruntów prace, polegające na budowie lub przebudowie dróg dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych. W ramach zagospodarowania poscaleniowego zostały zawarte przez Wnioskodawcę trzy umowy z wykonawcami na:

1)opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej na budowę i przebudowę dróg z (...), prowadzącym działalność gospodarczą ujawnioną w Centralnej Ewidencji i Działalności Gospodarczej pod firmą (...) z siedzibą (...). Umowa nr (...) z 8 lipca 2021 r. zmieniona aneksem (...) sierpnia 2021 r.;

2)budowę i przebudowę dróg dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych z (...), prowadzącym działalność gospodarczą ujawnioną w Centralnej Ewidencji i Działalności Gospodarczej pod firmą (...) z siedzibą przy ul. (...). Umowa nr (...) z 8 lutego 2023 r. zmieniona aneksem (...) października 2023 r.;

3)pełnienie usług nadzoru inwestorskiego w imieniu inwestora z (...) prowadzącym działalność gospodarczą ujawnioną w Centralnej Ewidencji i Działalności Gospodarczej pod firmą (...), ul. (...). Umowa nr (...) z 27 lutego 2023 r.

Za prace wykonane w ramach zagospodarowania poscaleniowego zostały wystawione następujące faktury:

1)Nazwa sprzedawcy - (...); Nr i data wystawienia faktury - (...) z 12 grudnia 2021 r.; Nazwa towaru/usługi - Opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej na budowę i przebudowę dróg (dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych) w ramach operacji: „(...)”; Wartość netto w zł - (...); VAT (%) - 23; Kwota VAT w zł - (...); Wartość brutto w zł - (...);

2)Nazwa sprzedawcy - (...); Nr i data wystawienia faktury - FV (...) z 30 listopada 2023 r.; Nazwa towaru/usługi - „(...)”; Wartość netto w zł - (...); VAT (%) - 23; Kwota VAT w zł - (...); Wartość brutto w zł - (...);

3)Nazwa sprzedawcy - (...); Nr i data wystawienia faktury - (...) z 29 listopada 2023 r.; Nazwa towaru/usługi - Pełnienie usług nadzoru inwestorskiego w imieniu Inwestora nad realizacją zadania polegającego na budowie i przebudowie dróg dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych w ramach operacji „(...)” wg umowy nr (...) lutego 2023 r.; Wartość netto w zł - (...); VAT (%) - 23; Kwota VAT w zł - (...); Wartość brutto w zł - (...).

Powiat występuje na fakturach jako nabywca, jednak, mimo iż Powiat jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, nie dokonuje odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur, gdyż zakup usług nie jest związany z działalnością opodatkowaną, lecz służy realizacji zadania publicznego, które pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Dodatkowo zauważyć należy, iż we wniosku o przyznanie pomocy na operację scalenia gruntów i zagospodarowania poscaleniowego, podatek VAT został wskazany jako wydatek kwalifikowany z uwagi na brak możliwości jego odzyskania. W związku z uzyskanym dofinansowaniem i realizacją operacji efekty zrealizowanego zadania nie były i nie będą wykorzystywane przez Powiat do czynności opodatkowanych.

Pytanie

Czy Powiatowi przysługuje prawo do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego na fakturach za towary/usługi nabyte na potrzeby zagospodarowania poscaleniowego w ramach operacji pn. „(...)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Powiatowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w fakturach za towary/usługi nabyte na potrzeby zagospodarowania poscaleniowego realizowanego w ramach operacji pn. „(...)”.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361) prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikom podatku od towarów i usług, w sytuacji gdy zakupione towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Realizowane przez Powiat zadanie dotyczące scalania gruntów i zagospodarowania poscaleniowego należy do zadań z zakresu administracji rządowej i jest wykonywane przez Powiat w oparciu o ustawę o scalaniu i wymianie gruntów, w związku z art. 4 ust. 4 ustawy o samorządzie powiatowym.

Art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, stanowi, iż nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powiat realizując (...) jako zadanie publiczne nałożone na niego przepisami prawa, nie może być w tym zakresie uznany za podatnika podatku VAT. Nabycie towarów i usług w ramach zadania scalania gruntów i zagospodarowania poscaleniowego nie ma związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz jest związane z wykonywaniem ustawowego zadania publicznego. Zakupione towary i usługi nie służą wykonywaniu czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W tej sytuacji nie zachodzą przesłanki określone w art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług, uprawniające do skorzystania z prawa obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Powiat - w zakresie realizacji zadania scalania gruntów i zagospodarowania poscaleniowego nie jest podatnikiem VAT oraz nabyte przez Powiat w związku z realizowanym zadaniem towary i usługi nie są wykorzystywane do działalności opodatkowanej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą, zgodnie z którym:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wskazać należy również, że aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na mocy art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. (…).

Z powołanych regulacji wynika, że organy władzy publicznej są wyłączone z kręgu podatników podatku od towarów i usług, wyłącznie przy wykonywaniu czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane. Jest to wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywania czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi więc charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenia usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Wyłączenie z opodatkowania podatkiem VAT jednostek samorządu terytorialnego jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych) i tylko w odniesieniu do tych czynności, które nie są wykonywane na podstawie zawartych przez gminę umów cywilnoprawnych.

Jak stanowi art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 107) zwanej dalej ustawą o samorządzie powiatowym:

Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 9 ustawy o samorządzie powiatowym:

Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie geodezji, kartografii i katastru.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym płatnikiem podatku VAT. Realizują Państwo operację pn. „(...)” w ramach poddziałania „Wsparcie na inwestycje związane z rozwojem, modernizacją i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na podstawie Umowy o przyznanie pomocy zawartej (...) 2018 r. z Samorządem Województwa (...).

Operacja finansowana jest ze środków EFRROW w wysokości 63,63% kosztów kwalifikowanych i budżetu Państwa w wysokości 36,37% kosztów kwalifikowanych.

Celem operacji jest poprawa „(...)”, gmina (...), powiat (...) poprzez osiągnięcie następujących wskaźników realizacji:

Powierzchnia gruntów objętych postępowaniem scaleniowym - (…) ha, w tym:

• powierzchnia gruntów rolnych - (…) ha,
• powierzchnia gruntów leśnych - (…) ha.

Zgodnie z ustawą o scalaniu i wymianie gruntów celem scalenia gruntów jest tworzenie korzystniejszych warunków gospodarowania w rolnictwie i leśnictwie poprzez poprawę (...).

Na fakturach jako nabywca występują Państwo, jednak nie dokonują Państwo odliczenia podatku VAT, gdyż zakup usług nie jest związany z działalnością opodatkowaną, lecz służy realizacji zadania publicznego, które pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. W związku z uzyskanym dofinansowaniem i realizacją operacji efekty zrealizowanego zadania nie były i nie będą wykorzystywane przez Państwa do czynności opodatkowanych.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją operacji pn. „(...)”.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie związek taki nie występuje. Jak wynika z okoliczności sprawy, realizowana operacja nie będzie służyła do wykonywania czynności opodatkowanych. W opisie sprawy wskazali Państwo, że zakup usług nie jest związany z działalnością opodatkowaną, lecz służy realizacji zadania publicznego. Zatem, nie jest spełniona podstawowa przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek z wykonywaniem czynności opodatkowanych, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy.

Z uwagi na powyższe okoliczności, nie mają Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją operacji pn. „(...)”.

Państwa stanowisko jest zatem prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy zauważyć, iż pojęcie „kosztu kwalifikowanego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie Państwu pomocne przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowanym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.)

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).