Interpretacja indywidualna z dnia 18 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.91.2024.2.MR
Temat interpretacji
Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków ponoszonych w związku z realizacją projektu.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
26 lutego 2024 r. r. wpłynął Państwa wniosek z 26 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na realizację Projektu pn. „(…)”. Uzupełnili go Państwo pismem z 5 kwietnia 2024 r. (wpływ 5 kwietnia 2024 r.) oraz – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 15 kwietnia 2024 r. (wpływ 16 kwietnia 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Miasto (…) (dalej: „Miasto” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”), Miasto odpowiada za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty m.in. w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.
Ww. zadania z zakresu ochrony środowiska są sprecyzowane m.in. w ustawie z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 54; dalej „ustawa POŚ”).
W art. 84 ustawy POŚ wskazano, że w celu doprowadzenia do przestrzegania standardów jakości środowiska w przypadkach wskazanych ustawą lub przepisami szczególnymi, w drodze aktu prawa miejscowego, tworzone są programy. Zgodnie z art. 91 ust. 3 ustawy POŚ, sejmik województwa, w terminie 18 miesięcy od dnia otrzymania wyników oceny poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref, o których mowa w art. 89 ust. 1, określa, w drodze uchwały, program ochrony powietrza. Program ochrony powietrza, jako program powstały na skutek wykonania dyspozycji zawartej w akcie ustawowym, określa obowiązki różnych podmiotów w zakresie działań związanych z ochroną powietrza, w tym obowiązki samorządu województwa, powiatów i gmin.
W ramach wykonywania tak określonych zadań, Miasto przystąpiło do realizacji planowanego strategicznego projektu zintegrowanego pn. „(…)” (dalej: „Projekt”) w roli partnera wspierającego. Projekt realizowany jest od 1 stycznia 2024 r. i Miasto planuje w nim uczestniczyć przez 6 lat. Projekt finansowany jest ze środków pochodzących z dotacji Komisji Europejskiej (środki stanowią ok. 60% wartości Projektu), dotacji z (…) (środki stanowią ok. 35% wartości Projektu) oraz z wkładu własnego partnerów – tj. gmin uczestniczących w projekcie (środki stanowią ok. 5% wartości Projektu).
Jednym z celów Projektu jest utworzenie skoordynowanego systemu wsparcia lokalnych samorządów poprzez wzmocnienie zasobów kadrowych władz lokalnych w zakresie wdrożenia (...) programów ochrony powietrza. W związku z powyższym, planowane jest m.in. utworzenie stanowiska doradcy gminnego ds. poprawy jakości powietrza i efektywności energetycznej (dalej: „Doradca”).
Zakres obowiązków Doradcy obejmuje m.in.:
- kompleksowe wsparcie mieszkańców Miasta w wymianie źródeł ciepła i termomodernizacji budynków,
- kompleksowe wsparcie osób ubogich energetycznie,
- inicjowanie i prowadzenie lokalnych działań informacyjno-edukacyjnych, udzielanie porad i informacji mieszkańcom Miasta podczas lokalnych wydarzeń plenerowych oraz organizacja spotkań z lokalnymi liderami, np. policją, lekarzami, kołami gospodyń – w zakresie informowania o konieczności wymiany źródeł ogrzewania, wpływu smogu na zdrowie,
- edukację w zakresie racjonalnego gospodarowania energią,
- wsparcie samorządu gminnego oraz mieszkańców Miasta w zakresie pozyskiwania wsparcia finansowego na działania w zakresie poprawy jakości powietrza oraz efektywności energetycznej,
- kontrolę palenisk.
W ramach realizacji Projektu, Miasto ponosić będzie wydatki (dalej: „Wydatki”) m.in. na:
- wynagrodzenie Doradcy,
- koszty delegacji i podróży służbowych osób realizujących zadania Projektu,
- organizację lokalnych kampanii,
- zakup materiałów edukacyjnych,
- zakup materiałów promocyjnych,
- zakup materiałów służących kontroli palenisk, w tym m.in. urządzenia do pomiaru wilgotności drewna oraz sprzętu do pobierania próbek drewna,
- badanie próbek drewna.
Wydatki na realizację Projektu będą zasadniczo dokumentowane przez usługodawców /dostawców wystawianymi na rzecz Miasta fakturami VAT, z podaniem NIP Miasta.
Towary i usługi, które zostaną nabyte przez Miasto w związku z realizacją Projektu nie będą stanowić przedmiotu dalszej odpłatnej sprzedaży. Wszelkie usługi doradcze, jakie będą realizowane w ramach Projektu, a także materiały edukacyjno-informacyjne będą dostępne nieodpłatnie dla zainteresowanych podmiotów. Wydatki dokonywane w ramach realizacji Projektu będą w założeniu służyć wyłącznie działalności publicznej Miasta i zgodnie z założeniem Projektu mają w szczególności pozwolić na zwiększenie świadomości mieszkańców Miasta, m.in. w zakresie ochrony powietrza oraz działań antysmogowych, powodując tym samym zakładaną zmianę dotychczasowych negatywnych dla środowiska i klimatu nawyków mieszkańców.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego (ostatecznie doprecyzowane w piśmie z 15 kwietnia 2024 r.)
Gmina wskazuje, że towary i usługi nabywane w ramach realizowanego projektu pn. „(…)”, nie będą przez Gminę wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Pytanie
Czy Miastu będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących Wydatki poniesione w związku z realizacją Projektu?
Państwa stanowisko w sprawie
Miastu nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących Wydatki poniesione w związku z realizacją Projektu.
UZASADNIENIE STANOWISKA WNIOSKODAWCY
Uwagi ogólne
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w niniejszej sprawie. Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:
-zostały nabyte przez podatnika tego podatku (przesłanka podmiotowa) oraz
-pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi (przesłanka przedmiotowa).
Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Miasto jako podatnik VAT w ramach ponoszenia wydatków na Projekt.
Odnosząc się do warunku nabywania towarów i usług przez podatnika, należy wskazać, że kwestia ta została uregulowana w art. 15 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Natomiast w myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Kolejno, stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym.
Kryterium uznania jednostki samorządu terytorialnego za podatnika VAT jest więc charakter wykonywanych przez nią czynności, tj. dokonywanie czynności o charakterze publicznoprawnym wyłącza, co do zasady, te podmioty z kategorii podatników VAT, natomiast dokonywanie czynności cywilnoprawnych skutkuje zasadniczo uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT.
Mając na uwadze powyższe należy uznać, że Miasto nabywając towary/usługi celem realizacji Projektu, nie będzie nabywać ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym nie będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy. Wydatki na Projekt będą bowiem ponoszone w ramach realizowanych przez Miasto zadań publicznych nałożonych przepisami prawa, w tym w szczególności w ramach nieodpłatnych zadań użyteczności publicznej w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty z zakresu ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym).
Celem Projektu i działań Miasta jest zwiększenie świadomości mieszkańców Miasta na temat jakości powietrza i możliwości jego poprawy. Miasto nie przewiduje wykorzystywania towarów i usług nabytych w ramach realizacji Projektu do świadczenia odpłatnych czynności, które potencjalnie mogłyby podlegać opodatkowaniu VAT po stronie Miasta i stanowiłyby działalność gospodarczą Miasta w rozumieniu ustawy o VAT.
Wydatki na Projekt będą zatem ponoszone, zdaniem Miasta, wyłącznie w celu realizacji zadań użyteczności publicznej, poza działalnością gospodarczą Miasta, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Tym samym, nie zostanie spełniona pierwsza przesłanka warunkująca prawo do odliczenia VAT, stanowiąca o ponoszeniu wydatków przez podatnika tego podatku w ramach wykonywanej przez nią działalności gospodarczej.
Związek wydatków na Projekt z działalnością opodatkowana VAT.
Drugim warunkiem wynikającym z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, niezbędnym do zastosowania prawa do odliczenia VAT naliczonego, jest związek ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT. Z literalnej interpretacji art. 86 ust. 1 ustawy o VAT bezpośrednio wynika, że odliczyć można podatek naliczony związany z transakcjami, których następstwem jest określenie podatku należnego. Tym samym, zasada ta wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.
Istnienie bezpośredniego związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku w Dyrektywie VAT. Przepisy Rozdziału 1-4 Tytułu X Dyrektywy VAT (art. 167 i nast.) wprowadzają podstawową regułę wspólnego systemu podatku VAT, zgodnie z którą podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną, natomiast prawo takie nie przysługuje w przypadku dokonywania transakcji zwolnionych lub nieopodatkowanych.
Jak wskazano powyżej, towary i usługi nabywane w ramach realizacji Projektu będą wykorzystywane nieodpłatnie na cele społeczności lokalnej. Dodatkowo, z przedstawionego opisu sprawy wynika również, że wydatki, które będą ponoszone w ramach realizacji Projektu, mają na celu realizację zadań własnych Miasta z zakresu ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.
W ocenie Miasta, również wynagrodzenie należne Doradcy wpisuje się w ww. zakres działalności Miasta. Jak już zostało bowiem wskazane, celem ustanowienia Doradcy w Mieście jest wsparcie działalności Miasta w zakresie promocji i poszerzania wiedzy mieszkańców Miasta w zakresie ochrony powietrza czy działań antysmogowych. Działalność Doradcy ma charakter bezpłatny i ogólnodostępny dla zainteresowanych podmiotów. Ponadto, zdaniem Miasta, taka działalność wpisuje się też w obowiązek udostępniania każdemu informacji o środowisku i jego ochronie oraz udzielania niezbędnej pomocy i wskazówek przy poszukiwaniu informacji o środowisku i jego ochronie, zgodnie z art. 8 i 9 w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 9a ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1094 ze zm.).
Wobec powyższego, w omawianych okolicznościach, zdaniem Miasta, nie występuje związek przyczynowo-skutkowy, który decydowałby o prawie do odliczenia podatku związanego z Wydatkami dotyczącymi realizacji Projektu.
Podsumowując, w ocenie Miasta, nie będzie przysługiwać mu prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących ponoszone w ramach Projektu Wydatki.
Powyższe stanowisko Miasta znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (na gruncie podobnych stanów faktycznych/zdarzeń przyszłych), przykładowo w interpretacjach indywidualnych:
- z 17 marca 2023 r. o sygn. 0114-KDIP4-1.4012.89.2023.1.MK: „W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie jest spełniony, ponieważ – jak wynika z opisu sprawy – nie wykorzystywali/nie wykorzystują Państwo towarów lub usług nabytych w ramach projektu do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Ponadto, wszelkie usługi doradcze realizowane w ramach projektu były/są nieodpłatne dla uczestników. W ramach prowadzonej działalności nie były/nie będą przyznawane dotacje/dofinansowania bowiem działania w ramach projektu sprowadzają się zasadniczo do świadczenia usług doradczych oraz działań informacyjno-edukacyjnych polegających m.in. na informowaniu potencjalnych beneficjentów o lokalnych, regionalnych oraz krajowych programach wsparcia. W ramach realizacji projektu ponosili/ponoszą Państwo wydatki jedynie w związku z działaniami w projekcie i nie zawierali/nie zawierają Państwo żadnych umów cywilnoprawnych dotyczących dokonywania przez Państwa odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług. Tym samym, nie mają Państwo – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących zakup towarów i usług związanych z realizacją przedmiotowego projektu;
- z 23 listopada 2022 r. o sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.604.2022.3.JS: „Wnioskodawca nabyte w ramach realizacji Projektu towary i usługi (zakup gadżetów ekologicznych i ulotek promujących, dbanie o powietrze, zakup zestawów obniżających zużycie energii, badanie próbek popiołów pod kątem spalania odpadów w instalacjach grzewczych zgodnie z Programem Ochrony Powietrza, zakupy i usługi związane z realizacją spotkań z mieszkańcami celem edukacji ekologicznej), wykorzystuje w zakresie realizowanych przez siebie zadań. (...) W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie jest spełniony, ponieważ – jak wynika z opisu sprawy – towary i usługi nabywane w związku z realizacją Projektu nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym, nie mają Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu realizacji ww. Projektu;
- z 10 listopada 2022 r. o sygn. 0113-KDIPT1 -2.4012.655.2022.2.SM: „Towary i usługi nabyte przez Państwa związane z realizacją powyższego projektu nie były wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług generujących po Państwa stronie podatek należny lub czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Dofinansowanie ze środków UE otrzymane przez Państwa na realizację projektu nie stanowi zapłaty za dostawę towarów lub świadczenie usług. W ramach realizacji Projektu ponosili Państwo wydatki jedynie w związku z działaniami w Projekcie i nie zawierali Państwo żadnych umów cywilnoprawnych dotyczących świadczenia przez niego odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług. Nie wykorzystywali Państwo towarów lub usług nabytych w ramach Projektu do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. (...) W związku z powyższym nie mają Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. ponieważ towary i usługi nabyte w ramach realizacji ww. projektu nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług”.
W świetle powyższego, Miastu nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur VAT dokumentujących Wydatki na Projekt, w związku z tym, że efekty Projektu nie będą wykorzystywane przez Miasto do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
W myśl art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Ponadto ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Natomiast na podstawie art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.
Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
W oparciu o art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosownie do treści art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Należy zauważyć, że według art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.
W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:
· podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
· podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
W oparciu o art. 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Według art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Miasto) przystąpiło do realizacji planowanego strategicznego projektu zintegrowanego pn. „(…)” (dalej: „Projekt”) w roli partnera wspierającego. Projekt realizowany jest od 1 stycznia 2024 r. i Miasto planuje w nim uczestniczyć przez 6 lat. Projekt finansowany jest ze środków pochodzących z dotacji Komisji Europejskiej (środki stanowią ok. 60% wartości Projektu), dotacji z (…) (środki stanowią ok. 35% wartości Projektu) oraz z wkładu własnego partnerów – tj. gmin uczestniczących w projekcie (środki stanowią ok. 5% wartości Projektu). Jednym z celów Projektu jest utworzenie skoordynowanego systemu wsparcia lokalnych samorządów poprzez wzmocnienie zasobów kadrowych władz lokalnych w zakresie wdrożenia (...) programów ochrony powietrza. Planowane jest m.in. utworzenie stanowiska doradcy gminnego ds. poprawy jakości powietrza i efektywności energetycznej (dalej: „Doradca”). Zakres obowiązków Doradcy obejmuje m.in.:
- kompleksowe wsparcie mieszkańców Miasta w wymianie źródeł ciepła i termomodernizacji budynków,
- kompleksowe wsparcie osób ubogich energetycznie,
- inicjowanie i prowadzenie lokalnych działań informacyjno-edukacyjnych, udzielanie porad i informacji mieszkańcom Miasta podczas lokalnych wydarzeń plenerowych oraz organizacja spotkań z lokalnymi liderami, np. policją, lekarzami, kołami gospodyń – w zakresie informowania o konieczności wymiany źródeł ogrzewania, wpływu smogu na zdrowie,
- edukację w zakresie racjonalnego gospodarowania energią,
- wsparcie samorządu gminnego oraz mieszkańców Miasta w zakresie pozyskiwania wsparcia finansowego na działania w zakresie poprawy jakości powietrza oraz efektywności energetycznej,
- kontrolę palenisk.
W ramach realizacji Projektu, Miasto ponosić będzie wydatki (dalej: „Wydatki”) m.in. na:
- wynagrodzenie Doradcy,
- koszty delegacji i podróży służbowych osób realizujących zadania Projektu,
- organizację lokalnych kampanii,
- zakup materiałów edukacyjnych,
- zakup materiałów promocyjnych,
- zakup materiałów służących kontroli palenisk, w tym m.in. urządzenia do pomiaru wilgotności drewna oraz sprzętu do pobierania próbek drewna,
- badanie próbek drewna.
Wydatki na realizację Projektu będą zasadniczo dokumentowane przez usługodawców /dostawców wystawianymi na rzecz Miasta fakturami VAT, z podaniem NIP Miasta.
Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą wskazania, czy Miastu będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją Projektu, pn. „(…)”.
Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.
W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie spełniony. Wnioskodawca wskazał, że towary i usługi nabywane w ramach realizowanego projektu, nie będą przez Miasto wykorzystane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Efekty wskazanego Projektu nie będą wykorzystywane przez Miasto do celów prowadzonej przez nie działalności gospodarczej. Usługi doradcze, jakie będą realizowane w ramach Projektu, a także materiały edukacyjno-informacyjne, będą dostępne nieodpłatnie dla zainteresowanych podmiotów. Z wniosku wynika również, że wydatki ponoszone w ramach realizacji Projektu będą służyć wyłącznie działalności publicznej Gminy i zgodnie z założeniem Projektu, pozwolą na zwiększenie świadomości mieszkańców Gminy, m.in. w zakresie ochrony powietrza oraz działań antysmogowych.
W związku z powyższym, ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki, warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, Gmina nie będzie miała – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących zakupy związane z realizacją wskazanego Projektu.
W konsekwencji, Miastu nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących Wydatki poniesione w związku z realizacją Projektu pn. „(…)”.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:
Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).