Uznanie przedmiotu transakcji za zbycie przedsiębiorstwa, brak opodatkowania przedmiotu transakcji i brak prawa do odliczenia podatku VAT.

Interpretacja indywidualna-stanowisko jest prawidłoweSzanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

5 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 5 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

-uznania, że Przedmiot Transakcji stanowi przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ ustawy Kodeks cywilny i w konsekwencji uznania planowanej transakcji za czynność wyłączoną z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy;

-braku prawa do odliczenia podatku od towarów i usług od składników majątkowych i niemajątkowych nabywanych w ramach Transakcji na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 lutego 2024 r. (wpływ 12 lutego 2024 r.)

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania: Kupujący

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania: Sprzedający

Opis zdarzenia przyszłego

Sprzedający prowadzi działalność gospodarczą w zakresie, m.in. dystrybucji wyrobów (…).

Działalność Sprzedającego w zakresie dystrybucji wyrobów (…) jest prowadzona przy wykorzystaniu biur sprzedaży położonych w (…) oraz w (…).

Sprzedający jest właścicielem nieruchomości gruntowej, zabudowanej budynkiem biurowym i magazynowym, położonej w (…), w której prowadzi działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji wyrobów (…). Z biura w (…) Sprzedający korzysta na podstawie umowy najmu.

Sprzedający planuje sprzedać na rzecz Kupującego zespół składników majątkowych i niemajątkowych, za pomocą których prowadzi działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji wyrobów (…).

Transakcją zostaną objęte m.in.:

a)rzeczy ruchome: (…);

b)zapasy;

c)prawa i obowiązki wynikające z następujących umów: z kontrahentami na dystrybucję wyrobów (…), z dostawcami produktów i usług służących do dystrybucji wyrobów (…), z umowy najmu biura w (…), z umów leasingu samochodów, o pracę z pracownikami zatrudnionymi przez Sprzedającego;

d)należności, w tym należności publicznoprawne;

e)zobowiązania bieżące z tytułu dostaw i usług związanych z prowadzoną przez Sprzedającego działalnością operacyjną;

f)rachunek bankowy i środki zgromadzone na rachunku bankowym na dzień Transakcji.

– zwane dalej „Przedmiotem Transakcji”.

Transakcją będą objęci wszyscy pracownicy Sprzedającego, w tym również pracownicy pełniący funkcje księgowe czy administracyjne. Przejęcie pracowników przez Kupującego będzie stanowić przejście zakładu pracy na podstawie art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465).

Na Kupującego w ramach Transakcji przejdą wszystkie aktywne umowy Sprzedającego związane bezpośrednio z działalnością operacyjną Sprzedającego.

Transakcją nie będzie objęta nieruchomość gruntowa zabudowana budynkiem biurowym i magazynowym, położona w (…). W związku z planowaną Transakcją, Kupujący zawarł umowę najmu ze Sprzedającym, na podstawie której jeszcze przed Transakcją będzie korzystał z części powierzchni biurowej Sprzedającego, na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie dystrybucji wyrobów (…). Kupujący będzie jednocześnie zarządzał nieruchomością położoną w (…).

Po Transakcji, Kupujący będzie wynajmował całą nieruchomość położoną w (…) od Sprzedającego i w oparciu o Przedmiot Transakcji będzie kontynuował działalność gospodarczą w takim samym zakresie, w jakim dotychczas prowadził ją Sprzedający, tj. w zakresie dystrybucji wyrobów (…).

Ewidencja rachunkowa prowadzona przez Sprzedającego pozwala na przypisanie przychodów i kosztów związanych z działalnością prowadzoną przez Sprzedającego. Działalność gospodarcza w zakresie dystrybucji wyrobów (…) jest jedyną działalnością gospodarczą prowadzoną przez Sprzedającego. W związku z tym, Sprzedający jest w stanie dokładnie wskazać przychody i koszty, a także należności i zobowiązania związane z Przedmiotem Transakcji.

Na dzień Transakcji Sprzedawca i Kupujący („Zainteresowani”) będą zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Kupujący zamierza wykorzystywać nabyty Przedmiot Transakcji w celu wykonywania czynności opodatkowanych VAT, tj. dystrybucji wyrobów (…) w zakresie (…). Zainteresowani są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Pomiędzy Zainteresowanymi zachodzą również powiązania, o których mowa w art. 32 ust. 2 ustawy o VAT.

Z uwagi na to, że Zainteresowani będą uczestniczyć w tym samym zdarzeniu przyszłym, zgodnie z art. 14r § 1 Ordynacji podatkowej występują o wydanie interpretacji we wniosku wspólnym.

Określenie, czy planowana transakcja będzie podlegała opodatkowaniu VAT z punktu widzenia Sprzedającego będzie wpływała na jego obowiązki w zakresie rozpoznania obowiązku podatkowego w podatku VAT, wystawienia faktur na rzecz Kupującego oraz rozliczenia i deklarowania podatku VAT należnego. Z punktu widzenia Kupującego, określenie, czy planowana transakcja będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, będzie bezpośrednio wpływało na prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przez Kupującego.

Każda ze stron transakcji ma zatem istotny interes prawny w tym, aby wystąpić z wnioskiem wspólnym o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego dotyczącej tego samego zdarzenia przyszłego.

Uzupełnili Państwo opis sprawy w odpowiedzi na zadane przez Organ pytania:

1.Czy w ramach opisanej we wniosku transakcji Sprzedający przekaże Państwu:

·oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

·własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

·prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

·wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

·koncesje, licencje i zezwolenia;

·patenty i inne prawa własności przemysłowej;

·majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

·tajemnice przedsiębiorstwa;

·księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej?

Odp. W ramach transakcji na Kupującego przechodzi:

·własność ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów,

·prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu biura w (…),

·wierzytelności i środki pieniężne,

·licencje na oprogramowanie komputerowe,

·tajemnice przedsiębiorstwa, w szczególności bazy klientów,

·księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Przy czym, księgi zostaną przekazane Kupującemu, o ile będzie to zgodne z obowiązującymi przepisami prawa.

Z uwagi na fakt, że po transakcji, Sprzedający nie zostanie zlikwidowany i będzie prowadził działalność gospodarczą, ale w innym niż dotychczas zakresie, na Kupującego nie przechodzi oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa). Sprzedający nie posiada żadnych koncesji, zezwoleń oraz patentów i innych praw własności przemysłowej. Zwracają Państwo uwagę, że nawet w przypadku wyłączenia z zakresu transakcji zbycia przedsiębiorstwa niektórych elementów, nadal przedmiotem transakcji jest przedsiębiorstwo, o ile pomiędzy zbywanymi składnikami majątkowymi zostały zachowane związki funkcjonalne w taki sposób, aby przekazany majątek mógł posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 stycznia 2019 r. o sygnaturze 0114-KDIP1-3.4012.657.2018.2.SM).

2.Czy Sprzedający po dokonaniu transakcji będzie prowadził działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji wyrobów (…)?

Odp. Nie, po dokonaniu transakcji Sprzedający nie będzie prowadził działalności gospodarczej w zakresie dystrybucji wyrobów (…).

3.Czy jakiekolwiek składniki majątkowe (poza nieruchomością zabudowaną budynkiem biurowym i magazynowym) pozostaną u Sprzedającego po dokonaniu transakcji?

Odp. Po dokonaniu transakcji, u Sprzedającego, poza nieruchomością zabudowaną budynkiem biurowym i magazynowym nie pozostaną jakiekolwiek składniki majątkowe. U Sprzedającego mogą ewentualnie pozostać jeszcze składniki majątkowe ściśle związane z nieruchomością.

4.Czy dla prowadzenia działalności gospodarczej przez Kupującego istotne znaczenie ma przeniesienie własności nieruchomości zabudowanejbudynkiem biurowym i magazynowym? Jeśli nie, to dlaczego?

Odp. Z uwagi na fakt, że Kupujący, tak jak Sprzedający, prowadzi działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji wyrobów (…), przeniesienie własności nieruchomości zabudowanej budynkiem biurowym i magazynowym nie ma dla Kupującego istotnego znaczenia. Poza tym, Kupujący będzie korzystał z nieruchomości na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej na podstawie umowy najmu. Zwrócili Państwo uwagę na ugruntowaną linię orzeczniczą sadów administracyjnych i utrwaloną praktykę organów podatkowych, zgodnie z którą zapewnienie nabywcy możliwości korzystania z wyłączonej z transakcji nieruchomości na podstawie umowy najmu lub dzierżawy, nie pozbawia przedmiotu transakcji istoty przedsiębiorstwa. Przykładowo, w wyroku z dnia 10 marca 2011 r., sygn. akt I FSK 1062/10 Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie („NSA”) podtrzymał stanowisko sądu I instancji i uznał, że wyłączenie ze składników przedsiębiorstwa nieruchomości i zagwarantowanie nabywcy możliwości korzystania z takich nieruchomości na podstawie umowy najmu sprawia, że nadal przedmiotem transakcji zbycia (aportu) będzie właśnie przedsiębiorstwo. Również w interpretacji indywidualnej z dnia 21 sierpnia 2019 r. nr 0113-KDIPT1-3.4012.314.2019.2.MK zaprezentowano stanowisko, zgodnie z którym „W rozpatrywanej sprawie z czynności zbycia majątku przedsiębiorstwa wyłączone zostaną co prawda nieruchomości, jednakże nie wpłynie to na możliwość kontynuowania działalności Przedsiębiorstwa, gdyż będą one przedmiotem długotrwałej umowy najmu lub dzierżawy. Spółka komandytowa, do której wniesiony zostanie aport w postaci przedsiębiorstwa

z wyłączeniem nieruchomości, będzie kontynuowała dotychczasową działalność Wnioskodawcy w niezmienionym zakresie”.

5.Jaką dokładnie funkcję pełni u Sprzedającego nieruchomość gruntowa zabudowana budynkiem biurowym i magazynowym, położona w (…)?

Odp. Nieruchomość gruntowa zabudowana budynkiem biurowym i magazynowym, położona w (…) stanowi miejsce siedziby Sprzedającego. W budynku biurowym znajdują się pomieszczenia, w których pracują osoby zatrudnione na stanowiskach administracyjnych. Z kolei budynek magazynowy przeznaczony jest do składowania i dystrybucji (…).

6.Z jakiej przyczyny Przedmiotem Transakcji nie będzie objęta ww. nieruchomość?

Odp. Nieruchomość nie będzie objęta Przedmiotem Transakcji, gdyż będzie przedmiotem umowy najmu. Oddzielenie działalności polegającej na wynajmie nieruchomości od działalności operacyjnej polegającej na dystrybucji (…) jest powszechnie przyjętym rozwiązaniem w strukturze grupy kapitałowej, do której należą Sprzedający i Kupujący.

7.Czy składniki majątkowe i niemajątkowe, mające być Przedmiotem Transakcji, będą w chwili sprzedaży wyodrębnione na płaszczyźnie:

a)organizacyjnej, tj. czy będą miały swoje miejsce w strukturze organizacyjnej jako dział, wydział, oddział itp.? Organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze;

b)finansowej, tj. czy będą posiadały samodzielność finansową, pozwalającą na autonomiczne funkcjonowanie w obrocie gospodarczym oraz czy na podstawie ewidencji księgowej możliwe będzie przyporządkowanie nie tylko przychodów i kosztów, ale również należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności, przez co możliwe będzie określenie wyniku finansowego?

c)funkcjonalnej, tj. czy będą stanowiły potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze?

Odp. Przedmiot Transakcji w chwili sprzedaży będzie wyodrębniony na płaszczyźnie organizacyjnej. W zasadzie jedyną działalnością gospodarczą prowadzoną przez Sprzedającego jest działalność gospodarcza w zakresie dystrybucji wyrobów (…). Wszystkie składniki majątkowe i niemajątkowe, poza nieruchomością oraz wszyscy pracownicy Sprzedającego są przypisani do działalności gospodarczej w zakresie dystrybucji wyrobów (…). Zatem, widoczne jest jej faktyczne wyodrębnienie. Zwrócili Państwo uwagę, że dla wyodrębnienia organizacyjnego wystarczające jest wyłącznie faktyczne wyodrębnienie prowadzonej przez ZCP działalności. Przykładowo, NSA w wyroku z dnia 14 marca 2023 r. sygn. I FSK 2093/18, wskazał że: „Wydzielony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół funkcjonalnie powiązanych składników materialnych i niematerialnych, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, może być uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nawet jeśli nie nadano mu formy działu, wydziału czy temu podobnej formalnej jednostki”. Również w doktrynie prawa podatkowego wskazuje się, że: „(...) nawet w przypadku, gdy fakt wyodrębnienia składników nie wynika z żadnych zapisów zawartych w dokumentach konstytuujących dany podmiot lub też regulujących jego funkcjonowanie, a takie wyodrębnienie w praktyce jest dostrzegalne i ono, chociaż nie ma oparcia w dokumentach podatnika, faktycznie istnieje – możemy mieć do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa” (K. Gil, A. Obońska, A. Wacławczyk, A. Walter (red.), Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2019, Legalis.). Poza tym, działalność gospodarcza w zakresie najmu nieruchomości prowadzona przez Sprzedającego jest działalnością marginalną i została podjęta tuż przed transakcją i wyłącznie na potrzeby związane z tą transakcją. Wyłączenie z transakcji takiego zakresu działalności nie pozbawia przedmiotu transakcji istoty przedsiębiorstwa, co potwierdza przywołane we wniosku orzecznictwo sądów administracyjnych.

Składniki majątkowe i niemajątkowe, będące Przedmiotem Transakcji będą w chwili sprzedaży wyodrębnione na płaszczyźnie finansowej. Jak już zostało wskazane we wniosku, działalność gospodarcza w zakresie dystrybucji wyrobów (…) jest w zasadzie jedyną działalnością gospodarczą prowadzoną przez Sprzedającego. W związku z tym, Sprzedający jest w stanie przyporządkować przychody i koszty, a także należności i zobowiązania związane z Przedmiotem Transakcji. W kontekście samodzielności finansowej, pozwalającej na autonomiczne funkcjonowanie w obrocie gospodarczym, generowane – w ramach prowadzonej przez Sprzedającego działalności – przychody, pozwalają na pokrycie kosztów ponoszonych w związku z prowadzoną przez Sprzedającego działalnością. Zwrócili Państwo uwagę, że samodzielność finansowa nie ma znaczenia dla wyodrębnienia finansowego.

Powyższe potwierdza również utrwalona praktyka interpretacyjna organów podatkowych. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 26 października 2023 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.479.2023.2.MKA, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał: „Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa”.

Składniki majątkowe i niemajątkowe, będące Przedmiotem Transakcji będą w chwili sprzedaży wyodrębnione na płaszczyźnie funkcjonalnej, tj. będą stanowiły potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze. Tym bardziej, że wszyscy pracownicy oraz wszystkie składniki majątkowe i niemajątkowe, które służyły prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie dystrybucji wyrobów (…), zostaną w ramach transakcji przeniesione na Kupującego. Pozostała działalność gospodarcza w zakresie najmu nieruchomości prowadzona przez Sprzedającego jest działalnością marginalną, którą Sprzedający zaczął prowadzić tuż przed planowaną transakcją.

8.Czy Przedmiot Transakcji będzie posiadał, na dzień zbycia, potencjalną zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo realizujące określone zadania gospodarcze?

Odp. Tak, jak już wskazali Państwo we wniosku, Przedmiot Transakcji, na dzień zbycia, będzie posiadał potencjalną zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze.

9.Czy Kupujący będzie musiała podjąć/wykonać jakieś działania faktyczne lub prawne w celu prowadzenia/kontynuowania działalności gospodarczej polegającej na dystrybucji wyrobów (…) w oparciu o nabyte składniki majątkowe? Jeśli tak, to jakie będą to działania?

Odp. Kupujący nie będzie musiał podjąć/wykonać jakichkolwiek działań faktycznych lub prawnych w celu prowadzenia/kontynuowania działalności gospodarczej polegającej na dystrybucji wyrobów (…) w oparciu o nabyte składniki majątkowe. Przedmiot Transakcji obejmuje bowiem nie tylko infrastrukturę umożliwiającą prowadzenie działalności w zakresie dystrybucji wyrobów (…), ale również wykwalifikowanych pracowników, w tym pełniących funkcje zarządzające, niezbędnych do koordynowania procesów w zakresie dystrybucji wyrobów (…). Kupujący nie będzie musiał zatrudniać pracowników, ani nabywać składników materialnych, żeby móc prowadzić działalność w zakresie dystrybucji wyrobów (…). Jedyne czynności, jakie będzie musiał podjąć Kupujący, to zmiana zakresu umowy najmu nieruchomości oraz poinformowanie kontrahentów o zmianie strony umów, wynikająca ze specyfiki transakcji.

10.Czy Kupujący będzie miał możliwość kontynuowania działalności gospodarczej polegającą na dystrybucji wyrobów (…) bez konieczności:

a)angażowania innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub

b)podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcia umów) niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki?

Odp. Kupujący będzie miał możliwość kontynuowania działalności gospodarczej polegającej na dystrybucji wyrobów (…) bez konieczności angażowania innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji. Nie będzie musiał również podejmować dodatkowych działań faktycznych lub prawnych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki. Jedyne czynności, jakie będzie musiał podjąć Kupujący, to zmiana zakresu umowy najmu nieruchomości oraz poinformowanie kontrahentów o zmianie strony umów, wynikająca ze specyfiki transakcji.

Pytania

1. Czy Przedmiot Transakcji stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610) lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT?
2. Czy planowana sprzedaż Przedmiotu Transakcji będzie stanowiła czynność niepodlegającą opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT?
3. Czy Kupujący będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego od składników majątkowych i niemajątkowych nabywanych w ramach Transakcji na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Stanowisko w zakresie pytania nr 1

Zdaniem Zainteresowanych, opisany powyżej zespół składników majątkowych i niemajątkowych stanowiących Przedmiot Transakcji stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny („KC”).

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwa”. Stąd też, co jest w doktrynie prawa podatkowego powszechnie akceptowalne, dla celów podatku VAT pojęcie przedsiębiorstwa należy interpretować w świetle art. 55¹ KC. Zgodnie z art. 55¹ KC przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

·oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwę przedsiębiorstwa);

·własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów; oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

·prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

·   wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

·   koncesje, licencje i zezwolenia;

·   patenty i inne prawa własności przemysłowej;

·   majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

·   tajemnice przedsiębiorstwa;

·   księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Dodatkowo, jak wskazuje art. 55² KC, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w jego skład, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej lub z przepisów szczególnych. Oznacza to, że w przypadku np. sprzedaży przedsiębiorstwa, jeśli strony chcą wyłączyć z zakresu transakcji niektóre składniki majątkowe, konieczne jest enumeratywne wyliczenie tych pozycji (w przeciwnym razie zostaną one przeniesione na nabywcę).

Zasadniczo, kwalifikacja czynności prawnej jako transakcji zbycia przedsiębiorstwa wymaga przeniesienia na nabywcę wszystkich elementów wskazanych w art. 55¹ KC, o ile występują w danym stanie faktycznym. Kwalifikacja ta może być jednak zachowana w przypadku umownego wyłączenia z zakresu transakcji pewnych elementów, ale tylko wówczas, gdy nie mają one istotnego znaczenia dla funkcjonowania przedsiębiorstwa (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 listopada 2018 r. o sygnaturze 0114-KDIP4.012.538.2018.3.IT).

Kluczowym jest, aby przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia stanowiło całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Zbywany majątek powinien stanowić na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisanych przedsiębiorstwu. Nawet w przypadku wyłączenia z zakresu transakcji zbycia przedsiębiorstwa niektórych elementów, pomiędzy pozostałymi zbywanymi składnikami majątkowymi muszą zostać zachowane związki funkcjonalne w taki sposób, aby przekazany majątek mógł posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 stycznia 2019 r. o sygnaturze 0114-KDIP1-3.4012.657.2018.2.SM).

Zdaniem sadów administracyjnych i organów podatkowych, zapewnienie nabywcy możliwości korzystania z wyłączonej z transakcji nieruchomości na podstawie umowy najmu lub dzierżawy, dodatkowo przemawia za uznaniem, że przedmiot transakcji stanowi przedsiębiorstwo.

Przykładowo, w wyroku z dnia 10 marca 2011 r., sygn. akt. I FSK 1062/10 Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie („NSA”) podtrzymał stanowisko sądu I instancji i uznał, że wyłączenie ze składników przedsiębiorstwa nieruchomości i zagwarantowanie nabywcy możliwości korzystania z takich nieruchomości na podstawie umowy najmu sprawia, że nadal przedmiotem transakcji zbycia (aportu) będzie właśnie przedsiębiorstwo.

Również w interpretacji indywidualnej z dnia 21 sierpnia 2019 r., nr 0113-KDIPT1-3.4012.314.2019.2.MK zaprezentowano stanowisko, zgodnie z którym „W rozpatrywanej sprawie z czynności zbycia majątku przedsiębiorstwa wyłączone zostaną co prawda nieruchomości, jednakże nie wpłynie to na możliwość kontynuowania działalności Przedsiębiorstwa, gdyż będą one przedmiotem długotrwałej umowy najmu lub dzierżawy. Spółka komandytowa, do której wniesiony zostanie aport w postaci przedsiębiorstwa z wyłączeniem nieruchomości, będzie kontynuowała dotychczasową działalność Wnioskodawcy w niezmienionym zakresie”. Przy tym, w orzecznictwie sądów administracyjnych, podkreśla się, że pozostawienie przez sprzedającego niewielkiej części działalności gospodarczej, nie pozbawia przedmiotu transakcji cech przedsiębiorstwa.

Przykładowo, w wyroku z dnia 30 czerwca 2021 r., sygn. akt I FSK 1453/19, NSA wskazał, że: „nieprzejęcie przez nabywcę działalności zbywcy o znaczeniu jedynie marginalnym na tle zasadniczej działalności polegającej na najmie powierzchni użytkowej (i zapewnieniu warunków do realizacji umów najmu), nie mogło przesądzać o wadliwości stanowiska, iż doszło do sprzedaży przedsiębiorstwa czerpiącego zyski z najmu”.

W świetle powyższego, w ocenie Zainteresowanych, Przedmiot Transakcji stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ KC, gdyż obejmuje całość zorganizowanych i powiązanych funkcjonalnie składników majątkowych i niemajątkowych, za pomocą których Sprzedający prowadzi działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji wyrobów (…). Działalność gospodarcza w zakresie dystrybucji wyrobów (…) jest zasadniczą działalnością gospodarczą prowadzoną przez Sprzedającego, generującą główny przychód z działalności gospodarczej prowadzonej przez Sprzedającego. Zatem, wyłączenie z Przedmiotu Transakcji działalności w zakresie najmu nieruchomości, która jest obecnie działalnością marginalną i rozpoczętą w związku z planowaną Transakcją, nie pozbawia możliwości uznania Przedmiotu Transakcji za przedsiębiorstwo.

Przy tym, również wyłączenie z Transakcji nieruchomości nie pozbawia Przedmiotu Transakcji zachowania istoty przedsiębiorstwa. Kupujący, tak jak Sprzedający, prowadzi działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji wyrobów (…). W związku z tym, dla kontynuacji działalności gospodarczej w takim samym zakresie jak Sprzedający, nie jest istotne przeniesienie własności nieruchomości. Sprzedający przekaże Kupującemu całą wyłączoną nieruchomość do korzystania na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, na podstawie umowy najmu.

Nawet jeśli Przedmiot Transakcji nie zostałby uznany za przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów KC, to zdaniem Zainteresowanych, stanowiłby zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa („ZCP”) rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zatem, aby mówić o ZCP, konieczne jest spełnienie następujących przesłanek:

a)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

b)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

c)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych (wyodrębnienie funkcjonalne);

d)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

W interpretacjach indywidualnych przepisów prawa podatkowego dotyczących zakresu pojęcia zorganizowanej części przedsiębiorstwa podkreśla się, że wydzielenie to powinno zachodzić na trzech płaszczyznach:

a)organizacyjnej,

b)finansowej,

c)funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Przykładowo, taki wniosek wynika z następujących interpretacji indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

·z dnia 17 stycznia 2019 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.515.2018.1.BG,

·z dnia 13 października 2020 r., nr 0114-KDIP4-2.4012.309.2020.2.AA,

·z dnia 17 kwietnia 2023 r., nr 0111-KDIB3-2.4012.90.2023.1.MN.

Wyodrębnienie organizacyjne

Przepisy prawa podatkowego nie definiują pojęcia „wyodrębnienia organizacyjnego”. Przyjmuje się, że wyodrębnienie organizacyjne ma miejsce wówczas, gdy zespół składników w istniejącym przedsiębiorstwie ma swoją formę organizacyjną w strukturze organizacyjnej podatnika.

Przesłanka dotycząca wyodrębnienia organizacyjnego, rozumiana jest w szczególności w ten sposób, że ZCP ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako: dział, wydział, oddział itp. Podkreśla się, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Może być nim zarówno oddział samodzielnie sporządzający bilans, jak i forma w mniejszym stopniu wyodrębniona, jak np. departament, dział, czy inna forma wewnętrznej komórki organizacyjnej.

W interpretacjach podatkowych wskazuje się, że wyodrębnienie działu, departamentu czy innej formy wewnętrznej komórki organizacyjnej powinno mieć miejsce w oparciu o statut, regulamin czy inny akt o podobnym charakterze. Przykładowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej („Dyrektor KIS”) w interpretacji indywidualnej z dnia 25 kwietnia 2022 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.7.2022.3.DP, wskazał: „Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. (…) wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Zatem, samo nazwanie jednostki wewnętrznej określonym mianem nie zapewnia wyodrębnienia organizacyjnego, jeżeli nie podąża za tym autonomia decyzyjna, wyposażenie majątkowe i zarządzanie zespołem pracowniczym. Ważne jest przypisanie jednostce uprawnień skutkujących samodzielnym prowadzeniem działalności «widocznym z zewnątrz». Oznacza to, że wyodrębnienie musi wynikać z określonych decyzji statutowych (zarządczych itp.), które formalnie nadają jednostce wewnętrznej uprawnienia uzasadniające jej wydzielenie organizacyjne”.

Należy jednak zwrócić uwagę, że dla wyodrębnienia organizacyjnego wystarczające jest wyłącznie faktyczne oddzielenie prowadzonej przez ZCP działalności. Przykładowo, NSA w wyroku z dnia 14 marca 2023 r. sygn. I FSK 2093/18, wskazał że: „Wydzielony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół funkcjonalnie powiązanych składników materialnych i niematerialnych, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, może być uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nawet jeśli nie nadano mu formy działu, wydziału czy temu podobnej formalnej jednostki”.

Podobnie Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 17 czerwca 2020 r. (0114-KDIP1-1.4012.186.2020.4.IZ) potwierdził, że: „wyodrębnienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa niekoniecznie polega na formalnym rozdzieleniu danej działalności na odrębny wydział, oddział lub dział, ale takie oddzielenie może również przybrać inne formy, w tym wydzielenie faktyczne”.

Również w doktrynie prawa podatkowego wskazuje się, że: „(...) nawet w przypadku, gdy fakt wyodrębnienia składników nie wynika z żadnych zapisów zawartych w dokumentach konstytuujących dany podmiot lub też regulujących jego funkcjonowanie, a takie wyodrębnienie w praktyce jest dostrzegalne i ono, chociaż nie ma oparcia w dokumentach podatnika, faktycznie istnieje – możemy mieć do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa” (K. Gil, A. Obońska, A. Wacławczyk, A. Walter red., Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2019, Legalis.).

Mając na uwadze powyższe, z uwagi na fakt, że Sprzedający prowadzi zasadniczo działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji wyrobów (…), Przedmiot Transakcji stanowi całość organizacyjną przedsiębiorstwa Sprzedającego. Do działalności gospodarczej w zakresie najmu nieruchomości nie są przypisane żadne składniki majątkowe (poza częścią powierzchni biurowej) ani dedykowani pracownicy obsługujący najem – najmem zarządza Kupujący. Przedmiot Transakcji obejmuje wszystkich pracowników, którzy są przypisani do prowadzonej przez Sprzedającego działalności gospodarczej oraz zespół składników majątkowych i niemajątkowych, umożliwiających samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie dystrybucji wyrobów (…). Tym samym, spełnia przesłankę wyodrębnienia organizacyjnego.

Wyodrębnienie finansowe

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do ZCP.

Jednocześnie organy podatkowe akceptują stanowisko, zgodnie z którym:

·„nie jest koniecznym dla uznania istnienia przesłanki wyodrębnienia finansowego aby była prowadzona wyodrębniona ewidencja bilansowa, która by pozwalała na bieżące sporządzanie pełnego sprawozdania finansowego czy rachunkowości, która by była przypisana jedynie do zorganizowanej części przedsiębiorstwa” (interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 25 października 2022 r., nr 0113-KDIPT1-2.4012.613.2022.2.PRP),

·„Wyodrębnienie finansowe nie oznacza zatem, np. konieczności prowadzenia odrębnej księgowości, czy też konieczności sporządzania odrębnego bilansu/rachunku zysków i strat dla zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Wystarczające dla uznania, iż dane składniki majątku są wyodrębnione finansowo, jest prowadzenie takiej ewidencji zdarzeń gospodarczych, dzięki której możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów, a także należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa (…). O wyodrębnieniu finansowym można mówić w przypadku istnienia samej możliwości wyselekcjonowania podstawowych informacji o sytuacji finansowej i majątkowej zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Taka możliwość powinna występować w ramach istniejącego systemu rachunkowości przedsiębiorstwa i powinna umożliwiać wyodrębnienie tych zapisów księgowych, które dotyczą operacji gospodarczych dokonanych w związku z działalnością zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Jednocześnie, powyższe nie jest warunkowane wyodrębnieniem oddzielnych kont księgowych, na których byłyby ewidencjonowane zdarzenia gospodarcze zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W praktyce bowiem na podstawie analizy kont wspólnych dla całego przedsiębiorstwa można ustalić co najmniej podstawowe dane finansowe zorganizowanej części przedsiębiorstwa” (interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 20 października 2022 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.587.2022.2.KKA.).

Ewidencja rachunkowa prowadzona przez Sprzedającego pozwala na przypisanie przychodów i kosztów związanych z działalnością prowadzoną przez Sprzedającego. Działalność gospodarcza w zakresie dystrybucji wyrobów (…) jest zasadniczą działalnością gospodarczą prowadzoną przez Sprzedającego. W związku z tym, Sprzedający jest w stanie dokładnie wskazać przychody i koszty, a także należności i zobowiązania związane z Przedmiotem Transakcji.

Tym samym, w ocenie Zainteresowanych, Przedmiot Transakcji spełnia kryterium wyodrębnienia finansowego w strukturze Sprzedającego.

Wyodrębnienie funkcjonalne (ZCP – niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze)

W kontekście wyodrębnienia funkcjonalnego wymagane jest, aby ZCP mógł stanowić potencjalne, niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie.

W wyroku z dnia 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Lüdenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE orzekł, że: „(…) przeniesienie własności zapasów towarów oraz wyposażenia sklepu z jednoczesnym oddaniem nabywcy w dzierżawę lokalu handlowego na podstawie umowy na czas nieoznaczony, ale możliwej do rozwiązania przez każdą ze stron z zachowaniem krótkiego terminu wypowiedzenia, stanowi przekazanie całości lub części aktywów (…), pod warunkiem iż przekazane aktywa są wystarczające do prowadzenia przez nabywcę w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej”.

Analogiczny pogląd wyrażony został w wyroku TSUE z dnia 27 listopada 2003 r., w sprawie C-497/01 Zita Modes Sarl przeciwko Administration de l'enregistrement et des domains.

Sądy administracyjne podkreślają, że okoliczność, iż ZCP tworzy zespół składników majątkowych zdolny do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej (zdolny do samodzielnego realizowania zadań gospodarczych) należy rozumieć w ten sposób, że w kształcie, w jakim zespół ten jest zbywany, może on wykonywać określone zadania gospodarcze bez modyfikacji (np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 11 grudnia 2019 r., sygn. akt I SA/Po 747/19).

Organy podatkowe wskazują, że: „Majątek mający być przedmiotem aportu, powinien stanowić już u zbywcy zorganizowany zespół składników, gotowych realizować określone zadania gospodarcze, jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po jego aporcie możliwe musi być kontynuowanie działalności gospodarczej przez nabywcę, na podstawie nabytych składników majątku, bez konieczności angażowania dodatkowych środków, czy zasobów – np. pracowników” (Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 17 lutego 2022 r., nr 0112-KDIL4.4012.159.2017.13.EB).

Jednocześnie jednak dnia 16 stycznia 2023 r. w sprawie C-729/21, TSUE wskazał, że: „Przekazanie całości lub części majątku obejmuje przeniesienie części przedsiębiorstwa, nawet jeśli nie zostały przeniesione na nabywcę wszystkie składniki materialne i niematerialne, które wchodzą w skład tej części, pod warunkiem że całość przekazanych składników jest wystarczająca dla umożliwienia temu przedsiębiorstwu prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej”.

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Przykładowo: „Dla bytu zorganizowanej części przedsiębiorstwa konieczny jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania, co oznacza, że zespół ten nie musi obejmować działów obsługujących przedsiębiorstwo pod względem niematerialnym, w zakresie obsługi kadrowej, informatycznej i finansowej, które nie są niezbędne do realizacji, przez zespół tak wyodrębnionych składników majątkowych, jego określonych zadań gospodarczych” (wyrok NSA z dnia 4 października 2011 r., sygn. akt I FSK 1589/10).

Warto w tym kontekście mieć na uwadze np. objaśnienia Ministerstwa Finansów z dnia 11 grudnia 2018 r. – „Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług transakcji zbycia nieruchomości komercyjnych” („Objaśnienia MF”).

W Objaśnieniach wskazano, że w celu dokonania oceny, czy dany zespół składników materialnych i niematerialnych spełnia przesłanki ZCP, należy zweryfikować, czy przenoszony zespół składników majątkowych zawiera elementy pozwalające na kontynuowanie działalności gospodarczej realizowanej uprzednio przez zbywcę bez konieczności:

·angażowania przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub

·podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcia umów) niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki.

ZCP powinna posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania na rynku jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład ZCP muszą zatem umożliwić podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego samodzielnego przedsiębiorstwa.

Okoliczność, że ZCP tworzy zespół składników majątkowych zdolny do prowadzenia niezależnej (samodzielnej) działalności gospodarczej należy rozumieć w ten sposób, że w kształcie, w jakim zespół ten jest zbywany, może on wykonywać określone zadania gospodarcze. Realizacja określonych zadań gospodarczych możliwa jest z wykorzystaniem tego konkretnego zespołu składników majątkowych, nie zaś dopiero w połączeniu z innymi składnikami majątkowymi, czy też dopiero w połączeniu z przedsiębiorstwem nabywcy (zob. wyrok NSA z dnia 24 listopada 2016 r., sygn. akt I FSK 1316/15 oraz wyrok NSA z dnia z 23 listopada 2017 r., sygn. akt I FSK 327/16).

Zdaniem NSA, wspomniana „niezależność prowadzenia działalności gospodarczej” powinna być więc rozumiana w ten sposób, że „zespół składników majątkowych” posiada zdolność do prowadzenia takiej działalności w sytuacji, gdy stanowi konglomerat, który sam w sobie, bez uzupełniania go o dodatkowe elementy (po nabyciu i włączeniu do przedsiębiorstwa nabywcy) zdolny jest do prowadzenia działalności. W takiej sytuacji można go uznać za ZCP.

Należy podkreślić, że zgodnie z orzecznictwem NSA – konieczne jest, aby zbywane składniki majątkowe stanowiły ZCP u zbywcy.

Zespół składników materialnych i niematerialnych, stanowiący Przedmiot Transakcji, jest zdolny do niezależnego działania jako samodzielny podmiot gospodarczy z uwagi na funkcjonalne, organizacyjne i finansowe wyodrębnienie.

Przedmiot Transakcji obejmuje nie tylko infrastrukturę umożliwiającą prowadzenie działalności w zakresie dystrybucji wyrobów (…), ale również wykwalifikowanych pracowników, w tym pełniących funkcje zarządzające, niezbędnych do koordynowania procesów w zakresie dystrybucji wyrobów (…). Kupujący nie będzie musiał zatrudniać pracowników, ani nabywać składników materialnych, żeby móc prowadzić działalność w zakresie dystrybucji wyrobów (…).

Jednocześnie należy podkreślić, że brak przejścia w ramach Transakcji prawa do nieruchomości nie wyklucza przyjęcia, że Przedmiot Transakcji spełnia przesłankę wyodrębnienia funkcjonalnego, co potwierdza powołane wcześniej orzecznictwo NSA oraz interpretacje podatkowe.

Całość składników majątkowych i niemajątkowych, objętych Transakcją jest bowiem wystarczająca do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej.

Zatem, zespół składników materialnych i niematerialnych będących Przedmiotem Transakcji stanowi samodzielnie funkcjonujące przedsiębiorstwo, za pomocą którego Sprzedający prowadzi działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji wyrobów (…). Zatem, Przedmiot Transakcji spełnia przesłankę wyodrębnienia funkcjonalnego.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Zainteresowanych, Przedmiot Transakcji stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ KC. A nawet gdyby uznać, że Przedmiot Transakcji nie jest przedsiębiorstwem, to z uwagi na jego wyodrębnienie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne w przedsiębiorstwie Sprzedającego i przeznaczenie do prowadzenia działalności w zakresie dystrybucji wyrobów (…) jako samodzielnie działający podmiot, Przedmiot Transakcji stanowi ZCP w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Stanowisko w zakresie pytania nr 2

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Mając na względzie uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych w zakresie kwalifikacji Przedmiotu Transakcji jako przedsiębiorstwo albo ZCP, zbycie Przedmiotu Transakcji nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Stanowisko w zakresie pytania nr 3

Zdaniem Zainteresowanych, Kupujący nie będzie miał prawa do odliczenia VAT z tytułu nabycia składników majątkowych i niemajątkowych w ramach Transakcji, jeśli Sprzedający na fakturze dokumentującej Transakcję wykazałby podatek należny. Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W świetle art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Przedmiot Transakcji stanowi przedsiębiorstwo lub ZCP. Zatem, Kupujący nie będzie miał prawa do odliczenia VAT z tytułu nabycia Przedmiotu Transakcji.

Zdaniem Zainteresowanych, Kupujący miałby prawo do odliczenia VAT, gdyby przedmiotem Transakcji nie była zorganizowana część przedsiębiorstwa, a poszczególne składniki majątkowe i niemajątkowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. W świetle art. 86 ust. 10 i ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstanie w rozliczeniu za okres, w którym powstanie obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabywanych towarów i usług, jednak nie wcześniej niż w okresie rozliczeniowym, w którym podatnik otrzyma fakturę dokumentującą faktyczne dokonanie sprzedaży przedmiotu transakcji.

Wobec tego, jeśli Transakcja podlegałaby opodatkowaniu VAT, to Sprzedający będzie zobowiązany do udokumentowania Transakcji fakturą i wykazania podatku należnego od całego wynagrodzenia należnego z tytułu sprzedaży Przedmiotu Transakcji. Z kolei Kupujący będzie miał prawo do odliczenia lub zwrotu kwoty podatku naliczonego, którą zapłaci w ramach Transakcji, w związku z tym, że Przedmiot Transakcji będzie służyć wykonywaniu przez Kupującego wyłącznie czynności opodatkowanych VAT.

Innymi słowy, w przypadku gdy Transakcja nie będzie wyłączona spod opodatkowania VAT, Kupujący będzie uprawniony do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez Kupującego z tytułu nabycia Przedmiotu Transakcji na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż nabycie to będzie związane z wykonywaniem wyłącznie czynności opodatkowanych VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów  i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Jednocześnie art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się  w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Według art. 6 pkt 1 ustawy:

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „transakcji zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów  i usług, pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów”  w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel,  np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności  w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Jak podkreśla się w orzecznictwie sądów administracyjnych, przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, oznacza każdy zespół składników służących do realizacji określonych zadań gospodarczych, jeżeli jest wystarczający do prowadzenia przez nabywcę w oparciu o przekazane składniki majątkowe w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej.

Zatem okolicznością determinującą możliwość uznania określonego zespołu składników materialnych i niematerialnych za przedsiębiorstwo jest takie ich zorganizowanie, aby zespół ten mógł służyć do prowadzenia określonego rodzaju działalności gospodarczej. Składniki te nie mogą stanowić przypadkowego zbioru, lecz muszą pozostawać w ścisłych zależnościach funkcjonalnych. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa, powinny pozostać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Chodzi o funkcjonalny i organizacyjny związek między nabytymi składnikami majątkowymi i niemajątkowymi, decydujący o samodzielnej realizacji celów gospodarczych.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie  w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej  w art. 2 pkt 27e ustawy.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwo”, należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego:

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

W myśl art. 55² Kodeksu cywilnego:

Zatem składniki materialne i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa, powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej zbywcy. Sformułowanie zawarte w zacytowanym art. 55¹ Kodeksu cywilnego „obejmuje ono w szczególności”, pozwala uznać, że definicja wymienia tylko przykładowe elementy przedsiębiorstwa. W rezultacie, przedsiębiorstwo może obejmować także inne, niewymienione w tym przepisie składniki, jak również może składać się z niektórych tylko elementów wyliczenia zawartego w art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

W świetle powyższego, posłużenie się w art. 55¹ Kodeksu cywilnego zwrotem niedookreślonym „w szczególności” oraz w związku z art. 55² Kodeksu cywilnego, ustawodawca przesądził, że dla istnienia przedsiębiorstwa nie jest istotne występowanie wszystkich wymienionych w nim elementów, a nadto, że fakt ich istnienia nie przesądza o uznaniu danego zespołu składników za przedsiębiorstwo. Katalog składników tworzących przedsiębiorstwo ma bowiem charakter otwarty. Stanowisko takie aprobują sądy administracyjne, wskazując, że „przedsiębiorstwo obejmuje każdy zespół składników materialnych i niematerialnych służących do realizacji określonych zadań gospodarczych” (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2012 r., sygn. akt I FSK 1223/11) oraz że „dla zbycia przedsiębiorstwa konieczne jest przeniesienie na nabywcę minimum środków pozwalających na kontynuowanie realizowanej uprzednio w tym przedsiębiorstwie działalności gospodarczej (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 czerwca 2008 r., sygn. akt I FSK 688/07).

Zatem, strony danej transakcji mogą niektóre składniki przedsiębiorstwa wyłączyć z treści czynności dotyczącej takiego przedsiębiorstwa. Zakres tej swobody ograniczony jest jednak zachowaniem istoty przedsiębiorstwa. Przedmiotem czynności prawnej powinny być przynajmniej te składniki przedsiębiorstwa, które decydują o możliwości spełniania przez nie swojej funkcji.

Jeżeli zatem warunki, o których mowa w art. 55¹ Kodeksu cywilnego zostaną spełnione, to zbycie takiego przedsiębiorstwa do innego podmiotu, nie będzie podlegało przepisom ustawy.

Natomiast przepis art. 2 pkt 27e ustawy stanowi, że:

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych  i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Przy ocenie, czy składniki zbywanego majątku powinny być uznane za przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy czy też za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, należy uwzględnić następujące okoliczności:

-zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

-faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Przy czym, oceny w ww. zakresie należy dokonać na moment zawarcia transakcji.

Ponadto – jak wynika z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości – dokonywana ocena powinna uwzględniać charakter prowadzonej przez podatnika działalności, a stwierdzenie, czy nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części wymaga, aby całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej.

Jednocześnie, każdorazowo należy dokonać całościowej oceny okoliczności faktycznych charakteryzujących daną transakcję. Każdy przypadek należy bowiem oceniać indywidualnie, uwzględniając przede wszystkim profil i specyfikę działalności danego podatnika.

W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą  w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

Natomiast, w wyroku C-444/10 z 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Państwa wątpliwości w przedmiotowej sprawie, w pierwszej kolejności dotyczą uznania, czy Przedmiot Transakcji stanowi przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ ustawy Kodeks cywilny i w konsekwencji uznania planowanej transakcji za czynność wyłączoną z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

W analizowanej sprawie planowana jest sprzedaż zespołu składników majątkowych

i niemajątkowych należących do Sprzedającego, z których wyłączona będzie nieruchomość gruntowa zabudowana budynkiem biurowym i magazynowym położona w (…) oraz nazwa przedsiębiorstwa Sprzedającego.

Konieczne jest więc zbadanie, czy wyłączenie w ramach dokonywanej sprzedaży tych składników pozwala na przyjęcie, że przedmiotem planowanej transakcji będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy. Sam bowiem fakt wyłączenia określonych składników z przedsiębiorstwa nie pozbawia automatycznie przekazywanego kompleksu majątkowego cech przedsiębiorstwa.

W odniesieniu do wyłączonej nieruchomości należy zauważyć, że jest ona zabudowana budynkiem biurowym i magazynowym. W budynku biurowym znajdują się pomieszczenia, w których pracują osoby zatrudnione na stanowiskach administracyjnych, a budynek magazynowy przeznaczony jest do składowania i dystrybucji (…). Jednocześnie, jak wynika z opisu sprawy, Sprzedający zapewni Kupującemu korzystanie z tej nieruchomości w drodze umowy najmu. Ponadto we wniosku wskazano, że zarówno Kupujący, jak i Sprzedający prowadzą działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji wyrobów (…), a zatem przeniesienie własności ww. nieruchomości nie ma dla Kupującego istotnego znaczenia. Należy również mieć na uwadze, że drugie biuro sprzedaży, za pośrednictwem którego Sprzedający prowadzi działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji wyrobów (…), nie stanowi jego własności – Sprzedający korzysta z niego na podstawie umowy najmu (prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu biura w (…) zostaną również przeniesione na Kupującego). Tym samym, nic nie stoi na przeszkodzie, aby w celu dalszego prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na dystrybucji wyrobów (…), nieruchomość w (…) została udostępniona Kupującemu w drodze zawarcia umowy najmu. Zagwarantowanie przez Sprzedającego korzystania z ww. nieruchomości na podstawie umowy najmu (i brak przeniesienia własności tej nieruchomości) nie wpływa na możliwość prowadzenia (kontynuowania) przez Kupującego działalności polegającej na dystrybucji wyrobów (…).

Natomiast odnosząc się do wyłączenia z transakcji sprzedaży oznaczenia indywidualizującego przedsiębiorstwo należy zauważyć, że nazwa przedsiębiorstwa jest dobrem majątkowym przedsiębiorcy i wchodzi w skład przedsiębiorstwa, stanowiąc jego niematerialny składnik. Nazwa indywidualizuje przedsiębiorstwo i ma służyć konkretyzacji przedmiotu, czyli zorganizowanego zespołu składników majątkowych i niemajątkowych.

Jednocześnie należy mieć na uwadze, że Kupujący prowadzi już działalność w zakresie dystrybucji wyrobów (…), a zatem funkcjonuje na rynku w tej branży, prowadząc działalność pod własną nazwą. Nie rozpocznie prowadzenia tego rodzaju działalności dopiero po dokonaniu transakcji sprzedaży i w związku z przekazanym zespołem składników majątkowych i niemajątkowych Sprzedającego. Ponadto, Sprzedający nie dokona po transakcji likwidacji działalności gospodarczej, ale będzie ją prowadził w innym niż dotychczas zakresie i dlatego też nazwa przedsiębiorstwa Sprzedającego nie zostanie przeniesiona na Kupującego. Sprzedający i Kupujący funkcjonują w ramach tej samej grupy kapitałowej i jak wskazano we wniosku, oddzielenie działalności polegającej na wynajmie nieruchomości od działalności operacyjnej polegającej na dystrybucji (…), jest powszechnie przyjętym rozwiązaniem w strukturze grupy kapitałowej, do której należą Sprzedający i Kupujący.

Zatem, w świetle powyższego, brak przeniesienia na Kupującego nazwy przedsiębiorstwa Sprzedającego w tej konkretnej sytuacji nie będzie uniemożliwiało prowadzenia działalności gospodarczej związanej z dystrybucją wyrobów (…) przez Kupującego.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że w oparciu o przekazane na rzecz Kupującego składniki w postaci:

·ruchomości i zapasów,

·praw i obowiązków wynikających z zawartych umów, m.in. z kontrahentami na dystrybucję wyrobów (…) czy z dostawcami produktów i usług służących do dystrybucji wyrobów (…),

·należności i zobowiązań bieżących,

·rachunku bankowego i środków na nim zgromadzonych,

·posiadanych licencji, tajemnic przedsiębiorstwa (w szczególności bazy klientów),

·ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej,

oraz z wykorzystaniem przejętych pracowników Sprzedającego, Kupujący będzie miał możliwość prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej w zakresie dystrybucji wyrobów (…).

Zatem, wszystkie istotne składniki służące działalności prowadzonej przez Sprzedającego zostaną przekazane Kupującemu, umożliwiając tym samym prowadzenie (kontynuowanie) działalności polegającej na dystrybucji wyrobów (…). Samo wyłączenie z transakcji sprzedaży nieruchomości położonej w (…) oraz nazwy przedsiębiorstwa Sprzedającego, pozostaje bez wpływu na możliwość funkcjonowania pozostałych przekazanych składników majątku w takim samym zakresie, w jakim służyły one Sprzedającemu w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą z zakresu dystrybucji wyrobów (…).

Jak wynika z wniosku – Sprzedający zasadniczo prowadzi działalność gospodarczą związaną z dystrybucją wyrobów (…), a najem nieruchomości stanowi działalność marginalną podjętą przez Sprzedającego wyłącznie na potrzeby związane z planowaną transakcją. Prowadzenie – przed planowaną sprzedażą – działalności w zakresie najmu części nieruchomości na rzecz Kupującego, nie wpływa na uznanie, że nie dochodzi w analizowanej sprawie do zbycia przedsiębiorstwa. Tym bardziej, że – jak wskazano we wniosku – do działalności gospodarczej w zakresie najmu nieruchomości nie są przypisane żadne składniki majątkowe (poza częścią powierzchni biurowej wynajmowanej przed transakcją Kupującemu) ani dedykowani pracownicy obsługujący najem.

W analizowanej sprawie – jak wynika z jego opisu – w oparciu o przedmiot transakcji Kupujący będzie kontynuował działalność gospodarczą w takim zakresie, w jakim dotychczas prowadził ją Sprzedający, tj. w zakresie dystrybucji wyrobów (…), a ponadto przedmiot transakcji, na dzień zbycia, będzie posiadał potencjalną zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze.

Co istotne, Kupujący nie będzie musiał podjąć/wykonać jakichkolwiek działań faktycznych lub prawnych w celu prowadzenia/kontynuowania działalności gospodarczej polegającej na dystrybucji wyrobów (…) w oparciu o nabyte składniki majątkowe. Przedmiot transakcji obejmuje bowiem nie tylko infrastrukturę umożliwiającą prowadzenie działalności w zakresie dystrybucji wyrobów (…), ale również wykwalifikowanych pracowników, w tym pełniących funkcje zarządzające, niezbędnych do koordynowania procesów w zakresie dystrybucji wyrobów (…). Kupujący nie będzie musiał zatrudniać pracowników, ani nabywać składników materialnych, żeby móc prowadzić działalność w zakresie dystrybucji wyrobów (…). Jedyne czynności, jakie będzie musiał podjąć Kupujący, to zmiana zakresu umowy najmu nieruchomości oraz poinformowanie kontrahentów o zmianie strony umów, wynikająca ze specyfiki transakcji. Zatem Kupujący będzie miał możliwość kontynuowania działalności gospodarczej uprzednio prowadzonej przez Sprzedającego bez konieczności angażowania innych składników, które nie będą objęte planowaną sprzedażą.

Biorąc pod uwagę całokształt okoliczności niniejszej sprawy należy uznać w tym przypadku, że opisana we wniosku transakcja sprzedaży będzie stanowiła zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisu art. 6 pkt 1 ustawy. Tym samym, planowana sprzedaż będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT.

W konsekwencji, Przedmiot Transakcji będzie stanowił zbycie przedsiębiorstwa, a jego planowana sprzedaż, w związku z art. 6 pkt 1 ustawy, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1 i nr 2  jest prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do Państwa wątpliwości dotyczących kwestii prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego od składników majątkowych i niemajątkowych nabywanych  w ramach Transakcji, należy zauważyć, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy.

W myśl tego przepisu:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze  w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W omawianej sprawie istotny jest fakt, że – jak wyjaśniono wyżej – Przedmiotem Transakcji  – będzie przedsiębiorstwo. W konsekwencji, planowana sprzedaż, w myśl art. 6 pkt 1 ustawy, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z tym, sprzedaż przedsiębiorstwa nie będzie stanowiła dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT, a zatem czynność ta nie powinna być dokumentowana fakturą, w której byłby wykazany podatek należny z tego tytułu.

Tym samym, Sprzedający nie powinien wykazać tej sprzedaży jako czynności podlegającej opodatkowaniu i naliczyć podatek należny, gdyż przedmiotem dostawy będzie zbycie przedsiębiorstwa, która to czynność jest wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na mocy art. 6 pkt 1 ustawy.

W związku z powyższym, skoro na rzecz Kupującego nie zostanie wykonana czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT, to nabywcy majątku należącego do Sprzedającego, zgodnie z art. 88 ust. 3 pkt 2 ustawy, nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego z tej transakcji na zasadach wynikających z art. 86 ustawy.

W konsekwencji, Kupujący nie będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego od składników majątkowych i niemajątkowych, nabywanych w ramach Transakcji, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3  jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnośnie powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa w przedmiotowym wniosku wyroków sądu, wyjaśniam, że powołane wyroki są rozstrzygnięciami w indywidualnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się zawężają. Zatem, wskazane we wniosku wyroki sądu nie mają wpływu na podjęte w niniejszej interpretacji rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Zainteresowany będący stroną postępowania ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/Skrytka (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).