Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją działań w ramach projektu.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 lutego 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją działań w ramach projektu pn. „(...)”. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 marca 2024 r. (wpływ 3 kwietnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (...) (dalej gmina lub Wnioskodawca) jest jednostką samorządu terytorialnego, posiadającą osobowość prawną, wykonującą zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność (art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 z późn. zm.). Gmina posiada status czynnego podatnika VAT. Gmina rozlicza się z tego podatku za okresy miesięczne. Gmina realizuje swoje zadania własne, które polegają na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty oraz zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, jak również z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzania wyborów powszechnych oraz referendów (art. 7 i 8 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 7 ww. ustawy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

1)   ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej;

2)   gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego;

3)   wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz;

3a) działalności w zakresie telekomunikacji;

4)   lokalnego transportu zbiorowego;

5)   ochrony zdrowia;

6)   pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych;

6a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej;

7)   gminnego budownictwa mieszkaniowego;

8)   edukacji publicznej;

9)   kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;

10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych;

11) targowisk i hal targowych;

12) zieleni gminnej i zadrzewień;

13) cmentarzy gminnych;

14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego;

15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych;

16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej;

16a)polityki senioralnej;

17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej;

18) promocji gminy;

19) współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;

20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

W celu poprawy jakości powietrza, Samorząd Województwa (...) w 2020 r. opracował i przyjął do realizacji Programy ochrony powietrza (dla strefy (...) i Miasta (...)) - dokumenty strategiczne obejmujące obszar całego Województwa. Celem programów jest poprawa jakości powietrza, poprzez przeciwdziałanie przekroczeniom norm jakości powietrza. Dokument został przyjęty z uwagi na stwierdzone przekroczenia poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 i poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM2,5 oraz poziomu docelowego benzo(a)pirenu.

Narzędziem do wdrażania naprawczych programów ochrony powietrza jest Uchwała w sprawie wprowadzenia na obszarze Województwa (...) ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw tzw. uchwała antysmogowa, została przyjęta uchwałą Sejmiku Województwa (...) Nr (...) z dnia (...) 2018 r.

PPOP został opracowany w 2020 r. w oparciu o zalecenia Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (tzw. Dyrektywa CAFE) wdrożonej do polskiej ustawy Prawo ochrony środowiska. PPOP jest też zgodny w zakresie kluczowych działań z Krajowym Programem Ochrony Powietrza opracowanym przez Ministra właściwego ds. Środowiska. Celem PPOP jest doprowadzenie do jak najszybszej poprawy jakości powietrza. Podstawowym zdiagnozowanym działaniem jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza z ogrzewania indywidualnych budynków mieszkalnych. Działania naprawcze w ramach obecnie obowiązujących PPOP przewidziano do 30 września 2026 r. Kolejne aktualizacje PPOP wyznaczą dalsze ramy czasowe.

Gmina przystąpiła do projektu pn. „(...)”. Projekt będzie obejmował następujące działania:

1.FILAR I (Ograniczenie skutków ubóstwa energetycznego mieszkańców województwa (...) poprzez utworzenie sieci eko-doradców). W ramach zadania planuje się m.in.: Utworzenie skoordynowanego systemu wsparcia gminnych samorządów oraz wzmocnienie zasobów kadrowych w zakresie wdrażania PPOP.

Utworzenie skoordynowanego systemu wsparcia samorządów gminnych oraz wzmocnienie zasobów kadrowych władz gminnych w województwie zostanie zapewniony poprzez utworzenie sieci doradców ds. powietrza i energii (tj. ds. poprawy jakości powietrza i efektywności energetycznej) w (...) gminach oraz (...) subregionalnych doradców biznesu i energii zatrudnionych w (...) Agencji (...) (zapewniających wsparcie dla gmin nie uczestniczących w Projekcie).

Doradcy zapewnią bezpłatne, rzetelne konsultacje dotyczące dostępnych rozwiązań (rozwiązania tradycyjne i OZE), dostępnych źródeł finansowania ze środków krajowych oraz unijnych w zakresie poprawy jakości powietrza oraz efektywności energetycznej.

Usługi doradcze w ramach projektu zostały zaplanowane na okres 6 lat. Będzie to okres najbardziej intensywnych działań doradczych i poradniczych, a także intensywnych kampanii informacyjnych i edukacyjnych. Oczekuje się, że większość systemów grzewczych zostanie wymieniona w tym okresie.

Zapewnienie pomocy mieszkańcom w zakresie pozyskiwania wsparcia finansowego na wymianę źródeł ciepła i termomodernizację budynków.

Pomoc obejmować będzie konsultacje o różnym charakterze realizowane przez doradców ds. powietrza i energii np. w zakresie informacji o możliwych rozwiązaniach, przygotowania wniosku o dotację, czy na etapie realizacji projektu (rozliczenie dotacji). Szczególną grupą wsparcia będą osoby dotknięte ubóstwem energetycznym. Doradcy (ds. powietrza i energii oraz subregionalni biznesu i energii) współpracować będą z Miejskimi i Gminnymi Ośrodkami Pomocy Społecznej (MOPS/GOPS) w celu identyfikacji takich osób, a następnie poprzez zapewnienie bezpośredniego wsparcia (pomoc w pozyskaniu dofinansowania).

Zapewnienie wsparcia krajowego i unijnego na działania inwestycyjne związane z ochroną powietrza.

Zadaniem doradców (ds. powietrza i energii oraz doradców subregionalnych biznesu i energii) będzie zapewnienie wsparcia i mobilizacja samorządów gminnych i mieszkańców w pozyskiwaniu środków finansowych na działania komplementarne w zakresie poprawy jakości powietrza. Usługi świadczone przez doradców będą obejmować konsultacje w zakresie:

• przeciwdziałania i zapobiegania ubóstwu energetycznemu tj. w zakresie wymiany źródeł ciepła na niskoemisyjne, w tym OZE oraz termomodernizację budynków;
• przeprowadzania badań kamerą termowizyjną oraz zapewnienia wsparcia doradczego w zakresie dostępnych rozwiązań (w tym OZE);
• wskazywania sposobów efektywnego wykorzystania i optymalizacji zużycia energii cieplnej i elektrycznej;
• wskazywania różnych źródeł finansowania inwestycji w zakresie poprawy jakości powietrza, obniżenia kosztów zużycia energii oraz pomoc w przygotowaniu wniosków i rozliczeniu dotacji;
• wsparcia samorządów w zakresie wdrażania PPOP.

Dla Gminy (...) realizacja powyższych założeń oznaczać będzie konieczność utworzenia jednego etatu dla eko-doradcy. Etat zostanie utworzony od 2024 r. i będzie częściowo finansowany w ramach projektu przez okres 6 lat. W ramach Filaru I dla Gminy (...) zaplanowano następujące koszty:

• (...) zł wynagrodzenie za jeden etat przez cały okres trwania projektu. Wynagrodzenie miesięczne w pierwszym roku zatrudnienia eko-doradcy będzie wynosiło (...) zł brutto, co roku będzie wzrastać o (...) zł,
• (...) zł na doposażenie biura eko-doradcy w tym zakup laptopa, wilgotnościomierza i detektora,
• (...) zł rocznie na delegacje i podróże konieczne od odbycia w celu realizacji swoich zadań,
• (...) zł łącznie przez cały okres trwania projektu na organizację kampanii informacyjnych, zakup materiałów edukacyjnych i promocyjnych.

Planuje się, że środki potrzebne na utworzenie etatu oraz na podróże i delegacje będą pochodziły z UE i ze środków własnych, natomiast wyposażenie i kampanie informacyjną – NFOŚiGW. Łącznie (...) zł w tym: UE (60%): (...) zł, NFOŚiGW (35%): (...) zł, GMM (5%): (...) zł.

2.FILAR II (Stworzenie i wdrożenie systemu racjonalnego zarządzania energią poprzez zatrudnienie doradcy ds. zarządzania energią).

W ramach zadania planuje się m.in. racjonalne wykorzystywanie potencjału energetycznego, szczególnie OZE na poziomie gminnym w celu zmniejszenia zapotrzebowania na energię. W ramach projektu opracowany zostanie i przetestowany w 5 gminach pilotażowych Inteligentny Systemem Zarządzania Energią w Gminie/Mieście. System pozwoli na monitoring zapotrzebowania, zużycia i produkcji energii w miejskich/gminnych obiektach infrastrukturalnych.

Pilotażowy system racjonalnego zarządzania energią będzie obejmował 5 gmin i polegał na:

• pomiarze (zakup i instalacja urządzeń pomiarowych) i/lub pozyskaniu danych w zakresie zużycia energii w obiektach użyteczności publicznej zarządzanych przez JST;
• przeprowadzeniu audytów energetycznych budynków oraz stworzenie bilansów zużycia energii;
• utworzeniu zespołu ds. zarządzania energią i utworzeniu stanowiska doradcy ds. zarządzania energią;
• tworzeniu własnych, dedykowanych rozwiązań w zakresie poprawy efektywności energetycznej;
• monitorowaniu zużycia energii i jej ocena; optymalizacji kosztowej oraz zmniejszeniu emisyjności;
• opracowaniu podręcznika dobrych praktyk celem dalszej replikacji.

Oczekiwane efekty wdrożenia systemu racjonalnego zarządzania energią to niższe koszty energii dla samorządów m.in. w oparciu o własne źródła wytwarzania, zmiany technologii, nowe miejsca pracy, rozwój lokalny, wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego oraz budowanie lokalnej społeczności energetycznej oraz wspólnej odpowiedzialności. W ramach realizacji projektu przygotowanych zostanie 5 indywidualnych koncepcji racjonalnego zarządzania w gminach różnej wielkości, które pozwolą na przygotowanie koncepcji regionów samowystarczalnych energetycznie.

Dla Gminy (...) realizacja powyższych założeń oznaczać będzie konieczność utworzenia jednego etatu dla doradcy ds. zarządzania energią. Etat zostanie utworzony od 2024 r. i będzie częściowo finansowany w ramach projektu przez okres 6 lat. W ramach Filaru I dla Gminy (...) zaplanowano następujące koszty:

• (...) zł wynagrodzenie za jeden etat przez cały okres trwania projektu. Wynagrodzenie miesięczne w pierwszym roku zatrudnienia doradcy ds. zarządzania energią będzie wynosiło (...) zł brutto, co roku będzie wzrastać o (...) zł,
• (...) zł na doposażenie doradcy ds. zarządzania energią w laptop,
• (...) zł rocznie na delegacje i podróże konieczne od odbycia w celu realizacji swoich zadań,
• (...) zł łącznie przez cały okres trwania projektu na ekspertyzy i audyty,
• (...) zł rocznie na szkolenia i kampanie.

Planuje się, że środki potrzebne na utworzenie etatu oraz na podróże i delegacje będą pochodziły z UE i ze środków własnych, natomiast wyposażenie, ekspertyzy i audyty oraz kampanie informacyjne – NFOŚiGW. Łącznie: (...) zł, w tym: UE (60%): (...) zł, NFOŚiGW (35%): (...) zł, GMM (5%): (...) zł.

3.FILAR IV (Efektywniejsze wykorzystanie narzędzi planistycznych do poprawy jakości powietrza w miastach poprzez realizację działań wynikających z PPOP) - w ciągu 6 lat Gmina (...) zobowiązana jest do zrealizowania następujących działań:

• Aktualizacja Miejskiego Planu Adaptacji - (...) zł,
• 2x po (...) na inwestycje w błękitno-zieloną infrastrukturę.

Łącznie: UE (60%): (...) zł, NFOŚiGW (35%): (...) zł, GMM (5%): (...) zł.

Łącznie wkład Gminy (...) - (...) zł.

Działania te wpisują się w zadania własne gmin, jako jednostek samorządu terytorialnego, wynikające z art. 7 ust. 1 Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, który stanowi, że do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, m.in. w zakresie ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej. To właśnie gminy są jednostkami samorządu terytorialnego najbliższymi mieszkańcom.

Dodatkowo, zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, do zadań gmin należy planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy, jak również planowanie i organizacja działań mających na celu racjonalizację zużycia energii i promocję rozwiązań zmniejszających zużycie energii na obszarze gminy. Dlatego też podejmowanie przez gminę działań polegających na podnoszeniu świadomości mieszkańców w zakresie znaczenia ochrony powietrza i efektywności energetycznej swoich mieszkańców oraz uświadomieniu im konsekwencji dla zdrowia, jakie niesie za sobą ekspozycja na ponadnormatywne stężenia zanieczyszczeń powietrza oraz wsparcie w realizacji działań mających na celu ograniczenie tego negatywnego zjawiska wpisuje się w zadania własne gmin. Do głównych zadań gmin w zakresie ochrony powietrza należy przede wszystkim realizacja działań naprawczych przewidzianych w programach ochrony powietrza (PPOP) oraz kontrola i egzekwowanie przestrzegania obowiązujących przepisów przez mieszkańców (wynikających chociażby z uchwały antysmogowej). Wskazać należy, że realizacja przedsięwzięcia przez Wnioskodawcę nie będzie miała na celu osiągnięcia dochodu.

W chwili obecnej Gmina nie zawarła jeszcze umowy o wzajemnej współpracy w ramach realizacji projektu z Województwem (...). Niemniej pozyskanie niniejszej interpretacji jest konieczne do prawidłowej realizacji projektu.

Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Nabyte towary i usługi w związku z realizacją ww. projektu wykorzystywane będą do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wydatki poniesione na realizację ww. projektu będą dokumentowane fakturami wystawionymi na Gminę (...).

Pytanie

Czy Gmina będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku realizacją wskazanego w opisie zdarzenia przyszłego przedsięwzięcia, które jest finansowane w części ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, nie będzie przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją opisanego jako zdarzenie przyszłe przedsięwzięcia.

Uzasadnienie własnego stanowiska:

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej również jako ustawa o VAT), w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Przepis ten wskazuje, że uprawnienie do odliczenia podatku naliczonego przysługuje, o ile spełnione są następujące warunki:

1)podmiot musi być uznana za podatnika w rozumieniu ustawy o VAT,

2)nabyte towary lub usługi muszą służyć działalności opodatkowanej.

W przypadku zatem nabycia towarów lub usług służących działalności zwolnionej lub niepodlegającej opodatkowaniu, podatnikowi nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT w tym zakresie. Należy przy tym podkreślić, że na gruncie przepisów ww. ustawy, jednostki samorządu terytorialnego w tym gminy mogą występować zarówno w charakterze podatnika VAT, jak i organu władzy publicznej wyłączonego spod reżimu tejże ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Przez działalność gospodarczą należy natomiast rozumieć wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ww. ustawy).

Stosownie natomiast do postanowień art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy przepis stanowi implementację art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz. Urz. UE. L z 11 grudnia 2006 Nr 347 str. 1 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. Oznacza to, że organ władzy publicznej (w tym jednostki samorządu terytorialnego) będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wprawdzie wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale dokonuje tego na podstawie umów cywilnoprawnych. W praktyce zatem organ władzy publicznej na gruncie VAT może z jednej strony posiadać status podatnika VAT jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jak również tego statusu nie posiadać. Co ważne, z punktu widzenia cytowanego art. 86 ust. 1 ustawy VAT takiemu podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wyłącznie w tej części w jakiej służy opodatkowanej działalności gospodarczej.

W konsekwencji w przypadku realizacji przedsięwzięcia w ramach działalności statutowej niepodlegającej opodatkowaniu VAT Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego ani w całości, ani w części.

Podobne stanowisko zawarto w interpretacji z dnia 30 sierpnia 2023 r. 0112-KDIL1-1.4012.156.2023.2.DS oraz z dnia 1 września 2023 r. 0112-KDIL3.4012.440.2023.2.NW 

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361) – zwanej dalej „ustawą”.

Art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wtedy, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn.:

• odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, oraz
• gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem, który umożliwi podatnikowi odliczenie podatku naliczonego, jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona zasada wyklucza możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeśli związany jest z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych (czyli są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi).

Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności:

• inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań, oraz
• mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

Jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług mogą występować w dwojakim charakterze:

• podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
• podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności, tj.:

• czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast
• czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., oraz umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Posiadają Państwo status czynnego podatnika VAT.

Przystąpili Państwo do projektu pn. „(...)”. Projekt będzie obejmował następujące działania:

1.FILAR I (Ograniczenie skutków ubóstwa energetycznego mieszkańców województwa (...) poprzez utworzenie sieci eko-doradców). W ramach zadania planuje się m.in.: Utworzenie skoordynowanego systemu wsparcia gminnych samorządów oraz wzmocnienie zasobów kadrowych w zakresie wdrażania PPOP.

Utworzenie skoordynowanego systemu wsparcia samorządów gminnych oraz wzmocnienie zasobów kadrowych władz gminnych w województwie zostanie zapewniony poprzez utworzenie sieci doradców ds. powietrza i energii (tj. ds. poprawy jakości powietrza i efektywności energetycznej) w 61 (...) gminach oraz 4 subregionalnych doradców biznesu i energii zatrudnionych w (...) Agencji Rozwoju Regionalnego (zapewniających wsparcie dla gmin nie uczestniczących w Projekcie).

Dla Państwa realizacja powyższych założeń oznaczać będzie konieczność utworzenia jednego etatu dla eko-doradcy. Etat zostanie utworzony od 2024 r. i będzie częściowo finansowany w ramach projektu przez okres 6 lat.

Planuje się, że środki potrzebne na utworzenie etatu oraz na podróże i delegacje będą pochodziły z UE i ze środków własnych, natomiast wyposażenie i kampanie informacyjną – NFOŚiGW.

2.FILAR II (Stworzenie i wdrożenie systemu racjonalnego zarządzania energią poprzez zatrudnienie doradcy ds. zarządzania energią).

W ramach zadania planuje się m.in. racjonalne wykorzystywanie potencjału energetycznego, szczególnie OZE na poziomie gminnym w celu zmniejszenia zapotrzebowania na energię. W ramach projektu opracowany zostanie i przetestowany w 5 gminach pilotażowych Inteligentny Systemem Zarządzania Energią w Gminie/Mieście. System pozwoli na monitoring zapotrzebowania, zużycia i produkcji energii w miejskich/gminnych obiektach infrastrukturalnych.

Dla Państwa realizacja powyższych założeń oznaczać będzie konieczność utworzenia jednego etatu dla doradcy ds. zarządzania energią. Etat zostanie utworzony od 2024 r. i będzie częściowo finansowany w ramach projektu przez okres 6 lat.

Planuje się, że środki potrzebne na utworzenie etatu oraz na podróże i delegacje będą pochodziły z UE i ze środków własnych, natomiast wyposażenie, ekspertyzy i audyty oraz kampanie informacyjne – NFOŚiGW.

3.FILAR IV (Efektywniejsze wykorzystanie narzędzi planistycznych do poprawy jakości powietrza w miastach poprzez realizację działań wynikających z PPOP) - w ciągu 6 lat są Państwo zobowiązani do zrealizowania następujących działań:

• aktualizacja Miejskiego Planu Adaptacji,
• inwestycje w błękitno-zieloną infrastrukturę.

Działania te wpisują się w zadania własne gmin, jako jednostek samorządu terytorialnego, wynikające z art. 7 ust. 1 Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, który stanowi, że do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, m.in. w zakresie ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej. To właśnie gminy są jednostkami samorządu terytorialnego najbliższymi mieszkańcom.

Dodatkowo, zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, do zadań gmin należy planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy, jak również planowanie i organizacja działań mających na celu racjonalizację zużycia energii i promocję rozwiązań zmniejszających zużycie energii na obszarze gminy. Dlatego też podejmowanie przez gminę działań polegających na podnoszeniu świadomości mieszkańców w zakresie znaczenia ochrony powietrza i efektywności energetycznej swoich mieszkańców oraz uświadomieniu im konsekwencji dla zdrowia, jakie niesie za sobą ekspozycja na ponadnormatywne stężenia zanieczyszczeń powietrza oraz wsparcie w realizacji działań mających na celu ograniczenie tego negatywnego zjawiska wpisuje się w zadania własne gmin.

Realizacja przez Państwa przedsięwzięcia nie będzie miała na celu osiągnięcia dochodu. Nabyte towary i usługi w związku z realizacją ww. projektu wykorzystywane będą do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wydatki poniesione na realizację ww. projektu będą dokumentowane fakturami wystawionymi na Państwa.

W chwili obecnej nie zawarli jeszcze Państwo umowy o wzajemnej współpracy w ramach realizacji projektu z Województwem (...).

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją przedsięwzięcia opisanego we wniosku, które jest finansowane w części ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy jest uwarunkowane tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Zasada ta wyłącza tym samym możliwość odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu.

Oznacza to, że podstawowym warunkiem, który uprawnia do odliczenia podatku naliczonego, jest związek nabywanych towarów i usług ze sprzedażą generującą podatek należny.

W analizowanej sprawie związek taki nie występuje, ponieważ towary i usługi nabyte w związku z realizacją projektu wykorzystywane będą do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie będzie więc spełniona podstawowa pozytywna przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy.

Zatem nie będą Państwo mieli prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją przedsięwzięcia opisanego we wniosku, które jest finansowane w części ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).