Występowanie jako płatnik podatku VAT w przypadku sprzedaży w trybie licytacji publicznej nieruchomości gruntowej. - Interpretacja - 0114-KDIP1-2.4012.66.2024.2.AP

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 10 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-2.4012.66.2024.2.AP

Temat interpretacji

Występowanie jako płatnik podatku VAT w przypadku sprzedaży w trybie licytacji publicznej nieruchomości gruntowej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 lutego 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 26 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy występowania jako płatnik podatku VAT w przypadku sprzedaży w trybie licytacji publicznej nieruchomości gruntowej (sprawa (…)). Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 20 marca 2024 r. (wpływ 26 marca 2024 r.).

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym (…). W dniu (…) grudnia 2020 r. Sąd Okręgowy w (…) (…) Wydział Gospodarczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym (sygn. akt (…)), zaopatrzony w klauzulę wykonalności z dnia (…) czerwca 2022 r. Wnioskodawca dokonał zajęcia nieruchomości stanowiącej własność dłużnika A Sp. z o.o., KRS: (…), NIP: (…), zwany dalej: „Dłużnik”, dla której Sąd Rejonowy dla (…) w (…) (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr (…), obejmującą działkę ewidencyjną nr 1 - tereny mieszkaniowe (B) o powierzchni 784 m2, w obrębie (…) miasta (…), gminie (…), powiecie (…), województwie (…).

Dla obszaru, na którym znajduje się nieruchomość jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, uchwalony uchwałą nr (…) Rady Miejskiej w (…) z dnia (…) stycznia 2020 r. Działka ewidencyjna nr 1 znajduje się na terenie oznaczonym symbolem MN23 - tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz częściowo przy zachodniej granicy działki na obszarze o symbolu KDD10 - tereny dróg publicznych klasy dojazdowej.

Z operatu szacunkowego sporządzonego przez biegłego w dniu 18 listopada 2023 r. wynika, że nieruchomość objęta ww. KW jest zabudowana budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym w zabudowie bliźniaczej, dwukondygnacyjnym, podpiwniczonym, o powierzchni użytkowej 269,05 m2. Ponadto działka jest ogrodzona, a teren utwardzony - bezpośredni dostęp do budynku zapewniają ciągi komunikacyjne o nawierzchni z kostki brukowej. Na działce usytuowany jest (...).

Z danych zawartych w księdze wieczystej nr (…) wynika, że Dłużnik jest właścicielem nieruchomości na podstawie umowy przeniesienia prawa własności z 22 lutego 2016 r. Wnioskodawca nie dysponuje aktem nabycia nieruchomości.

Od grudnia 2015 r. Dłużnik jest wpisany do rejestru przedsiębiorców. Dłużnik to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, której głównym przedmiotem działalności jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi (PKD: 68.20). Na dzień składania niniejszego wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego w wykazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT, Dłużnik widnieje jako „niezarejestrowany”. Dłużnik był zarejestrowany dla ww. celów z dniem (…) marca 2016 r., niemniej z dniem (…) kwietnia 2023 r. został wykreślony z ww. rejestru podatników VAT na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Celem ustalenia, czy wskazana ewentualna sprzedaż nieruchomości Dłużnika w drodze licytacji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, Wnioskodawca w dniu 22 sierpnia 2022 r. wezwał pisemnie Dłużnika do złożenia oświadczenia, czy Dłużnik jest podatnikiem podatku VAT w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług pod rygorem uznania, że Dłużnik jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dodatkowo Wnioskodawca wskazał w ww. wezwaniu, że w przypadku odpowiedzi twierdzącej Dłużnik obowiązany jest złożyć także kserokopie dokumentów potwierdzających nadanie numerów: NIP oraz REGON (osoba prawna) lub PESEL (osoba fizyczna).

Do dnia złożenia niniejszego wniosku Dłużnik nie udzielił odpowiedzi na ww. wezwanie Wnioskodawcy.

Następnie w dniu 7 grudnia 2023 r. Wnioskodawca wezwał pisemnie Dłużnika do złożenia odpowiedzi na następujące pytania:

1.Jaki był cel nabycia nieruchomości?

2.Czy z tytułu nabycia nieruchomości Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego?

3.Czy Dłużnik jest podatnikiem podatku VAT czynnym i nadal prowadzi działalność gospodarczą?

4.W jaki sposób Dłużnik wykorzystywał nieruchomości w całym okresie ich posiadania?

5.Czy działka nr 1 mająca być przedmiotem licytacji była wykorzystywana w prowadzonej przez Dłużnika działalności gospodarczej? Czy była przedmiotem umów najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnych charakterze?

6.Czy działka mająca być przedmiotem licytacji została wprowadzona do ewidencji środków trwałych w prowadzonej przed Dłużnika działalności gospodarczej?

7.Jakie konkretnie zabudowania znajdują się na działce mającej być przedmiotem licytacji (tj. czy poza budynkiem jednorodzinnym, (...) i ogrodzeniem, ciągiem komunikacyjnym na działce znajdują się inne budynki lub budowle)? Czy Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu ich wybudowania/ nabycia?

8.Czy budynek, znajdujący się na działce mającej być przedmiotem licytacji był/jest/będzie do dnia sprzedaży wykorzystywany przed Dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której był/jest/będzie do dnia sprzedaży wykorzystywany budynek, wykonywał Dłużnik - należy podać podstawę prawną zwolnienia?

9.Czy budynek, ewentualne budowle lub ich części, położone na działce będącej przedmiotem licytacji były przedmiotem pierwszego zasiedlenia w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług - tj. czy zostały oddane do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęto ich użytkowanie na potrzeby własne po wybudowaniu lub ulepszeniu (tj. w tym ostatnim przypadku, czy wydatki poniesione na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej odpowiednio budynku, ewentualnych budowli lub ich części)? Jeżeli tak, to kiedy? Czy Dłużnik miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych nakładów/wydatków? Ponadto, poproszono o udostępnienie dokumentów potwierdzających pierwsze zasiedlenie oraz wydatki na ulepszenie, jeżeli zostały poniesione, jak również wartość początkową obiektów.

Do dnia złożenia niniejszego wniosku Dłużnik nie udzielił odpowiedzi na ww. wezwanie Wnioskodawcy.

W toku postępowania egzekucyjnego Wnioskodawca nie uzyskał innych informacji niezbędnych do stwierdzenia, czy dokonywana dostawa będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

W szczególności Wnioskodawca nie posiada informacji, czy były ponoszone nakłady na ulepszenie zabudowań znajdujących się na działce nr 1.

W konsekwencji, w związku z obecną możliwością przeprowadzenia licytacyjnej sprzedaży nieruchomości, Wnioskodawca w stosunku do nieruchomości objętej niniejszym wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego w dniu 22 sierpnia 2022 r. oraz 7 grudnia 2023 r. podjął udokumentowane działania zmierzające do pozyskania informacji od Dłużnika w celu ustalenia możliwości zastosowania zwolnienia. Brak tych informacji jest wynikiem ww. podjętych przez Wnioskodawcę działań.

W związku z trwającym postępowaniem egzekucyjnym sygn. (…) i możliwością przeprowadzenia licytacyjnej sprzedaży nieruchomości Dłużnika, zajętej w ramach ww. postępowania, Wnioskodawca powziął wątpliwość w zakresie powstania ewentualnego obowiązku podatkowego po stronie organu egzekucyjnego w zakresie wystawienia faktury VAT w imieniu Dłużnika oraz uiszczenia należnego podatku VAT w przypadku przeprowadzenia sprzedaży.

Pytanie

Czy Wnioskodawca, jako Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla (…), dokonując sprzedaży w trybie licytacji publicznej nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę ewidencyjną nr 1, objętą księgą wieczystą KW (…), będzie zobowiązany jako płatnik podatku VAT do obliczenia i odprowadzenia podatku VAT na rachunek właściwego urzędu skarbowego z tytułu dokonania dostawy towaru oraz do wystawienia faktury VAT z tego tytułu?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, dokonana w drodze licytacji publicznej przez Wnioskodawcę dostawa działki ewidencyjnej nr 1, objętej księgą wieczystą KW (…)  będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawca nie posiada informacji pozwalających stwierdzić, czy sprzedaż będzie mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy o VAT, czy na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 tej ustawy. Brak tych informacji jest wynikiem podjętych przez Wnioskodawcę udokumentowanych działań potwierdzających brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji od Dłużnika.

W konsekwencji Wnioskodawca w przypadku dostawy ww. działki ewidencyjnej występować będzie w charakterze płatnika podatku od towarów i usług, zobowiązanego do obliczenia i odprowadzenia podatku VAT na rachunek właściwego urzędu skarbowego oraz do wystawienia faktury VAT z tego tytułu w imieniu i na rzecz Dłużnika.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570), zwanej dalej: „Ustawa o VAT” organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2022 r. poz. 479 ze zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 Ustawy o VAT wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

W świetle cyt. wyżej przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Na mocy art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. W świetle przytoczonych powyżej przepisów, zarówno grunt, jak i budynek spełniają definicję towaru określoną w art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT, a ich sprzedaż traktowana jest jako odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.

Sprzedaż nieruchomości w trybie egzekucji stanowi odpłatną dostawę towarów, co oznacza, że zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, objęta jest zakresem przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Stosownie zaś do art. 7 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT przez odpłatną dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie. Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 Ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W kontekście powyższego, uwzględniając definicję działalności gospodarczej, należy stwierdzić, że dostawa towarów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług tylko w sytuacji, gdy dokonana zostanie przez podmiot o statusie podatnika, który będzie działał w takim charakterze w odniesieniu do tej konkretnie czynności. Natomiast dla stwierdzenia, że dla danej transakcji podmiot jest podatnikiem podatku od towarów i usług, konieczne jest prowadzenie przez niego działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy.

W analizowanej sytuacji Dłużnikiem jest spółka prowadząca działalność gospodarczą. Zdaniem Wnioskodawcy mimo, że Dłużnik obecnie nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT, to w odniesieniu do transakcji sprzedaży opisanej nieruchomości, będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT. Forma prawna dłużnika, tj. spółka z o.o., powoduje, że Dłużnik generalnie występuje w obrocie jako podatnik VAT (inny jego status w odniesieniu do czynności zbywania majątku byłby absolutnie wyjątkowy). Dla przyjęcia powyższego poglądu nie ma znaczenia okoliczność, która dotyczy Dłużnika, a mianowicie fakt, że Dłużnik został wykreślony z ewidencji podatników VAT czynnych. Podkreślić bowiem należy, że o statusie danego podmiotu jako podatnika VAT nie decydują znamiona formalne, takie jak np. figurowanie w rejestrze podatników VAT czynnych, lecz okoliczności faktyczne, które wskazują na to, że dany podmiot będzie występował w charakterze podatnika w odniesieniu do danej transakcji, bądź nie. Dłużnik (potencjalny podatnik) niewątpliwie istnieje. Jest podmiotem zarejestrowanym w Rejestrze Przedsiębiorców KRS (nie ma w rejestrze wzmianek o postępowaniu likwidacyjnym). W odniesieniu do stanu faktycznego będącego podstawą do wydania wnioskowanej interpretacji prawa podatkowego, okoliczność wykreślenia dłużnika z rejestru podatników VAT czynnych, nie wpływa na jego status jako podmiotu występującego w niniejszej sprawie w charakterze „handlowca”. Jednocześnie wykreślenie Dłużnika z rejestru podatników VAT nie jest zdarzeniem, które mogłoby przeważać szalę na rzecz uznania dłużnika za podmiot niebędący podatnikiem VAT w odniesieniu do sprzedaży nieruchomości, o której mowa. Zwłaszcza, że jak wynika z informacji zawartych w KRS (na dzień sporządzenia niniejszego wniosku) Dłużnik istnieje, nie znajduje się w toku postępowania restrukturyzacyjnego, czy likwidacyjnego. Jego forma prawna - tj. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - powoduje ponadto, iż podmiot taki nie ma zasadniczo innej aktywności niż działalność gospodarcza (jest to sytuacja inna, niż w przypadku osoby fizycznej, która ma sferę życia tzw. prywatnego i może w ramach tej sfery podejmować czynności zarządu majątkiem).

W konsekwencji stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie dojdzie do sprzedaży majątku należącego do przedsiębiorstwa Dłużnika, a zatem dostawa nieruchomości gruntowej wskazana w stanie faktycznym niniejszego wniosku, co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT. Przy czym, wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 Ustawy o VAT. Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 9 Ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. W świetle art. 2 pkt 33 Ustawy o VAT ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o terenach budowlanych - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Opodatkowane są zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe niezabudowane, będące terenami budowlanymi w rozumieniu ww. art. 2 pkt 33 ustawy, pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, innych niż tereny budowlane - są zwolnione od podatku.

Należy zauważyć, że w myśl art. 3 ust. 1 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977) kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalenie gminnych aktów planowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy. Z kolei w myśl art. 3 ust. 3 ww. ustawy kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej w województwie, w tym uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz audytu krajobrazowego, należy do zadań samorządu województwa. Jak stanowi art. 4 ust. 1 ww. ustawy ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W myśl art. 4 ust. 2 cyt. ustawy w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1)lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;

2)sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego: miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy - jako akt indywidualny prawa administracyjnego.

W przypadku zbycia nieruchomości zabudowanych zastosowanie znajduje art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT, zgodnie z którym zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z uregulowania tego wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest co do zasady zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części, kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu. Zgodnie z treścią art. 2 pkt 14 Ustawy o VAT przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. Pierwsze zasiedlenie budynku/budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli lub ich części oddano je w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku/budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika, bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku.

W przypadku nieruchomości zabudowanych niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, ustawodawca umożliwia podatnikom (po spełnieniu określonych warunków) skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu. Według art. 43 ust. 1 pkt 10a Ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a Ustawy o VAT stanie się bezzasadne. Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a Ustawy o VAT, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zwolnienie to dotyczy wszystkich towarów - zarówno nieruchomości, jak i ruchomości - przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych, niezależnie od okresu ich używania przez podatnika, wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie. Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 Ustawy o VAT, w myśl którego w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budynku”, „budowli”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 682). W myśl art. 3 pkt 1, pkt 2 i pkt 3 ustawy Prawo budowlane ilekroć w ustawie jest mowa o:

1)obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych,

2)budynku - należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach,

3)budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Z powyższych regulacji wynika, że zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o VAT dotyczy budynków lub budowli w rozumieniu prawa budowlanego. Jeśli dany obiekt znajdujący się na działce nie spełnia definicji budynku lub budowli, zwolnienie nie ma zastosowania.

Niezależnie od powyższego, należy wskazać, że zgodnie z art. 43 ust. 21 Ustawy o VAT, jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione. Zatem, dokonana w trybie egzekucji dostawa towarów jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki, jeżeli udokumentowane działania w celu potwierdzenia zwolnienia podjęte przez komornika lub organ egzekucyjny były z powodu dłużnika bezskuteczne.

W analizowanej sprawie, zdaniem Wnioskodawcy sprzedaż nieruchomości stanowiącej działkę ewidencyjną nr 1, objętą księgą wieczystą KW (…) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dla ww. działki nie będzie możliwe zastosowanie zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 (działka zabudowana budynkiem jednorodzinnym), jak również z art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a Ustawy o VAT oraz art. 43 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT z uwagi na podjęcie przez Wnioskodawcę udokumentowanych działań zmierzających do pozyskania niezbędnych informacji od Dłużnika w celu ustalenia możliwości zastosowania ww. zwolnienia i braku odpowiedzi do dnia składania niniejszego wniosku. W konsekwencji w przypadku sprzedaży działki ewidencyjnej nr 1 Wnioskodawca wystąpi w roli płatnika VAT i będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku VAT do właściwego urzędu skarbowego oraz wystawienia faktury w imieniu i na rzecz Dłużnika.

Działka nr 1 jako teren zabudowany budynkiem w rozumieniu prawa budowlanego, nie będzie korzystała ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT przewidzianego dla terenów niezabudowanych, innych niż tereny budowlane. Jednocześnie Wnioskodawca nie posiada informacji pozwalających stwierdzić, czy sprzedaż będzie mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a Ustawy o VAT, czy na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 tej ustawy. Z uwagi na podjęcie przez Wnioskodawcę udokumentowanych działań zmierzających do pozyskania niezbędnych informacji od Dłużnika w celu ustalenia możliwości zastosowania ww. zwolnień i braku odpowiedzi do dnia składania niniejszego wniosku, na podstawie art. 43 ust. 21 Ustawy o VAT, należy przyjąć, że warunki dla zastosowania zwolnienia z podatku VAT nie zostały spełnione.

W konsekwencji zdaniem Wnioskodawcy dokonana w drodze licytacji publicznej przez Wnioskodawcę dostawa działki ewidencyjnej nr 1, objętej księgą wieczystą nr KW (…) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, a Wnioskodawca wystąpi w charakterze płatnika, zobowiązanego do obliczenia i odprowadzenia podatku VAT na rachunek właściwego urzędu skarbowego z tytułu dokonania dostawy towaru oraz do wystawienia faktury VAT z tego tytułu w imieniu i na rzecz Dłużnika.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie uregulowania zawartego w art. 18 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:

Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), zgodnie z którym:

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik, natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów, to komornik jest zobowiązany do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz dłużnika.

Tym samym, komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie zaś z art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez:

Dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle przedstawionych powyżej przepisów budynki, budowle oraz grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Nie każda jednak czynność, stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Należy zaznaczyć, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zasadne jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, aportu, darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik – właściciel nieruchomości – jest podatnikiem podatku VAT, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy tej nieruchomości czy ruchomości.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że dokonał Pan zajęcia nieruchomości stanowiącej własność Dłużnika (spółki A sp. z o.o.), tj. działki ewidencyjnej nr 1, dla której prowadzona jest księga wieczysta nr KW (…).

Dla obszaru, na którym znajduje się nieruchomość, obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, a działka nr 1 znajduje się na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz częściowo na terenie dróg publicznych klasy dojazdowej. Działka jest zabudowana budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym w zabudowie bliźniaczej. Działka jest ogrodzona, a teren utwardzony. Na działce usytuowany jest (...). Dłużnik nabył nieruchomość na podstawie umowy przeniesienia prawa własności z dnia 22 lutego 2016 r.

Od (…) grudnia 2015 r. Dłużnik jest wpisany do rejestru przedsiębiorców, a jego głównym przedmiotem działalności jest wynajem i zarzadzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. W dniu 22 sierpnia 2022 r. wezwał Pan Dłużnika do złożenia oświadczenia, czy Dłużnik jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Ponadto 7 grudnia 2023 r. wezwał Pan Dłużnika do udzielenia odpowiedzi:

  • jaki był cel nabycia przez niego nieruchomości,
  • czy z tytułu tego nabycia przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego,
  • czy jest podatnikiem VAT,
  • w jaki sposób wykorzystywał nieruchomość,
  • czy nieruchomość była przedmiotem umów najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze,
  • czy działka została wprowadzona do ewidencji środków trwałych,
  • jakie zabudowania znajdują się na działce, czy z tytułu ich wybudowania/nabycia przysługiwało mu (Dłużnikowi) prawo do odliczenia podatku naliczonego,
  • czy budynek znajdujący się działce był wykorzystywany wyłącznie do działalności zwolnionej z opodatkowania VAT,
  • czy budynek/budowle znajdujące się na działce były przedmiotem pierwszego zasiedlenia w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym w stosunku do nieruchomości objętej wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego podjął Pan udokumentowane działania zmierzające do pozyskania od dłużnika informacji, mających na celu ustalenie możliwości zastosowania zwolnienia z podatku VAT. Dłużnik do dnia złożenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej nie udzielił odpowiedzi na Pana wezwania.

Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy przy sprzedaży w trybie licytacji publicznej nieruchomości gruntowej, będzie Pan zobowiązany – jako płatnik podatku VAT – do obliczenia i odprowadzenia na rachunek właściwego urzędu skarbowego podatku VAT.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz cytowane wyżej przepisy, w pierwszej kolejności należy ustalić czy dostawa opisanej przez Pana nieruchomości, która – jak Pan wskazał - jest zabudowana budynkiem mieszkalnym, była dokonana przez podatnika podatku VAT w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Analiza okoliczności przedstawionych we wniosku prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do transakcji sprzedaży wskazanej we wniosku nieruchomości Dłużnik – spółka A sp. z o.o. wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Podkreślić należy, że w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, niezależnie od tego w jakim zakresie prowadzi działalność gospodarczą, nie mamy do czynienia ze zbywaniem majątku osobistego (o takim można mówić wyłącznie w odniesieniu do osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej), ale ze zbywaniem majątku nabytego dla celów prowadzonej działalności gospodarczej i w tej działalności wykorzystywanego.

W konsekwencji należy stwierdzić, że sprzedaż wskazanej we wniosku nieruchomości stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

I tak, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

W myśl art. 2 pkt 14 ustawy:

Przez pierwsze zasiedlenie - rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie budynku, budowli lub ich części do używania. Pierwsze zasiedlenie budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynek, budowlę lub ich części oddano w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku, budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika - bowiem w obydwu przypadkach dochodzi do korzystania z budynku, budowli lub ich części.

Jeżeli dostawa nie spełnia kryteriów do zwolnienia określonego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, w następnej kolejności konieczne jest przeanalizowanie podstaw do zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10a i art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Ponadto stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Co do zasady zatem, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki, budowle lub ich części na nim posadowione. Oznacza to, że grunt dzieli w VAT los podatkowy ww. obiektów, które się na nim znajdują. Zatem w sytuacji, kiedy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu korzysta ze zwolnienia od podatku VAT.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 43 ust. 21 ustawy:

Jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.

Wobec powyższego, dokonana w trybie egzekucji dostawa towarów jest opodatkowana, jeżeli udokumentowane działania w celu potwierdzenia zwolnienia, podjęte przez komornika lub organ egzekucyjny były z powodu dłużnika bezskuteczne.

Jak wynika z przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy w ramach prowadzonego postępowania egzekucyjnego wzywał Pan Dłużnika do złożenia niezbędnych informacji w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia z podatku VAT, jednakże Dłużnik nie udzielił na nie odpowiedzi. W związku z tym nie posiada Pan informacji, które są niezbędne dla oceny, czy w przedmiotowej sprawie, dotyczącej nieruchomości zabudowanej, będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, pkt 10a lub pkt 2 ustawy. Nie posiada Pan informacji w jakim celu Dłużnik nabył nieruchomość, do jakich czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Dłużnik wykorzystywał nieruchomość będącą przedmiotem licytacyjnej sprzedaży przez cały okres jej posiadania (w szczególności czy były one wykorzystywane do działalności opodatkowanej podatkiem VAT czy wyłącznie do zwolnionej z opodatkowania), czy Dłużnikowi przysługiwało z tytułu nabycia nieruchomości prawo do odliczenia podatku naliczonego, ani czy w stosunku do budynku znajdującego się na działce doszło do pierwszego zasiedlenia.

Brak ww. informacji nie pozwala stwierdzić, czy sprzedaż nieruchomości zabudowanej w trybie licytacji publicznej jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, pkt 10a lub pkt 2 ustawy. W związku z tym, w sprawie znajdzie zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy, tj. przyjęcie, że warunki zastosowania zwolnienia nie będą spełnione, skoro podjęte przez Pana udokumentowane działania nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy nieruchomości zabudowanej (działki nr 1) zwolnienia od podatku. Zatem, licytacyjna sprzedaż ww. nieruchomości podlega opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT, stosownie do art. 43 ust. 21 ustawy.

Z wniosku wynika, że Pana wątpliwości dotyczą też obowiązku wystawienia, z tytułu dokonanej sprzedaży nieruchomości, faktury dokumentującej planowaną sprzedaż.

Zgodnie z art. 106c ustawy:

Faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

 1) organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;

 2) komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Jak wyżej wskazałem, dłużnik z tytułu opisanej we wniosku sprzedaży lokalu użytkowego występować będzie jako podatnik podatku VAT.

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 ustawy:

1. Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2. Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Z wyżej powołanych regulacji wynika, że w przypadku, gdy dostawa towarów korzysta ze zwolnienia z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy, podatnik, co do zasady nie ma obowiązku wystawienia faktury tę transakcję dokumentującą.

Z opisu sprawy wynika, że planowana przez Pana sprzedaż wskazanej we wniosku nieruchomości zabudowanej nie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, 10a oraz pkt 2 ustawy, a więc będzie Pan jako komornik dokonywał sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT nieruchomości należących do Dłużnika, który w ramach tej transakcji będzie podatnikiem podatku VAT.

Zatem Pan jako płatnik, o którym mowa w art. 18 ustawy, zobowiązany będzie do obliczenia i pobrania podatku VAT z tytułu dokonanej w imieniu Dłużnika dostawy w drodze sprzedaży licytacyjnej nieruchomości zabudowanej oraz do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz Dłużnika, stosownie do treści art. 106c ustawy.

Tym samym, Pana stanowisko dotyczące występowania przez Pana jako płatnik podatku od towarów i usług w przypadku sprzedaży w trybie licytacji publicznej nieruchomości gruntowej nr 1 oraz konieczności wystawienia z tego tytułu faktury oraz odprowadzenia podatku VAT do właściwego urzędu skarbowego jest prawidłowe.

Zaznaczyć jednak należy, że kwestia oceny działań podjętych przez Pana jako Komornika nie była przedmiotem interpretacji.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).