Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT przeznaczenia samochodu na cele prywatne w momencie jego wykupu z leasingu; brak uznania Pani za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy w związku z wykupem z leasingu samochodu osobowego na cele prywatne oraz w związku z darowizną na rzecz matki samochodu osobowego i braku obowiązku zapłaty podatku VAT; brak obowiązku dokonania korekty podatku VAT.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 lutego 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 16 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:

‒   niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT przeznaczenia samochodu na cele prywatne w momencie jego wykupu z leasingu;

‒   braku uznania Pani za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy w związku z wykupem z leasingu samochodu osobowego na cele prywatne oraz w związku z darowizną na rzecz matki samochodu osobowego i braku obowiązku zapłaty podatku VAT;

‒   braku obowiązku dokonania korekty podatku VAT.

Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 kwietnia 2024 r. (wpływ 9 kwietnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Jest Pani osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej od października 2016 r. Posiada Pani numer NIP oraz REGON. Przeważającym rodzajem wykonywanej działalności jest PKD 68.20.Z Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi oraz 82.11.Z Działalność usługowa związana z administracyjną obsługą biura. Jest Pani polskim rezydentem podatkowym w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

W lutym 2021 r. zawarła Pani umowę leasingu operacyjnego dotyczącą samochodu osobowego marki (…), typ. (…), rok produkcji (…) r., który był wykorzystywany częściowo na cele prowadzonej działalności gospodarczej i częściowo na cele osobiste (użytek mieszany). Samochód wykorzystywany był w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W trakcie trwania umowy leasingu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej odliczała Pani częściowo podatek VAT (w 50%) z faktur otrzymywanych w związku z leasingiem operacyjnym samochodu oraz od wydatków eksploatacyjnych samochodu. Samochód w trakcie umowy leasingu wykorzystywany był jako środek transportu głównie w celu realizacji usług związanych z wynajmem nieruchomości użytkowych. Po zakończonej umowie leasingu samochód wykorzystywany będzie wyłącznie na cele osobiste.

Umowa leasingu skończyła się w lutym 2024 r. Faktura związana z wykupem samochodu z leasingu została wystawiona w miesiącu: luty 2024 r. przez leasingodawcę na dane Pani działalności gospodarczej (z NIP nabywcy). Faktura została przez Panią opłacona przy zastosowaniu mechanizmu MPP z rachunku prowadzonego w ramach działalności gospodarczej. Po zakończeniu umowy leasingu i po wykupie ww. pojazdu stała się Pani właścicielem powyższego samochodu. Nie zamierza Pani jednakże ujmować ww. faktury w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, ani odliczać podatku naliczonego po wykupie samochodu, a także nie zamierza Pani, po wykupie, dalej wykorzystywać pojazdu, w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Po dokonaniu wykupu samochód nie będzie wprowadzony do ewidencji środków trwałych, przez co nie będzie amortyzowany, a także koszty eksploatacyjne nie będą księgowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów jako koszty uzyskania przychodów oraz nie będzie Pani odliczała podatku naliczonego przy ponoszeniu tych kosztów. Opisany powyżej samochód nie będzie w żaden sposób wykorzystywany w celach prowadzonej działalności gospodarczej, wykorzystywany będzie jedynie w celach prywatnych. Nie planuje Pani dokonywać zakupów części składowych do pojazdu, które powodowałyby trwały wzrost wartości samochodu do darowanego samochodu. Po wykupie pojazdu od leasingodawcy planuje Pani w niedalekiej przyszłości (nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy) dokonać darowizny pojazdu matce. W przypadku darowizny matce – w związku z tym, że nie prowadzi ona działalności gospodarczej – pojazd byłby wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych.

W uzupełnieniu do wniosku z 9 kwietnia 2024 r. (data wpływu 9 kwietnia 2024 r.) w odpowiedzi na pytania tut. Organu, wskazała Pani, że:

1.  Czy w okresie użytkowania samochodu dokonywała Pani zakupu części składowych (wydatki eksploatacyjne), które spowodowały trwały wzrost wartości samochodu?

2.  Jeżeli odpowiedź na powyższe pytanie jest twierdząca, to czy przysługiwało Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego od ww. części składowych? Jeżeli tak, to prosimy o wskazanie, czy dokonała Pani odliczenia podatku VAT? Prosimy wskazać, jakie to były części składowe i kiedy dokonano ich zakupu?

Odpowiedź: W okresie użytkowania pojazdu w trakcie trwania leasingu, kiedy to pojazd był wykorzystywany częściowo na cele prowadzonej działalności gospodarczej i częściowo ma cele osobiste (użytek mieszany) nie dokonywała Pani zakupu części składowych, które spowodowały trwały wzrost wartości samochodu, a także nie planuje nabywać takich części w przyszłości.

Pytania

1)  Czy przeznaczenie samochodu na cele prywatne w momencie jego wykupu z leasingu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług? (stan faktyczny)

2)  Czy w odniesieniu do wykupu samochodu od leasingodawcy a następnie darowizny tego pojazdu osobowego opisanego w stanie faktycznym dokonanej przez Panią na rzecz matki, będzie Pani pełniła rolę podatnika podatku od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz czy planowane powyżej czynności spowodują powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług i tym samym obowiązek zapłaty podatku VAT? (zdarzenie przyszłe)

3)  Czy w odniesieniu do wykupu samochodu od leasingodawcy a następnie darowizny tego samochodu osobowego opisanego w stanie faktycznym przez Panią na rzecz matki spowoduje to konieczność dokonania korekty podatku VAT w odniesieniu do odliczonej kwoty podatku VAT z faktur wystawionych przez leasingodawcę w okresie poprzedzającym wykup pojazdu oraz z faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych? (zdarzenie przyszłe)

Pani stanowisko w sprawie

Ad. 1.

Pani zdaniem, przeznaczenie samochodu na cele prywatne w momencie jego wykupu z leasingu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a w szczególności:

1)  przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)  wszelkie inne darowizny – jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Na podstawie powyższych przepisów opodatkowaniu podlega każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jako właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Jeżeli jednak podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie (także darowizna) tych towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług, bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Główny warunek uprawniający do odliczenia nie został spełniony, gdyż Pani zamiarem, po zakończeniu umowy leasingu nie jest dalsze wykorzystywanie pojazdu do celów związanych z działalnością gospodarczą, tylko przeznaczenie go na cele prywatne. W związku z tym wykup samochodu nie ma związku z prowadzoną przez Panią działalnością.

Faktura dokumentująca ten wydatek niepozostający w związku z prowadzoną działalnością nie daje podstaw do odliczenia podatku naliczonego, nawet jeżeli zawiera nazwę i numer NIP firmy.

W związku z tym, że przy wykupie samochodu nie przysługiwało Pani prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, to biorąc pod uwagę art. 7 ust. 2 oraz art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, Pani zdaniem przeznaczenie pojazdu na cele prywatne w momencie wykupu z leasingu nie jest dostawą towarów i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 2.

Pani zdaniem, w zakresie wykupu od leasingodawcy samochodu opisanego w stanie faktycznym, a następnie planowanej darowizny tego samochodu przez Panią na rzecz matki nie wystąpi Pani w roli podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 oraz 2 ustawy o podatku VAT i wobec tego darowizna nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku VAT i w konsekwencji nie będzie rodziła obowiązku zapłaty podatku VAT.

Przez umowę darowizny zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm.) darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Zgodnie z powołanym przepisem umowa darowizny jest umową bezpłatną i stanowi przysporzenie majątkowe tylko jednej ze stron umowy.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów zgodnie z art. 2 pkt. 6 ustawy VAT, należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Leasing operacyjny jest umową, na podstawie której Leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu, a formą wynagrodzenia za powyższą usługę jest czynsz. Leasing jest usługą. Opcja wykupu samochodu po zakończeniu trwania umowy jest uprawnieniem, z którego Leasingobiorca może korzystać. Wykup samochodu jest odrębną czynnością niezwiązaną z samą umową leasingu.

Na podstawie powołanego przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT wynika, że zarówno dostawa towarów, jak i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT tylko wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Zaznaczyć należy, że ustawodawca przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów – w art. 7 ust. 2 ustawy oraz – w przypadku świadczenia usług – w art. 8 ust. 2 ustawy.

Na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: wszelkie inne darowizny – jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Pani zdaniem, samo prawo do odliczenia podatku nie przesądza o charakterze czynności, ponieważ w sytuacji gdy podatnik z takiego prawa nie skorzysta i zamierza dokonać darowizny składnika, którego nie wprowadził do ewidencji środków trwałych to wówczas zbycie nie powinno podlegać obowiązkowi podatkowemu od towarów i usług. Przekazanie samochodu wykupionego z leasingu do majątku prywatnego oznacza, że pojazd ten nie należy do Pani przedsiębiorstwa.

Zatem przy jego darowiźnie nie będzie Pani działała jako podatnik podatku VAT. Nie zostaną zatem spełnione wszystkie przesłanki warunkujące obowiązek opodatkowania nieodpłatnej dostawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług:

1)  Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

2)  Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając na uwadze powyższe, Pani zdaniem, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wykup pojazdu z leasingu, a następnie wykorzystywanie tego pojazdu do celów prywatnych nie jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej podatnika. W interpretacjach indywidualnych wydawanych przez KIS pojawiały się poglądy, iż: „Właściwym jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej”(znak pisma: 0111-KDIB3-1.4012.1003.2020.1.ABU).

Podobnie stanowisko wyrażone przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (znak sygn. 0111-KDIB3-1.4012.958.2022.1.IO), zgodnie z którym: „zasadne zatem jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. Na podstawie powyższego należy uznać, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności”.

Pani zdaniem pomimo tego, że uzyskała Pani od Leasingodawcy fakturę VAT na dane działalności gospodarczej z tytułu wykupu, to nie dokona przedmiotowego odliczenia podatku VAT, ponieważ nie będzie Pani korzystała z pojazdu na cele działalności gospodarczej. Pojazd nie zostanie wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Pojazd będzie wykorzystywany tylko w celach prywatnych. Darowizna pojazdu niesłużącego w prowadzeniu działalności gospodarczej, nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług.

Wobec czego, Pani zdaniem nie będzie Pani działała w charakterze podatnika VAT, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy, w związku z czym nie będzie Pani zobowiązana do wystawienia faktury VAT w związku z planowaną darowizną, a także nie powstanie w tym zakresie obowiązek podatkowy w podatku VAT i nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku VAT do właściwego Urzędu Skarbowego.

Ad. 3.

Pani zdaniem, w zakresie wykupu od leasingodawcy samochodu opisanego w stanie faktycznym, a następnie darowizny tego pojazdu przez Panią na rzecz członka rodziny nie spowoduje konieczności dokonania korekty podatku VAT w zakresie odliczonej kwoty podatku VAT z faktur wystawionych przez leasingodawcę przed wykupem samochodu dla Pani i z faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych. Podstawowym warunkiem skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Jest Pani czynnym podatnikiem VAT i wykonuje czynności opodatkowane VAT. Dla potrzeb wykonywanej działalności zawarła Pani umowę leasingu operacyjnego samochodu osobowego, który wykorzystywała przy prowadzeniu ww. działalności. W trakcie trwania umowy leasingu, od opłaty wstępnej, rat leasingowych oraz od wydatków eksploatacyjnych, serwisowych, zakupu paliwa odliczała Pani 50% podatku VAT, zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy o podatku VAT, który wskazuje, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 ust. 2 pkt 1 tego samego artykułu mówi o tym, że kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikająca z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Zgodnie z powyższym zostały spełnione warunki, o których mówi art. 86 i miała Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych faktur dotyczących rat leasingowych oraz kosztów związanych z użytkowaniem tego samochodu w trakcie trwania umowy leasingowej. Fakt wykupu tego samochodu po zakończeniu umowy leasingu na cele prywatne, niezwiązane z działalnością jest odrębną czynnością. Opcja wykupu pojazdu będącego przedmiotem leasingu jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi. Odliczenia były dokonywane zgodnie z przepisami w trakcie, kiedy samochód był wykorzystywany w działalności i fakt wykupu go na cele prywatne nie zmienia istoty wcześniejszych odliczeń i tym samym nie powoduje konieczności skorygowania podatku VAT.

Odnosząc się do przepisów o korekcie podatku VAT naliczonego, wskazać należy że dotyczy ona nabytych, importowanych lub wytworzonych pojazdów do celów związanych z działalnością gospodarczą. Pojazd wykupiony przez Panią z leasingu nie będzie wprowadzony do ewidencji Pani środków trwałych i jednocześnie nie będzie wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej. W związku z tym, nie będą spełnione przesłanki o których mowa w art. 90b ustawy o podatku od towarów i usług.

Odwołując się do przepisu art. 90b ust. 1 ustawy:

W przypadku gdy w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy:

1)  którym mowa w art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a, nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie do celów działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik jest obowiązany do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu;

2)  w odniesieniu do którego kwotę podatku naliczonego stanowiła kwota, o której mowa w art. 86a ust. 1, nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej, podatnik jest uprawniony do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu.

Należy zaznaczyć, że w przypadku zmiany przeznaczenia pojazdu samochodowego korekcie będą podlegały tylko wydatki z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia pojazdu. Pozostałe zaś wydatki związane z używaniem pojazdu, w tym również dotyczące rat leasingowych, nie podlegają tej korekcie. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 9 kwietnia 2021 r., nr 0113-KDIPT1-3.4012.23.2021.4.MJ, wskazał, że wydatki związane z używaniem pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu (operacyjnego) lub innej umowy o podobnym charakterze nie podlegają korekcie. Odliczenie tych wydatków odbywa się bowiem na bieżąco, a nie jak przy nabyciu na własność – jednorazowo, z góry. Istnieje więc możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco.

W momencie zakończenia umowy leasingu nie ma zatem konieczności korygowania dokonanych odliczeń kwot podatku naliczonego od opłat leasingowych za okresy rozliczeniowe, kiedy samochód służył prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. Podobnie sytuacja wygląda z wydatkami eksploatacyjnymi. Wydatki te związane są z używaniem pojazdu na podstawie umowy leasingu i ich odliczenie odbywa się na bieżąco. Wobec tego, istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco. Przekazanie składnika majątku na cele prywatne może wiązać się z korektą VAT naliczonego, odliczonego od nabycia tego składnika, jeżeli podatnik miał prawo odliczyć VAT od zakupu pojazdu.

Pani zdaniem, samochód wykupiony z leasingu nie stanowił dla Pani składnika majątku Pani przedsiębiorstwa, ponieważ po wykupie samochód został przekazany na cele prywatne. Nie odliczyła Pani podatku VAT od wykupu pojazdu oraz samochód nie został wprowadzony na stan środków trwałych, zatem nie stanowił składnika majątku Pani przedsiębiorstwa.

Należy stwierdzić, iż w momencie darowizny nie będzie Pani działała w charakterze podatnika podatku VAT, a czynność ta nie nosi znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. Samochód w momencie przekazywania w formie darowizny nie będzie wykorzystywany w ramach prowadzonej działalności. Darowizna stanowi zwykłe wykonywanie prawa własności, wobec tego zbycie samochodu stanowiącego majątek prywatny, Pani zdaniem, skutkuje tym, że czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, że w zakresie wykupu samochodu opisanego w stanie fatycznym od leasingodawcy, a następnie planowanej darowizny tego samochodu przez Panią na rzecz matki nie spowoduje konieczności dokonania korekty podatku VAT w zakresie odliczonej kwoty podatku VAT z faktur wystawionych przez leasingodawcę przed wykupem samochodu dla Pani i z faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą tych towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy:

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie (w tym także darowizna) tych towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane).

Podkreślić jednak należy, że dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy jest dokonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 15 ust. 2 ustawy:

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy:

Należy zauważyć, że w myśl art. 709¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Natomiast zgodnie z art. 709¹⁶ ww. ustawy:

Wobec powyższego, umowa leasingu – co do zasady – sprowadza się do używania rzeczy i pobierania pożytków, nie rodzi natomiast powstania prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. W świetle ustawy o podatku od towarów i usług, leasing jest usługą zdefiniowaną w art. 8 ust. 1 ustawy. Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu – jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu pojazdu będącego przedmiotem umowy leasingu jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi.

Zatem należy przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością – dostawą towaru – niezwiązaną z samą umową leasingu.

Należy ponownie wskazać, że z cytowanego wyżej art. 7 ust. 1 i ust. 2 ustawy wynika, że opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów oraz nieodpłatna czynność z nią zrównana po spełnieniu warunków zawartych w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, tj. jeżeli:

-dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik podatku od towarów i usług,

-przekazane towary należą do jego przedsiębiorstwa,

-przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego towaru lub jego części składowych.

W tym miejscu powtórzyć należy, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powołanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie. Po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem, nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług, w rozumieniu odpowiednio art. 7 i art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z przedstawionych przepisów wynika więc, że jeśli osoba fizyczna dokonuje zbycia swojego majątku prywatnego, a czynność ta wykonywana jest jednorazowo lub okazjonalnie, w warunkach wskazujących, że działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru, transakcja taka nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu cytowanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne do określenia, czy w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zasadne zatem, jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych ustaleń należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając towar (np. pojazd) działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu ruchomościami (np. pojazdami), która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży pojazdu, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług handlu pojazdami.

Pani wątpliwości dotyczą m.in. kwestii ustalenia, czy przeznaczenie samochodu na cele prywatne w momencie jego wykupu z leasingu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, czy w odniesieniu do wykupu samochodu od leasingodawcy, a następnie darowizny tego pojazdu osobowego dokonanej przez Panią na rzecz matki, będzie Pani pełniła rolę podatnika podatku od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 1 i 2 ustawy, a także czy planowane powyżej czynności spowodują u Pani powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług i tym samym obowiązek zapłaty podatku VAT.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że jest Pani osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej od października 2016 r. W lutym 2021 r. zawarła Pani umowę leasingu operacyjnego dotyczącą samochodu osobowego marki (...), rok produkcji (...) r., który był wykorzystywany częściowo na cele prowadzonej działalności gospodarczej i częściowo na cele osobiste (użytek mieszany). Samochód wykorzystywany był w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W trakcie trwania umowy leasingu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej odliczała Pani częściowo podatek VAT (w 50%) z faktur otrzymywanych w związku z leasingiem operacyjnym samochodu oraz od wydatków eksploatacyjnych samochodu. Samochód w trakcie umowy leasingu wykorzystywany był jako środek transportu głównie w celu realizacji usług związanych z wynajmem nieruchomości użytkowych. Po zakończonej umowie leasingu samochód wykorzystywany będzie wyłącznie na cele osobiste. Umowa leasingu skończyła się w lutym 2024 r. Faktura związana z wykupem samochodu z leasingu została wystawiona w lutym 2024 r. przez leasingodawcę na dane Pani działalności gospodarczej (z NIP nabywcy). Faktura została przez Panią opłacona przy zastosowaniu mechanizmu MPP z rachunku prowadzonego w ramach działalności gospodarczej. Po zakończeniu umowy leasingu i po wykupie ww. pojazdu stała się Pani właścicielem powyższego samochodu. Nie zamierza Pani jednakże ujmować ww. faktury w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, ani odliczać podatku naliczonego po wykupie samochodu, a także nie zamierza Pani, po wykupie, dalej wykorzystywać pojazdu, w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Po dokonaniu wykupu, samochód nie będzie wprowadzony do ewidencji środków trwałych, przez co nie będzie amortyzowany, a także koszty eksploatacyjne nie będą księgowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów jako koszty uzyskania przychodów oraz nie będzie Pani odliczała podatku naliczonego przy ponoszeniu tych kosztów. Opisany powyżej samochód nie będzie w żaden sposób wykorzystywany w celach prowadzonej działalności gospodarczej, wykorzystywany będzie jedynie w celach prywatnych. W okresie użytkowania pojazdu w trakcie trwania leasingu, kiedy to pojazd był wykorzystywany częściowo na cele prowadzonej działalności gospodarczej i częściowo na cele osobiste (użytek mieszany) nie dokonywała Pani zakupu części składowych, które spowodowały trwały wzrost wartości samochodu, a także nie planuje Pani nabywać takich części w przyszłości. Po wykupie pojazdu od leasingodawcy planuje Pani w niedalekiej przyszłości (nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy) dokonać darowizny pojazdu matce. W przypadku darowizny na rzecz matki – w związku z tym, że nie prowadzi ona działalności gospodarczej – pojazd byłby wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy, należy stwierdzić, że w związku z wykupem z leasingu samochodu osobowego na cele prywatne – niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą nie będzie Pani występowała w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy. Nabycie samochodu nastąpi na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą i nie zamierza Pani odliczać podatku naliczonego po wykupie samochodu. Wobec powyższego, w analizowanej sprawie wykupienie przez Panią samochodu osobowego na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy, gdyż przy nabyciu (wykupie) samochodu nie będzie przysługiwało Pani prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Tym samym, nie powstanie u Pani obowiązek zapłaty podatku VAT.

Odnosząc się natomiast do czynności darowizny przedmiotowego pojazdu należy wskazać, że przekaże Pani samochód osobowy, stanowiący Pani majątek prywatny, niezwiązany z prowadzoną działalnością gospodarczą, korzystając z przysługującego Pani prawa do rozporządzania własnym majątkiem.

Zatem, w związku z darowizną przedmiotowego samochodu nie będzie Pani również działała w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, lecz dokona Pani zarządu majątkiem osobistym – czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. Tym samym, w okolicznościach niniejszej sprawy darowizna na rzecz matki, samochodu osobowego wykupionego uprzednio od leasingodawcy nie będzie stanowiła czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT i nie powstanie u Pani obowiązek zapłaty podatku VAT.

Tym samym, Pani stanowisko w zakresie pytania nr 1 i 2 uznałem za prawidłowe.

Ponadto, Pani wątpliwości budzi również kwestia ustalenia, czy po wykupie samochodu z leasingu oraz darowiźnie pojazdu, powstanie konieczność skorygowania podatku naliczonego, odliczonego wcześniej z faktur wystawionych przez leasingodawcę przed wykupem samochodu i z faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych.

Jak wyżej wskazano na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, leasing operacyjny jest usługą, zdefiniowaną w art. 8 ustawy. Pani, jako leasingobiorca otrzymując faktury dokumentujące czynność leasingu operacyjnego, nabywa prawo do korzystania z tego samochodu (usługę), a nie prawo własności (towar). Zatem, wydatki związane z używaniem pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu (operacyjnego) lub innej umowy o podobnym charakterze, nie podlegają korekcie. Odliczenie tych wydatków odbywa się bowiem na bieżąco (a nie jak przy nabyciu „na własność” – jednorazowo, „z góry”), zatem istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco. W momencie zakończenia umowy leasingu brak jest zatem konieczności korygowania dokonanych odliczeń kwot podatku naliczonego od opłat leasingowych za okresy rozliczeniowe, kiedy samochód służył prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Podobnie sytuacja wygląda z wydatkami eksploatacyjnymi. Wydatki te związane są z używaniem pojazdu na podstawie umowy leasingu i ich odliczenie odbywa się na bieżąco, zatem istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco.

Natomiast wykup samochodu, tj. przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy leasingu jest odrębną czynnością – dostawą towaru – niezwiązaną z samą umową leasingu jak i wydatkami eksploatacyjnymi, ponoszonymi na bieżąco.

Wobec powyższego, w analizowanej sprawie wykup samochodu z leasingu oraz późniejsza darowizna nie będzie powodować konieczności dokonania korekty odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących raty leasingowe i faktur za wydatki eksploatacyjne ponoszone w trakcie trwania umowy leasingu.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy, należy stwierdzić, że nie będzie Pani zobligowana do dokonania korekty podatku naliczonego odliczanego przed wykupem pojazdu z faktur dokumentujących raty leasingowe i faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych.

Tym samym, Pani stanowisko w zakresie pytania nr 3 uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

‒stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz

‒zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, Pani ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno -skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnośnie powołanych przez Panią interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).