Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 lutego 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację projektu. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 4 kwietnia 2024 r. (wpływ 4 kwietnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) (dalej: Gmina) jest jednostką samorządu terytorialnego będącą czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Gmina zawarła umowę dotacji na realizację projektu (…).

Koordynatorem projektu jest (…) Województwo, natomiast Gmina wraz i innymi Gminami i Instytucjami jest beneficjentem projektu. Razem w realizacji projektu bierze udział (…) uczestników.

Głównym celem projektu jest skuteczne wdrożenie Planu (...). Szczegółowe cele projektu obejmują (...).

Data rozpoczęcia projektu to (…) r., natomiast zakończenia to (…) r.

W ramach projektu będzie zatrudniony pracownik doradca ds. X.

Główne zadania doradcy ds. X to:

·zapewnienie kompleksowego wsparcia mieszkańców przy wymianie źródeł ciepła i termomodernizacji budynków, montażu instalacji OZE, jak również wyborze rozwiązań w zakresie oszczędności energii i wody oraz zapewnienie bezpośredniej pomocy w pozyskaniu środków na realizację zdiagnozowanych potrzeb (w tym środków z programu (...) itp.);

·zapewnienie kompleksowego wsparcia osobom ubogim energetycznie – współpraca z GOPS/MOPS w celu identyfikacji osób dotkniętych ubóstwem energetycznym oraz zapewnienie wsparcia technicznego dla zidentyfikowanych gospodarstw (pomoc w wyborze najlepszego rozwiązania oraz znalezieniu środków na głęboką termomodernizację budynków, wymianę źródła ogrzewania i/lub montażu instalacji OZE oraz wdrożeniu rozwiązań oszczędzających energię i wodę);

·prowadzenie kontroli palenisk domowych (informowanie o wymaganiach uchwały antysmogowej i PPOP, konsekwencjach łamania przepisów, rozwiązaniach do zastosowania w danym gospodarstwie domowym, itp.) oraz doradztwo w zakresie efektywności energetycznej oraz racjonalnego zużycia energii;

·inicjowanie i prowadzenie lokalnych działań informacyjno-edukacyjnych (udzielanie porad i informacji mieszkańcom podczas lokalnych wydarzeń plenerowych, dystrybucja materiałów, organizacja spotkań z lokalnymi liderami np. strażą gminną/miejską, Policją – w zakresie przeprowadzania kontroli palenisk domowych; księżmi, lekarzami, kołami gospodyń – w zakresie informowania o konieczności wymiany źródeł ogrzewania, wpływu smogu na zdrowie; organizacja i prowadzenie lekcji w szkołach – nt. wpływu smogu na zdrowie, działań możliwych do podjęcia w zakresie poprawy jakości powietrza, racjonalnego zużycia energii itp.) oraz współpraca w tym zakresie z subregionalnymi doradcami Y;

·identyfikacja budynków publicznych wymagających termomodernizacji i wymiany źródeł ogrzewania oraz pomoc w pozyskaniu środków na realizacje niezbędnych działań (podejmowanie działań w celu wprowadzenia systemu zarządzania energią w budynkach gminnych);

·wsparcie samorządu gminnego oraz mieszkańców gminy w zakresie pozyskiwania wsparcia finansowego na działania w zakresie poprawy jakości powietrza oraz efektywności energetycznej ze środków krajowych i unijnych, w tym współpraca z Biurem Informacji o Funduszach Europejskich Województwa (…);

·opracowanie i aktualizacja gminnych dokumentów strategicznych (planów, programów, strategii itp. w tym planów zaopatrzenia w ciepło energię elektryczną i paliwa gazowe, programów ograniczenia niskiej emisji, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów działań na rzecz zrównoważonej energii i klimatu (SECAP), miejskich planów adaptacji (MPA), lokalnych uchwał antysmogowych (jeżeli podjęte zostaną działania w tym zakresie), itp.;

·współpraca z komórką planowania przestrzennego w zakresie przygotowania projektów i działań dotyczących zielono-błękitnej infrastruktury (w tym udział przy tworzeniu gminnych dokumentów strategicznych: planów i programów, przygotowaniu projektów i wniosków o dofinansowanie inwestycji gminnych, itp.);

·koordynacja przygotowania koncepcji projektów inwestycyjnych w tym: projektów parasolowych dla mieszkańców (instalacje OZE), farm fotowoltaicznych (w kierunku prosumenta zbiorowego/ wirtualnej elektrowni) oraz uwzględnienie ich w gminnych dokumentach strategicznych;

·sprawozdawczość z działań naprawczych (...);

·współpraca z subregionalnymi doradcami Y;

·prowadzenie sprawozdawczości technicznej i finansowej z realizacji projektu dla (...) oraz innych jednostek finansujących realizację projektu (NFOŚIGW, WFOŚiGW, itp.).

Na poziomie regionalnym doradcy ds. X będą współpracować z Urzędem Marszałkowskim Województwa (…) oraz subregionalnymi doradcami Y, na poziomie lokalnym – z władzami lokalnymi i mieszkańcami.

Doradcy zostaną wyposażeni w sprzęt pozwalający na wykonywane kontroli palenisk domowych (w tym laptop z oprogramowaniem, wilgotnościomierz oraz czujnik czadu). Pozwoli to na przygotowanie protokołu z przeprowadzonej kontroli w terenie oraz monitoring realizowanych działań. Oczekuje się, że 50 takich kontroli będzie przeprowadzanych w ciągu każdego roku.

Pełna realizacja działań na rzecz poprawy jakości powietrza będzie wymagała ich włączenia do lokalnych dokumentów strategicznych oraz planowania przestrzennego.

Gminy odpowiedzialne są za opracowanie m.in. planów zaopatrzenia w ciepło energię elektryczną i paliwa gazowe, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, lokalnych planów transportowych, planów działań na rzecz zrównoważonej energii i klimatu (SECAP), miejskich planów adaptacji (MPA), itp.

Rolą doradcy będzie współpraca z jednostkami odpowiedzialnymi za ich przygotowanie oraz zapewnienie wsparcia merytorycznego i technicznego w zakresie tematów dotyczących poprawy jakości powietrza i efektywności energetycznej.

W celu zapewnienia bezpośredniego wsparcia osobom dotkniętym ubóstwem energetycznym, doradcy ds. X współpracować będą z Gminnymi (GOPS) i Miejskimi Ośrodkami Pomocy Społecznej (MOPS). Oczekuje się, że w każdym roku zostanie zorganizowane co najmniej jedno spotkanie z udziałem przedstawicieli MOPS/GOPS. Celem spotkań będzie identyfikacja osób dotkniętych problemem oraz określenie potencjalnych możliwości wsparcia dla nich.

Doradcy zostaną zatrudnieni na okres (...) lat w każdej gminie partnerskiej (z możliwością przedłużenia na kolejne lata, do wyczerpania wygenerowanych w projekcie oszczędności).

Oczekuje się, że pozytywne efekty z realizacji działań w zakresie poprawy jakości powietrza będą skutkowały kontynuacją zatrudnienia w gminie doradcy ds. X przy wykorzystaniu środków komplementarnych (np. nowej prospektywny finansowej dla Województwa z funduszy europejskich na 2028-2033, dostępnych środków krajowych lub budżetów własnych gmin).

Projekt finansowany jest ze środków Unii Europejskiej – (...)%, ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – (...)%, środki własne Gminy – (...)%. Budżet projektu to kwota (…) zł.

Gmina rozlicza się z podatku VAT wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi od 1 stycznia 2017 r. i wykonuje następujące czynności: opodatkowane podatkiem VAT, zwolnione z podatku VAT, niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Gmina odlicza podatek VAT z faktur zakupowych dotyczących wydatków wskaźnikiem i prewskaźnikiem obliczonym zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

1.Przedmiotowy projekt będzie realizowany w związku z działalnością statutową. Realizacja należy do zadań własnych Gminy na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.). Zgodnie z art. 17 ustawy Prawo ochrony środowiska (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 54) Rada Gminy Miejskiej (…) podjęła uchwałę nr (…) r. w sprawie przyjęcia programu (…).

2.Nabyte towary i usługi w ramach realizowanego projektu wykorzystywane są do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

3.Całość kwoty podatku naliczonego od nabytych towarów i usług przyporządkowana jest do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

4.Wszystkie faktury za towary i usługi dotyczące realizacji projektu wystawiane są na Gminę.

Pytanie

Czy Gmina będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację projektu, tj. zakupu wyposażenia, materiałów biurowych, materiałów promocyjnych, broszur, ulotek, materiałów edukacyjnych i innych wydatków dotyczących projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

W związku z realizacją projektu pn. „(…)”, Gmina nie ma prawa do odliczenia w całości lub w części podatku VAT, gdyż w trakcie realizacji projektu i po jego zakończeniu nie będą podejmowane żadne czynności podlegające opodatkowaniu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W świetle art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Jak wynika z powołanych przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, stosownie do którego:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W myśl art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Definicja podatnika została ujęta w art. 15 ust. 1 ustawy. Na mocy tego artykułu:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z kolei pojęcie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w art. 15 ust. 2 ustawy, na podstawie którego:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L Nr 347 str. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Oznacza to, że organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ będą uznane za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonują czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach ich zadań oraz, gdy wykonują czynności mieszczące się w ramach zadań, ale czynią to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań, jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:

·podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

·podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast w świetle art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W oparciu o art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zawarli Państwo umowę dotacji na realizację projektu pn. „(…). Głównym celem projektu jest skuteczne wdrożenie Planu (...). W ramach projektu będzie zatrudniony pracownik doradca ds. X. Nabyte towary i usługi w ramach realizowanego projektu wykorzystywane są do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wszystkie faktury za towary i usługi dotyczące realizacji projektu wystawione są na Państwa Gminę.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy mają Państwo prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację projektu.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W analizowanej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ – jak Państwo wskazali – nabyte towary i usługi w ramach realizowanego projektu wykorzystywane są do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Przedmiotowy projekt będzie realizowany w ramach zadań własnych Państwa Gminy.

Zatem nie mają Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu, ponieważ efekty ww. projektu nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Podsumowując, stwierdzam, że nie mają Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację projektu, tj. zakupu wyposażenia, materiałów biurowych, materiałów promocyjnych, broszur, ulotek, materiałów edukacyjnych i innych wydatków dotyczących projektu.

Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).