Prawo do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktury obejmującej koszty obsługi prawnej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 stycznia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 31 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z otrzymaną fakturą obejmującą koszty obsługi prawnej.

Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 2 kwietnia 2024 r. (wpływ 3 kwietnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego (ostatecznie przedstawiony w uzupełnieniu wniosku)

Prowadzi Pani jednoosobową działalność gospodarczą. Zakres prowadzonej działalności gospodarczej (...). Czynności prowadzone w ramach działalności gospodarczej: (...). Wszystkie czynności są opodatkowane podatkiem od towarów i usług w wysokości 23%. Nie świadczy Pani usług zwolnionych od podatku od towarów i usług oraz usług niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jest Pani czynnym płatnikiem podatku VAT od roku 2013. Miejscem prowadzenia działalności jest Pani mieszkanie (własnościowe).

Działalność prowadzi Pani od 17 maja 2013 roku. Mieszkanie, w którym prowadzi Pani działalność zostało zakupione w roku 2005. W tym celu skorzystała Pani z kredytu konsumenckiego zaciągniętego również w roku 2005 w walucie CHF. W latach 2020-2023 trwała sprawa sądowa dotycząca unieważnienia umowy kredytowej. Sprawa prowadzona była przez Kancelarię prawną. W roku 2023 zapadł wyrok sądowy, sprawa została rozstrzygnięta. Kancelaria wystawiła fakturę VAT obejmującą koszty obsługi prawnej. Faktura została wystawiona na Panią.

Zakupiona usługa prawna ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Dotyczy obsługi prawnej i reprezentacji sądowej w sprawie dotyczącej kredytu konsumenckiego zaciągniętego na zakup mieszkania, w którym aktualnie jest zarejestrowana prowadzona przez Panią działalność gospodarcza. Mieszkanie to jest podstawowym miejscem wykonywania Pani pracy. Na część biurową przeznacza Pani ok. 25% powierzchni mieszkania i w takim stosunku rozliczane są przez Panią wszystkie analogiczne koszty związane z utrzymaniem mieszkania jako Pani miejsca pracy (czynsz, opłaty administracyjne, energia elektryczna, opłaty za wodę, wydatki remontowe, wydatki na utrzymanie czystości, itp.).

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy w związku z opisanym powyżej stanem faktycznym przysługuje Pani prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w proporcji 25% - analogicznie, jak rozliczane są przez Panią pozostałe koszty związane z utrzymaniem mieszkania jako Pani miejsca pracy?

Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( t.j. Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.) - w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (...).

Pani zdaniem koszt usługi prawnej ma związek z prowadzoną przez Panią działalnością i sprzedażą opodatkowaną, ponieważ dotyczy wydatku na usługi konsultingowe, które zabezpieczają możliwość wykonywania działalności gospodarczej w lokalu, który jest wydzieloną częścią lokalu mieszkalnego.

Podobnie jak w przypadku innych wydatków mieszkaniowych, które są wliczane w koszty uzyskania przychodu (takich jak: opłaty mieszkaniowe, wydatki remontowe, wydatki na utrzymanie czystości), wydatek na obsługę prawną sprawy kredytowej dotyczącej zakupu tego mieszkania, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu w proporcji 25%, czyli w stosunku do tego jak rozliczane są pozostałe wydatki mieszkaniowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze m.), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Tak skonstruowana zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

I tak, na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z ww. regulacją, z prawa do odliczenia podatku VAT może skorzystać wyłącznie podatnik, który jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady, status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

We wniosku wskazała Pani, że prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą dotyczącą (...). Czynności jakie prowadzi Pani w ramach działalności gospodarczej to: (...). Wszystkie czynności są opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Nie świadczy Pani usług zwolnionych od podatku od towarów i usług oraz usług niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jest Pani płatnikiem podatku VAT. Miejscem prowadzenia działalności jest Pani mieszkanie (własnościowe). Na część biurową przeznacza Pani ok. 25% powierzchni mieszkania i w takim stosunku rozliczane są koszty mieszkaniowe (czynsz, opłaty administracyjne, energia elektryczna, opłaty za wodę, wydatki remontowe, wydatki na utrzymanie czystości, itp.). Działalność prowadzi Pani od roku 2013. Mieszkanie, w którym prowadzi Pani działalność zostało zakupione w roku 2005. W tym celu skorzystała Pani z kredytu konsumenckiego zaciągniętego również w roku 2005 w walucie CHF. W latach 2020-2023 trwała sprawa sądowa dotycząca unieważnienia umowy kredytowej. Sprawa prowadzona była przez Kancelarię prawną. W roku 2023 zapadł wyrok sądowy, sprawa została rozstrzygnięta. Kancelaria wystawiła na Panią fakturę VAT obejmującą koszty obsługi prawnej.

Pani wątpliwości dotyczą kwestii prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z otrzymaną fakturą obejmującą koszty obsługi prawnej.

Mając na uwadze powołane wcześniej regulacje, należy wskazać, że z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni. Ponadto, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony jedynie w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Aby zatem podatnik miał prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wystawionych faktur, zakupy dokumentowane tymi fakturami muszą być związane (w sposób bezsporny) z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być bezpośredni (wydatek na nabycie towaru, który następnie zostanie przez podatnika sprzedany), bądź pośredni. Niezależnie od tego, czy dokonany zakup stanowi kompletny i zdatny do użytkowania towar czy środek trwały, czy też dokonywane są dopiero nakłady (inwestycja w toku) – podatnikowi, co do zasady, przysługuje prawo do odliczenia podatku, jeśli zakup dokonywany jest w związku z obecnie prowadzoną lub planowaną działalnością opodatkowaną, generującą podatek należny.

Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na również na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Natomiast nie daje uprawnienia do odliczenia w przypadku czynności będących poza zakresem działalności gospodarczej. Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie płacąc podatku należnego.

W analizowanej sprawie, wskazała Pani, że jest czynnym płatnikiem podatku VAT. Zakupiona przez Panią usługa prawna ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą (czynności opodatkowane podatkiem VAT), ponieważ dotyczy obsługi prawnej i reprezentacji sądowej ze sprawy sądowej dotyczącej kredytu konsumenckiego zaciągniętego na zakup mieszkania, w którym jest zarejestrowana prowadzona przez Panią działalność gospodarcza. Mieszkanie to jest podstawowym miejscem wykonywania Pani pracy. Na część biurową przeznacza Pani ok. 25% powierzchni mieszkania i w takim stosunku rozliczane są przez Panią wszystkie analogiczne koszty związane z utrzymaniem mieszkania jako miejsca Pani pracy.

W konsekwencji, przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wyłącznie w takim zakresie, w jakim nabyte usługi obsługi prawnej są związane z czynnościami opodatkowanymi. Dlatego w pierwszej kolejności powinna Pani dokonać bezpośredniej alokacji ponoszonych wydatków na te służące działalności gospodarczej oraz na wydatki do celów prywatnych. Jeżeli ma Pani możliwość przypisania wydatków wyłącznie do czynności opodatkowanych, to przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości od tych wydatków. Natomiast, jeżeli nie ma Pani jednoznacznej i obiektywnej możliwości przypisania wydatków wyłącznie do działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, to przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego jedynie w takiej części, w jakiej będą służyły na potrzeby tej działalności. Sposób, w jaki Pani określi część podatku naliczonego, który będzie podlegał odliczeniu musi być jak najbardziej wiarygodny i rzetelny, tak aby gwarantował odliczenie wyłącznie części podatku związanego z wykonywaniem przez Panią czynności opodatkowanych, i w żaden sposób nie będzie związany z Pani celami osobistymi. Ustawodawca nie wskazał metod i sposobów proporcjonalnego przypisania wydatków do działalności gospodarczej, zatem dopuszczalne są różne metody, np. metoda powierzchniowa, o ile będzie miała jednoznaczny i precyzyjny charakter. Jednakże to na Pani spoczywa obowiązek jednoznacznego i precyzyjnego określenia sposobu, w jaki Pani to uczyni.

Pani stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).