Interpretacja indywidualna z dnia 10 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.114.2024.1.DS
Temat interpretacji
Brak statusu podatnika VAT; niewystąpienie czynności podlegających opodatkowaniu, wykonywanych na rzecz Uczestników; brak opodatkowania dotacji oraz brak prawa do obniżenia kwoty podatku należnego.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie:
-braku statusu podatnika VAT w związku z realizacją zadania pn.: (…);
-niewystępowania czynności podlegających opodatkowaniu, wykonywanych na rzecz Uczestników Programu;
-braku opodatkowania dotacji otrzymanej z Funduszu;
-braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi w ramach realizacji Programu
-jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
21 lutego 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:
-braku statusu podatnika VAT w związku z realizacją zadania pn.: (…);
-niewystępowania czynności podlegających opodatkowaniu, wykonywanych na rzecz Uczestników Programu;
-braku opodatkowania dotacji otrzymanej z Funduszu;
-braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi w ramach realizacji Programu;
-braku obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego w przypadku, gdy Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 4 zostanie uznane za nieprawidłowe.
Uzupełnili go Państwo pismami z 27 marca 2024 r. (wpływ 27 marca 2024 r.), z 2 kwietnia 2024 r. (wpływ 2 kwietnia 2024 r.) oraz z 9 kwietnia 2024 r. (wpływ 9 kwietnia 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Gmina (…) (dalej jako: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”).
Gmina realizuje przedsięwzięcie pn. (…) (dalej jako: „Program”).
Realizacja Programu ma następować przy wsparciu finansowym Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej jako: „WFOŚiGW” lub „Fundusz”).
Program będzie polegać na odbiorze, transporcie i unieszkodliwieniu wyrobów zawierających azbest, które to wyroby zostaną zdemontowane z obiektów budowlanych związanych z działalnością rolniczą (gospodarstw rolnych). Odbiór, transport i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest będzie realizowany na rzecz uprawnionych osób, które złożą stosowne wnioski (przez co wyrażą chęć uczestnictwa w Programie). Ostatecznymi odbiorcami korzyści Programu mają być właściciele lub posiadacze obiektów budowlanych zlokalizowanych na terenie Gminy. Przy czym celem Programu jest szeroko pojęta ochrona środowiska.
Program jest realizowany w oparciu o „(...)” opracowany przez Fundusz (dalej jako: „Regulamin”).
Dofinansowanie (dotacja) realizacji Programu z WFOŚiGW ma zostać udzielone w ramach programu priorytetowego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pn. „(...)”. Celem tego programu jest wzrost ilości unieszkodliwionych odpadów zawierających azbest.
Jak wynika z Regulaminu (ogłoszonego przez Fundusz w styczniu 2024 r.) realizacja Programu ma podstawy prawne m.in. w:
a)ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska,
b)ustawie z dnia 27 sierpni 2009 r. o finansach publicznych,
c)ww. programie priorytetowym Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pn. „(...)”,
d)(…),
e)Uchwale nr (…) Sejmiku Województwa (…) z dnia (...) 2017 r. w sprawie (…),
f)Rozporządzeniu Komisji (UE) nr (…) z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9 ze zm.),
g)Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności – dokumencie przyjętym na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) (…) z dnia 12 lutego 2021 r. ustanawiającego Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (…).
Należy podkreślić, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: „usg”), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W art. 6 ust. 1 usg przyjęto, że do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
W art. 7 ust. 1 pkt 1 usg wskazano z kolei, że takim publicznym zadaniem Gminy są m.in. sprawy w zakresie ochrony środowiska i przyrody. Realizując Program Wnioskodawca realizuje zatem zadanie nałożone na Gminę na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa (realizując Program Gmina wykonuje zadania i obowiązki wynikające z powszechnie obowiązujących przepisów prawa).
W celu uzyskania dofinansowania (dotacji) z WFOŚiGW Gmina złożyła stosowny wniosek. Gmina ma otrzymać z Funduszu środki finansowe na realizację Programu. Wskazuje się, że kwota pomocy finansowej z Funduszu w formie dotacji nie może przekroczyć iloczynu 700 zł i sumy całkowitego efektu ekologicznego, wyrażonego w Mt unieszkodliwionych odpadów zawierających azbest. Gmina opracowała stosowny harmonogram rzeczowo-finansowy Programu.
Zgodnie z Regulaminem Fundusz finansuje wyłącznie koszty kwalifikowane poniesione od 17 października 2022 r. do 15 listopada 2026 r. (w treści Regulaminu zawarte są dodatkowe zastrzeżenia). Przez poniesienie kosztu rozumie się datę wystawienia faktury lub równoważnego dokumentu księgowego dotyczącego realizacji Programu. Do kosztów kwalifikowanych Programu objętych finansowaniem przez Fundusz zalicza się:
1.Koszty zbierania wyrobów zawierających azbest.
2.Koszty transportu wyrobów zawierających azbest do unieszkodliwienia.
3.Koszty unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest.
Realizacja Programu polega na usuwaniu z nieruchomości mieszkańców [gospodarstw rolnych] (dalej również jako: „Uczestnik”) Gminy wyrobów zawierających azbest. Odbywa się to w ten sposób, że udział w Programie może zgłosić uprawniony mieszkaniec, u którego na nieruchomości znajdują się wyroby zawierające azbest. Udział w Programie uzależniony jest od złożenia przez mieszkańca stosownego wniosku. Następnie następuje weryfikacja złożonych wniosków i ostateczne zakwalifikowanie do Programu danego Uczestnika.
Z nieruchomości Uczestników, których wnioski przejdą pozytywną weryfikację, są następnie (będą) usuwane wyroby zawierające azbest. Uczestnicy nie ponoszą żadnej odpłatności w związku z usunięciem azbestu z ich nieruchomości (gospodarstwa rolnego) i uczestnictwem w Programie.
Techniczna realizacja Programu następuje w ten sposób, że Gmina w stosownym postępowaniu wyłoni wykonawcę (dalej: „Wykonawca”), który dokona profesjonalnego usunięcia i utylizacji wyrobów zawierających azbest z nieruchomości Uczestników Programu.
Po wykonaniu stosownych prac Wykonawca wystawi na Gminę fakturę. Po otrzymaniu faktury od Wykonawcy, przy założeniu prawidłowej realizacji prac przez Wykonawcę, Gmina ureguluje należność wynikającą z przedmiotowej faktury.
Oznacza to, że ostateczne rozliczenie pomiędzy Funduszem a Gminą (w zakresie realizacji Programu i udzielenia wsparcia) nastąpi po wykonaniu prac obejmujących usuwanie azbestu. W szczególności wysokość dotacji, którą może otrzymać Gmina od WFOŚiGW jest uzależniona od efektu rzeczowego Programu (tzw. efektu ekologicznego).
Przez „efekt ekologiczny” – stosownie do Regulaminu – rozumie się pozytywny wpływ przedsięwzięcia na środowisko, oceniany przy pomocy mierników adekwatnych do celów przedsięwzięcia. Natomiast przez „efekt rzeczowy” rozumie się materialny efekt realizacji przedsięwzięcia umożliwiający osiągnięcie Efektu ekologicznego.
Na przedstawionym tle, po stronie Gminy zrodziły się wątpliwości w zakresie opodatkowania na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług [dalej: uptu].
Pytania
1.Czy realizacja przez Gminę Programu następuje w ramach statusu podatnika VAT?
2.Czy w przedstawionym zdarzeniu Gmina wykonuje na rzecz Uczestników jakąkolwiek czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, a jeśli tak to czy czynność ta stanowi odpłatne świadczenie usług i czy Gmina będzie zobowiązana odprowadzić podatek należny (w związku z wykonywaniem tej czynności)?
3.Czy otrzymana przez Gminę dotacja z Funduszu w jakikolwiek sposób wpłynie na rozliczenie związane z realizacją Programu, w szczególności czy dotacja powinna zostać przez Gminę opodatkowana VAT (czy w związku z otrzymaniem dotacji Gmina powinna odprowadzić podatek VAT należny)?
4.Czy Gminie przysługiwać będzie jakiekolwiek prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi w ramach realizacji Programu, w szczególności podatku naliczonego zawartego w fakturach wystawionych przez Wykonawcę na rzecz Gminy?
5.W przypadku uznania stanowiska Gminy w zakresie pytania nr 4 za nieprawidłowe, czy w związku z realizacją Programu na opisanych zasadach, po stronie Gminy wystąpi obowiązek rozliczania VAT naliczonego związanego z Programem z uwzględnieniem przepisów o korekcie wieloletniej (art. 91 uptu lub/i art. 90c uptu), w tym obowiązek dokonania takiej korekty podatku naliczonego (w trybie art. 91 uptu lub/i art. 90c uptu) w którymkolwiek momencie? (pytanie ostatecznie sformułowane w piśmie z 9 kwietnia 2024 r.).
Państwa stanowisko w sprawie
Ad. 1
Realizacja przez Gminę Programu nie następuje w ramach statusu podatnika VAT Gminy. Realizacja przez Gminę Programu nie stanowi wykonywania przez Gminę „działalności gospodarczej” w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 uptu.
Ad. 2
W związku z tym, że realizacja przez Gminę Programu nie następuje w ramach statusu podatnika VAT Gminy (w tym realizacja przez Gminę Programu nie stanowi wykonywania przez Gminę „działalności gospodarczej” w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 uptu) uznać należy, że Gmina nie wykonuje na rzecz Uczestników jakiejkolwiek czynności podlegającej opodatkowaniu VAT (działania Gminy w tym zakresie stanowią czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT).
Ad. 3
Otrzymana przez Gminę dotacja z Funduszu nie powinna zostać przez Gminę opodatkowana VAT. W związku z otrzymaniem przedmiotowej dotacji Gmina nie ma obowiązku odprowadzenia podatku VAT należnego.
Ad. 4
Gminie nie będzie przysługiwać jakiekolwiek prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego VAT związanego z wydatkami poniesionymi w ramach realizacji Programu, w szczególności podatku naliczonego zawartego w fakturach wystawionych przez Wykonawcę na rzecz Gminy.
Ad. 5 (stanowisko wyrażone w uzupełnieniu z 9 kwietnia 2024 r. oraz we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej)
Gmina stoi na stanowisku, że odpowiedź na pytanie nr 4 powinna być prawidłowa. W takiej sytuacji pytanie nr 5 będzie bezprzedmiotowe. W sytuacji odmiennego stanowiska Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej Gmina uważa, że po stronie Gminy nie wystąpi obowiązek rozliczenia VAT naliczonego związanego z Programem z uwzględnieniem przepisów o korekcie wieloletniej (art. 91 putu lub/i art. 90c uptu), w tym obowiązek dokonania takiej korekty podatku naliczonego (w trybie art. 91 uptu lub/i art. 90c uptu) w którymkolwiek momencie.
UZASADNIENIE PRAWNE
Gmina stoi na stanowisku, że rozliczenie (w zakresie VAT) Programu powinno nastąpić z uwzględnieniem stanowiska wyrażonego w wyrokach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 30 marca 2023 r. w sprawach C-616/21 oraz C-612/21.
W tym kontekście należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 uptu, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosownie do art. 15 ust. 2 uptu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Co istotne, według art. 15 ust. 6 uptu, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
W ocenie Wnioskodawcy, nie powinno ulegać wątpliwości, że Gmina realizując Program działa w charakterze organu władzy publicznej i jednocześnie w ramach wywiązywania się z zadania, które zostało wpisane w sferę publicznoprawną. Wynika to z podstaw prawnych funkcjonowania Programu, jak i z przepisów usg.
Podkreślenia wymaga, że omawiany obowiązek usuwania azbestu nie został zaadresowany do Gminy, jako do przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą (polegającą na świadczeniu odpłatnych usług). Konieczność eliminowania azbestu z terytorium Polski została odnotowana w rezolucji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 19 czerwca 1997 r. w sprawie programu wycofywania azbestu z gospodarki. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wezwał w niej Radę Ministrów do opracowania programu zmierzającego do wycofania azbestu i wyrobów zawierających azbest, stosowanych na terytorium Polski (M. P.1997.38.373). Z dniem 28 września 1997 r. weszła w życie ustawa z 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (aktualnie Dz. U. 2017.2119). Wreszcie Rada Ministrów w dniu 14 maja 2002 r. przyjęła „Krajowy program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”. Z upływem czasu, w dniu 14 lipca 2009 r. Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego oczyszczania kraju z azbestu na lata 2009-2032, działając na podstawie art. 19 ust. 7 pkt 1 lit. a ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. 2009.84.712 z późn. zm.). W programie tym określono zadania nałożone przez Unię Europejską, zmierzające do oczyszczenia terytorium Polski z azbestu w perspektywie wieloletniej. Wyznaczono cele, ramy legislacyjne, finansowe i organizacyjne prowadzące do usunięcia wyrobów azbestowych oraz usprawniające monitoring realizowanych zadań. Jednocześnie zobowiązuje on jednostki samorządu terytorialnego do opracowania programów usuwania wyrobów zawierających azbest (M.P.2009.50.735, M.P.2010.33.481).
W świetle przytoczonych okoliczności, uprawniony staje się wniosek, że działania Gminy zmierzające do usuwania azbestu z terenu Gminy, w tym z nieruchomości poszczególnych Uczestników, nie są realizowane jako przedsięwzięcie o charakterze gospodarczym w sferze obrotu prywatnoprawnego. Wręcz przeciwnie, mamy w tym przypadku do czynienia z działaniami, które w bardzo szerokim stopniu uregulowane są przepisami administracyjnoprawnymi.
Istotne znaczenie ma również sposób wykonywania Programu przez Gminę.
Gmina nie występuje w ramach Programu w stosunku do bliżej nieoznaczonego kręgu zainteresowanych z ofertą wykonania usług polegających na usunięciu wyrobów (elementów) zawierających azbest, jako przedsiębiorca, w warunkach wolnorynkowych. W omawianych okolicznościach Gmina wykonuje spoczywający na niej publicznoprawny obowiązek eliminowania azbestu, jako substancji groźnej dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska.
W szczególności nie sposób stwierdzić, że powodem i celem realizacji przez Gminę Programu jest cel gospodarczy, czy też zarobkowy. Celem Gminy jest stopniowe eliminowanie ze swojego terytorium azbestu jako substancji groźnej dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska. W szczególności należy zauważyć, że w związku z realizacją Programu Gmina nie działa w celu uzyskania zarobku (zysku).
Należy również zauważyć, że specyficzna jest relacja pomiędzy Uczestnikami biorącymi udział w Programie (których wnioski zostają pozytywnie rozpatrzone), a Gminą. Z pewnością nie jest to relacja właściwa dla sprzedawcy i nabywcy. Nie ma w tej relacji w szczególności miejsca na jakiekolwiek negocjacje między „kontrahentami” (Gmina – mieszkańcy/ Uczestnicy). Wręcz przeciwnie, Gmina deklarując realizację Programu zobowiązała się bez odpłatności ze strony Uczestników, dokonać usunięcia azbestu z nieruchomości tych mieszkańców (Uczestników). Jeśli tylko dany wniosek mieszkańca przejdzie pozytywną weryfikację, Gmina jest w zasadzie obowiązana wykonać stosowne czynności i nie może odmówić ich realizacji (inaczej niż prywatny przedsiębiorca działający w sferze usług).
O publicznym charakterze omawianego zadania świadczy również przyjęta procedura zakładająca konieczność składania przez mieszkańców stosownych wniosków. Należy podkreślić, że procedura występowania do organu władzy publicznej z wnioskiem przez zainteresowanego jest powszechnie stosowana przy realizacji publicznych zadań. Takiego wniosku o wykonanie przez organ władzy publicznej określonej czynności w zakresie zadania publicznego nie można utożsamiać ani z ofertą, ani z zamówieniem składanym przez mieszkańca, ani z zawarciem umowy – charakterystycznymi dla transakcji gospodarczych.
W świetle powyższego, w ocenie Gminy, w analizowanej sprawie spełnione zostały oba podstawowe kryteria rozpoznania organu władzy publicznej działającego poza systemem VAT.
Po pierwsze – mamy do czynienia z organem władzy publicznej. Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego.
Po drugie – organ ten, właśnie w takim charakterze, realizuje w skali lokalnej Program usuwania azbestu z nieruchomości swoich mieszkańców w ramach ogólnopolskiego i jednocześnie unijnego przedsięwzięcia, w realizację którego zaangażowały się – ujmując rzecz szeroko – władze publiczne (aby przyspieszyć jego realizację i jednocześnie zapewnić jak najwyższe standardy bezpieczeństwa).
W takim stanie rzeczy – z perspektywy Gminy – można mówić wyłącznie o wykonywaniu zadania publicznego, nie natomiast o prywatnych interesach, przede wszystkim majątkowych, uczestnika obrotu gospodarczego.
Konkludując, realizacja przez Gminę Programu nie następuje w ramach statusu podatnika VAT Gminy (realizacja przez Gminę Programu mieści się w zakresie zadań administracyjnoprawnych Gminy, które nie podlegają opodatkowaniu VAT). Realizacja przez Gminę Programu nie stanowi wykonywania przez Gminę „działalności gospodarczej” w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 uptu.
W konsekwencji, nie można przyjąć, aby w przedstawionym zdarzeniu Gmina wykonywała jakąkolwiek czynność podlegającą opodatkowaniu VAT. Uznać zatem należy, że Gmina nie wykonuje na rzecz mieszkańców (Uczestników) jakiejkolwiek czynności podlegającej opodatkowaniu VAT (działania Gminy w tym zakresie stanowią czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT).
Rozszerzając powyższe stanowisko należy zważyć, iż nie można uznać – niezależnie od wcześniejszych uwag – aby taką czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT było działanie Gminy polegające na zapewnieniu usunięcia azbestu z nieruchomości danego mieszkańca (Uczestnika). Relacja Gmina-mieszkaniec (Uczestnik) nie zawiera bowiem kluczowych elementów umożliwiających jej uznanie za odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 uptu). Dotyczy to zwłaszcza istotnego elementu jakim jest określenie „ceny” konkretnego świadczenia lub określenie sposobu jej skalkulowania.
Skoro w niniejszej sprawie nie występuje czynność podlegająca opodatkowaniu VAT (w tym brak jest „ceny” świadczenia) to oznacza to, że dotacja otrzymywana przez Gminę nie jest (będzie) związana z odpłatnym świadczeniem przez Gminę na rzecz mieszkańców (Uczestników) i nie może mieć wpływu na cenę świadczenia.
Z okoliczności niniejszej sprawy wynika, że dotacją pokrywane są tylko koszty związane z realizacją zadania w zakresie usuwania oraz unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest (dotacja ma pokrywać koszty realizacji Programu). Przyznane Gminie dofinansowanie nie będzie więc stanowiło dopłaty do ceny świadczonych usług, lecz zwrot poniesionych wydatków. Należy uznać, że dotacja ma charakter kosztowy, a Wnioskodawca nie otrzyma sfinansowanego dotacją wynagrodzenia za świadczone usługi w rozumieniu przepisów uptu, lecz refundację poniesionych kosztów.
Mając zatem na uwadze opis zdarzenia przedstawiony przez Wnioskodawcę stwierdzić należy, że otrzymana przez Gminę dotacja na realizację Programu z Funduszu nie będzie stanowiła obrotu w rozumieniu art. 29a ust. 1 uptu i tym samym nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.
W konsekwencji, otrzymana przez Gminę dotacja z WFOŚiGW nie powinna zostać przez Gminę opodatkowana VAT (w związku z otrzymaniem dotacji z Funduszu Gmina nie powinna odprowadzać VAT należnego, gdyż taki obowiązek nie zachodzi).
Wreszcie, skoro Gmina organizując usuwanie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest z terenu administracyjnego Gminy (a więc realizując Program) nie występuje w charakterze podatnika VAT i nie świadczy na rzecz mieszkańców (Uczestników) usług podlegających opodatkowaniu VAT, to nie przysługuje jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją Programu.
Skoro bowiem Gmina nie wykonuje w ramach Programu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, to nie może wystąpić sytuacja, w której wydatki poniesione w ramach realizacji tego Programu (w szczególności udokumentowane fakturą wystawioną przez Wykonawcę) będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Wynika to wprost z art. art. 86 ust. 1 uptu, zgodnie z którym w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W świetle powyższej regulacji, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest więc związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi VAT. Taki związek w niniejszej sprawie z kolei nie zachodzi.
Stanowisko potwierdzające powyższe podejście – jak już wskazano na wstępie – zostało zawarte w wyrokach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 30 marca 2023 r. w sprawach C-616/21 oraz C-612/21, ale również z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 czerwca 2023 r. o sygn. 0112-KDIL3.4012.283.2023.1.NW.
W szczególności w sprawie C-616/21 Trybunał stwierdził, że zlecanie przez jednostkę samorządu terytorialnego usuwania azbestu z nieruchomości położnych na jej obszarze nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i nie prowadzi do żadnej płatności ze strony tych mieszkańców, zaś czynności te są finansowane ze środków publicznych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie:
-braku statusu podatnika VAT w związku z realizacją zadania pn.: (…);
-niewystępowania czynności podlegających opodatkowaniu, wykonywanych na rzecz Uczestników Programu;
-braku opodatkowania dotacji otrzymanej z Funduszu;
-braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi w ramach realizacji Programu
-jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.
Według art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Według art. 8 ust. 2a ustawy:
W przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.
Zauważyć należy, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Wskazać również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia, odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
Zatem, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Przepis ten stwierdza, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i realizują Program pn.: (…). Program będzie polegać na odbiorze, transporcie i unieszkodliwieniu wyrobów zawierających azbest, które to wyroby zostaną zdemontowane z obiektów budowlanych związanych z działalnością rolniczą (gospodarstw rolnych). Odbiór, transport i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest będzie realizowany na rzecz uprawnionych osób, które złożą stosowne wnioski (przez co wyrażą chęć uczestnictwa w Programie). Ostatecznymi odbiorcami korzyści Programu mają być właściciele lub posiadacze obiektów budowlanych zlokalizowanych na terenie Państwa Gminy. Przy czym, celem Programu jest szeroko pojęta ochrona środowiska. Realizując Program, realizują Państwo zadanie nałożone na Gminę na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa.
Mając na uwadze przedstawioną na wstępie analizę przepisów podatkowych, w pierwszej kolejności należy rozstrzygnąć, czy realizacja przez Państwa Programu, polegającego na usunięciu wyrobów zawierających azbest z gospodarstw rolnych, jest dokonywana w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy. Ponadto, Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy czynności wykonywane na rzecz Uczestników Programu podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.
W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w szczególności tezy zawarte w ww. wyroku z 30 marca 2023 r. w sprawie C-616/21 (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przeciwko Gminie L.), zapadłym w wyniku wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożonego w ramach sporu, w przedmiocie interpretacji indywidualnej dotyczącej opodatkowania podatkiem od wartości dodanej (VAT) w odniesieniu do przeprowadzonych na zlecenie gminy czynności związanych z usuwaniem azbestu oraz prawa do odliczenia VAT naliczonego od tych czynności. W wyroku tym, TSUE rozstrzygnął, że artykuł 2 ust. 1, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że: okoliczność zlecania przez gminę przedsiębiorstwu czynności usuwania azbestu i odbierania wyrobów i odpadów zawierających azbest na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili taką wolę, nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i nie prowadzi do żadnej płatności ze strony tych mieszkańców, zaś czynności te są finansowane ze środków publicznych.
W wyroku, w sprawie C-616/21 TSUE wskazał, iż aby oferta usuwania azbestu z niektórych nieruchomości przedstawiona przez gminę jej mieszkańcom będącym właścicielami była objęta zakresem stosowania dyrektywy 2006/112, powinna ona, po pierwsze, stanowić świadczenie usług, które gmina ta wykonuje odpłatnie na ich rzecz w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy, a po drugie, być realizowana w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 9 ust. 1 rzeczonej dyrektywy, tak aby owa gmina działała również w charakterze podatnika (pkt 24).
W pkt 33 wyroku Trybunał wskazał, że zgadzając się na udział w gminnym procesie usuwania azbestu ze swoich nieruchomości, zainteresowani właściciele ograniczają się do złożenia wniosku do gminy L., która weryfikuje, czy nieruchomości te kwalifikują się do usuwania azbestu. W konsekwencji nie powierzają oni tej gminie usuwania azbestu na ich rachunek, lecz oczekują, że będą beneficjentami programu usuwania azbestu. To zatem gmina – a nie zainteresowani właściciele – decyduje o powodzeniu tego procesu. Poza złożeniem wniosku nie mają oni wpływu na realizację usługi.
W konsekwencji, o ile w świetle powyższych rozważań należy wskazać, że przesłanki stosowania art. 28 dyrektywy 2006/112 nie są spełnione w sytuacji takiej jak w niniejszej sprawie, a zatem że gmina L. nie działała w imieniu zainteresowanych mieszkańców, o tyle należy jednak ustalić, czy może ona zostać uznana za podmiot świadczący usługi będące przedmiotem postępowania głównego w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy (pkt 34).
Trybunał w przedmiocie dokonania świadczenia usług w ramach działalności gospodarczej zauważył, że po pierwsze, podczas gdy przedsiębiorca dąży do stałego osiągania dochodu (zob. podobnie wyrok z dnia 20 stycznia 2021 r., AJFP Sibiu i DGRFP Braaov, C-655/19, EU:C:2021:40, pkt 27-29 i przytoczone tam orzecznictwo), gmina L. nie zatrudnia pracowników do usuwania azbestu i nie poszukuje klientów, lecz ogranicza się do przeprowadzenia, w ramach programu określonego na poziomie krajowym, czynności usuwania azbestu, które nastąpią po tym, jak właściciele nieruchomości położonych na terytorium gminy, których może dotyczyć ten program, wyrażą wolę korzystania z niego i zostaną uznani za uprawnionych. Ponadto czynność usuwania azbestu w danej gminie z definicji nie ma charakteru powtarzalnego, co odróżnia niniejszą sprawę od spraw, w których świadczenia gminne miały charakter trwały (pkt 44).
Po drugie, z informacji przedstawionych przez sąd odsyłający wynika, że gmina L. będzie oferować usunięcie azbestu z danych nieruchomości oraz odbiór wyrobów i odpadów zawierających azbest nieodpłatnie, podczas gdy wcześniej zapłaci ona danemu przedsiębiorstwu cenę rynkową (pkt 45). Trybunał wskazał, że miał już okazję orzec, że jeżeli gmina odzyskuje jedynie niewielką część poniesionych przez siebie kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych, taka różnica między tymi kosztami a kwotami otrzymanymi w zamian za oferowane usługi może wykluczać istnienie wynagrodzenia (zob. podobnie wyrok z dnia 12 maja 2016 r., Gemeente Borsele i Staatssecretaris van Financiën, C-520/14, EU:C:2016:334, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo). Jest tak tym bardziej, gdy – jak w niniejszej sprawie – świadczenie wzajemne uiszczane przez usługobiorców nie istnieje (pkt 46).
W konsekwencji, nawet biorąc pod uwagę dotacje przyznane gminie L. przez fundusz ochrony środowiska, które wynoszą 40–100% poniesionych kosztów, charakter takiego świadczenia usług nie odpowiada podejściu, jakie przyjęłoby w danym wypadku przedsiębiorstwo zajmujące się usuwaniem azbestu, które przy ustalaniu swoich cen starałoby się zawrzeć w nich swoje koszty i osiągnąć marżę zysku. Ponadto nie podlegają zwrotowi koszty związane z organizacją przez ową gminę akcji usuwania azbestu u jej mieszkańców, a jedynie z czynnościami zleconymi wybranemu przedsiębiorstwu. W związku z tym ta sama gmina ponosi jedynie ryzyko strat, nie mając perspektywy zysku (pkt 47).
Po trzecie, nie wydaje się ekonomicznie opłacalne, aby takie przedsiębiorstwo zajmujące się usuwaniem azbestu nie przenosiło żadnych poniesionych przez siebie kosztów na beneficjentów swoich usług, oczekując jednocześnie częściowej rekompensaty tych kosztów w formie dotacji. Taki mechanizm nie tylko stawiałby jego przepływy pieniężne w sytuacji strukturalnie deficytowej, przede wszystkim ze względu na brak zysku, następnie brak zwrotu kosztów związanych z organizacją akcji usuwania azbestu i wreszcie znaczne wahania procentowe zwrotu kosztów, mogące oscylować między 40% a 100% kwot wypłaconych wybranemu przedsiębiorstwu, ale ponadto stwarzałby nietypowy stopień niepewności dla podatnika, ponieważ kwestia, czy i w jakim zakresie osoba trzecia zwróci tak istotną część poniesionych kosztów, pozostaje faktycznie otwarta do czasu podjęcia przez tę osobę trzecią decyzji, co następuje po tym, jak sporne transakcje zostaną dokonane (pkt 48).
Podsumowując Trybunał uznał, że „w konsekwencji nie wydaje się (…), by gmina L. wykonywała w niniejszym przypadku działalność o charakterze gospodarczym w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112” (pkt 49).
Ponadto w pkt 50 wyroku Trybunał wskazał: „Ponieważ gmina L. (…) nie wykonuje działalności wchodzącej w zakres stosowania dyrektywy 2006/112, nie jest konieczne ustalenie, czy działalność ta byłaby również wyłączona z tego zakresu stosowania na podstawie art. 13 ust. 1 tej dyrektywy” oraz w pkt 51: „czynności usuwania azbestu i odbierania wyrobów i odpadów zawierających azbest na rzecz jej mieszkańców (…), nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu VAT”.
Opis przedmiotowej sprawy wskazuje, że realizując Program wyłonią Państwo w postępowaniu Wykonawcę, który dokona profesjonalnego usunięcia i utylizacji wyrobów zawierających azbest z nieruchomości Uczestników Programu. Po wykonaniu stosownych prac Wykonawca wystawi na Państwa fakturę. Po otrzymaniu faktury od Wykonawcy, przy założeniu prawidłowej realizacji prac przez Wykonawcę, uregulują Państwo należność wynikającą z przedmiotowej faktury. Oznacza to, że ostateczne rozliczenie pomiędzy Funduszem a Państwa Gminą nastąpi po wykonaniu prac obejmujących usuwanie azbestu. W szczególności wysokość dotacji, którą może otrzymać Gmina od WFOŚiGW jest uzależniona od efektu rzeczowego Programu (tzw. efektu ekologicznego). Ponadto opis przedmiotowej sprawy wskazuje, że realizując ww. zadanie nie będą Państwo działali w celach zarobkowych tak jak przedsiębiorca, bowiem Uczestnicy nie ponoszą żadnej odpłatności w związku z usunięciem azbestu z ich nieruchomości (gospodarstwa rolnego) i uczestnictwem w Programie.
Podsumowując, Państwa działanie w związku z realizacją Programu pn.: (…) nie stanowi dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Realizując Program nie będą wykonywali Państwo działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy w związku z tym nie będą Państwo podatnikiem podatku VAT.
Ponadto, Państwa działania polegające na usuwaniu wyrobów zawierających azbest z gospodarstw rolnych nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji nie będą Państwo zobowiązani do odprowadzenia podatku VAT w stosunku do wykonywanych czynności na rzecz Uczestników biorących udział w przedmiotowym Programie.
Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 i nr 2 należało uznać za prawidłowe.
W dalszej kolejności odnosząc się do Państwa wątpliwości dotyczących opodatkowania dotacji otrzymanej z Funduszu na realizację przedmiotowego Programu należy wskazać, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 ww. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym:
Podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.
Według art. 29a ust. 2 ustawy:
W przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia – koszt wytworzenia, określone w momencie tej dostawy towarów.
W myśl art. 29a ust. 6 ustawy:
Podstawa opodatkowania obejmuje:
1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Z przepisu tego wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.
Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są, czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.
Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.
Zauważyć należy, że dotacja/dofinansowanie nie funkcjonuje samodzielnie, nie podlega opodatkowaniu jako odrębna kwota, lecz wyłącznie w odniesieniu do czynności, do której jest wypłacana. Jeżeli czynność, do której dopłata jest przyznawana nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatku VAT, to i dopłata do tej czynności nie stanowi elementu ceny oraz nie może być włączona do podstawy opodatkowania.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku nie występuje związek pomiędzy otrzymanym dofinansowaniem od Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację Programu, a czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT. Jak bowiem wskazano wyżej, w zakresie realizacji Programu nie będą wykonywać Państwo działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, Państwa działania w zakresie zbierania, transportu i unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest nie będą stanowić dostawy towarów, ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Wobec powyższego, otrzymane przez Państwa dofinansowanie przeznaczone na realizację zadania pn.: (…) nie zwiększa podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Podsumowując, nie są Państwo zobowiązani do opodatkowania dotacji otrzymanej z Funduszu związanej z realizacją Programu.
Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.
Odnosząc się natomiast do kwestii braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi w ramach realizacji Programu, zawartego w fakturach wystawionych przez Wykonawcę na Państwa rzecz – wskazać należy, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy.
W myśl tego przepisu:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Zgodnie art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z przywołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne, w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wskazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Jak stanowi art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Zgodnie z powyższą regulacją z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.
W świetle powołanych powyżej przepisów prawa należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.
Jak już wcześniej wskazano realizacja przedmiotowego Programu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie dokonują Państwo dostawy towarów, ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Wobec powyższego, w przedmiotowej sprawie nie wystąpi związek pomiędzy dokonywanymi zakupami, a czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT.
Podsumowując, nie będzie Państwu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi w ramach realizacji Programu zawartego w fakturach wystawionych przez Wykonawcę na Państwa rzecz. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie będą spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. ponoszone wydatki na realizację Programu nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 4 należało uznać za prawidłowe.
W dalszej kolejności Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy w związku z realizacją Programu wystąpi obowiązek rozliczenia VAT naliczonego związanego z Programem, z uwzględnieniem przepisów o korekcie wieloletniej (pytanie oznaczone we wniosku nr 5) – i dotyczą sytuacji, gdy stanowisko Państwa w zakresie pytania nr 4 zostanie uznane za nieprawidłowe, tj. przyznane zostanie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Programu.
Należy wskazać, że w niniejszej interpretacji Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 4 uznane zostało za prawidłowe. Zatem, nie udziela się odpowiedzi na pytanie nr 5, bowiem oczekiwali Państwo na nie odpowiedzi wyłącznie w przypadku, gdy stanowisko Państwa w zakresie pytania nr 4 zostanie uznane za nieprawidłowe. Tym samym odpowiedź na Państwa pytanie nr 5 jest bezzasadna.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Ponadto należy nadmienić, że kryterium kwalifikowalności wydatków w ramach rozliczeń dotyczących wykorzystywanych środków pomocowych Unii Europejskiej (w tym kwalifikowalności podatku od towarów i usług), nie jest zagadnieniem regulowanym przez przepisy prawa podatkowego. Określenie kryteriów kwalifikowalności wydatków objętych dofinansowaniem w ramach programu operacyjnego, zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 225), należy do zadań instytucji zarządzającej, która na podstawie art. 25 ust. 1 ww. ustawy, odpowiada za prawidłową realizację programu operacyjnego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).