Brak prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku od towarów i usług od wydatków udokumentowanych fakturami w związku z realizacją projektu pn.: „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina zrealizowała operację pn.: „(...)”, w ramach zadania budżetowego. Gmina uzyskała pomoc finansową na realizację tego przedsięwzięcia w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 w ramach poddziałania „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność”.

Projekt wpisuje się w zadania związane z rozwojem ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej/rekreacyjnej. Głównym celem realizowanej operacji była budowa (…). Celem przedsięwzięcia jest poprawa atrakcyjności turystycznej i wizerunkowej obszaru Gminy oraz zwiększenie ilości działań społecznych opartych o zasoby turystyczno-rekreacyjne, poprawę jakości przestrzeni publicznej, zwiększenie liczby dostępnych form spędzania wolnego czasu i aktywnego wypoczynku. Ponadto, operacja przyczyni się wykorzystania lokalnych zasobów przyrodniczych.

W szczególności w ramach przedsięwzięcia Gmina ponosi wydatki inwestycyjne na budowę kładki rowerowej w miejscowości (…) o następujących parametrach:

• długość kładki wraz z dojazdami do kładki wynosi: 46 m,
• szerokość kładki: 2,5 m.

Wykonana w ramach operacji infrastruktura turystyczno-rekreacyjna będzie przez cały okres jej użytkowania ogólnodostępna, możliwość korzystania z niej będzie nieodpłatna.

Powyższe oznacza, że efekty operacji nie będą służyły Gminie do żadnych czynności odpłatnych - w szczególności Gmina nie będzie pobierała opłat za udostępnienie nowo powstałej kładki rowerowej. Ponadto teren ten nie będzie służył innym działalnościom odpłatnym typu dzierżawa jego fragmentu pod stoiska gastronomiczne lub sprzedaż miejsca reklamowego. Tym samym zrealizowana operacja nie będzie w żaden sposób generowała dochodów cywilnoprawnych po stronie Gminy, które podlegałyby opodatkowaniu VAT.

Mając na uwadze powyższe z perspektywy przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. 2024 r. poz. 361 ze zm.; dalej: ustawa o VAT) zrealizowana operacja nie będzie w żaden sposób generowała dochodów, które podlegałyby ewidencji VAT. W konsekwencji efekty realizowanej operacji nie będą w ogóle służyły czynnościom opodatkowanym podatkiem od towarów i usług według stawek VAT, ani czynnościom zwolnionym od tego podatku.

Nowopowstała kładka rowerowa jest i pozostanie ogólnodostępna dla mieszkańców miejscowości (…) oraz mieszkańców Gminy i gości przyjezdnych spoza Gminy.

W związku z realizacją operacji Gmina otrzymuje wystawione na siebie faktury dokumentujące realizację prac w ramach projektu. Na fakturach widnieje podatek VAT naliczony. Gmina uznała podatek VAT naliczony wykazany na otrzymanych fakturach za tzw. wydatek kwalifikowany w projekcie, co oznacza, że jej zdaniem nie podlega on odliczeniu ani w całości, ani w części.

Gmina realizuje operację wskazaną w opisie sprawy wykonując zadania własne, o których mowa w ustawie z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. 2023 r. poz. 40, dalej: ustawa o samorządzie gminnym) wskazane w następujących przepisach:

1.w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym,

2.w zakresie spraw gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminny,

3.w zakresie kultury fizycznej i turystki, w tym terenów sportowych i urządzeń sportowych z art. 7 ust. 1 pkt 10 ustawy o samorządzie gminnym,

4.w zakresie wpierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzenia aktywności obywatelskiej z art. 7 ust. 1 pkt 17 ustawy o samorządzie gminnym.

Przedmiotowe zadanie Gmina realizuje na rzecz lokalnej społeczności nieodpłatnie w ramach działalności publicznoprawnej poza zakresem opodatkowania VAT.

Pytanie

Czy Gmina ma prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków udokumentowanych fakturami na przedsięwzięcie pn.: „(...)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją projektu, w sytuacji, gdy nie będzie pobierać jakichkolwiek opłat związanych z projektem, tj. nie będzie wykorzystywać inwestycji do czynności opodatkowanych.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Przepisy ustawy o VAT określają w art. 5 ust. 1 pkt 1, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.

W szczególności zadania własne obejmują sprawy edukacji publicznej, kultury, kultury fizycznej i turystyki oraz promocji gminy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że:

• po zakończeniu inwestycji pełnić ona będzie m.in. funkcję kultury fizycznej i turystyki,
• obiekt udostępniany będzie bezpłatnie na rzecz mieszkańców,
• Gmina nie będzie pobierać opłat za korzystanie z wytworzonej infrastruktury.

Sposób wykorzystania inwestycji przez Gminę, tj.:

• realizacja zadań publicznych, poprzez
• bezpłatne udostępnianie,
• brak osiągania dochodów związanych z inwestycją,

 - warunkuje brak wystąpienia po stronie Gminy realizacji czynności opodatkowanych związanych z inwestycją.

Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego jest związane z działalnością opodatkowaną, w celu odliczenia podatku VAT konkretnych towarów i usług konieczne jest, aby były one związane z czynnościami opodatkowanymi (mającymi służyć czynnościom opodatkowanym). Wobec czego brak realizacji działalności opodatkowanej związanej w jakikolwiek sposób z realizowaną inwestycją skutkuje brakiem prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego - co ma miejsce w przedstawionej sprawie.

Powyższe potwierdzają liczne interpretacje podatkowe, przykładowo:

• Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 5 listopada 2018 r. o sygn. 0112-KDIL1-1.4012.699.2018.1.SJ: „Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki nie występuje. Z informacji zawartych we wniosku wynika, że wybudowany budynek świetlicy będzie udostępniany nieodpłatnie - świetlica pełni funkcję publiczną zaspokajającą potrzeby lokalnej społeczności, prowadzone tu będą spotkania, warsztaty, imprezy okolicznościowe, zebrania na potrzeby lokalnej wspólnoty. Przedmiotowa inwestycja nie służy czynnościom opodatkowanym, Gmina nie uzyskuje żadnych przychodów związanych z wykonanym projektem oraz prowadzi wyłącznie działalność w zakresie zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami. Tym samym Wnioskodawca nie ma - na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy - prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących zakup towarów i usług związanych z realizacją przedmiotowego projektu”,
• Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 24 sierpnia 2018 r. o sygn. 0112-KDIL1-3.4012.423.2018.1.JN: „Gmina realizując planowaną inwestycję nie działa w charakterze podatnika VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, a towary i usługi zakupione przez nią w celu realizacji inwestycji nie są związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT. Podsumowując, Gminie nie przysługuje/nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji inwestycji związanych z budową świetlic wiejskich. Powyższe wynika z tego, że w analizowanym przypadku nie są/nie będą spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego”.

Podsumowując, Gminie nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją przedmiotowego projektu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą. W świetle tego przepisu:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z ww. regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Podkreślić należy, że aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Z kolei, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

W świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1, 2, 10 i pkt 17 ustawy o samorządzie gminnym:

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Oznacza to, że w pozostałym zakresie np. w zakresie zadań własnych nałożonych na gminę na podstawie odrębnych przepisów, jednostki samorządu terytorialnego nie występują jako podatnicy podatku VAT.

Zatem, Gmina wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Natomiast zadania realizowane przez Gminę, wskazane w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, tj. zadania własne nałożone na gminę na podstawie odrębnych przepisów, nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z treści wniosku wynika, że w związku z realizacją projektu pn. „(...)” związanego z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 nie występują Państwo jako podatnik podatku VAT, lecz realizują go w ramach zadań własnych nałożonych na Państwa przepisami określonymi w ustawie o samorządzie gminnym. Celem realizacji projektu jest rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej poprzez budowę kładki rowerowej w miejscowości (…). Zadanie to realizowane jest na rzecz lokalnej społeczności w ramach działalności publicznoprawnej. Nabyte w ramach realizowanego projektu towary i usługi nie będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Inwestycja została zrealizowana wyłącznie na cele publiczne. Infrastruktura będzie nieodpłatna, ogólnodostępna i będzie służyć mieszkańcom i turystom odwiedzającym region. Celem przedsięwzięcia jest poprawa atrakcyjności turystycznej i wizerunkowej obszaru Państwa Gminy oraz zwiększenie ilości działań społecznych opartych o zasoby turystyczno-rekreacyjne. Ponadto, zadanie przyczyni się wykorzystania lokalnych zasobów przyrodniczych. Inwestycja została zrealizowana wyłącznie na cele publiczne, nie służy do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT (udostępniania jest wszystkim użytkownikom bezpłatnie).

Państwa wątpliwości dotyczą uznania, czy przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków udokumentowanych fakturami na realizację przedsięwzięcia pn.: „(...)”.

Jak wskazano na wstępie, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego  o kwotę podatku naliczonego nie jest spełniony, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – realizacja opisanego projektu, polegającego na budowie kładki rowerowej w miejscowości (…), należy do zadań własnych, do realizacji których są Państwo zobowiązani ustawą o samorządzie gminnym.

Tym samym w analizowanym przypadku nie ponoszą Państwo wydatków w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, lecz w związku z realizacją zadań własnych nałożonych na Państwa przepisami określonymi w ustawie o samorządzie gminnym z tytułu, których nie występują Państwo jako podatnik podatku VAT.

Ponadto, jak wynika z wniosku, powstałą infrastrukturę rekreacyjną będą Państwo udostępniać niekomercyjnie i będzie ona ogólnodostępna – za korzystanie z niej nie będą pobierane opłaty, a zatem towary i usługi nabyte w ramach realizacji projektu – zgodnie z Państwa wskazaniem – nie mają związku ze sprzedażą opodatkowaną. W konsekwencji realizowany projekt nie będzie związany z wykonywaniem przez Państwa czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Zatem, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków udokumentowanych fakturami na realizację przedsięwzięcia pn.: „(...)”.

W konsekwencji, Państwa stanowisko uznaję za prawidłowe.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm. dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na  adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co  do  zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).