Brak prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrot tego podatku w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 lutego 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrotu tego podatku w związku z realizacją projektu pn. „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Powiat (dalej: „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Z dniem 1 stycznia 2017 r. Powiat wraz ze swoimi jednostkami organizacyjnymi podlega centralizacji rozliczeń podatku VAT.

W wykazie powiatowych jednostek organizacyjnych objętych centralizacją rozliczenia ww. podatku znajduje się Powiatowy Zarząd Dróg, który jest odpowiedzialny m.in. za realizację projektów inwestycyjnych, których przedmiotem jest budowa, rozbudowa i przebudowa infrastruktury drogowej położonej na obszarach (…).

Powiatowy Zarząd Dróg planuje przystąpić do projektu pn. „(…)”.z dofinansowaniem ze środków Programu Regionalnego Fundusze Europejskie dla (…) 2021-2027.

Projekt będzie obejmował kompleksową termomodernizację budynku administracyjnego (…). Inwestycja zlokalizowana będzie na działce o nr geod. 2 w obrębie wsi (…).

Budynek przeznaczony do termomodernizacji posiada (...). Budynek ogrzewany jest (...). Parametry techniczne budynku nie odpowiadają wymaganiom normowym stawianym obecnie budynkom użyteczności publicznej.

W ramach przedsięwzięcia termomodernizacyjnego przewidziano następujące prace:

(...).

Prace termomodernizacyjne wpłyną pozytywnie na koszty utrzymania budynku, poprawę jego efektywności energetycznej oraz dostosowanie do wymogów zgodnych z obecnymi przepisami i wymaganiami technicznymi stawianymi budynkom użyteczności publicznej, ale także przyczynią się do komfortu użytkowania budynku.

Wydatki na realizację opisanych powyżej prac będą każdorazowo dokumentowane przez usługodawców/dostawców wystawianymi na rzecz Powiatu fakturami VAT, z podaniem NIP Powiatu.

Projekt realizowany będzie przez Powiatowy Zarząd Dróg w ramach wykonywania określonych ustawami zadań publicznych o charakterze ponadgminnym w zakresie transportu zbiorowego i dróg publicznych, zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 pkt 6 oraz utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych, zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 pkt 19 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 107).

Po zakończeniu realizacji ww. inwestycji, infrastruktura powstała w ramach projektu, pozostanie własnością Powiatu w zarządzie Powiatowego Zarządu Dróg, który będzie ponosić koszty jej utrzymania oraz nie przekaże jej innemu podmiotowi lub jednostce. Budynek administracyjny poddany termomodernizacji w ramach Projektu, będzie wykorzystywany do celów niekomercyjnych, Powiat, ani Powiatowy Zarząd Dróg nie będzie wynajmował pomieszczeń innym podmiotom i tym samym nie będzie pobierał jakiejkolwiek odpłatności za dzierżawę. Pomieszczenia znajdujące się w budynku, będą zajmowane i wykorzystywane jako biura pracowników Powiatowego Zarządu Dróg.

Ponadto infrastruktura powstała w ramach projektu nie będzie udostępniana na podstawie umowy najmu lub innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze, w związku z zawarciem której Powiat lub Powiatowy Zarząd Dróg osiągałby dochody. Realizacja Projektu nie ma bowiem charakteru zarobkowego.

Powiat oraz Powiatowy Zarząd Dróg nie wykonuje i nie zamierza wykonywać w tym zakresie czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

Zgodnie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak zostało przedstawione w opisie zdarzenia, Powiat zrealizuje inwestycję polegającą na poprawie parametrów i dostosowanie do wymogów zgodnych z obecnymi przepisami i wymaganiami technicznymi dla budynków użyteczności publicznej. Projekt nie będzie służył sprzedaży opodatkowanej. Realizacja termomodernizacji budynku administracyjnego nie ma celu zarobkowego. Działania Powiatu nie mieszczą się więc w dyspozycji przytoczonego wyżej art. 5 ustawy o VAT. Powiat nie wykonuje w tym zakresie czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

W związku z powyższym i w związku z tym, iż nabywane towary i usługi, wynikające z realizacji ww. projektu, nie będą służyły sprzedaży opodatkowanej, Powiatowi nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT z faktur związanych z projektem.

A zatem podatek VAT naliczony wynikający z tych faktur można uznać w całości za wydatek kwalifikowalny.

Pytanie

Czy Powiatowi będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrotu tego podatku w związku z realizacją projektu pn. „(…)”.z dofinansowaniem ze środków Programu Regionalnego Fundusze Europejskie dla (…) 2021-2027?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Powiatowi nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrotu tego podatku w związku z realizacją projektu pn. „(…)” z dofinansowaniem ze środków Programu Regionalnego Fundusze Europejskie dla (…) 2021-2027.

Zgodnie z art. 4 ustawy o samorządzie powiatowym z 5 czerwca 1998 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 1526, z 2023 r. poz. 572), Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym. Są to zadania własne obejmujące między innymi zakresem działalności Powiatowego Zarządu Dróg jako jednostki organizacyjnej Powiatu.

Zakres tej jednostki wynika z ustawy o drogach publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 645, 760, 1193) oraz statutu (nadanego uchwałą Rady Powiatu Nr (…)).

Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy z 11 marca 2004 r. podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570, 1598), nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych takich jak np.: czynności sprzedaży, wynajmu, dzierżawy.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

W świetle art. 87 ust. 1 ustawy:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W oparciu o art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

-podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

-podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Jak stanowi art. 2 ust. 1 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 107):

Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 19 ustawy o samorządzie powiatowym:

Z opisu sprawy wynika, że Powiat jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Z dniem 1 stycznia 2017 r. Powiat wraz ze swoimi jednostkami organizacyjnymi podlega centralizacji rozliczeń podatku VAT. W wykazie powiatowych jednostek organizacyjnych objętych centralizacją rozliczenia ww. podatku znajduje się Powiatowy Zarząd Dróg, który jest odpowiedzialny m.in. za realizację projektów inwestycyjnych, których przedmiotem jest budowa, rozbudowa i przebudowa infrastruktury drogowej położonej na obszarach Powiatu.

Powiatowy Zarząd Dróg planuje przystąpić do projektu pn. „(…)” z dofinansowaniem ze środków Programu Regionalnego Fundusze Europejskie dla (…) 2021-2027. Projekt będzie obejmował kompleksową termomodernizację budynku administracyjnego (…). Inwestycja zlokalizowana będzie na działce o nr geod. 2 w obrębie wsi (…).

W ramach przedsięwzięcia termomodernizacyjnego przewidziano następujące prace:

(...).

Prace termomodernizacyjne wpłyną pozytywnie na koszty utrzymania budynku, poprawę jego efektywności energetycznej oraz dostosowanie do wymogów zgodnych z obecnymi przepisami i wymaganiami technicznymi stawianymi budynkom użyteczności publicznej, ale także przyczynią się do komfortu użytkowania budynku.

Wydatki na realizację opisanych powyżej prac będą każdorazowo dokumentowane przez usługodawców/dostawców wystawianymi na rzecz Powiatu fakturami VAT. Projekt realizowany będzie przez Powiatowy Zarząd Dróg w ramach wykonywania określonych ustawami zadań publicznych o charakterze ponadgminnym w zakresie transportu zbiorowego i dróg publicznych, zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 pkt 6 oraz utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych, zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 pkt 19 ustawy o samorządzie powiatowym. Po zakończeniu realizacji ww. inwestycji, infrastruktura powstała w ramach projektu, pozostanie własnością Powiatu w zarządzie Powiatowego Zarządu Dróg, który będzie ponosić koszty jej utrzymania oraz nie przekaże jej innemu podmiotowi lub jednostce. Budynek administracyjny poddany termomodernizacji w ramach projektu, będzie wykorzystywany do celów niekomercyjnych, Powiat ani Powiatowy Zarząd Dróg nie będzie wynajmował pomieszczeń innym podmiotom i tym samym nie będzie pobierał jakiejkolwiek odpłatności za dzierżawę. Pomieszczenia znajdujące się w budynku, będą zajmowane i wykorzystywane jako biura pracowników Powiatowego Zarządu Dróg. Ponadto infrastruktura powstała w ramach Projektu nie będzie udostępniana na podstawie umowy najmu lub innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze, w związku z zawarciem której Powiat lub Powiatowy Zarząd Dróg osiągałby dochody. Realizacja Projektu nie ma bowiem charakteru zarobkowego. Powiat oraz Powiatowy Zarząd Dróg nie wykonuje i nie zamierza wykonywać w tym zakresie czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

Projekt nie będzie służył sprzedaży opodatkowanej. Realizacja termomodernizacji budynku administracyjnego nie ma celu zarobkowego. Działania Powiatu nie mieszczą się więc w dyspozycji przytoczonego wyżej art. 5 ustawy o VAT. Powiat nie wykonuje w tym zakresie czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy Powiatowi będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrotu tego podatku w związku z realizacją projektu pn. „(…)”.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi, które są opodatkowane podatkiem VAT, były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie będą spełnione bowiem – jak wynika z opisu sprawy – infrastruktura powstała w ramach projektu nie będzie udostępniana na podstawie umowy najmu lub innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze, w związku z zawarciem której Powiat osiągałby dochody. Powiat nie wykonuje i nie zamierza wykonywać w tym zakresie czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

W związku z powyższym, ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki, warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, Wnioskodawca nie będzie miał – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją projektu.

W konsekwencji, z tego tytułu Powiatowi nie będzie przysługiwało prawo do zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Wnioskodawca nie będzie miał również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1008 ze zm.). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik powinien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed 1 maja 2004 r. Ponieważ Powiat nie spełnia tych warunków, nie będzie miał zatem możliwości ubiegania się o zwrot podatku VAT na podstawie przepisów rozdziału 4 cyt. rozporządzenia.

Podsumowując, Powiatowi nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrotu tego podatku w związku z realizacją projektu pn. „(…)”.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Wnioskodawcy przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).