Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących poniesione wydatki związane z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 27 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, która dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących poniesione wydatki związane z realizacją projektu pn. (…).  

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (zwanym dalej: „podatek VAT”). Ponadto Gmina wykonuje działalność, która nie podlega regulacji ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (tj. Dz. U. z 2023 poz. 1570 z późn. zm.) m.in. działając jako organ władzy publicznej, wykonuje zadania nałożone na nią odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których została powołana. Większość z tych zadań jest wykonywana przez Gminę w ramach systemu publicznoprawnego. Gmina z dniem 1 stycznia 2017 r. dokonała scentralizowania rozliczeń podatku VAT wraz z jednostkami budżetowymi.

Wybrane działania prowadzone przez Gminę na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych traktuje jako podlegające regulacjom VAT. W ramach tych czynności Gmina dokonuje zarówno transakcji opodatkowanych VAT według odpowiednich stawek, jak również podlegających opodatkowaniu VAT, lecz zwolnionych od podatku.

Innymi słowy Gmina wykonuje:

• zadania o charakterze publicznoprawnym, uznawane przez Gminę jako niepodlegające regulacjom VAT, z tytułu których gmina nie uzyskuje żadnych wpływów (np. związane z budową ogólnodostępnej darmowej infrastruktury, jak chodniki czy drogi gminne),
• zadania w ramach systemu publicznego, uznawane przez Gminę jako niepodlegające regulacjom VAT, z tytułu których Gmina uzyskuje określone wpływy (np. wydawanie decyzji administracyjnych za odpowiednią opłatą administracyjną),
• czynności na podstawie umów cywilnoprawnych uznawane przez gminę jako podlegające regulacjom VAT, z których Gmina otrzymuje wynagrodzenie (np. dostawa wody z wodociągów, odbiór ścieków komunalnych, sprzedaż działek, wynajem lokali użytkowych),
• czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, zwolnionych z VAT, z tytułu których Gmina otrzymuje wynagrodzenie (np. wynajem lokali na cele mieszkaniowe lub sprzedaż określonych nieruchomości).

Gmina, dążąc do poprawy jakości powietrza, w latach 2024-2033 będzie realizować projekt zintegrowany (…) (zwanym dalej „Projektem”), dofinansowanym z środków Unii Europejskiej oraz środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Gmina realizuje projekt w partnerstwie z 66 innymi partnerami, tj. Województwem (…) (beneficjentem koordynującym) oraz z (…) innymi gminami, Instytutem (…), Stowarzyszeniem (…),Agencją (…), Stowarzyszeniem (…).

W ramach projektu podejmowane będą działania na rzecz Programu Ochrony Powietrza dla Województwa (…) poprzez likwidację istniejących barier, wprowadzenie i wdrożenie dobrych praktyk oraz mobilizację dostępnych środków publicznych i prywatnych ukierunkowanych na poprawę jakości powietrza. Realizacja projektu przyczyni się do skutecznego wdrożenia działań określonych w Programie Ochrony Powietrza. Dla realizacji projektu zasadne było włączenie do niego Gminy, ponieważ jest jednostką terytorialną z terenu Województwa (…). Skutki zanieczyszczenia powietrza poprzez przekroczenia dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 oraz poziomu docelowego benzo(a)pirenu występują w całym województwie i mają wpływ na działania Gminy, a jednocześnie działania Gminy oddziaływają na całe województwo.

Projekt jest realizowany wspólnie przez partnerów (beneficjentów) i koordynowany przez Województwo (…) jako Lidera Projektu. Umowa partnerska pomiędzy liderem a partnerami szczegółowo wskazuje jaki zakres prac ma do wykonania w ramach projektu każdy z partnerów. Nadrzędnym celem projektu (…) jest skuteczne wdrożenie Programu Ochrony Powietrza dla Województwa (…). Całkowity budżet projektu przypadający na Gminę wynosi (…) EUR (ok (…) zł) w tym UE – (…) zł, NFOŚiGW – (…) zł, wkład Gminy (…) zł.

Celem I Filaru Projektu jest utworzenie skoordynowanego systemu wsparcia lokalnych samorządów oraz wzmocnienie zasobów kadrowych władz lokalnych samorządów oraz wzmocnienie zasobów kadrowych władz lokalnych w zakresie wdrożenia (…) programów ochrony powietrza. Utworzenie skoordynowanego systemu wsparcia samorządów oraz wzmocnienia zasobów kadrowych władz gminnych w województwie zostanie zapewnione poprzez utworzenie sieci doradców ds. powietrza i energii (tj. poprawy jakości i efektywności energetycznej) w 61 (…) gminach oraz 4 subregionalnych doradców biznesu i energii zatrudnionych w Agencji (…) (zapewniających wsparcie dla gmin nieuczestniczących w projekcie).

Zastosowane w projekcie techniki, narzędzia, metody i procedury przyczynią się do poprawy jakości powietrza, poprawy efektywności energetycznej oraz wzrostu wykorzystania lokalnego potencjału energii ze źródeł odnawialnych, co bezpośrednio przyczyni się do realizacji celów określonych w PPOP.

Do zadań Gminy wynikających z realizowanego projektu, należy przeprowadzenie działań wiążących się z poniesionymi wydatkami na:

1.koszty osobowe pracowników, tzw. doradców ds. powietrza i energii,

2.koszty delegacji osób realizujących zadania projektu,

3.zlecenie przygotowania i wydruku materiałów edukacyjnych (ulotek, broszur, plakatów),

4.zakup laptopa, detektora oraz wilgotnościomierza na potrzeby realizacji projektu,

5.zakup usług, materiałów promocyjno-edukacyjnych wykorzystywanych w ramach wykonywania zadań projektu,

6.zlecenie wykonania raportów, analiz, opinii itp.

Przepływ środków będzie następujący: Województwo (…) otrzymuje środki z Komisji Europejskiej, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a następnie przekazuje ich część na podstawie wniosku o płatność pozostałym partnerom, towary i usługi nabyte przez Gminę związane z realizacją projektu nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług generujących po stronie Gminy podatek należny lub czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Dofinansowanie ze środków UE otrzymane przez Gminę na realizację projektu nie stanowi zapłaty za dostawę towarów lub odpłatnego świadczenia usług. Gmina nie będzie wykorzystywała towarów lub usług nabytych w ramach projektu do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Pytanie

Czy Gmina ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wynikającą z faktur dokumentujących poniesione wydatki związane z realizacją projektu pn. (…)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Gminy, w związku z realizacją projektu pn. (…) nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje co do zasady prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W świetle powyższych regulacji, Gmina uważa, iż gminy działają w charakterze podatków VAT wyłącznie w zakresie czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zmiany, wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Natomiast w sytuacji, gdy prowadzą one działania wynikające z zadań nałożonych na nie przepisami prawa i nie istnieje bezpośredni związek z czynnościami opodatkowanymi, w tym sprzedaż, nie są one uważane za podatników w rozumieniu ustawy o VAT. W konsekwencji, w ocenie Gminy, w przypadku gdy w zakresie realizacji danej czynności Gmina nie działa w charakterze podatnika VAT, nie jest możliwe opodatkowanie tej czynności i odliczenie podatku.

Jednostki samorządu terytorialnego mogą być uznane za podatników podatku VAT ale tylko przy spełnieniu określonych przesłanek. Innymi słowy, w działalności jednostek samorządu terytorialnego należy wyróżnić wykonanie działań publicznych i wykraczających poza te działania działalność gospodarczą. Przez wykonywanie zadań publicznych należy rozumieć te działania, które mają na celu korzyść ogółu. Istotne jest to, że Gmina wykonując zadania administracji publicznej może korzystać ze środków prywatnych o charakterze władczym, właściwych władzy państwowej.

W art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym korzyść ogółu określona jest jako zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, którą tworzą mieszkańcy gminy. O publicznym bądź prywatnym charakterze działania przesądza to, że wykonywanie zadań publicznych odbywa się na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących i że poprzez te działania zaspokajane są zbiorowe potrzeby wspólnoty samorządowej.

Gmina wskazała w opisie sprawy, że planowana realizacja projektu „(…)”, będzie realizowana w celu zaspokojenia potrzeb lokalnej społeczności. Gmina nie będzie czerpała z tego tytułu żadnych korzyści. W związku z tym, zdaniem Gminy, przedmiotowy projekt nie będzie przez Gminę wykorzystywany do czynności opodatkowanych VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Natomiast stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:

Z cytowanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

W świetle art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Na podstawie art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Ponadto Gmina działając jako organ władzy publicznej, wykonuje zadania nałożone na nią odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których została powołana. Gmina, dążąc do poprawy jakości powietrza, w latach 2024-2033 będzie realizować projekt zintegrowany (…), dofinansowanym z środków Unii Europejskiej oraz środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W ramach projektu podejmowane będą działania na rzecz Programu Ochrony Powietrza dla Województwa (…) poprzez likwidację istniejących barier, wprowadzenie i wdrożenie dobrych praktyk oraz mobilizację dostępnych środków publicznych i prywatnych ukierunkowanych na poprawę jakości powietrza. Realizacja projektu przyczyni się do skutecznego wdrożenia działań określonych w Programie Ochrony Powietrza. Do zadań Gminy wynikających z realizowanego projektu, należy przeprowadzenie działań wiążących się z poniesionymi wydatkami na: koszty osobowe pracowników, tzw. doradców ds. powietrza i energii, koszty delegacji osób realizujących zadania projektu, zlecenie przygotowania i wydruku materiałów edukacyjnych (ulotek, broszur, plakatów), zakup laptopa, detektora oraz wilgotnościomierza na potrzeby realizacji projektu, zakup usług, materiałów promocyjno-edukacyjnych wykorzystywanych w ramach wykonywania zadań projektu, zlecenie wykonania raportów, analiz, opinii itp. Towary i usługi nabyte przez Gminę związane z realizacją projektu nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług generujących po stronie Gminy podatek należny lub czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Dofinansowanie ze środków UE otrzymane przez Gminę na realizację projektu nie stanowi zapłaty za dostawę towarów lub odpłatnego świadczenia usług.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii czy Gmina ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, wynikającą z faktur dokumentujących poniesione wydatki związane z realizacją projektu pn. (…).

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku od towarów i usług w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W niniejszej sprawie związek taki nie wystąpi. Z opisu sprawy wynika, że Gmina nie będzie wykorzystywać towarów lub usług nabytych do realizacji projektu do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Zatem w niniejszej sprawie podatek naliczony wynikający z wydatków objętych realizacją przedmiotowej inwestycji nie będzie związany z wykonywaniem czynności opodatkowanych w ramach działalności gospodarczej. Tym samym, nie będą spełnione przesłanki z art. 86 ust. 1 ustawy uprawniające do odliczenia podatku naliczonego i Gmina nie będzie miała prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z faktur dokumentujących poniesione wydatki związane z realizacją projektu pn. (…).

Tym samym Państwa stanowisko należy uznać za prawidłowe. 

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja dotyczy tylko Państwa jako wnioskodawcy, który wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji prawa podatkowego w swojej indywidualnej sprawie i nie wywołuje skutków prawnych dla innych podmiotów realizujących Projekt.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).