Obowiązek naliczenia podatku VAT od darowizny części gospodarstwa rolnego (rybackiego) na rzecz synów. - Interpretacja - 0111-KDIB3-2.4012.686.2023.5.AR

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 25 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.686.2023.5.AR

Temat interpretacji

Obowiązek naliczenia podatku VAT od darowizny części gospodarstwa rolnego (rybackiego) na rzecz synów.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 grudnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 8 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku naliczenia podatku VAT od darowizny części gospodarstwa rolnego (rybackiego) na rzecz synów. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 7 lutego 2024 r. (wpływ 8 lutego 2024 r.) oraz pismem z 15 lutego 2024 r. (wpływ 19 lutego 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Obecny stan faktyczny: Obecnie prowadzi Pan gospodarstwo rolne (rybackie) pod nazwą X. Podstawowym składnikiem tego gospodarstwa są grunty rolne – (grunty pod stawami klasyfikacja gruntów „wsr” grunty pod stawami) zabudowane budynkami stanowiącymi bazę i zaplecze gospodarstwa rolnego. Gospodarstwo jest prowadzone na gruntach dzierżawionych od Skarbu Państwa – (…). Jest to łącznie 3 obiekty rybackie służące do chowu i hodowli ryb o pow. ok. … ha. W skład gospodarstwa rolnego wchodzą (oprócz wymienionych powyżej gruntów i zabudowań) także pojazdy, pojazdy rolnicze, maszyny oraz urządzenia techniczne i silosy paszowe, zapasy magazynowe, a także inwentarz żywy (ryby). Wszystkie powyżej wymienione elementy stanowią zorganizowaną cześć gospodarstwa rolnego (przedsiębiorstwa). X jest podatnikiem VAT zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. W rozumieniu prawa pracy X jest przedsiębiorstwem i zatrudnia 14 osób na podstawie umowy o pracę.

Opis zdarzeń przyszłych: W roku 2024, najprawdopodobniej od 1 stycznia 2024 nastąpi nieodpłatne (darowizna) przekazanie opisanego wyżej X przez obecnego właściciela M. T. na rzecz synów: M. T. i M. T.

Planuje Pan przekazanie gospodarstwa rolnego na zasadach jak niżej: Uzyskał Pan już zgodę Skarbu Państwa na przeniesienie na rzecz synów praw i obowiązków dzierżawcy gruntów rolnych. Tym samym grunty rolne wchodzące w skład gospodarstwa rolnego pn. X, które obecnie właściciel gospodarstwa M. T. dzierżawi od Skarbu Państwa, zostaną przekazane do dalszego korzystania i pobierania pożytków, na mocy trójstronnego porozumienia z udziałem M. T., jego synów i Skarbu Państwa – (…). Pozostałe składniki majątku gospodarstwa rolnego pn. X, tj. wymienione powyżej pojazdy, maszyny, urządzenia techniczne i inwentarz żywy, a będące własnością M. T. zostaną przekazane synom M. i M.T. w drodze darowizny na własność, jako zorganizowana część przedsiębiorstwa (gospodarstwa rolnego). W momencie przekazania całej zorganizowanej części gospodarstwa rybackiego nastąpi też, w oparciu o art. 231 § 3 Kodeksu Pracy przejęcie obowiązków pracodawcy przez M. i M. T. wobec zatrudnionych dotychczas pracowników. Na mocy umowy przekazania gospodarstwa rolnego pn. X przyjmujący synowie M. i M. T. zobowiążą się do prowadzenia gospodarstwa na przekazanych gruntach i majątku przez okres co najmniej 5 lat. Przejęcie całego zorganizowanego gospodarstwa odbędzie się na zasadzie przekazania praw i obowiązków związanych z prowadzeniem działalności rolniczej. Gospodarstwo, jako przedmiot przekazania, stanowić będzie co najmniej zorganizowaną część przedsiębiorstwa pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym i będzie służyć kontynuowaniu działalności rolnej jak dotychczas. Przekazane Gospodarstwo opisane powyżej umożliwi dalszą produkcję rybną w przyszłości.

W uzupełnieniu wniosku z 7 lutego 2024 r. wskazał Pan, że:

Ad. 1 Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Ad. 2. Synom ma być przekazana całość gospodarstwa rolnego (rybackiego) poza częścią środków pieniężnych. Stąd we wniosku wskazano, że darowiźnie podlega część przedsiębiorstwa.

Wskazuje Pan, że w ramach darowizny zostaną przekazane obdarowanym następujące elementy przedsiębiorstwa:

1.Nazwa przedsiębiorstwa – kontynuacja nazwy X

2.Urządzenia, materiały, towary, a to:

  1. Wszystkie środki trwałe ruchome i całość wyposażenia;
  2. Wszystkie ryby w stawach, tj. łącznie 733 860 szt. 87 795 kg.
  3. Całość karmy dla ryb (zboże);
  4. Prawa i obowiązki dzierżawcy z wszystkich umów dzierżawy gruntów Skarbu Państwa zawartych ze Skarbem Państwa;
  5. Zobowiązanie do zawarcia umowy dzierżawy gruntów własnych wnioskodawcy;
  6. Przeważająca część środków pieniężnych;
  7. Pozwolenia wodnoprawne. decyzje weterynaryjne i inne decyzje administracyjne;
  8. Księgi stawowe oraz dokumenty związane z prowadzeniem działalności pn. X;

3.Obdarowani przejmą umowy o pracę z pracownikami.

Ad. 3 Jak to wynika z pkt ad. 2 do przedmiotu darowizny nie wejdzie tylko część środków pieniężnych zatrzymana przez wnioskodawcę. Poza tym przedmiotem darowizny objęta jest całość przedsiębiorstwa, w tym środki pieniężne o wartości 1648250.00 zł.

Ad. 4. Jak to wskazano w ad. 3 i ad. 4, w Pana dyspozycji pozostanie część środków pieniężnych z których korzystało przedsiębiorstwo/gospodarstwo. Wszystkie inne elementy przedsiębiorstwa zostaną przekazane synom.

Ad. 5. Przedmiotem darowizny na rzecz synów będą udziały w każdym elemencie darowizny wynoszące po 1/2 część całości. Synowie będą dalej wspólnie prowadzić jedno przedsiębiorstwo/gospodarstwo rybackie.

Ad. 6. Przedmiot darowizny stanowi zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych, umożliwiający prowadzenie działalności rolniczej w zakresie hodowli ryb w stawach. Jest to działalność rolna/rybacka.

W skład przedsiębiorstwa wchodzi:

- jego nazwa;

- własność rzeczy ruchomych, jak to wskazano w ad. 2;

- prawo do używania i pobierania pożytków (umowy dzierżawy) z nieruchomości;

- środki pieniężne. Z uwagi na sezonowość produkcji, przyjęto, że wnioskodawca ściągnie wszystkie wierzytelności, zaś obdarowanym przekaże pieniądze;

 prawo ochronne do nazwy;

 tajemnice przedsiębiorstwa;

- prawa autorskie do wytworzonych dokumentów lub dokumentacji

Dodatkowo wyjaśnia Pan, że:

- w przedsiębiorstwie jako gospodarstwie rolnym nie ma obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych;

- w przedsiębiorstwie nie ma papierów wartościowych:

- w przedsiębiorstwie nie ma praw patentowych.

Ad. 7 Jak wskazano wyżej z zakresu przedsiębiorstwa wyłączono jedynie część środków pieniężnych. Teoretycznie wyłączono niepokryte wierzytelności z tytułu sprzedaży ryby. Jednak ich wartość znajduje pokrycie w przekazywanych środkach pieniężnych. Całość pozostałych składników przedsiębiorstwa podlega przekazaniu, w tym wszystkie elementy służące bezpośrednio i pośrednio do produkcji/hodowli ryb.

W tym stanie przedmiot darowizny jest:

- wyodrębniony organizacyjnie – jest to całość przedsiębiorstwa/gospodarstwa rybackiego;

- wyodrębniony finansowo – należy wskazać, że w skład przedmiotu darowizny wchodzą środki pieniężne o wartości 1648250.00 zł. co umożliwia samodzielne prowadzenie gospodarstwa;

- wyodrębniony funkcjonalnie – jest to całość przedsiębiorstwa.

Tu należy dodać, że po dokonaniu darowizny, wnioskodawcy nie pozostanie żaden element mogący służyć do prowadzenia hodowli ryb.

Na pytanie oznaczone w wezwaniu nr 8: „Czy będące przedmiotem darowizny składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład Pana przedsiębiorstwa będą pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole (a nie o zbiorze pewnych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego) który mógłby stanowić dla nabywcy niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze wykonywane dotychczas przez Pana?”

Odpowiedział Pan: „Na pytanie nr 8 należy odpowiedzieć jednym słowem: Tak.”

Na pytanie oznaczone w wezwaniu nr 9: „Czy w prowadzonej działalności posiada Pan własność nieruchomości? Jeśli tak to prosimy o wskazanie czy one również będą przedmiotem darowizny?”

Odpowiedział Pan: „Tak, dysponuję gruntami rolnymi, które stanowiły ok. 1/4 gruntów tworzących gospodarstwo rybne. Zgodnie z umową darowizny zobowiązuję się do oddania tych gruntów w dzierżawę synom, do prowadzenia gospodarstwa rybackiego.”

Ad. 10 Synowie będą mieli faktyczną możliwość prowadzenia gospodarstwa rybackiego w oparciu o przedmiot darowizny.

Ad. 11 Synowie nie dysponowali dotąd składnikami majątkowymi umożliwiającymi prowadzenie hodowli ryb. W tym stanie dopiero darowizna umożliwi im prowadzenie gospodarstwa rybackiego.

Ad. 12 Przedstawiciel Skarbu Państwa – (…), zgodził się zawrzeć umowę o przekazaniu praw i obowiązków z umów dzierżawy gruntów rolnych państwowych, zawartych z wnioskodawcą na synów, wyłącznie jako na współdzierżawców. W tym stanie początkowo gospodarstwo prowadzone będzie przez jego współwłaścicieli.

W tym stanie na chwilę obecną gospodarstwo rybackie prowadzone będzie więc wspólnie przez synów. Należy tu wskazać, że prowadzenie gospodarstwa rybackiego jest działalnością rolną i nie wymaga rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej.

Należy wskazać, że docelowo zakłada się utworzenie przez synów spółki. Wymagać to będzie zgody Skarbu Państwa.

W uzupełnieniu wniosku z 15 lutego 2024 r. wskazał Pan, że:

Na pytanie oznaczone w wezwaniu nr 1: „Czy będące przedmiotem darowizny ruchomości (składniki majątkowe) były wykorzystywane przez Pana wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku? Jeżeli tak proszę wskazać jaka to działalność i na jakiej podstawie prawnej działalność ta korzystała ze zwolnienia (należy odnieść się do każdej ruchomości osobno)?”

Odpowiedział Pan: „Jak wskazałem uprzednio byłem zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT posiadającym nr NIP  ….  jako taki prowadziłem opodatkowaną sprzedaż ryb z mego gospodarstwa rybackiego. Nie prowadziłem więc działalności zwolnionej z podatku VAT.”

Na pytanie oznaczone w wezwaniu nr 2: „Czy przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z nabyciem ww. ruchomości (składników majątkowych)? Jeśli nie, prosimy wskazać dlaczego.”

Odpowiedział Pan: „Przysługiwało mi prawo do obniżenia podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego VAT.”

Pytanie (ostatecznie sformułowane w piśmie z 7 lutego 2024 r.)

Czy darowizna przez wnioskodawcę na rzecz synów zorganizowanej części gospodarstwa rolnego (rybackiego), w skład którego wchodzi między innymi: własność wszystkich ruchomych składników tego gospodarstwa, prawo do używania i pobierania pożytków ze wszystkich nieruchomości tego gospodarstwa, powoduje powstanie obowiązku naliczenia od tej czynności podatku VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy przekazanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa – X przez obecnego właściciela nie powoduje obowiązku naliczenia od tej czynności podatku VAT, niezależnie czy nastąpi to odpłatnie czy nieodpłatnie. Przejęcie całego zorganizowanego gospodarstwa rolnego lub jego zorganizowanej części odbędzie się na zasadzie przekazania/zbycia praw i obowiązków do przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Gospodarstwo, jako przedmiot przekazania, stanowi całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, i będzie służyć kontynuowaniu działalności rolnej, a przejmujący gospodarstwo nabędą prawo do rozporządzania gospodarstwem jako właściciel. Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Skoro więc przedmiotem zbycia jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, to czynność taka nie podlega ustawie o VAT. Nie ma więc podstawy do naliczenia z tego tytułu podatku VAT do zapłaty. Tu należy wskazać, że zgodnie z art. 7, podatkowi VAT podlega zarówno odpłatne jak i nieodpłatne zbycie danego dobra. Przy czym w przypadku darowizny, opodatkowaniu podlega zbycie dobra wchodzącego w skład przedsiębiorstwa. Zatem zgodnie z ustawą darowizna składników przedsiębiorstwa co do zasady podlega opodatkowaniu VAT. Jednak wobec treści art. 6 pkt 1 tej ustawy, dochodzi do przedmiotowego wyłączenia opodatkowania takim podatkiem w związku z tym, że przedmiotem zbycia będzie przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 2 pkt 22 ustawy:

Sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z powyższych przepisów wynika, że aby doszło do opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

- dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik podatku od towarów i usług,

- przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,

- przekazanie lub użycie towaru następuje na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia lub wszelkie inne darowizny,

- przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy jego nabyciu, imporcie lub wytworzeniu.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)  przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)  zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)  świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy:

Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Natomiast na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem, jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa – czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Termin „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 551 ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z tym przepisem:

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przy czym, zgodnie z art. 552 Kodeksu cywilnego:

Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Przedsiębiorstwo jest nie tylko sumą składników materialnych i niematerialnych, lecz ich zorganizowanym zespołem, tzn. składniki te powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie tylko o zbiorze pewnych elementów. „Czynnikiem konstytuującym przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym jest występowanie elementu organizacji oraz funkcjonalnego powiązania różnorodnych jego składników, umożliwiających traktowanie przedsiębiorstwa jako pewnej całości” – wyrok NSA z dnia 27 marca 2008 r. (sygn. II FSK 1896/11).

Zatem, przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym.

Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta jest w art. 2 ust. 27e ustawy o VAT. I tak, zgodnie z tym przepisem:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Zatem na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

- istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania,

- zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

- składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,

- zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Wskazany wyżej przepis art. 2 pkt 27e ustawy o VAT powinien być interpretowany z uwzględnieniem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”) z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie C-497/01.

W wyroku C-497/01 w sprawie Zita Modes Sàrl przeciwko Administration de l’enregistrement et des domaines Trybunał zwracając uwagę, że niezgodne z przepisami Dyrektywy jest wprowadzanie przez państwo członkowskie jakichkolwiek ograniczeń – innych niż te, o których mowa w Dyrektywie podkreślił, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz – w zależności od konkretnego przypadku – składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Ponadto TSUE stwierdził, iż fakt, że VI Dyrektywa nie zawiera definicji pojęcia przedsiębiorstwa lub jego części, nie oznacza, że państwa członkowskie mają swobodę jego interpretacji. Pojęcia w niej używane powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny od innych przepisów, z wyjątkiem sytuacji, gdy sama Dyrektywa daje państwom członkowskim jasną dyspozycję do zdefiniowania pojęcia w krajowej legislacji. TSUE wskazał też, iż nabywca musi jednak posiadać zamiar kontynuowania działalności gospodarczej przejmowanego przedsiębiorstwa lub jego części, nie zaś jedynie natychmiast likwidować daną działalność i sprzedać przejęte mienie.

Na przydatność zespołu składników do prowadzenia (kontynuowania) działalności przez nabywcę, zwrócił uwagę TSUE w wyroku C-408/98 (Abbey National Plc), podzielając opinię Rzecznika Generalnego z dnia 13 kwietnia 2000 r., który stwierdził, iż „rozwiązanie przyjęte w Zjednoczonym Królestwie wydaje się rozsądne: gdy aktywa stanowiące część przedsiębiorstwa zdolną do odrębnego funkcjonowania są zbywane w taki sposób, że sprzedana część kontynuuje swoją działalność, ma zastosowanie opcja, z której Zjednoczone Królestwo skorzystało na mocy art. 5(8) VI Dyrektywy i uznaje się, że nie nastąpiła dostawa towarów”.

W kontekście zatem zbycia przedsiębiorstwa, z wyłączenia stosowania przepisów ustawy korzysta przekazanie przedsiębiorstwa lub jego niezależnej części, w tym dóbr materialnych oraz ewentualnie elementów niematerialnych, które razem tworzą przedsiębiorstwo lub jego część zdolne do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Nabywca musi jednakże mieć na celu prowadzenie przekazanego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jedynie natychmiastową likwidację danej działalności lub sprzedanie zapasów zasobów, jeśli istnieją.

Sformułowanie zawarte w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, należy w aspekcie art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, rozumieć w sposób funkcjonalny, a nie tylko werbalny, tzn. poprzez dokonanie analizy, czy dany zespół aktywów, który jest przedmiotem zbycia, pozwala na prowadzenie i służy w sposób trwały prowadzeniu samodzielnej działalności gospodarczej nabywcy, realizowanej uprzednio w przedsiębiorstwie zbywcy.

Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę itp. na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u zbywcy zorganizowany zespół składników gotowych realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po jego zbyciu możliwe musi być kontynuowanie działalności gospodarczej przez nabywcę przedsiębiorstwa.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa lub jego zorganizowana część przechodzi na własność nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. Wynika to również z treści przepisu art. 91 ust. 9 ustawy o VAT, który stanowi, że – w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta określona w ust. 1-8 jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Aksjomat racjonalności ustawodawcy oraz kategoryczność sformułowania tego przepisu nakazuje przyjąć, że z transakcją zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 ustawy o VAT mamy do czynienia tylko wówczas, gdy nabywca kontynuuje działalność gospodarczą przy użyciu nabytego przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa).

Kontynuowanie działalności gospodarczej przy zbyciu przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa należy rozumieć, jako sytuację, w której nabywca w związku z dokonanym nabyciem nadal prowadzi przedsiębiorstwo. Przy czym nie chodzi tu o prowadzenie jakiejkolwiek działalności z wykorzystaniem składników nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, a o prowadzenie nabytego przedsiębiorstwa.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT i obecnie prowadzi Pan gospodarstwo rolne (rybackie). Podstawowym składnikiem tego gospodarstwa są grunty rolne zabudowane budynkami stanowiącymi bazę i zaplecze gospodarstwa rolnego. Gospodarstwo jest prowadzone na gruntach dzierżawionych od Skarbu Państwa – (…). Jest to łącznie 3 obiekty rybackie służące do chowu i hodowli ryb o pow. około …ha. Przedmiotem darowizny na rzecz synów będą udziały w każdym elemencie darowizny wynoszące po 1/2 część całości. Synowie będą dalej wspólnie prowadzić jedno przedsiębiorstwo/gospodarstwo rybackie. Synowie będą mieli faktyczną możliwość prowadzenia gospodarstwa rybackiego w oparciu o przedmiot darowizny.

W ramach darowizny zostaną przekazane obdarowanym następujące elementy przedsiębiorstwa:

1.Nazwa przedsiębiorstwa – kontynuacja nazwy X

2.Urządzenia, materiały, towary, a to:

  1. Wszystkie środki trwałe ruchome i całość wyposażenia;
  2. Wszystkie ryby w stawach, tj. łącznie 733 860 szt. 87 795 kg.
  3. Całość karmy dla ryb (zboże);
  4. Prawa i obowiązki dzierżawcy z wszystkich umów dzierżawy gruntów Skarbu Państwa zawartych ze Skarbem Państwa;
  5. Zobowiązanie do zawarcia umowy dzierżawy gruntów własnych wnioskodawcy;
  6. Przeważająca część środków pieniężnych;
  7. Pozwolenia wodnoprawne. decyzje weterynaryjne i inne decyzje administracyjne;
  8. Księgi stawowe oraz dokumenty związane z prowadzeniem działalności pn. X;

3.Obdarowani przejmą umowy o pracę z pracownikami.

Do przedmiotu darowizny nie wejdzie tylko część środków pieniężnych zatrzymana przez wnioskodawcę. Poza tym przedmiotem darowizny objęta jest całość przedsiębiorstwa, w tym środki pieniężne o wartości 1648 250.00 zł.

Przedmiot darowizny stanowi zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych, umożliwiający prowadzenie działalności rolniczej w zakresie hodowli ryb w stawach. Jest to działalność rolna/rybacka.

W skład przedsiębiorstwa wchodzi:

- jego nazwa;

- własność rzeczy ruchomych;

- prawo do używania i pobierania pożytków (umowy dzierżawy) z nieruchomości;

- środki pieniężne. Z uwagi na sezonowość produkcji, przyjęto, że wnioskodawca ściągnie wszystkie wierzytelności, zaś obdarowanym przekaże pieniądze;

- prawo ochronne do nazwy;

- tajemnice przedsiębiorstwa;

- prawa autorskie do wytworzonych dokumentów lub dokumentacji

Dodatkowo wyjaśnia Pan, że:

- w przedsiębiorstwie jako gospodarstwie rolnym nie ma obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych;

- w przedsiębiorstwie nie ma papierów wartościowych:

- w przedsiębiorstwie nie ma praw patentowych.

Uzyskał Pan już zgodę Skarbu Państwa na przeniesienie na rzecz synów praw i obowiązków dzierżawcy gruntów rolnych. Tym samym grunty rolne wchodzące w skład gospodarstwa rolnego, które obecnie właściciel gospodarstwa dzierżawi od Skarbu Państwa, zostaną przekazane do dalszego korzystania i pobierania pożytków, na mocy trójstronnego porozumienia z udziałem M. T., jego synów i Skarbu Państwa – (…).

Przedstawiciel Skarbu Państwa – (…), zgodził się zawrzeć umowę o przekazaniu praw i obowiązków z umów dzierżawy gruntów rolnych państwowych, zawartych z wnioskodawcą na synów, wyłącznie jako na współdzierżawców. W tym stanie początkowo gospodarstwo prowadzone będzie przez jego współwłaścicieli.

W tym stanie na chwilę obecną gospodarstwo rybackie prowadzone będzie więc wspólnie przez synów. Należy tu wskazać, że prowadzenia gospodarstwa rybackiego jest działalnością rolną i nie wymaga rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej.

Wskazuje Pan, że docelowo zakłada się utworzenie przez synów spółki. Wymagać to będzie zgody Skarbu Państwa.

Pana wątpliwości dotyczą kwestii, czy darowizna na rzecz synów zorganizowanej części gospodarstwa rolnego (rybackiego), w skład którego wchodzi między innymi: własność wszystkich ruchomych składników tego gospodarstwa, prawo do używania i pobierania pożytków ze wszystkich nieruchomości tego gospodarstwa, powoduje powstanie obowiązku naliczenia od tej czynności podatku VAT.

Zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa lub jego zorganizowana część przechodzi na własność nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. Podkreślić należy przy tym, że kontynuacja działalności przez nabywcę jest warunkiem wyłączenia spod działania ustawy zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), zwanej dalej: Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności.

Współwłaścicielom przysługują udziały we wspólnym prawie własności. Współwłasność przedstawia się zatem jako prawo własności składające się z zespolonych udziałów (Edward Gniewek, „Kodeks cywilny. Księga Druga. Własność i inne prawa rzeczowe”. Komentarz, Zakamycze 2001, komentarz do art. 195). W konsekwencji współwłasność nie cechuje się fizycznym rozgraniczeniem własności w określonej rzeczy. Nie można przypisać jej określonego fizycznego składnika w rzeczy wspólnej. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Jak wynika z art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W myśl art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Zgodnie z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela.

Na podstawie art. 198 Kodeksu cywilnego, ze względu na charakter udziału:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Analiza sprawy oraz treści przywołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że nie można zgodzić się z Panem, że przekazanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa –X przez Pana (obecnego właściciela) nie powoduje obowiązku naliczenia od tej czynności podatku VAT.

W pierwszej kolejności, żeby uznać dostawę składników majątku jako dostawę przedsiębiorstwa niepodlegającą opodatkowaniu w trybie art. 6 pkt 1 ustawy, niezbędnym jest – na co wskazują wyroki TSE – element kontynuacji prowadzonej wcześniej działalności w oparciu o przedmiotowe składniki.

Jak wynika z opisu sprawy, przedstawiciel Skarbu Państwa – (…), zgodził się zawrzeć umowę o przekazaniu praw i obowiązków z umów dzierżawy gruntów rolnych państwowych, zawartych z wnioskodawcą na synów, wyłącznie jako na współdzierżawców. W tym stanie początkowo gospodarstwo prowadzone będzie przez jego współwłaścicieli. Na chwilę obecną gospodarstwo rybackie prowadzone będzie więc wspólnie przez synów. Wskazuje Pan, że docelowo zakłada się utworzenie przez synów spółki.

Zatem działalność gospodarcza docelowo nie będzie kontynuowana przez żadnego z nabywców ww. udziałów, a dopiero przez kolejny podmiot, tj. spółkę, którą Pana synowie planują założyć.

Powyższe potwierdza fakt, iż Pana synowie nabywają współwłasność gospodarstwa rybackiego w częściach ułamkowych. Z treści wniosku wynika bowiem, że przekaże Pan po 1/2 udziału w ww. gospodarstwie (a więc nie występuje tu dostawa dla jednego podmiotu np. podatnika VAT całości prowadzonego przedsiębiorstwa). Jak sam Pan wskazał, przedmiotem darowizny na rzecz synów będą udziały w każdym elemencie darowizny wynoszące po 1/2 części.

W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy i względem swego udziału  pozycję wyłącznego właściciela, którym może niezależnie rozporządzać. Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

W konsekwencji każdy z dwóch Pana synów otrzyma w rzeczywistości tylko część tego gospodarstwa (ułamek), a nie jego całość (nie jest to współwłasność łączna).

W związku z powyższym, przedmiotem nieodpłatnego przekazania nie będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 ustawy Kodeks cywilny, ani też zorganizowana jego część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, lecz darowizna udziałów w poszczególnych jego składnikach. Wynika to z faktu, że udział nie posiada cechy fizycznej, samodzielności, jest to ułamek prawa własności przynależny każdemu składnikowi przedsiębiorstwa. Wyodrębniony ułamek (w każdym z tych składników) nie umożliwia samodzielnej realizacji zadań gospodarczych.

Istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Czynność ta daje otrzymującemu towar prawo dysponowania rzeczą jak właściciel. Przepis nie wspomina stricte o przeniesieniu prawa własności. W związku z tym, darowiznę części ułamkowych przedsiębiorstwa należy traktować, jako dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, która mieści się w zakresie przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W związku z tym w opisanej sytuacji udziały, które Pan przeniesie w drodze darowizny na rzecz synów nie powinny być dla celów podatku od towarów i usług traktowane jako przedsiębiorstwo ani jego zorganizowana część.

Opodatkowanie ww. darowizny zależeć będzie od spełnienia przez Pana warunków określonych w art. 7 ust. 2 ustawy (dla towarów) oraz w art. 8 ust. 2 ustawy (w przypadku usług).

Mając na uwadze powyższe należy wskazać, że w sytuacji kiedy przy nabyciu lub wytworzeniu towarów przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, to darowizna udziału w tych składnikach majątku, jako nieodpłatna dostawa, zostanie zrównana – zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy – z odpłatną dostawą towarów, która na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy będzie podlegała opodatkowaniu (odpowiednią stawką podatku lub z zastosowaniem zwolnienia od podatku. W przypadku, gdyby ww. prawo w odniesieniu do danego składnika majątku (towaru) nie przysługiwało, wówczas darowizna takiego udziału nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc powyższe do przedstawionego opisu sprawy, należy stwierdzić, że nieodpłatne przekazanie w formie darowizny udziałów w składnikach majątkowych stanowiących towary w rozumieniu art. 2 ust. 6 ustawy na rzecz synów przez Pana jako czynnego podatnika podatku od towarów i usług, będzie podlegało opodatkowaniu tym podatkiem zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy. Jak bowiem wynika z opisu sprawy, przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia lub wytworzenia składników będących przedmiotem darowizny na rzecz synów. Zatem, nieodpłatne przekazanie w formie darowizny udziałów w towarach wchodzących w skład gospodarstwa rybackiego na rzecz synów, będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 2 ustawy.

W kwestii składników majątkowych zaliczonych do świadczenia usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, należy zauważyć, że ich nieodpłatne przekazanie nastąpi na cele inne niż działalność gospodarcza prowadzona przez Pana, bowiem będą one przekazane na rzecz Pana synów. W konsekwencji czynność ta, wypełniając przesłanki wynikające z art. 8 ust. 2 ustawy, będzie stanowiła odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Z opodatkowania zostanie natomiast wyłączona darowizna składników niespełniających definicji towarów i usług w rozumieniu ustawy.

Należy zauważyć, że niektóre czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, mogą korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

- towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

- przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Jak wynika z opisu sprawy, będące przedmiotem darowizny składniki majątkowe nie były wykorzystywane przez Pana wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku oraz przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia lub wytworzenia składników będących przedmiotem darowizny dla synów.

Zatem w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W konsekwencji, mając na uwadze wskazane okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy, należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie darowizna udziałów po 1/2 w składnikach majątkowych wchodzących w skład gospodarstwa rybackiego na rzecz synów, która jak zostało wyjaśnione wyżej nie będzie podlegała wyłączeniu z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, podlegała będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a po Pana stronie powstanie obowiązek naliczenia od tej czynności podatku VAT.

Z uwagi na powyższe Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczam także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem sprawy. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy wydana interpretacja traci swą aktualność.

Niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w…... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo  o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.